WEEKBLQD VOOR HET EILAND THSLEH EN ST.FILIPSLQND
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
D'n insenjeur weet wei hoe
ie het art mot pakke"
Groot man in klein gewest
„Ik voel me thuis zodra ik
over de brug kom"
„Geen dag spijt boer en ZLM
voorzitter te zijn geworden"
Kring verraste scheidende
voorzitter met dia-projector
Bij het afscheid van
de Z.L.M. kring
De redaktie legt u deze week voor
WlNKELSLUlTlNG
Sint-elftal vraagt als
cadeau zelfstandigheid
gemeenten
22è jaargang No. 3
4 december 1965
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redaktie Ring 66 - St. Annaland - Telefoon 01665-375
Adm. Oudelandsestraat 34 - Tholen - Tel. 01660-589 - Giro 124407
franko p.p. 4.25 inkassokosten
Abonnementen 3.50 per half jaar
Prijs per nummer 16 cent
Advertenties 14 cent per mm - Spierinkjes t/m 20 woorden 1.50
Inzenden UITERLIJK DINSDAG bij onze agenten of aan
EENDRACHTBODE - Postbus 128 - Bergen op Zoom
Afscheid
Burgemeester L. J. de Jonge van
St. Philipsland hoopt 16 december
a.s. de pensioengerechtigde leeftijd
te bereiken en verzocht per 1 janu
ari 1966 zijn functie te mogen neer
leggen
Bizondere omstandigheden daargelaten,
heeft burgemeester L. J, de Jonge van Sint
Philipsland voor de laatste maal de voor
zittershamer van het gemeentebestuur aldaar
in een openbare normale raadsvergadering
gehanteerd.
Een uitgebreid verslag van die vergadering
komt elders in dit nummer voor. Het slot-
tegelijk afscheidswoord was kort. Misschien
dat de oorzaak van die kortheid gezocht
moet worden in de verwikkelingen die zich
tijdens de laatste jaren van zijn bijna 20 ja
rige burgemeestersambtsperiode hebben voor
gedaan. Die waren er onmiskenbaar. Meer
dan hem en het overgrote deel van zijn in
woners lief waren kwam men in het lande
lijk nieuws. Terecht, ook wel ten onrechte!
Er hebben zich in de raadszaal en ook
wel daarbuiten botsingen voorgedaan, die
men ook bij het vriendelijke dat gewoonlijk
bij een afscheidswoord past, eerlijkheidshal
ve niet mag verdoezelen. De contrasten
werden zeker niet in de eerste plaats veroor
zaakt door de persoon van burgemeester De
Jonge zelf. Integendeel, zijn grootste wens
het bleek duidelijk zonder dat het ons door
hem is ingegeven was in rustig vaarwater
naar het pensioen te sturen.
Met volop liefde voor functie en inwoners
Met de volle overtuiging ook, dat hij het
beste met zijn gemeente voor had en heel
weinigen zullen daaraan willen twijfelen.
Maar óók met een zodanig behoudende koers
dat bij de snelle ontwikkeling van de laat
ste jaren botsingen nauwelijks konden uitblij
ven. Daarvan kan men moeilijk hem noch
oppositie of wie dan ook directe verwijten
maken. Dat is zuiver het gevolg van de
tijdsomstandigheden en niet hij alleen, maar
meerdere van de wettelijk en democratisch
gekozen vertegenwoordigers van de gemeen
te. En dat komt men lang niet alleen in St.
Philipsland tegen, want dat is tegenwoordig
niet zo eenvoudig. Het gevolg was echter
enerzijds een verdere verstarring en anders-
zijds een gretig voedsel vindende we
schrijven niet zoekende oppositie. Het
vertroebelde de sfeer menigmaal en in lan
delijke publicaties werd dat alles nu en dan
ver overtrokken. Degenen die het wel meen
den met de gemeente en haar inwoners
we hopen daartoe te behoren hebben daar
in geen behagen kunnen scheppen, al maak
te onvolledige voorlichting en verwarde dis
cussies ook de perstribune begrijpelijk af en
toe wat kregelig. In St. Philipsland is de
laatste jaren nog eens onderstreept hoe
moeilijk het in deze tijd is een gemeente te
leiden, te besturen, laat staan in het kiel
zog van de tijd mee te varen. De branding
veroorzaakt bij het tegendeel averij. Vaak
is hierbij vergeten, dat uiteraard een burge
meester, een raadsvoorzitter, slechts genomen
besluiten heeft uit te voeren.
