MANTEL
Brievenbesteller was
f
een (jevaarlijk beroep
Deelname aan regionaal woonwagen
centrum Midden-Zeeland en
hulpcentrum Noord-Zeeland
Watersportvereniging neigt naar (vriendelijk)conflict
met gemeentebestuur
Havenverzanding voor alle partijen een probleem
In 1971 gedeeltelijke uitbaggering
Sint-Maartensdijk blijft voor
faciliteiten vechten
Minister Nelissen met klem ver
zocht maatregel niet toe te passen
EENDRACHTBODE
VANAVOND RAAD IN STAVENISSE
DOELSTELLING KERNAANWIJZING
NOG NIET BEREIKT
In China wandelt een postbeambte tot 50 kilometer
per dag
1 oktober 1970
13
De raadsleden in Stavenisse hebben voor de vergadering van
vanavond, die om half acht begint, een dikke bundel papier
ontvangen. Toch staan er niet veel punten op de agenda. De
voorstellen tot het aangaan van een gemeenschappelijke regeling
tot stichting en exploitatie van een regionaal woonwagencentrum
Zeeland en de wijziging van de gemeenschappelijke regeling
betreffende de centrale werkplaats De Bevelanden, zijn echter
van een uitvoerige toelichting voorzien. Daardoor kunnen de
raadsleden zich volledig van de voorstellen op de hoogte stel
len, hoewel het wel een paar uurtjes zal vergen om alle stukken
door te nemen.
Volgens de Wet op Woonwagens en
Woonschepen is elke gemeente verplicht, al
dan niet in samenwerking met één of meer
andere gemeenten, een openbaar centrum
voor woonwagens in stand te houden. Ge
deputeerde staten van Zeeland hebben de
gemeenten in onze streek nu een ontwerp ge
meenschappelijke regeling tot stichting en
exploitatie van een regionaal woonwagen
centrum in Midden Zeeland gestuurd. G.S.
willen nu ook van Stavenisse graag weten
of ze wel of niet aan deze regeling willen
meedoen.
Hoewel uit praktische overwegingen een
samenwerking met West-Brabant aanvan
kelijk meer gewenst leek, hebben wij toch
de voorkeur gegeven aan een regeling met
een aantal Zeeuwse gemeenten, zo schrijven
b en w in hun voorstel aan de raad. Als men
samen met West Brabant een regeling zou
aangaan, moet een interprovinciale ge
meenschappelijke regeling worden aangegaan
Bovendien zou dan duidelijk rekening moeten
worden gehouden met belangen van grotere
gemeenten zoals Bergen op Zoom en Roo
sendaal, zo vinden b en w van Stavenisse.
De financiële consequenties van de Zeeuw
se regeling zijn nog niet helemaal precies be
kend, maar het zal jaarlijks vermoedelijk
neerkomen op 30 cent per inwoner, dus to
taal 1500 x 30 cent is f 450,-. B en w stellen
voor tot de gemeenschappelijke regeling toe
te treden.
HULPCENTRUM
De instelling van een hulpcentrum Noord-
Zeeland achtten b en w zeer gewenst, waar
om zij voorstellen hier medewerking aan
te verlenen. Voorlopig zal het alleen gaan
om de instelling van een centraal alarm
nummer (0011), maar voor Tholen en Sint-
Philipsland is dit een probleem. Onze streek
is namelijk op het PTT-telefoonnet 016 aan
gesloten .waardoor het nummer 0011 tech
nisch onmogelijk is. ToCh wil de werkgroep
hulpcentrum Noord-Zeeland, waarvan bur
gemeester H. G. van Suijlekom uit Kapelle
voorzitter is, Tholen en Sint Philipsland bij
deze Zeeuwse regeling betrekken. Aan dit
probleem zitten verdergaande aspecten dan
die in het verbind ngstechnische vlak. De
werkgroep heeft hiervoor ook de aandacht
van de commissaris der koningin gevraagd.
De ontwikkeling van het hulpcentrum
wordt in 4 fasen gezien:
1 Instelling van centraal alarmnummer
in het politiebureau te Goes.
2 Als dat van de grond is, moet er ge
werkt worden aan de regionalisatie van
diverse hulpverleningsdiensten zoals brand
weer, politie, geneeskundige-, ambulance
diensten enz. De Bescherming Bevolking
is al zodanig geregionaliseerd dat aange
nomen mag worden dat daarin voorlopig
geen wijziging meer zal komen.
