WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN SLFILIPSLAND
Recreatie
Plaatselijk Nieuws
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Halve eeuw keuringsdiensten
Middenstands
federatie
Prins Constantijn
De redaktie legt u deze week voor
Dit nummer bestaat uit zestien pagina's
VRIJ GUNSTIG BEELD VOOR
ZEEUWSE BEGROTING 1970
Industrialisatie middel tot verbetering
welzijn
Haantje-de-voorste met goedkope
energie
Rijkssteun blijft nog onontbeerlijk
PJ.Z. hield
raadsvergadering
THOLEN
25ste jaargang No. 47
16 oktober 1969
Eendrachtbode Postbus 5 - St.-Annaland - TeL Cl665 - 3 7 5
RedakteurG. HEIJBOER
Abonnementen f 4,50 per half jaar - franko per post 5,25 Incassokosten
Losse nummers 20 cent - Postgiro 12.44.07 - Tholen
Advertenties 15 cent per mm B.T.W. - Spierinkjes t/m 20 woorden 2,50 B.T.W,
Inzenden uiterlijk dinsdag bij onze Agenten of aan: Eendrachtbode - Postbus 128 - B. op Zoom
Naast het al zovele provinciale nieuws
dat rond de begroting 1,970 uit Middelburg
naar de statenleden en redakties van de
kranten vloeit, naast hetgeen hierover cok
in dit nummer van de Eendrachtbode op
andere pagina's voorkomt, kwam ook nog
het verslag van de afdelingen op het voor
stel van g.s. inzake de nota over de ont
wikkeling van de openluchtrecreatie in Zee
land. Daarover een enkel woord en cok een
enkele toepassing op onze streek.
De afdelingen zijn er behoorlijk ingedoken
Dat blijkt uit de 33 op de nota gestelde
vragen en inmiddels ook door g.s. gegeven
antwoorden.
Alleen hieruit wordt reeds duidelijk, dat
de recreatie een factor van betekenis is, ook
bij de bestuursorganen.
Onder die 33 is er cok de vraag: „kunnen
gedeputeerde staten uitvoerige informatie
verstrekken over het voorgenomen recreatie-
onderzoek? Worden hiervoor subsidies ver
wacht? Welke instanties zijn c.q. worden
hierbij betrokken? Hoe luidt de opdracht?
Het antwoord op deze vragen luidt: „De
werkcommissie van de Recreatieraad heeft
het onderzoekprogramma in studie. Voor
uitlopende op het gereedkomen van het pro
gramma delen wij u het volgende mede.
Onderzocht zullen worden: de omvang
en de spreiding van de recreatie in Zeeland.
het gedragspatroon en de behoeften van
de recreanten in Zeeland. de waardering
van Zeeland als vakantieland.
Bovendien zal marktonderzoek ten behoeve
van de acquistie-taak van de Prov. Zeeuwse
VVV worden verricht. De gegevens kun
nen worden verkregen door het houden van
tellingen en het enqueteren van recreanten
en ondernemers. Het onderzoek zal zich
uitstrekken over alle vormen van recreatie,
die in Zeeland voorkomt."
En dan nog even verder „Zodra het pro
gramma gereed zal zijn, zal worden beke
ken, welke instanties hierbij moeten worden
betrokken en zullen werk-opdrachten worden
vastgesteld. Ten aanzien van de geraamde
kosten - anderhalve ton - hoopt de provincie
op rijkssubsidie.
Tot dusver vraag en antwoord als hier
voor genoemd.
Ook in ons gebied is het toeristisch seizoen
1969 verleden tijd.
De mooie nazomer betekende nog lang
vrij drukke weekends en naast talrijke sport
vissers wisten ook de watersporters menig
weekend het recreatiehart op te halen.
Ieder heeft het over toenemend toerisme
ook op Tholen, al zijn de Zeeuwse VVV I
uitspraken dit jaar in het algemeen niet zo
gunstig.
Maar het bewijs daarvan is ook in ons I
gebied alleen nog maar geleverd door een
grotere toeristische omzet bij middenstand
en enkele verstopte doorgangen bij recre
atiecentra.
De feitelijke gegevens zijn gering.
Zover ons bekend, leefde en leeft ook
bij de Commissie werkgelegenheid Eiland
Tholen de gedachte daaromtrent meer ge
gevens te verzamelen.
