WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
Sneeuw
Regeling treffen tijdens het leven
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Grondwaarde
VERERVING en BEDRIJFSOPVOLGING
Boerenleenbank Sint-Maartensdijk
vijf miljoen
Plaatselijk nieuws
Waarde (vrije) grond ontstellend hoog.
Ir. GEUZE LEIDT
N.C.R.V.-FORUM
THOLEN
lye jaargang No. 14
14 februari 1963
Uitgevers C. J. ZAGHARIASSE en G. HEIJBOER
Redaktie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 01665-375
Adm. Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 01660-589 b.g.g 531
Giro 124407
Abonnementen 3.00 per halfjaar
franko p.p. 3.60 inkassokosten
Prijs per nummer 15 cent
Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief
Spierinkjes t/m 20 woorden 1.25 - Advertenties worden tot
DINSDAGMIDDAG 1 uur in Tholen aangenomen
Tijdens een door de Streekverbeterings-
commissie Tholen gehouden bijeenkomst
werd deze week een onderwerp aangesneden
dat niet zo vaak in het openbaar komt nl.
dat van vererving en bedrijfsopvolging. Op
zichzelf overigens bizonder interessant en
toegelicht door twee deskundigen, waarvan
de eerste meer de wettische kant belichtte
en de tweede het fiscale aspect, overigens
ook met de wet achter zich. Daarna kwam
er een leerzame discussie, zij het dat hierbij
meer het accent kwam te liggen op de tegen
woordige grondwaarde of grondprijs dan op
de vererving, al heeft het daarmee evenals
met bedrijfsopvolging van dege te maken.
Inzonderheid bleek daaruit wel, dat ook
een periode van hoogconjunctuur zijn pro
blemen heeft. En daar toe behoort ook de
huidige vrije grondverkoop, nadat de Wet
Vervreemding Landbouwgronden kwam te
vervallen.
Een dergelijk probleem is de aandacht van
de rijksoverheid toch wel tenvolle waard.
De vrees is niet ongegrond, dat met name
de categorie pachters ondanks de ook bij het
vervallen van genoemde wet, weer eens
onderstreepte beschermende maatregelen de
dupe zullen worden van de verkregen grond-
verkoop-vrijheid. Misschien is dit een te
somber beeld, maar gerust zijn we er niet op.
Een eigenaar blijft toch altijd eigenaar en
geniet terecht eigendomsrechten. Wanneer
de verhouding tussen grondwaarde bij
eventuele verkoop) en pachtprijs zodanig
scheef komt te liggen als nu lijkt te gebeu
ren, kan men het geen eigenaar kwalijk ne
men, dat hij op andere wijze over zijn grond
wenst te beschikken dan het te blijven ver
pachten. Eén spreker vreesde zelf de fi
guurlijke ontploffing van de Grondkamer.
Het kan zijn, dat het allemaal zo'n vaart
niet zal lopen en het inderdaad zo is, als
weer een forumlid meende, namelijk dat het
na de hausse in het begin zichzelf wel weer
zal corrigeren .Maar helemaal gerust zijn
we daarop niet. De grote factor daarbij zal
zijn de verdere economische ontwikkeling.
Zolang de vraag groot blijft, zolang voor
sommigen het geld nauwelijks een rol speelt
zolang zit er de tendenz in van abnormaal
hoge grondprijzen. En dat kan voor velen
wel eens té lang duren.
ii
Wie meent, dat een „sneeuwpraatje" na
een tienweekse winter niet meer aktueel
zou zijn, vergist zich. De witte wereld om
u heen is daarvan een overtuigend bewijs
Opnieuw kregen we deze week ons portie.
En steeds groter worden de nare gevolgen
voor velen van deze lange winter. Onze tijd
staat het als het ware niet meer toe, dat een
zodanige vertraging ontstaat als thans het
geval is. Die lange winter moge ons opnieuw
leren, dat we daartegenover nochtans mach
teloos staan. Het is wel eens goed weer aan
enige afhankelijkheid te worden herinnerd.
Behalve daaraan mogen we ook wel even
stilstaan bij hen, die juist door die ongekende
winter extra verantwoordelijkheid kregen.
