WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLAND
Voorbereiding Schelde-Rijnverbinding
dit jaar gereed
Zesde Floratho
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
van Thoolse Bloemen,
Groente en Fruit
VERSCHIJNT IEDERE DONDERDAG
De redaktie legt u deze week voor
Sluizen- en bruggencomplex in Kreekralc grootste karwei
Minder thoolse grond nodig dan eerst gedacht
Drie verkeersbruggen in ons gebied
IS THANS GEOPEND I
COMBINATIE VAN TELERSEER
EN TOERISTENATTRAKTIE
21e jaargang No. 41
26 augustus 1965
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redaktie Ring 66 - St. Annaland - Telefoon 01665-375
Adm. Oudelandsestr. 34 - Tholen - Tel. 01660-589 b.g.g.531
Giro 124407
franko p.p. 4.25 inkassokosten
Abonnementen 3.50 per half jaar
Prijs per nummer 16 cent
Advertenties 14 cent per mm - Spierinkjes t/m 20 woorden 1.50
Inzenden UITERLIJK DINSDAG bij onze agenten of aan
EENDRACHTBODE - Postbus 128 - Bergen op Zoom
Het bouwbureau Schelde-Rijnverbinding, gevestigd op de boven
verdieping van het oude postkantoor te Bergen op Zoom, een
specialistische dienst van rijkswaterstaat, heeft het voorbereidend
werk voor de Schelde-Rijnverbinding vrijwel achter de rug. Het
oriënterend onderzoek is afgesloten, de plannen in onderdelen
worden langzamerhand besteksklaar gemaakt. Daarmee zullen de
laatste maanden van dit jaar nog ongeveer zijn gemoeid. Dan
zal in 1966 de eerste spade in de grond gaan voor de ongeveer
veertig kilometer lange vaarweg, die nog altijd volgens het streven
in 1975 klaar zou moeten zijn.
Zoals bekend is onze streek bij deze nieuwe waterweg nauw
betrokken. Het tracé loopt immers ook via de Eendracht. Terwijl
vrijwel geheel de loop van de Eendracht zal worden gevolgd
met hier en daar een verbreding en rechttrekking zal de meest
ingrijpende verandering de doorsteek van de Slaakdam in de
Prins Hendrikpolder bij Sint-Philipsland zijn met daarover een
brug, evenals een nieuwe verkeersbrug bij Tholen en Oud-
Vossemeer.
GROTE WERK AL VOORBEREID
Noch met bovenstaande, noch met het
volgende brengen we schokkend nieuws. In
grote lijnen is het immers al maanden be
kend. Reeds op mei 1963 werd het verdrag
in Den Haag getekend en na een goedkeu
ring door het Nederlandse Parlement in 1964
volgde het Belgische op 23 maart 1965. Op
23 april 1965 werd het van kracht, maar
voor die tijd was men van Nederlandse zijde
al begonnen dit werk voor te bereiden. En
voorbereidend werk was en is er volop. Er
moest een inventarisatie worden gemaakt
van de gronden, nodig voor de aanleg van
kanaal en kunstwerken. Welke grondgebrui
kers zijn hierbij betrokken, welke Water-
schapsbelangen, welke visserij-rechten, welke
schorren en slikken. Er zijn een massa wa
terloopkundige vraagstukken, te onderschei
den in twee delen nl. vóór en na de afslui
ting van de Oosterschelde (1978. Er is het
verziltingsprobleem (een knelpunt?), er zijn
belangrijke kunstwerken te maken, er zijn
ook afwateringsproblemen.
Nederland is dan ook vrijwel direct met
dit voorbereidingswerk begonnen. Onder
leiding van hoofdingenieur F. J. de Vos, die
bij de Deltadienst werkte en ook enige jaren
in Suriname doorbracht werd het Bouwbu
reau Schelde Rijnverbinding gevormd als
coördinerend lichaam van de verschillende
diensten van Rijkswaterstaat die zich met
het kanaal bezighouden. Of er van Belgi
sche zijde ook al aan is gewerkt en hoever
men daar is, bleek niet bekend. Mogelijk heb
ben de zuiderburen de vakantie 1965 er eerst
nog overheen laten gaan.
