Het Markiezenhof
PRO JUVENTUTE
KALENDER 196'
ouwfonds Informatie
Kruiswoordpuzzel
J
Bergs cultureel centrum
De vrouw in de
duivensport
Houdt grond en
taal gezond
„De Camp"
MILJOENEN-RESTAURATIE VOOR DEEL KLAAR
Land- en Tuinbouw
Modehuis „MORELLI" - St. Maartensdijk
opent 1 5 november
Uitgerekend
W. Klippel,
weekendhuis
WIJZIGING DIRECTIE
GEWESTELIJK ARBEIDSBUREA
ZIERIKZEE
De heer D. Goudriaan directeur van het
gewestelijk arbeidsbureau Zierlkzee zal op
1 januari 1969 met pensioen gaan, na ruim
34 jaar in overheidsdienst te zijn geweest.
Na eerst in diverse functies in het bedrijfs
leven te hebben gewerkt, trad de heer Goud
riaan op 15 juli 1934 in dienst bij de gemeen
te Capelle aan den IJssel.
Op 22 september 1941 werd hij direc
teur van het gewestelijk arbeidsbureau L:k-
kerkerk. Na van 1 februari 1946 tot en met
30 juni 1953 directeur van het arbeidsbu
reau Brille te zijn geweest, werd de heer
Goudriaan met ingang van 1 juli 1953 be
noemd tot directeur van het gewestelijk ar
beidsbureau Zierikzee.
Tot zijn opvolger is met ingang van 1
december 1968 benoemd de heer F. F. Rijp-
stra geboren 19 mei 1925 te Franeker
De heer Rijpstra was van 1941 tot 1947
werkzaam bij de gemeente Franeker. Hij
trad op 1 oktober 1949 in dienst bij het ar
beidsbureau te Franeker en is nu sedert 1964
chef-bemiddelaar, tevens plaatsvervangend
directeur van het gewestelijk arbeidsbureau
Hengelo. De heer Rijpstra behaalde in 1965
het diploma hogere sociale arbeid (Stichting
voor opleiding tot sociale arbeid te Haar
lem).
VIJF EN ZEVENTIG JAAR
ZEEUWSE AGRARISCHE SCHOOL
Vorige week vierde de oudste rijksmiddel
bare land- en tuinbouwschool van Nederland
te Goes zijn 75 jarig bestaan. In de „Prins
van Oranje" werd een bijeenkomst gehou
den met o.a. een rede van ir M. A. Geuze
uit Poortvliet, erevoorzitter van de ZLM,
onder de titel „Terugzien en vooruitzien".
De voorzitter van de commissie van toe
zicht de heer I. J. Smallegange gaf een his
torisch overzicht evenals de directeur van de
school ir W. M. Markusse dat weer op an
der terrein deed. In de 75 jaar zijn bijna
1500 cursisten op deze school gediplomeeerd
Nu telt ze 82 leerlingen. Bij de talrijke geno
digden en landbouwveriegenwoordigers of
overheidspersonen waren ook de Goeesse
burgemeester mr F. G. Huber en gedeputeer
de J. van den Bes namens het provinciaal
bestuur. D; dirscteur van het landbouwon
derwijs in Nederland ir P. van der Schans
wees er op hoe Nederland thans 7500 leer
lingen van middelbare land- en tuinbouw
scholen telt, de hogeschool te Wageningen
heeft 2400 studenten en op de lagere land
en tuinbouwscholen zetrien 15.000 jongeren.
D; huidige algemeen ZLM voorzitter ir J.
Prins was enigermate bezorgd over het
Zeeuws agrarisch gezicht in de toekomst
en dr ir C. W. C. van Beekom waarschuwde
om bij het strevenn aar groter eenheden niet
alleen met h:t verstand maar ook met toet
hart te werken.
Bij dit jubileum verscheen de herdenkings
brochure „RMLTS Goes 1893-1968"
Woensdagavond was er een zeer druk be
zochte receptie als afsluiting van het herden
kingsfeest.