Degenen, die hun werk vinden aan de open
bare weg, de mannen van het vervoer, zo
wel van personen als van goederen. Er
wordt van hen heel wat gevraagd. Denk
Maandag 18 februari aanstaande zal onze jongste prinses, de benja
min van onze koninklijke familie, 16 jaar worden. Velen zullen zeg
gen: „Waar blijft de tijd, nu wordt onze jongste prinses alweer 16
jaar-" Zij zullen zich nog heel goed herinneren, dat deze telg van onze
Oranjestam in die koude februari van 1947 werd geboren en hoe dui
zenden door de sneeuw naar het paleis Soestdijk trokken om daar uiting
te geven aan hun vreugde over de geboorte van dit vierde prinsenkind.
Deze prinses heeft als benjamin vande familie een speciaal plekje in het
hart van ons volk en wij wensen haar allemaal nog vele jaren in ge
zondheid en voorspoed temidden van ons volk.
bijvoorbeeld maar eens aan de buschauffeurs
die de ene morgen hun voertuig met kost
bare „lading" door bergen sneeuw moeten
wroeten om de andere morgen weer over
een spiegelglad wegdek te rijden. Ook het
sneeuwruimen bracht zijn perikelen. Daar
van werd ook in onze kolommen de laatste
weken zo een en ander merkbaar. „Alles
goed en wel", zeggen een aantal bewoners
van het Poortvlietse Strijenham, „maar met
het hoofdartikeltje in vorig nummer kunnen
we ons niet verenigen. „We lanceerden na
melijk geen ongegronde verwijten aan het
adres van een waterschaps-ambtenaar,zoals
werd geschreven." Het deed ons nog dieper
op deze zaak ingaan. En daarbij bleek, dat
het enige kardinale punt was, dat men zich
op Strijen gegriefd voelde, toen men zelf
de hand aan de ploeg had geslagen, gedach
tig ook de oproep van de burgemeester ter
plaatse in zijn nieuwjaarsrede en gedachtig
een radio-oproep. Een vierdaags isolement
was te vergeven, ook al mag het dan be
vreemden dat plaatselijke overheid noch
waterschap daarin niet wat meer tegemoet
is gekomen. Mogelijk waren er omstandig
heden die zulks wettigden. Maar wij, zo ver
klaren de Strijense bewoners, waren bang
van dat isolement. Bang voor de gevolgen
bij een eventuele brand, bang voor een mo
gelijk ernstige zieke, die vervoerd zou moeten
worden. Daarom werd de hand aan de
sneeuwschop geslagen. Daarom was de te
leurstelling des te groter, toen we als het
ware naar huis werden gezonden. Daarom
was het verwijt mogelijk ook iets te scherp
gesteld, al was die mening lang niet alge
meen. Aldus een aantal inwoners van Strij
en. Kijk, door dat laatste zijn we echt waar
we wezen moeten. Ook deze medaille had
waarschijnlijk twee kanten. Vandaar ook,
dat we vorig maal reeds vroegen om begrip
voor een mogelijk na zoveel sneeuwnarig-
heid minder parlementair optredende ambte
naar. En als we tot dit punt zijn gekomen,
is de tijd mogelijk rijp, dat men er van
beide kanten zo over denkt, toch ergens iets
te ver te zijn gegaan. Een verontschuldiging
daarvoor is voldoende om te kunnen en te
moeten vergeven en vergeten. En zonodig
toch weer maar gezamenlijk aanpakken om
een gemeenschappelijk belang te dienen.
Er was goede belangstelling in het „Holland Huis" te Scherpenisse
voor de door de Streekverbeteringscommissie Tholen georgani
seerde bijeenkomst. Het waren ook een paar belangwekkende
onderwerpen, die daar werden behandeld door notaris W. L.
Blindenbach van St. Maartensdijk: „De noodzaak van een goede
vererving en bedrijfsopvolging en de handelwijze hierbij" en ver
volgens door de heer C. Paauwe van het Boekhoudbureau der
Z.L.M. over „De fiscale aspekten van de bedrijfsopvolging."
Beide sprekers concludeerden, dat een regeling tijdens het leven
ten aanzien van vererving en bedrijfsopvolging het beste is,
omdat men zich daarmee aanpast aan de werkelijke omstandig
heden.
Een groot aantal vragen weiden aan het forum gesteld, waarbij
de waarde van grond, na de opheffing Wet Vervreemding Land
bouwgronden, de hoofdschotel vormde.