VERZILTINGSPROBLEEM
Aan het probleem van de verzilting is van
de beginne af grote aandacht geschonken.
Ook bij de behandeling van het verdrag
in de parlementen is daarop diep ingegaan.
Het was immers duidelijk, dat het om een
zeer moeilijk vraagstuk ging. Maar er wa
ren reeds enkele jaren studies aan gewijd.
De in het verdrag opgenomen Belgische
verplichting om door de aanvoer van vol
doende zoet water in het kanaal de verzilting
te beperken is een van de meest besproken
paragrafen geweest. Daarom te meer was
op z'n zachtst uitgedrukt het artikel in ..De
Telegraaf" van kortgeleden, waarin Rijks
waterstaat met het zout in de maag zou
zitten, verwonderlijk, omdat het er op leek
of men daar nu pas aan had gedacht. „In
het waterloopkundig laboratorium in Delft
is men met grootscheepse proeven begon
nen om te zien op welke wijze de Belgische
„zoutexpres" gestopt kan worden", zo
schrijft De Telegraaf. Die .zoutexpres" zou
bestaan uit een dagelijkse aanvoer van 13500
ton zout vanuit België het nieuwe kanaal in
en dan vanzelf uitmondend in het Volkerak,
dat in het kader van het Deltaplan een zoet
waterreservoir moet worden. Feiten zijn, dat
in het waterloopkundig laboratorium in de
Noord-Oostpolder (dus niet in Delft) proe
ven worden genomen om met behulp van een
baan luchtbellen het zoute water uit de slui
zen te Willemstad te houden. Dat is dan
aan het eind van het kanaal. Waarschijnlij
ker is, dat de „zoutkering" aan het begin
van het kanaal tot stand zal komen. In
dat opzicht mag men wat meer vertrouwen
in Rijkswaterstaat stellen, dan „De Tele
graaf" schijnt te doen.
GRONDEN
Met grondeigenaren en gebruikers, ook
van onze streek, zijn reeds besprekingen
gevoerd over df onteigening en vergoeding.
De indruk beslaat, dat in werkelijkheid min
der landbouwgrond uit ons gebied nodig
zal zijn, dan in een eerste globale raming
was gepland. Dat er naast de onderhande
lingen met particulieren ook besprekingen
worden gevoerd met de betrokken gemeen
tebesturen en waterschappen spreekt vanzelf.
HET KANAAL
Vanaf de haven van Antwerpen naar de
Oosterschelde zal het kanaal een bodemdiep
te krijgen van 3.40 m n.a.p. en een bo-
d'embreedte van 90 m. De taluds hellen on
der 1 3. Aan de oostzijde wordt een berm
gemaakt van 40 m breed. Langs dit gedeel
te worden dijken gelegd met een kruinhoogte
van tenminste 4.50 n.a.p.
De vaargeul in de Oosterschelde (tus
sen Bergen op Zoom oost en Tholen zuid)
krijgt een bodemdiepte van tenminste 7 m
n.a.p. en een breedte van 150 m. Men zou
dat gedeelte kunnen betitelen als „de vier
baans vaarweg", waarvoor ruimte genoeg
aanwezig.
Het tracé van de Eendracht wordt vervol
gens zodanig gecorrigeerd, dat de te smalle
gedeelten worden verbreed, de grootste hech
ten verzwakt (op vier plaatsen bochten af
snijden) met een profiel voor de afsluiting
van de Oosterschelde dat wordt verruimd
tot een bodemdiepte van 6 m en een bodem
breedte van 54 m. Na de afsluiting van de
Oosterschelde zou dat een bodembreedte van
90 meter worden.
In de bochten wordt de minimum straal
2000 meter. De taluds worden niet steiler
dan 1 7 behoudens enkele uitzonderingen,
waar reeds direct de definitieve vorm komt
en het talud 1 4 wordt gemaakt.
De juiste vorm van het splitsingspunt
Krabbenkreek - Eendracht - dat is dus voor
bij de gemeente Oud Vossemeer in richting
Sint Annaland - en die van de aansluiting
aan de Krammer wordt nader vastgesteld.
De doorsnijding, dus het stuk nieuw kanaal
wordt 6 meter diep en 90 m bodembreedte.
