Tërhorsb
MARGARINE
Zeeuwse groentetelers in Sint-Annaland
Ook op dit gebied gaat schaalvergrotings
deur open
Afzet via eigen moderner verkooporgani
satie (veiling)
Van producent naar consument
BETAAL NIET
KIAKKEIOOS TE VEEti
VAsuimfü
KOFFIE I®
JAN
HAGEL
MefTÜSjjf
WIT BROOD.....70
uus
SAR
DINES'
SCHOUDER
Eerste vergadering in groter verband
Tijdens tienjarige concentratie twee miljoen
gulden kapitaalswerken uitgevoerd
Temporisering Deltawerken ongewenst
Spoedig definitief herstel van oeverval
Stavenisse
>8
L0GISCH....'.b SCHEELT NU AL
MINSTENS 9P® PER W66K
sypiR
Mem
PINDA-
K4AS
grappige figuur tt fWWk
PYAMA-Z4K S&B»
d'ORANSS'
GL44SÖE
TAND-
B^STA
olj*Per WITTE PEPER
J&vs N0ÖTAAUSK44T
bus VLEESKRUIPEN
TOMATEN - KETCHUP
JAC. HERMANS
1
Waterschap Tholen
Ë'J 3AC. HERMANS GEEN
PRIJSVERHOGING DOOR DE 8.T.W.
Uibgezonderd- Brood- Suiker
en CacaoproduKben
DUIZENDEN NIEUWE KLANTEN
KOPEN VOORTAAN HUN LEVENS*
MIDDELEN BU VAC. HERMANS
HALF RÜNP Jhma
dubbel bj
Vi bestseller
kbeksndz likfosbe
'b SCHEELT MINSTENS 44ctPER BROOD
grcth ror
pat/s uooRoeuG.'
laab wlu kinderen zelf uiibzoeken
fbwiliëbube
PAT IS PRUSSIA©
MASSA INKOOP MASSA VÉRKOOP
dubbel blik
gi-o be
VRIES - VERS-VLEES
mmm
op '£>GV\0\C\\
HEEL POND
mmmm
de ech be „delmorjbe" nu voor
NU OOK IN
HOOGBRHEIDE
Bij vele goede overheidsbesluiten ten behoeve van de water
schappen, c.q. ingelanden, zag Dijkgraaf H. van Gorsel uit Oud-
Vossemeer toch als een tegenvaller, dat men vanwege de beschik
bare financiën voornemens is uitvoering van de Deltawerken te
temporiseren. Vooral wanneer hierbij ook de afsluiting van de
Oosterschelde, van bizonder belang voor dit gebied, in het geding
komt
Beter ware de werken in sneller tempo uit te voeren, als dat
technisch mogelijk is, dan de streefdatum van 1978 nog naar de
verdere toekomst te verschuiven.
Met name is eerdere afsluiting van de Oosterschelde gewenst
voor de vooroevers van de polders Stavenisse, Oud-Kempenshof-
stede, Moggershil, Margaretha en op Sint-Philipsland voor de
Willempolder, zo vond dhr. van Gorsel.
Immers, door de afsluiting van het Volke
rak dit jaar kan een sterker stroom
beweging en een langere ebstroom ontstaan
met dus minder waterbeweging en daardoor
groter kans op dijkvallen. Ook moet met
storm een hogere waterstand worden ver
wacht.
Een en ander zal door de betrokken in
stanties in studie genomen worden, teneinde
na te gaan of dit werkelijk zo is en in welke
mate.
De kans is niet uitgesloten, dat vóór de
definitieve afsluiting van de Oosterschelde
enkele zeedijksgedeelten in het waterschap
nog verhoogd moeten worden.
Dit alles heeft de volle aandacht van het
Waterschapsbestuur, dat maatregelen zal ne
men die de veiligheid van de streek zoveel
mogelijk kunnen waarborgen.
Later ging de vergadering nog even dieper
in op dit onderwerp bij het punt vaststelling
uit te voeren buitengewone werken aan het
dijkvak Oud-Kempenshofstede.
