PFAËD
ongunstig
I)eze week
Ook Poortvliet onderging een metamorfose
Sirijenham... van bieten- tot sportvisserslaars
Het onderwijs werd afgerond
Het «oude» Hogedorp is niet meer te vinden
I
TIJDELIJK
PFAFF NAAIMACHINEHUIS
W. RIKKEN n.v.
TEKORT aan
geschoolde
metaalarbeiders
Ruimtelijke ordening (V)
MIDDENSTAND KAN NIET
VERSLAPPEN.
THOLEN MOET NU EEN
ZUIVERINGSINSTALLATIE. s
I
STRIJENHAM's
LANDEOUWIIA VENTJE
WERD RECREATIEPUNT.
POORTVLIET'S ONDERWIJS
WERD AFGEROND.
OPNIEUW EEN
POLITIE - JUBILEUM. j
TOEN WAS HET ij
BIJLTJESDAG IN
AMSTERDAM.
II
IN POORTVLIET'S
HISTORIECAFE,
'EVEN BUITEN'.
FOTOPRIJSVRAAG -
INZENDINGEN KOMEN
BINNEN.
SINT-ANNALAND GAAT
NIEUWE SCHOLEN
OPENEN. I
i 1
Blijmoedigheid en een gelijkmatig
humeur zijn de beste doktoren.
DIT NUMMER BESTAAT
UIT TWAALF PAGINA'S.
NOG TWEE KRANTEN
In deze laatste maand van het jaar ver-
schijnen er na vandaag nog twee nummers
van de Eendrachtbodc.
Het kerstnummer komt uit op donderdag
18 december a.s. en het oudejaarsnummcr op
woensdaq 31 december.
Deze laatste krant gaat ten behoeve van
onze postabonr.ees dinsdagavond 30 decem
ber nog op de post.
Correspondenten en adverteerders worden
verzocht met bovenstaande data rekening te
houden ten aanzien van het insturen van be
richten en advertenties.
In het volgend nummer dienen de predik
beurten te worden opgenomen voor zondag
21 en 28 december en voor beide kerstdagen.
Tandarts E. van Tuin - Tholen, geen
spreekuur op maandag 22 december.
Voor accute pijnklachten melden op het
spreekuur. adv. ingez. med.
TOT 80.- VOORDEEL
ZIG-ZAG NAAIMACHINE
lichtgewicht - vrije arm -
ingebouwde veiligheidsmotor
alle mogelijkheden
Kompleet met naaiboxkoffer
Kortemeeslr^at 17
BERGEN OP ZOOM
adv. ing. med.
Nieuwsblad voor de streek Tholen en Sint Philipsland
Hoofdredacteur uitgever G. Heijboer, Tel. 01665-375
Postgiro 12.44.07 Eendrachtbode - Tholen.
Eendrachtbode - Postbus 5 - Sint Annaland
Abonnementsprijs f 4,50 per half jaar, per post f 5.50.
Sluitingsdatum advertenties: dinsdagmiddag. Adv. prijs f 0,15 mm -f BTW.
Verschijnt elke donderdagmiddag
Losse nummers 25 cent.
Spierinkjes tlm 20 woorden f 2.50 BTW.
MINDER SPECTACULAIR
De andere gehuchten veranderen minder
ingrijpend. Er werd wat gedaan aan het op-
knappen van de woningen, maar voor de
rest bleef het ongeveer bij het oude.
Daarentegen veranderde er wel zo het een
en ander in het polderlandschap.
Door de herverkaveling ontstond een ander
beeld. Er kwamen betere ontsluitingen en
de woningen gingen prcfiteren van moderne
voorzieningen als elektriciteit, watervoor
ziening en telefoon.
IN EVENWICHT
Toch bleek er bij de bewoners een drang
de eenzaamheid te ontvluchtten en steeds
meer en meer naar de dorpskernen te trek
ken. Ook daar schenen de gehuchten tot
de ondergang te zijn gedoemd. Maar het is
precies als in de natuur - en het is ook
natuur - de schepping wordt in evenwicht
gehouden, om hier een wat dichterlijke vrij
heid te gebruiken.
