WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLOND
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
cassettes
Dc heer J. Moerland te Sint-Annaland
bedankt voor het raadslidmaatschap
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Nieuw Zeeuws secundair- en
tertiair wegenplan
Plaatselijk nieuws
De redaktie legt u deze week voor
I
Weg Oud-Vossemeer - Sint-Annaland
meer secundair
niet
DOKTERSDIENSTEN
OP ZONDAG
THOLEN
23e jaargang No. 40
17 augustus 1967
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redaktie Ring 66 - St. Annaland - Telefoon 01665-375
Adm. Oudelandsestraat 34 - Tholen - Tel. 01660-589 - Giro 124407
Abonnementen 4.00 per half jaar
franko p.p. 5.00 inkassokosten
Prijs per nummer 17 cent
Advertenties 15 cent per mm - Spierinkjes t/m 20 woorden 2,00
Inzenden UITERLIJK DINSDAG bij onze agenten of aan
EENDRACHTBODE - Postbus 128 - Bergen op Zoom
Modem
We leven in een tijd waarin men alom
de roep om vernieuwing hoort. Er moet
nodig iets veranderen schreeuwt men aller-
wege. Ons partijenstelsel moet „op de hel
ling", het parlement en) de regeringsvorming
ook. Er moet „vernieuwd" worden in de
muziek; het toneel moet de mensen schokken
iniplaats van ontspannen of boeien, evenzo
de literatuur.
In de beeldende kunst wordt alles wat
iets herkenbaars voorstelt al lang als afge
daan veroordeeld en gaat het alleen nog
maar om de intensie van de maker waaraan
de beschouwer zich dient te onderwerpen.
„Modern" ert „experimenteel" zijn de grote
modewoorden in de kunst, zoals „vernieu
wing" dat is in de politiek en andere maat
schappelijke vormen. Het gezag wordt
voorgesteld als een) regentschap, dat noldig
ondersteboven moet worden gegooid, want
het heeft zich niet aangepast bij de
moderne denkwijzen.
Het is gewoon mode, het is „bon ton'
geworden om daarin mee te doen, wanneer
men althans tot Ide vooruitstrevende intel
lectuelen gerekend wil worden. En het is
menigeen heel wat waard om daarvoor te
worden aangezien.
Daartoe is men bereid elk met voldoende
bombarie gepresenteerd experiment als min
stens „bizonder interessant" te kwalificeren,
ook al begrijpt men er geen nota van.
Men praat daartoe mee met zweverige
jonge kunstenaars, die zeggen „Begrijpt u
wel, daar moeten we heen, dat bedoel ik.'
En men is bereid om dat te beamen, om
.te zeggen dat men het begrijpt, want het
zou zo dom en ouderwets lijken als men
antwoordde „Nee, het is me onbegrijpe
lijk, ik vind het lelijk en ik heb met uw'
gevoelens niets te maken, wordt asjeblieft
wat duidelijker."
Het is een soort statussymbool geworden
om moderne kunst te appreciëren, om dat
het modern is. Het snobisme viert hoogtij
en) velen wagen het niet meer eerlijk voor
hun mening, hun eigen gevoelen uit te
komen, want dat zou dan wellicht zo n
ouderwetse en niet-intellectuele smaak ver
raden tegenover die promotors van het
modernisme.
En zo is het ook op politiek gebied en
alles wat met de overheid samenhangt
veranderen, vernieuwen is het parool.
Nu is dit een wat praktischer terrein en
valt dus spoediger te ontdekken, wat men
eigenlijk wil, welke gevolgen dit kan hebben
en of dat dan een verbetering zal betekenen
of niet en of het in de praktijk uitvoerbaar
is.
Men propageert in de eerste plaats minder
partijen, drie op z'n hoogst, want dat zou
de politieke lijn der regering duidelijker gaan
bepalen. Ook deze week kwam een dergelijk
voorgestelde omwenteling in het nieuws. Het
lijkt een praktische vernieuwing. Met onge
twijfeld vele voordelen.
Maar men vergeet, dat het Nederlandse
volk nu eenmaal nooit een erg volgzame
natuur heeft gehad, een samenvoegsel van
meest nogal individueel ingestelde mensen
is en dat daardoor hier een veelheid van
partijen is ontstaan.
