WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLAND
zondags-
arbeid
Dertig kilometer bokkepoten per dag
De trek naar buiten (i>
Vijftiende Wielerronde
Plaatselijk nieuws
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Groei bij De Waal's Bankeffabriek
Ashihonderd vierkante meter bedrijfsruimte komt er bij
DE REDAKTIE LEGT U DEZE WEEK VOOR:
ZORGENKIND VOOR
DE TOEKOMST
GEVECHT OM DE RUIMTE
Voor uw meubelen
Fa. Potter-Bouwman - Poortvliet
DOKTERSDIENSTEN
OP ZONDAG
THOLEN
19e jaargang No. 37
25 juli 1963
Uitgevers C. I ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redaktie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 01665-375
Adm. Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 01660-589 b.g.g 531
Giro 124407
franko p.p. 3.60 inkassokosten
Abonnementen 3.00 per halfjaar
Prijs per nummer 15 cent
Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief
Spierinkjes t/m 20 woorden 1.50 - Advertenties worden tot
DINSDAGMIDDAG 1 uur in Tholen aangenomen
,,Als ze maar betalen, interesseert het niet"
Met een dergelijke uitspraak wordt al vlug
geoordeeld over de mening, die de werk
nemer er op na zou houden ten aanzien
van zondagsarbeid. Het is ook inderdaad
wel gehoord uit de mond van een enkele ar
beider. Maar ook ten aanzien hiervan zou
generaliseren glad verkeerd zijn. Zelfs afge
zien van principiële bezwaren die we overi
gens graag voorop willen stellen, is de door
snee-Nederlander zeer gehecht aan de vrije
zondag en zondagsarbeid is daarom in ons
land ook weinig populair. Dit blijkt nog
weer ten overvloede uit het rapport „Wer
ken op Zondag", dat kortelings door de
commissie opvoering produktiviteit van de
Sociaal Economische Raad werd gepubli
ceerd.
De conclusies, welke in dit rapport zijn
vervat, zijn in hoofdzaak gebaseerd op een
enquete onderzoek. Ondervraagd werden 205
ploegenarbeiders van wie een deel regelmatig
en een deel onregelmatig zondagsdiensten
moet verrichten. De belangrijkste conclusie
van het rapport is, dat het onderzoek een
vrij algemene afwijzing van de zondagsar
beid aan het licht bracht, zowel bij hen die
regelmatig, als bij hen die slechts zelden
zondagsarbeid verrichten.
Opmerking is de uitspraak, dat de maat
schappelijke bezwaren tegen zondagsarbeid
zwaarder wegen dan godsdienstige bezwaren.
Volgens het rapport zou door zondagsarbeid
de binding met de kerk niet worden ver
zwakt. Er zou geen rechtstreeks verband
bestaan tussen de kerkganggewoonten en
zondagsarbeid en nog minder tussen kerke
lijke binding en zondagsarbeid.
We laten dit maar voor wat het is, om
dat we dergelijke enquetes toch altijd met
enig voorbehoud, met een zekere reserve,
dienen te nemen.
Naar de indijuk van de onderzoekers
was een van de belangrijkste faktoren in
de afwijzing van zondagsarbeid het feit,
dat men zich hierdoor onderscheiden weet
van de meerderheid in de samenleving.
Daarom is er een sterke weerstand tegen
een levenswijze die afwijkt van die van de
meerderheid.
Een ander groot bezwaar tegen zondags
arbeid bij het merendeel der ondervraagden
bleek te zijn dat zij een groot deel van de
vrije zondag doorbrachten op een wijze, die
op de vrije weekdag niet mogelijk bleek te
zijn. Zo kan men op z'n vrije weekdag
kennissen uitnodigen die wel door de week
werken, enz.
Een ander punt lag in de sector van het
gezin. Het rapport heeft zich tenslotte nog
beziggehouden met de vraag, hoe het best
aan de bezwaren tegen zondagsarbeid kan
worden tegemoetgekomen. Daarbij spreken
de rapporteurs de wens uit dat van de zijde
van de maatschappij bereidheid wordt ge
toond tot verandering van ingewortelde
vastgestelde tijden, waarop kerkdiensten,
vergaderingen en vermakelijkheden worden
gehouden.