De technisch hoofdambtenaar de heer J.
D. Jagt uit Sint-Annaland verklaarde, dat
van de gehele noordkust van het eiland
extra studie wordt genomen. Vanuit het wa
terschap is een plan voorgelegd aan bevoeg
de instanties om aan die noordkust een
strook grind in de vooroever te storten over
een breedte van een 85 meter. Dat zou an
derhalf miljoen gulden vergen. En de vraag
is wie dat moet betalen. Of het inderdaad
nodig is. Of de noodzaak daartoe geheel of
ten dele voortvloeit uit de afsluiting zee
armen, waardoor het op rekening van de
Deltawerken zou komen of dat het via een
calamiteuze-subsidie tot stand moet komen.
Zowel de studiedienst Deltawerken ,als de
studiedienst „Beneden de rivieren" houdt
zich hiermee bezig
Bekend is, dat de ondergrond aan die voor
oever niet al 'te best is, al zegt men van
wel beter dan bijvoorbeeld bij Noord-
Beveland.
Hoofdingelande B. S. Suurland van Stave
nisse lag de temporisering van de Delta
werken ook zwaar op de maag. Dat brengt
weer een langduriger risico mee. Hij her
innerde er aan ,hoe het vooroever-onderzoek
in 1954 reeds een niet te beste eindconclusie
opleverde en hij was er niet gerust op, dat
het sindsdien was verbeterd. Het leek hem
gewenst ,dat de studiediensten tot een snel
le rapportering komen en hopelijk geen on
nodige risico's genomen zullen worden.
HISTORISCH
In zijn openingswoord had de dijkgraaf
tevoren gesteld, dat het min of meer een
historische dag was ,nu men na samenvoe
ging Sint Philipsland bij Tholen voor het
eerst in groter verband vergaderde. In Zee
land zijn er nu nog negen grote waterschap
pen tegenover de 300 polders en waterschap
pen vóór de concentratie. Ben drastische con
centratie.
Bij de samenvoeging van de Thoolse
waterschappen, nu tien jaar geleden, was
niet verwacht, dat men nogmaals in groter
verband zou gaan optreden. De start van
nu zal heel wat gemakkelijker zijn dan die
in 1959 toen een gehtel nieuw bestuurlijk,
technisch en administratief apparaat moest
worden opgebouwd. Bovendien is door bei
den ervaring met concentratie opgedaan,
aangezien er ook in Sint Philipsland al eer
der een coördinatie tot stand kwam. Wel
is er op sommige punten nog onderscheid.
Tholen is verkaveld, Sint Philipsland niet.
Ook de manier van onderhoud aan sloten
en leidingen ligt verschillend. Maar men zal
naar zoveel mogelijke uniformiteit streven.
Ook ten aanzien van de geschotsheffing
worden verschillen opgeheven. Sint Philips
land krijgt zowel op ongebouwd als gebouwd
nu een andere (met Tholen gelijke) geschots
heffing. Met goede wil bij allen zal er de
gewenste oplossing komen. Aan beide kanten
zijn er wellicht, die de concentratie minder
gelukkig vinden. Maar aan schaalvergroting
is in deze tijd op vrijwel geen enkel terein
te ontkomen.
Uiteraard wordt dcor allen hetzelfde doel
nagestreefd, t.w. zo goed mogelijk de belan
gen van alle ingelanden - dat zijn alle in
gezetenen - behartigen.