Die mentaliteit van ons volk kan men niet
veranderen. Men zou dus allerlei heterogene
elementen willen) dwingen zich in te passen
in het keurslijf van twee of drie grote groe
peringen.
Dat lukt in Nederland niet, tenzij men
dwang toepast, een beetje dictatuur dus.
Dat past weer helemaal niet bij onze zo
vrijheidslievende volksaard.
Nu kan toen wel zeggen, dat wij daar
naar toe moeten, omdat zoiets een heleboel
politiek gemodder zou voorkomen, maar dat
is eng gedacht. Men houdt dan immers geen
rekening met onze bestaande mentaliteit
waardoor dit zonder dwang, zonder het
verbieden van méér partijen onmogelijk is.
Vraag de Nederlander of hij naar zo'n
dwangstaat wil en hij zegt „Nooit
Zonder dit systeem is een gekozen minis
ter-president ook onmogelijk, trouwens met
dit systeem waarschijnlijk ook wel, tenzij
men weer bet element „dwang" wil aan
vaarden, maar dan voor de formateur.
Het lijkt dus allemaal eenvoudiger dan
het is. Ondertussen moeten we ons schamen
nu we ongemerkt bezig zijn op al die ver
nieuwingen een kritisch geluid te doen horen,
want o, wat zijn we nu iweer ouderwets,
behoudend en kortzichtig.
Vernieuwingen zijn inderdaad steeds nodig
maar ze kunnen niet geforceerd worden.
Bij de eerstkomende openbare raadsver
gadering zal er bij de ingekomen stukken
de mededeling worden gedaan door burge
meester ;en| wethoudersi, dat de heer J.
Moerland ontslag vraagt als lid van de
gemeenteraad om gezondsheidsredenen.
En daarmee zal dan een eind kotaen aan
een raadsperiode, welke officieel op 15
december 1945 is begonnen in de toen be
noemde tijdelijke gemeenteraad, waarvan de
beëdiging plaats vond op 12 januari 1946.
Een onafgebroken ruim 21 jarige periode
met (/slechts een verzuim op twee raadsver
gaderingen wegens ziekte.
De heer Jacob Moerland werd 14 septem
ber 1897 te Sint-Annaland geboren en acht
het op de bijna 70 jarige leeftijd, mede
vanwege zijn gezondsheidstoestand, gewenst
deze functie neer te leggen. Een op zijn wijze
de gemeenschap dienende periode wordt
daarmee afgesloten. Die wijze was een ob
jectieve, eerlijke, onpartijdige, rechtlijnige,
als het ware militante manier van besturen.
Dat bracht hem in de aan de gemeentelijke
weg timmerende zo langdurige functie heel
wat respect voor de openhartigheid, maar
niet minder kritiek vcor zijn duidelijke zwart
wit ponering. Beide lang niet alleen van
inwoners, die een geheel andere politieke
opvatting koesterden, maar wellicht in nog
meerdere mate uit eigen kring. Niettemin
vechtend voor de belangen van zijn ge
meente en voor de streek. Als een soort
Churchill - en geen enkele vergelijking gaat
geheel op - een „lastige" politicus in vredes
tijd, maar iemand waar men op' kon bouwen
in .oorlogstijd." En met dit laatste wordt
niet alleen bedoeld in een werkelijke tijd van
oorlog, maar in het algemeen in een periode i
van moeilijkheden. Echter, ook in oorlogs-, 1
in bezettingstijd.
Over wie men ook bij een scheiding als
deze niet alleen maar zoetsappigheden be-
hoeft te releveren, maar wie zonder beledigd
te zijn weet, dat het aan gebreken, aan mis
slagen, aan fouten in zo'n lange periode
niet heeft ontbroken.
Maar waarvan een kleine gemeenschap
ook veel mocht profiteren. De loopbaan
begon met zoals in die tijd vrij algemeen, j
maar geringe scholing. Het beroep werd
straatmaker, later landbouwer, tenslotte rus
tend landbouwer. Die zo'n negental burge
meesters beleefde, zag komen en gaan en
daaronder een enkele ook installeerde.