Nu blijkt dat er ook vanuit Middelburg
wat aan gedaan zal worden.
Zelfs een intensief onderzoek. „Naar alle
recreatievormen" en naar we aannemen in
alle recreatie-regio van onze provincie.
Daar hoort ook onze streek bij. Ook daar
om mag men naar de resultaten van dat on
derzoek benieuwd zijn.
Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben de provinciale begroting
voor 1970 klaar. De provinciale staten zullen in de vergaderingen
van 15, 16 en 17 december, hun zegje over dit omvangrijk stuk
werk kunnen doen.
In hun geleidebrief bij de begroting zeggen g.s. dat de afgelopen
twaalf maanden een aantal beslissingen zijn genomen met zeer
verstrekkende gevolgen voor Zeeland: de vestiging van het Franse
aluminiumbedrijf Péchiney in Vlissingen, de bouw van de kern
energiecentrale bij Borssele en de plaats van de vaste oeverver
binding Westerschelde.
„Zeeland is in zeer korte tijd van een gebied met zekere toekomst
verwachtingen, maar met een kennelijk stagnerende ontwikkeling,
veranderd in een provincie die niet alleen meetelt bij de nationale
industrialisering, maar zelfs vooraan staat als het gaat om de
levering van goedkope energie", aldus g.s.
De medewerking van het rijk bij het stimu
leren van de industrialisatie heeft de - be
zorgdheid over een verminderde belang
stelling voor een belangrijk deel weggenomen.
Verwacht wordt, dat een duidelijke en ge
richte concentrattie van de regering zal
blijven.
Volgens g.s. zullen we enkele nadelen van
de industrialisatie niet helemaal kunnen
ontgaan. Een stuk van het oude Zeeland
zien we verdwijnen, waartegenover echter
duidelijke winstpunten staan. Wij zullen alles
in het werk moeten stellen om, in samen
werking met de gemeentebesturen en de
rijksinstanties eventuele nadelen tot een
minimum te beperken. Wij zullen evenwel de
mogelijkheden tot verdere handels-, industrie-
en havenactiviteiten blijven stimuleren omdat
wij door voortgaande ontwikkelingen in onze
provincie welvaart en welzijn nog steeds
gebaat zien.
De industrialisatie is niet doel op zichzelf
maar middel om te geraken tot het doel.
waarop het beleid is gericht: de verbetering
van het leefklimaat, of zo men wil: verbete
ring van het welzijn.
WELVAART-WELZIJN
G.s. zijn zich bewust van de spanning die
bestaat tussen welvaart en welzijn. Zij be
seffen ten volle de moeilijkheden om de
balans tussen deze twee noodzakelijke voor
waarden voor het leven van de mens in
evenwicht te houden. Het ene kan alleen
worden verwaarloosd ten koste van het
andere, zoals in het verleden gebleken is. De
enige mogelijkheid om het beoogde doel te
bereiken was en is het bevorderen van de
industrialisatie op plaatsen die van nature
daarvoor geschikt zijn. Na een wat moeizaam
begin zijn er nu duidelijke tekenen van ver-
dere mogelijkheden. De welvaart is gestegen,
en achterstanden worden ingelopen.
Inrichtingen voor vrijwel alle takken van
t onderwijs, sporthallen, gymnastieklokalen.
zwem- en instructiebaden, dorpshuizen en
schouwburgen zijn op verscheidene plaatsen
verrezen. De organisatie op het gebied van
1 de volksgezondheid, ook van de geestelijke
volksgezondheid, is uitgebreid.
GELDMOEILIJKHEDEN
In hun geleidebrief bij de begroting voor
1970 gaan g.s. verder uitvoerig in op de
moeilijheden op de kapitaalmarkt. Dit heeft
voor Zeeland o.a. tot gevolg dat het uit
voeren van het wegenprogramma stagneert.
Het deel van de nationale besparingen dat
voor de lagere publiekrechtelijke lichamen
kan worden gebruikt, daalt De taken voor
gemeenten en provincies neven evenwel toe,
zodat zij het meest te lijden hebben van de
kapitaalschaarste.
