e*- e,
©ns
Thoolse dagen
Een zetel der ere
Programma Thoolse dag
vrijdag 6 juli 1962
Gymnastiek van belang voor
ouderen en jongeren
De schapenteelt
18e JAARGANG No. 33
EENDRACHTBODE - TWEEDE BLAD
28 JUNI 1962
Redactie: Landbouwcentrum Zeeland, Westsingel 58 [Goes
Voorwoord
Zaterdag 7 juli 1962
Nieuwsbrief streekverbetering Tholen
De eerste vrijdag en zaterdag in juli zijn weer al niet
ver meer van ons verwijderd! En dat betekent dat de
Thoolse Dagen weer gehouden worden. Voor het agra
risch bevolkingsdeel is al bekend dat de eerste vrijdag
in juli gereserveerd wordt voor de fokvee en paarden
dag. en gelukkig weten dit niet alleen de Thoolse agra
riërs, ook buiten ons eiland houdt men daar reeds reke
ning mee. Vooral dit laatste stemt ons tot voldoening!
want wat is immers de bedoeling van zo n fokdag om
naar buiten te tonen wat de Thoolse fokkers kunnen
presteren, en wat de Thoolse boeren op dit gebied heb
ben aan te bieden.
Iedere Thoolse boer zal er dan ook goed aan doen
zijn beste vee in te zenden om op deze wijze te trachten
ons eiland een goede naam te bezorgen, hetgeen in de
eerste plaats de eigen stal en in de tweede plaats de
gehele streek ten goede zal komen. Iedere Thoolse
agrariër heeft er belang bij dat deze Thoolse Dagen een
succes worden en wij wekken dan ook allen op hieraan
hun steentje bij te dragen.
Is het vrijdagmorgen programma vooral voor de inge
wijden interessant, het middagprogramma, dat gevuld
wordt door de demonstraties van de bekroonde dieren,
en waaraan de imponerende vierspannen trekpaarden
en de landelijke ruiters een bijzonder cachet geven,
biedt elck wat wils, en is evenzeer voor niet-kenners
aantrekkelijk om mee te maken.
Vorig jaar is het aantal dagen tot twee uitgebreid,
de eerste start daarvan was goed geweest, ware het
niet dat de zeer slechte weersomstandigheden, ieder
behoorlijk succes in de weg gestaan hadden. Deze
tegenslag echter heeft ons niet belet, het dit jaar weer
opnieuw te wagen en gezien het enthousiasme waarmee
de commissie deze dag weer heeft opgezet en de zeer
gewaardeerde medewerking die zij daarbij van alle ge
vraagde dames en heren op spontane wijze heeft ver
kregen, geeft ons het volle vertrouwen in het slagen
van deze tweede dag.
Zoals wij vorig jaar in ons voorwoord reeds stelden,
is het de bedoeling om alle bevolkingsgroepen op Tho
len voor deze tweede dag te interesseren, teneinde er
op deze wijze een algemene Thoolse contactdag van
te maken. Juist omdat het programma van vorig jaar
letterlijk in het water is gevallen, hebben wij dit jaar
deze medewerkers graag opnieuw een kans gegeven.
Hieraan zijn nog enkele attracties toegevoegd, o.a. een
oriëntatierit voor auto's, motoren en bromfietsen, een
trekpaarden-tandem show, het optreden van het pas ge-
uniformeerde muziekkorps van Scherpenisse en de jeugd
drumband aldaar.
Van vele zijden hebben wij steun gekregen, in aller
lei vorm, door het beschikbaar stellen van bijdragen
en prijzen, door het plaatsen van advertenties, door het
huren van standruimte op het terrein etc. Wij zijn alle
instellingen en personen daarvoor zeer erkentelijk en
betuigen hen vanaf deze plaats onze oprechte dank.
Ook dit jaar zal de werkgroep huishoudelijke voor
lichting van de Streekverbeteringscommissie met een
grote tent op het terrein aanwezig zijn, daarbij speciaal
de woninginrichting in het middelpunt van de belang
stelling plaatsend, hetgeen vooral voor de dames de
moeite waard zal zijn om daareens een kijkje te nemen.
