EENDRACHTBODE
Piet van Tilburg
caballero
Gerda'
s eigen weg
Dubbel Boerenleenbankleest
in St. Philipsland
Fraai nieuw bankgebouw aan
Schoolstraat geopend
Gouden jubileum werd daarbij aangepast
Wie leven wil
moet dienen
l\Il 011\AJ f De bijzondere chocolade en de uitzonderlijk frisse mint maken Trim tot
Jl tw Fr een ongewone versnapering, tot een verfijnde verfrissing voor jong en oud.
21e JAARGANG No, 27
20 MEI 1965
TWEEDE BLAD
Officiële ontvangst op het gemeentehuis
Opening nieuwe bank door drs R. Manschot
Receptie in verenigingsgebouw
Diner in „De Druiventros"
Feestavond met Jaap Mijderwijk in machineloods
anders
dan
andere
Veluwse boerenroman
De samenvatting hierboven zegt het reeds: er was werk gemaakt
van het gouden jubileum van de Sint-Philipslandse Raiffeisenbank,
Het mocht ook een extraatje zijn, nu tegelijkertijd het nieuwe bank
gebouw aan de Schoolstraat in gebruik werd genomen. Gewoonlijk
doet men ook dat maar eens in de vijftig jaar.
Het liep donderdag 13 mei 1965 allemaal vlot in Sint-Philipsland.
Vanaf de officiële ontvangst op het gemeentehuis voor de ge
nodigden tot aan het zingen van het Zeeuwse volkslied in het
middernachtelijke uur toe.
Dit laatste in de loods van hotel „De Druiventros" aan de Zuid-
dijk, waar leden en spaarders meedeelden in de feestvreugde.
Dat was Jaap Mijderwijk en de zijnen wel toevertrouwd. Een
plezierige avond werd er van gemaakt, waarbij niemand zich zal
hebben verveeld.
AANWINST
In de raadszaal van het gemeentehuis
richtte burgemeester L. J. de Jonge zich tot
de genodigden met een officieel welkom.
Het verheugde hem daarbij inzonderheid ook
de bejaarde vml. wethouder en oud kassier
der bank de heer Van Nieuwenhuijzen-Stols
te mogen begroeten. Nu op bijna 80 jarige,
leeftijd hebt u deze bank een reeks van
jaren op voorbeeldige wijze gediend, al
dus de burgemeester tot de heer Van Nieu-
wenhuijzen.
Het samenvallen van dit gouden jubileum
en de opening van het nieuwe bankgebouw
maakt het tot een feestdag, waarmee het
gemeentebestuur de Raiffeisenbank als eer
ste wil gelukwensen. Men mag het voor
de bank gerust een grote en grootse dag
noemen, zo vond burgemeester de Jonge.
Hij wierp een korte terugblik op de geschie
denis van de bank en meende dat er aan
de Schoolstraat nu een uitstekend en ruim
gebouw staat om als een goede accomodatie
voor de leden te dienen. Het is bovendien
een aanwinst voor de gemeente. Moge het
gebouw nog tal van jaren dat nut bewijzen
en mogen de leden een even lange periode
met genoegen op deze dag terugzien, zo be
sloot burgemeester De Jonge zijn welkomst
woord.
VERANDERINGEN
De voorzitter van de Raiffeisenbank te
Sint Philipsland, de heer J. A. Stols dankte
de burgemeester voor deze officiële ont
vangst. Hij stelde het zeer op prijs dat het
gemeentebestuur hieraan dit officiële cachet
heeft willen geven en herinnerde eraan, hoe
men vooral na 1 februari 1953 in deze ge
meente lelijk in de knel kwam te zitten. Sinds
die tijd is er veel veranderd. Er kwam
weer een nieuw gemeentehuis, er is nu naast
dit nieuwe gemeentehuis ook een nieuw
bankgebouw gekomen.
Er was eerst een andere plaats voor de
bank gekozen, maar dat bleek niet te reali
seren. Spreker meende het architectenbureau
Stein en Tuinhof te Vlissingen te kunnen
complimenteren met deze fraaie hoek in de
gemeente. Hij dankte voorts het gemeentebe
stuur voor de verleende medewerking. We
staan nu letterlijk naast u en willen ook in
figuurlijke zin aan uw zijde staan. Moge het
gemeentebestuur de korte weg naar de bank
in de toekomst gemakkelijk kunnen vinden,
zo besloot de heer Stols zijn dankwoord.