Veelde de laat twintigste eeuwse polder
bewoner zich ondanks een veel omvangrijker
ut'litcit en met name de jongeren daaronder,
zich wat vereenzaamd, de stadsbewoner
kreeg wat we dan hier noemen een krop in
de keel bij de voelbare rust, die er van deze
gehuchten uitgaat. Hij en zij ontvlucht de
van benzinedampen vervulde lawaaierige
stad en maakt een dankbaar gebruik van de
mogelijkheid dat een klein arbeidershuisje
of een soms al vervallen boerderijtje leeg
komt en wil er een behoorlijke prijs v;or
neertellen, ook om het weer op te knappen
en heerlijk bewoonbaar te maken.
De tweede woning is anno 1970 ,.in".
Nee, ongelimiteerde en ongecontroleerde
verbouw was en is n'et toegestaan.
Mm moest binnen de begrenzing van het
historische blijven.
Maar tcch ziet men dat ook binnen die
begrenzing mooie bouwwerken onstaan. Aan
eengesloten kleine huisjes werden tot een
geheel gemaakt.
Het proces voltrok zich niet helemaal
zender zorg van het gemeentebestuur. Men
kocht maar zonder zich eerst te overtuigen
wat was toegestaan en wat mogelijk was.
Men had grote plannen in het h:ofd tot ver
betering en modernisering en stuitte dan op
voorschriften volgens de bouwverordm'nn
Voor en bij dit alles was heel wat overleg
nodig tussen gemeentediensten en belannheh-
benden. De eerste moest een chaotische
situatie zien te voorkomen en veelal toonde
de laatste daarvcor begrip. Wat de eiq"-
bevolkinq niet mocht doen, kan nu eenmaal
evenmin aan bewoners van elders worden
toegestaan.
Dit probleem is al ver opgelost, nu de
meeste oude landarbeiderswoningen al zijn
opgekocht en verbouwd.
Voor de enkele gevallen, die n:g resteren
hoeft het gemeentebestuur slechts het been
strak te houden.
IN DE KOM
Wat de verbouwing en verbetering van
straten betreft, voltrokken z:ch begrijrelijk
de grootste veranderingen in het dorp zelf.
Het eerste uitbreidingsplan in Poortvliet
dateert van 1945 en het was de prille aan
zet van vernieuwingen. De Burgemeester
van Oeverenstraat had daarvan de première
In 1955 werd het plan grondig herzien en
het zogenaamde plan west werd aangevuld
met het nieuwe plan zuid.
De hu'dige Schoolstraat en Parallelweg.
Niet alleen w-erd in dit nieuwe plan met de
veranderde opvattingen in de bouw reke
ning gehcuden, maar er moest ook plaats
zijn voor verschillende andere voorzieningen
dan alleen woningen, zoals de aanleg van
em sportveld, een zuiveringsinstallatie en
scholenbouw.
Daarbij was een gelukkige omstandigheid
dat de oude openbare lagere school tot een
moderne sportzaal ken worden omgebouwd.
Al deze werken zijn inmiddels gerealiseerd
en zover ons geheugen in de streek reikt, is
in feite Poortvliet de enige gemeente, waar
men thans het onderwijs, speciaal dan de
nieuwe scholenbouw, als afgerond mag be
schouwen.
Het sportterrein kon al spoedig na de
In het aantal ingeschrevenen op het ar
beidsbureau te Tholen trad in vergelijking
met oktober geen wijziging op.
Eind november waren er 32 mannen en 6
vrouwen ingeschreven.
Van deze aantallen zijn 8 mannen en 1
vrouw werkzaam op sociale werkvoorzie-
ningsobjekten.
Reeds vrijgekomen werknemers uit de
landbouw konden direct worden bemiddeld.
Er bestaat vooral een tekort aan geschool
de metaalarbeiders.
Door diverse industriële bedrijven in de
naaste omgeving wordt vcorts geoefend-
en ongeschoold personeel gevraagd. Ook
voor seizoenwerklozen en personen die tij
delijk geen werk hebben (3 4 maanden)
zijn wat dat betreft ruime mogelijkheden
aanwezig.
In deze gemeente is het polderlandschap na 1953 misschien nog wel het meest veranderd. Denk maar aan de weihoek. Maar wat bleef was de historische hervormde kerk en gemeentetoren in het hart van het dorp. Daarom-
Daar kwam ook een voorbeeldwoning, die door de toenmalig gedeputeerde Philipse werd geopend. heao werd inmiddels fiks gesaneerd.