3 Na de totstandkoming van deze regio
nalisatie zal gestreefd moeten worden naar
verdere integratie op het stuk van de hulp
verlening .zonder dat daarbij van fusie spra
ke hoeft te zijn.
4 Als sluitstuk van deze ontwikkeling kan
dan na 9 a 10 jaar overgegaan worden tot
stichting van een hulpotntrum in de zin van
„al die diensten in één gebouw'' met wel
licht ook een bundeling van personeel en
materieel. Het is niet ondenkbaar volgens
de werkgroep-voorzitter, dat de ontwikkeling
dan inmiddels zover is, dat voor de provin
cie sprake zal zijn van één organisatie, die
centra heeft in Zeeuws-Vlaanderen en in de
regio benoorden de Westerschelde.
Door de instelling van een centraal alarm
nummer zal de hulpverlening versneld kun
nen worden. Daarnaast is het de aanzet tot
em grotere hulpverleningsorganisatie. Nu
krijgt onze streek voornamelijk hulp uit West
Brabant, en daar zal na de instelling van
het alarmnummer voorlopig nog geen ver
andering in komen. Bij een volgende fase
van het hulpcentrum Noord-Zeeland zullen
de hulpverleningsdiensten geregionaliseerd
worden, en daarbij zullen Tholen en Sint
Philipsland zeker betrokken worden.
B en W van Stavenisse stellen voor een
eenmalige bijdrage van 15 cent per inwo
ner te geven en een jaarlijkse bijdrage van
2 cent per inwoner. Als deelname van Tho
len en Sint Philipsland aan het hulpcentrum
definitief onmogelijk blijkt, zal het geld wor
den terug betaald.
CENTRALE WERKPLAATS
Door de gemeentelijke herindeling van
Zuid-Beveland en de Wet sociale werkvoor
zieningen moeten wijzigingen aangebracht
worden in de gemeenschappelijke regeling
betreffende de centrale werkplaats De Be
velanden. Hieronder valt ook de werkplaats
in Tholen.
B en w stellen de raad voor de administra
tieve veranderingen aan te brengen. Voor de
periode 1970-1974 wordt voorgesteld waar
nemend burgemeester C. J. Moerland en
wethouder J. A. Nortier als respectievelijk
lid en plaatsvervangend lid van het algemeen
bestuur te benoemen.
De gemeenterekening en de rekeninq van
het gemeentelijk woningbedrijf over 1969 zijn
opgemaakt, waardoor ze door het centraal
bureau voor verificatie en financiële advie
zen van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten kunnen worden gecontroleerd.
Na binnenkomst van dit rapport zal een
commissie uit de gemeenteraad de rekeningen
kunnen onderzoeken.
GARANTIE EN BIJDRAGE
De heer L. P. van Haaften wil aan de
Schoolstraat een eigen huis bouwen, waar
voor hij van de gemeente een garantie voor
de hypothecaire geldlening vraagt. B en W
stellen voor dit verzoek in te willigen. De
garantie is 90 procent van de stichtingskosten
De woning wordt met rijkspremie gebouwd
De heer J. C. Moerland heeft verzocht
om een gemeentelijke bijdrage in de kosten
van aansluiting op het elektriciteitsnet van
zijn landbouwschuur aan de Zandweg.
De kosten hebben f 1069,16 bedragen. In
het kader van de herverkaveling is in de
afgelopen jaren door de gemeente steeds 20
procent van de aansluitingskosten van diver
se percelen op elektriciteit betaald B en W
achtten het billijk de heer Moerland daarom
f 213,83 te geven omdat de bouw van de
schuur als een uitbreiding van zijn land
bouwbedrijf kan worden gezien.
als U graag
verzorgd gekleed gaat
koop dan Uw
bij
Kremer straat 11-13
Bergen op Zoom
Adv. ingez. med.
De Volkerak-afsluiting bracht meer dan de gewenste veiligheid.
Het bracht naast een verhoogde waterstand in o.a. de Krabbe-
kreek ook een versnelde verzanding van de Sint-Annalandse
jacht)haven. Daarmee is vooral de huurster, de watersportver
eniging, ontriefd.
Diepgaande jachten lopen schade op en kunnen niet willekeurig
uitvaren.