TIEN JAAR
Terugblikkend op het tienjarig Thools
waterschap constateerde de voorzitter, dat
veel tot stand was gebracht. Als voornaam
ste punten noemde hij: bouw en inrichting
polderhuis (f 250.000,polderloods en
machinelcods te Sint Anndand (f 30.000,
verbetering zeewering Noord, Schakerloo,
1500 Gemeten en Deurloo (f 178.000,
verbetering zeedijk Anna-Vosdijk, Muye
en Sluis f 32.500,verhoging zeedijk
en verbetering buitenberm Stavenisse
(f 95.000,verbetering steenglooiing
Strijenham (f 10.300,verbetering zee
dijken Noord, Muye en Stavenisse
(f 55.000,verbetering zeedijkgedeelten
onder Tholen, Poortvliet, Stavenisse en Sint-
Maartensdijk (f 274.250,stichting diesel
gemaal in Hikkepolder (f 210.000,nieu
we duiker Klaas van Steeland (f 8200,
verbetering havendijken te Stavenisse
(f 107.000,mechanisatie onderhoudswer
ken (f 208.000,verbetering quartaire weg
Sint Maartensdijk - Sint Annaland
(f 238.000,verbetering quartaire wegen
in andere districten (f 266.000,en asfal
teren binnenberm zeedijk Hikkepolder Oud-
Vossemeer (f 6100,.In totaal voor
f 1.970.050,of met andere kleinere werken
ruim twee miljoen gulden in de tien jaar.
j Zouden al deze verbeteringen mogelijk
zijn geweest zonder concentratie .vroeg dijk
graaf Van Gorsel zich af. Daarnaast kreeg
men door bundeling belangrijke inspraak
bij de totstandkoming van wettelijke voor
schriften en financiële uitkeringen van het
Rijk, o.a. ten aanzien van de uitkering voor
de quartaire wegen.
Van grote betekenis is ook het ontwerp
bijdragenwet Deltawerken. Het betekent bij-
i voorbeeld, dat het Waterschap Tholen niet
hoeft bij te dragen in de kosten afsluiting
Oosterschelde. Komt de voorgestelde bijdra
genwet Deltawerken tot stand ,dan heeft
het Waterschap Tholen nog een uitkering
te wachten van een f 275.000,en Sint Phi
lipsland f 110.000,de huidige onderhouds-
toestand van zeeweringen, waterlossing en
wegen is bevredigend .Tot heden deed zich
praktisch geen stormschade voor. Het voor
genomen delfwerk is bijna afgerond.
DOELUITKERING
Ter verlichting van de waterschapslasten
wordt van Rijkswege voor 1969 nog een
doeluitkering van twaalf miljoen beschik
baar gesteld voor de waterschappen in den
lande. Daarvan is drie miljoen bestemd voor
uitkering aan de calamiteuze polders, zes
miljoen aan de overige waterkeringen en
drie miljoen voor waterbeheersingswerken.
Hoeveel van de zes miljoen het Thoolse
waterschap zal krijgen is nog niet bekend.
Wellicht kunnen hierdoor prijsstijgingen
worden opgevangen en verhoging van het
geschot worden voorkomen.
PERSONEEL
De heer Van Gorsel ging tenslotte nog
wat nader in op de personeelsmutaties.
Kantonnier J. Scherpenisse te Sint Anna
land werd ontslag verleend wegens invali
diteit en pensioen is voor hem aangevraagd.
De heer J. A. Nortier te Stavenisse werd
65 jaar en kreeg eervol ontslag als tech
nisch ambtenaar eerste klasse. Hij was 42
jaar dienstbaar bij plaatselijk of geconcen
treerd waterschap. Ook de machinist van
„De Eendracht" bereikte de 65 jarige leef
tijd. De heer Den Engelsman bleef tot 1
Januari 1969 in dienst na 48 jaar Water-
schaps-werkzaamheden. In zijn plaats werd
de heer P. A. Jeroense benoemd. In de
plaats van de naar elders vertrokken J.
Knipscheer te Sint Philipsland werd in dat
district als technisch ambtenaar per 16 maart
a.s. benoemd de heer L. Bethel te Kamper
land.
De voorzitter bracht allen, die langer of
korter tijd in waterschapsverband dienst
baar waren dank en herinnerde er aan, hoe
de heren Nortier en Den Engelsman een
koninklijke onderscheiding kregen.
BEËDIGING
In deze vergadering werden ook de her
en nieuwbenoemde hoofdingelanden beëdigd
met uitzondering van de verhinderde N.