Die inzonderheid tijdens een militaire
dienstperiode in de eerste wereldoorlog werd
gevormd omdat de opleiding daar aansloot
bij zijn karakter. Het zijn duidelijke ken
tekenen in zijn verdere leven en optreden
gebleven. Ordelievend, wat niet betekende,
dat hij de nieuwe orde van de jaren ,40-'45
kon waarderen. Menig toen nog jong, nu
ook al op middelbare leeftijd gekomen streek-
bewoner herinnert zijn optreden als pele-
tonscommandant van een OD groep tijdens
een nachtelijke bunkeroverval in Stavenisse
door vanuit het toen nog bezette Schouwen
Duitse commando's Degenen, die er bij be
trokken waren vergeten nimmer hoe peletons-
commandant Moerland zijn manschappen uit
de via rookkanalen door pantservuisten
bestookte bunker liet ontsnappen door
telkens een handgranaat naar de vijanden
te slingeren. Hij vertrok als laatste van het
„zinkende schip", zonder te weten, dat de
kleine „kok" zich achter het keukengerei
had verscholen en toch aan de ook wat
zenuwachtige zoekende duitsers ontsnapte.
De duitsers namen twee O.Ders gevangen,
waarvan één niet meer is teruggekeerd.
Voor Moerland was het gevolg een be
schadigd gehoor, wat hij niet meer geheel
te boven is gekomen. Persoonlijk heeft hij
dat nimmer beschouwd als heldendaad, maar
hij was aangewezen als commandant en
daarom gold voor hem de zorg voor de
manschappen, al moest dat ten koste van
eigen leven of gezondheid.
5llHi!llB][gilBliBliB]iaraJ[arEii@J[BIIBl[gJIBI[@JIBJ[5]
ÜU lg
U ip
KELTUM JUWELIERSPLEET
EN DURFINE EDELSTAAL
In een aparte afdeling
van onze moderne zaak
vindt U vele modellen
couverts en cassettes
overzichtelijk opgesteld.
Uit zo'n unieke
kollektie is het fijn
om te kiezen en
de beste keuze
te maken.
LIEVEVROUWESTRAAT 6
BERGEN OP ZOOM - TELEFOON 5514
i
de komst van burgemeester W. Baas, nl.
1 april tot 1,0 mei 1966.
Naast dit raadslidmaatschap had hij
zitting in de Raad van Aandeelhouders der
Thoolse Waterleiding Mij, was vertegen
woordiger van de familie Bronsgeest voor
wat het beheer betreft van Sirit-Annalandse
gronden, opzichter van 'de Ambachteheer
lijkheid, voorzitter der s.g.p. kiesvereniging,
s.g.p. streekbestuurder en nog talrijke neven
functies.
Bij de laatste gemeenteraadsverkiezing
werd die op de vierde plaats van de rechtse
lijst staande heer Moerland niet direct
gekozen. Een verzuim van de als nummer
drie gekozen kandidaat tot inlevering van
de gewenste papieren, bracht de heer Moer
land toch weer in de raad. Een periode,
die hij nu dus niet meer zal uitdienen.
Het zou te ver voeren te gaan opsommen,
wat de heer Moerland zowel voor-, maar
vooral na de tweede wereldoorlog in zijn
gemeente en streek zag veranderen of daartoe
zelf het nodige steentje bijdroeg. De snelle
ontwikkeling van de laatste jaren met name
onder de burgemeesters Van den Bos (ont
sluiting Cureestraat en Achter de Boogerds,
om een enkel voorbeeld te noemen) en
onder burgemeester Smith (o.a. jachthaven)
was voor de vooral wat de openbare werken
betrof deskundige wethouder-c.q. raadslid
geen bezwaar bij te blijven.
Al bracht dat alles ook de nodige span
ningen, zorgen, problemen mee. Sotas princi
piële beslissingen, ook principiële moeilijk
heden, een mengeling van waardering en
vergruizing, van opoffering en voldoening,
van teleurstellingen en begrip, van falen
en overwinnen, maar steeds met volle inzet.
Dit alles overziende, zullen velen bij be
ëindiging van deze de gemeenschap dienende
taak bekennen, dat men het zelf moeilijk
had kunnen opbrengen.
En van daaruit wel kunnen onderstrepen
Alles vernieuwing
Afscheid van een raadslid
Nieuw Zeeuws wegenplan
Dorpentocht op Tholen
Stemmen van lezers
Schip zonk bij Stavenisse
Naar de wereldkampioenschappen
Competitie-indeling derde klassers
Succes verkrijgt men niet door het te wensen maar door te werken.
ihet overigens gebruikelijke cliché, wat noch
tans bij de van inslag wat formalistische
oud-wethouder, oud loco en straks ook oud
raadslid Moerland als terzake passend in
de oren) zal klinken met dank voor de aan
den lande (lees gemeente) bewezen diensten.
