EENDRACHTBODE
„De toekomst ligt
weer openn
J. den Ouden
Herben
HEROPEND
Nuttig Cadeau
Een NUTTIG geschenk
VAN EEKELEN-BOSCHMAN
A. STRUIJK
Maison YVONNE
22c JAARGANG No. 2
25 NOV. 1965
JAN H. OOSTERLOO:
Van „Arjaan" uit Oud-Vossemeer en over „Janneke'
uit Stavenisse
NUTTIGE GESCHENKEN
WILLEM APPELS
DERDE BLAD
RAAD IN ST. PHiLIPSLAND
B en w wensen geen recreatieterrein
aan de Lageweg
Over de „Con A more subsidie zal
vanavond wellicht worden beslist
En de begrotingen over 1966
worden vastgesteld
Naaimachines I
van f 175,- tot f 875,-
I
I
I
1
I
I
I
I
i
I
1
Fa.A j.D.Andriessen&Zn.
Vorige week berichtten we hoe de Delftse journalist Jan H.
Oosterloo zijn nieuwe boek (een uitgave in de VC L serie van
J. H. Kok n,v, te Kampen) heeft aangeboden aan de burgemeesters
van Oud-Vossemeer en Stavenisse.
Vanzelfsprekend was dat om een bizondere reden. Die moet men
zoeken in het boek zelf, dat o.a. handelt over onze streek en
haar inwoners.
Zonder literaire pretenties is het in dit genre voor velen niettemin
een aantrekkelijk verhaal. Het is voor onze streek bovendien in
het bizonder interessant vanwege het feit, dat zich een deel van
het verhaal op Tholen afspeelt en er gefingeerde streekbewoners
de hoofdrol in spelen.
Wel moet ons van het hart dat deze onbetwist begaafde journalist
uiteraard met een wat goedkoop gegeven voor de dag is gekomen
na een zo voortreffelijk begin van zijn verhaal, zodat die eerste
dertig bladzijden als het ware de climax vormen.
Misschien had Oosterloo er daarom beter
aan gedaan dat begin voor het einde te hou
den. Een dan weliswaar triest einde, maar
bizonder goed aangevoeld en weergegeven.
Inderdaad triest, want het verhaal begint
aan de vooravond van de rampnacht 1953
in de gemeente Stavenisse. Arjaan uit Oud
Vossemeer is er op die al zo stormachtige
zaterdagavond naar zijn meisje gefietst.
Tegelijkertijd waren daar ook zijn ouders
en zusje bij Arjaan's grootouders op de
Stoofdijk. Hij zelf zit in de kruidenierswin
kel van „Basje Uul", die eigenlijk Van der
Slikke heet en de vader is van het meisje
van Arjaan. Ze wonen in de Kerkstraat.
Het echtpaar van der Slikke gaat niet
als enige inwoners van Stavenisse die be
wuste zaterdagavond 31 januari bijna op de
gewone tijd naar bed: „Toch is het, of ze
nog wat aarzelen. Maar dan laat Basje de
uitgestelde geeuw klinken en zegt hij: „Kom,
dan gaan we nou maar naar 't kotje." Hij
staat op. Zijn vrouw heeft de Eilandbode
netjes opgevouwen en haar het vaste plaatsje
gegeven onder hef tafeltje met het radio
toestel."
Met vele anderen in de Kerkstraat worden
Basje, zijn vrouw, dochter en Arjaan die
nacht (al gekleed na sirenegeloei) toch
overvallen dcor de stormvloed. Arjaan kan
zwemmend een vlot bereiken, steeds Janne-
ke in zijn ene arm vasthoudend en niet we
tend, dat ze door neerstortende balken een
dodelijke wond aan haar slaap heeft opge
lopen.
„Toch houdt hij vast en weet hij door te
zetten. Terwijl hij, met slechts enkele centi
meters tegelijk, tegen het geschonden dak
omhoog klimt, schuift hij langzaam naar
rechts om zo dicht mogelijk bij het midden
van het vlot te komen. Janneke weegt nu als
lood in zijn arm. Hij verbaast zich niet meer
over haar. AH een vanzelfsprekendheid
heeft hij het ineens aanvaard, dat zij door de
kou is bevangen. Straks op het vlot zal ze
geen last meer hebben van het water en
wakker worden.