SLEUTEL IN MOSSELSCHELP
Het gezelschap werd vervolgens uitgeno
digd zich voor de nieuwe bank naast het
gemeentehuis te verzamelen, waar het rood-
wit-blauw en het groen-wit van de Raiffei-
senbankvlag op deze prachtige middag vro
lijk wapperde en de directeur van de Cen
trale Bank te Utrecht, drs. R. Manschot de
officiële opening zou verrichten.
Het acht jarig dochtertje van de secre
taris Anneke Vermeulen stond daar met het
gebruikelijke kussen, maar inplaats van de
daarop verwachte even gebruikelijke sleutel
zag drs Manschot vier mosselen liggen. Voor
zifter Stols verklaarde dat zich in één van
die mosselen het voorwerp bevond, dat toe
gang tot de bank kon geven en inderdaad
vond drs Manschot in de tweede mossel, die
hij opende de sleutel van de toegangsdeur.
Met de wens dat veel zegenrijk werk in dit
mooie gebouw verricht zou worden werd de
nieuwe Raiffeisenbank voor de genodigden
toegankelijk en bezichtigd. Op het terrein
van ongeveer 500 vierkante meter hoek
Schoolstraat - Oostdijk is de nieuwbouw tot
stand gekomen. De bank zelf in laagbouw
uitgevoerd krijgt door de aangebouwde kas
sierswoning (met verdieping) meer imposan-
tie. De sleutel was nog niet eens omgedraaid
toen men de telefoon reeds hoorde bellen,
maar op deze openingsdag moesten de zaken
toch maar even blijven rusten. De fraaie
mahonie-toegangsdeur voert tot de hal met
in de linkergevel de aangebrachte gedenk
steen. „Wie leven wil moet dienen" staat er
bovenaan en dan volgen de namen van het
bestuur en de raad van toezicht. De letter
lijke tekst als volgt: 1914-1964. Dit bankge
bouw is geopend op 13 mei 1965. Bestuur:
J. A. Stols, A. C. Wisse, W. M. J. Ver
meulen, A. C. van Strien. Raad van Toe
zicht: C. H. A. Stols, J. M. Ligtendag, H.
Timmers. Kassier A. W. Beurkens.
Via de hal komt men in de wachtkamer
waar een flinke bank het „even wachten"
kan veraangenamen. Links is het open loket
met daarachter het ruime kantoor,, de brand
kast, een kluis en berging voor kantoormate
riaal. Gloednieuwe en moderne kantoorma
chines voltooien de outillage. Rechts is er de
fraai ingerichte bestuurskamer, waarvan de
kassier ook geruik kan maken bij het nodige
overleg met de clientèle. Tegenover het zgn.
„schoonmetselwerk" van de gevels kon het
plafond en verfwerk aardig contrasteren. Een
keurig ingedeeld en afgewerkt bankgebouw,
waarop de bestuurders en kassier trots kun
nen zijn en wat zowel architecten als aan
nemer voldoening zal geven.
NU VIJFTIEN MILJOEN
De derde plaats van samenkomst op deze
bankfeestdag was het hervormd verenigings
gebouw. Het lag alles vrij dicht bij elkaar.
En ook van dit gebouw wapperde de Raif-
feisenvlag. Daar richtte voorzitter Stols
zich namens bestuur en raad van toezicht
tot de genodigden. Het eerste welkomst
woord was voor drs. R. Manschot, de direc
teur van de C.B., die vanuit Utrecht naar St.
Philipsland was gekomen om de opening van
het nieuwe bankgebouw te verrichten en een
gedeelte van het jubileumfeest bij te wonen.
Spreker achtte het voor de plaatselijke bank
een grote eer, dat drs Manschot naar hier
was gekomen en hij was de directeur erken
telijk voor de verrichte openingsceremonie.
Ook verheugde hij zich over de aanwezig
heid van de heer L. A. M. Elenbaas uit
Scherpenisse, voorzitter van de Ring van
Boerenleenbanken Tholen en St. Philipsland
met onderling een nauwe band. Inspecteur
Oudkerk van de inspectie Zeeland was in
deze kring eveneens een goede bekende.