Hoewel de voor dit rapport gebruikte on
derzoektechnieken gebrekkig waren en even
tuele problemen van pendelaars en ongehuw
de werknemers onbesproken bleven, verdie
nen de uitkomsten van het onderzoek toch
de aandacht, omdat zij een aantal omstandig
heden aan het licht hebben gebracht, die
voördien onvoldoende bekend waren. Vast
kwam te staan, dat men voor zondagsar
beid niet geporteerd is.
Het kan even langer duren, dan wanneer men als kerngemeente
werd aangewezen, maar wanneer men over industrieterrein
beschikt, krijgt men het vol. Dat blijkt uit onze eilandgemeenten
die daarover beschikken. Tholen was de eerste gemeente, Poort
vliet volgde. En in beide gemeenten is het industrieterrein vrijwel
volgeboekt. Ten aanzien van Poortvliet werd dat enige tijd
geleden aangetoond. En in Tholen is het niet anders. Zeker, daar
hoort dan ook de veilingvereniging bij met zijn gebouwen, en het
in aanbouw zijnd koelhuis. Maar zijn het dan niet evengoed
bedrijfsgebouwen. Verder is een nieuw atelier met kantoor in
aanbouw van de Timpa, terwijl de banketfabriek De Waal met
nu al een 1300 m2 bedrijfsruimte de rest opslokt.
Banketfabriek De Waal maakt een snelle ontwikkeling op
Thoolse bodem door, de nieuwe bedrijfsruimte is hard nodig
evenals de verdere automatisering om de afnemers enigermate
tegemoet te kunnen komen aan de verlangens. Nu kan nauwelijks
een derde deel van de wensen worden ingewilligd. Ondanks de
30 kilometer bokkepoten per dag, die de automatische oven
er doordraait.
EEN BESTSELLER
Het zit 'n in de bokkepoten. Die hebben
het vanaf het begin goed gedaan. En ze doen
het steeds beter. Het is het succesartikel
van banketfabriek De Waal, praktisch ook
het enige produkt. Het is als een boek dat
wegvliegt: een bestseller. Maar dan in de
vorm van een koekje, met chocola. Bokke
poten aan de lopende band, blikken bokke
poten, vrachtwagens bokkepoten. Niet bij te
benen, om een bij deze poten passende ver
gelijking te geven.
Nauwelijks een derde deel van de vraag
kan worden afgeleverd. Die vraag bracht
banketfabriek De Waal al lang méér zorgen
dan het maken van het produkt. Niet maar
een tijdelijke vraag, geen seizoenopwelling
nee, constant: „stuur méér, breng wat er is"
Aan één klant zou men vlot de halve pro-
duktie kwijt kunnen. Economisch bekeken
voor het moment zou dat niet eens onguns
tig zijn, maar het betekende geen risico-sprei
ding. Het zou weer een te grote onafhanke
lijkheid meebrengen. En daarom toch maar
liever wat meer klanten. Die happig blijven
om bokkepoten te vragen.
En de firma De Waal tracht zoveel moge
lijk aan die wensen tegemoet te komen.
TWEEDE OVEN
Daarom ook een belangrijke uitbreiding.
De tweede fabriekshal, verbonden met de
eerste, met de „ouwe", staat klaar.
In november a.s. wordt het 4 jaar, dat deze
firma zich in Tholen vestigde. Op 19 janu
ari 1960 opende burgemeester mr A. J. van
der Hoeven de nieuwe banketfabriek. Men
had een bedrijfshal van 14 x 32 m een totale
oppervlakte van 470 m2. Met een 20 perso
neelsleden werkte men er toen wekelijks een
2700 blikken banket (koekjes) uit. Een
goed jaar later kwam er een volautomatische
oven bij van een 14 meter lang, welke aan
de lopende band produkten afleverde. Ze
werd hetzelfde jaar nog uitgebouwd tot 17
meter. Straks komt er nog zo een automati
sche oven naast te staan. En terwijl men
nu zo n 8000 blikkeit bokkepoten per week
aflevert, gaat men dit opvoeren tot een 12 a
13.000 per week. Vijftig personeelsleden be
volken de fabriek. De te kleine fabriek, want
men staat er dicht op elkaar. De oven en de
verpakking, de bereiding en de expeditie.
Dat wordt nu anders.