Hoe lang duurt dit klimmen langs het dak
Minuten? Uren misschien...? Hij weet het
niet. Maar eindelijk is het hem gelukt Jan
neke op het vlot te laten glijden. Even zakte
die kant onder water weg. En als hij zelf
het dak kan loslaten en op het vlot staat.
moet hij snel Janneke meetrekken naar hel
midden om niet met haar in het water terug
te glijden. Door de beweging is het vlot
van de schuur losgekomen. Het drijft snel
weg de duisternis in. Op hetzelfde moment
dat hij dit vaststelt, constateert hij, dat het
vlot een gedeelte is van een zolder, waarop
nog een stuk van het dak staat."
UEVEVROUWESTR. 6
BERGEN OP ZOOM
Enkele bladzijden verder:
„Opeens is er een geluid, dat hem doet
opzien. Onderzoekend tuurt hij in de grijze
verte van lucht en water. En tegelijk heft
hij, scherp luisterend het hoofd. Dan ziet
hij, dat het vlot langs een groot, rood dak
GELMOK LEDERKLEDING LANGE JASSEN
JEKKERS EN VESTEN
NAPPALINE KLEDING - JOPPERS - JEKKERS
REGENKLEDING - PAKKEN PANTALONS
JASJES - CAPE'S
BROMFIETSLAARZEN - HANDSCHOENEN
en WANTEN
Alle gerenomeerde merken AUTO WAS - CLAENER
CHROOMPOLIS en CHROOMBESCHERMER
SIERLIJSTEN - WIELDOPPEN - SIERRINGEN
SPIEGELS - ZONNESCHERMEN - ASBAKKEN
BEKLEDING - MATTEN - etc.
voor OPEL en VOLKSWAGEN
Prima gebruikte auto's OPEL- V.W. - FIAT -
TAUNUS 12 en I7M - D.K.W. Jr. -
B.M.W. 700 LS enz.
Tegen fancy prijzen
Blauwehandstraat 2 - Tel. 4380 - Bergen op Zoom
EXCLUSIEVE STOFFEN
BONTKRAGEN EN GARNERING
LAIMBOCK HANDSCHOENEN
ZIJDEN EN WOLLEN SJAALS
VASANA NYLON
DUSTERS EN BEDJASJES
NACHTJAPONNEN
ONDERJURKEN EN JUPONS
KORTEMEESTRAAT 5 en 8 -
TEL. 3602
BERGEN OP ZOOM
vaart, waarvan slechts enkele pannen zijn
weggeslagen. Het kan het dak zijn van de
woning van een hofstee. Van Gaakeer of
van MoerlandHij kent de grote boeren
in deze omgeving wel van naam. Ze zijn
in alle dorpen van het eiland bekend. Net
zo goed als de Van Westens en de Polder
mans."
Als Arjaan later in het ziekenhuis te Ber
gen op Zoom ligt komt hij via de zwijgen
de predikant Vogel uit Oud Vossemeer tot
de ontdekking dat hij alles heeft verloren:
vader, moeder, grootvader, grootmoedig,
zuster, Basje en zijn vrouw... het ergste óók
Janneke.
Het wordt in 36 bladzijden verteld. Vol
begrip vol gevoel, met piëteit en niet over
dreven, want de werkelijkheid was erger.
Een ontredderde Arjaan komt later terug
in zijn oude werkkring op de secretarie te
Oud Vossemeer. Ook een opstandige Arjaan
Die met het leven geen weg meer weet en
dan de verkeerde weg opslaat. Die weg
brengt hem tot in „donker" Rotterdam toe.
Via Veere is er dan de terugkeer naar zijn
woonplaats. Daar is hij een enkele keer
tijdens die wilde jaren nog wel gekomen.
Met Pasen, om bij zijn „pleegouders" (bak
ker Jobse en zijn vrouw) krukels te eten met
krentebrood. Men leest over de bus naar
Stavenisse, over „De laatste Stuiver", de
Hofstraat in Oud Vossemeer, het stoom
gemaal, enz.