De streekverbeteringsvoorziter de heer
M. C. J. Kosten te Tholen (hij was ook
aanwezig op de O- en O-dag op 2 febru
ari) opende de zo goed bezochte bijeenkomst
met een welkomstwoord inzonderheid tot
de genoemde sprekers en de mede-forumle
den ir. J. Prins, secretaris van de Z.L.M. en
de hoofdassistent van de Rijkslandbouwvoor-
lichtingsdienst de heer J. Markusse.
Notaris W. L. Blindenbach belichtte ver
volgens een viertal normen van vererving
en bedrijfsopvolging. Noodwendig moest
dit een wat wettische, dus ook wat droge
verhandeling zijn met belichting van het on
geschreven gewoonterecht, de degitiemé po
sitie, het recht van ouders en grootouders
bij boedelverdeling, de maatschap, vrucht
gebruik enz. Maar daarbij kwamen toch be
langrijke aspecten naar voren. Notaris Blin
denbach was van mening, dat het aanbe
veling verdient voor de agrarische bedrijven
een speciaal recht te maken. Hij wees er
met nadruk op van hoeveel belang het voor
alle partijen is om reeds tijdens het leven
de vererving en opvolging te regelen. Later
na overlijden ontstaan zo vaak moeilijkhe
den. Dat is altijd al zo geweest, wanneer
met bijvoorbeeld drie broers het bedrijf van
vader en moeder wordt overgenomen door
vererving, maar dat spreekt in deze tijd
met de grote verschillen nog te meer. Zo
kan het zijn, dat de ene bedrijfsopvolger
de thuisblijver zijn arbeidskracht geeft
aan de broers die studeren de uitvliegres.
Daarom is het ook in deze tijd meer dan ooit
gewenst de kinderen te belonen naar arbeids
prestatie. De studerenden of de broers of
zusters die een ander beroep kozen dan
voortzetting van het ouderlijk bedrijf zul
len hun erfportie gewoonlijk in geld willen
hebben. De waardebepaling van het bedrijf
is dan wel zeer moeilijk geworden. De be
drijfsopvolger kan voor een dusdanige last
komen te zitten bij een te hoge waardering,
dat het hem niet doenbaar is. In dit ver
band meende dhr. Blindenbach, dat het nood
zakelijk is voor de agrarische bedrijven een
speciaal recht te maken.
FISCALE ASPECTEN
In de hem toegewezen tijd van twintig
minuten behandelde de heer C. Paauwe de
fiscale aspecten van de bedrijfsopvolging.
Wanneer een bedrijf wordt overgedragen
door overlijden of door andere omstandighe
den krijgen we te maken met de inkomsten
belasting. Het verschil tussen de gelds- en
de boekwaarde is belast. De heer Paauwe
behandelde de zgn. voorfase waarbij vader
nog in bedrijf werkzaam is. Spreker stelde
hierbij de vraag of het wel verantwoord
is, dat de zoon in het bedrijf werkzaam is,
zonder daarvoor betaling te krijgen, zoals
nog vaak gebeurt en zoals ook reeds door
dhr. Blindenbach was belicht. Ook de heer
Paauwe benadrukte de overdracht tijdens het
leven als de beste methode. Hij tipte het
probleem aan van de aanwezige onroerende
goederen en hoe bij de komende nieuwe wet
op de inkomstenbelasting het zgn. boerenpri-
vilege komt te vervallen. Men zal de boek
waarde dienen aan te passen aan de werke
lijke omstandigheden. U doet er goed aan
te overwegen, aldus adviseerde dhr. Paauwe
hoe u straks de vererving en bedrijfsop
volging wilt regelen.
WORDT DE LANDBOUW
DOOR GRONDPRIJS
KAPOT GEMAAKT?
Talrijke vragen kwamen na deze spre
kers los.
Onder andere hoe de waarde van de
grond vast te stellen. Het antwoord was,
dat de Belastinginspecteur die waarde zal
vatstellen naar de prijs die in het econo
mische verkeer wordt gemaakt. Dit gebeurt
dan bij afzonderlijke beschikking van de
Inspecteur. Op de vraag wat in feite dan de
werkelijke waarde van de grond is, werd ge
antwoord, dat de Pachtwet zulks aangeeft,
nl. de werkelijke waarde. En wat die werke
lijke waarde is, werd hiervoor reeds opge
merkt.
