WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
ROUW
Verlies in alle gemeenten.
I I
E VRIJDAG
I I
I
Bevolkings-mineur.
Streekbevolking in 1961 met 165 personen verminderd.
Plaatselijk nieuws.
VERSCHIJ
NT IEDER
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
St-Maartensdijk zag herverkavelingsambte
naren vertrekken en boekte daardoor
grootste verlies*
01
DOKTERSDIENSTEN
OP ZONDAG
THOLEN
OUD-VOSSEMEER
18e jaargang No. 9
12 januari 1962
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redaktie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 01665-375
Adm. Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 01660-589 b.g.g 531
Giro 124407
Abonnementen 2.70 per halfjaar
franko p.p. 3.30 inkassokosten
Prijs per nummer 15 cent
Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief
Spierinkjes t/m 20 woorden 1.25 - Advertenties worden tot
WOENSDAGMIDDAG 1 uur in Tholen aangenomen
Nauwelijks nog was Nederland na de
jaarwisseling overgegaan tot de orde van
de dag of het werd opnieuw stilgezet. Stil
gezet door een ramp, die niet alleen onze
Spoorwegen doch geheel ons volg getrof
fen heeft.
Tientallen gezinnen zijn aan het begin
van de tweede werkweek in het nieuwe jaar
in diepste rouw gedompeld.
Terwijl men zich rond de jaarwisseling
in „theorie" bepaalde bij de betrekkelijkheid
van het menselijk kunnen, werd dat weinige
dagen later in de praktijk zo smartelijk on
dervonden. Is het niet al vele jaren zo, dat
men bij het nemen van een trein overtuigd
is het veiligste vervoermiddel te hebben
gekozen. En het was en is ook niet anders.
Maar tegelijkertijd moet de vraag reizen:
wat is veilig? Als mensen zijn we zonder
aflaten door talloze gevaren omgeven? Is
er niet altijd een dunne strook: tussen ons
leven en de dood? Zijn we niet immer af
hankelijk van omstandigheden, ook buiten
onze wil? Onze streek weet dit maar al te
goed en bij het vernemen van het gebeuren
als deze week komt een andere ramp in ge
dachten: 1953. Straks negen jaar geleden.
Er zijn na die tijd maatregelen genomen
ter beveiliging. En dat zal ook het geval
zijn op het drukke spoornet bij Harmeien.
Maar opnieuw is gebleken, dat er grenzen
zijn aan het kunnen van de mens, al zijn
er misschien steeds meer momenten dat we
dit vergeten.
Ons oprecht mededogen gaat uit naar al
degenen die door dit ontstellend gebeuren
zijn getroffen. Die in het nog zo jonge jaar
1962 zijn weggenomen, onverwacht en onge
dacht. Medeleven ook naar de nabestaanden
van die velen en een medeleven ook met
de Spoorwegen die de verantwoordelijkheid
van het gebeuren op zich nam. Ook daaron
der zal men in dit pas begonnen jaar gebukt
gaan.
Het totaalbeeld van het bevolkingsver
loop over 1961 werd in dit nummer samen
gevat. Inderdaad een bevolkingsverlóóp. Een
vrij sterke teruggang, die in het landelijk
beeld een donkere vlek vormt, al is het niet
de enige vlek. De profetie van de weten
schap, waaraan vaak schouderophalend
wordt voorbijgegaan, schijnt in vervulling
te gaan. Men kan er zich mee afmaken
door te zeggen: het zal mijn tijd wel duren.
En het moet toegegeven, dat het niet een
voudig is een oplossing te vinden, laat staan
4 te krijgen. Maar ondertussen is het toch
zó. En bij alle pogingen in de laatste jaren
is het nog niet gelukt de teruggang te stui
ten. Zónder die pogingen zou het nog erger
zijn geweest. Daarom blijft het zeer gewenst
terzake attent te blijven. En het hoofd niet
in de schoot te leggen. Maar aan die po
gingen, welke tot doel hebben de terug
gang te remmen, steun te geven. Ook al
schijnt het resultaat sobertjes. Gods water
over Gods akker te laten lopen betekent uit
eindelijk een ondergaan. Dat water naar
menselijk vermogen te leiden kan wel
vruchten afwerpen.