Dit is als liet ware illegaal, literair-, noch paedagogisch weinig
hoogstaand soldatenlied is bij vele herhalingen opgevangen door
de oude muren van Het Markiezenhof, de Bergse soldatenkazerne
tussen 1818 en 1957. Duizenden streekbewoners hebben er de
militaire beginselen geleerd. Rechts links rechts links
Overgrootvaders en grootvaders kunnen er nog romantische her
inneringen aan ophalen. Foto's laten zien als de stoere soldaat.
Vele jaren was Het Markiezenhof ook in onze streek een al of
niet gewaardeerd kazernebegrip.
Het is anno 1968 cultureel centrum in opkomst. Na een gedeel
telijke en nog wel een tiental jaren durende restauratie van een
prachtig monument. Waar alles wat het oude Markiezaat aan
historie rijk is - geselecteerd - kan worden en zal worden ge-
exposeerd. In een omgeving waar de bezoekers door de middel
eeuwen worden bevangen. Dienstbaar gemaakt aan de luister
van een rijke historie, dienstbaar ook aan culturele ontspanning
voor ouderen en jongeren van ]de twintigste eeuw.
Waarvan Markies Jan II van Glymes nooit heeft durven dromen.
„Wie zijn vader heeft vermoord,
En zijn moeder heeft vergeven.
Die is nog veel ie goed.
Voor het soldatenleven.
WOONPALEIS,
HOSPITAAL,
KAZERNE,
CULTUREEL CENTRUM
Het ook voor ieder sfcreekbewoner beken
de Markiezenhof in de Steenbergsestraat was
in de vijftiende eeuw het laat-gotisdh woon
paleis van de voormalige Markiezen van
Bergen op Zoom. Bouwmeester Anthonis
Keldermans en zijn zoon Rombout kregen
opdracht tot de bouw van Jan II van Gly
mes en voerden de opdracht uit in de jaren
1485 tot 1511. Dit complex deed tot 1795
dienst als woning voor de markies en kan
toren van de Domelnraad. In laatstgenoemd
jaar werd het overgenomen door de Bataaf
se Republiek. In de Franse tijd werd het in
gericht als militair hospitaal en van 1818
tot 1957 was het kazerne.
In 1963 is de restauratie begonnen door het
aannemersbedrijf Huurman n.v. te Delft die
ook alle grote monumenten in onze streek
restaureerde. Architecten zijn J. A. L. Bom
en ir J. de Wilde.
Als eerste onderdeel van de restauratie
is in 1967 de voormalige hofkapel gereed
gekomen in de meest zuidelijke aanbouw
van het Markiezenhof. Nu is weer een ge
deelte voor gebruik gereedgekomen dat vrij
dag 1 novembsr door burgemeester drs L.
J. M. van de Laar werd geopend, waarmee
een gemeentemuseum als eerste onderdeel
van het nieuwe cultureel centrum een feit
werd.
MUSEUM
De thans gereedgekomen restauratie omvat
de entree, de voormalige devotiekapel met
trappenhuis, garderobe, toiletten drie boven
elkaar gelegen zalen van 15 x 7 meter elk
verbonden door een traptoren een open gale
rij begane grond langs twee zijden van de
kleine binnenplaats een bovengalerij met
houten gewelf op de eerste verdieping.
Na het gereedkomen van de overige mu
seumzalen, omstreeks 1971 zullen twee thans
in gebruik zijnde museum zalen worden be
stemd voor film- en diaprojektle, lezingen
tentoonstellingen.
De zaal op de tweede verdieping en de
bovengakrij zijn definitief als museumruimte
ingericht.
Bij de inrichting is ler naar gestreefd in
enkele vertrekken de ruimtelijk acrhitectuur
van het gebouw zoveel mogelijk tot zijn
recht te laten komen.
In de zaal parterre hangt het enkele ja
ren geleden door de gemeente aangekochte
grote tapisserie, voorstellende Karei d? Gro
te in Rome, dat omstreeks 1570 te Ouden
aarde in België is geweven, verder een ge
beeldhouwde Vlaamse kast uit de vroege
17 e eeuw en het schilderij (1480) van Jan
graaf van Walhain, later Jan II, beer van
Bergen cp Zoom en zijn broer Hendrik van
Glymes Verder nog andere 15e en 16e eeuw-
se schilderijen en enkele houten beelden.
