EENDRACHTBODE Chantage Demonstratie met plastic drains op Tholen Bungalow te Sint Maartensdijk 16e JAARGANG No. 50 28 OCTOBER 1960 TWEEDE BLAD Evolutie in de drainage Fotohaodcl jubileert Drommen van lijders aan Brandend Maagzuur in één dag onder de kap (Het verleden van HANNEKE SCHONEVELD) Tholen is een paar jaar te vroeg verkaveld voor wat de drainage betreft. Wanneer men het gemak heeft gezien, waarmee woensdag middag in de Middellandpolder te St. Maartensdijk enkele hon derden werden gedraineerd met de nieuwste vinding op dit gebied: de 6 meter lange van waterdoorlaatsleufjes voorziene plastic buis, dan zou men wel tot die conclusie moeten komen. Geen gesjouw en vervoer met de kilo's wegende gebakken buizen, geen turf molm en geen „kragen, maar simpelweg de plasticbuizen in elkaar schuivend en vanaf de hiertoe aangepaste normale drainmachine in de gegraven sluif te zien voeren, het lijkt dè oplossing voor het al jaren door zo tijdrovende zware drainagewerk. Daartoe werken samen de Ned. Heide Mij, de Herverkaveling en de landbouwers G. de Wilde en A. Breure te Sint-Maartensdijk, alsmede de gebr. van Engelen te Oud-Vos- semeer. Het was namelijk de bedoeling om hiervoor percelen met verschillende grond slag te beproeven. Daarom wordt gebruik gemaakt van het perceel van dhr. de Wilde als oudelandgrond, van een perceel van dhr. A. Breure: plaatgrond en tenslotte in de zwaardere klei van de Van Haaftenpolder, de schorgrond van de Gebr. van Engelen. Op ieder gedeelte zal zo'n 1200 meter plastic de grond in gaan. Wat we er van zagen in de Middellandpolder kon niet anders dan uitstekend geslaagd worden genoemd. De grond is daar trouwens zelfs na die ge weldige regenval goed doorlaatbaar geble ven en niet alleen dat het werk voortreffe lijk ging, maar ook de gelegde plastic drains „liepen" na enkele minuten of er nooit iets anders dan plastic is gebezigd. Deze evolutie in het draineren zal zich ongetwijfeld verder ontwikkelen. Het gaat trouwens niet alleen om ons land. Men denkt bij deze proeven tegelijkertijd aan de mogelijkheden van toepassing in de tropische gebieden. Zelfs als leek zal men moeten toegeven, dat er perspectief in zit. Mogelijk tonen deze proeven op Tholen aan, dat er nog wat veranderd dient te worden. Het zal er niet bij blijven. De glasvezelomwikkeling van de plastic buis komt zeker ook nog aan de beurt. Vroeger of later en een eeuw duurt dit niet meer, zoals de klassieke methode het een eeuw heeft vólgehou- den zal de plastic drain zijn inge- burgerd alsof er nooit gebakken aarden buizen hebben bestaan, zoals ook de drainmachine een sleuf graaft, alsof er nooit een mens een kromme rug heeft overgehouden door de handdrainage. Een bos plastic drains (6 meter lang per stuk) op de normale drainma chine meegenomen, be spaart veel tijdrovend en moeizaam vervoer in vergelijking met de aar den buizen. Zo is drai neren als het ware aan de lopende band moge lijk. In onze streek wer den vorige week de monstraties gegeven. Er zijn zowel wat het niet- dichtslibben als wat de houdbaarheid van de plasticbuis betreft goede verwachtingen, maar 't definitief oordeel over deze methode wordt nog even opgeschort tot alle proeven zijn genomen en het rapport over de resultaten (op lange ter mijn) rond zit. Bij voorbaat aannemende, dat alles volgens de plannen is ver lopen, dan kwam gisteren de bungalow voor de hoofdonderwijzer van de chr. school, de heer J. B. Aarnoudse te St. Maartensdijk, onder de kap. Op zichzelf geen bizonderheid of het moest zijn voor de toekom stige bewoners zelf. Geen bizonderheid omdat er wel meer bunga low's op ons eiland zijn gebouwd, welke overigens dikwijls de strakke normale huizenbouwlijn prettig onderbreken. Het bizondere van deze bungalow is echter, dat ze in één dag is opgebouwd en onder de kap kwam. Op dezelfde dag dus de eerste steenlegging en de vlag in top. Dat is wel een bizonderheid, waarvan we toch wel iets meer mogen vertellen. BOUWFONDS NEDERLANDSE GEMEENTEN Er waren en er zijn er nog velen in ons land, die niet passief willen afwachten, tot zij bij de nog steeds heersende woning- schaarste eens voor een huurwoning aan de beurt komen. Trouwens, wat die huur (wo ningwetwoningen betreft, ziet men de Cen trale Overheid de laatste tijd zelfs afrem men. Het economisch beleid prefereert eer der de particuliere premiebouw of nog liever de bouw in de zgn. „vrije sector". En dat is een reden te meer voor vele Nederlanders om te trachten zelf hun woonprobleem op te lossen terecht wensen zij een eigen huis, want van de inwoning hebben ze tabak. Daarnaast zijn er met name ook in onze omgeving velen, die een eigen huis nu een maal boven een huurwoning prefereren. Zo telt ons land bij elkaar heel wat inwoners, die er de inspanning en een bedrag aan spaargeld voor over hebben om een eigen woning te verwerven. Om deze categorie te helpen, richtte een aantal gemeentebesturen die met vrijwel alle andere gemeenten in ons land voor wat de woningproblemen betrof sinds de oorlog diep in de zorgen zitten in het jaar 1947 de N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten op. Sinds die tijd