WEEISBLPI VOOR HET El LORD THOLEN EN ST.FILIPSLDND Met dank. Graanoogst in volle gang Over het voorgevoel van dieren. WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT Nieuwsbrief. We groeien snel in tal. VERSCHIJNT IEDERE DONDERDAG 4 Inwoner uit Oud-Vossemeer dodelijk verongelukt „Cavetho" draait op volle toeren. 18e jaargang No. 41 23 augustus 1962 Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEI] BOER Redaktie Ring 66, St. Annaland Telefoon 01665-375 Adm. Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 01660-589 b.g.g 531 Giro 124407 Abonnementen 3.00 per halfjaar franko p.p. 3.60 4- inkassokosten Prijs per nummer 15 cent Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief Spierinkjes t/m 20 woorden 1.25 - Advertenties worden tot DINSDAGMIDDAG 1 uur in Tholen aangenomen De huidige vierjarige zittingspe riode van de gemeenteraden is zo goed als ten einde. Om het met het wetboek in de hand te schrijven: die zittingsperiode loopt af op 3 septem ber a.s. om 24.00. Op vier september daaraanvolgend komen in alle ge meenten de nieuwe raden in open bare vergadering bijeen en volgt na beëdiging de wethouders verkiezing. Men zou dus kunnen stellen, dat we tussen 3 september 24.00 uur en het moment dat de nieuwe raad op 4 september is beëdigd in een raads- loze periode zitten. Die periode is niet alleen kort van duur, maar af gezien daarvan en met alle gewenste achting en waardering voor dit colle ge, zal men vanwege dit hiaat geen boterham minder behoeven te eten. Deze vakantiemaand is daar trou wens al een bewijs van. Het is niet zo, dat men in de praktijk geen uur, dag of week, zelfs niaand zonder een gemeenteraad zou kunnen. Er is een tijd geweest dat we het nog veel langer zonder hebben moeten doen, al was dat niet wat we een democratische periode willen noe men. In het merendeel der gemeen ten zijn de raden trouwens al enige tijd op „reces." Men heeft van de niet terugkerende leden afscheid ge nomen en in enkele andere gemeen te staat men op het punt dat te doen. Een vierjarige zittingsperiode wordt afgesloten. Van 1958 tot 1962. Voor wat onze streek betreft is het (ge lukkig) geen schokkende periode ge weest. Dit betekent echter niet, dat de dynamische tijd onze streek geheel onberoerd heeft gelaten. De herver kavelingswerkzaamheden, waarmee toch ook de gemeentebesturen nog al eens te maken kregen, werden af gesloten. Vooral in de gemeente Sint-Maartensdijk kwamen, mede door de kernaanwijzing, vele zgn. in frastructuurverbeteringen tot stand. Riolering en bestrating ondergingen een drastische verbetering en be langrijke onderdelen van het uit breidingsplan kon door behoorlijke nieuwbouw worden verwezenlijkt. Voor Tholen was deze vierjarige periode die van de nieuwe scholen en eveneens straatverbetering. Een voor dat laatste opgemaakt meer jarig plan begint reeds goede resul taten af te werpen. Poortvliet kon in rustige uitbouw de leefbaarheid verbeteren door eveneens straat- en rioleringverbetering, al moet van dit laatste de grootste zet nog verwe zenlijkt worden. Het feit dat men er tot aanleg van een sportveld kwam, bewijst vooruitstrevende politiek. Scherpenisse zag z'n Pluimpotafslui- ting en werd vorig jaar even be roerd door de samenvoegingsge dachten. In Stavenisse werd de laat ste hand aan de wederopbouw ge legd, evenals in St. Philipsland met daar als slotstuk het nieuwe gemeen tehuis. Sint-Annaland kreeg zijn nieuwe haven en in Oud-Vossemeer werd naast belangrijke straatverbe teringen een nieuwe wijk vrijwel voltooid. Het zijn slechts enkele ver anderingen, die zich in deze periode hebben voorgedaan, welke ons zo te binnen schieten. Daarvoor en voor heel wat