Hoewel zulks niet te beschouwen is als
een overal en voor iedere grond geldend
feit, zal de verpachte grond in het algemeen
nog wel iets lager in prijs liggen dan de zgn.
vrije grond. Op een vraag of de wetswijzi
ging (het vervallen van het boerenprivilege)
wel logisch is, werd geconcludeerd in de
zaal, dat het mogelijk een kapot maken is
van de landbouw.
Vanuit het forum werd er evenwel op
gewezen, hoe dit boerenprivilege de enige
niet te handhaven uitzondering was. Een
ander oordeel was, dat men bij het verval-
len van dit privilege ook de grondbelasting
dient te laten verdwijnen. Wanneer de
grond in waarde daalt overigens momen
teel nog een droombeeld vindt bij over
dracht fiscale verrekening plaats. Dit levert
nooit de grootste moeilijkheden op, omdat
terugontvangen altijd gemakkelijker wordt
geaccepteerd dan bijbetaling. Nogmaals werd
op een desbetreffende vraag onderstreept,
dat de waarde van de grond bij vererving
de verkoopwaarde is.
Een forumlid achtte het niet uitgesloten,
dat de opheffing Wet Vervreemding Land
bouwgronden tot gevolg zal hebben, dat de
lont in het kruitvat, dat Grondkamer heeft,
ontstoken zal worden en daardoor in de lucht
zal vliegen. Uitvoerig werd nog gesproken
over de grote verschillen tussen de waarde
van land- en tuinbouwgronden, zodat twee
naast elkaar liggende percelen tot een waar
deverschil van wel tienduizend gulden per
hectare kunnen komen. Men schrikt van de
thans in het openbaar geboden prijzen voor
de grond. Soms spelen tuinbouwaspecten,
soms recreatiedoeleinden daarbij een grote
rol. De verwachting van sommige aanwe
zigen, dat die grote prijs maar van tijdelijke
aard zal zijn, een gevolg van het feit dat de
grond zolang via de Wet Vervreemding
Landbouwgronden, vast lag, werd door an
deren weer betwijfeld. Ongetwijfeld zal die
hausse waarschijnlijk dit eerste jaar het
grootst zijn, wat echter niet wegneemt, dat
het vooral de economische situatie zal zijn,
die bepaalt of deze ongekende hoge grond-
prijzen, zich in de verdere toekomst zullen
weten te handhaven.
In onze provincie, evenals op de Zuid-
Hollandse eilanden en West Brabant speelt
hierbij in de tuinbouwontwikkeling onge
twijfeld een voorname rol en daarnaast de
vraag naar recreatiegronden, naar het per
ceel, waar de welvarende stedeling, de ver
mogende industrieel z'n zomerhuisje, z'n
bungalow gaat bouwen. Wat betekent voor
zo iemand tienduizend gulden voor een hec
tare grond
Ondertussen zitten de pachters met al
hun rechten en faciliteiten op min of
meer hete kolen. Zou het niet zo worden,
dat ze er blaren van overhouden Pijn
lijke blaren Hiermee wordt niet be
streden, dat ook de huidige pachtprijs
mogelijk niet de juiste afspiegeling is van
hetgeen van goede landbouwgrond door
DE REDACTIE LEGT U VOOR:
Grondwaarde
Nog eens een portie sneeuw (perikelen)
Vererving en bedrijfsopvolging
Poortvlietse chr. schoolvereniging jubileerde
Smerdiekse Bank kwam tot de vijf miljoen
Het vergaderseizoen in volle omvang
Jan Overeenkam doet een ingrijpend voorstel
Waar een wil is, is een (sneeuwvrije) weg.
opbrengst en prijs wordt gemaakt, een
pachtprijs welke een verpachter geen
gouden eieren bezorgt. Degenen, die in
de laatste jaren op een of andere wijze
gronden in eigendom verkregen en daar
van hetzij door eigen vruchtgebruik,
hetzij via doorverkoop rijke vruchten
plukken, kunnen handenwrijvend van
gelukspreken. Maar zij, die er voor
staan door vererving of bedrijfsopvol
ging een boerderij te moeten overnemen,
met de huidige grondprijs zitten in een
vrijwel onoverkomelijke positie. Onder
tussen zal de fiscus, door het zo grote
verschil tussen gelds- en boekwaarde er
wel bij varen.
De mijlpalen bij de Boerenleenbanken in
onze streek vermenigvuldigen zich.