Uniek is de zilveren tazza uit 1622, die
na de afgeslagen aanval van Spinola op
Bergen op Zoom door het stadsbestuur ten
geschenke werd gegeven aan de commandant
van het garnizoen.
Op de zaal eerste verdieping zijn onderge
bracht de collecties, tin porcelein en kinder
speelgoed, opstellingen met betrekking tot de
visserij op de Schelde, het schuttersgilde St
Sebastiaan en nog enkele schilderijen
De zaal tweede verdieping toont de unie
ke collectie Bergs aardewerk dat vanaf de
Middeleeuwen tot eind 19e eeuw in Bergen
op Zoom werd vervaardigd. Daar zien we
ook een vitrine met preahistorische vondsten
Op de boven galerij zijn houtsculplunes uit
de 15e en 16e eeuw geplaatst en schilderijen.
In de beneden galerij uit de stad afkomstige
stenen bouwfragmenten
Tussen 1 oktober en 1 mei zal bet museum
behalve op maandag en dinsdag zijn geo
pend tussen 2 en 5 uur nm. In de zomer
ook van 10-12 uur.
MEER TAKEN
Toen tien jaar geleden de minister van
Defensie het Markiezenhof als kazerne af
schreef werd in Bergen op Zoom de vlag
uitgehangen. Nu kon het werkstuk van een
van Brabants grootste architecten een waar
diger bestemming worden gegeven. In 1963
werd met de rtstauratie begonnen en thans
is zo'n 2J/2 miljoen gulden verwerkt. Wel
licht gaat het de komende jaren nog eens
zo'n tien miljeen gulden kosten, eer de res
tauratie is voltooid,
i Intussen kreeg het monument zijn (eerste)
bestemming. Er zijn nog meer taken voor
Markiezenhof weggelegd. Een leeszaal,
ruimte voor blijvende en wisselende exposi-
j ties, ruimten voor beoefenen van jeugd- en
volwassenen hobby's, een restaurant kortom
een volledig cultureel centrum Conservator J.
H. van Mosselveld kan er voorlopig zijn hart
nog aan ophalen. Sinds Jan van Glymes
valt er heus wel een en ander te reconstru
eren. Inclusief de maquette van het Markie
zaat. gebouwd door Nézot en bewaard in
het Hotel des Invalides !te Parijs. Om die le
vens grote maquette in het gerestaureerde
Markiezenhof te krijgen willen de „Vrienden
van het Markiezenhof" en wellicht ook u een
steentje bijdragen.
Het kan best dat het onderstaande niet
bij ieder liefhebber in goede aarde valt, maar
aangezien het een zeer grote rol bij onze
hobby kan spelen, wil ik het toch naar vo
ren brengen. Het is voor een vrouw niet
altijd even gemakkelijk en genoeglijk de
man in zijn hobby te volgen. Eenmaal
goed gezeten via een goede huwelijksver
bintenis, met alle tegenheden en humeuren
van beide partijen inbegrepen, zal vooral de
man zich soms direct, soms na enkele jaren
meer en meer in een bepaalde hobby gaan
verdiepen. Misschien wordt het dam- of
schaakclub misschien een kaartje leggen
cp zeker uur of biljarten, misschien be
perkt hij zidh na een eerder aktieve perio
de tot alleen aog maar naar het voetbal
len gaan kijken. Niet alle manlijke hobby's
zijn even interessant of bieden mogelijk
heden voor de vrouw eraan mee te doen. In
enkele gevallen kan men er hoogstens in
meeleven. Bij de duivensport zijn beide
goed mogelijk, Wanneer het bij de vrouw
niet alleen een meeleven, maar ook een
meedoen wordt, zal de verhouding er ze
ker niet door vertroebelen. Integendeel
En in die richting kan de man voorgaan
kan er op werken het zover te krijgen
Wanneer hij bijvoorbeeld zijn hok zo
kan plaatsen dat er vanuit de keuken een
goed uitzicht op is, tien tegen één, dat een
vrouw het doen en laten van de duiven
met toenemende belangstelling gaat volgen
Met er zelfs nog meer „hart" voor dan
de man zelf. Nodig is daarbij, dat men er als
man werkelijk voor zorgt, dat het ook
schoon, het uiterlijk zindelijk is. De vrouw,
