EENDRACHTBODE
de omweg
TECHNIEK en POLITIEK
Voor Postduivenliefhebbers
25c JAARGANG No, 21
17 APRIL 1969
TWEEDE BLAD
Problemen voor Nederlandse Scheepvaart
I i (sloi)
Nog steeds geen we's bij jachthaven Sint-Annaland
WATERSPORTVERENIGING WORDT
AAN HET LIJNTJE GEHOUDEN
Beroepenv@orlishting ook op ïholen
Werkloosheid daalde
geduld
vliegers
Het is niet zo vreemd dat het de reders, de mannen van 'de grote
vaart', op het ogenblik duizelt. De scheepvaart op zee is generaties
lang in principe nauwelijks veranderd. Wie vracht over zee of
oceaan wilde sturen nam kontakt op met een reder. De enige be
perkingen waren omvang van de lading en capaciteit van het schip.
De overgang van zeil- naar motorschip en van kolen naar turbine
motoren veranderde aan dat principe maar heel weinig. De schepen
gingen sneller varen en werden groter. Op het ogenblik staat de
'grote vaart' voor heel ingrijpender wijzigingen. Het zijn die ver
anderingen, die de Nederlandse reders die hun wereldpositie
voortdurend zagen verslechteren nog meer zorgen geven.
De verzamelde reders, bijeen in „de Konink
lijke Nederlandsche Reedersvereniging", heb
ben in een rapport over „de Nederlandsche
Koopvaardij'' hun problemen op papier ge
zet. Die zijn, wat de techniek betreft, niet
gering. Niet alleen is er de stijgende con
currentie van de luchtvaart, de techniek
heeft ook geheel nieuwe scheepstypes ge
leverd. Schepen, die speciale eisen stellen
aan de lading en daardoor veel meer organi
satietalent en samenwerking vragen.
Bukcarriers, mammoettanKers, container
schepen en lichterschepen komen in de plaats
van de oude types, die voor vrijwel elke
vracht geschikt waren. Het voordcel van
de nieuwe schepen is, dat zij per vracht-
eenheid minder tijd in de haven verspelen
en minder loonkosten opslokken.
Het rapport noemt ook revolutionaire
ontwerpen, zoals draagvleugelboten, lucht-
kussenboten, catamarans, semi-onderwater-
schepen en duwboten met lichters.
Draagvleugelboten opereren al als pas
sagiersboot en op kleinere kustroutes. Lucht-
kussenboten zijn op komst, die duizend tot
vierduizend ton lading met een snelheid van
160 kilometer per uur over de Atlantische
Oceaan kunnen brengen. Daarover heeft
Columbus hooguit in nachtmerries kunnen
dromen.
FUSIE NOODZAAK
De Nederlandse reders willen best aan
deze revolutie meedoen. Het gaat tenslotte
om niet minder dan het voortbestaan van
de Nederlandse koopvaardij. Maar zij vragen
zich wel af hoe dat allemaal moet. Het rap
port berekent, dat in de komende vijf tot zes
jaren zo ongeveer 1,6 miljard gulden nodig
is voor vlootvernieuwing. Dat stemt tot na
denken, want waar halen de reders dat geld
vandaan? Een voorbeeld Nederland heeft
een grote achterstand opgelopen bij het in
de vaart brengen van grote bulkcarriers
voor massagoederenvervoer.
De toekomst is een bulkcarriers van 80
duizend tot 150 duizend ton. Maar een
150.000 tonner kost op het mement'zon
slordige zestig miljoen gulden. Op één zo'n
schip kan een rederij niet drijven. Er moeten
er meer onder één vlag varen. Maar geen
enkele reder heeft zo veel miljoenen. Samen
werking wordt een harde noodzaak.
ONGUNSTIGE FISCALE POSITIE
Als het alleen om de investeringspolitiek
gaat, komen de Nederlandse reders er waar-
'De watersportvereniging Sint-Annaland wordt een beetje aan
het lijntje gehouden, llit de pers is al bekend dat het rijk de aanleg
van sanitaire voorzieningen op de jachthaven niet subsidiëerd.
Zouden de Koninklijke Verbonden van Nederlandsche Water
sport Vereenigingen niet eens een hartig woordje met de burge
meester kunnen spreken?'.