Wat het bevolkingsverloop over 1961 betreft, heeft geen der
acht gemeenten uit onze streek (Tholen en St. Silipsland) reden
tot juichen. Integendeel, het kan een mineurstemming zijn, want
nergens was er van enige groei sprake.
Het aantal vertrokken personen bijna honderd meer dan vorig
jaar, het aantal vestigingen bijna honderd minder.
Stavenisse, dat al enkele jaren het meest in de verdrukking zat,
kan voor 1961 bogen op het geringste -verlies, terwijl daaren
tegen de kerngemeente St. Maartensdijk het grootste offer heeft
moeten brengen door een teruggang van 69 inwoners. Bij dit
laatste dient echter opgemerkt dat de voornaamste factor hiervan
is geweest de beëindiging van de herverkavelingswerkzaamheden
en het daardoor afvloeien van de ambtenaren van de cultuur
technische dienst. Maar ook zonder dat is er van groei geen
sprake, zo min als in de andere streekgemeenten. Honderd vijf en
zestig inwoners minder op de ruim 17.000 tegenover een sterk
toenemende landelijke bevolking. Daarbij een schier jaarlijkse
vermindering van het aantal huwelijken, waaruit mede mag wor
den geconcludeerd, dat de bevolking van de streek Tholen en
St. Filipsland ook steeds meer verouderd.
Een statistiek bevolkingsopbouw zou dit ongetwijfeld bevestigen.
EEN UITZONDERING?
Voor een zo sterke teruggang als dit jaar
in het verloop der bevolking moet men
inderdaad wel enkele jaren teruggrijpen.
Maar dat was ook een uitzonderlijk jaar
met een bijzondere gebeurtenis: 1953. En
wanneer men nu de grote oorzaak zoekt
bij het verdwijnen van de ambtenaren van
de herverkaveling, dan zou er in voorgaande
jaren toch een behoorlijke of ongeveer een
zelfde groei geweest moeten zijn. Maar ook
dat is niet het geval. Het is gemakkelijk
dit even aan te tonen, door het resultaat van
de voorgaande zes jaren te noemen: 1955:
30 meer; 1956: 31 minder; 1957: 44 minder;
1958: 12 minder; 1959: 31, minder; 1960:
29 meer. Met „min" van het „plus" afge
trokken toont, dat er in die zes jaar een
groei was van totaal 3 inwoners. En waar
juist in die jaren door de herverkaveling
een tijdelijke import de cijfers flatteerden,
mag de conclusie, dat er een gestadige ach
teruitgang is, dit jaar in een wat versneld
tempo, door een ongunstige factor, maar
overigens een druppelende uitholling. Men
moet immers vooral niet vergeten, dat het
hoofdzakelijk jongeren zijn, die wegtrekken
waardoor de uitholling in feite erger is dan
het uiterlijke aangeeft.
GEHAVEND UIT DE STRIJD
Zoals gebruikelijk vindt men in tabel I de
totalen, waaruit bij een juiste vergelijking
genoeg valt te lezen.
Zelfs Tholen dat de laatste paar jaar de
meeste woningen kon bouwen bleef nu weer
beneden de 3400 zielen, St. Annaland kon de
2700 niet meer halen, terwijl St. Maartensdijk
amper de 2600 overschreed. Oud Vossemeer
verarmde niet zo heel veel, terwijl het voor
Poortvliet en Stavenisse dit jaar op het
gehele beeld beschouwd niet eens slecht
afliep. Scherpenisse heeft naast St. Maar
tensdijk het grootste verlies en ook St. Phi-
lipsland heeft weer een veer moeten laten..
Deze gemeente kreeg over de laatste drie
jaar gerekend toch altijd nog een verlies
van 57 inwoners te noteren.
Bij elkaar is het verlies van de streek dit
jaar op 165 inwoners gekomen is de kolom
„meer" in tabel I overbodig en zoals in
tabel II nog eens wordt onderstreept, zitten
we met een 400 streekbewoners minder dan
een halve eeuw geleden, ondanks het feit
dat de meeste streken in den lande zich
in flinke groei mogen verheugen, ondanks
ook het feit dat de gemiddelde leeftijd veel
gunstiger ligt dan 50 jaar terug.