Doordat de uitkering uit het provincie
fonds voor 1970 vijftien procent hoger ligt
dan die voor 1969, vertoont de begroting
1970 een vrij gunstig beeld. Op een bedrag
bij de gewone dienst van inkomsten en uit
gaven van elk 36.100.720.00 gulden is een
post onvoorzien van 605.501,00. In 1970
zal uit het provinciefonds 14.521.455,00
worden ontvangen. Bij de post onvoorzien is
uitgegaan van de volgende veronderstellingen
stijging personeelskosten 375.000,00, prijs-
stijginn 50.000,00 verhoging van bestaande
en toekenning van nieuwe subsidies
f 100.000,00 en nieuwe uitgaven f 80.502,-
Verwacht wordt dat het dienstjaar 1968
een batig saldo van zestig tot zeventig
duizend gulden zal opleveren Over 1969 is
nog weinig te zeggen. Wel is bekend, dat de
post onvoorzien nog slechts 35.000,00
omvat.
In hotel Sturris vergaderde de Midden
standsfederatie vcor bespreking van de na
jaarsplannen. Besloten werd in de maand
november weer een gezamelijke reclame
campagne te voeren via algemene adver
tenties. Het merendeel van de plaatselijke
bestuurders maakte het voornemen kenbaar
weer een winkelaktie zullen voeren. i
Voorzover men daarbij van collectieve mid-
delen gebruik kan maken, zal dat gebeuren.
Voorts kwam ook het in de afgelopen zo
mer weer toegenomen toerisme ter sprake
en de wel of niet aanwezige mogelijkheden
om in het hoogseizoen wat meer aktiviteiten
te ontplooien, hetzij via VVV, hetzij door
federatieve initiatieven of plaatselijke akti
viteiten.
Met name werd gedacht aan een braderie
in alle gemeenten, maar dan op verschillende
data.
Geconstateerd werd voorts, dat de belang
stelling van de middenstand in de streek voor
een stand op de Thoolse Dagen was toege
nomen en er een goed wederzijds contact is
met de organiserende commissie.
De op uitnodiging van de commissie werk- j
gelegenheid gemaakte excursie naar Breskens
werd besproken.
In dit eerste BTW jaar bleek dat er voor
iedere middenstander toch een flinke portie
werk aan vastzit, waarbij men min of meer
als onbezoldigd belastingambtenaar optreedt.
Waken tegen het water (in de wijn), het
roet (in het eten) en de knollen (die moge
lijk voor citroenen kunnen worden versle
ten): dit zijn de spreekwoordelijke taken
van de zestien Keuringsdiensten van Waren,
die Nederland rijk is, overheidsinstellingen
die vooral te zorgen hebben voor een goede
kwaliteit van ons voedsel. Geen overbodige
zaak, zoals nog jaarlijks blijkt uit de rat
in de yoghurt, de muizenkop in brood, een
prop haar in koekjes, suikerbrood met mie
ren, koeken met petroleumsmaak, een spij
ker in een oliebol, bami-groenten met insekten
en vijgen met een tor. Voorbeelden van on
gerechtigheden, die de keuringsdiensten moe
ten zien te voorkomen.
Het systeem van overheidstoezicht op ons
voedsel is al oud. Maar het is pas een halve
eeuw geleden, dat hiervoor speciale instel
lingen in het leven werden geroepen. Al in
het midden van de zeventiende eeuw had
den „d»n schout ende sijne substituijten"
opdracht gekregen nauwkeurig toe te zien op
een juiste bereiding van de boter. De oude
Grieken waren zo verstandig inspecteurs
voor de wijn aan te stellen, die ook wel eens
bij bakkers naar binnen keken omdat dezen
de vrolijke gewoonte hadden porseleinaarde
door het meel te mengen, een bezigheid
overigens, die nog deze eeuw zelfs in Ne
derland werd geconstateerd! De controle op
de levensmiddelen is in Nederland lange tijd
een plaatselijke aangelegenheid geweest.
Men werkte aan de hand van stedelijke
„ordinantiën". Een nog wat primitieve zaak
want van bacteriologie, scheikunde en mi-
crocopie wetenschappen, die nu een be
langrijke rol spelen had men nog niet ge
hoord.
Aan het begin van de twintigste eeuw
ontstond in Nederland steeds meer behoefte
aan een centrale keuringsdienst, die kon op
treden op basis van wettelijke voorschriften.