Wij menen dat wij er in geslaagd zijn om een goed
en afwisselend programma samen te stellen en tot slot
spreken wij de wens uit, dat velen met ons de uitvoering
daarvan zullen mogen mee maken.
De voorzitter van het Thoolse dag comité
M. C. J. Kosten.
Nauwelijks een eeuw geleden verplaatste de mens zich op het
land uitsluitend te voet en als men in betere doen was of men had
grote haast met behulp van het paard, gezeten op zijn rug of in
een door het paard getrokken voertuig. De taak van het paard is
overgenomen eerst door het rijwiel, later door de „stoomfiets", de
auto, de autobus, het vliegtuig en de bromfiets. Wie denkt er nu
nog aan zich te paard te verplaatsen anders dan uit sportieve
overwegingen? Voor de voetganger is het behoudens over kleine
afstanden al niet anders. Er is wel veel veranderd! Een ruiter is
thans een evengrote bezienswaardigheid op de wegen als een auto
een halve eeuw geleden. Met het paard als trekdier in de steden
of op de grote wegen is het al niet anders gegaan, doch op een
later tijdstip en in een langzamer tempo, tot groot verdriet van
de mussen die overigens toch wel aan hun trekken komen.
Paardrijden is wat anders
dan de motor van de auto starten
Op het landbouwbedrijf Is de vervanging van het paard door
mechanische trekkracht eigenlijk pas na de jongste oorlog massaal
voortgeschreden, doch deze vervanging is in tegenstelling met het
vervoer over de weg zeker niet totaal. Op vele bedrijven, ook op
de grotere op de klei is nog een span paarden overgebleven. Op
de kleinere bedrijven met name op de gemengde bedrijven op het
zand en in de weidegebieden, is het paard nog altijd een gewaar
deerde en economische trekkracht. De oorzaken van deze vervan
ging zijn genoegzaam bekend, waarbij zeker niet altijd economische
overwegingen hebben gegolden. Wij aanvaarden dit omdat men
de tijd nu eenmaal niet kan terugdraaien.
De liefde voor het paard is echter gebleven, niet alleen op het
platteland maar ook bij de groten der aarde. Of dit nu het machtige
trekpaard is, de klepper of de pony, de belangstelling voor het
dier dat de mens zoveel eeuwen bij zijn werk en voor velerlei
doeleinden trouw heeft bijgestaan, is niet verdwenen, integendeel,
er vindt wel een verschuiving in het type paarden plaats waarbij
wij denken aan de grote belangstelling voor het kleine paard in
zijn verschillende schakeringen.
Op het platteland is het paard nog altijd, zoals Zwagerman het
eens kernachtig uitdrukte, een stuk boerenmuziek. Het is met name
de landelijke ruitersport die in deze boerenmuziek behoorlijk mee-
blaast. Wij constateren n.l. dat landelijk bezien de belangstelling
voor deze sport toeneemt, mogelijk als reactie op de steeds verder
voortschrijdende mechanisatie. Ook in Zeeland is dit het geval en
het eiland Tholen heeft eveneens een rijvereniging. li zult hen op
de Thoolse dagen weer zien optreden en U zult zich misschien
zelfs afvragen is dit iets voor mijn zoon of dochter of voor Uzelf.
Bedenk dan hierbij tevens, dat de landbouw voor de beoefening
van de ruitersport een bevoorrechte positie inneemt. Een paard
dat tevens voor de ruitersport gebruikt kan worden verdient bij
juiste keuze en aanwending al spoedig de kost. Er zijn ook voor
delen aan verbonden die nu eenmaal niet in geld zijn uit te drukken
doch voor de vorming van de jonge mens toch zeer belangrijk zijn,
met name om hem of haar aan het bedrijf te binden. De ruitersport
kweekt liefde aan voor een van de schoonste dieren der schepping,
bevordert het doorzettingsvermogen en wilskracht omdat ook het
paard een wil heeft die de ruiter moet overwinnen om gezamenlijk
tot goed prestaties te komen. De ruitersport eist van de beoefenaar
karakter, sportiviteit, correctheid, netheid en vraagt van hen offers
aan vrije tijd enz. wat door de buitenstaander veelal onvoldoende
wordt begrepen. Paardrijden is wat anders dan op een knopje te
drukken en weg te rijden. Als sportbeoefening heeft de ruitersport
grote waarde omdat nagenoeg alle spieren van het menselijk lichaam
er bij worden betrokken. De bekende stijfheid in den beginne na
het rijden te paard is er een bewijs van.