Er mag worden aangenomen dat na al deze
beslommeringen burgemeester De Jonge blij
is deze taak te kunnen neerleggen, al zitten
er dan ook aan 't bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd twee kanten nl. ook het
ouder zijn.
Het leek er in de laatste raadsvergadering
op, dat het afscheid kort en krachtig zou
blijven. Trouwens, het is niet de taak van
de scheidende zelf iets anders uit eigen be
weging te zoeken. Dat is een taak van de
inwoners. Toch schijnen er in die andere
richting gedachten naar voren te komen. In
hoeverre die verder gerealiseerd zullen wor
den, laten we hier in het midden.
Het afscheidswoord dat we afgezien van
wat er mogelijk wel of niet komen gaat tot
burgemeester De Jonge willen richten is na
bovenstaande al wat breder dan zijn eigen
woorden in de laatste openbare raadsverga
dering. Maar dit was noodzakelijk om in
alle openheid toch te mogen besluiten met
namens vele inwoners van St. Philipsland
dank te betuigen voor hetgeen burgemeester
De Jonge voor zijn gemeente trachtte te
doen gedurende 20 ambtsjaren. Met mense
lijke fouten en gebreken, maar ook met deug
den, die voor een samenleving van grote
waarde zijn inzonderheid vcor een kleinere
gemeenschap.
Uiteraard kan burgemeester De Jonge er
van overtuigd zijn, dat vriend en vijand
en dit laatste klinkt veel te hard, want in
de politiek kan een vijand óók een vriend
zijn -hem van harte nog vele gezonde
jaren toewensen. Met daarbij de hoop -
en dan zijn we toch weer in de gebruikelijke
clichéafscheidssfeer dat het hem en zijn
gezin maar ook zijn gemeente waarvoor hij
poogde het goede te zoeken in de toekomst
wèl mag gaan.
Een voorstel dat nu eens met alge
mene stemmen ook in St. Philipsland
kan worden aangenomen.
I»
„Zolang het goed is op het platteland te wonen, zolang het goed
is op Tholen thuis te zijn, zal de zorg van veel dragelijk blijven.
En ik voel me echt thuis, als ik „thuis" ben en veel van wat die
dag heel moeilijk was wordt dan weer draaglijk.
Het waren in dat opzicht rijke jaren in uw midden en daarvoor
dank ik u allen zeer hartelijk, dat is ook nog mijn verwachting
voor de toekomst", aldus ir M. A. Geuze uit Poortvliet op de
ZLM Kringvergadering in het „Holland Huis" te Scherpenisse.
Zoals reeds elders in dit nummer bij het
verslag van de agenda van deze kringverga
dering opgemerkt, was de opkomst belang
rijk groter dan normaal, was het niet het
zakelijk gedeelte dat domineerde, maar het
afscheid van de ZLM kring door de alge
meen voorzitter.
De laatste kring ook in dit gewest waar
dat gebeurde. Met een nog meer persoonlijk
accent dan elders als streekgenoot.
De vice-voorzitter der ZLM, de heer Dek
ker had het al op een hoofdbestuursvergade
ring gezegd, dat het een goed voornemen
was van ir Geuze om van elke kring afzon
derlijk afscheid te nemen, omdat iedere kring
toch weer een apart karakter draagt. Daar
op haakte ook kringvoorzitter Van Westen
in toen hij ir Geuze vorige week vrijdag in
het Holland Huis toesprak. Daarbij ging
spreker terug tot de eerste naoorlogse kring
vergadering onder leiding van wijlen J. L.
Groenewege. Dat was op 1 augustus 1945
te Poortvliet. De Maatschappij zou worden
gereorganiseerd. Een commissie was daar
toe benoemd. Men dacht er zelfs aan om
St. Philipsland tot een aparte kring om te
bouwen, maar de voormannen te St. Philips
land voelden daar niet voor. Men bleef
met Tholen een eenheid vormen. Wijlen J. L.
