EENDRACHTBODE a, „Altyt bet groeijede99 Geel haard m kachel ietere warmte is er siiet. f 86.000,-- onvoorzien besluit gunstig begrotingsbeeld 1970 Ruim 38.000,— voor onderhoud straten Nog steviger aanpak van krotopruiming Flinke post voor inrichting nieuwe school Moeilijkheden rond personeels- benoeming door hangende herindeling 25e JAARGANG N* 43 18 SEPTEMBER 1969 TWEEDE BLAD Raadsverslag Oud-Vossemeer Gemaakt van antraciet.... maar veel goedkoper. Uw htltnhandelaar brengt 't wel wen. Een serie verledentijdse dorpsschetsen over de gemeenschap Sint-Annaland 'Het stemt tot voldoening ook nu weer een begroting te kunnen aanbieden met een bedrag aan onvoorzien, dat er zijn mag, na melijk ongeveer f 86.000, Dit optimistisch geluid liet de wnd burgemeester van Oud-Vos semeer A. M. van Engelen horen tijdens de vorige week donder dag gehouden openbare raadsvergadering, waarbij wethouder De Leeuw verhinderd was. Financieel zit de gemeente Oud-Vossemeer er zo gezond als een vis bij, maar de droeve omstandigheden van dit jaar hebben wel heel wat personeelsmoeilijkheden veroorzaakt, waarin op korte termijn voorzien moet worden. In de bij de begroting 1970 aangeboden brief van het dagelijks bestuur wordt er de aandacht op gevestigd, dat de meest in het oog vallende verandering ten opzichte van de primitieve begroting van het vorig dienst jaar is, dat nu onder de kapitaalslasten zijn opgenomen, de kosten welke voortvloeien uit de in aanbouw zijnde 2 scholen voor het basisonderwijs. Daarvoor is op de begroting 1970 nu in totaal f 81.355,07 geraamd, waartegenover een hogere uitkering staaf uit het gemeente fonds van f 42.900.-. ONDERHOUD STRATEN Een andere post, die extra onder de aan dacht werd gebracht, was de raming voor onderhoud van straten tot een bedrag van ruim f 38.000,-. Het merendeel is na de aan leg van de aardgasleidingen toe aan herbe strating. Of in 1970 alle straten, waarvan verbetering nodig is onder handen komen, moet nog nader worden bezien. Dat hangt ook al af van de mogelijk nog aan te sluiten percelen in sommige straten. Het is vanzelfsprekend weinig economisch te herstraten, wanneer er toch telkens weer opgravingen verwacht moeten worden. Daarom wil men eerst nader bezien, welke percelen er nog op de nominatie staan voor aardgasaansluiting en dan ook wachten met herbestrating tof dat is gebeurd. In de hier aangeboden begroting werd nog geen rekening gehouden met de stichting van een tweede lokaal voor de alg. chr. kleuter school, aangezien realisering daarvan in 1970 niet valt te voorzien of althans niet zover zal komen, dat het reeds aanwezige budget zal worden overschreden. KROTOPRUIMING Gezien ook de drang van gedeputeerde stafen van Zeeland om zoveel mogelijk tot krotopruiming te komen, heeft de centrale dienst ..Noord Zeeland" bekeken, welk aan tal nog voor sloop in aanmerking zou komen. Zonder dat deze nu ook al direct onbe woonbaar genoemd kunnen worden, kwam men toch nog aan ongeveer 80 gevallen, waarbij een betere behuizing niet misplaatst zou zijn. Neemt men een wat ruimere maat staf, dan zijn er nog wel 110 huizen in Oud Vossemeer die voor vervanging in aan merking komen. In 1968 werden er elf krotten ontruimd en afgebroken, terwijl er nog eens elf aan normale bewoning zijn onttrokken. Tot dus ver werd er in 1969 nog maar 1 krot afge broken en zijn er 4 aan bewoning onttrok ken. De sanering komt meestal tot stand, wanneer de gemeente de krotten aankoopt, wanneer particulieren gebruik maken van de premieregeling tof woningverbetering of -splitsing en wanneer particulieren krotten aankopen om er een andere bestemming aan 'te geven dan bewoning, bijvoorbeeld voor pakhuis of garage. Dan