De huurster vraagt de gemeente gebruik van het gehuurde moge
lijk te maken, zoals volgens het Burgerlijk Wetboek van een
verhuurder normaal kan worden gevergd.
Het gemeentebestuur beroept zich op overmacht, omdat het Rijk
(door afsluiting Volkerak) voor het bij de verhuur jachthaven niet
verwachte euvel de „schuldige" is. Schade veroorzaakt door de
Deltawerken.
Tijdens de gehouden watersportvergadering was er van de kant
der leden de suggestie aan te sturen op een (gedwongen) conflict
met het gemeentebestuur. Van bestuurszijde was er het voorstel
meer minnelijke weg te pogen gezamelijk het probleem op te
lossen temeer nu er wel de gemeentelijke toezegging was om met
goedkeuring gemeenteraad volgend jaar een gedeelte uit te bagge
ren voor diepgaande jachten.
Die havenuitbaggering en ook de uit
breiding waren naast het agendapunt exploL
tatie clubschip zaterdagavond de belangrijk
ste onderwerpen, welke de talrijke aanwe
zige leden kregen tt behandelen.
Voorzitter ir I. W. Nortier, verheugd over
de grote opkomst schetste in zijn openings
woord globaal te behandelen agendapunten
waarvan eerst het uitbaggeren haven in dis
cussie werd gebracht. De voorzitter wees er
op, hoe de havendiepgang sinds de uitbag
gering in 1968 zeker een 60 a 70 cm aan
diepte inboette. Verzanding en aanslibbing
werd reeds in 1969 door de watersportver
eniging gesignaleerd en ook dit jaar zijn
intensief peilingen gehouden, waaruit die
versnelde verzanding blijkt.
Als watersportvereniging heeft men er bij
het gemeentebestuur op aangedrongen een
goed huurgebruik mogelijk te maken en dus
de haven op de gewenste diepte te houden
(brengen), maar de plaatselijke overheid
heeft voor 1969 en 1970 geen post op de
begroting voor uitbaggeren van de haven.
Er is van onze kant al een en andermaal
op aangedrongen snel maatregelen te ne
men, vervolgde de watersportsvoorzitter,
maar de gemeente beroept zich op een force
majeur. De snelle verzanding wordt - mo
gelijk terecht - geweten aan de afsluiting van
het Volkerak, waardoor Deltawerken voor
deze schade aansprakelijk zou zijn, volgens
het gemeentebestuur. Ondertussen zitten we
natuurlijk wel met de brokken en kunnen
we als huurder geen normaal gebruik van het
gehuurde maken.
TOEZEGGING
Gisteren kwam van het gemeentebestuur
de toezegging, dat men voor 1971 een post
op de begroting wil plaatsen voor een ge
deeltelijke haven-uitbaggering waardoor er
ligplaats mogelijk blijft voor een groot deel,
zo niet alle van de diepgaande jachten. Er
valt thans nog niet te zeggen of het een
uitbaggeren van 40 of 60% van de jacht
haven zal zijn, of de begrotingspost zodanig
uitvalt, dat ligging voor alle dan wel voor
een deel van de diepgaande jachten veilig
wordt gesteld. Ondertussen gaat de gemeente
verder met de Deltawerken onder de aan
dacht te brengen dat 'hier e;n werkelijke
schade wordt toegbracht als gevolg van de
Volkerakafsluiting. Er is door ons ook reeds
overleg gepleegd met de provinciale, en
rijkswaterstaat, maar tot dusver is een ook
voor de gemeente werkelijk gunstig resultaat
(subsidie in uitbaggeringskosten) nog uit
gebleven.
Dat gedeeltelijk uitdiepen in 1971 zal voor
ons ook nog wel problemen meebrengen,
want daardoor zouden we een geheel nieuwe
indeling van de boxen moeten maken en de
diepgaande jachten „verkassen" naar het dan
uitgebaggerde gedeelte, maar dan moeten
we dat nog maar bekijken.
Het bestuur uii de leden thans voorstellen
voorlopig met de laatste brief van het ge
meentebesuur akkoord te gaan, temeer om
dat er ook plannen zijn tot uitbreiding van
de jachthaven en bij verwezenlijking daarvan
de gehele haven weer op de gewenste diepte
zou worden gebracht.
Met het hijsen van de vlag in mei 1.966
zijn voor het St Annalands gemeentebestuur
en de watersportvereniging niet tegelijkertijd
de recreatieve problemen de lucht ingegaan.