I
I
i
I
üi§IiB][BlEJ[gl[BJlB][BJ[a)IBJIB]|BlE][gj[BJ[BlEi)gllll
adv.ing.med.
Hij werd in 1945 aangezocht als lid van
de 'tijdelijke getmeenteraad, een niet door de
bevolking gekozene, maar wel door een
college van vertrouwensmannen in een) ver-
trouwensraad." Bij de eerstvolgende wette
lijke en werkelijke gemeenteraadsverkiezing
stond hij op de kandidatenlijst van de rechtse
groepering. Persoonlijk was hij s.p.g.er Tus
sen 1 september 1953 en I960 was hij wet
houder, waarvan loco-burgemeester in de
periode 15 juni 1962 tot 20 april 1963,
tussen het vertrek van burgemeester J. van
den Bos en de komst van burgemeester
H. J. Smith. Een tweede kortere locoperiode
was er na het vertrek van laatstgenoemde en
Waarnemend burgemeester J. Moerland hangt in april 1963 de ambtsketen
om bij Sint-Annalands nieuwe burgemeester H. J. Smith.
Nu gaat raadslid Moerland zijn gemeenschap dienende taak beëindigen.
dr P. J. Duinker, Tholen tel. 01660500
dr H. Menger, St. Philipsland
tel. 01677—500
dr. A. C. J. Noteboom, St-Annaland
teL 01665-400
Tot en met 18 september liggen in het provinciehuis te Middelburg
ter inzage de ontwerp-voorstellen aan de provinciale staten tot
vaststelling van een secundair- en een tertiair wegenplan voor
Zeeland.
De ontwerpen zijn gebaseerd op grond van de nieuwe wet uit
kering wegen ter vervanging van het wegenplan voor Zeeland 1958
Ook ligt ter visie een ontwerp-statenvoorstel tot vaststelling van
een verdelingsverordening uitkeringen wegen, waarop al zo lang
is gewacht.
Alle Zeeuwse gemeenten en waterschappen hebben deze stukken
inmiddels ontvangen.
De opzet van de secundaire en tertiaire wegenplannen nieuwe
stijl wijkt nogal af van de oude opzet, welke ook voor onze streek
van belang is. Zo is er van uitgegaan, dat een weg niet als
„doorgaand" kan worden beschouwd, wanneer er slechts één
plaats met een andere door wordt verbonden of met het door
gaande wegennet. Hierdoor blijft de verbinding Oud-Vossemeer
Sint-Annaland volgens het nieuwe ontwerp geen secundaire-, maar
wordt een tertiaire weg.
SECUNDAIR
Een secundaire weg is een weg, die -
naast de rijkswegen - een belangrijke ver
binding vormt of zal vormen voor het door
gaande verkeer met motorvoertuigen. In
beginsel zal zo'n weg niet door bebouwde
kommen lopen. Dit betekent, dlat een groot
aantal wegen, die nu nog op het provinciaal
wegenplan staan, in het nieuwe ontwerp
niet meer op het secundair wegenplan voor
komen, o.a. de genoemde verbinding Oud-
V ossemeer-Sint-Annaland
Daarentegen zal de nieuwe verbinding
Tholen - Sint-Philipsland via de komende
brug te Oud-Vossemeer, welke vervolgens
aansluiting zal geven op de nieuwe Zoom-
weg, wiel een secundaire weg worden.
Een ander secundair gedeelte is Sint-
Maartensdijk - Tholen, maar niet meer
Stavenisse - Tholen. In onze streek blijven
dus maar twee secundaire verbindingen
over, zoals hiervoor genoemd.
TERTIAIR
Tertiaire wegen zijn volgens de nieuwe
wet die wegeni, welke naast de rijks- en
secundaire wegen als belangrijke interlocale
verbindingen nodig zijn voor het verkeer
met motorvoertuigen. Het gaat hier om
wegen, die dorpen of dorpskommen van
enige betekenis toet elkaar of met het door
gaande wegennet verbinden.