Dat zei de voorzitter van de werkgroep watersportverenigingen
Delta-wateren van de KVNWV, de heer P. A. M. van Mechelen
uit Bergen op Zoom, vrijdagavond op de Buutengaets.
schijnlijk nog wel uit. Maar, aldus het rap
port naast de financieringproblematiek
ziet de Nederlandse koopvaardij zich gekon-
fronteerd met een toenemende systematische
bevoorrechtig door vreemde overheden van
hun nationale koopvaardijen. Wat vooral
steekt, is de aanmerkelijk gunstiger fiscale
positie van de koopvaardij in andere landen.
Nederland heeft zich op dit punt altijd wat
idealistisch gedragen. Het principe van de
vrije zee is hier altijd hoog gehouden. Ten
slotte was het de Nederlander Grotius, die
de vrije scheepvaart onder eerlijke concur
rentie formuleerde. Volgens de reders heeft
de liberale scheepvaartpolitiek echter dui
delijk gefaald. Heel wat zeevarende landen
gaan zich nu te buiten aan bepalingen
waarbij percentages worden voorgeschreven
die met nationale schepen moeten worden
vervoerd. Pressie wordt uitgeoefend op ver-'
schepers om met nationale schepen te varen.
Eigen schepen krijgen een sneller afhande
ling in de eigen havens. Goederen, die onder
vreemde vlag worden aangevoerd, worden
extra belast.
De Oostbloklanden, met name Rusland,
gaan zich nu ook te buiten aan uitvoerige
subsidies aan hun eigen koopvaardij. Men
acht het daar kennelijk van groot politiek
belang, dat de eigen schepen in alle havens
ter wereld verschijnen. Deze subsidies wor-
den sinds kort vooral gegeven op de vaar-
routes, die tot voor kort typisch voor de
traditioneel-maritieme landen waren wegge-
legd. Ook de Nederlandse koopvaardij heeft
van deze gesubsidieerde Oosteuropese sche
pen veel iast. Men kan eenvoudig in de
tarievenoorlog niet tegen hen opboksen. j
Het is een realiteit, dat zowel Amerika
als Rusland zijn koopvaardij beschouwt als
een „vierde" wapen en als resultaat daarvan
tot elke prijs zijn scheepvaart in stand wil
houden. De Nederlandse reders vinden nu,
dat de Nederlandse regering de zo lang vol
gehouden politiek van de vrije zeevaart best
wat losser mag interpreteren. Het gaat hun
nu met name om twee zaken belastingfa-
ciliteiten en hulp bij de broodnodige inves
teringen. De schceosvaart-politieke proble
men vormen een bedreiging voor de Neder
landse koopvaardij. De liberale scheepvaart-
politiek is niet succesvol geweest bij het
oplossen van deze problemen. Het belang
van de Nederlandse zeescheepvaart maakt
dan ook een herziening van de benadering
van scheepvaart-politieke problemen nood
zakelijk, zo pleiten de reders in hun rapport.
(NADRUK VERBODEN)
De Provinciale Commissie Beroepenvoor-
lichting heeft besloten het secretariaat van
deze commissie te laten fungeren als centraal
punt, waartoe alle verenigingen e.d. zich
kunnen wenden, indien zij een inleiding wil
len laten houden over het scala van beroepen
de daarmee verband houdende onderwijs
mogelijkheden en de vraagstukken op het
punt van de arbeidsvoorziening.
De Provinciale Commissie Beroepenvoor-
lichting staat onder voorzitterschap van het
lid van Gedeputeerde staten, de heer J. van
den Bos. Het secretariaat is in handen van
de heer D. Boogerd, directeur van het Ge
westelijk Arbeidsbureau, Wagenaarstraat 4,
Middelburg, tot wie alle aanvragen kunnen
worden gericht.
In de commissie zijn alle instellingen sa
mengebundeld, die in Zeeland bemoeienis
hebben met de beroepenvoorlichting. Als
één van haar taken ziet de commissie het
coördineren van de vele en velerlei activi
teiten op dit terrein.
De voortschrijdende industrialisatie, die
zich nu in bepaalde delen van Zeeland
duidelijk begint af te tekenen, betekent, dat
in de provincie tot nu toe onbekende be
roepen hun intrede doen en ook, dat oude
beroepen van inhoud veranderen of zelfs ge
heel verdwijnen. Men denke aan mechanisatie
en automatisering, aan de ontwikkelingen in
de landbouw en ook aan de sterk groeiende
dienstensector, die allerlei nieuwe beroeps
mogelijkheden schept.
