Een ramp kwam
over Nederland
Kruiswoordpuzzel
GOMMERT MOERLAND
N.V. „Difoga
Sporthoekje
Het Lagere Landbouwonderwijs op
nieuwe wettelijke basis
gesloten
gesloten
gesloten
Twen cosmetica
Drvd.Hoog
Bietenlaadplaatsen
Deze maand vijftig jaar geleden
„SPAANSE GRIEP", een naam, die nog
doet huiveren
Inwerking op 1 augustus
De voetganger
en het afslaande verkeer
Verkeersbrigadiertjes
hebben wettelijke status
Voetgangers op
buitenwegen
Voordeel
Kwaliteit
doe er uw voordeel mee1
haal ook dlrekt van die
goedkope cola en jenever
bij SLIJTERIJ-WIJNHANDEL
Voor A1 gebruikte wagens
moet U zijn bij
Openbare
verkoping
nel
winkelmeisje
Terwijl het bietenseizoen al niet zo ver
meer af is besloot de Suiker Unie onlangs
enige wijziging aan te brengen in de laad
plaatsen. Voor het gehele gebied gaan twin
tig havens dicht en zijn naar verhouding de
laadplaatsen beperkt. Op Tholen vond geen
sluiting plaats, zodat Strienham, Stavenisse
en O. Vossemeer dit jaar nog open blijven
Op Sinf Annaland zal de organisatie van
ontvangst worden gewijzigd Wat Tholen be
treft zal de Suiker Unie de bieten ontvangen
op O. Vossemeer en de Centrale Suiker
Maatschappij opScherpenisse.
EEN VROEGERTJE
De eerte competitiewedstrijd in onze streek
begint reeds a.s. zaterdag als een voorlo-
pertje van het grote geheel en wel in de
onderafdeling t.w. de eerste klasse A. Dan
verwacht Kogelvangers het gedegradeerde
HNC uit Vrijhoeve Capelle waarbij de eerste
prognose is een paar punten vor de gasten
Kogelvangers deed wellicht het verzoek aan
de Bond voor dit vroegertje vanwege de
feesten welke de week daarop in Willem
stad plaatsvinden. Dan begint in feite de
competitie waarop we dan volgende week in
wat uitvoeriger vorm terugkomen.
LOSTRAPPEN
De oefenpartijtjes zijn ook de afgelopen
zaterdag weer afgewerkt om de spieren los
ser te maken. Smerdiek deed dat met z'n
eerste elftal tegen DIVO uit Dinteloord en
wist na een vrij aardige partij voetbal tot
een 1.-0 zege te komen.
Een wat fortuinlijke overwinning gezien
de eerste helft toen de Dinteloorders menig
maal door paal en lat werden tegengehouden
In de tweede helft scoorde de weer aktieve
Van Driel het enige, maar ook beslissende
doelpunt in een door Hogenboom prettig
geleide wedstrijd.
Zaterdag verwacht Smerdiek twee WHS
elftallen.
In Sint Annaland komen dan omgekeerd
twee jeugdelftallen spelen.
WHS 1 klopte zaterdag met name in de
tweede helft Cluzona uit Wouw met 5 - 1
na een 1 - 1 ruststand. Was er de eerste helft
nogal wat tegenspel van Wouw, in de twee
de helft was men nergens meer, waardoor
het de WHS voorwaartsen niet zo moeilijk
viel nog enkele malen het doel te vinden.
Kruiswoordpuzzel R 78
Horizontaal:
1 staaf goud
4 kostbare stof
7 uitheems zoogdier
lil bloeiwijze
12 deel van het hoofd
13 morslap
15 oude stofmaat
16 jongensnaam
18 niet lang
19 spierpijn
21 draaiend deel
23 volkerenorganisatie
24 gevangenis
26 inhoudsmaat
28 godsdienst
31 strafwerktuig
32 groep gelijke mensen
34 jongeling
35 rangtelwoord
39 op de wijze van
41 ongeordende groep
44 gedroogde rozijn
46 meisjesnaam
48 soort onderwijs
49 Engels telwoord
51 inhoudsmaat
53 aanvang
56 gang van een paard
58 Engelse ontkenining
59 deel van de bijbel (afk.)