HUWELIJKEN
De laatste kolom in tabel I leert even
eens, dat het aantal huwelijken bizonder
klein is. Over de laatste tien jaar genomen
is het trouwens regelmatig gedaald. Gemid
deld trouwt er dan maar één paartje op de
160 inwoners. Voor Sint Annaland en Sint
Maartensdijk was het er een op de 200
inwoners die het anker lichtten.
In dit opzicht komt Scherpenisse nog het
beste voor de dag in dit jaar. In 1959 waren
het 130 paartjes, in 1960 waren het er
123 en nu zijn het er maar 116. Bizonder
weinig.
GEBOORTES
Het geboortecijfer is met 1 minder dan
vorig jaar vrijwel onveranderd gebleven.
Per gemeente loopt het sterk uiteen. Sint
Annaland had dit jaar een zeer gunstig
cijfer met één geboorte op de 45 inwoners,
maar Scherpenisse haalde er niet meer dan
één op de 92. Het gemiddelde lag rond de
55 inwoners.
Inwonertal
Loop der bevolking over het jaar 1961
TABEL 1
In 1912
50 j.
per
a
U
O
c
<u
~0
O
1
Z3 CO
8 -S
M
V
li
li
Totaal
per
t-
«j
O
c
Huwe
lijken
Gemeenten
geleden
1 jan. 61
<u
O
<U
O
1 jan. '62
6
S
Tholen
Sint-Annaland
Sint-Maartensdijk
Oud-Vossemeer
Poortvliet
Stavenisse
Scherpenisse
3248
2540
2835
2169
1718
1823
1383
3406
2725
2673
2171
1624
1504
1298
67
61
31
40
26
24
14
31
28
20
17
13
15
12
145
26
69
56
59
30
49
191
86
149
90
76
41
74
3396
2698
2604
2160
1620
1502
1275
10
27
69
11
4
2
23
24
13
13
14
15
12
12
Totaal eil. Tholen
St. Filipsland
15.716
2067
15.399
2142
263
35
136
20
434
33
707
67
15.255
2123
146
19
103
13
Totaal district
Vorig jaar
17.783
17.541
298
296
156
157
467
576
774
681
17.378
17.541
34
165
116
123
TABEL II
Geboren in 1961
Overleden in 1961
Totaal 1 januari 1962
Gemeenten
mannen
vrouwen
mannen
vrouwen
mannen
vrouwen
Tholen
34
33
19
12
1679
1717
Sint-Annaland
34
27
14
14
1362
1336
Sint-Maartensdijk
17
14
11
9
1343
1261
Oud-Vossemeer
15
25
9
8
1057
1103
Poortvliet
8
18
9
4
856
764
Stavenisse
17
7
8
7
787
715
Scherpenisse
9
5
5
7
656
619
Totaal eil. Tholen
134
129
75
61
7740
7515
St. Filipsland
21
14
7
13
1070
1053
Totaal district
155
143
82
74
8810
8568
Vorig jaar
157
139
73
84
8914
8622
OVERLEDEN
Ook in deze tabel was geen verschil met
vorig jaar. Nog één minder op het al vrij
geringe aantal, ondanks dus ook de niet
gunstige bevolkingsopbouw. Op elke 112
inwoners kwam er één te overlijden. De
gemiddelde leeftijd was hoog, rond de 76
jaar. In Sint Annaland lag het dit jaar
nog het meest ongunstig. Daar zijn er
vorig jaar 14 en nu 28 overleden.
VESTIGING
Al lijkt op het eerste gezicht de vestiging
in Tholen niet gering, het waren er dit
jaar toch bijna 100 minder dan vorig jaar.
Bizonder gering was echter het aantal inge
komen personen te Sint Annaland. Met 26
zelfs het allerlaagste cijfer in de streek. Bij
elkaar was het aantal vestigingen een 90
minder dan vorig jaar.
VERTREK
Daarentegen blijft het vertrekcijfer zich
in stijgende lijn bewegen: 1959 waren het
er 609, in 1960 was het aantal vertrokkenen
681, en dit jaar zelfs 774. Het verschil van
300 tussen de totalen vestiging en vertrek
brengt het ongunstige cijfer en neemt het
geboorteoverschot geheel weg, ja meer dan
dat.