meer waren besluiten nodig, die door de raad werden ge nomen. Vier jaar is vlug om en toch kan er heel wat in gebeuren, in ver anderen. Ieder van de raadsleden in onze streek heeft daaraan op zijn manier meegewerkt. De een met wat meer, de andere met wat minder ta lenten. De tijd is al lang verleden, dat het zitting hebben in een gemeenteraad voor alles en boven alles werd be schouwd als een erebaantje. Het na deel van het aan de weg timmeren, van het bloot staan aan vaak wel lustige kritiek overtreft verre dat van het tientje, dat men per raads vergadering in de zak steekt. Het is als met het besturen van verenigin gen, men is zo vlug geneigd tot kri tiek, maar wenst in geen geval in de bestuursschoenen te stappen. Met deze gemeenteraden, zijn ook wij, middels ons werk en zijn de lezers via ons werk, vertrouwd geraakt. In vele gevallen komen dezelfde ge zichten ook in de nieuwe samenstel ling terug. We hoeven er niet rou wig om te zijn. In andere gevallen zullen we bekenden missen. En dat doen we node. Nu die zittingseriode dan officieel bijna ten einde is, mogen we ook langs deze weg de vertrekkende le den onze erkentelijkheid betuigen. Zeker, ze hadden er zich beschik baar voor gesteld. Niettemin: dank voor de bewezen diensten, dank voor de getrooste opofferingen, dank voor wat met liefde voor de streek werd gedaan. Zonder dat zou men aan de kant zijn blijven staan. Zonder die sympathie voor streek en gemeente was men wellicht niet verder gekomen dan ook alleen maar kritiek geleverd. Onder degenen, die hun raads lidmaatschap afsluiten zijn ouderen en jongeren. Voor allen hopen we echter, dat ze nog lang getuige mo gen zijn van een verdere streekver- betering, een verdere uitbouw van de leefbaarheid, zodat we ook in de toekomst 'gezamenlijk mogen getui gen, dat he* 5ch goed wonen is op Tholen en St. Philipsland. WETHOUDERS Op dinsdag 4 september zullen in alle gemeenten de nieuwe raden worden geïnstalleerd en de wethou ders worden gekozen. Hiervóór werd reeds opgemerkt, dat vele „ouwe getrouwen" weer zitting krij gen in het nieuwe college, maar dat er hier en daar ook andere personen de zetel bezetten. Inzonderheid dan de „nieuwelingen in het vak" mogen we een welkom toeroepen. Op recht matige wijze gekozen, toegelaten en straks beëdigd, dienen we te be ginnen met het volste vertrouwen te stellen. Vertrouwen in hun stre ven naar de welzijnsbevordering van de streekbewoners. Ze dienen te weten, dat ze aan de weg gaan tim meren, dat kritiek hun niet gespaard wordt en dat het zelden naar ieders zin gemaakt kan worden. Vertrouwen mag en moet er ook zijn, afgezien van de politieke be ginselen, gezamenlijk naar dat wel zijn wordt gestreefd. Daarvan moet al direct openlijk worden getuigd door het benoemen van het dagelijks bestuur met uitzondering dan van de voorzitter (burgemeester). De verkiezing dus van de wethouders. Nu zou het van stuisvogelpolitiek getuigen, wanneer ontkend zou wor den, dat bij die verkiezing de poli tiek buiten de deur blijft. Ieder weet wel beter. In de volksmond heet het, dat dit zaakje reeds bij voorbaat is beklonken en in de meeste gevallen is dat niet anders. De democratische theorie, dat de grootste partijen recht op de wethouderszetels hebben komt in de praktijk niet verder dan theorie. De praktijk bewijst dat een eenmansfractie in onze gemeenten vaak een doorslaggevende stem geeft en gewoonlijk wordt een dergelijke machtspositie niet gepresenteerd zon der daarvoor „politieke betaling" te verlangen. Zelfs principes, waarmee bij andere gelegenheden vaak wordt geschermd, komen bij de wethou dersverkiezingen wel eens in het ge drang of worden eenvoudig buiten de raadszaal