De nog altijd als uniek gelegen jacht
haven heeft zijn verzandingsproblemen ge
kregen na afsluiting Volkerakdam. De ge
meente baggerde in 1968 voor een bedrag
van f 68.000,-. Nu blijkt de verminderde
diepte alweer op zo'n 70 cm te leggen. Wie
betaalt deze Deltawerken schade?
Tot dusver niemand.
IN GEBREKE
Uit daarna gestelde vragen en antwoor
den bleek dat in het destijds aangegane con
tract niet is vermeld, dat de gemeente ver
plicht is de haven op een bepaalde diepte
te houden.
Vanuit de vergadering werd niettemin ge
suggereerd tot een conflict te komen met de
gemeente op grond van het feit, dat van het
gehuurde geen normaal gebruik gemaakt kan
worden.
Te overwegen valt om contact op te ne
men met het ministerie van Binnenlandse
Zaken om deze kwestie nader voor te leggen,
meende een aantal leden. Er is wel degelijk
een mogelijkheid om de gemeente als ver
huurder aansprakelijk te stellen, was de con
clusie van een ander lid.
Wanneer we van het gehuurde geen nor
maal gebruik kunnen maken, kan er ook niet
de verplichting zijn tot betaling van de huur-
som, was een volgende gedachte.
De voorzitter wees er op, dat de gemeen
te inderdaad verhuurster is en de water
sportvereniging dus alleen van haar kan
verlangen, dat het gehuurde te gebruiken
is. Men moet het echter niet zien als onwil
ligheid van het gemeentebestuur, ook niet
om de huursom in de zak te steken en er
niks verder aan te doen, want in 1968 werd
de haven uitgebaggerd, wat f 68.000,. kostte.
Dat is meer dan twee jaar huur (f 25.000,-)
Dit was uiteraard ook voor de beroepshaven.
Natuurlijk blijven we bij een normale eis van
het gehuurde ook goed gebruik te kunnen
maken, maar het bestuur wil toch adviseren
na de gemeentelijke toezegging het aanbod
voorlopig te accepteren. Is er met een con
flictsituatie een voor de vereniging een beter
resultaat 'te bereiken op korte termijn? Het
bestuur vreest van niet, waarom gepoogd
moet worden de samenwerking te vervolgen
en de honorering van de gemeentelijke belofte
voor 1971 af te wachten.
De vergadering kon zich daar tenslotte
mee verenigen, zij het dat verdere pogingen
om uit deze impasse te komen toch niet
mogen worden nagelaten.
In feite werd door de leden toch gesteld,
dat de haven in de huidige vorm in feite
onbruikbaar is. Zolang die bruikbare staat
er niet is, zou men ook geen pacht zijn ver
schuldigd. Het gaat hierom de algemene
bepalingen van het Burgerlijk Wetboek, zo
meende een terzake kundig lid, die daarmee
niet wenste te beweren ook zover tegen
over de gemeente te willen gaan. Uiteindelijk
kon men zich voorlopig bij het bestuurs
voorstel neerleggen.
HAVEN - UITBREIDING
Ir Nortier deelde vervolgens mee, dat
de gemeente een plan heeft tot uitbreiding
van de jachthaven, waarvan het concept o.a.
reeds de provinciale waterstaat passeerde
Het plan omvat verlenging van de bestaande
steigers, waardoor 50% meer bergings-
accomodatie zou worden bereikt.
Aan de watersportvereniging is gevraagd
of men uitbreiding ambieert. Dat is onder
voorbehoud inderdaad het geval, zei de voor
zitter, namelijk wanneer over een goede
jachthaven kan worden beschikt. Deze uit
breidingsplannen zijn evenwel nog niet in een
dusdanig stadium, dat hieromtrent al vaste
stekken gestoken kunnen worden. Men zit
nog in de onderhandelingsfase.
EXPLOITATIE CLUBSCHIP.
Bij dit onderdeel van de agenda bleek op
nieuw, dat men niet alleen met interne pro
blemen te maken heeft, zoals het aantrekken
van een beheerder en de financiering. De
vorige beheerder nam ontslag en dit sei
zoen was er de bereidheid van een bestuurder
de exploitatie tijdelijk op zich te nemen.