En wat het paard zelve betreft dit wordt er bij verstandig ge
bruik beter van. Een buitenrit is voor paard en berijder een spor
tief genoegen.
De ruitersport is een moeilijke sport die veel oefening en goede
instructie behoeft. Het peil van de landelijke ruiters in Nederland
wordt geleidelijk beter, zodat steeds meer uit de landelijke ruiters
naar voren komen die op de grote concoursen een rol van be
tekenis spelen.
Mijn conclusie is dat de ruitersport een bij uitstek geschikte
sport is voor het platteland en de rug van het paard is voor de
toegewijde ruiter of amazone, een zetel der ere.
J. D. DORST
Voorzitter van de gewestelijke
bond van Zeeland van de Kon. Ned.
Fed. van Landelijke Rijverenigingen.
11.15
12.00
14.00
8.30 uur Wedstrijd in handmelken.
9.00 uur Opening door de voorzitter.
9.05 uur Rundveekeuringen fokvee.
9.30 uur Eindkeuring kalverenopfokwedstrijd.
10.00 uur Keuring (Texels ras) fokschapen.
11.00 uur Keuring van Vleesvee.
11.00 uur Keuring jonge paarden en stalgroepen van
de Bond van Paardenfokkers,
uur Keuring van geiten.
uur Premiekeuring Koninklijke Vereniging
Nederlands Trekpaard,
uur Opening défilé bekroonde dieren door de
edelachtbare heer W. J. van Doorn, burge
meester van de gemeente Poortvliet.
14.00 uur Défilé bekroonde dieren.
14.0014.15 uur Carrousselnummer door de rijvereniging de
Eendrachtruiters.
14.1514.30 uur Kampioenen en reserve kampioenen rund
vee.
14.3014.40 uur Kampioenen le prijswinnaars paarden.
14.4015.00 uur Attraktienummer door de Landelijke Rij
vereniging de Eendrachtruiters.
15.0015.25 uur le prijswinnaars rundvee.
15.2515.45 uur Stierengevecht door de Landelijke Rijver
eniging de Eendrachtruiters.
15.4515.55 uur Kampioenen en reservekampioenen schapen
en geiten; prijzenbekendmaking kalveren
opfokwedstrijd.
15.5516.05 uur Kampioenen le prijswinnaars jonge paar
den.
16.0516.30 uur Individueel springconcours door de Lande
lijke Rijvereniging de Eendrachtruiters.
16.3016.45 uur Keuring vierspannen Ned. Trekpaard.
16.4517.05 uur Groepsspringen door de Landelijke Rijver
eniging de Eendrachtruiters.
17.30 uur Sluiting door de voorzitter.
13.00 uur Start oriëntatierit met auto's, motoren en
bromfietsen (startplaatsen, Markt St.
Maartensdijk en café Rijstenbil, Veerstraat
te Oud-Vossemeer).
14.3015.30 uur Trekkerbehendigheidswedstrijd door de
L.J.G.
14.4515.15 uur Versierde wagens met aangespannen pon-
nies.
16.0016.30 uur Aangespannen trekpaard, dubbel span en
tandem.
15.1517.30 uur Turndemonstraties door alle gymnastiek
verenigingen uit het eiland Tholen.
16.3017.00 uur Ringsteken ponnies met versierde wagens.
17.00 uur Prijsuitreiking trekkerbehendigheidswed
strijd, oriëntatierit en veebeoordelingswed-
strijd.
17.30 uur Sluiting door de voorzitter.