Voor jongeren, die nog een beroep moe
ten kiezen, en voor diegenen, die moeten
omschakelen, wordt het een vrijwel onmoge
lijke zaak zonder voorlichting van deskun
digen tot een verantwoorde keuze te komen.
Het terrein is vrijwel niet meer te overzien,
ook al omdat aan de keuze van een beroep
veelal een studiekeuze vooraf moet gaan.
Vandaar de noodzaak van een goede en
objectieve beroepenvoorlichting.
We herinneren er hierbij nog even aan,
dat ook in onze streek een beroepen ten
toonstelling wordt gehouden, die maandag 21
april in de lagere scholen te Scherpenisse
zal worden geopend door de voorzitter van
de Provinciale Commissiie Beroepenvoor
lichting, gedeputeerde J. van den Bos uit
Tholen. De tentoonstelling is bestemd voor
leerlingen van het basis onderwijs en is ge
opend in de week van 21 tot 25 april. De
hoofden van de scholen in ons gebied kun
nen hier al vast rekening mee houden.
Het clubschip van de watersportvereni
ging Sint-Annaland was dit keer uitgekozen
als vergaderplaats. Mede, vanwege een brief
van de vereniging aan de werkgroep van
de KVNWV over het uitblijven van sani
taire voorzieningen op de jachthaven in St.
Annaland.
Het plan van de gemeente om bij het
Cavetho-gebouw toiletten en douches te
bouwen ging niet door omdat men geen sub
sidie kreeg.
„Er komt niks meer van de grond" zei de
heer J. C. Kooijman. We hebben al stapels
brieven waarop we nog geen antwoord
hebben gehad. Niet alleen over de sanitaire
voorzieningen, maar ook over andere dingen
zoals de balken bij de steigers. Bij laag
water kunnen die balken tegen de schroeven
van de schepen komen. Daarom zouden de
balken naar de binnenkant moeten worden
verplaatst.
BIERKAAI
MAAR DAT KOST VEEL GELD.
De jachthaven is niet compleet gemaakt.
Waterleiding, elektriciteit en sanitaire voor
zieningen op het clubschip hebben we zelf
moeten betalen. Ik wil er in dit gezelschap
heel dringend op wijzen dat je nooit de
fout begaat een jachthaven te huren zonder
voorzieningen. Als je dat wel doet, krijg
je de grootste moeilijkheden. De pachtprijs
ligt dan eenmaal vast. en dan gebeurt er
niet zo veel meer", aldus de voorzitter van
de watersportvereniging Sint-Annaland.
„Bij mij in Yerseke zijn de toiletten en
douches onlangs voor zestig procent gesub
sidieerd door het ministerie van economische
zaken", merkte de burgemeester van Yerseke
mr.C.Pijl Hogeweg op. Op deze vergadering
was hij voor het eerst aanwezig in zijn
functie als vice-voorzitter van de werkgroep
„Ik zou maar op herindeling wachten die
volgend jaar een feit is. Sint-Annaland heeft
toch de enige fatsoenlijke jachthaven op
Tholen. Het college van de nieuwe gemeente
zal gemakkelijker zaken kunnen doen dan
nu tegen de bierkaai te blijven vechten",
aldus de heer Pijl Hogeweg.
MOEILIJK HAALBAAR
Hij stelde nog voor tot die tijd een rij
dende toiletwagen te gebruiken zoals op de
jachthaven in Yerseke.
„Als de watersportvereniging de jacht
haven in eigendom had, zou de subsidie
voor sanitaire voorzieningen gemakkelijker
zijn. Omdat deze echter gepacht wordt, zal
het een moeilijk haalbare kaart zijn subsi
die van de Nederlandse Sport Federatie te
krijgen", aldus de heer D.J.G.Vink, adjunct-
secretaris van de KVNWV.
„Ik meen dat er met de gemeente afge
sproken is dat zij de sanitaire voorzieningen
maakt. Van het rijk is niet veel te verwach
ten, omdat economische zaken vrijwel nooit
in de aanleg van toiletten bijdraagt", zei de
heer B. Steijger van de ANWB. De toe
kenning van de subsidie in Yerseke was
voor hem een verrassing.