M. Hage te Sint-Annaland, J. A. de Wil
de te Sint-Maartensdijk, A. M. van En
gelen te Oud Vossemeer en G. J. de Jager
te Anna Jacobapolder.
De voorzitter feliciteerde na de plechtig
heid de nieuwe hoofdingelanden en wees
er op, hoe het natuurlijk gaat om de wa-
terschapsbelangen, maar daardoor ook om
alle ingezetenen in dit gebied, oen verstan
dig en gezamelijk optrekken zal allen ten
goede komen.
Bij de verkoop van een perceel sloot
aan de gemeente Oud Vossemeer vond
hoofdingelande Tuyl van Serooskerke, zo
als hij er ook rteds eerder op had gewe
zen, de waardering voor de grond te gering,
al zou hij niet tegen het voorstel stemmen.
De voorzitter antwoordde, dat het hier niet
gaat om zuivere waarde-bepaling van grond,
maar om percelen, die het waterschap voor
zijn waterlcssing kan missen en vanwege
onderhoud eerder geld kosten dan betekenis
hebben. Op die basis zijn dergelijke over
eenkomsten altijd nog opgemaakt.
KOSTEN DEFINITIEF
HERSTEL OEVERVAL
De begroting voor het definitief herstel
van de oeverval te Stavenisse op 4 oktober
1968 beliep een bedrag van f 321.820,
Een zaak voor de dijkraad van de water
kering voor de Calamiteuze polders Oud-
Kempenshofstede en Moggershil.
Onder meer is geraamd 950 ton blok-
steen van Pools of Portugees graniet voor
ruim veertig mille, 4^00 ton grind voor
f 63.000 mille, 5250 ton Hcechst-slakken
voor f 73.500,De dijkgraaf wees hierbij
op het voor- en snel verloop van het tijde
lijk herstel van deze oeverval, die reeds op
22 oktober klaar was, waarvoor hij directie
Zinkwerken en alle andere medewerkers
dank bracht. Het definitief herstel zal na
goedkeuring zo spoedig mogelijk een aan
vang nemen. Ook was er de goedkeuring
van een eerste begrotingswijziging, waarbij
de invoeging van het vm. waterschap Sint
Philipsland tot stand was gebracht.
Hoofdingelande B. M. Suurland te Sta
venisse informeerde hierbij, waarom de Prins
Hendrikpolder er buiten was gehouden als
nog een klein Zeeuws stukje zonder samen
voeging. Gezworene P. W .C. van Westen
te Oud Vossemeer haakte hierop even nader
in met de mededeling ,dat een en ander wel
zal worden bezien voor dat het Schelde Rijn
kanaal geheel is gerealiseerd, waarbij even
tueel ook een provinciale grenswijziging
aan de orde zal komen.
VERBETERING WEGEN
In het kader van het tienjarenplan ver
betering (polder)wegen werd besloten tot
verbetering en verbreding van de Lange
Zandweg te Poortvliet over een lengte van
li08 meter, de Strijenhamseweg over een
lengte van 425 meter en de Oudelandseweg
onder Tholen over een lengte van 1867 m.
Hoofdingelande Verduit te Tholen hoopte
dat de verbetering in elk geval voor de
bietencampagne tot stand zou worden ge
bracht, waarop de dijkgraaf antwoordde
dat een en ander mede afhankelijk is van
tijdige goedkeuring en aanbesteding. Het to
taal hiervoor geraamde bedrag is f 250.038,
Ook deze wegen hebben met een huidig
wegdek van 3.00 meter vrij veel verkeer
te verwerken, mede vanwege het toerisme.
De onverharde bermen worden dan stuk
gereden, hetgeen enerzijds verkeershinder
anderszijds veel onderhoudskosten oplevert.
Daarom zullen de voorgestelde weggedeelten
worden verbreed tot 4.50 m verharing en
een fundering tot 5.00 beter, in bochten resp.