De voorzitter M. C. J. Kosten
De sekretaris M. A. de Hond
De op 6 en 7 juli a.s. te houden „Thoolse Dagen'' in 1960
voortgekomen uit de vanaf 1957 jaarlijks georganiseerde centrale
fokveedag voor het rundvee in deze streek zien we als agrarisch
evenement weer met grote belangstelling tegemoet. Zij bieden immers
een uitstekende gelegenheid om de activiteiten op het gebied van
de rundvee-, paarden- en schapenfokkerij, ondermeer omlijst door
demonstraties van landelijke ruiters, ingespannen trekpaarden en
ponny's alsmede wedstrijden van landbouwjongeren in veebeoor
deling en melken, tot uitdrukking te brengen. In het bijzonder de
eerste dag biedt tevens een welhaast niet te missen overzicht van
de ontwikkelingen op het gebied van de veeteelt dat kan stimu
leren tot voortgaande verbetering en rationalisatie van de gemengde
bedrijven.
Uit economisch oogpunt gezien is het van het grootste belang
dat de veehouderij geschraagd wordt door een goed bedreven fok
kerij die leidt tot kwalitatief op hoog peil staande kernen van fok-
dieren op de bedrijven. Op dit gebied is Tholen een typisch „ont-
wikkelingsbebied".
De totale rundveehouderij omvat ca. 5600 dieren op 425 be
drijven; de melkveestapels per bedrijf nemen in omvang toe en vor
men met een totaal van 1800 koeien de voornaamste produktie-
eenheid. Daarnaast worden op een 40-tal bedrijven ruim 800
schapen gehouden, terwijl nog op 260 bedrijven paardenhouderij
van omstreeks 42Ó stuks aanwezig is.
Op de eerste dag, de 6de juli, zal de kern van 8e fokkerij worden
getoond, zo goed mogelijk geselecteerd en gerubriceerd in ca.
150 stuks fokvee en enkele slachtrunderen, 35 trekpaarden, 40
schapen van het Texelse vlees-wol type en enkele1 geiten. De kalver-
opfokwedstrijd telt 16 deelnemers terwijl voor de veebeoordelings-
wedstrijd op de tweede dag een 20-tal gegadigden zijn.
De rundveeteelt in Tholen maakt, met name op organisatorisch
gebied, een belangrijke ontwikkeling door. In de eerste helft van
dit jaar is de melk-controlevereniging uitgebouwd tot een door
het Ned. Rundvee Stamboek te erkennen fok- en controlevereniging,
die per 1 juli a.s. met haar werkzaamheden begint. Hiermede is
een betere basis gelegd voor de verdere ontplooing van de geregis
treerde fokkerij. Het aantal in het fokregister op te nemen gecon
troleerde koeien bedraagt 630. De gemiddelde produktie zoals die
in 1961 werd berekend bedraagt 4552 kg melk met 3.82% vet
in 305 dagen. De gemiddelde melkvetproduktie per koe steeg sedert
1952, het laatste jaar voor de overstroming, met nog maar 210
controlekoeien, van 162 tot 174 kg. Het huidige percentage van
35% gecontroleerde koeien zal echter in de eerstvolgende jaren
in het belang van een winstgevende melkveehouderij nog aanzien
lijk kunnen toenemen.
Kampioen 1961
Gerrie, van A. Klippel en Zn Stavenisse
Selectie op eiwitgehalte van de melk zal hierbij, gezien de
sterke ontwikkeling hiervan in overig Nederland, niet kunnen
worden gemist. Het gemiddelde eiwitgehalt van 70 Thoolse melk-
lijsten bedroeg in 1961 3.30%, een peil dat gelijk ligt met het
landelijk gemiddelde.
Door onvoldoende bevruchtingsresultaten kon de K.I.-vereniging
Tholen en St. Philipsland in het afgelopen jaar niet tot verdere
ontplooiing komen. Er werden bij 260 veehouders 1337 runderen
geinsemineerd, hetgeen een kleine achteruitgang betekent. Het ziet
er echter naar uit dat men spoedig uit de impasse geraakt. Het
tempo van de veeverbetering wordt in hoge mate door de K.I.
beinvloed. Een goede keuze uit het op het Centraal Stierenstation
te Goes beschikbare K.I.-stierenmateriaal is hierbij van beslissende
betekenis.
We willen deze korte schets besluiten met de wens uit te spreken
dat de organisatoren en medewerkers en in het bijzonder de inzen
ders van de levende have de „Thoolse Dagen'' volledig zien
slagen. Dit zal dan inhouden dat zowel de kwaliteit als de ver
zorging van de getoonde dieren blijk geeft van een „streven naar
steeds beter." Maar ook dat talrijke agrariërs uit de streek, aange
vuld door belangstellenden van elders, door hun tegenwoordigheid
de betekenis van deze dagen onderstrepen.