Er werd in het seizoen uitstekend ge
draaid .althans voor wat een verhoogde om
zet betreft, maar het betekende niet, dat
men daardoor ook financieel uitkomt. Voor
de toekomst zal een nieuwe beheerder ge
zocht moeten worden, waarbij ook nog komt
de mededeling van de huidige bootsman de
heer J. A. den Engelsman om zijn functie
per 1 november te willen neerleggen. Een
voornexen ,dat door alle leden werd be
treurd. De reden is echter, dat de bootsman
in zijn functie van 'havenmeester en vanwege
eigen bedrijf te veel hooi op de vork heeft.
Tenslotte was er in het kader van de
Buutengaets-exploitatie ook nog de achter
grondinformatie dat de gemeente grond heeft
verkocht in de omgeving jachthaven voor
bouw van een hotel-restaurant.
De beleidslijn voor de Buitengaets-ex
ploitatie heeft met bovenstaande raakvlakken
Het is niet eenvoudig daaromtrent nu
reeds een definitief voorstel te kunnen doen
laat staan een goede oplossing te geven.
Op de achtergrond is er dan voorts nog
de campingaanleg en de bouw van de toi
letten.
Zo blijven er ook voor de watersport
vereniging „Sint Annaland" nog volop pro
blemen over, na een toch goede zomer en
een nog betere nazomer, die ook zaterdag
nog een tjokvolle jachthaven te zien gaf.
Een fraai tableau van op rinipeloos water
uitgaande- en binnenkomende watersporters,
die het wijde Krabbekreek gebied beschou
wen als het ontspanning s-eldorado en daar
van ook graag in de toekomst gebruik zullen
maken. Wellicht in nog toenemende mate.
Die ontwikkeling zal noch voor het ge
meentebestuur, noch voor het bestuur der
watersportvereniging zelf de problematiek
doen verminderen.
Wie er minder mee te maken heeft kan
het afdoen met: voor wat, hoort wat!
Het gemeentebestuur van Sint-Maartensdijk heeft de minister van
economische zaken een brief geschreven, waarin men kennis geeft
van de ernstige bezorgdheid van de gemeenteraad over de opschor
ting van de investeringspremieregeling in Zeeland met ingang van
1 januari 1971. Men vindt het een volkomen duidelijke zaak dat
een aanzienlijke structurele verbeting in het Sloegebied geen invloed
heeft op de ontwikkeling van het eiland Tholen. Aangezien die
gunstige verbetering nog lang niet bereikt is voor onze streek, ver
zoekt het gemeentebestuur de minister met klem de maatregel niet
op de subkern Sint-Maartensdijk toe te passen. Gezien het zeer
grote belang van deze zaak voor het eiland Tholen, zo stelt het
Smerdiekse gemeentebestuur, zijn afschriften van de brief gestuurd
aan gedeputeerde staten van Zeeland, het Economisch Technolo
gisch Instituut voor Zeeland en de gemeentebesturen op het eiland
Tholen.
De gemeenteraad van Staventsse, die
vanavond om 'half acht bijeenkomt, gaat de
brief als eerste behandelen. Het Smerdiekse
gemeentebestuur schreef in een begeleiden
de brief, dat men het op hoge prijs zal stel
len, als de gemeenteraad van Stavenisse
de minister laat weten met het schrijven te
kunnen instemmen.
B en w van Stavenisse kunnen de bezwaren
van buurman Sint Maartensdijk ten volle
onderschrijven, zodat zij de raad voorstellen
met de brief aan minister Nelissen van eco
nomische zaken in te stemmen.
LANGDURIGER
De minister voerde als reden voor de op
schorting van de investeringspremieregeling
aan, dat de situatie in Zeeland structureel
zeer aanzienlijk is verbeterd. Hiertegen
meent het gemeentebestuur van Sint Maar
tensdijk ernstig bezwaar te moeten maken.
Bij verschillende gelegenheden is al gesteld
dat een langduriger handhaving van de sta
tus als kerngemeente juist voor een kleine
plattelandsgemeente als Sint Maartensdijk
geboden is.
Dit, omdat een structuurwijziging in een
zo kleine plaats moeilijk voor een gehele
streek (het eiland Tholen) verwezenlijkt kan
worden.
Men constateert met voldoening dat ruim
10 procent van de mannelijke beroepsbe
volking op Tholem een werkkring heeft ge
vonden bij industrieën in de Smalstad.