In het nieuwe gedeelte met een geheel ge-
isoleerd plafond om de chocolade koel te kun
nen houden, komt een volautomatische cho-
teermachine wordt dat nog beter,
op eigen idee zodanig omgebouwd, dat
het geen „handsmeren" meer was. Een zelf
ontworpen mechanisme zorgt voor een vlotte
chocoladesmering. Met de nieuwe chocola-
teermachine wordt dat nog betel.
Had men aan het begin nog maar 125 kg
chocolade nodig, nu wordt er wekelijks 4
ton aangevoerd om de bokkepoten uit de
volautomatische oven te „smeren". Veertien
uur per dag bakt en draait de oven door.
En met de tweede oven er bij, dat zijn overi
gens dingetjes, die meer dan een ton kosten)
wordt de banketfabriek De Waal de groot
ste fabriek op volautomatisch gebied van
bokkepoten in West Europa.
Vader en twee zoons hebben er hard aan
gewerkt om tot dit doel te komen. En dank
zij het zo veel gevraagde artikel is dat ge
lukt. Men kan er niet bij gaan zitten. Het
is hard werken geblazen. Ook straks in de
nieuwe fabriekshal, tot volle tevredenheid
gebouwd door aannemer D. Burgers uit Tho
len. Na de vakantie kunnen de machines
er in. En over een half jaar staat er een
kantine, waarin een 50 personeelsleden ge
makkelijk ondergebracht kunnen worden tij
dens de schafttijden.
Het is nu uit met de bekrompenheid. Ruim
te, gemak, automatisering, snelle afwerking,
snelle afvoer ook. In het oude gebouw de
produktiehal, in het nieuwe de afwerking,
de verpakking, de expeditie en de kantoren.
Begin er niet aan om de bokkepootjes, die
dagelijks banketfabriek De Waal verlaten te
tellen. Een koekje van een centimeter of
Banketfabriek de Waal
startte officieel in 1960 op
het thoolse industrieterrein.
Toen nog geen volle auto
matisering zoals de foto
laat zien. Nu met een be
drijfshaluitbreiding van 800
m2, een tweede volautoma
tische oven en chocolateer-
machine gaat men per dag
een 50 kilometer bokkepo
ten verwerken.
negen. Aaneengelegd een dagproduktie van
30 kilometer bokkepoten. Met een vrijwel
gehele binnenlandse afname. Slechts 3
wordt naar België uitgevoerd. Het eigen land
vraagt nog altijd meer dan kan worden aan
gemaakt. Waarschijnlijk ook straks met de
nieuwe bedrijfsruimte, met de tweede auto
matische oven, met de nieuwe chocolateer-
machine en de snelle verpakking.
Daarom ook vindt de firma De Waal
het risico van deze belangrijke uitbreiding
niet groter dan het risico van het begin in
1960. Zéker niet. Veel meer dan toen is
het verkoopapparaat ingewerkt. En de vraag
groter. Rij aan rij rijgen de bokkepoten zich
over de transportband, tot 30 kilometer per
dag, straks 50 kilometer. Bokkepoten bij dui
zenden.
Geen zondagsarbeid
Kilometers bokkepoten worden in Tholen
gefabriceerd
Middenstands-samenwerking gewenst
Zaterdag draait de vijftiende wielerronde
in Oud'Vossemeer
Een reeks bevorderden en geslaagden
School en bejaardenreizen
Jan Overeenkam welke naam
Spreken leren we gauw, luisteren pas na vele jaren.
NNP Dat Nederland een klein land
is werd al ontelbare malen verteld. Hoe
groot de schaarste aan grond is, weet ie
dereen, die wel eens heeft geprobeerd een
stuk te pakken te krijgen. Dit ruimtegebrek
maakt een zeer economische verdeling van
wat beschikbaar is noodzakelijk. In geen
land is dan ook het overheidsapparaat, dat
zich met het grondbeheer en de verdeling
va:, de ruimte bezig houdt, zo geperfectio
neerd als in ons minuscule vaderlandje.
Want nergens immers zijn de moeilijkheden
zo groot. Dit blijkt weer eens overduidelijk
uit het jongste rapport van de Rijksdienst
voor het Nationale Plan, een zeer uitge
breide studie over de voor recreatie beschik
bare en nodige ruimte in Nederland.
„In de ruimtelijke ontwikkeling van ons
land hebben zich verscheidene perioden afge
tekend, waarin door bepaalde oorzaken een
verstrekte toeneming van de behoefte aan
ruimte optrad voor één van de vier secto
ren, werken, wonen, verkeer en recreatie.