Verder drs Dijkgraaf uit Goes van het Land
bouw Coöperatief Centrum, de heer Boot uit
Tholen van de Centrale Dienst „Noord Zee
land, architect Tuinhof van het eerderge
noemd architectenbureau uit Vlissingen, no
taris Stoetzer uit Steenbergen, de oud be
stuursleden L. B. en A. J. van Nieuwenhuij-
zen, evenals A. I. Clarisse en verder de ver
tegenwoordigers van de zusterbanken, plaat
selijke coöperaties, middenstand en stands
organisaties.
VOOR IEDERE KAMER
DE JUISTE MEUBELEN
BERGEN OP ZOOM
Bosstraat - hoek Lindebaan - teL 5467
Tevoren had de heer Stols ook een wel
kom toegeroepen aan het voltallige college
van burgemeester en wethouders, die hij
dankte voor de goede sfeer tijdens het voor
overleg met betrekking tot de nieuwe bank-
plannen en waarvan hij hoopte dat de drie
heren het gehele programma zouden willen
bijwonen, waaraan het ook niet mankeerde.
Er waren nog andere genodigden ge
noemd: de PTT kantoorhouder Kaashoek,
die ook voor het werk dat de bank hem
bezorgde steeds klaar stond, aannemers
firma Ligtendag, wiens werk men ook nu
weer kon bekijken, de vertegenwoordigers
van het plaatselijk verenigingsleven en de
dames van de bestuurders, die „eens in de
vijftig jaar dan ook eens van de partij moch
ten zijn".
In het hierna gegeven historisch over
zicht merkte voorzitter Stols op, hoe het
50 jarig bestaan niet in het juiste jaar wordt
herdacht. Dat was immers in 1,964 reeds
het geval, maar dat dit toen niet gelijk kon
met opening van de nieuwe Bank was vol
gens spreker te danken aan de Nederlandse
bureaucratie van bouwvergunningen. Niet
dat men daarop drie jaar moest wachten
zoals bij vele banken het geval schijnt te
zijn, maar toch wel zolang, dat men het ju
bileumjaar voorbij moest laten gaan. Het Be
stuur meende niettemin, dat men tot het nieu
we gebouw in gebruik genomen kon worden,
ook maar met de gouden jubileumviering
moest worden gewacht. Dan kon het in één
keer goed, zoals op deze dag ook werkelijk
gebeurde.
Het was, zo vervolgde de voorzitter, in
mei 1914, dat de statuten van de Coöpera
tieve Boerenleenbank ,St. Philipsland" voor
wijlen notaris D. v. d. Velde te Tholen pas
seerden. Voorzitter was de heer J. A. Stols
sr, J. van Strien secretaris, A. M. van Dijke
G. Doelen en B. J. Quist leden. Van deze
oprichters bestuurders is niemand meer in
leven. Deze bestuurders waren bezield door
de gedachte van Raiffeissen, het elkaar van
dienst te willen zijn. Met ere mogen dan
ook hun namen op dit ogenblik genoemd
worden. Het was een moeilijke geboorte van
deze nieuwe vereniging. De eerste kassier,
de heer L. J. van Nieuwenhuijzen (nog wel
aanwezig) werd op 22 juli 1914 opgeroepen
bij de mobilisatie en het bestuur nam zo goed
en zo kwaad dat mogelijk was zijn taak over.
De kassier had dat eerste jaar 3J^ uur per
week zitting, verdeeld over twee dagen tegen
een beloning van f 50.- per jaar. Hij mocht
maximaal f 500.- in kas hebben, terwijl
het maximaal te verlenen crediet de f 5000
niet te boven mocht gaan. Dat eerste jaar
werd f 1365.89 spaargeld gedeponeerd, ter
wijl de rekening courant een omzet toonde
van f 19,920,08. Dit eerste boekjaar lever
de een verlies op van f 202,70J^, ondanks
het feit dat het presentiegeld voor het bestuur
niet hoger lag dan 40 cent per vergadering.