Jan Oosterloo weet het uit ondervinding
hoe het op het platteland hoe het op Tholen
toegaat. Hij kent de gebruiken en het dia
lect. In zijn verhaal gaat hij met die gebrui
ken en de omstandigheden vaak wat verder
terug dan de jaren 1954- 1957. Maar dan
toch op zo'n wijze, dat men het betreurt,
dat hij voor een gedeelte van zijn verhaal
naar Rotterdam gaat. Neem het bezoek van
Arjaan aan Nieuw-Vossemeer, de kritieke
gemoedstoestand bij de „Wieêle" En na
bladzijde 200:
„Met een scherpe bocht draait de bus de
Molenstraat in. Het lijkt hem alsof hij ein
delijk is thuisgekomen na heel lang te zijn
weg geweest.
Het dorp
Het leeft zijn leven van alle dag. Onder
de zomerzon, die nu in de ochtend al de
verten doet trillen, werken de mensen op
het land. Bakker Jobse staat witbestoven in
zijn bakkerij. Hij bracht de geur van vers
brood al mee naar binnen toen Ariaan nog
aan het ontbijt zat. Van Driel, de kastelein,
zit aan de ronde tafel van zijn café te praten
met de handelsreizigers, die er hun kopje
koffie zijn komen drinken. Meneer Van Da
len, de oud-gemeenteontvanger, wiedt het
onkruid tussen de bloemen in de tuin van
zijn villa aan de Hofstraat. En Jacob Gunst
de vlashandelaar, rijdt in zijn rode DKW
het erf af om zaken te gaan doen in Vlaan
deren.
Zo heeft iedereen zijn dagelijks werk. Al
leen zotte Lasje heeft niet beters te doen
dan rcnd te slenteren en een ongevaarlijke
uitval te doen naar kinderen die hem naroe
pen
Arjaan van d'n Apostel keert naar Oud-
Vossemeer terug. „Jarenlang is er een muur
geweest, die hij tussen het heden en de toe
komst had opgetrokken. Hij denkt aan Jan
neke. Hij ziet haar bleek en met gesloten
ogen op dat vlot in die kolkende zee
Jan Oosterloo had het verhaal geheel
op Tholen kunnen laten spelen. Het zou er
niet minder om zijn geweest. Hij kent het
vak. Het is het vierde boek van de 54 ja
rige journalist, de chef-redacteur van de
Delftse Courant. Zijn relaties met Tholen?
Dat is snel en duidelijk aangegeven. Zijn,
echtgenote, mevrouw Oosterloo-Kamhoot is
uit Oud Vossemeer afkomstig. Voor de
tweede wereldoorlog dacht Oosterloo reeds
aan een Thoolse roman.
Maar bij een krant wordt men zo veel
en zo lang in beslag genomen, dat het er
tot voor kort niet van kwam.
Jan Oosterloo was ook direct na de ramp
op Tholen. Geen wonder dat hem dit ge
beuren is bijgebleven. Dat deze ramp in het
geboorteland van zijn vrouw hem de basis
gaf voor zijn roman.
Dat de auteur zich niet met ons stand
punt zou kunnen verenigen om zijn roman
te laten eindigen bij die rampnacht blijkt
reeds uit de titel. Hij houdt er van een uit
zicht te geven. En dat is nu voor ons juist
zo moeilijk, wanneer het over de ramp zelf
gaat.
Hij is van mening, dat het de eerste roman
is die op Tholen speelt. Mogelijk heeft hij
dan geen kennis genomen van „De man uit
de Boerenhemel" van Barend de Graaf.
Nog altijd brengt Jan Oosterloo en zijn
vrouw een gedeelte van zijn vakantie door
in onze streek. Zijn boek maakt het trou
wens duidelijk, dat de wijdheid van de pol
ders hem aantrekt. Hij is benieuwd wat de
mensen op Tholen van zijn boek zeggen.
Nou, wij hebben er al iets van gezegd.
Misschien ook wel met wat chauvinisme
voor de streek. Maar daarbij toch ook met
waardering voor de gaven van Oosterloo.
Die met zijn „thools" verhaal meer wilde
brengen dan wellicht nodig was om het
van begin tot het eind boeiend te maken.
En daarom wel vrijwel alle in het verhaal
passende straten uit Oud Vossemeer en Sta
venisse bij de echte naam noemde, maar
daaraan in Rotterdam voorbijging. Dat hij
er zonder dat Rotterdams intermezzo volle
dig in geslaagd zou zijn een echte roman
te schrijven staat voor ons vast. Dat bewij
zen de eerste dertig pagina's van „De toe
komst ligt weer open."
nodig. B en w willen daartoe taxatie-rappor
ten laten opmaken door de Centrale com
missie voor de onteigeningsvergoedingen te
Rotterdam.