In het bijzonder na de tweede wereldoorlog
doen zich in het maatschappelijk leven ont
wikkelingen voor, die speciaal de recreatie
naar voren doen komen" zo zegt het rap
port van de Rijksdienst. Met andere woor
den: als ergens op dat ogenblik de nood
aan de man is, dan is dat wel bij de recre
atie.
De „trek naar buiten" is voor steeds
meer mensen in steeds groeiender mate een
levensnoodzaak geworden. Recreatie is, al
dus het rapport, vooral een soort „zelfex
pressie" geworden. „Naarmate het productie
proces wordt gemechaniseerd, geautomati
seerd en geatomiseerd, verliest de enkele
mens zijn invloed op het tempo, aard en
eindproduct van het totale productieproces.
De mogelijkheid tot eigen initiatief wordt
minder". De mens wordt steeds meer kud
dedier. Iets, waartegen hij zich instinctief
sterk verzet. Maar de enige gelegenheid om
zichzelf te ontplooien is dan voor grote
groepen alleen te vinden in de vrije tijd.
Een ijzeren wet daarbij luidt, dat men bij
zijn vrije tijdsbesteding steeds het tegenover
gestelde zal zoeken van hetgeen men in
het dagelijks leven om zich heen ziet. „Weg
uit de sleur" is het enige motto, da de fa
brieksarbeiders en de kantoorbedienden de
bossen in drijft. Maar helaas, er valt weinig
te drijven als er geen bossen meer zijn.
Een aantal na-oorlogse ontwikkelingen
heeft de trek naar buiten sterk beinvloed.
De agrarische beroepsbevolking is aanzien
lijk afgenomen. Het aantal werknemers in
de industrie en de dienstensector is overeen
komstig gestegen. Bovendien hebben de gro
tere welvaart, betere sociale verhoudingen en
verbeteringen in het productieproces voor
brede lagen van de bevolking als onverwacht
VAKANTIETIJD
Matrozen voor de toekomst
geschenk een ongekende mate van vrije
tijd meegebracht. In 1900 werkten de arbei
ders zes dagen per week, zo'n tien tot elf
uren per dag. De werkweek is in onze da
gen teruggebracht tot 45 uren. De vijfdaagse
werkweek wordt meer en meer ingevoerd. De
vacanties zijn ook sterk uitgebreid. Aan het
begin van deze eeuw, was vacantie nog
slechts een kostbaar privilege van enkele ge
lukkigen. In 1920 hadden al 122 duizend
arbeiders volgens hun arbeidsovereenkomst
recht op een aantal vacantiedagen. In 1940
waren het er al 260 duizend en in onze dagen
is geen arbeidsovereenkomst meer denkbaar
zonder vacantie.
De trek naar buiten is ook sterk gestimu
leerd door de toenemende motorisering.
Welke Nederlander bezit geen eigen ver
voermiddel? Het aantal personenauto's groei
de in een halve eeuw van 2.000 tot meer
dan een half miljoen. Het aantal bromfietsen
(in 1949 nog maar vierduizend) is opgelopen
tot méér dan een miljoen. Met al deze voer
tuigen trekt men in vrije dagen, in week
einden, als het maar even goed weer is,
kris kras door het land op zoek naar recre
atie. Maar de ruimte is slechts beperkt. Als
het nog even zo duurt, ziet het er naar uit,
dat picknickplaatsen veranderen in slagvel
den en beschikbare recreatiegebieden druk
ker worden dan de grootste steden.
(Nadruk verboden) (wordt vervolgd)
Wanneer de burgemeester van Oud Vos-
semeer a.s. zaterdag 27 juli om half drie
het startschot lost begint daarmede de 15e
wielerronde van Oud Vossemeer, een jaar-
lijk terukkerend evenement dat tot heden
in totaal f 6800.in de kas van het Groe
ne Kruis bracht.
Deze derde lustrumronde bezorgde de or
ganisatoren nogal wat hoofdbrekens. Er zijn
en worden grote straat- en rioolwerken in be
langrijke gedeelten van het parcours uitge
voerd. De Kalisbuurt is nu herstraat maar
aan de Dorpsweg is men nog volop bezig.
In overleg met de aannemer is nu een oplos
sing gevonden waardoor de oude en nieuwe
bestrating puist die dag op elgaar aanslui
ten. Zodoende komt er geen verandering
in het gebruikelijke parcours. Wèl moet de
Dorpsweg onmiddellijk na de Ronde weer
voor het verkeer worden gesloten.