gezet. Men kan het daar mee eens zijn of niet, de stem ming op dinsdag 4 september is be slissend. En daarom ook uiterst be langrijk. Daarom gaat deze eerste raadsvergadering van het nieuwe college na het vakantiereces, de ge moederen thans bezighouden. Ook zonder dat die beslissing al gevallen is, mag worden aangenomen, dat er hier en daar behoorlijke verande ringen zullen plaatsvinden. Maar ook van de nieuwe wethouders, hoe de stemming dan ook uitvalt, mag men verwachten, dat ze naar ver mogen het belang van de streek zul len voorstaan. Staat dat er nu fout: de streek? Moet dat niet zijn van eigen gemeente? Anno 1962 schrij ven wij daarvoor bewust: de streek. Zondagavond omstreeks half acht gebeurde op de weg Poortvliet- Oud-Vossemeer een ernstig auto-ongeluk, dat het leven kostte van de 28 jarige ongehuwde chauffeur Anth. van Dijke MJzn uit Oud-Vossemeer. Het kleine autobusje, waarmee dhr. van D. gewoon was pende laars te vervoeren en waarvan hij op dat moment de enige inzittende was, geraakte uit de bocht bij het oprijden van de hoofdweg, een eindweegs vóór de zgn. Moerdijk op het grond gebied der gemeente Tholen, Volgens de sporen heeft de auto een tiental meters de wegberm gevolgd, zwaaide daarna naar de linkerzijde, kwam met de kop in een droge sloot te recht en vloog direct in brand. De gedachte dat het leven van dhr. Van D, op dat moment nog gered had kunnen worden, indien onmiddellijk op dit afge legen weggedeelte hulp aanwezig zou zijn geweest, moet worden verworpen. Hit de verwondingen aan het hoofd, die men later constateerde, moet met beslistheid worden aangenomen, dat het slachtoffer onmiddellijk is overleden. De brandweer van Poortvliet doofde het vuur. Het stoffelijk overschot van dhr. Van D. werd overgebracht naar Tholen en deze week te Oud-Vossemeer ter aarde besteld. Aan de jeugd gaat het in onze omgeving meer en meer voorbij, maar de ouderen weten het nog goed, wanneer het „half oogst" is: 15 augustus. Dat was dus vorige week. Het betekende niet dat de halve oogst dit jaar inderdaad ook binnen was. Integendeel, het stond nog heel aan het begin. In feite is het pas deze week op volle toeren gekomen. En met de „monsters", die dan de akkers berijden, staat men er versteld van wat in een goede zomerdag verwerkt wordt. De „Cavetho", de Coöperatieve Aan- en Verkoopvereniging „Eiland Tholen" met zijn torenhoge silo te St. Annaland kan daarvan meepraten. Op de - we zouden haast zeggen - eerste zomerse maandag van dit jaar en dat was deze maandag, verwerkte de Cavetho niet minder dan 427 ton gerst in één dag. Goed, men kan in totaal zo rond de 4500 ton granen en zaden verwachten, maar op één zo'n dag, draait er toch heel wat door. De snelle ontwikkeling van het losgestort graan werd opgevangen door een moderne hefinrichting. De directeur verwacht zelfs, dat men voor volgend seizoen een tweede nodig heeft. Overigens werkt het prima. Nou ja, het zal nooit zo gaan als met de waterleiding, om een uitspraak van de Cave- tho-directeur te gebruiken. Het is niet zo, dat je "maar een kraan hebt open te draaien en het water loopt. Met andere woorden, er is geen installatie te maken, die maar zo'n korte tijd gebruikt kan worden, dat in een topdrukke dag geen wagen meer staat te wachten. Als het te verwezenlijken zou zijn, zou het een veel te dure geschiedenis worden. En daarom komt het ondanks al deze automatisering nog voor. dat een file trekkers met aanhangwagens aan de nieuwe haven een levendig beeld geven. Die ge hele graanoogst concentreert zich immers uiteindelijk op de Sint-Annalandse haven, waar Cavetho gebouwen staan, waar in de haven zelf de plezierjachten nog liggen om het nazomertje „op te vangen." De graanoogst op volle toeren. Directeur, kantoor en ander personeel van de Cavetho eveneens. Vierhonderd en zeven en twintig ton gerst per dag. Aan kilo's is het niet moeilijk uit te rekenen. Om die hoeveelheid te verwerken schiet mankracht te kort. En dan te bedenken, dat bij de bouw van de silo aanvankelijk nog werd geaarzeld of wel een stortput nodig zou zijn. Men dacht dat die ontwikkeling nog wel enkele jaren zou duren, eer het tot een behoorlijk kwantum losgestort graan zou komen. Gelukkig dat men dat kleine risico op de koop toe nam. Want die ontwikkeling ging en gaat ieders verwachting te boven. Twee jaar geleden de Cavetho gebouwen, vorig jaar reeds 20% losgestort graan, dit jaar rekent men op 45 50% en binnen een jaar zelfs op 90 95% van de wagen zo in de stortput. Maar dan via de hydraulische hefinrichting, dit jaar voor het eerst in gebruik genomen. De wagen voor de stortput gereden en ge- lijdelijk aan wordt ze aan ene zijde omhoog- gedrukt, om het maar heel simpel voor te stellen. Het graan rolt in de stortput. Het kost maar weinig tijd en geen gesjouw met zakken. De ene wagen volgt op de andere, kilo's na kilo's worden door de silo verzwol gen. Maar niet voordat de bemonstering is genomen. Van iedere partij moet het vocht gehalte en de doorval worden vastgesteld. Bemonsterd dus op kwaliteit. Een mooi in strument voor het meten van het vochtge halte doet secuur werk en het proefzeefje de rest. Men zou het laboratoriumwerk kun nen noemen, al is het misschien voor dit on derzoek een nog te groots woord. Maar het gaat er toch wel op lijken. En ondertussen rijden de trekkers, de wagens af en aan, vol en leeg. centen minder gerst engakowrfbe wokdfa Het areaal gerst is kleiner dan vorig jaar. Met 1360 hectare op ons eiland is het zelfs 28% minder dan vorig jaar. Het betekent niet, dat er evenzoveel procenten minder gerst komt. Want de oogst is goed. En 10 mud meer per hectare is niet ongerijmd. Dat is dus al gauw een verschil van 952 ton. En daarom zal het verschil geen 28% min der zijn dan vorig jaar. Zeker niet! De Cavetho heeft nu een 1300 ton gerst verwerkt, deze week is men wellicht de 2000 ton gepasseerd. Ook de tarwe is op komst. Het valt nogal aardig achter en dan niet door elkaar. Dat is gemakkelijk werken bij de Cavetho. Dan weer gerst en dan weer tarwe te moeten ontvangen bezorgt enige vertraging. Maar na de bemonstering, na het storten zorgen de machines voor de rest. In de grote silo-kanalen, duizenden, miljoenen korrels van de gouden oogst: de Cavetho verwerkt het. Het loop af met de vakanties. En al staat de landbouw bij die vakanties dan niet zo vaak stil, omdat ze er voor een groot deel zelf buiten valt, ze heeft er toch zijdelings mee te maken. De ambtenaren van de voor lichtingsdienst gaan er ook eens uit, het or ganisatieleven is wat meer tot rust gekomen en de aktiviteiten zijn behalve de oogst-in- zameling in de vakantieperiode beperkt. Maar augustus glijdt weer weg en de perio de van toenemende levendigheid op organi satorisch gebied breekt weer aan. DE REDAKTIE LEGT U VOOR: Voor de bewezen diensten Wethouders op de eerste september-dinsdag Dodelijk ongeval kostte inwoner van Oud-V os semeer het leven Als men ouder wordt Eksteroog geen weerprofeet Thoolse oester- en mosselwandeltocht gaat door Graan-oogst in volle gang Trek u niet aan wat ieder zegt, maar doe wat billijk is en recht. (van onze weerkundige medewerker) Er zijn momenten, dat het dier wat ver der in de toekomst kan blikken dan de mens. Bepaalde weersveranderingen schijnen eer der invloed uit te oefenen op het „gevoel", en in samenhang hiermee op het gedrag van somige dieren, dan