Met de melk bijvoorbeeld kon men begin deze
eeuw eerder ziek dan meer mans worden.
„In de meeste monsters werden schande
lijke hoeveelheden vuil, koemest, haren, bloed
en etter aangetroffen. Slecht sluitende deksels
van melkvaten werden gedicht met kranten
of oude kledingstukken, beddetijk of gor
dijn", aldus een oud-directeur van een keu
ringsdienst. Er waren nog meer fraaie staal
tjes van wantoestanden. In koffiestroop, een
gewild artikel, werd tot twintig procent steen-
koolgruis aangetroffen, samen met weinig
aantrekkelijke smaakmakers als Brusselse
aarde, krijt en cacaoschillen. Duizenden le
pels en vorken werden ontdekt, die voor
negentig procent uit een giftig metaal beston
den. Een limonade, die bijzonder chique werd
omschreven als „sirop d'ananas, qualité
supérieure", bleek geen grammetje ananas
te bevatten, terwijl men wat aarzelt over de
superieure kwaliteit als men leest, dat het
spul bestond uit een kunstmatig gekleurde
aardappelstroopoplossing, aangevuld met wat
sacharine en een hapje suiker. Ook tijdens
de eerste wereldoorlog ging men zich nog
uitbundig en welbewust aan knoeierijen te
buiten.
Een groot kruideniersbedrijf verspreidde
onder de filialen zelfs lijsten met artikelen,
die niet verkocht mochten worden in ge-
j meenten met een vorm van toezicht. Overal
elders wel!
In 1919 werd eindelijk een landelijk gel-
dende Warenwet aanvaard (die in 1935 nog
eens werd gewijzigd). De gemeentelijke en
provinciale diensten, die inmiddels waren op
gericht (bijvoorbeeld in de grote steden en
in Groningen, Friesland en Drenthe), bleven
rustig voortwerken onder de nieuwe wet.
De derde zoon van prinses Beatrix en
prins Claus, die zaterdagmorgen werd ge
boren, ligt in een couveuse van het Acade
misch Ziekenhuis te Utrecht.
Enkele uren na de geboorte werd bij de
jongste Oranje-Prins een bemoeilijkte adem
haling geconstateerd.
Ook in de loop van deze week zijn de
ouderlijke zorgen in dit opzicht niet afge-1
nomen.
Hopen/ijk treedt nog herstel op, zodat het
ouderpaar verdriet bespaard blijft.
De aangifte van de geboorte vond dinsdag
morgen plaats in het Academisch Zieken
huis. De volledige naamgeving luidt Con
stantijn, Ghristof, Frederik, Aschwin.
De keuringsdiensten hebben het toezicht
op alle eet- en drinkwaren (met uitzonde
ring van een deel van de vleeskeuring).
Bovendien worden regelmatig nieuwe ar
tikelen aangewezen, waarop toezicht nood
zakelijk wordt geacht. Speelgoed kan bij
voorbeeld met verkeerde verf zijn behandeld
krijt kan lood bevatten .terwijl behang ooit
wel eens (in Engeland) de dood van twee
bejaarden veroorzaakte doordat het arse
nicum bevatte en een gasvorm verspreidde.
De keuringsdiensten letten nu ook op
kleurstoffen, verdikkingsmiddelen, verpak
kingsmateriaal, toiletartikelen, kosmetische
waren, wasmiddelen, beddegoed, beddekrul-
ken en radio-actieve stoffen.
Steeds belangrijker wordt het toezicht op
de huishoudelijke insecticiden en het gebruik
van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. In
de laboratoria van de keuringsdiensten wordt
regelmatig gecontroleerd of op groenten en
fruit geen schadelijke resten zijn achterge
bleven van de bestrijdingsmiddelen.
De zestien keuringsdiensten werken betrek
kelijk zelfstandig. Eens per maand vergade
ren alle directeuren om de gemeenschappe
lijke moeilijkheden door te nemen. Het hoofd
van een keuringsdienst moet van heel wat
markten thuis zijn.
Hij moet iets afweten van scheikunde,
bacteriologie en juridisch geschoold zijn.