De vaargeul in de schorren voor de Prins
Hendrikpolder krijgt hetzelfde profiel als de
vaargeul door de Oosterschelde.
SLUIZEN
Momenteel is een detail bodemonderzoek
gaande op de plaats waar het sluizencom-
plex is gesitueerd in het Kreekrak. De af
metingen van de twee binnenvaartsluizen
zullen gelijk zijn aan die van het Volkerak,
welke thans in aanbouw zijn. Dat wordt een
nuttige schutkolklengte van 320 meter, to
tale lengte 400 m en een breedte van 24 m.
dus berekend op duwvaart. Er blijft ruimte
over voor een derde sluis. Ter weerszijden
van de sluizen worden voorhavens met wacht
plaatsen gemaakt. De te maken sluizen be
horen tot de voornaamste kunstwerken van
het gehele project.
BRUGGEN
Daarnaast tellen ook de bruggen mee, die
de oevers van het kanaal op verschillende
plaatsen verbinden. Immers behalve dit groot
sluizencomplex zullen zeven verkeers en
twee spoorbruggen worden aangelegd.
Bij Zandvliet op Belgische grond komt een
spoor- en een verkeersbrug over _het kanaal
Vervolgens tussen de Belgische grens en
Hoogerheide een tweede verkeersbrug (de
eerste op Nederlands grondgebied) met nieu
we aansluitende wegen naar Rilland Bath
en Ossendrecht.
Over het sluizencomplex (voor de ver
binding tussen West-Brabant en Zeeland)
zal een dubbelbaans verkeersbrug en een
dubbelbaans spoorbrug worden aangelegd
op ongeveer dezelfde plaats als de huidige
spoorverbinding over de Dam loopt. Daar
na over de Eendracht een verkeersbrug ten
Noorden van Tholen (bij de laatste Stui
ver) en een tweede verkeersbrug over de
Eendracht ten Noorden van Oud' Vossemeer
Tenslotte de brug om St. Philipsland uit het
isolement te houden, die zal worden aange
legd over de doorsteek door Sint-Philipsland
in de Prins Hendrikpolder.
De doorvaartwijdte van al deze (vaste)
bruggen wordt 110 m vrije doorvaarthoogte
9.10 m, breedte van de rijweg 7.50, rij
wielpaden 2 x 2.50, voetpaden 2 x 1.50
Alleen bij Oud Vossemeer komen geen rij
wielpaden. De opritten krijgen een helling
van 1 50 spoorbruggen oprit 1 200.
Uitwatering van de polders langs het ka
naal geschiedt door een uitwateringssluis dan
wel door watergangen aan weerszijden (o.a.
in de Prins Hendrikpolder).
VERDERE WERKZAAMHEDEN
Er is nog meer te doen dan het verzetten
door zandzuigers van naar schatting twin
tig miljoen kubieke meter grond, de bouw
van sluizen, bruggen en toevoerwegen.
Langs het gehele kanaal zal ook verlichting
moeten worden aangebracht, beseining, be-
bakening, beplanting van bermen, oevers
en terreinen, herstel van gebroken wegver
bindingen, waterleidingen, kabels, buis- en
luchtleidingen. Er moeten dienstwoningen
en dienstgebouwen komen, magazijnen, op
slagplaatsen en al het andere wat voor een
goed waterstaatkundig beheer van dit ka
naal gewenst is.
Er moet een doorvaart opening worden
uitgespaard voor de Theodorushaven van
Bergen op Zoom. Men kan moeilijk net als
op de grote verkeerswegen met stoplichten
werken, maar het kruisen van het drukke
Schelde-Rijnverkeer met de scheepvaart naar
Bergen op Zoom kan wel moeilijkheden ge
ven.
Ook daarvoor zal een voorziening ge
troffen dienen te worden.
Tenslotte is aanleg van een leidam in de
Oosterschelde nodig om ijsgang in het kanaal
te voorkomen. Zoals bekend werd in som
mige kringen de gedachte geopperd deze
leidam bruikbaar te maken aan het zgn.
Reimerswaalhavenplan, maar dat is nog toe
komstmuziek.