De onzekerheid over het doorgaan van de
Ronde bracht ook moeilijkheden voor het
aantrekken van renners. Het aantal deelne
mers ligt met 48 dan ook wat beneden het
gebruikelijke. Bovendien worden er zaterdag
elders nog 4 ronden verreden nl. in Papen-
drecht, Poeldijk, Ridderkerk en Werkendam.
Niettemin is men er in geslaagd een aantal
uitstekende renners aan te trekken, zoals J.
v. d. Kloot, die zaterdag jl. als 3e eindig
de bij het kampioenschap van Nederland, de
Jong, winnaar van de ronde van Hoogerhei-
de en Tolhoek, die vorig jaar de Ronde van
Oud Vossemeer op zijn naam bracht.
Verder zijn te noemen van Smirren, Am
sterdam; van Dijk, Wormerveer, Drop te
Vlaardingen en de Brabantse renners De
Rooij, de Vos, Deijkers, Aarts, Bastiaansen
en van Zomeren. Ook vele Zeeuwse renners
zelfs een buitenlandse renner, nl. de Londe-
naar K. Daniels. Andere coureurs zijn Den
Hartog te Utrecht, Duijkens uit Beverwijk en
Buits te Keidonk.
Er is weer een geluidsinstallatie met als
verslaggever T. M. Hage,
dr L. D. A. Looljsen, Tholen tel. 01660-542
dr R. C. Renes, O.-Vossemeer tel. 01667-400
Dr. J. M. v. d. Bel, St.-Maartensdijk,
tel. 01666-400.
in
HOOGWATER
de week van 28 juli t.e.m. 3 augustus
zondag 8.45 21.05
maandag 9.29 22.00
dinsdag 10.25 22.54
woensdag 11.32 23.45
donderdag 12.32
vrijdag 0.57 13.38
zaterdag 1.58 14.34
28 juli Eerste Kwartier te 14.13 uur
5 augustus Volle Maan te 10.31 uur
BURGERLIJKE STAND
Geboren:
15 juli Antje Berendina dochter van Andries
Verkamman en Berendje Wijma
16 juli Maatje Adriana dochter van Pie-
ter Cornelis Johan Bevelander en Gelina
Corenlia de Kok
Ondertrouwd:
12 juli Otto Marinus Biesheuvel oud 23
jaar rijswerker, wonende te Werkendam en
Jobje Wilhelmina Kot oud 21 jaar zonder
beroep wonende te Tholen.
12 juli Jan Adriaan Kooman oud 56 jaar
hoofdonderwijzer wonende te Tholen en
Pieternella Martijntje de Waal oud 46 jaar
wonende te Bruinisse
Getrouwd:
20 juli Johannes Petrus Maria van Elzak-
ker oud 24 jaar chemisch technicus wonende
te Halsteren en Catharina Adriana Soomers
oud 21, jaar bankbediende wonende te
Tholen.
Overleden:
7juli Gerardus Cornelis Quist oud 80 jaar
echtqenoot van Elizabeth Jansen.
15 juli Wilhelmina Hendrika Boogaard
oud 83 jaar gehuwd geweest met Jan Stout-
jesdijk.
STRO-VERWERKING
Op een perceel akkerland in de Strijen-
polder waren vorige week donderdag hon
derden landbouwers uit Tholen, de Beve-
landen, Brabant en Zeeuws Vlaanderen bij
een om de nieuwste werkmethode van de
stro-oogst te bekijken.
Georganiseerd door de bedrijfsstudiegroep
Tholen en St. Philipsland, de Streekverbe-
teringscommissie Tholen en de Rijksland-
bouwvoorlichtingsdienst Zeeland kreeg men
voor deze demonstratie goede belangstelling.
.Verschillende manieren om de stro-oogst
in de kortst mogelijke tijd binnen te halen
werden gedemonstreerd door een vijftiental
machines. De deskundige J. T. Andringa
gaf een toelichting.
WAARDERING
Tijdens de zaterdag jl. gebruikelijke beurs
in hotel „Zeeland" was er even een onder
breking van de normale gang van zaken.
De normale gang zijn de gesprekken over
en weer tussen handel en landbouwers-vee
houders, de informaties en de gedachtenwis-
seling.