Groenewege verklaarde zich te moeten terug
trekken als kringvoorzitter. Door 4 afdelin
gen in de kring werd toen direct de naam
van ir Geuze genoemd, „al was hij dan nog
wat jong" en op 8 augustus 1945 volgde
de benoeming tot kringvoorzitter met 35 van
de 42 stemmen. Wanneer u aldus de Leer
Van Westen zo even voor ons een onder
werp hield met als titel „een klein land in
een grote wereld" zou ik na 20 jaar ZLM
werk van de heer Geuze willen zeggen: „een
groot man uit een klein gewest".
In deze periode is naar uw stem geluis
terd in de streek, maar ook in het gewest,
ook in den lande.
Het bleef niet bij het Kringvoorzitterschap
hier, maar het werd ook voor u het alge
meen voorzitterschap van de ZLM. Wat een
zorg en een werk na de innundatie. Wat een
commissies voor de verschillende onderdelen
en vele daarvan onder uw leiding, zo ver-
Zorg dat je er bij komt, dacht ook deze
vader met vele tienduizenden anderen in ons
land. Wie tijdig koopt, koopt het best.
Maar het is precies als bij moeder de vrouw
toch méér gekocht dan de bedoeling was.
Van achter platzak, maar zwaarbeladen met
verrassingen naar huis.
volgde de heer Van Westen. Denk maar aan
de schaderegeling, aan de uitkering zoutscha-
de gebouwen, grotendeels uw werk en waar
door duizenden guldens uit de schatkist naar
de gedupeerden vloeiden.
RAMP EN HERVERKAVELING
Vervolgens stond de kringvoorzitter stil bij
het rampjaar en de herverkaveling. Terwijl
alle verbindingen verbroken waren, zowel
telefonisch als via de wegen zocht men ir
Geuze van rijkswege op om met hem te spre
ken over de situatie op agrarisch gebied in
deze streek. Per helicopter kwam men bij
zijn evacuatieadres op „De Wouter" te Oud
Vossemeer. Veertien dagen later was het
al zeker dat de oude wet op de schaderege
ling 1945 ook voor de rampgebieden van
kracht zou worden.
Eerst voor de overstroomde delen, maar
later werd ook voor het gehele eiland de
wet herverkaveling van toepassing verklaard.
Dat betekende een geweldige ingreep. Men
was er niet rijp voor, kon de qevolgen niet
overzien en bood weerstand. Dat was geen
gemakkelijke periode voor de ZLM voorzit
ter, temeer niet omdat hij werd benoemd tot
lid van de herverkavelingscommissie.
Een grootse maar geen gemakkelijke op
dracht de bevolking te gaan overtuigen, dat
het voor de streek het beste was, Betere we
gen ontwatering en betere kavelindeling. U
leidde voorlichtingsavonden waarop werd uit
eengezet hoe de uitvoerinq van de herverka-
lingswerken in de praktijk zou geschieden.
Ondanks goede bedoelingen was er veel
ongenoegen. Spreker noemde daarvan een
treffend voorbeeld. Op een voorlichtingsa
vond in de streek kwamen ook twee broers
al op rijpere leeftijd luisteren. „Wat de inse-
jeur daar wel te zeggen had. Het waren im
mers communistische neigingen, die over de
streek neerdaalden. Je goede grond zo maar
afnemen, waarop vader en grootvader had
den geboerd. Een groot schandaal, dat het
daglicht niet kon zien." Na afloop zei de
een tot de andere: „Zie je wel, hij was er
ook tegen" „Welnee", z»i de andere broer
„jij snapt er niks van. Hij laat eerst de ver
gadering aan het woord en dan weet d'n in-
sejeur wel, hoe hij het aan moet pakken."
Spreker verklaarde in het begin ozk huive
rig te zijn geweest, maar nu met een over
groot deel van de streek hulde kon brengen
aan hen, die meteen al de noodzaak van die
ingreep door hadden, aan de gehele herver
kavelingscommissie en in deze streek voor
al ook aan de heren Geuze en wijlen Groe
newege en Markusse.
Bij een burgemeestersaf scheid
Het vernisje van St. Philipslands begroting 1966
Het boerenblijft zorgen baren
Afscheid van ZLM-voorzitter in eigen kring
De beste puzzelaar thans in Oud-Vossemeer
Niemand te arm voor een bejaardenwoning
Watersportvereniging Sint-Annaland" naar
verdere ontplooiing
De wijze raad van de sintt
MAKKERS STAAKT UW WILD GERAAS.