HET KAN ZO GAAN GEBEUREN
Het bovenstaande leert, ook al was het
voor wat de werken in het algemeen be
treft dan een herhaling van hetgeen hierover
al eerder is meegedeeld, dat er komende tien
jaar volop werk aan deze Schelde-Rijnver
binding zal zijn. Het detailonderzoek is reeds
aan de gang. De schattingscommissie hield
al de eerse zitting voor de grondonteigening
en waarschijnlijk zal ook in 1966 de brug
genbouw over de Eendracht reeds een aan
vang nemen. Voor 1968 wordt gedacht aan
het begin van het sluizencomplex.
Het lijkt misschien alles nog in een ver
verschiet, maar wat betekenen enkele maan
den, wat is een jaar? De voorbereidingen zijn
vrijwel gereed. Met enkele maanden volgen
de eerste aanbestedingen.
ONZE STREEK
Met bovenstaande omschrijving is op
nieuw aangetoond, dat deze nieuwe verbin
ding niet ongemerkt aan onze streek zal
voorbijgaan in tegenstelling met de Delta
werken. De nieuwe verbinding zal een zeer
druk bevaren kanaal zijn. Men verwacht
jaarlijks een doorvaart van zo'n 50.000
schepen. Bijna 1000 per week. Begrijpelijk is
men op het Bouwbureau in Bergen op Zoom
dan ook wat terughoudend wanneer het over
bijkomende mogelijkheden gaat als recrea
tie. Het kan niet plezierig zijn voor plezier
jachten in een zo druk bevaren kanaal te J
dobberen.
Onze streek krijgt er bovendien een extra
vaste verbinding bij. Twee bruggen over de
Eendracht.
Wel is hier en daar de vraag (niet onge
rijmd) gerezen of men niet beter was met
één vierbaansbrug tussen Tholen en Oud-
Vossemeer met een aansluiting op de rond
weg Halsteren en vandaar links visa versa
richting Rotterdam, rechts naar Bergen op
Zoom.
Mogelijk was dit voor de streek als geheel
niet de slechtste oplossing. Daartegenover
staan echter de plaatselijke belangen van
Tholen en Oud Vossemeer, de eerste met
een vaste verbinding, de tweede nog met een
pontveer. Dat de eerder genoemde oplos
sing tevens een ontlasting van het traject
Tholen - Bergen op Zoom zou betekenen
een vrij drukke en niet ongevaarlijke verbin
ding staat vast.
Ingrijpend is voorts de doorgraving van
de Prins Hendrikpolder, al houdt St. Phi
lipsland dan een vaste verbinding over, via
de nieuwe brug.
Inderdaad zal er eerst nog wat water via
de Oosterschelde de Eendracht binnen
stromen, eer de eerste Schelde-Rijnsche-
pen passeren via de nieuwe verbinding.
Maar de werken daartoe zijn op papier
zo goed als gereed. En het duurt heus
niet zo lang meer of de eerste spade gaat
de grond is. Daar staat het Bouwbureau
borg voor. Gedekt door het op 23 april
1965 van kracht geworden Schelde-Rijn-
verdrag.
Eerste Schelde-Rijnspa in 1966 de grond in
Toenemende belangstelling voor verblijfstoerisme
op Tholen
In de nieuwe b.l.o.school
Naar de Floratho
Gestegen Rode Kruiscollecte
Voldoende aanduidingen inhaalverbod
Indeling derde klasse
Bij langer avonden»
Het lezen moet niet worden opgedrongen
De lust moet zitten in de jongen.
(voorheen 't Wolhuis Horsten)
SPECIAALZAAK voor breiwol, handknoop-
smyrnakarpetten, dameshandwerken, kousen en sokken
ZUIVELSTRAAT 21 - BERGEN OP ZOOM - Tel. 4506
In de zeventienhonderd en zestig vierkante meter grote bedrijfs
gebouwen van de gehrs. Schot te Tholen hebben deze week de
tientonners plaats moeten maken voor de produkten van de
Thoolse Tuinbouw: Bloemen - Groenten - Fruit.
De zesde Floratho is op vrijdag 27 en zaterdag 28 augustus a.s.
weer voor ieder toegankelijk.