60 zander afwisseling
62 niet dik
63 bepaalde hoeveelheid
64 opera
65 glazen uitbouw
66 inwendig orgaan
Verticaal:
1 boomschors
2 vis
3 rijstbrandewijn
5 plaats in Gelderland
6 kleurstof
8 Europeaan
9 gehoororgaan
10 delfstof
14 zij die gaat trouwen
15 klein soort struisvogel
17 kleine .zachte veertje
18 heilig boek
20 hoekpilaster
22 vertaler
25 deel van een trap
26 Frans lidwoord
27 onder het nodige voorbehoud (Lat. afk.)
28 betaat
29 familielid!
30 weversklos
33 vis
36 godsdienst
37 vrucht
38 verharde huid
39 Engels voorzetsel
40 anno Christi (afk.)
41 bevreesd
42 eens (oude vorm)
43 voorzetsel
45 middag
47 ovenkrabber
50 oude literatuur
51i gebied
52 Europese hoofdstad
53 landman
54 verdedigingsorganisatie
55 boom
57 vacht- of verenwisseling
61 voorzetsel
Oplossing kruiswoordpuzzel R 77
Horizontaal: 1 aria; 4 spa; 7 rots; 10 go
rilla; 14 ei; 15 las; 16 sik; 18 de; 19 di;
20 sta; 22 mij; 24 ego; 26 strookt; 30 lap;
32 rm; 33 lij; 34 rr; 35 es; 36 no; 37 du;
38 als; 40 oo; 42 po; 44 amerika; 45 pom
poen; 46 pm; 47 at- 48 ina; 50 pa; 51 re; 52
ea; 54 eg; 56 ee; 57 dg; 58 eng; 59 restant;
62 rem; 64 eb; 66 sas; 67 la-; 68 bi; 69
lam, 72 sok; 74 dd; 76 ambitie; 80 stom;
81 esp; 82 rest.
Verticaal: 2 rk; 3 aga; 4 sr; 5 pistool;
6 al; 7 rai; 8 ta; 9 rete; 11 os; 12 ls;
13 reep; il5 li; 17 km; 19 dom; 20 sr; 21
ao; 23 ijle; 25 grommen; 26 sluiter; 27 tij; 28
kr; 29 trompet; 31 asperge; 36 nap; 37
dra; 38 aal; 39 spa; 41 opa; 43 one; 49
I!
notaris; 53 age; 55 ge; 56 en; 57 dra; 58 elbe
60 ss; 61 as; 63 mode; 65 bl; 67 lk; 70
aam; 71 mm; 72 si; 73 oer; 75 ot; 77 be:
78 tp; 79 is.
T elef oonnummer
Eendrachtbode
01665 - 3 75
Deze maand is het vijftig jaar geleden, dat een epidemie, die onder
de naam „Spaanse Griep" bekend zal blijven, in Nederland de
eerste slachtoffers eiste. De ouderen onder ons huiveren nogf als
zij die naam horen, want deze onbekende ziekte heeft in enkele
maanden tijds een aantal doden gemaakt, dat nadien nooit meer
door een epidemie, althans in ons land, is overtroffen. Voordat het
jaar 1918 ten einde was, had meer dan een kwart procent van de
Nederlandse bevolking het leven verloren en het aantal doden
in de gehele wereld, dat aan de „Spaanse Griep" was bezweken,
werd later op ongeveer twintig miljoen geschat.
Voor zover men weet is de „Spaanse
Griep" vermoedelijk overgekomen uit Azië
en wel uit China. De epidemie verbreidde
zich verrassend snel over de gehele wereld
In het laatste jaar van de eerste wereldoorlog
werd zij voor het eerst geconstateerd in
Spanje en kort daarna ook in andere Euro
pese landen. Van stonde af aan onderkende
men de ernst van de ziekte en in Nederland
werd nauwlettend toegezien of zich bij zie
ken verschijnselen voordeden, die op een
„Spaanse Griep" zouden kunnen Wijzen.
Want dat Nederland er niet vrij van zou
blijven, was wel te verwachten.
DE EERSTEN
In juni 191.9 vielen de eerste slachtoffers.
In enkele dorpen vlak bij de Duitse grens.