Daar tegenover, dat nog steeds ruim 30
procent van de mannelijke beroepsbevol
king bij de pendel is betrokken. Vergroting
van de werkgelegenheid binnen de streek
acht het Smerdiekse gemeentebestuur daarom
nog van zeer veel belang.
MOEILIJKE LIGGING
„Wij kunnen onmogelijk beoordelen in
hoever door de ontwikkelingen in het Sloe
gebied kan worden gesproken van een zeer
aanzienlijke verbetering van de structuur",
zo vervolgt het gemeentebestuur van Sint
Maartensdijk. „Wel moeten wij echter stel
len, dat door de moeilijke geografische lig
ging van Zeeland de ontwikkelingen in het
Sloegebied van geen enkele betekenis zijn
voor de werkgelegenheid op het eiland Tho
len. In dat opzicht is de ontwikkeling in
Noord Brabant van veel meer belang, maar
voor die provincie is een opschorting van
de investeringspremieregeling niet aan de
orde gesteld.
Gaarne brengen wij nogmaals onder de
aandacht van uw excellentie, dat door de
geringe inwoneraantallen der Thoolse ge
meenten, door de min of meer excentrische
ligging van het eiland Tholen, het ten op
zichte van andere kerngemeenten geringe
draagvlak van Sint Maartensdijk en het
ontbreken van enige industriële aanzet bij
de eerste kernaanwijzing in 1959, een lan
gere termijn nodig is om het beoogde doel,
voldoende werkgelegenheid binnen de streek
te kunnen verwezenlijken".
IN DE STEEK GELATEN
Het gemeentebestuur herhaalt vervol
gens de woorden van burgemeester Bouwen,
se tijdens de hoorzittingen van de Tweede
en Eerste Kamer over de herindeling. Deze
wees erop, dat het juist als de gemeentelijke
heindeling wordt aanvaardt, van overwegend
belang is de kernaanwijzing te handhaven.
„Hiermee zal het nieuwe gemeentebestuur
immers beschikken over een deugdelijk mid
del de leefbaarheid op het eiland Tholen
(de werkgelegenheid daaronder begrepen)
te verbeteren.
Waar zonder meer gesteld moet worden,
dat de doelstellingen van de kernaanwijzing
op het eiland Tholen nog niet bereikt zijn,
zou de schorsing van een deel der daarbij
behorende faciliteiten bij de bestaande be
drijven een ongunstige weerslag vinden.
Men zal zich in de steek gelaten voelen door
de overheid, die in een vroeger stadium
hun vestiging in Sint Maartensdijk heeft
bevorderd. Daarbij is de vrees niet denk
beeldig dat, met name tot grotere concerns
behorende bedrijven in deze gang van zaken
aanleiding zullen vinden om hun planning
voor uitbreiding van bedrijven te herzien
en op langere termijn zelfs zullen streven
naar inkrimping en opheffing van de be
staande vestigingen. Daarmee zouden de tot
nu toe bereikte resultaten te niet worden
gedaan", aldus het gemeentebestuur van St.
Maartensdijk in de brief aan minister Nelis
sen van economische zaken.
DE BRIEVENBESTELLER is wel een
zeer vertrouwde figuur geworden in de mo
derne maatschappij. Hij behoort bij het ver
trouwde stads- en dorpsbeeld, zoals de
broodbezorger en de slagersjongen. Tegen
woordig behoort deze figuur bij het leger
van ambtenaren, dat de ziel vormt van het
P.T.T.-bedrijf, waarin iedere rechtgeaarde
Nederlander vertrouwen stelt.
Al die ambtenaren zijn onderworpen aan
een reeks instructies, waarvan zij niet mo
gen afwijken. Dank zij die discipline en het
gevoel van verantwoordelijkheid, waarvan
iedere postman doordrongen is, werd het
postverkeer in Nederland tot wat het nu
is: een voorbeeld van betrouwbaarheid en
plichtsbetrachting. Ieder lid van het post.
bedrijf heeft dus nu zijn instructies, maar
deze toestand bestaat pas ruim tweehonderd
jaar.
Dc eerste instructie werd vastgesteld in
1752 en zij gold voor bestellers .behorende
„tot de comptoiren der posterijen van de
provincie Holland en West-Friesland."
Tegenwoordig is de postbode een gezien
figuur aan onze deuren, ook al brengt hij
zowel blijde als droeve berichten. Alleen,
zijn verschijning is een gewoonte geworden
men schenkt niet meer zoveel aandacht aan
hem als vroeger. Gaat men terug in de ge
schiedenis van de brievenbesteller, dan is
deze romantisch en veelbewogen.