Vorig jaar kwamen 2600 belangstellenden een kijkje nemen van
hetgeen de thoolse grond biedt. Ook nu mag weer worden ver
wacht, dat velen uit de thoolse dorpen, dat menigeen van de
Brabantse kant en zelfs nog van verder af een kijkje gaan nemen
om te genieten van de gladiolenpracht, het neusje van het thoolse
fruit en de top van de thoolse groente.
De Floratho combineert de kamp van de gladiolen-inzender met
het attraktieve voor belangstellende streekbewoner of vacantie-
ganger.
En tenslotte een beeld van hetgeen op organisatorisch gebied
gaande is.
„Indachtig het gezegde „adeldom verplicht",
heeft de commissie zich wederom met over
gave verdiept in de opzet van de expositie",
zo schrijft burgemeester J. E. van Boeijen in
het voorwoord van het programmaboekje.
Iets van die voorbereiding werd opgelicht
tijdens een maandagmorgen in hotel „Zee
land" te Tholen gehouden informatiebespre
king voor de pers. De commissie, bestaande
uit de heren M. van Halst, voorzitter P. C.
J. Steendijk, secretaris, B. Bayense (groente)
J. Kooimans (fruit) hadden er al menig uur
tje voor opgeofferd. Op papier zat deze
zesde expositie weer rond. Mede tegenwoor
dig waren ir Vellekoop, rijkstuinbouwcon-
sulent voor Zeeland en later ook burgemees
ter J. E. van Boeijen van Tholen.
Na vorig jaar van Tholense gastvrijheid
en met name de medewerking van de gebr.
Schot te hebben geprofiteerd wordt ook de
Floratho in die bedrijfshallen gehouden. Men
heeft er immers ruimte genoeg en de Bra
bantse kant is dichtbij, zodat ook van die
zijde meer belangstelling komt, dan wanneer
men dieper het eiland ingaat. Een 150 in
zenders van de thoolse produkten worden
verwacht en daarnaast verhogen een aantal
standhouders het aantrekkelijke van de ex
positie. Naast tuinbouw-apparatuur is er
een stand met „doe het zelf" artikelen, zal
een firma uit Brasschaat in België (die een
dependance in Halsteren gaat vestigen) cen
trale verwarmingsapparatuur demonstreren,
mogelijk komt er verder een stand van de
n.v. Herenkledingindustrie „Mayfair" te St.
Maartensdijk, een stand met huishoudelijke
apparaten en van de Centrale Raiffeisen-
bank.
ARRANGEMENT
Uit de te verwachten 150 gladiolenbou-
quetten zullen een 24 prijswinnaars worden
aangewezen door de jury. Om de bloemen
op z'n mooist te krijgen tijdens de twee
openbare expositiedagen werden de inzen
ders verzocht gladiolen te brengen, waarvan
nog maar twee kelken open zijn, een voor
waarde waarmee de jury rekening houdt.
De bekroonde bouquetten zullen een ere
plaats krijgen. Maar om het geheel aan
trekkelijk te arrangeren kreeg de firma Th.
van Gurp en Co te Bergen op Zoom de
handen meer vrij dan bij de vorige exposi
ties. Dan immers werd nog vastgehouden
om de verschillende inzendingen van dezelf
de teler bij elkaar te houden. Nu is de ar
rangeur door de jury vrij om er een mooi
geheel van te maken naar eigen inzicht. De
bloemen komen niet meer op een rijtje in de
emmers, maar tussen, op, onder en naast
de in de hal geplaatste oude vehikels van
auto's waarbij men het aan genoemde arran
geur kan overlaten om er een aantrekkelijke
expositie van te maken. Bovendien is daar
als een lauwerkrans het fruit en de groente
beschikbaar, terwijl een aangelegde fontein
het middelpunt zal vormen.
De commissie was die gemeenten, banken
veilingen en particulidjren dankbaar, dat
voor dit alles een nodige financiële rugge-
steuntje werd gegeven.
AFZET GOED
De heer Bayense vertelde in het kort over
de ontwikkeling van de thoolse tuinbouw,
o.m. ook hoe men in 1962 startte met staand-
glasteelten, thans uitgegroeid tot 5 hectare
staand en 1 hectare platglas. Waar de afzet-
Vrijdag en zaterdag hangt de Florathovlag weer in top. Vorig jaar was het de eerste
officiële „streekdaad" van burgemeester J. E. van Boeijen van Tholen