De „Spaanse Griep" had Nederland bereikt
en zou onder de bewoners duizenden oude
en en jongeren aantasten en ten grave bren
gen. Schrik en ontsteltenis maakten zich van
het land meester, toen de kwaadaardigheid
van de ziekte, die zich als onschuldig had
aangediend, bleek. In alle steden en dorpen
vielen er doden. De doktoren reden van de
ene zieke naar de andere, en vaak wisten
zij tevoren dat naar de mens gesproken, hun
patiënt niet was te redden. De „Spaanse
Griep" dreigde het maatschappelijk leven te
ontwrichten. In tal van bedrijven was het
aantal zieken zo groot,, dat de voortgang
der werkzaamheden stagneerde. Er waren
zelfs bedrijven, die voor kortere of langere
tijd hun deuren moesten sluiten, omdat zij bij
gebrek aan personeel de opdrachten niet
meer konden uitvoeren. Een ramp was over
Nederland gekomen.
ZWARTE STOETEN
Er was bijna geen familie of zij kon over
de ziekte meespreken. De „Spaanse Griep"
spaarde niemand. Rijk en arm, oud en jong,
wist hij in zijn greep te krijgen. Wie ziek
werd, had ineens de schrik te pakken. Zou
het de gevreesde ziekte zijn? De naam
.Spaanse Griep' werd slechts met ontzag uit
gesproken. Wie vandaag nog gezond was,
kon morgen reeds slachtoffer zijn. En voor
al de steden konden van slachtoffers spre
ken. Zwarte stoeten reden af en aan naar
de kerkhoven. Het was een dagelijks beeld
dat diep ontroerde en een gevoel van angst
voor het eigen leven opwekte. De dood ging
rond door Nederland en men wist niet welk
huis hij zou binnengaan en wie hij zou aan
wijzen. Men trachtte zich door allerlei mid
delen tegen de ziekte te beschermen. Men
deed elkander allerlei middeltjes aan de hand
die tegen de „Spaanse Griep" een bescher
ming zouden Zijn, en uit angst en in de hoop
dat die middeltjes zouden helpen werd alles
geloofd en voor zeker aangenomen, totdat
bleek, dat in weerwil van alles de „Spaanse
Griep" toch een slachtoffer had gemaakt.
KERKEN
In de kerken kwamen de gelovigen bijeen
om God te smeken de gesel die het land zo
hard en genadeloos sloeg, weg te nemen.
Men bad voor familileden, men bad voor
vrienden en bekenden, men bad voor het
gehele volk. Uit brieven en uit mondelinge
gesprekken en uit krantenberichten kon men
constateren, dat het aantal slachtoffers zeer
groot was ook al wist men geen concrete
cijfers. De geneeskunde stond voor een
schier hopeloze taak. En de doktoren werk
ten boven hun krachten. Zodra bij hen het
bericht kwam dat een van hun patiënten
zich minder prettig voelde, gingen zij er op
uit omdat de mogelijkheid niet was uitgeslo
ten dat de nog lichte ongesteldheid een
voorbode was van de zich kort daarop te
openbaren „Spaanse Griep".
MEER DAN EEN
Duizenden vielen als slachtoffer en dui
zenden zweefden op 't randje van de dood
Duizenden verkeerden dagenlang in levensge
vaar. Met hoge koortsen en veelal ijlend
lagen zij rusteloos in hun bed, verpleegd
door familieleden, die met angst en beven het
verloop van de ziekte afwachtten en dag en
nacht niet van het ziekbed konden en wil
den wijken. En een zucht van verademing
ging door het land toen het aantal slacht
offers daalde en de epidemie minder hevig
werd. Toen eindelijk de lijst kon worden
opgemaakt werd het stil in den lande. Een
kwart procent van de bevolking was ten
off?r gevallen aan ziekte, die als een wind
hoos over het land was getrokken. Er wa
ren families die meer dan een dode hadden
te betreuren. Er waren gezinnen die meer
dan twee geliefden ten grave hadden gedra
gen.
Dit is deze maand vijftig jaren geleden.
Andere stormen zijn over 't land gegaan.