De sinterklaasverkopen zijn voor de mid
denstand in onze streek in het algemeen niet
ongunstig verlopen. Of men ook aan re
cord-omzetten kwam, zoals landelijke cijfers
doen vermoeden, moet echter worden bet wij
feld. Zo hier en daar zijn die record-omzet
ten inderdaad geboekt, maar het betekent
niet, dat het parallel liep met een record
winstcijfer.
Een enkele informatie toonde bovendien
nogal verschillen. Om twee uitersten te
noemen scheen het in de gememte Stavenisse
niet daverend te zijn gegaan. Men heeft hier
ook te maken met de minst aktieve midden
stand en het is heus geen eigen belang er op
te attenderen, dat het tijd wordt de wat
lauwe bakens te gaan verzetten in aktieve
lichtboeien.
Zoiets gaat dan gepaard met wat men
zou kunnen noemen gemeenschappelijke op
offering. Het kost tijd en moeite en de zorg
beperkt zich dan niet meer uitsluitend tot
het eigen belang, maar krijgt een meer ge
meenschappelijk karakter, waar ook anderen
van profiteren en soms zelfs parasiteren.
Maar het geheel is er wel mee gebaat. Het
motto „dat het mijn tijd wel zal duren" is
op zich wat riskant en zelfs gevaarlijk te
noemen.
De weegschaal sloeg met name ae anaere
richting uit in Sint Maartensdijk, waar - en
u m;et het weer als esn algemene indruk be
schouwen - de hernieuwde aktiviteiten van
een winkeliersvereniging, niet ongunstig ver
liepen.
Het groter aantal deelnemers aan de win
kelweek mocht dan gezamenlijk een niet zo
veel hogere omzet boeken dan tevoren, er
bleef in elk geval een stimulans voor de in
woner om het allereerst in eigen gemeente
te zoeken.
Die tendenz was er trouwens overal, waar
winkelakties werden gehouden.
Ze mogen dan langzamerhand wat afge
zaagd aandoen, het betekent toch een zekere
bind'ng en menigeen vindt het aantrekkelijk
te kunnen meedingen naar prijzen, die de
consument uiteraard geen cent meer kosten.
Voor de Thoolse middenstand - hier wordt
de gemeente Tholen bedoeld - is er het be
trekkelijk nadeel, dat men zich het meest
gemakkelijk naar de naburige stad kan ver
plaatsen. Ondanks dat bracht de eigen mid
denstand het er, dank zij ook een gehouden
aktie, niet slecht af.
Die binding was er cok in de andere ge
meenten.
Overigens blijkt het een moeizame weg -
en dat is dan weer in het algemeen gespro
ken om met een gestaag verminderd aan
tal verkooppunten - voor de restenenden
toch een zodanige omzet te „forceren" dat
er een redelijk bestaan uit te halen is. Een
redelijk bestaan, mede in ogenschouw ge
nomen, de belangrijk meerdere werkuren, die
nodig zijn in verhouding tot de dagelijkse
arbeid van de werknemer.
Het wel kleiner aantal middenstanders
heeft groter zorgen. Zorgen om bij te blij
ven en het bij te kunnen benen. Zorgen om
tijdig de nodige vernieuwing of uitbreiding
aan te brengen.
Zorgen ook om bij en na dit alles nog
wat eigen tijd en daarmee levensvreugde over
te houden.
Voor een halfwas is in onze tijd met name
op middenstandsgebied geen plaats meer.
Die kan het heel wat beter zoeken in an
dere sectoren. Ondertussen is dezelfde mid
denstander weer bezig aktief de kerstver
kopen voor te bereiden. Stilstand is er niet
of nauwelijks bij.
Tenzij hij of zij althans zo verstandig is
er minstens een week per jaar goed „uit" te
zijn. Ook zover is nog lang niet iedereen,
die dagelijks ver boven de normale werkdag
uitkomt.
En dan wordt het erger dan een slaven
leven.
Het dorp Poortvliet wordt al in een oorkonde van 1204 genoemd,
dat is dan nu 765 jaar geleden, maar Hugo van Voorne krijgt reeds
in 1199 'enige landen te Poortvliet in erfpacht'.
Poortvliet met de gehuchten Strijenham, de Rand en het Oud-
Kerkhof is vooral na de stormramp 1953 uiterlijk sterk veranderd.
Deze veranderingen voltrokken zich zowel in de gehuchten als
in het dorp, maar niet minder voor wat het polderlandschap betreft.
dend geheel te komen. Uitbreiding te geven
aan de kampeermogelijkheden en de bouw
van bescheiden huisjes, parkeergelegenheid
te creëren en daarnaast toch het Strijenham
als pittoresk gehuchtje te bewaren.