5.00 en 5.50 m. De verbredingen worden
aan elke zijde weg van van de weg voor
de helft aangebracht. Het gedeelte Lange
Zandweg loopt vanaf de verbreding vorig
jaar tot de coupure in de Zeedijk, aanslui
tend op de Strljense weg, die ook een beurt
krijgt
Goedkeuring kreeg ook de wegverbetering
van de Lageweg en Sluisweg te Anna Jaco
bapolder, wat zo'n f 90.000,zal vergen.
In zijn slotwoord bracht de heer Van Gor
sel nog eens dank aan het bestuur van het
vml. waterschap Sint Philipsland. Er is nu
!n het geconcentreerde waterschap een ver- J
kaveld (op Tholen) en niet verkaveld deel
(Sint Philipsland) Niettemin werd na 1953
ook te Sint Philipsland heel wat verbeterd,
mogelijk nog doeltreffender dan op Tholen,
vanwege de grotere kavels. Het wegenstel
sel is er wat minder uitgebreid en wat i
smalletjes. Maar vaak wordt vergeten, dat
polderwegen niet meer zijn dan toegangs
wegen, al heeft daar het toerisme al wat
verandering in gebracht. In Sint Philipsland
is het bovendien zo ,dat een rijksweg midden
door het gebied loopt ,wat gunstig is. Met
veel waardering voor datgene, wat in Sint
Philipsland gebeurde voor de samenvoeging
en met een herinnering aan de koninklijke j
onderscheiding voor de heer Van Nieuwen-
huijzen, besloot de voorzitter zijn dank
woord.
Gezworene H. Timmers te Sint Philips
land haakte er nog even op in met een
wederwoord en met de verzekering ,dat het
achtste district alles zal doen zo goed mo- j
gelijk en snel mogelijk ingewerkt te komen j
om zo in het belang van het geheel te kun- I
nen werken.
seerde afzet van de glasproducten zou kunnen
komen. Nu worden ze over zeven verschil
lende veilingklokken verhandeld. De geogra
fische ligging van het gewest maakt die con
centratie weliswaar moeilijker dan elders,
maar niettemin even noodzakelijk. Moge er
spoedig nader overleg tussen die veilingen
komen.
De voorzitter herinnerde nog met dankbaar
heid aan het werk van de inmiddels vertrek
ken rijkstuinbouwconsulent ir. Vellekoop en
was blij op deze dag zijn opvolger ir Sy-
ters welkom te kunnen heten.
Een grote wens van de organisatie is
nog niet in vervulling gegaan, nl. dat van
een proefbedrijf in het zuid-westen
Tenslotte verzocht de voorzitter nogmaals
aller steun voor de zo belangrijke standsor
ganisaties
EISEN VOOR DE
ONDERNEMER
Er volgden hierna vier korte inleidingen
onder het hoofdthema: „van producent tot
consument".
De tuinder W. J. Tielkemeyer te 's Heer
Arendskerke was de eerste van de inleiders.
Hij belichtte de eisen .waaraan de tuinder
most voldoen om een boterham te verdienen
in het vak, dat hij koos. Dan moet er zeker
liefde voor zijn, want anders haalt men
het niet bij onherroepelijk voorkomende te-
REGENMANTELS
MANTELCOSTUMES
veel mooie nieuwe kleuren, maten ook t/m 56.
veel mooie nieuwe kleuren. Maten ook t/m
in kamgaren en jaquard. Oók heupmaten.
56.
U slaagt bij
(adv, ingez. med.)
Wanneer het vast staat, dat welvaart de vraag naar het veredeld
groente)produkt doet toenemen, dan is de hedendaagse markt-
openheid in de E.E.G., ja zelfs de openheid van de gehele wereld
de even zekere factor van grotere concurrentie.
En grotere concurrentie noopt tot bedrijfsrationalisatie. Bedrijfs
rationalisatie kan zeer bezwaarlijk zonder schaalvergroting van
wege de gewenste mechanisatie, vanwege de dus noodzakelijke
investeringen.