DE REDACTIE LEGT U VOOR:
GEDOMPELD IN ROUW
Bevolkingsloop in mineur
Het totale bevolkingsbeeld van de streek
Poortvliet's sportveld dit jaar in gebruik
Hoe „Schuttevaer in Stavenisse het gouden
jubileum vierde
Felicitaties voor de honderdjarige
St. Annalandse speeltuin wil lening vragen bij
gemeentebestuur
Een diplomaat is iemand die tweemaal denkt om niets te zeggen.
een geheel ander beeld geven op nagenoeg
hetzelfde bevolkingstal. De tabel II leert
bovendien dat er tegenover 8810 mannen
maar 8568 vrouwen zijn, zoals laatstgenoem
de categorie al vele jaren in de minderheid
is en ook dit jaar zijn er meer jongens (155)
tegenover meisjes (143) geboren.
WIE GROEIDE
Tenslotte wordt in tabel III nog een
vergelijking getrokken per gemeente met
het jaar 1962 en het jaar 1912. Van de acht
gemeenten in de streek blijken er sinds die
tijd maar drie te zijn gegroeid. Tholen met
148 inwonres, Sint Annaland met 158 inwo
ners en Sint Philipsland met 56 inwoners.
Stavenisse leed het grootste verlies, terwijl
het bij Sint Maartensdijk en Scherpenisse
ook niet gering is. Oud Vossemeer hand
haafde zich op vrijwel gelijke voet.
Hoeveel inwoners meer of minder
1 ADLL 111
in vergelijking met 50 jaar geleden
Gemeenten
1 januari 1912
1 januari 1962
nu meer
nu minder
Tholen
3248
3396
148
Sint-Annaland
2540
2698
158
Sint-Maartensdijk
2835
2604
231
Oud-V ossemeer
2169
2160
9
Poortvliet
1718
1620
98
Stavenisse
1823
1502
321
Scherpenisse
1383
1275
108
Totaal eil. Tholen
15.716
15.255
461
Sint-Philipsland
2067
2123
56
Totaal district
17.783
17.378
405
NOG ALTIJD MEER MANNEN
In tabel II is nog eens aangegeven de
verhouding tussen de mannen en vrouwen.,
zowel wat geboortes, overlijden als to
talen betreft. Wist u, dat er een halve eeuw
geleden op ons eiland in een jaar 531 ge
boortes ingeschreven werden en dit jaar 296;
wist u voorts dat het aantal overleden dit
jaar 156 betreft en in 1912 waren het er
283. Dat er zich een halve eeuw geleden
in 1912 614 personen vestigden en dit
jaar 576, dat er toen 734 vertrokken en nu
774?
Het zijn vergelijkende cijfers die vooral
ten aanzien van de geboorte en overlijden
Mogelijk wilt u nog meer halen uit
de tabellen. Bijvoorbeeld, hoe Oud Vos
semeer en Poortvliet een uitzondering
vormden door een veel groter aantal ge'
boren meisjes dan jongens, of dat er in
Poortvliet maar vier vrouwen zijn over'
leden, of dat Tholen de enige gemeente
is met meer dames dan heren. Het is alle'
maal mogelijk.
Alleen zult u nergens kunnen vinden,
dat er bevolkingswinst werd geboekt. En
dat is toch in feite het belangrijkste, zéker
wanneer er bij een in bevolkingstal groei
ende streek ook groeiende werkgelegen
heid gevonden kan worden
Dr. A. Kugel, Poortvliet, Tel. 01662-400.
Dr. J. Vermet, Nieuw-Vossemeer,
Tel. 01676-415.
Dr. J. M. v. d. Bel, St.-Maartensdijk,
tel. 01666-400.
HOOGWATER
in de week van 14 tot en met 20 januari
zondag 9.36 22,22
maandag 10.46 23.34
dinsdag 12.00
woensdag 0.50 13.12
donderdag 1.46 14.10
vrijdag 2.41 15.05
zaterdag 3.26 15.48
13 januari Eerste Kwartier te 12.27 uur
20 januari Volle Maan te 17.04 uur
MEVROUW DE CASEMBROOT
KWAM HONDERDJARIGE
FELICITEREN
„1862 Hulde aan onze honderdjarige 1962".