GEVAARLIJK BEROEP
In ons land waren de brievenbestellers
aanvankelijk alleen maar in dienst van gra
ven en edellieden ,die hun boodschappers
te paard naar de geaddresseerde zonden.
De vijanden van deze ridders hadden er
belang bij de boodschappen van te tegen
partij te onderscheppen en dus bestond er
geregeld gevaar voor koeriers om te worden
overvallen. Meestal werd zo'n boodschapper
eenvoudig gedood, soms na hevige marte
lingen om te zien of hij meer wist. Ook
werd een besteller wel omgekocht tijdens
zijn gevangenschap om valse boodschappen
of vervalste stukken te bezorgen, zodat de
vijand om de tuin werd geleid
Ook in die dagen had de besteller dus
al een vertrouwenspositie en deze heeft hij
door de loop der tijden behouden. Na de
edelen waren het de kooplieden, die bood
schappers in dienst namen. Ook deze gingen
te paard. Zij brachten slechts enkele brie
ven tegelijk over, dikwijls samen met flinke
geldsbedragen.
Het aantal overvallen op deze mensen is
zeer groot geweest, want de wegen waren
toen nog heel wat onveiliger dan nu, bij
gebrek aan een goed georganiseerde politie.
Bestellers, die in dienst waren van handels
huizen .ontvingen bij aankomst een fooi; de
voor eigen rekening werkende bezorgers
vroegen betaling aan de geadresseerde. Deze
toestand heeft eeuwen bestaan. Ook nadat
de postdienst beter was georganiseerd,
heeft de besteller zich nog jaren moeten
belasten met het innen van frankeerkosten.
In 1870 immers werd het plakken van post
zegels pas verplicht gesteld. Nu int de be
steller alleen nog de strafport...
OOK NIEUWS
De tijd, dat de postbode alleen zo nu en
dan eens voorbijkwam .behoort ook tot
het verleden. Dat was in de dagen, dat
hij werd uitgenodigd om koffie ,thee of een
borreltje te drinken. Deze mensen werden
gevierd om het bericht dat zij brachten.
Meestal wisten ze zelf precies wat er in
de bezorgde brief stond en fungeerden ze
als nieuwsbron voor de gehele omgeving,
waar ze werkten.
Door een tijd van avonturen en romantiek
heen heeft de besteller zich moeten worstelen
naar zijn moderne positie van algemeen
vertrouwde figuur. Maar dat geldt niet al
leen voor Nederland. We kennen allen wel
de verhalen over de pionierstijd in ,het verre
westen" van de Verenigde Staten, toen het
overvallen van postkoetsen schering en in
slag was. Ook de eerste postverbinding tus
sen het oosten en westen van Amerika werd
te paard onderhouden. Elke 40 kilometer
wisselde men van rijdier. Ook op die weg
hebben talrijke koeriers hun plichtsbetrach
ting met de dood moeten bekopen.
De oudste P.T.T. bezit China. Hier leg
gen de bestellers heden ten dage nog af
standen van 50 km per dag te voet af om
de post te bezorgen, veel over slechte wegen
en door ruig terrein en gezwollen rivieren.
De brievenbestellers zijn vertrouwelingen
van de gehele maatschappij, die onopvallend
en in alle stilte hun zo belangrijk werk doen
Zij zijn dragers van een roemvol verleden.
BOEKENNIEUWS
BIJBEL IN WORDING
In de serie „Ter Sprake" verscheen bij
W. D. Meinema n.v. te Delft de brochure
van J. P. van der Laan-Boelens „Bijbel in
Wording
Deze serie beoogt informatie te verstrek
ken over zaken die aan de orde zijn in de
gemeente. Bijbel in wording handelt over
de bijbelwetenschap, een boeiend ontwerp
dat de belangstelling van velen zal hebben.
In dezelfde serie verscheen van drs. W.
Schippers en drs. N. A. Schuman „Vrede
gevraagd".
Een serie die in de boekhandel verkrijg
baar is a f 1,- per ex. of f 0,50 per 25 stuks
en vooral geschikt is voor gesprekskringen,
clubs en verenigingen, catechisatie en zover
aanwezig op de lektuur tafel in de kerk.