Logisch, dat in het nieuwe ontwerp het
aantal kilometers secundaire wegen niet on
belangrijk in verminderd. Ze werden over
gebracht naar het tertiair-wegenplan. In
totaal bedraagt de lengte van de op het
ontwerp secundair wegenplan voorkomende
of aan te leggen wegen ongeveer 258 kilo
meter tegen 368 op het plan 1958. Voor
het tertiair wegenplan zijn de nieuwe cijfers
485 en die huidige 443 kilometer.
Ter verduideling noemen we hier de ter
tiaire wegenl in onze streek volgens het
nieuwe plan Sint-Maartensdijk - Stavenisse;
Sint-Annaland - Poortvliet; Scherpenisse
Aweg, die aansluit op de verbinding Sint-
Annaland-Poortvliet; Oud-Vossemeer
Poortvliet; Schakerloo naar huidige provin
ciale weg bij Tholen; Stavenisse - Sint-
Annaland.
UITKERINGEN
Gaan provinciale staten over tot vast
stelling van de ontworpen verdelingsver
ordening uitkeringen wegen Zeeland en
krijgt deze de goedkeuring van de Kroon,
dan zal 60 procent van het aan Zeeland
op grond van de wet uitkeringen wegen
toekomende bedrag worden bestemd voor
de secundaire wegen, 15 procent voor d'e
tertiaire wegen en 15 procent voor de
quartaire wiegen. De resterende 10 procent
zal worden gébruikt of gereserveerd voor
bijzondere gevallen.
Gezegd mag worden, dat de nieuwe rege
ling voor de beheerders van de wegen, die
onder de regeling vallen, een beangrijke
financiële verbetering met zich zal brenger
In hoeverre echter deze percentages rede.
lijk genoemd moeten worden, is nog niet
direct bevestigend te beantwoorden. Zeker
niet, wanneer men in het ongunstige geval
gaat verkeren, dat men een bepaalde ver
binding van secundair naar tertiair ziet
gedegradeerd.
HOOGWATER
week van 20 t/m 26 augustus
Zondag
4.00
16.20
Maandag
4.44
17.00
Dinsdag
5.20
1,7.30
Woensdag
5.55
18.05
Donderdag
6.20
18.35
Vrijdag
6.50
19.00
Zaterdag
7.30
19.30
Volle maan 20 augustus te 20.33 uur
LEIDSTER CHR. KLEUTERSCHOOL
Tot leidster aan de Chr. Kleuterschool
is benoemd mejuffrouw M. K. Kok uit
Krabbendijke. In de plaats van mevrouw
L. de Viet-Jagt is tot hoofdleidster be
noemd mevrouw A. Boxhoorn-Urbanus uit
Tholen.
ZWEMWEDSTRIJDEN
Zaterdag 19 augustus worden - alleen bij
gunstig weer - zwemwedstrijden gehouden
in de oesterput voor jongens en meisjes van
7-13 jaar.'Er wordt zowel bij de jongens
als bij de meisjes1 gezwommen in leeftijds
groepen.
Men kan zich voor deze wedstrijden, die
om twee uur beginnen, opgeven bij de
oesterput.
LOOPT U MEE?
U loopt toch ook in Tholen mee
Dat is het motto, waaronder de Thoolse
Wandelunie, aangesloten bij de wandelkring
West-Brabant-Zeeland van de K.N.B.v.L.O.
haar traditionele dorpentocht zal houden op
2 september a.s.
Dat is dan voor de zevende maal, dat
de deelnemers de bijna 43 kilometer lange
tocht al wandelend een bezoek brengen aan
alle gemeenten op Tholen. Er wordt om
10 uur in Tholen gestart vanaf „Hof van
Holland" en tegen vijf uur in de namiddag
worden de eersten terugverwacht.
Tijdens deze tocht volgt een) rustpauze
met een door de T.W.U. aangeboden lunch
De thoolse kolonne van het Roode Kruis
in geschakeld voor medische begeleiding.
Bij aankomst op de markt van Tholen
wordt door de drumband een demonstratie
gegeven. Naast deze lange afstandsmars zijn
er ook wandelingen georganiseerd over af
standen van 5 - 10 en 15 kilometer, even
eens vanaf Hof van „Holland" om half
drie.
Alle dorpentocht deelnemers krijgen een
speciale herinnering en de overigen een
medaille met lint.