die dagelijks zoveel „rommel" en manne
lijke slordigheden moet opruimen kijkt niet
graag nog eens op een duivenrommel. De
gesprekken moeten bij bezoeken en bezoe
kers niet altijd over duiven gaan. Voor een
buitenstaander wordt het dan bizonder verve
lend daarnaar te luisteren. Bebar is een lang-
zaam-aan-aklie-voeren. Maar het samen be
spreken .van de duivenfokkerij en alles wat
daarmee samenhangt, zal ongetwijfeld be
langstelling bij de vrouw opleveren. In feite
is immers het „duiven-huwelijksleven" verge
lijkbaar. Ook bij de duiven met hun twee-
en een woning (broedhok) waarin geen an
dere vogel wordt geduld dan de eigen jon
gen. En bij zekere „wan-toestanden" bij de
duiven ziet men er ook vaak ongelukken van
komen evenals bij de mensen. Overspel het
in de steek laten van de jongen (kinderen)
Het kan allemaal meebeleefd worden van
uit de keuken. Daarom kan het bij een toe
nemende vrouwelijke belangsielling nuttig
zijn, haar een eigen koppel te geven. Laat
het voor beiden dan altijd een hobby blij
ven met beperking van financiële offers zo
dat het normale hulshouding er niet onder
lijdt. Met wat overwerk kan het soms een
extra duifje worden: een eitje vcor een kar
weitje. Niet aan het huishoudgeld tornen
en ook de groententuin niet verwaarlozen.
Hebt u het stenen hondje dit jaar nog
geplaatst, zoals ik u voorhield? Ik heb het
gedaan en profiteer van volop groente uit
eigen tuin. Voorkom lastigheden en nadelen
van uw hobby in het gezin. Dan kan ook de
vrouw een grote steun zijn. Zij kan zich des
noods beperken tot het waarnemen. Of zich
met voeren, uitlaten enz. belasten als de man
pendelt. In de winter om half elf bij mooi
weer. Dan zijn de sperwers al verzadigd.
Vandaag de doffers, morgen de duivinnen
want ze zitten immers gescheiden in de win
ter? Zo ook in de zomer. Bij maandag los-
of vrijdag. Leert uw vrouw ook duiven klok
ken. Het wordt zo een onmisbare hulp bij
uw hobby. Evenals met de vrouw kan het
met de kinderen. Kweek belangstelling voor
de natuur in het algemeen voor de duiven
sport (dan als uw hobby) in het bizonder.
Bij de jongeren is altijd het gevaar van een
een te enthousiast beginnen, in één keer alles
op stapel zetten, om er al spoedig daarna de
brui aan te geven. Daarom moet vooral de
jonge liefhebber steun krijgen. Ook dat kan
moeder de vrouw zijn, want zij is van alles
op de hoogte. Bovenstaande heeft alweer de
bedoeling tot een prettige sportbeoefening
bij te dragen. Het kan ook voor de jonge
ren in het latere leven vruchten afwerpen.
En wanneer men oud mag worden, kan men
er als echtpaar nog goede herinneringen aan
overhouden. Er zal een blijvende belangstel
ling vcor zijn. En belangstelling betekent
op elk gebied leven. Daarom mag er als ver
eniging ook best eens een feestavond je wor
den georganiseerd met bijvoorbeeld een ge-
zamelijkg maaltijd om de behaalde prijzen
nog eens op te halen of in de zomer een
prijsje beschikbaar stellen. Bij elkaar bete
kent dat het iets over hebben voor de hobby
het mede interesseren van de andere gezins
leden en voor ieder individueel èn voor de
vereniging van grote betekenis is.
Kruiswoorpuzzel R80
Horizontaal:
1 geografische aanduiding
3 stand
7 bijwoord
10 titel
12 toiletartikel
14 vloeibaar vet
16 planeet
18 rustig
20 heilige (afk)
21, lengtemaat
22 Frans voegwoord
23 water in Friesland
24 openbare betrekking
26 vis
29 beroep
31 jongensnaam
32 ijzeroxyde
34 verlaagde toon
35 reden
37 Frans lidwoord
38 regeringsreglement (afk)
40 familielid
stroomsterkte (afk)
42 begrip
44 voorzetsel
46 eenheid v.