Een met bloemen versierd bord en dit op
schrift stond in de prille woensdagmorgen
van de 10e januari 1962 voor de woning
van de familie van der Sande in de Doelweg.
Darmee hadden de buren Cornelis van der
Sande al vroeg gefeliciteerd. Het was de
eerste gelukwens van de vele honderden,
welke die dag nog zouden volgen. Geluk
wensen in de vorm van telegrammen, an
sicht- en visitekaartjes, bloemen, fruitmanden
en vele andere cadeaux. Nog één Tholenaar
was vóór geweest. Op de avond van zijn
negen en negentigste jaar en drie honderd en
vier en zestig dagen kwam pastoor Rijsloo
van Tholen de jarige reeds feliciteren en
hij wist wat de oudste inwoner van de streek
nog bizonder op prijs stelde.
De tiende januari begon echter het grote
feest en de honderdjarige heeft zich er
reuze goed doorgebeten. Naar het vereni
gingsgebouw gereden was het daar alleen
al vanwege de kinderen en kleinkinderen een
drukte van belang. Bovendien kwamen er
op de receptie vele oudere tholenaren, vrien
den en kennissen, burgemeester v. d. Hoe
ven met zijn echtgenote, wethouder Janse,
de gemeentesecretaris Laban en als hoogte
punt vergezeld door burgemeester in het
namiddaguur de echtgenote van de commis
saris der koningin mevroum S. C. de Ca-
sembroot-Baronesse van der Feltz.
Een flinke doos sigaren ging vergezeld
van de beste wensen van jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot via zijn echtgenote over in
handen van de jarige. „Hoe is het met uw
man?" was de belangstellende vraag van
dhr. Van der Sande en zoals altijd volgde
er het voor hem onvergetelijk gebeuren op:
„Ik zat nog met uw mans vader op de
schoolbanken in Tholen."
Mevrouw de Casembroot onderhield zich
enige tijd met de oudste inwoner en met
zijn familieleden om vervolgens weer af
scheid te nemen met het verzoek de welge
meende groeten over te brengen aan de tot
zijn spijt verhinderde commissaris der konin
gin.
's Avonds bracht de Koninklijke Harmonie
„Concordia" een serenade met een monde
linge felicitatie van de voorzitter en een
muzikale gelukwens die klonk als een klok.
COMMISSIE WERKGELEGENHEID
GEDACHTENWISSELING MET
BRABANTSE INDUSTRIËLEN
Tegen donderdag 18 januari a.s. heeft
de Commissie Werkgelegenheid Eiland Tho
len een aantal Brabantse industriëlen uitge
nodigd om van gedachten te wisselen over
het rapport „Pendelarbeiders en industrie
vestiging op Tholen", Een bezoek zal wor
den gebracht aan de lagere technische school
te Sint Maartensdijk, de nieuwe haven van
Sint Annaland en aan de n.v. Zeeuwse
Oestermaatschappij „Bona Fides" te Tho
len.
De genodigden zijn: ir A. H. J. M. van
Dijck van de N.V. Aug. van Dijck-Petit;
dr H. J. M. v. d. Ven van de N.V. Beckers;
ir. J. C. Visser van de N.V.Holland; dr. J.
H. de Vos van de N.V. Potas; dr. M. Jan
sen van de N.V. Spiritusfabriek; drs. P.
Asselbergs van de N.V. Asselbergs Ijzer-
industrie en de heer A. Groeneveld van N.V.
Philips te Roosendaal,
BEVORDERING
Onze oud-stadgenoot K. M. v. d. Sande
werkzaam ter Provinciale Griffie te Arn
hem werd bevorderd tot hoofdcommies A.
VAKANTIE PRIJS
De aktiviteit van de plaatselijk verte
genwoordiger van de Ned. Chr. Bouwvakar
beidersbond, de heer P. Vis was voor het
werven van leden dusdanig dat hij kon mee-
loten voor de hiervoor beschikbaar gestelde
prijzen. Een gelukkige trekking bezorgde
hem en zijn gezin een in het uitzicht gestelde
gratis vakantie-week in het vakantie-oord
in Putten (Gld.J.