Werkgroep-voorzitter van Mechelen ver
telde noq dat er in het contract van de
watersportvereniging Sint-Annailand staat
dat de toiletten op de schepen niet gebruikt
mogen worden in de haven. „Dat vind ik
begrijpelijk, maar in de Tweede Kamer
heeft men het toch onlangs ook gehad over
de hygiënische toestanden bij jachthavens",
aldus de heer Van Mechelen.
FOUTEN
„Dat je in een tijhaven zoals hier geen
toiletten in de haven mag gebruiken, gaat
me toch te ver. Alles wat de gemeente zegt,
hoeven we niet als de uiterste wijsheid te
beschouwen", meende mr. W. Otte uit Mid
delburg, hoofdbestuurslid van de KVNWV.
Hij vond ook dat de provinciale water
staat nog moet leren wat watersport is ge
zien de fouten die er bij de aanleg van
jachthavens gemaakt zijn. Zo moeten er
volgens hem bij tijhavens vlonders komen
in plaats van steigers.
De heer Kooijman zei dat de boxen in
de Sint-Annalandse jachthaven te smal zijn
voor de grote schepen doordat men geen
rekening heeft gehouden met de dikte van
palen. De meerpalen waren twee meter te
lang en zijn toen afgezaagd.
1 enslotte besloot de werkgroep aan b en w
van Sint-Annaland een brief te schrijven
over het uitblijven van de noodzakelijke
voorzieningen bij de jachthaven.
VUILNISBELTEN VOORKOMEN
Een volgende punt van bespreking vorm
de de plaatsing van containers en of plastic
zakken ter vergaring bij beroeps- en jacht
havens. De heer Van Mechelen had in Fries
land gezien hoe daar aan iedere schipper een
plastic zak wordt uitgereikt voor afval.
„Het was een zichtbare schoning van het
water. Er dreef niets meer. Dit systeem
werkt- heel doeltreffend. Op andere plaat
sin komt dit praktisch nergens voor, ook
riet in beroepshavens. Om vuilnisbelten te
voorkomen moeten we nu aktie voeren",
aldus de heer van Mechelen.
De heer Kooijman zei dat het systeem
met de papieren zakken op de Sint-Anna
landse jachthavens goed werkt. Hij meende
ook dat lege kunstmestzakken, die nu alle
maal worden verbrand, uitstekend geschikt
1 zmden zijn voor vergaring van afval. Be-
sioten werd, bij elke vereniging de behoefte
aan voorzieningen voor het ophalen van af
val te peilen.
Verder werd ook gepleit voor vervanging
van de geplande spuisluis door een schuts-
siuis bij afsluiting van de Oosterschelde.
Als dat niet gebeurt, kan men de Ooster
schelde niet meer uit of in.
GEVOLGEN VOLKERAK
Een belangrijk punt tijdens de rondvraag
waren de gevolgen van de afsluiting van
het Volkerak. Door de afsluiting komt er bij
S nt-Annaland een vloedverhoging en -ver-
lr.ging van ongeveer 25 centimeter. Voor
andere gemeenten, zoals Dinteloord, wordt
dut zeker een verhoging van 35 en een ver-
1: ging van 65 centimeter. Dit speelt al over
erkele weken, omdat dan het laatste caisson
wordt afgezonken.
Voor de jachthavens kunnen deze veran
deringen wel eens moeilijkheden geven in
verband met de hoogte van de meerpalen
V anwege het hoge water zouden ze wel eens
t kort kunnen zijn om de steigers met het
water te laten drijven. Bij verlaging kunnen
de moeilijkheden nog groter zijn doordat
boten komen droog te iiggen.
De heer Kooijman zei verder nog dat de
gemeente al in december van het vorig jaar
bij rijkswaterstaat op de getij-verandering
heeft gewezen. Mr Pijl Hogeweg wees er
op dat dit een tijdelijke situatie is die los
staat van de definitieve Deltawerken. Dit
valt ook niet onder artikel 5 van de Delta
wet, zodat men besloot bij de gemeente en
deltadienst van rijkswaterstaat nogmaals op
deze zaak te wijzen.
Op een vraag van de heer Otte zei voor
zitter Van Mechelen dat de watersport wei
nig last zal ondervinden van de Schelde-
Rijnverbinding, Verder werd aangedrongen
op gedeeltelijke openstelling van de sluis
bij Bruinisse op zondag zodat men de Gre-
velingen in kan varen. De heer Otte ver
zocht meer aandacht te besteden aan de
jeugdzeilerij.