47 bergweide
49 of eerder (afk)
50 gelegenheid
53 houding
55 naschrift
57 Frans onb. vnw.
58 witte mier
61 titel (afk)
63 damp
65 lekkernij
66 gek
69 deel v. e. ladder
71 Europeaan
72 voorzetsel
73 reeds
74 duur van eb en vloed
75 vreemde munt (afk.)
76 houten gebouwtje
78 buit
80 leerling (Fr.)
82 boom
84 landbouwwerktuig
85 tijdperk
86 vogel
87 het Romeinse Rijk (afk.)
Verticaal:
1 in orde
2 bediende
4 onverstandige
5 stofmaat
6 truc, handigheidje
7 lidwoord
8 fototoestel
9 vlakte maat
10 verdelgingsmiddel
11 zangnoot
13 familielid
15 deel v. d. bijbel (afk.)
17 hennepbraak
19 werpstrik
21 pers. vnw.
23 zwijn
25 soort voertuig
26 zie ommezijde (afk.)
27 godheid
28 plak
30 selenium (afk)
31 omroepvereniging
33 deel v. e. kledingstuk
36 afsmelting van gletsjerijs
39 ruim
41 onder andere (afk.)
43 zangnoot
45 de onbekende
48 zangnoot
50 levensonderhoud
51 bevel
52 niet raak
54 keninging (Fr.)
56 vleesgerecht (Indisch)
59 gemoedsaandoening
60 parasiet
62 soort ondetrwijr
64 plaats in Noorwegen
67 geestelijke
68 roofdier
70 reeks
71 sleepanker
73 boos
75 gulden (afk.)
77 vogelproduct
78 per expresse (afk.)
19 onder andere (afk.)
80 en anderen (afk.)
81 vanaf (afk.)
83 onmeetbaar getal
Vele jaren is men in berichten en arti
kelen over de bemesting met koper, kobalt
•en verschillende andere elementen de bena
ming sporenelementen tegengekomen. Het
is echter verheugend dat tegenwoordig
steeds meer van Spoorelementen melding
wordt gemaakt. Immers, volgens het „Groot
Woordenboek der Nederlandse Taal" van
Van Dale is sporenelement een germanisme,
dat wil zeggen een in strijd met ons taal
eigen uit het Duits overgenomen woord.
Het gebruik van Spoorelementen is ech
ter om meer dan één reden van belang.
Koper en kobalt zijn in kleine hoeveelhe
den absoluut noodzakelijk voor een goede
en gezonde ontwikkeling van plant en dier
Uit de resultaten van grondonderzoek blijkt
op veel plaatsen evenwel nog steeds van
tekorten aan koper en kobalt sprake te
zijn. Men kent de kwaal maar doet te wei
nig aan de bestrijding ervan.
Het najaar en de winter zijn voor de
bestrijding van deze tekorten het meest
geschikt. Indien u op zandgrasland nog geen
koper heeft gestrooid geef dan tenminste
400 kg koperslakkenbloem per ha: Tekor
ten aan koper en kobalt kunnen door een
bemesting met koperslakkenbloem gelijk
tijdig worden opgeheven. Vergeet u bij de
bemesting echter ook het bouwland niet!
hart tegen hard:
tal van
kinderen
hebben extra zorg
nodig
De Oranjekalender 1969 is geheel in kleuren
verschenen Ten bate van tal van kinderen,
die extra zorg nodig hebben. Een kwestie
van hart tegen hard. Een kostelijk bezit.
Zowel in het particuliere- als in het zakelijke
vlak een treffende attentie. Deze kalender
is bij de boekhandel verkrijgbaar
Prijs f 3.90,
Vrijdag 15 november 1968 om 9 uur vm. opent modehuis „Morelli"
Haven 18 Sint-Maartensdijk haar deuren om ieder belangstellende
de fraaie en degelijke collectie
DAMES- HEREN- en JONGERENMODE
te tonen.
In het pand, waar vele jaren het textielvak domineerde, wordt met
nieuwe en frisse aanpak weer de mogelijkheid geboden in eigen
omgeving het voorzieningenpeil op te voeren. Een leuke en geva
rieerde sortering, die ieder zal aanspreken.