Goes, 15 juni 1962
Ir W. L. Harmsen
Rijksveeteeltconsulent
Ongetwijfeld zullen er onder de oudere lezers personen zijn, die
hun wenkbrauwen optrekken na lezing van het opschrift dat gym
nastiek van belang is, niet alleen voor jongeren maar ook voor
ouderen,
burgers,,.
Wie neemt het initiatief voor de oprichting
van een korfbalvereniging in zijn dorp
Nu is gymnastiek allerminst een moderne sport, in het leven
geroepen voor toekomstige ruimtevaarders bijvoorbeeld. Integendeel.
Reeds in de vroege oudheid, tentijde van de Griekse beschaving
300 jaar voor Christus zag men het belang in van een har
monische ontwikkeling van lichaam en geest. Van staatswege wer
den sportzalen opgericht, waar jong en oud oefenden onder
leiding van deskundigen.
In latere eeuwen verdween deze vorm van lichaamsontwikkeling
of diende hier en daar „tot leringhe ende vermaek voor boeren en
Tot ongeveer 100 jaar geleden de gymnastiek verplicht werd
gesteld op de scholen. De ouderen onder u zullen zich glimlachend
herinneren, hoe het doorgaans op die lessen toeging: de jongetjes
werden naar onze moderne begrippen op militair stramme wijze
fit
3»
«tiiÈll
-■"M
jHÉIL A
-
TV-
!l>
Naast gymnastiek ook athletiek
getraind, de meisjes moesten handwerken, hun kleding liet niet
voldoende bewegingsvrijheid toe!
Na de 2e wereldoorlog heeft de sportbeoefening zich dermate
stormachtig ontwikkeld, dat momenteel ruim een millioen leden
zijn ingeschreven bij diverse verenigingen. Met de verkorting van
de werkweek kwam er tijd vrij voor het beoefenen van sport en
bovendien nam de behoefte toe tot deze vrije tijdsbesteding door
de toenemende eentonigheid in de vaak ver doorgevoerde gemecha
niseerde arbeidsvakken.
Met de snele stijging van het aantal sportbeoefenaren kon tot
nog toe door overheid en gemeente geen gelijke tred worden ge
houden op het gebied van voorziening in sportaccomodatie finan
ciering (waarbij gedacht moet worden aan subsidies uit sporttoto
en gemeentekas) en tenslotte de opleiding van het kader, zoals
sportjeugdleiders - trainers - bestuursleden.
De vijf gymnastiekverenigingen, die momenteel op het eiland
Tholen bestaan, kampen allen met een of meerdere moeilijkheden
hiervoren genoemd. Het is verheugend, dat in de gemeenteraden
op het eiland wordt ingezien, dat er iets gedaan moet worden
voor de vrijetijdsbesteding voor jong en oud. Zo beschikken enkele
dorpen reeds over een goed geoutilleerd gymnastieklokaal en/of
sportveld en zijn de recreatieplannen in en rond de Pluimpot op
papier uitgewerkt.
Op zaterdagmiddag 7 juli zullen de leden van de diverse Thoolse
verenigingen voor u aantreden in een gezamenlijk programma onder
het motto: van het Koninklijk Nederlands Gymnastiekverbond:
Mens sana in corpore sano dwz:
Een gezonde geest in een gezond lichaam.
Mevr. Kugel-Zwart
Poortvliet
ALLES WISSELT
Het schaap maaakt zifh op verschillende imanieren nfuttig.
Reeds vroeg in de historie werden vacht en wol tot kleding ver
werkt. Eerder werd hiervoor gedurende eeuwen het spinnewiel
gebruikt. Vlees, melk en de uit de melk bereide produkten boter
en kaas werden bestemd voor menselijke voeding, de verzamelde
mest werd voor de landbouw benut.
Reeds sedert eeuwen is de schapenteelt ook in ons land van
betekenis. Ze werden hoofdzakelijk in kudden gehouden en over
dag onder leiding van een herder met behulp van een hond, gehoed
op voornamelijk niet gecultiveerde gronden, 's Nachts werden de
schapen in kooien opgesloten.