PRACHTIG VOOR ELKAAR
In zijn openingswoord had de heer Van
Mechelen de watersportvereniging St-Anna-
land bedankt voor de gastvrijheid. „Het is
prettig hier eens een kijkje te nemen. Met
de Buutengaets is het prachtig voor elkaar",
zei hij.
De contributie voor de leden van de werk
groep werd vastgesteld op tien cent per
verenigingslid. Voorts werd iedereen aan
geraden met zijn schip de openinn van de
nieuwe jachthaven van de watersportver
eniging de Arne uit Middelburg in de werk-
haven van Vrouwenpolder op te fleuren.
Behalve de watersportvereniging St-Anna-
land waren er op deze vergadering van de
werkgroep watersportverenigingen Delta
wateren van de KVNWV afgevaardigden
aanwezig van de verenigingen uit Steen-
bergen, Bergen op Zoom, Middelburg en
Wolfaarsdijk.
De geregistreerde arbeidsreserve is In ver
gelijking met de maand februari gedaald
van 140 tot 84 in maart. De dalende lijn
heeft zich nadien voortgezet, met name dan
in de landbouw-sector.
Van de 84 ingeschrevenen waren er nog
24 werkzaam op gemeentelijke sociale werk-
voorzieningsobjekten. Eind maart waren er
60 mannen werkloos.
De vermindering van het aanbod deed zich
in vrijwel alle beroepsgroepen voor. De
sterkste daling viel echter te constateren bij
de beroepsgroepen water- spoor en wegen
bouw. Zoals gezegd ook bij landbouw en
visserij en bij de groep losse arbeiders.
Als voornaamste oorzaken van de daling
van de werkloosheid kunnen worden ge
noemd
a. uitbreiding van de werkgelegenheid bij
enkele aannemers in de w.s.w.;
b. aanvang van het seizoen in de land
bouw, evenals bij handelaren in zilver-
De geregistreerde arbledsreserve Is lager
dan op eind maart van het vorig jaar.
Nu zijn er echter meer werkzoekenden in
de beroepsgroepen van de bouwwereld, de
landbouw, terwijl er minder werkloos zijn
in de beroepsgroepen. De vraag naar ar
beidskrachten daalde wat. Aan een 18 tal
aanvragen voor baggerwerken kon gemakke
lijk worden voldaan. De vraag naar ge-
j schoold personeel nam toe en dat vooral bij
de bouw, chemie en metaal.
De vraag naar vrouwen bleef ongewijzigd
en richt zich vooral op modlnettes en in-
paksters.
KOELKASTEN
DIEPVRIEZERS
VERHOEVEN
Koeltechniek
Lievevrouwestraat 33 - Tel. 4898
Bergen op Zoom
advJng.med.
Vele sportliefhebbers zitten al met onge
duld te wachten op de eerste opleervluchten.
Ik kan dit ook wel begrijpen, want de win
ter duurt ook zo lang. Te lang zelfs voor
de mensen die alleen hun genoegen zoeken in
het vliegen. Dan is het plezier echter maar
kort. Hoog uit vier van de twaalf maanden,
namelijk van mei tot september.
Wij moeten ons evenwel meer toeleggen
op alle belevenissen van de duivensport.
Daarbij doel ik vooral op de kweek en het
dagelijks leven van de duiven gedurende
het hele seizoen.
U moet dan met de koppeling beginnen.
Hierbij is het nodig dat u altijd een ideale
duif in uw gedachten hebt waar u naar toe
kunt koppelen. Speel nooit twee vogels, die
allebei dezelfde fouten hebben, tegen elkaar
uit. U moet altijd zo koppelen dat de pluim
zacht wordt en kleurecht zodat deze tegen
het weer bestand is. Dit is meestal het geval
bij donker op licht.
En dan maar afwachten of de jongen vol
doen aan uw opgezet plan. Deze moet u
dan weer zo selecteren dat u uw ideale
duiven, die bovendien goed gezond zijn,
overhoudt.
Over de verschillende kinderziekten wil
ik niet eens praten, want die zullen er altijd
wel blijven. Die zijn ook meestal in een
oogwenk te genezen, maar ook hier is een
grens. U zult namelijk ondervinden dat mees
tal zieke duiven van dezelfde ouders zijn.