blijven er nog bouwwerken over, waarvoor niemand belangstelling heeft. I Toch is b en w tot dusver niet overgegaan tot onbewoonbaar-verklaring volgens de wet telijke mogelijkheid daartoe. De reden is, dat de kwantiteit beschikbare goede woningen nog van dien aard is, dat het nauwelijks haalbaar is om die procedure welke tot ont ruiming moet leiden, aan te pakken. Dan immers moet men er een ander huis voor de bewoners tegenover kunnen stellen. NOG GEEN WONINGVOORRAAD Men staat als college dus wel geheel achter het streven van gedeputeerde staten om het woningpeil te verbeteren, maar uitgangs punt daarbij is toch of men over voldoende betere woning beschikt om de krotten te saneren. En daaraan ontbreekt het tof dusver ge heel. Anderszijds behoeft er weinig vrees meer over te blijven, dat de jongeren nog oude woningen gaan huren of kopen. Dat alleen in het uiterste geval. Het krottenbestaan wordt dan ook nog hoofdzakelijk bewoond door mensen van mid delbare leeftijd en ouderen, die meestal ook eigenaar zijn van de woning. Verwacht mag dan ook worden dat sa" nering als het ware langs de natuurlijke weg zal doorgaan. Duidelijk minder goede wo ningen zijn Molenstraat 78 - 80 - 82 - 84 86 -r. 88 - 92 - 94 - 98 - 102 - 108 en 110; Op de Ring de percelen 32 - 34 - 36 38 - 40 en Voorstraat 13. In de Kalisbuurt de nummers 4-6-8 10 - 12 en 14. Op de Leguitsedijk 9 - 1,1 - 13 - 15 - 17 - 19 - 21 - 23 - 25 en 27. Verder staan er nog wat krotten verspreid tussen betere weningen in andere straten. Het college onderzoekt wat er met de wo ningen Molenstraat moet gebeuren en of mis schien de rijkssubsidieregeling sanering moet worden toegepast. Maar ook daarvan geldt dan weer, dat er vervanging moet zijn. Al blijft er altijd nog werk aan de ge meentelijke winkel, in elk geval blijkt ook de begroting 1970 weer een gunstig beeld te geven. Ze kwam bovendien tijdig klaar, maar omdat ook nog andere punten aan de agenda moesten worden toegevoegd, werd het toch even in september voor deze aan bieding kon plaatsvinden. De begroting zal worden onderzocht dooi de heren J. Aarnoudse (S.G.P.) P. W. A. Mees (K.V.P.) en C. M. Droogers (A.R.). De eveneens afgewerkte gemeente-rekening 1968 zal worden gecontroleerd door de he ren P. W. C. van Westen (C.H.U.), C. M. Droogers en J. Aarnoudse. v£.. SSBgST.-:: 0 Adv, ingez. med. Door Han Dekker (NADRUK VERBODEN) Volgende week: EN DE <)UI)E BOOM BI] HET RAAM Honderd vijftig jaar geleden waren de boel- (of) koopdagen bizonder in trek. In die dagen had men nog geen weet van een „happening", maar zonder politioneel toezicht ging het toch ook niet. Men is zo snel geneigd „hoe het vroeger was" te idealiseren, maar het kon toen wel eens voorkomen, dat vijf dames in de cel werden gestopt wegens openbare dronkenschap. Het ziet er niet naar uit, dat deze foto ook werd genomen tij dens een verkoping die plaatsvond in het café „In den Handel". Maar dat er heel wat dorpelingen hebben geposeerd, is aan geen twijfel onderhevig. Voor de oudere Sint Annalanders weer een aar dige puzzel, wie het allemaal zijn, die op de foto staan. Om dat door te geven aan kinderen en kleinkinderen. steller was van de BIJZONDERE TELEGRAAF-ONDERNEMING St.- MAARTENSDIJK - SINT ANNALAND". (Opgericht bij K.B. van 19.10. 