De specialisten in de bedrijven moeten
weten een deskundige tegenover zich te
hebben. De nadruk bij het werk van de dien
sten is verlegd van het konstateren van mis
stappen achteraf naar de preventieve con
trole.
De keurmeesters bezoeken onaangekon
digd een reeks van bedrijven en winkels. In
alle vroegte worden de melkcontroles be
zocht, waar vaak niet de melk zelf, maar
de bus, waarin ze wordt vervoerd, streng
wordt nagekeken. In winkels worden mon
sters genomen, in hotels gekeken naar de
hygiëne in de keuken. De keurmeester is
een beroepspcttekljker.
In ons aller belang.
Vrijdagavond 10 oktober hebben de 'PJZ-
ers alle kans gehad (en genomen) hun poli
tieke kunnen voor het voetlicht te brengen.
De bedoeling van deze avond was het
houden van een gemeenteraadsvergadering
onderling.
In de raadsvergadering hadden naast het
college van b en w afgevaardigden van zes
politieke partijen plaats, te weten: C.P.N.,
V.V.D., A.R., Boerenpartij, P.v.d.A. en
S.G.P.
Na een zware discussie vooraf werd de
vergadering door een klap met de „gemeente-
hamer" „officieel voor geopend verklaard",
door de burgemeester, compleet met sigaar.
De agenda bevatte de volgende punten:
Beschikbaar stellen van een krediet be-
bestemd voor de aankoop en het bouwrijp
maken van een terrein dat zal worden
geëxploiteerd als recreatie-bungalowpark
Benoeming van onderwijzers aan. de Open
bare Lagere School.
Rondvraag.
Sluiting.
Prins Constantijn
Recreatie-onderzoek
Smalstad krijgt subsidie voor
sociaal culturele objekten
De wegen en de provinciale begroting
Zeewind schadelijk voor onze torenuurwerken
Een halve eeuw warenwet
PJZ hield raadsvergadering
jan Overeenkam kleuter in 't verkeer
SPS haalde weer puntjes
Zwakheden schaden ons niet, zodra wij ze kennen.
Vooral punt 1 bracht een heftige discussie
teweeg, waarbij met name een juiste afras
tering voor enkele zeldzame vogels in de
buurt nogal wat moeilijkheden gaf.
Ook de riolering wilde de A.R. nader
onderzocht hebben.
De burgemeester stelde daarom voor een
pijpje naar de Zuid-Willemvaart aan te
leggen. De S.G.P. zag liever dat het hele
plan opgegeven werd.
Na een hoofdelijke stemming (vier tegen
twee stemmen) werd het plan achteraf door
de burgemeester afgekeurd.
Daarna ging men over tot punt 2.
De referenties van de drie sollicitanten
waren vrij goed, maar bij nadere informaties,
door enkele partijen ingewonnen, kwam een
niet geheel vlekkeloze levenswandel aan het
licht, zodat men weer in moeilijkheden ge
raakte.
Het debat werd weer vrij heet en de
stemming die tenslotte volgde bracht geen
uitkomst door een gelijk aantal stemmen, zo
dat met de stem van b en w uiteindelijk
kandiaat no. 1 werd benoemd.
Dan restte nog de rondvraag.
De Boerenpartij pleitte voor „inkrimping
van ambtenaren in gemeentelijk orgaan".
Ook wilde zij nog een historisch torentje
in oude glorie hersteld zien.
Verder opperde de A.R. het plan een
subsidie toe te kennen aan de heer K. I.
Naaktgeboren vcor een overdekte insemi
natieplaats.
B. en w zouden een materiaalsoort in on
derzoek nemen.
Na allen voor hun aanwezigheid, mede- en
tegenwerking bedankt te hebben, sloot de
burgemeester de vergadering en doofde zijn
sigaar.
Alle leden van de P.J.Z. hebben bijzonder
veel genoegen beleefd aan deze avond en
doken hierna nog nagenietend de dichte mist
DOKTERSDIENSTEN
OP ZONDAG
Tholen, Poortvliet en Oud Vossemeer
dr Th. A. Bos, tel 01660-542
Nieuw Vossemeer en Sint Philipsland
dr. J. Vermet, Nw-Vossemeer tel. 01676-415
St. Annaland, St. Maartensdijk en Stavenisse
Dokter van der Eist Stavenisse
tel 01663 - 400.