Na Scherpenisse (3 miljoen) en Stavenisse
(4 miljoen) was er deze maand op de Boe
renleenbank te Sint Maartensdijk ook een
feestelijke bijeenkomst omdat de 5 miljoen
aan spaargelden werd bereikt. In feite was
dat reeds het geval op 29 januari jl.
Daarna was er een min of meer feestelijke
bijeenkomst met het voltallig bestuur de
Raad van Toezicht en de erevoorzitter A.
L. Hage met de oud bestuursleden G. J.
de Wilde en J. M. Muller, plaatsvervangen
de bestuursleden en het personeel der bank.
Voorzitter G. D. Kloet gaf een overzicht
van het verloop der spaargelden. In 1944
werd het eerste miljoen bereikt, in 1954 was
men aan de twee miljoen, en in 1954 werd
het drie miljoen, 30 november 1961 kwam
men tot 4 miljoen en 14 maanden verder was
men reeds aan de 5 miljoen toe in de Smal-
stad. Het was mevrouw E. C. Robbe-op den
Brouw die deze mijlpaal afrondde, na een
voorlaatste storting door de heer M. N. de
Viet en een overschrijding daarvan door
mej. M. J. Hage. Alle drie waren op deze
bijeenkomst genodigd en kregen uit handen
van de voorziter een enveloppe met inhoud
en bloemen aangeboden.
Opnieuw werd het bestaan van een Boe
renleenbank onderstreept en was men nog
enige tijd gezellig bijeen.
Vijf miljoen spaargelden op de Boerenleenbank Sint Maartensdijk. Dat is een bloeme
tje waard. Voorzitter G. D. Kloet overhandigt het boeket aan mevr. Robbe.
Achter haar erevoorzitter A. L. Hage en links achter de heer Chr. Hoek.
Binnenkort zal de N.C.R.V. één keer in
de maand een forumavond houden, waarbij
onderwerpen in bespreking komen, die in
meerdere of mindere mate aan de actuali
teit zijn gebonden. Het forum zal onder lei
ding staan van ir M. A. Geuze uit Poortvliet
lid van de Eerste Kamer voor de C.H.U.
De gesprekspartners zijn mevr. W. J. van
der Schans-den Duyf, dr W. A. Albeda,
secretaris van het C.N.V., ds S. Gerssen
en mr dr K. de Vries.
DOKTERSDIENSTEN
OP ZONDAG
dr. A. A. Kugel. Poortvliet tel. 01662-400
dr. J. Vermet, Nw-Vossemeer tel. 01676-415
dr. A. C. J. Noteboom, St-Annaland
tel. 01665-400
HOOGWATER
in de week van 17 tot en met 23 februari
zondag
9.10
21.45
maandag
10.07
22.46
dinsdag
11,16
23.45
woensdag
12.27
donderdag
1.13
13.36
vrijdag
2.16
14.36
zaterdag
3.10
15.28
16 febr. Laatste Kwartier te 18.39 uur
24 febr. Nieuwe Maan te 03.06 uur
EXAMEN
KRAAMVERZORGSTER
Aan het Centrum voor Kraamzorg van
het Groene Kruis voor Zuid- en Noord-Be
veland te Goes zijn geslaagd voor het exa
men kraamverzorgster de dames A. Hu-
bregtse te Yerseke, J. Jansen te Kruiningen
en F. de ong te Lewedorp. Het diploma is
aan deze dames woensdagavond door de
gedelegeerde mevr. Vermaas-van Konijnen
burg te Middelburg in tegenwoordigheid
van de docenten en de sekretaris van het
Bestuur uitgereikt.
GECLAAGD
Bij het gehouden Staatsexamen te Den
Haag, slaagde voor Scheepswerktuigkundi-
ge diploma A de heer W. J. de Jonge Czn.
VOORZITTER V.P.Z.
NAM AFSCHEID
Tijdens de gehouden jaarvergadering van
de Piuimveevereniging V.P.Z. afdeling Tho
len nam de heer G. A. de Hond senior af
scheid als voorzitter. Namens het bestuur en
leden werd de heer De Hond dank gebracht
voor hetgeen hij voor de afdeling en ook
als hoofdbestuurder van de Provinciale ver
eniging heeft gedaan. Van het bestuur der
provinciale vereniging was eveneens een
afscheidsbrief ontvangen. De heer De Hond
was sedert de oprichting der thoolse afde
ling in 1952 voorzitter