op dat van de mensen. Vooral zwaluwen, spinnen en in China -bloedzuigers schijnen te beschikken over een zekere weergevoeligheid. Reeds in de oude tijd werd de dieren dik wijls de bijzondere eer toegekend als half goden het leven te kunnen beheersen. Bij de Egyptenaren waren de Stier (apis) en de Ibis heilig, bij de Perzen het paard, dat de troonopvolger aanwees. De dieraanbid ding is uit de beschaafde maatschappij ver dwenen, maar enkele sporen van het hei dense bijgeloof hebben het nog lang uitge houden. In het huilen der honden en het vliegen der sjilpende mussen voor een ven ster meenden zo'n vijftig jaren geleden som mige primitieve menen nog onheil te zien. Als weerprofeten deden de dieren langer dienst en tot op de huidige dag hebben zij hun gezag gedeeltelijk kunnen handhaven, voornamelijk doordat er in de hun toege dachte profetische kennis een grond van waarheid schuilt. Ergens lazen we het verhaal, dat de grote geleerde Newton op een wandeling door een schaapherder werd gewaarschuwd voor een regenbui. De eenvoudige man adviseerde de geleerde naar huis terug te keren, doch deze sloeg de waarschuwing in de wind. ONTNUCHTERING Korte tijd daarna begon het zo hevig te regenen, dat Newton, die zo spoedig geen schuilplaats kon vinden, doornat thuiskwam. Vooraf zocht hij echter de herder op om van deze een verklaring van zijn weerken nis te verkrijgen. Terwijl de geleerde ont dekker van de zwaartekracht reeds allerlei hypothesen door het hoofd speelden en hij een wiskundige uiteenzetting van de voor spelling verwachtte, wees de herder hem op de bok en zei: „Ziet U, meneer, wan neer hij met zijn rug naar de wind gaat staan is het mis!" Newton kon niet anders doen dan glimlachen bij zo'n ontnuchtering. Ook andere veranderingen in de natuur worden somtijds door dieren eerder voor voeld dan door mensen. Bij de aardbevin gen, die in december 1884 Spanje teisterden, sprongen op de avond vóór de aardbeving al de dieren op een boerderij in panische schrik op en verbraken de touwen, waaraan zij waren vastgebonden zonder dat hiervoor voorlopig een oorzaak kon worden gevon den. Enkele uren daarna had de aardbeving plaats, die veel verwoesting aanrichtte. De spinnen kregen vooral als weerpro feten grote naam toen Quatremère-Disjonval op grond van zijn waarnemingen van spin nen aan Pichegru de strenge vorst van 1794 voorspelde, die Franse vrijheidsmannen met de Nederlandse patriotten over de bevroren wateren van ons land zo gemakkelijk deed binnendringen. Onze conclusie kan zijn, dat aan weers voorspelling van dieren geen al te grote waarde moet worden toegekend. Niet te ontkennen is, dat sommige, vooral fijnge- lede dieren zoals spinnen, gevoelig kunnen zijn voor de minste verandering in de voch tigheids- of andere toestand der atmosfeer, maar verder strekt de profetische kennis zich niet uit. In dit opzicht staan ze gelijk met eksterogen. (Nadruk verboden) Deze augustus-nieuwsbrief staat voor een groot deel in het teken van de gladiool en dan past zulks ongetwijfeld in het patroon van de Floratho-organisators, die hun gla- diolententoonstelling een week moesten uit stellen vanwege de latere bloei. Men kan in deze nieuwsbrief dan een opsomming vinden van de demonstratie-objecten der gladiolen- kralen, een voorlichtingsartikeltje van de heer A. Spruit over de stand van het gewas. Voorts over het inrichten van de gladiolen- droogschuren met nog enkele korte wenken. Het is allemaal wat later dit jaar en daar om is het artikel over de stoppelbewerking en bekalking nog prima op tijd. Dit dan van dhr. Kodde, die nu in Sint-Maartensdijk woont. Er komt weer een regionale ploegwed- strijd? Mededelingen daarover