DIENST WIJKVERPLEGING
Weekendregeling van zaterdagmiddag tot
en met zondagavond.
Groepsdienst Oud-Vossemeer, Poortvliet,
en Tholen:
18-19 okt. Zr. P. van Bruinessen Oud-
Vossemeer.
Telefoon 01667-476.
Groepsdienst Sint Annaland, Sint Maar
tensdijk, Stavenisse en Scherpenisse:
18-19 okt. Zr. W. M. de Smit te Sint
Maartensdijk.
Telefoon 01666-548.
HOOGWATER
In verband met de deltawerken en kanaal-
werken kan de redactie geen enkele ver
antwoording nemen voor eventuele miststel-
lingen van de gegeven waterstanden.
week 19 tot en met 25 oktober
Zondag 9.25 22.16
Maandag 11.00 23.40
Dinsdag 12.26
Woensdag 1.05 13.30
Donderdag 2.00 14.20
Vrijdag 2.46 15.00
Zaterdag 3.30 15.45
Volle maan 25 oktober te 17.03 uur
SPREEKUUR BURGEMEESTER
Het spreeekuur van de burgemeester zal
worden gehouden op maandag 20 okt. a.s.
van 6.30 tot 8 uur in de ambtswoning Herte
kamp 5.
GESLAAGD
Aan de Opleidingsschool voor het chr.
kleuteronderwijs te Middelburg slaagde voor
het hoofdleidstersexamen akte B mej. M.
Roggeband.
PRONKSTUK LAG TE ROESTEN
In dagblad „De Stem" wes er vorige week
een interessant artikel opgenomen het Ne
derlandse Beiaardcentrum Asten, een Peel-
stadje in Brabant. Heel wat klokken en caril
lons binnen en buiten de landsgrenzen (in
Nederland zelf al ongeveer 150 beiaarden)
zijn door de Astense gieterij (Eljsbouts) ge
leverd, zo gelezen in dat artikel.
En verder „Het beiaardmuseum is de ge
lukkige bezitter van een mechanisch speel
werk, in 1637 gebouwd door Willem Pieter-
son en zijn zoon Adriaen voor de stadsbei-
aard van Tholen. Dit speelwerk, een van de
pronkstukken van het museum, lag te roesten
op de Tholense gemeentewerk Totdat het
1 dank zij lieden met enige kijk op de histori
sche waarde ervan voor een weinig glorieus
1 einde bespaard bleef. Onder de hanebalken
van het gemeentehuis te Asten toont het nu
gerestaureerd voor zover de middelen het
toelieten, hoe enkele eeuwen geleden de carll-
lonklokken mechanisch bediend konden wor
den.
In het museum zijn ook twee torenuur
werken in vol bedrijf opgesteld. De wer
king van de slagwerken en de Westminder-
stervoorslag - wie wel eens naar de BBC
luistert weet wel wat hiermee bedoeld wordt -
is zo van nabij te volgen. Tot deze toren
uurwerken zou ook een deel van het trom
melspeelwerk uit Tholen moeten behoren.
Het oudste klokje stamt uit de twaalfde
eeuw en is vermoedelijk door monniken ge
goten"
VERKOPING GOEDEREN
De door de hervormde dameskrans ge
houden verkopen van goederen met bijbe
horende attrakties op 10 en 11. oktober lever
de het zeer mooie bruto bedrag op van
f 3219,37.
FRAAIE
HERFSTTENTOONSTELLING
Ouders en belangstellenden kunnen van
avond voor het laatst genieten in de chr.
nat. school Hofstraat van een bizonder mooie
herfsttentoonstelling, welke door de leerlin
gen met de nodige vrije tijdsopoffering en
advisering van het personeel tot stand is ge
komen. Alles wat in de herfst aan natuur
schoon te bewonderen is, kan men nu in de
school bezichtigen. Daarbij als nevenfigu-
rantie de bekende symbolen uit de even be
roemde Fabeltjeskrant inclusief de heren
Beveren. In de poppenstcel kan „iets" gede
poneerd worden ten behoeve van dit soort
cultureel werk voor en door de schooljeugd.
Met een aangepaste verlichting is het
vooral 's avonds een bewonderingswaardlg
geheel, waarvoor onze complimenten naast
die van vele ouders.