„Ik ben er verlegen onder", verklaarde ir M. A. Geuze vrijdagmiddag jl. in het „Hollandhuis", nadat de kring
voorzitter P. W. C. van Westen hem bij het afscheid namens de 856 ZLMers op Tholen en St. Philipsland
een diaprojector had aangeboden.
Op de achtergrond links kringvoorzitter P. W. C. van Westen en verder naar rechts enkele kringbestuurders
als H. Timmers te St. Philipsland, A, C. Breure te Sint-Maartensdijk en secretaris M. C. J. Kosten te Tholen.
De heer Van Westen wees er verder op
hoe ir Geuze steeds groter taken werden hem
opgelegd tot in 's lands regering toe: Hij
vervolgde met: uw enorme werklust, ontem
bare geest, diepgaand geloof, eenvoud, naas
tenliefde, beminlijkheid en helder verstand
maakten u tot een persoonlijkheid van grote
allure.
Na dit alles zal het voor uw opvolger
niet eenvoudig zijn, maar de heer Van Wes
ten was toch van mening, dat ir Prins ook
alles zal doen wat mogelijk is. Ook de kring
Tholen en St. Philipsland is dankbaar en
trots wat door ir Geuze voor de gemeen
schap wilde en kon doen. Hij hoopte dat
hij nog vele jaren op ander terrein verdiens
telijk werk mocht verrichten en wenste hem
en zijn gezin bovenal een goede gezond
heid.
Bij de afsluiting van deze 20 jarige periode
besloot de heer Van Westen met de volgen
de dichtregels:
„Wat is de hemel wijd en licht
Wat is het leven goed.
De wereld is een wonderbron
Met telkens nieuw geluid
De bruidegom is de lentezon
en Tholen is de bruid.
Namens alle 856 leden van de Kring Tho
len en St. Philipsland der ZLM bood hij
vervolgens de scheidende voorzitter een dia
projector aan.
THOOLSE ETS
De stille werker achter de coulissen was
mevrouw Geuze, zo vervolgde de heer van
Westen. Hoeveel telefoontjes moest ze niet
aannemen voor haar zo vaak uitstedige man
Daarbij had ze een groot aandeel in de dage
lijkse leiding van het bedrijf en de zorg voor
de kinderen. Het betekende eveneens een op
offering voor de gemeenschap. Ook daar
voor is de kring u dankbaar mevrouw Geu
ze, aldus de voorzitter. Als herinnering
aan dit afscheidsuur werd mevrouw Geuze
een Thoolse ets aangeboden.
SENIOR WAS VAAK „INVALLER"
Vervolgens kreeg ook de heer E. C. W. A.
Geuze, de vader van de ZLM voorzitter een
blijk van waardering in de vorm van een
kist sigaren. U was mede een schakel in het
ZLM werk, meende de heer Van Westen
zich tot Geuze senior richtend. En heel vaak
invaller nog op de „Zandhoeve" toen uw
zcon daar reeds boer was geworden. Mo
gelijk heeft u wel eens gedacht-: wat moet
daar van terecht komen, nu hij zo vaak
weg moet, Het is een zegen, dat u de start
meemaakte en thans ook de afsluiting van
die 20 jarige periode, zo besloot de Kring
voorzitter zijn toespraak tot Geuze sr.
MEER GESCHENKEN
Er volgden nog meer dankwoorden, zij het
van andere zijde. Allereerst door de directri
ce mej. Wuffing van de Landbouwhuishoud-
school, die mede tolk was van de land- en
tuinbouwschool in Scherpenisse. Zij wees
op de kracht en rust die er van de ZLM
voorzitter uiging en sprak over het vele
wat hij deed voor het landbouwonderwijs in
haar totaliteit. Met een bouquet voor me
vrouw Geuze en een stel langSDeelplaten
werden deze woorden van erkentelijkheid on
derstreept.
De plattelandsvrouwen bleven niet achter
Namens de Thoolse afdeling sprak mevrouw
Noordijke-Hage en namens de afdeling St.
Philipsland mevrouw Wisse-Kleppe. De da
mes herinnerden er aan, hoe men hetzelfde
doel nastreefde, de leefbaarheid en ontwik
keling van hef platteland maar ook het sa
mengaan te bevorderen. Ze wensten de fa
milie Geuze nog vele gezonde jaren toe na
deze zo mooie en vruchtbare arbeid en over
handigden drie dia dozen.