De jongste oorlog heeft duizenden en
duizenden geëist Maar nog doet de naam
„Spaanse Griep" de ouderen huiveren
Dezer dagen zal wederom een van de vele
besluiten ter uitvoering van de Wet op het
voortgezet onderwijs, de z.g. Mammoetwet,
in het Staatsblad worden gepubliceerd. Het
betreft het Besluit lager landbouwonderwijs
dat evenals de Mammoetwet zelf op 1 au
gustus in werking zal treden. Voor wat het
schooljaar 1968-1969 betreft heeft de Mam
moetwet in het algemeen - met name een be
sluit als dit - slechts betrekking op het eer
ste leerjaar. Het voortgezet onderwijs wordt
zodoende geleidelijk onder de werking van
deze nieuwe onderwijs wetgeving gebracht.
Het besluit regelt de toelating tot de eerste
klas, en tot een hoger leerjaar ingeval de
leerling van een andere school voor voort
gezet onderwijs komt.
Een afzonderlijke regeling is opgenomen
voor de toelating tot een lagere landbouw-
of tuinbouwschool met een z.g. eenvoudig
leerprogramma, bestemd voor leerlingen die
op aangepast lager agrarisch onderwijs aan
gewezen zijn.
Maatregelen als voorwaardelijke bevorde
ring en verwijdering van de school, kunnen
slechts worden genomen, als aan enige voor
waarden is voldaan, zulks ter waarborging
van de belangen van de leerling en de ouders
en ter voorkoming van willekeur.
Vervolgens wordt in dit besluit uitvoerig
aandacht aan de inrichting van het onderwijs
in de lagere land- en tuinbouwscholen be
steed.
Tabellen geven aan wat ten minste aan aan
tallen lessen en aan de daarbij vermelde
vakken moet worden gegeven zowel in het
eerste leerjaar (de z.g. brugklas) als ge
durende de gehele vierjarige cursus. De mi
nimumtabel voor de brugklas is gelijk aan
die van de brugklas van de andere vormen
van lager beroepsonderwijs (lager technisch
onderwijs, lager economisch en administratief
onderwijs e.a.).
De minimum-lestabellen betekenen, dat er
ruimte is voor méér onderwijs, gedeeltelijk
ook in andere dan de voorgeschreven vak
ken. In dit opzicht wordt aanzienlijk groter
vrijheid aan schoolbestuur en schoolleiding
gelaten, want tot dusverre zijn leerplannen,
lessentabellen enz. tot in details voorgeschre
ven geweest. Uiteraard zijn in het nieuwe
besluit bepalingen opgenomen, hoeveel les
sen gedurende de cursus in alle vakken te
zamen moeten en ten hoogste mogen worden
gevolgd. Het besluit bepaalt voorts dat de
afdelingen land- of tuinbouw ten minste
twee vakrichtingen omvat. Maar een land-
en-of tuinbouwschool kan al naar gelang
leerlingenbezetting, belangstelling en behoef
te meer vakrichtingen omvatten. De leerling
kan het onderwijs echter in ten hoogste
drie vakrichtingen volgen.
Tenslotte zijn nog enige bepalingen aan
splitsing en samenvoeging van klassen ge
wijd en vorming van groepen alsmede aan
de vakantie. Het hoofdstuk over de inrich
ting van het onderwijs is niet van toepassing
op het lager ladbouwtechnologie- en bos-
bouwonderwijs, evenmin op de lagere land
en tuinbouwscholen met eenvoudig leerpro
gramma. Deze scholen kunnen voorshands
er mede volstaan de leerplannen aan de Mi
nister van Landbouw en Visserij ter goed
keuring voor te leggen.
Evenals de soortgelijke besluiten voor an
dere vormen van voortgezet onderwijs zal
ook dit besluit nog moeten worden aangevuld
met de regeling der eindexamens.
De voetganger is gelijkgesteld met verkeer
en dat betekent o.a. dat de bestuurders van
links- of rechtsafslaande voertuigen ook de
rechtdoor overstekende voetgangers niet mo
gen hinderen ongeacht de aan- of afwezig
heid van voetgangersoversteekplaats.
Er blijken helaas nog veel automobilisten
te Zijn die deze bepaling onvoldoende of in
het geheel niet kennen. E)e toepassing ervan
is in ieder geval nog lang niet algemeen.