De eerste winst kwam in 1917 met een
bedrag van f 63,34^2. De tweede kassier
A. B. van Nieuwenhuijzen hield het vol tot
31 december 1956. „Accuraat als geen ander
en een voorbeeld voor ieder", vond de voor
zitter, die voorts respect had voor de voort
varend- en vasthoudendheid van het eerste
bestuur. Het verloop was niet zonder moei
lijkheden. In 1923 was er een faillissement
bij een bank te Steenbergen en het liep ook
hier storm om gelden op te vragen. Maar
daaraan werd grif voldaan, zodat er op een
zeker ogenblik maar f 8000.-inrekening
courant meer over was. Het vertrouwen
keerde, dank zij die snelle uitbetaling, ech
ter spoedig terug en veertien dagen later
begonnen de stortingen weer al te komen.
Spreker wenste de aanwezigen niet met ge
tallen te vermoeien. Het feit dat de omzet
in 1964 niet minder dan 15 miljoen bedroeg
zegt voldoende van de ontwikkeling der
plaatselijke boerenleenbank. Er zou ook in
Anna Jacobapolder zitting worden gehou
den, maar het is er niet van gekomen. Wel
werden aan die bewoners telefoonkosten ver
goed, Later nam het giraal verkeer snel toe.
„DE DRUIVENTROS"
Men had geen eigen home, maar een
klein kantoor in hotel „De Druiventros",
die al het lief en leed van de bank tot
heden meemaakte. „Onze bank is er mee
vergroeid", aldus dhr. Stols. Een tijdje was
er ook zitting in het toenmalige hotel „De
Kroon".
Op 31 augustus 1964 werd de eerste steen
gelegd voor de nieuwe bank in de School
straat. De ontwerper architectenbureau
Steen en Tuinhof te Vlissingen heeft er een
fraai geheel van gemaakt en over de uit
voering door aannemer Ligtendag zijn we
zeer tevreden. De spreuk aangebracht bij die
eerste steenlegging in de hal van 't gebouw
„Wie leven wil moet dienen" is een zuivere
weergave van de boerenleenbankgedachte.
Dat zal zo moeten blijven. We staan nu
klaar de leden te bedienen naar de eisen
des tijds. We zullen steeds bij moeten blij
ven. Een uitbreidingsmogelijkheid is aan
wezig, nu het gebouw een zodanige funde
ring keeg, dat er zonder bezwaar een ver
dieping op geplaatst kan worden. Wie de
vraag stelt of dit nodig kan zijn, moet de
ontwikkeling van de laatste jaren maar voor
ogen houden.
Met dit goed fundament, met dit stevig
gebouw zijn de mogelijkheden aanwezig.
Het is al lang niet meer een boerenleen
bank in de wat engere betekenis van dit
woord, het is een bank voor iedereen in
onze gemeenschap en dat is thans tot uit
drukking gebracht in de nieuwe naam
„Raiffeisenbank". De heer Stols merkte ter
loops op zich ook wel eens bezorgd te
maken om al het oude los te laten. Soms
lijkt het niet altijd de juiste aanpassing, maar
de tijd dringt er toe, men kan niet anders
dan aanpassen. Ik hoop dat met de nieuwe
naam elk overgebleven eng begrip van de
oude bank zal zijn weggenomen, een bank
die in een zo grote behoefte blijkt te voor
zien en in die 50 jaar bewezen heeft het
vertrouwen waardig te zijn. Laat men niet
schromen met zijn problemen, hoe pijnlijk
op zichzelf ook, te komen. II weet van ge
heimhouding verzekerd te zijn. Ook dat is
50 jaar lang de kracht van onze bank ge
weest. De heer Stols besloot zijn vlot over
zicht, met hier en daar een greep in het ver
leden, met nogmaals alleen te danken voor
wat tot op deze dag bereikt werd,
GOED MEEKOMEN
Drs. Manschot wees ér op, dat bij de
lange rij van gouden boerenleenbanken zich
nu ook St. Philipsland heeft geschaard en
memoreerde de belangrijke groei van deze
vandaag jubilerende bank, die met het onder
deel toevertrouwde spaarmiddelen goed mee
komt in het geheel en ten aanzien van de
uitzetten de normale ontwikkeling zelfs nog
overtreft.
Alleen in de laatste tien jaar liep het
spaargeld van 900.000,op naar 2.6 mil
joen. Uw bank heeft het tempo dus ruim
bijgehouden, aldus drs. Manschot. Het beeld
uitzettingen is nog fraaier met van 400.000
in 1954 tot nu 1.760.000, of 4 x zoveel.