Zelfs op het terrein van de intensieve teelt als die van groente
wijst de nabije toekomst op schaalvergroting. Evenzeer op
concentratie.
Deskundigen zagen voor groenteteeltconcentraties in Zeeland de
gemeenten Kapelle op Zuid-Beveland en Sint-Annaland op Tholen
als „lijstaanvoerders"
Met bovenstaande is de Zeeuwse groen
teteeltdag in Sint Annaland wel zeer sumier
samengevat, maar de inhoud van het hoofd
thema is er wel in grote lijnen mee aange
geven..
Had men de laatste jaren over een zo
geringe belangstelling op de georganiseerde
jaar lijkse Zeeuwse groenteteeltdag te kla
gen, dat het bestuur zich zo langzamerhand
de vraag had gesteld of daarop nog een
vervolg moest komen, dit jaar was het weer
wel voor mekaar. Van Thoolse kant had
men gesuggereerd dan maar eens naar St.-
Annaland te komen en de verwachting werd
niet beschaamd. Zo'n honderd en tachtig be
langstellenden vulden de zaal van het Dorps
huis in de middaguren. Tevoren hadden
een goede zestig telera en deskundigen in de
omgeving enkele warenhuizen bezocht, waar
in met jeugdig elan het nog betrekkelijk
nieuwe vak op Tholen wordt aangepakt.
Het doel van de jaarlijkse bijeenkomst, zo
stelde de voorzitter van de Zeeuwse Groen
tetelers Organisatie ,de heer W. Joziasse
is vooral te wijzen op de mogelijkheden die
er voor de groenteteelt zijn. Men is er in
Sint Annaland in geslaagd in slechts enkele
jaren een aanzet van een glascentrum te
stichten dat er zijn mag. Moge nog vele
tuinders dit voorbeeld volgen. Met nieuw
materiaal op nieuwe gezonde en vruchtbare
grond met gcede verkaveling en wegontslui-
ting, met in dhr. Bayense een goede voor
lichter, met doorzettingsvermogen en leer
gierigheid Is in korte tijd veel kennis ver
gaard.
GUNSTIG EN ONGUNSTIG
Voor de Zeeuwse groentetelers waren de
financiële uitkomsten wat gunstiger dan
voorgaande jaren. De teelt van knolselderij
is nu vrijwel geheel in het zuidwesten gecon
centreerd en de kilo-opbrengst lag in Zee
land ongeloofwaardig hoog.
Overigens is het niet zo, dat de finan
cieel betere uitkomst betekende dat daarmee
de rentabiliteit evenredig steeg. De kosten
stijgingen laten ons ook niet onberoerd. Het
is maar een somber geluid, zo vervolgde
de Z.G.O. voorzitter, dat het L.E.I. over
'67-'68 op IJselmonde constateerde dat 60
van de bedrijven met verlies werkte, Daar
om is het begrijpelijk, dat de tuinder zich
wel eens onderbetaald voelt.
Intussen presteerde agrarisch Nederland
het toch maar weer om met nog geen 10%
van de werkzame bevolking een aandeel
van 28% van de nationale export voor
haar rekening te nemen. Tegen die achter
grond voelen we ons wel eens achtergesteld
met regelingen, die niet wars zijn van poli
tieke bedoelingen
Spreker was echter vol vertrouwen in
degenen die het bedrijfsleven vertegenwoor
digen in de diverse organisaties. Wanneer
de andere EEG landen wel op een of an
dere wijze subsidiëren ,mag onze overheid
evenmin achterblijven.
GECENTRALISEERDE AFZET.
Dhr. Joziasse wees voorts op de nieuwe
mogelijkheden die er zijn ontstaan door het
toekomstige afzetbekid van het Centraal
Bureau voor Tuinbouwveilingen. Hij hoopte
dat het ook in Zeeland tot een gecentrali-
ipROllEN
v/erftf^b
nettel
W nS P
en pikkels
4PAKOES „PROVI"
zoeb-zuMr
MA0EKB