En neemt u maar van mij aan, goede duiven
zijn nooit ziek. Daarom moet ons streven
zijn dit soort goede duiven voorrang te geven
bij opbouw van het hok. Ik weet wel dat het
een hele opgave is een heel hok vol met
goede duiven te krijgen, maar toch moet
dit ons hoofddoel zijn.
Ten eerste koppelen op gezondheid, bouw
en kleur. Afstammend en weer terug kweken
naar de goede opa of oma die nooit miste
maar die nu versleten of dood is. Ik doel
hierbij op de familickweek. Hierbij moet ook
de kleur van die opa of oma in acht worden
genomen. Op deze memier mag u iets goeds
verwachten wat via kleinkinderen in uw hok
zal terugkomen.
Kijk liefhebbers, als u met behulp van uw
boekhouding deze kant uitgaat, zult u pas
ondervinden dat de duivensport het hele
jaar door een prettige hobby kan zijn.
Probeer ook eens wat mooie duiven te
kweken zodat er een tentoonstellingstype in
zit met 92 punten. Zijn vliegprestaties kun
nen even goed zijn. Dit zijn en blijven de
mooiste vogels, die ook in de winter ons
plezier geven.
Tot de volgende keer maar weer, en wacht
nog even het vliegen op het mooie weer.
J. B. Th.
AFBRAAKPREMIE BIJ BEËINDIGING
VAN GLASTUINBOUWBEDRIJVEN
Het bestuur van het Ontwikkelings- en
Saneringsfonds voor de Landbouw heeft be
sloten, een bijdrage te verlenen voor afbraak
van verouderde glasopstanden, voorkomende
op beëindigde glastuinbouwbedrijven.
De afbraakpremie voor de glasopstand be
draagt 3,per vierkante meter grond
oppervlak. Glas, roeden, onderbouw en fun
damenten moeten volledig worden verwijderd.
Voorwaarde is, dat de bedrijfsbeëindiging
in het kader van de Bedrijfsbeëindigings
regeling van het Fonds plaats heeft.
VIJFDUIZEND
AANVRAGEN ROOIPREMIE
Naar men weet, bestaat sedert 1 augustus
1968 voor betrokkenen de mogelijkheid een
bijdrage te verkrijgen in de kosten van het
j rooien van vóór 1950 geplante appel- en
pereboomgaarden. De belangstelling voor
deze bijdrageregeling - waarvoor onlangs
de geldelijke middelen nog zijn versterkt -
is van dien aard dat op 28 maart 1969 reeds
5078 aanvragen voor gemiddeld 1 ha per
geval om een rooipremie waren ingediend.
Van deze aanvragen werden er inmiddels
327 afgewezen en 4591 goedgekeurd.
De provinciale verdeling van de goedge
keurde aanvragen is als volgtGroningen
32. Friesland 25, Drente 12, Overijsel 104,
Gelderland 1465, Utrecht 544, Noord-Hol
land 200, Zuid-Holland 291, Zeeland 412,
Noord-Brabant 471 en Limburg 1035.
door
MAARTJE ZELDENRIJK
10
„Rijdt maar naar de dijk," stelde hij voor.
„Als ik gek ben. Waar zie je me voor aan?"
„Voor een knappe, stevige boerendochter, die haar
mannetje wel zal staan als het moet. Maar je hoeft voor
mij geen vrees te hebben. Goed, ik laat het aan je over.
Of zal ik rijden?"
„Kun je rijden?"
Hij haalde zijn rijbewijs te voorschijn en wapperde er
even mee voor haar ogen. Ze passeerde het kruis en
reed nog een eindje rechtdoor, waarna ze de wagen aan
de kant zette en de motor stopte. Meteen trok hij haar
rustig, doch beslist in zijn armen. „Zo, Lena, was het
vanavond naar je zin?"
Ze ging tegen hem aan liggen en antwoordde: „Hoe
kan ik dat nu zeggen? De avond is nog niet helemaal
om
HOOFDSTUK 5
Hoe zorgvuldig Lena Keesom ook haar omgang met
de vlotte Jaap Witvliet verborgen probeerde te houden,
hetgeen haar lange tijd gelukte, omdat haar vriendin
mee in het complot zat en vrijwel gelijktijdig verkering
kreeg met Frans Meijer, kreeg moeder Griet er toch op
de een of andere wijze lucht van. Zelfs het feit, dat Lena
met haar wagentje vlug een eind weg kon zijn, kon niet
verhinderen, dat haar moeder aan verschillende kleinig
heden bemerkte, dat er eindelijk een jongen was in het
leven van haar dochter.