De heer Manschot tipte nog wel even aan,
dat de groei saldo bij de Centrale Bank niet
helemaal werd gehaald tot 1964, maar het
dit jaar wel zover is. Hij wees er daarbij op,
hoe de voorschriften van de CB gericht zijn
op een voldoende veiligheid van de toe
vertrouwde gelden. Dertig procent van de
middelen moet aanwezig zijn om aan alle
opvragingen te kunnen voldoen. Nu kan ook
het St. Philipslandse bankschip nog goed
zeewaardig zijn, maar het zal geen juiste
koers houden zonder een goede bemanning.
In dit verband bracht de directeur hulde aan
alle bestuurders in St. Philipsland en over
handigde de voorzitter het traditionele ge-
geschenk: de envelop met inhoud.
CONSTANTE KWALITEIT - 25 STUKS f 1.25
ONDERSCHEIDINGEN
Voor 5 personen, die meer dan 25 jaar
in enigerlei functie aan de bank te St. Phi
lipsland gewerkt hebben had drs Manschot
een cadeau meegebracht (fotoboek Neder
land). Als eerste kreeg voorzitter Stols dit
cadeau, die 36 jaar bestuurder is waarvan
sinds 1936 voorzitter. In de tweede plaats
de heer C. H. A. Stols, voorzitter Raad
van Toezicht sinds 1947, maar reeds sinds
1938 lid van dat college. Als nummer drie
de heer A. C. Wisse, sinds 1937 bestuurder
en A. C. van Strien sinds 1940.
Eenzelfde cadeau was er voor oud kas
sier Van Nieuwenhuijzen. Na ook deze vijf
te hebben gecomplimenteerd besloot drs.
Manschot zijn speech met :,,Ik wens u toe
een goede toekomst in uw nieuw gebouw en
in uw mooie dorp."
ONDERLINGE
Drs. Dijkgraaf zei te spreken namens de
coöperatieve familie in Zuid-west Neder
land. Hij maakte het bestuur een compliment
voor de spreuk op de eerste steen in het
gebouw. De accomodatie is up to date ten
bate van de gehele gemeenschap. Het be
vordert de intermenselijke betrekkingen, een
centrum voor een doodgewoon met elkaar
omgaan. Uw gebouw vormt één front met
het gemeentehuis en uw gemeentebestuur zit
nu naast het financieel centrum van het
dorp. Drs Dijkgraaf bracht nog één lid van
de coöperatieve familie, de onderlinge ver
zekeringen speciaal naar voren en meende
dat men zeker in deze tijd niet stil mag staan,
maar de mogelijkheden benutten.
MOGELIJKHEDEN BIJBRENGEN
De voorzitter van de thoolse ring, de heer
L. A. M. Elenbaas merkte op, dat men in
Sint-Maartensdijk en Sint-Annaland jaloers
kon zijn, dat het hier al zover is, terwijl
men daar nog moet wachten op de vergun
ning. Een riant gebouw in Sint-Philipsland,
gericht op de toekomst. Mogelijk dat niet
ieder lid even blij is met de verhuizing van
hotel naar Schoolstraat. Het was een klin
kend argument thuis te kunnen zeggen: ik
moet nog even naar de bank „De Druiven
tros". Hij vond het prettig; dat er onderling
zo'n goede samenwerking bestaat en bracht
degenen, die hier 50 jaar voor de Bank ge
werkt hebben lof toe.
De heer Elenbaas wees er vervolgens op,
dat nog niet iedereen de mogelijkheden kent,
die er bij deze banken zijn. Daar moet nog
meer aan gedaan worden dat onder de aan
dacht te brengen. We weten achter ons het
machtig apparaat van de Centrale Bank, die
een struktuurcommissie instelde om de vele
aktiviteiten onder de loep te nemen en na te
gaan of er meer of minder zelfstandigheid
moet komen voor de plaatselijke banken.
Spreker meende dat er een zo groot moge
lijke zelfstandigheid zal moeten blijven, op
dat initiatieven niet de bodem worden in
geslagen.
Een fraaie klok vergezelde de beste wen
sen namens de Ring Tholen.
Architect Tuinhof dankte voor de prettige
samenwerking en prees de afwerking van
aannemer Ligtendag. Inzonderheid was hij de
kassier Beurkens erkentelijk voor de grote
hulpvaardigheid.
De heer M. Ligtendag was de tolk van de
bouwers, toen hij voor de opdracht dankte
en een zilveren truweel overhandigde.