Opgemerkt moet worden dat voetgangers
ong weieens de neiging hebben al dan niet
opzettelijk abrupte stops van het rijverkeer
te forceren met mogelijke kop-staart-botsinn-
gen als gevolg. Anderzijds is het wel duide
lijk dat het afslaande rijverkeer de factor
voetgangers meer dan tot nu toe 't geval is
geweest in hun manoeuvres moeten incalcu
leren. Ook hier moeten we komen tot een
beter begrip en een betere samenwerking tus
sen voetgangers en rijverkeer. Uit waarne
mingen is duidelijk gebleken dat de neiging
van sommige automobilisten om buiten be
schermde oversteekplaatsen de voetgangers
eenvoudig van de rijbaan te jagen nog altijd
vrij groot is. Bij herhaling komt het voor dat
men wat gas bijgeeft in gevallen waarin iets
gas minderen of zelfs op dezelfde snel
heid blijven een soepele en veilige oplis-
sing kan betekenen.
De in vele plaatsen opererende en onmis
bare verkeersbrigadiertjes hebben sedert de
invoering van het R.V.V. een bepaalde wet
telijke status gekregen als verkeersregelaars
Nu zijn deze kinderen over het algemeen bij
zonder goed opgeleid en maken zij een zeer
gepast gebruik van hun „bevoegdheid".
Helaas naderen vele voertuigen nog veel te
snel de oversteekplaatsen waarop de ver
keersbrigadiertjes actief zijn. Ook het stop
pen vlak vóór de zebra, nagenoeg op de
hielen van de kinderen verdient afkeuring.
Dikwijls ook krijgen zijn onvoldoende ge
legenheid om nadat hun beschermelingen aan
de overkant zijn zelf ongehinderd de rijbaan
te verlaten.
Hoewel er relatief minder voetgangers op
buitenwegen lopen - de grootste concentra
tie treft men immers ongetwijfeld in de stads
centra aan - blijken de voetgangersongeval
len buiten de bebouwde kom, zowel voor
wat betreft het aantal als de aard van deze
ongevallen, veel ernstiger te zijn dan alge
meen wordt gedacht.
Van de in 1966 in verkeer gedode voet
gangers vonden er 360 de dood binnen en
246 of ruim 40% buiten de bebouwde kom.
Van de 5845 ernstig gewonde voetgangers
vielen er echter slechts 865 buiten de be
bouwde kom of nog geen 15% voor de licht
gewonden was dit slechts 9%
Op iedere vier gewonde voetgangers wordt
er buiten de bebouwde kom dehalve één
gedood, terwijl er binnen de bebouwde kom
op iedere twintig gewonde voetgangers één
dode valt.
Hoe belangrijk het is dat voetgangers op
buitenwegen, bij het ontbreken van voet-
of fietspaden, tegen het rijverkeer in - dus
links - lopen (en tijdig uitwijken) blijkt uit
een door het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek in 1962 ingesteld onderzoek.
Van de in dat jaar op buitenwegen zonder
voetpad gedode voetgangers liepen er slechts
29 rchts en slechts 5 links. Tevens bleek
hierbij dat de zichtbaarheid van de voet
ganger bij deze ongevallen een alles over-
h ersende rol speelt: niet minder dan 31 van
dan deze 34 dodelijke ongevallen von plaats
bij uisternis en dus slechts 3 bij daglicht.
GM
COGNAC 8.80
JONGE JEN 8.80
OUDE JEN. 8.90
CITROEN 7.95
COCA COLA
p. fles nu 59
Hele kist 698
a 12 fles
3 ES - OLA of
3 ES-UP
2 fles 89
Hele kist 599
a 15 fles
GAZEUZE
2 voor 79
3 voor 115
Hele kist 499
a 15 fles
BLOEDWIJN
p. fles 298
VERMOUTH 298
SHERRY 3.25
ROSE 198
RODE TAFEL -
WIJN liter nu 198
I»
Brcdascstraat 25 - Tel. 01640-5910
BERGEN OP ZOOM
Diverse merken en typen
De gehele week open ook zaterdags
OFF. FORD DEALER
HERENKAPSALON
S. DE KORTE
wegens vakantie van
2 t.e.m. 12 september
In dorp met steeds toenemende
recreatie biedt een onzer rela
ties te koop aant
EEN AARDAPPEL-
GROENTEN-, FRUIT- en
LEVENSMIDDELEN-
BEDRIJF
Direct te aanvaarden.