Begint u met geheel vrijblijvend een kijkje te komen nemen vanaf
volgende week vrijdag in
Modehuis „Morelli" - Sint-Maartensdijk
SPAREN VOOR UW EIGEN HUIS via
de RIJKS-POSTSPAARBANK, safe en
5% rente.
BOUWFONDSHUIZEN met de unieke
schriftelijke kwaliteitsgarantie in prak
tisch elke gemeente.
INFORMATIE, geheel vrijblijvend, bij
FINANCIERING. Veilige Bouwfonds
hypotheken tot max. 90% van de totale
stichtingskosten van uw woning. Ook
bij overname woningwetwoningen.
BELEGGING van uw spaargelden in
voordelige Bouwfondscouponschuld-
brieven, rente 6%%,
Rosbief of lende 500 gr 498
varkenslever 500 gr 178
erwtensoeppakket p. st. 188
Roomschnitzel 3 stuks 128
woensdag gehakt 500 gr 208
Blauwstr. 63 Steenbergen
Simon Linthoutstraat 24, Tholen
B.G. kantoor,
Wilhelminastraat 33, Goes,
tel. 01100-7741
Voor kwaliteitsdranken
naar de Thoolse Dran
kenhandel - Slijterij
Moerland, alle bestellin
gen worden gratis thuis
bezorgd. tel 01660 - 443
Hoogstraat 4 Tholen
TE KOOP GEVRAAGD
op Tholen gelegen aan of
dicht bij vaarwater
Tel. 01751 -8037 (na 6 u.)
of brieven onder no. 2816
bureau van dit blad
NAAIMACHINE reparatie
Fa. J. Melse, Markt 26, Tholen
tel. 01660-480.
Kennismaking
jongeman, 22 j. zoekt kennis
making met leuk, vlot meisje
van plm. 20 j. Zelf blond
haar, blauwe ogen, in bezit
van auto. Heeft liefst meisje
uit arbeidersgezin. Brieven
met foto (onder erewoord re-
retour onder nr. 2817 aan het
bureau van dit blad
i VERHUUR gelegenheids
kleding. Ook bruidstoiletten
compdeet, Bont Stola's, Bont
cape's groot en klein. Gelegen-
heidhoeden voor dames. Ge-
i rard Evers, Antwerpsestraat 9a
Bergen op Zoom, tel. 3098.
TE KOOP Een i.z.g.st. Was
machine langzaamwasser Lillij-
ke prijs J. J. Vinjé Vier Mei
straat 20 St. Maartensdijk
TE KOOP in goede staat ver
kerende kinderwagen Billijke
prijs P. Ketting Tuinstraat 27
St. Annaland
BESTEL NU de kerstplaat
,In Bethlchems Stal' voor bijna
de helft van de prijs 30 cm
stereo L.P. met 15 prachtige
kerstliederen voor f 7.95
(franco) Vert. Evang. Appèl
Noordendijk 116 Dordrecht
GEBRUIKTE naaimachines
voor weinig geld. Alle machi
nes grondig nagezien en met
garantie. Hand-, trap-, salon-
kast, elektrisch- en zigzag
naaimachines. Pfaff Naai
machinehuis W. Rikken N.V.
Bergen op Zoom.
TE KOOP in g.st.z. kolen
haard „Peters" en een Batavus
bromfiets Een z.g.a.n. lange le
ren jas m 54 en een stel schuif
deuren met glas in lood
C- Jansens Bakkerstraat 8
Scherpenisse
TE KOOP kinderwagen
z.g.a.n. Te bevr. bij D. Bolier
Burg. v. Oeverenstraat 13
Poortvliet
TE KOOP Interno oliehaard
met tank van 200 1 prijs f 250
J. v. Bloisstraat 6 Tholen
TE KOOP Een Solex te be
vragen bij B. Aarnoudse M. v.
Gelrestraat 69 Tholen
TE KOOP kinderwagen en
andelwagen J. Schot,
Bebouwdendam 14
TE KOOP biggen en nog en
kele lopers. A. Ligtendag
Veerstraat 61 tel. 530
UIT DE HAND te koop in
prima staat Woonhuis met erf
te bevr. C. A. Hommel
ter Vate 2 Tholen