1880 was dit een zuiver particuliere aangelegenheid. „Maatschappelijk kapiLaal: één duizend en vijftig gulden, verdeeld in 42 aandelen, elk van f 25,-" Sint Annalands eerste telegrafist was de heer L. Thcunisse en z'n toestel stond op zolder van het huisje tegenover „Havenzicht", waar 't laatst woonde wijlen inw. P. Theunisse-Stols) Zo bracht lopend Merien Slager „even een telegram weg, soms tot onder Halsteren, om als „re tourvracht" bij Asselbergs hangen en sloten mee te nemen voor een plaatselijke timmerman, of in Tholen pijlstaartolie voor een jichtlijder. Als echter de tjalken met kennisattributen Sint Annalands haven binnen liepen, brak voor hem een korte tijd aan waarin hij meer zijn stem dan z'n benen hoefde te gebruiken. Op de Sint Annalandse kermis stonden met een koekkraam vaak de bakkers Jansen uit Poortvliet, en voor de eigen, Molendijkse bakkers Polderman werden in deze de honneurs waargenomen door heer Slager voornoemd. Het was een soort tombola (loterij zonder nieten) die hij bracht, waarbij de gelote boekprijzen konden worden afgehaald bij de betrokken bakkers. Vaak handelde hij in café Van Luijk (thans Van Ham) en of het nu aan 't begin of 'f eind der kermisdag was, „overtuigend" verkondigde hij steeds ter koopaanmoediging: ,,'t bin de leste!" Wat konden ze lachen, en wat konden ze drinken Als hij eenmaal „de hoogte" had, gaf hij menig keertje z'n karakteristieke uitroep ten beste, die nu door oudere mensen nog wel eens gebruikt wordt op het doqn Kwasi-verstoord drukte hij dan eensklaps de handen in z'n zij, en ..klaag lijk klonk het: „Oeie m'n lief da's van die rotte zoetekoeke, en van die vuile jenever! en zelfs in onze dagen hoort men hier soms nog: „Oei m'n lief, zei Sjors!," waarmee een reumaschout „begroet" of een spottende verbazing uitgedrukt wordt Ook zijn konterfeitsel, getekend door onderwijzer Adriaan Kodde, tegen de wand van genoemd café, bleef lot voor enkele jaren bewaard, terwijl de heer Klaas Bruijnzeel hem fotografeerde. Heel wat foto's maakte horlogemaker Bruijnzeel al in de vorige eeuw (vrijwel alle foto's uit „De ambachtsheerlijkheid SinL Annaland" waren eveneens van hem), en voor mede-inwoner Johannis Hage. die o.m. tij dens de kermis een kijkkast exploiteerde, heeft hij onder andere een op name gemaakt van een grillig, Oud-Vosemeers polderpaadje, waar op drachtgever Hage zelf met fraaie krulletters laconiek onder schrijft „De moeizame weg naar Kreta". Met zijn kijkdoosvertouingen bracht hij een kleine, maar niettemin gewilde altractie, die hem dan aardig wal opbracht Ingespannen werd gegluurd naar plaatjes als „Van Speyk en zijn in de lucht vliegende kannonneerboot", „De slag bij Waterloo" en andere. Op ..De ijsvlakten van Groenland" was juist nog een glimp waarneembaar van tie vrij bejaarde heer Kees van den Boogaarl, van wie men heel zeker wist dat bij nooit in Groenland was geweest hoogstens aan de Sint Annalandse schorren, waarvan deze opname dan ook een winters beeld te zien gaf ,,'t Bin de leste," zei onze „Sjors", en in 1919 zal inderdaad liet laatst kermis worden gevierd op SinL Annaland. Danstent en carousel, kook- kraam en draaiorgel, kijkkast en kermistent van „de kwaaie Kee en de goeie Thomas," een „Prikkebeen" echtpaar uit Bergen op Zoom, zullen niet meer verschijnen op hel dorp, waar nren evenals in lal van andere plaatsen, mede wellicht onder invloed van recente collectief-droeve ge beurtenissen (wereldoorlog en Spaanse griep) begin 1920 gemeentelijk een punt zet achter een eeuwenoud .periodiek volksvermaak, en peinzend denkt Jan ïlmer, veldwachter Van Houtens directe opvolger, tijdens zijn ambtelijke dorpsrondgangen nog vaak, aan de plaatselijke, roemruchte kermisdrukte van weleer BUITENLANDSEKIJKDOOSPLAATJES OP EEN K ERMISBRVISENS IIA VEN PLEIN. ,,'t Bin de leste" zei Marinus Slager, alias 't ouwe Sjorsje", ook al was hij nog maar aan het begin van zijn peper koekverkoop op de Sint Annalandse ker mis. Naast de jaarlijkse dorpskermissen, waren het vooral eilandelijke boel dagen, die op en rond de betrokken hoeven en vertier brachten, en in beide gevallen was 