„EEN TWEE DRIE, DAAR BEN IK"
Op 19 en 20 januari wordt in het Groene
Kruisgebouw een tentoonstelling gehouden
onder het motto „Een-twee-drie", daar ben
ik". Het landelijk voorlichtingscentrum voor
Ouders en Opvoeders te Rotterdam beoogt
hiermee voorlichting te geven over de ont
wikkeling van het kind in de eerste drie
levensjaren. Neem er een kijkje, het is een
bizonder interessante en leerzame expositie.
Leerzaam voor iedereen die met kinderen
omgaat.
UITVOERING REDERIJKERS
De ^plaatselijke Rederijkerskamer „Een
dracht gaf op donderdag 28 december en
op vorige week woensdag 3 januari een uit
voering in de zaal van dhr. P. A. W. Mees.
Opgevoerd werd een 2-akter van Ame
rikaanse origine, geschreven door George
Batson, in een vertaling van Marijke de
Nes.
Dit tooneelwerk deed de aanduiding „een
komische thriller", alle eer aan en stelde
hoge eisen aan spelers en decors.
Het toneelgezelschap stond voor de moei
lijkheid de speciale sfeer op te roepen van
een oud Engels landhuis, compleet met spo
ken, noodweer en misdaad.
Een opgaaf die de Rederijkers behoorlijk
hebben opgelost, Zonder aan het spel van
de andere medewerkers tekort te doen, kan
wel worden gezegd dat het vooral Ria
van Tilburg was, die daartoe een grote bij
drage leverde. In haar rol van plantkunde-
lerares, schuilend voor het noodweer, ge
lukte het haar de misdadigersbende op te
rollen, die het landhuis benutte om er de
buit van een bankroof te verdelen.
De vele wisselende scenes en onverwachte
verwikkelingen gaven de opvoering een gro
te spanning. Toch zou het succes van dit
stuk niet mogelijk zijn geweest zonder de
toneelprestaties van alle spelers en speel
sters. En evenmin zonder de goede decors,
waaraan bijzondere aandacht was besteed.
Ook de verlichting was daarmee in over
stemming.
Dhr. A. M. van Engelen, die ook een wel
komstwoord had gesproken, vertolkte de
dank van alle aanwezigen en bood de speel
sters bloemen en de spelers sigaretten aan.
De regie was in handen van mevr. Renes,
als souffleur trad op dhr. A. Geerts, terwijl
dhr. Raaijmakers uit Bergen op Zoom de
grime verzorgde.
Als spelers traden op: Abr. Douw, N. v.
d. Houten, Stiny Buijs, Rien Quist, Hanne-
ke Rijstenbil, Anny Buijs, Ria van Tilbeurgh,
D. Polderman en Hans Renes. Mevr. Renes
speelde als invalster de rol van mevr. Helj-
boer.
De zaal was beide avonden goed bezet,
vooral op 28 december. Na afloop werd een
bal gegeven.
EEN JUBILEUM
Een onverwacht jubileum beleefde dhr.
C. L. Niemantsverdriet, toen enkele heren
van de Goudse Verzekeringsmaatschappij
hem vorige week donderdag een bezoek
brachten met de mededeling dat hij die dag
precies 25 jaar als agent aan de Maatschap
pij verbonden was. Voor dhr. Niemantsver
driet werd het dusdoende nog een gezellige
dag, waarin uiteraard vele herinneringen
werden opgehaald aan afgesloten verzeke
ringen van ziekte kosten, bromfietsen, T.V.-
antennes enz.
LEDENVERGADERING
ALG. BEJAARDEN BOND
De leden van de Alg. Bejaarden Bond
kwamen dinsdagavond in „Het Vosje" in
vergadering bijeen.
Na het welkomstwoord van de voorzit
ter, tevens sekretaris dhr. L. C. Vroegop,
werd het woord gevoerd door de propa
gandist van de Bond, dhr. Verhage te Wil
lemstad. Deze gaf een overzicht van het