Namens de oud-functionarissen sprak de
heer L. B. van Nieuwenhuijzen en deelde
daarbij mee, hoe de heren Vermeulen en
Allewijn verhinderd waren. Zijn felicitatie
ging vergezeld van een zilveren sigarendoos
voor de bestuurstafel.
Voorzitter Stols dankte alle sprekers, er
drs Manschot nog aan herinnerend dat het
huishoudelijk reglement nog niet helemaal
rond zit, vanwege een meningsverschil over
de gebiedsomschrijving. Hij was de aanwezi
gen bizonder erkentelijk voor de treffende
wijze van meeleven, voor de ontvangen
cadeaux ook de talrijke bloemstukken,
waarmee de receptie ten einde was en daar
mee ook de taak van ceremoniemeester
Van Strien.
Ook tijdens het daarna in hotel „De
Druiventros" de genodigden aangeboden
diner kwamen er nog enkele toespraken. Zo
bijvoorbeeld door de enige nog in leven
zijnde oprichter oud bestuurder L. J. van
Nieuwenhuijzen, een nog altijd meelevend
oud-inwoner en oud-wethouder van deze
gemeente.
Door Inspecteur Oudkerk die in deze
plaatselijke bankontwikkeling een vaste
greep zag op de gemeente en een goede basis
voor de toekomst, door notaris Stoetzer:
„Wie wil blijven leven, moet blijven ver
dienen." Een bank waar muziek in zit,
vond de notaris.
En burgemeester De Jonge stipte strijd
vaardig aan, dat het gemeentebestuur graag
zaken wil doen met de bank, maar tot dus
ver voordeliger elders terecht kon, o.m.
via de Bank van Ned. Gemeenten. Ook in
de toekomst zal de plaatselijke bank niet
worden voorbijgegaan, indien het zakelijk
verantwoord is.
De landbouwvereniging feliciteerde bij
monde van dhr. J. Moelker en had een klok
voor de bestuurskamer als cadeau. De af
delingsvoorzitter van de CBTB J. de Jager
maande dat met de verhuizing uit „De
Druiventros" het buurpraatje wordt achter
gelaten, maar deze tijd geeft daartoe ook
steeds minder tijd. De verdere ontwikkeling
nauwlettend volgen, spoorde de CBTB-voor-
man aan. „De BB moet zijn BH (Behulp
zaamheid) behouden". Van de heer De Jager
verhuisde een drinkstel (waarmee de Drui
ventrosleemte werd opgevuld) naar voor
zitter Stols.
De heer J. v. d. Hoek sprak namens de
ZLM, afdeling Sint-Philipsland: dat het u
heel goed moge gaan. Een voorzittershamer
kwam er op de cadeautafel bij.
door
HENK VAN HEESWIJK
Tante Gerdien grinnikte. „Maar natuurlijk nooit het
naadje van de kous. Dat doet er ook niet toe. Maar je
vader, als enige zoon van dominee van 't Grashek,
verloochende zijn boerenbloed niet, dat moet tot zijn
eer worden toegegeven. En nu is hij in Nijloo een man,
die respect afdwingt, waartegen men opziet, omdat hij
getoond heeft een goede boer te kunnen zijn. Daarmee
sloot hij weer de cirkel."
Tante Gerdien had het laatste stukje taart verorberd
en schoof het schoteltje een eind van zich af, stak een
sigaret op en keek haar nichtje onderzoekend aan.
„Iedere generatie, schatje, brengt iemand voort, die
niet precies in het traditionele gareel wenst te lopen.
Je grootvader was dat op zijn manier en ik op de mijne.