Voor het kleuteronderwijs in de Polder
vraagt de Stichting „Ons Dorpshuis" gelden
beschikbaar te willen stellen.
En het hoofd van de openbare lagere
school vraagt met beide besturen van de chr.
scholen gelden voor de aanschaf van een
kastencombinatie voor elk der lokalen.
Bergen op Zoom
Wanneer vanavond donderdag 25 nov. de
gemeenteraad in openbare vergadering bij
eenkomt, zal bij de ingekomen stukken een
brief worden behandeld van de N.V. Le-
vensverzekerings Mij „Utrecht" en van de
heer A. C. Wisse waarin wordt meegedeeld,
dat zij bereid zijn een klein perceeltje be
schikbaar te stellen voor de plaatsing van
een bord met de aanduiding „Anna Jacoba-
polder" tegen een jaarlijkse vergoeding van
1.-.
Reeds geruime tijd is er door de raad de
aandacht op gevestigd, dat het met name
voor de vreemdelingen niet eenvoudig is de
juiste weg naar de Polder in te slaan, wan
neer ze op de rijksweg 18 rijden. Men is de
zijweg voorbij voor men er erg in heeft.
Via de normale ANWB borden bleek dat
niet mogelijk. B en w stellen de raad voor
om met bovenstaande oplossing akkoord
te sjaan.
Verder wil de heer J. Verstrate de door
hém bewoonde woningwetwoning aan de
Beatrixstraat te Anna-Jacobapolder aan
kopen. Ook daarmee kunnen b en w instem
men en waarschijnlijk zal de raad hieraan
ook haar fiat geven.
VERBREDING SCHOOLSTRAAT
Het is de bedoeling om de Korte School
straat te verbreden. Daartoe heeft men een
strook grond nodig van de heer P. van der
Welle, die daarvoor grond wil ruilen, dat
hij thans in huur van de gemeente heeft.
Overeenkomstig het advies van de districts
opzichter stellen b en w voor om 27,3 m2
te kopen en 55.25 m2 te verkopen, alles
tegen een prijs van 16.05 per m2.
Ook St. Philipsland speelt mee in de
dental-car van de Schooltandverzorging.
Daarom zal ook de raad vanavond gevraagd
worden een renteloos voorschot te betalen
van f 6691,88. Het punt komt enigszins als
mosterd na de maaltijd, nu de dentalcar al
draait. Maar de bedoeling ervan is nog even
goed.
De heren D. C. Renee, M. Geluk en Adr.
den Braber willen een garage huren. Het
college stelt voor aan deze verzoeken tege
moet te komen tegen 4.huur per week.
Meegedeeld is via de raadsagenda, dat het
riolerings en bestratingswerk met bijkomen
de werken in 't uitbreidingsplan werd gegund
aan de firma M. van der Velde Zn te
Bruinisse voor 31.990.
De Centrale Dienst „Noord Zeeland" be
richt dat het geen gevolg kan geven aan de
opdracht tot het maken van een plan voor
een nieuw leslokaal aan de lagere school.
Daarover zal nader worden gediscussieerd.
BETERE AANLEG
VOOR DE SCHIPPERS
Wel heeft de CD een plan uitgewerkt om
een betere meergelegenheid tot stand te bren
gen voor de schippers aan de Zuiddijk. De
kosten daarvan zijn geraamd op 2500.
B en w willen dit werk laten uitvoeren.
OPNIEUW „CON AMORE"
De uitslag van de vorige raadsvergadering
omtrent het verzoek van „Con Amore" het
tekort op de begroting 1965 door een ge
meentelijke subsidie te dekken is bekend. Na
een vrij heftig debat staakten de stemmen
bij afwezigheid van de heer Beurkens.
Thans zal dit opnieuw aan de orde komen.
Voor de bouw van een transformatorsta
tion wil de PZEM 18 m2 grond aan de
Commandostraat te Anna Jacobapolder ko
pen. Ook dit zal wel tegen f 16.05 per m2
van de hand gaan.