Billijke prijs.
Te bevragen bij
F. van TWIST Zn
Markt 55 St. Maartensdijk
WOENSDAG 28 augustus
a.s. de gehele dag
P. van 't HOF
Voorstraat 1 tel. 01665 - 639
Sint Annaland
MAANDAG
26 augustus na 1 uur
J. P. v. d. Reest
Hogemarkt 4
Scherpenisse
TE KOOP
het woonhuis
Langeweg 26
Tegen elk aannemelijk bod
Te bevragen: J. Vroegop
Beatrixlaan 50
Scherpenisse
Notaris W. L. Blindenbach, te
Sint Maartensdijk, zal t.v.v. de
Erven A. Dane-op den Brouw
woensdag 28 augustus 1968,
des avonds 7.30 uur in Hotel
„De Gouden Leeuw", te Sint
Maartensdijk, Markt 58 in het
openbaar verkopen:
EEN HUIS, Oostsingel 28 te
Sint Maartensdijk, met schuur
tje en grond, groot 1.66 a.
Bezichtiging maandag 26 aug.
1968 des nam. van 4 - 5.30 uur
Nadere inlichtingen ten kantore
van gen. Notaris.
TE KOOP
Fiat 1300 van 1964 en 62
Fiat 1100 van 1961
Fiat 850 van 1966
5 stuks Fiat 600D 1961, 64, 65
66 en 67
Ford Taunus 17 M 60, 62, 65
en combi 64
Ford Cortina de Lux 1965
Volkswagen de Lux 1965 met
radio
H. BOLIER - tel. 01666-629
Fiat Dealer Scherpenisse
GEVRAAGD
Bakkerij Bentschap Knook
Markt 54 - St. Maartensdijk
TE KOOP
Een Volvo auto 144 S wit 1967
26000 km
Een Volvo auto 121 grijs 1966
59000 km
Een Volvo auto 1959 wit met
zwart dek
Een Opel record 1965
81000 km
Een Taunus 12M bestelwagen
wit 24000 km
Een Skoda kleur rood 1964
Een Dafje type 750 zwart 1962
Een Volkswagen kleur blauw
1959
Garage MOL en Zoon
Volvo-dealer Tholen
Ten Ankerweg 8
Tel. 01660-551
TE KOOP z.g.a.n kolenkachel
merk Beckers C. Steketee Julia-
nastraat 24 St. Maartensdijk
voor de Jonge huid
dépositaire:
N. J. G. Jansen
Drogisterij „Tango"
Tel. 01660-506
Hoogstraat 11 - Tholen
i TE KOOP Een interno olie-
haard grijs Regentessestraat 32
I Tholen
EXTRA aanbieding tot zater
dagavond 1 kg le soort bana
nen 95 c. kg le soort drui
ven 80 c. 7 pracht persiken 95
c. 4 Craep fruit 99 c. A. Rog
geband telef. 487
I
Te KOOP 1 houten 2 pers le
dikant met spiraal 1 kinderwa
gen (van Delft) l wandelwa
gen 1 olietank 200 liter Te be
vragen Hoogstraat 6 Tholen
TE KOOP
WINKEL EN WOONHUIS
in het centrum van Tholen
voor alle doeleinden geschikt
Stoof straat 10-12
Te KOOP wandelwagen z.g.
als n. merk Koelstra P. Geluk
Oostvest St. Maartensdijk
W.I.K. Sint Annaland heeft
nog 2 prijzen over. Lotnummer
1162 t.n.v. Chris Dijk en Lot
nummer 1191 t.n.v. Piet Post
Afhalen bij J. C. Moerland,
Raiffeisenstraat 1 St. Annaland
TE KOOP een prima aardap-
pelkist lang 1.42 m hoog 1 m
breed 0.75 m M. van Gelrestr.
35 Tholen tel. 01660-486