NIET IN DE HOEK
LATEN DRUKKEN!
Het woord was tenslotte nog aan ir Geuze
zelf. „Ik ben er verlegen onder", zo begon hij
zijn dankwoord. In 1943 boer geworden,
mocht ik 13 jaar leiding aan deze kring ge-
Nog tot en met zaterdag 4 december zijn
de winkels volgens de wettelijke landelijke
regeling geopend tot 21.00 uur (9 uur) 's
avonds
Ik heb er geen dag spijt van gehad boer te
zijn geworden zomin als ZLM voorzitter. Er
waren in deze periode moeilijke en grootse
momenten. Nu moest ik wel gaan verminde
ren, want op 48 jarige leeftijd kun je nog
niet altijd te moe zijn. Ik hoop in dat opzicht
nog meer beslissingen te kunnen nemen in
de nabije toekomst. Dat vele herinneringen
me thans voor de geest komen, laat zich
verstaan, vervolgde de heer Geuze. Er zou
geen eind aan komen daarin diep door te
dringen en het zou ook te gevoelig worden.
Ramp en herverkaveling waren tegelijkertijd
diepte- en hoogtepunten van leed en samen
werking. Samen is veel bereikt. Spreker wees
er op, dat de herverkavelingskosten van 15%
zoals eerst was voorgehouden belangrijk zijn
teruggebracht. Ieder op eigen wijze heeft aan
die samenwerking meegedaan. Ik kon het
ook niet uit mezelf, maar moest uit geloof
kunnen putten, al is dat vaak ook zeer zwak
Dankbaar was de heer Geuze voor het
feit, dat men in deze hulde ook zijn vrouw
en vader had betrokken. Tegenwoordig
wordt met diploma's geleefd. M'n vrouw
heeft er nogal, maar moest nog veel meer
zonder diploma doen, zoals telefoniste, re
ceptioniste, bedrijfsleidster, enz.
Ondanks de soms overbelasting waren het
rijke jaren, vond ir Geuze die alle leden
van de thoolse en philiplandse kring dankte
voor het schitterend geschenk dat hem was
aangeboden.
Hij wees er voorts op dat het onderwijs
daarom steeds zo zijn belangstelling heeft,
waar dit het begin is van de maatschappe
lijke vorming, terwijl hij anderszijds het be
lang van het werk door de Plattelandsvrou
wen aantipte. Er valt alleen maar te wer
ken op geintrigeerde basis. En het is nodig
te werken aan het gehele plattelandsgezin.
Zijn we misschien al een omstreden deel van
ons volk geworden? zo vroeg ir Geuze zich
af maar liet er onmiddellijk op volgen dat
het heus niet nodig is, dat men zich in de
hoék laat drukken. Het gemoed zou te vol
worden alles hier op te halen, vond spreker.
Ik ben u ontzaggelijk dankbaar voor deze
band en voor het feit dat u ons vanmiddag
hier hebt willen uitnodigen en gedaan, zoals
u deed. Laten we uiteraard niet vergeten,
dat aan Gods zegen alles is gelegen en op
die basis hoop ik ook in de toekomst nog
in uw midden te mogen zijn. We zullen er
ons blijven thuis voelen, zoals we het al
tijd hebben gedaan, aldus ir Geuze in zijn
dankwoord tot de talrijke aanwezigen in het
Holland Huis.
Men had daarna niets meer voor de rond
vraag. En het was ook goed, dat deze
bijeenkomst in deze afscheidssfeer ein
digde. Een afscheid zonder sentimenten,
maar daarom niet minder oprecht en
hartelijk.
Acht van de elf „Sint" burgemeesters
waren dinsdag jl. met hun echtgenotes te
gast in Breda en woonden o.a. 's middags in
de Spaanse bar „El Corteyo" het program
ma „Draaien maar" van Cees Schilperoort
en Cees de Lange.
Toch werd bij al dit feestelijke de werke
lijkheid niet vergeten, want er ging ook een
telegram naar minister Smallenbroek met
het verzoek nog eens goed na te denken, eer
tot opheffing van gemeenten in Nederland
wordt overgegaan.
Uit onze omgeving waren de burgemees
ter van Sint Maartensdijk en Sint Anna
land met echtgenote aanwezig.