Ten behoeve van een verdere realisering
van het uitbreidingsplan zijn grondaankopen
Weet waar U koopt. Een naaimachine
koopt U voor uw leven. Neem dus geen
risico, ga bij de specialist die niet anders
dan naaimachines verkoopt. DUS VAK
MAN IS. De enige specialist op dit
gebied is Struijk; wij verkopen ALLEEN
naaimachines en staan bekend voor het
geven van 100% goede, maar vooral
zeer snelle service. Onze bekende merken:
ANKER - KAYSER - EINER
waarborgen U kwaliteit.
in 18 verschillende uitvoeringen
Zie de etalage, alle machines geprijsd.
NAAIMACHINESPECIALIST
Steenbergsestraat 45
BERGEN OP ZOOM - Tel. 4503
RECREATIETERREIN
AAN DE LAGEWEG
De Centrale Dienst „Noord Zeeland"
adviseert om in de opdracht tot het maken
van een wijziging van het uitbreidingsplan
ook het aanleg van een recreatieterrein aan
het einde van de Lageweg op te nemen.
Op dat recreatieterrein zouden dan weekend
woningen gebouwd kunnen worden en een
gedeelte tot kampeerterrein bestemd. Maar
burgemeester en wethouders blijken daar
voor niet te voelen. Ze adviseren de raad
hier niet op in te gaan. Vanavond komt het
uit of de raadsleden in meerderheid het b
en w voorstel zullen steunen.
In verband met saneringsplannen willen
b en w ook liever niet ingaan op het ver
zoek van notaris E. D. van de Velde te
Tholen, die namens de erven Abr. van
Oeveren de erfpacht van het perceel grond,
waarop de woning van C. van der Reest
wil afkopen.
Wed. M. den Braber heeft het woon- en
winkelhuis van de erven Breeman gekocht
en wil nu een of meer woningen bouwen.
Het dagelijks bestuur wil dat onderzoek wel
inwilligen. De Centrale Dienst kwam ook
met een verlichtingsplan van de PZEM in
het uitbreidingsplan ten westen van de
Wilhelminastraat.
De heer F. J. den Braber aan de Stations
straat vraagt bouwgrond om een nieuw huis
te bouwen.
Naast de vaststelling van de gemeente
rekening over 1964 zal als laatste belang
rijke punt aan de orde komen de vaststelling
van de begroting 1,966.
Op 30 augustus jl. heeft de raad voor
het laatst een openbare vergadering gehou
den. Geen wonder dat er vanavond 26 pun
ten vallen af te werken. Maar daaronder
valt dan ook de „sluiting" en die kan kort
zijn.
H
W
Z
K
S
HONDA
VESPA
PEUGOT
ZUNDAPP /j
Op vrijdagmiddag 26 NOVEMBER 1965
te 15 uur wordt mijn geheel vernieuwde zaak
Komt II ook kijken??
U is van harte welkom
H
35
O
2
O
C/3
Halsterseweg 43
Halsteren
SINT NICOLAAS-KOOPJE bij RADIO CRUSIO
GROTE LANGSPEELPLAAT (30 cm) met bijna EEN UUR
Sinterklaasliedjes voor de prijs van een kleine plaat 1
GEEN II. 17,50 MAAR SLECHTS II 6,90
Deze aanbieding komt slechts éénmaal
Een werkelijk
is en blijft altijd een pracht
JUMPER OF VEST
Wij brengen deze in alle mogelijke kwaliteiten o.a.:
Astralon - Terlenka - Leacril Draion Wol - Orlon enz.
Ook voor heren een enorme keuze in
HERENVESTEN EN PULLOVERS
in vele mooie en moderne modellen,
en niet te vergeten.
MEISJES JUMPERS EN VESTJES
JONGENS SPORTTRUIEN
Bosstraat 34
BERGEN OP ZOOM
I
Bestel nu bijt
Afd, Grammofoonplaten
Grote Markt 36
Bergen op Zoom
Tel. 01640-4350
DAMES
het knippen van uw haar
is de hoofdzaak van uw
kapsel daarom in vol ver
trouwen naar
KAPSALON
VERMAAT
Grote markt 31 Tel. 4324
Bergen op Zoom
INLEVERING
VAKANTIEBONNEN
VAN DE LANDBOUW
voor 150.
op zaterdag 27 nov. om 3 u. bij
P. I. DEN HAAN
Julianastraat 20 - St. Annaland
Kon. Juweliers en Edelsmeden
JUWELEN - GOUD - ZILVER
BERGEN OP ZOOM
Grote Markt 25