TT
Verdwijnend beeld in Tholen
In de loop der tijden hebben zich ingrijpende veranderingen in
de schapenteelt voorgedaan. Bij geen huisdiersoort is het doel,
waarom men haar heeft gehouden zo vaak gewijzigd als bij het
schaap. Nu eens was de wolproduktie de hoofdzaak, soms was
het de melkproduktie het doel, terwijl het ook voorgekomen is,
dat de mest het produkt was waar het om ging. Thans is in ons
land de vleesproduktie het voornaamste doel van de schapenteelt.
Onder invloed van deze wijzigingen is het type schaap in ons
land veel veranderd.
VLEES - WOL
De schapewol brengt in verhouding een lagere prijs op als
vroeger. De concurrentie van de kunstvezelstoffen en ook van
katoen is hiervan de oorzaak.
De inkomsten van de schapen zijn thans gemiddeld 15 a 20%
uit de wolopbrengst en 80 a 85 uit de vleesproduktie. Het
levend gewicht is niet alleen van doorslaggevende betekenis, wel
echter een goede bevleesdheid met fijne structuur en nagenoeg
zonder vet. Het lamsvlees vertegenwoordigd de beste kwaliteit
en dit vlees is een gewild exportartikel. Het beste vlees wordt
dus niet binnen onze landsgrenzen geconsumeerd.
Voor de vleesproduktie is het moderne Texelse schaap het
meest geschikte ras. De Nederlandse schapenteelt baseert zich thans
bijna uitsluitend op het Texelse schaap, dat zich in een halve
eeuw heeft ontwikkeld tot een nationaal ras. De oorspronkelijke
rassen zijn voor een deel verdwenen en deels tot een klein aantal
terug gedrongen. Ook buiten onze landsgrenzen is voor het Texelse
schaap veel belangstelling.
We moeten echter wel bedenken, dat binnen dit ras verschillen
zijn. Alleen de goedsoortige dieren beantwoorden aan het gestelde
doel. Een voortdurende selectie blijft nodig om op peil te blijven
en zo goed mogelijk dit peil te verhogen. Hierbij moet vooral
gelet worden op o.a.
doelmatig exterieur, goede wolproduktie en -kwaliteit,
goede moedereigenschappen en vruchtbaarheid (tweelingen).
De voeding en verzorging zijn bepalend in hoeverre de gunstige
eigenschappen tot ontplooiing en tot waarde kunnen worden ge
maakt. Vakmanschap en liefhebberij is hiervooor nodig. Schapen
passen alleen op die bedrijven, waar de kans op uitbreken uit de
percelen minimaal is.
OP THOLEN EN ST. FILIPSLAND
Het aantal schapen op Tholen en St. Philipsland is in de laatste
25 jaren belangrijk teruggelopen. In 1938 waren er in totaal 3.120
stuks. Dit was in 1951 gedaald tot 1733 en in 1961 tot 970 stuks.
Het afnemen van het aantal kudden is hiervan wel de voornaamste
oorzaak, terwijl onder invloed van de herverkaveling ook enige
teruggang van de weideschapen plaats vond.
Er is echter een kern van goedsoortigee fokschapen van het
Texelse ras aanwezig. Deze kern kan zich handhaven middels de
registratie van het Schapenstamboek voor Zeeland, in welk verband
de Thoolse schapen de toets der kritiek kunnen weerstaan. De
liefhebberij in dit gebied komt tot uiting in het ledental bij het
Stamboek, namelijk 20 leden van de 38 schapenhouders. Dit per
centage van 50 wordt waarschijnlijk in geen enkel gebied in
ons land geëvenaard.
De inzending van schapen op de Thoolse dag is al traditie ge
worden. Een keuring is een toonbeeld van de behaalde hoogte in
de fokkerij, werkt stimulerend en verhoogt de liefhebberij. Ook
biedt het gelegenheid voor aan- en verkoop van fokmateriaal.
We kunnen verwachten, dat de inzenders elkaar op sportieve wijze
om de hoogste eer zullen bekampen.
J. H. Lantinga.