Het gemeentebestuur denkt er zelfs over
in het plan een plaats op te nemen vcor de
mogelijkheid van bouw restaurant met uit
zicht. op de Oosterschelde
Aan verbetering van het haventje zelf
valt. gezien de grote kosten, voorlopig nog
Als ergens het onderwijs (nieuwe scholen) is afgerond, dan zeker op Poortvliet. En daarom sluit dit plaatje van een burgemeester
W. J. van Doorn en een beleid van wat onze streek aan onderwijs rijk is wel aan bij het artikel over de Poortvlietse ruimtelijke
ordening in de serie wereldstedebouwdag.
STRIJENHAM'S
VAN BIETEN- TOT VISSERSLAARS
Om maar eens met Strijenham te beginnen
was daar vooral het landbouwhaventje -
eigendom van het polderbestuur - bekend in
de tijd van de bietencampagne.
Er heerste dan een gezellige drukte en het
thans gemoderniseerde café van Hartog is
ook de oude generatie n:g maar al te goed
bekend. Regelmatig was het haventje in ge
bruik voor de aan- en afvoer van landbouw-
produkten en de beurtvaart van de familie
Verburg.
De bevolking vormde een eigen gemeen
schapje van zon 200 zielen rond de eeuw-
wissel'ng.
Dit beeld van eenvoud en rust is totaal ge
wijzigd. Althans in het zomerseizoen. In de
loop van de laatste tientallen jaren trokken
heel wat gezinnen uit Strijenham weg. Ze
vestigden zich op het dorp of zochten het
buiten de streek. En het scheen dat er van
het „ouwe striën" niks over zou blijven.
Maar de recreatie sloeg ook naar Strijenham
de vleugels uit. En vatte het in zijn greep.
Was het vroeger in de bietentijd levendig,
thans heerst er vooral tijdens de weekeinden
en op mooie zomerse dagen flinke drukte van
rust en lucht en water zoekende recreanten.
Het oude landbouwhaventje is omgetoverd
in een ligplaats voor bootjes van sportvis
sers.
De aanloop was zo groot dat het water
schapsbestuur de ligplaatsen moest gaan aan
wijzen, wilde er geen chaos ontstaan.
De bietenlaarzen werden visserslaarzen.
Rond het gehucht groeperen zich enkele
campings, waarvan druk gebruik wordt ge
maakt.
Waar eertijds eigenlijk volop ruimte was,
is er nu ruimtegebrek.
MEER ORDENING
Voor deze ontwikkeling kan een gemeen
tebestuur de ogen niet sluiten.
De raad gaf dan cok opdracht aan het
stedebouwkundig bureau „I^uyken" te Mid
delburg - dat nu voor alle gemeenten in de
streek werkzaam is - om voor Strijenham
een bestemmingsplan te maken.
In het voorontwerp werd de raad gekend
en de behandeling van het definitieve plan
valt eerstdaags bij het gemeentebestuur te
verwachten.
Men hoopt daarmee tot een meer geor-
niet te denken. Wel om langs de kuststrook
parkeerterreinen te maken, waarvoor subsi
die zal worden aangevraagd.
Maar bij elkaar toch een geheel ander
beeld. De grind-toegangsweg van vrseger,
elk jaar opnieuw voorzien van enkele tonnen
verse grind om het paarden en wagens mo
gelijk te maken behoorlijk - voor die tijd
althans - het haventje te bereiken met de
opslagplaats voor de bleten, waar de grootste
drukte zich manifesteerde zo vanaf medio
augustus tot eind november, eis nu een goede
en vrij snelle verbinding met de achterban.
En de tzpdrukte manifesteert zich tijdens
de vakantieperiode. Het is trouwens nog en
weer niet te zeggen, hoe dit alles zich ver
der zal ontwikkelen na bijvoorbeeld afslui
ting van de Oosterschelde.
De grote veranderingen zijn er en gaan
door.
Strijenham, dat leeg scheen te lopen, stroomt
althans in zekere periode van een jaar, vol.
Meer dan vol.
In elk geval hoopt het gemeentebestuur
door een gced bestemmingsplan de verdere
ontwikkelingen in de hand te houd;n.
Strijenham en recreatie hebben niets vreemds
meer. De recreant heeft Strijenham ontdekt.