in deze nieuwsbrief. Hopenlijk is er meer liefhebberij dan vorige jaren. Ook de veestapel krijgt weer een beurt middels een artikeltje van dhr. De Hond. „De tuin voor het gezin" is een veelge lezen rubriek en zonder dat dit altijd in het openbaar komt, ook een gewaardeerde ru briek, zelfs van lezers buiten het Tholen zoals ons laatst nog weer bleek. Tenslotte is er dan nog een mededeling over een regionale bietenrooidemonstratie. Is dat nu werkelijk waar, dat er zoveel meer oudere mensen zijn dan vroeger? En hoe komt dat dan? Het zijn vragen ,die bij menigeen opkomen, die leest over be jaardenzorg, zelfs over een be jaarden vraag stuk. Welnu, begin januari 1961 had het aantal mensen, dat in ons land 65 jaar of ouder was, het miljoen zielen reeds over schreden. En daar onze bevolking in totaal 11 miljoen zielen telt, betekent dit, dat ruim 9% tot de bejaarden kon worden gerekend. Een vervelend woord overigens: bejaarden. Daarom zullen we hier zoveel mogelijk over „ouderen" spreken. Het toenemen van het oudere deel van ons volk is vrij snel gegaan en eigenlijk gaat het nog steeds sneller. Hier volgen enkele cijfers om dat te bewijzen. 1899: 300.000 Nederlanders van 65 jaar en ouder 1,920: 400.000 1930: 500.000 1960: ruim 1 miljoen "11970: 1.250.000 Bij deze toeneming dient in het oog te worden gehouden, dat het aantal ouderen sneller toeneemt dan de Nederlandse bevol king in haar geheel, hetgeen tot gevolg heeft, dat het aantal oudere mensen een steeds groter percentage van de Nederland se bevolking gaat vormen. Men spreekt daarom wel van een vergrijzing van het Nederlandse volk, een verschijnsel, dat men trouwens in alle landen met een Westerse beschaving aantreft. Straks zal U duidelijk worden waardoor. Maar eerst enige cijfers, die de toeneming van het percentage laten zien. 1900: 6% 1930: 6.3% 1952: ruim 8% I960: ruim 9% 1970: 10% Er is dus niet alleen een groei van het aantal, maar ook een procentsgewijze toe name. Wat is van dit alles de oorzaak? We moeten nu bedenken, dat de mensen meer kansen hebben om een hoge leeftijd te be reiken, als gevolg van diverse omstandig heden. Allereerst is daar dan het lager wor den van het geboortecijfer, waardoor er dus naar verhouding minder kinderen zijn. Ten tweede de emigratie, die juist jonge mensen ons land doet verlaten. Ten derde een betere pre-natale zorg (zorg voor het ongeboren kind) en een betere zuigelingen- en kleuter zorg, tengevolge waarvan er meer baby's en kinderen in leven blijven dan vroeger. Ten vierde een verbetering van de sociale om standigheden, waarbij we denken aan de Woningwet, aan de Kinderwetten, aan de Veiligheids- en Arbeidswetten. Deze alle helpen er in hoge mate aan mee het sterfte cijfer onder jonge mensen te drukken. Ten vijfde, en misschien is dit wel het voornaam ste, de vooruitgang van de medische weten schap. Op de volgende populaire wijze kunnen we verklaren waardoor het aantal oudere mensen als gevolg van de vooruitgang van de medische wetenschap steeds toeneemt. Door de betere zorg voor zuigelingen en kleuters, zelfs voor het ongeboren kind, nam de kindersterfte af en kwam het tenslotte niet meer voor, dat van een gezin van bijv. tien kinderen er maar twee of drie in leven bleven. Er werden dus meer kinderen groot. Voor die opgroeiende kinderen werden bo vendien de levenskansen groter, doordat o.a. door allerlei vaccinaties, het gevaar voor besmettelijke ziekten afnam. Volwassen ge worden kregen diezelfde kinderen meer kans om ouder en oud te worden, doordat de vooruitgang van de medische wetenschap hen ook heen hielp door allerlei ziekten,

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1962 | | pagina 1