Misschien was ik nu ook een gezeten boerin, als ik op
de een of andere leuke boerenzoon verliefd was ge
worden. Die kwam niet in mijn leven, wat kun je er
aan doen Inplaats daarvan kruiste oom Lex mijn pad
en toen hadden we het meteen allebei te pakken. Zo is
het leven. Ik weet heus wel, dat niemand van onze
familie veel op had met mijn man, maar daar trok ik
me toch niets van aan. Ze kenden hem niet. Bovendien
wensten ze hem bij voorbaat al niet te accepteren,
omdat hij niet uit een boerengeslacht kwanu Misschien
ook, omdat hij zijn zaken in Indië had. En misschien
tenslotte omdat hij niet tot onze kerk behoorde. Het
kon me allemaal niets schelen. Ik had de jaren en Lex
eveneens. Je hebt zelf gezegd, schatje, dat je geen kind
meer bent, en daarin heb je gelijk. Eens zal ei: een man
in je leven komen, van wie je gaat houden, zonder wie
je niet meer kunt leven. Let maar op mijn woorden:
dan trekje je van niemand meer wat aan en je gaat je
eigen weg, misschien dwars tegen alle overigens goed
gemeende adviezen in. Want liefde laat zich niet dwin
gen. Je zult dat plotseling allemaal kunnen begrijpen,
omdat dit dan je eigen leven gaat beheersen- Maar ik
behoef me over jou geen zorgen te maken en je ouders
evenmin. Je bent een echte Van 't Grashek en je zult
te zijner tijd wel een goed huwelijk doen. Je bent een
uitstekende partij enige dochter van een der grootste
boeren uit Nijloo -dus je zult kieskeurig kunnen zijn.
Misschien gaat je man dan over de oude tante Gerdien
net zo denken als de rest van onze familie," Ze haalde
haar schouders op. „Het hindert niet, schatje. Ik ben
een gemakkelijk mens en neem het leven, zoals het is.
En ik ben dankbaar voor iedere mooie dag, die me
gegeven wordt op deze aarde. Bovendien, ik geniet
van alles, wat er te genieten valt. Ik heb heerlijke
herinneringen aan mijn man, ik heb nu mijn vrienden en
vriendinnen en ik heb een schattig nichtje, dat me ieder
jaar op mijn geboortedag verrast met een attentie en
haar komst" Ze draaide zich met een lachend gezicht
naar het meisje en besloot: „Zeg jij nu maar eens, dat
ik geen gelukkig mens ben."
Gerda lachte van de weeromstuit mee. Toch bleef
er iets haken in haar gedachten, wat tante Gerdien
blijkbaar opzettelijk vermeden had. Ze spraken er nu
toch over, waarom zou ze het niet aanroeren.
,,U bent een boerendochter, tante, net als moeder.
Verlangt u nooit terug naar de boerderij Ik bedoel:
u, als dochter van het platteland hoe kunt u wennen
in zo'n grote stad als deze?"
„Schatje, heimwee hebben we allemaal op z'n tijd.
Soms verlang ik nu nog verschrikkelijk naar Lex. Je
mag het gerust weten: ik huil wel eens in m'n eentje.
En toen ik in Indië zat dacht ik aan Holland, waar ik
zover vandaan zat. Ik miste daar verschillende dingen,
zo goed als ik hier nog wel eens terugdenk aan de
gelukkige jaren, die ik daar heb doorgebracht. Natuur
lijk heb ik wel eens terug verlangd naar het ouderlijk
huis. Want ik ben op „De Peppelhorst" geboren. Aan
de andere kant ik ben gelukkig realist. Als ik zo'n
down-stemming heb, kijk ik rond en som ik in gedachten
alles op, wat ik wel bezit: gezondheid, vrienden, mijn
financiële onafhankelijkheid, de genegenheid van mijn
nichtje uit Nijloo, mijn werkzaamheden voor verschil
lende verenigingen, mijn ochtendwandelingetje in het
Vondelpark, het feit, dat ik kan doen en laten wat ik
wil en zo. Dit alles doet de weegschaal dan weer over
hellen naar de goede kant. Als ik gehuild heb om Lex,
droog ik mijn tranen en ben opnieuw dankbaar voor al
het goede, dat ik bezit. Dan weet ik: ik ben een
gelukkig mens. Idealen? Die heb ik gehad. Verschillen
de zijn er verwezenlijkt, wat niet ieder mens mij kan
nazeggen. Niet ieder ideaal is te begrijpen.
Ze kwam overeind. „Ongemerkt zijn we aan het
filosoferen, schatje, en jij bent hier op verjaarsvisite.
Weet je wat wij doen? We gaan eens lekker winkelen
in de stad. Daarna zoeken we een gezellig restaurant
op om wat te eten. Nou
Vijf minuten later verlieten twee vrouwen gearmd
de Anna Vondelstraat en wandelden, gezellig keuve
lend, in de richting van het Leidsebosje.
(wordt vervolgd)