't verloop niet altijd even rustig. Op 13 maart 1821 was er „verkooping van losse goederen bij de Erven de weduwe J. Elenbaas onder Poortvliet", en de voorgevallen narigheid daar (huis vredebreuk - vernielde ruiten - dronkenschap) noopt „de Vrederegter van het kanton Tholen" lot preventieve maatregelen. Wanneer er dan ook twee maanden later in de omgeving weer een zgn. bocrenkoopdag staat gehouden te worden, schrijft mr. Catshoek prompt aan alle streekbesturen „Dat van iedere Gemeente de veldwachter wordt gezonden naar de hof stede Kandia onder Tholen, in de Polder den Broek, op den 18e dezer m a a n d (18.5.1821) wanneer er verkooping der losse goederen zal gehouden worden." Veldwachter zijn was in die dagen vast geen pretje. Nog maar pas is de oude Sint-Annalandse, politionele gezagdrager klaar met het „begelei den der Lotingen en Verlofgangers", waarbij bij twee deserteurs (Johns, van der Male en Jan van Dommelen) achter de vodden heeft moeten zitten, of hij kan weer lopend naar „Kandia" ter boeldag, en mopperend begeeft Piet Fase zich op weg zijn aantal gelopen dienslkilpmeters stond niet in verhouding lot de grootte van een later „pensioen", want te eisen viel in deze niets, te declareren weinig, en de ambtelijke rechts zekerheid blijkt zelfs een generatie verder nog niet veel Le zijn verbeterd: „Den Dezember 1854. Aan De Gemeente raad van St. Annaland. De ondergetekende wendt zich bij deze niet verschuldigden eerbied tot l mijne Heeren, Zoo het U mogt behagen, en Uw magt gebieden, mij 'Uwen gewezen VeldWagtcr die eene reeks van meer dan dertig Jaren in die betrekking heeft gedient, f mijne Heeren beleefdelijk te verzoeken, mogt het zijn een Jaarlijks Pensioentje aan mij le geven, daar ik bijna buiten slaat ben iels meer le verdienen, zoo valt het mij zwaar en bitter als liet ware van alles verstooken le zijn Uwen Onderdanigen Dienaar A. Fase." Zo liet men, als algemeen gebruikelijk, met een gevjöel-van-eigen - waarde-fnuikend „verneder!ngsgebaar" een plichtsgetrouw dienstleven, maatschappelijk besluiten! Een riskante loopbaan, waarbij gevaren ge trotseerd, ontberingen geleden en klappen opgelopen werden De in 1808 geboren Ko van der Graaf wordt dan (eind 1854) onze plaatselijke rijksveldwachter, lol 1862, wanneer op sinterklaasdag van dat jaar in deze functie P. van Houten Len tonele komt, geassisteerd door „onbezoldigd Rijksveldwachter" E. Heijboer, en vooral ter kermistijd is heer Van Houten zeer bezet „1 1 Junij 1870. Proces-verbaal ten laste van eenige persoonen Le Scherpenisse, wegens mishandeling en beledi ging van Abraham Rijnberg en anderen le Sint Annaland, bij gelegenheid van de Kermis te Sint Annaland op Maandag pinksteren L. L. Die kermisdagen van weleer Bram Rijnberg, zeer waarschijnlijk de Sint Maarlensdijkse carrouselbaas, krijgt op Sint Annalands kaai een geducht pak slaag van dorpelingen uit z'n nabuurgemeente en ook hel zwakke geslacht gedroeg zich dezer feesttijd anders dan gewoonlijk, want naast vele minder verantwoorde amourettes, is het dan ook wel op hel dorp gebeurd, dat vijf dames gezamenlijk in de cel werden gestopt wegens openbare dronkenschap! Er waren echter ook gezelliger aspecten Dè kermistraditie van Pickwiekiaanse pret, landelijke oubolligheid en boerenbedrog, was een jaarlijks belangrijk dorpsevenement, waaraar sommige personen inherent waren, zoals de plaatselijke Marinus Slager, alias ,,'t ouwe Sjorsje". Hij woonde het laatst in de Klippelstraal, en on derhield le voet een soort onregelmatige „bodedienst" op Bergen op Zoom of elders in de buurt, waarbij bij hier officieus tevens Lelegrambe-

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1969 | | pagina 7