Ze vroeg er Willem naar. „Weet jij wat? Heb je het
voor mij verzwegen?"
Maar Willem verklaarde, dat hij nergens van af wist,
maar dat het logisch was, dat Lena vandaag of morgen
thuis zou komen met een vrijer.
Grietje verzekerde op besliste toon: „Ze heeft er een.
Wat doet ze anders tegenwoordig zo laat op de weg?
Gisteravond was het ook weer bij twaalven. En Riek,
haar vriendin, scharrelt al enkele maanden met een bus
chauffeur uit de stad. Dacht je, dat onze Lena er dan
als derde bij zou zitten? Ik wou je wijzer hebben."
„Vraag het haar dan. Jij bent haar moeder."
„Dat zal ik ook wel. Maak je maar geen zorgen."
„Mens, denk je, dat ik me daar zorgen over maak?
Als 't een nette knul is, mag hij wat mij betreft komen."
„Als het maar een boerenzoon is."
„Waarom?" Willem keek zijn vrouw verwonderd aan.
„Dat is ze aan onze stand verplicht."
„Mens, laat me niet lachen. We leven in 1954. Dat
was vijf en twintig jaar geleden misschien nog gewoonte.
Als die jongen zijn brood heeft, zal 't mij een zorg zijn."
i „Dan zal ik wel voor de traditie van mijn en jouw
geslacht zorgen."
Willem haalde zijn schouders op. „Je doet maar,
vrouw."
Het was in de zomer van 1954, dat Griet wist, wie de
jongen was, waarmee haar dochter regelmatig optrok:
„Een knecht in een radiowinkel," verklaarde ze op een
avond, toen Lena weer weg was, aan haar man. „Nou
vraag ik je. Het mankeert er nog maar aan, dat ze een
los arbeider op de kop heeft getikt."
Willem haakte meteen in. „Ik wou, dat het waar was.
We kunnen er best een kracht bij gebruiken."
„Werk je zelf maar een beetje harder. Je gooit er
tegenwoordig met je pet naar."
„Ik ben de boer."
„Dat hoef je me niet te vertellen. Betekent dat, dat je
vies geworden bent van werken?"
„Heb je ooit over me te klagen gehad in dit opzicht?"
Griet keek haar man, die krom begon te worden even
aan. Er kwam een glimlach om haar lippen. Ze kwam
overeind en liep op hem toe, haar mollige armen om zijn
hals leggend. „Je bent me lief, zeun, dat weet je, al ben
je niet meer zo'n adonis als ruim twintig jaar geleden."
Met een ruk trok hij haar tegen zich aan. „En jij bent
nog altijd de knappe Griet van vroeger mijn fijne
meid
Ze maakte zich vrij en kwam weer overeind, lichte
lijk blozend. „Zo is het wel genoeg, zeun. Bewaar maar
wat voor straks. Maar we hadden het over Lena."
Hij knikte en begon zijn pijp te stoppen. „En die
radiojongen is niet naar je zin, hè?"
„Ik wil, dat mijn dochter met een boerenzoon trouwt."
„Probeer haar daar maar toe te dwingen. Dat lukt
je niet."
„Als ik het alleen moet doen, misschien niet. Jij moet
meehelpen."
„Ach, laat dat kind toch. Als ze van die jongen houdt."
„Morgen zal ik met haar praten," besliste moeder
Grietje. „En praat niet over liefde. Ze kennen elkaar
misschien een paar maanden."
„Wat zegt dat? Jij tuigde me eerst af en daarna vrat
je me zowat op," weerlegde hij. „En dat allemaal binnen
een paar weken."
Ze glimlachte bij de herinnering. „Jij was een boeren
zoon"
„O, maakt dat verschil? En als ik geen boerenzoon
was geweest?"
Ze haalde minachtend haar schouders op. „Dan had
ik je niet eens aangeraakt, zeun. Ik had m'n trots."
„Die heb je nog. Nou, proost, hoor. Doe je best maar."
(wordt vervolgd)