verzorgde dit Bouwfonds door bouwtech nische bemiddeling en financiering reeds meer dan 14.000 eigen woningen. Voor wat onze streek betreft, hebben daarvan o.a. ook Stavenisse en St. Filipsland na 1953 ge profiteerd. Inmiddels zijn al ruim 600 Ne- Menig streekbewoner van Tholen en Sint Filipsland zal in een oud album of misschien ergens uit een laadje en uit een enveloppe een wat vergeeld maar op stevig karton gedrukt fotootje tegenkomen, waarop hijzalf of z'n vader of moeder staat afgebeeld. Moeder dan wellicht in de prachtige thoolse kanten muts met al het daarbij behorend versiersel en vader, stijf en strak, trots en bars als representant van de militie. Aan voor- of aan de achterkant van die foto zijn lijders-af van de ene minuut op de andere. Dat doen dan zo'n paar Rennies. Bij de eerste aanwijzing van overtollig maag zuur en dat stijgt dan snerpend op, soms tot hoog in de keel een of twee Rennies laten smelten op de tong. En dat is dan allesWeg zuurbrand weg pijn weg zorgen van een verstoord maal of angst voor 'n nieuwe aanval, 'n Wonder wat Rennies voor U doen. Niet zonder reden houden talloze zuur- brandlijders altijd een paar Rennies bij de hand, waar ze ook zijn. En zo smo ren ze iedere brand in de Idem nog vóór hij goed kans krijgt om uit te barsten. staat in kleine sierlijke druklettertjes „Foto Van Melle". Een bizondere gebeurtenis, wanneer men zo'n 50 of 60 jaar geleden een „portret" liet maken. Men liep er dan 20 kilometer voor naar Bergen op Zoom en voor de oude garde is dan ook foto „Van Melle" nog steeds het begrip voor een goed portret. Sindsdien is er heel wat veranderd, ook in de fotografie en ook bij Fotohandel Van Melle. Immers, dertig jaar geleden al werd deze bekende zaak overgenomen door de heer K. H. Kolber, die wist een naam over te nemen, waarvan hij het vertrouwen diende te bestendigen. Daarin is hij volkomen geslaagd, enerzijds door het vakmanschap van de oude glorie, anderzijds door tijdige modernisering en aanpassing aan de ontwikkeling.De nieuwste apparatuur, snelle aflevering werden nu eenmaal eis des tijds en in de firma Kolber nu geleid door wed. G. J. Kolber-Verbaant leefde het vertrouwen van de firma Van Melle verder. Men heeft er ook de laatste nieuwtjes van de fotokina, men heeft er de automatische camera's en men heeft er nog steeds dat vertrouwen van weleer. Ter ge legenheid van dit 30 jarig bestaan heeft de firma Kolber een fotowedstrijd uitgeschreven van 1 novenber tot 1 december met als onderwerp: „herfst". Inzendingen van ge wone foto's, kleurenfoto's en dia's komen in aanmerking. De jubilerende firma met het jarenlang verworven vertrouwen gelukge wenst. MET MACHINES TEVREDEN Eer de herverkavelingswerkzaamheden 'n aanvang namen op Tholen, kon men menig landbouwer horen zeggen, wanneer hij al had gehoord van de machinale drainage: „Ik hoop maar dat het bij mij met de hand zal gebeuren." Maar spoedig dacht men er anders over. Waren er genoeg vakbekwame draineerders, dan was het nog iets anders, maar om op te schieten moesten er vaak ongeschoolden aan te pas komen. Men zag daarnaast het werk van de drainmachines en het duurde niet lang of men zag op ei gen akker liever de machine dan de hand kracht. Tot een jaar of 10 geleden toe is er in de drainagemethoden, zoals die sinds een eeuw werden toegepast weinig veranderd. Voor die tijd waren het allemaal sloten en greppels, wat veel landverlies betekende. Een honderd jaar geleden begon men de greppels te vervangen door de in Neder land gebakken aarden buizen, wat een tijd rovend en hard werk betekende. Voor de kleinere en ook wel voor de grotere boer betekende dit vaak een nat- en koud winter- karwei. In 1950 werd de machinale methode reeds hier en daar toegepast. Met een ma chine werden drainsleuven gegraven en daarmee tevens de drainbuizen gelegd. Het is voor Tholen geen nieuwtje meer. We hebben het de laatste jaren op vele akkers en in alle gedeelten van onze streek toe gepast gezien. De mogelijkheden bleven on danks dit machinale toch nog beperkt door het feit, dat de zware volumineuze buizen naar en over het perceel vervoerd en in de machine verwerkt moesten worden. LICHT EN LANG De plastic bood nieuwe mogelijkheden. Daarmee werden door de Nederlandsche Heidemaatschappij reeds in 1956 en 1957 proeven genomen en vorig jaar ook op een perceel onder Sint-Annaland, waar naast elke rij plastieke drains nog een rij klas sieke buizen werd gelegd ter vergelijking. Het resultaat van deze proef is, dat zich in de aarden buizen drie centimeter slib had gevormd en in de daar onmiddellijk naast liggende grond -dus in dezelfde structuur slechts drie-tiende centimeter slib in de plastic buizen werd aangetroffen. Het is niet zo, dat alleen door deze voor de plastic methode zo gunstige uitslag, nu maar direct en hurry-up dit materiaal ook zal worden toegepast. Maar wel, dat op uit gebreider schaal en met steeds meer ver trouwen op een goed resultaat proeven ge nomen worden. Vooraf is er heel wat ge- experimenteerd. Er moest uitgezocht hoe men de zaagsneden moest aanbrengen, hoe breed, hoe lang, hoeveel per meter buis lengte en hoe moeten de zaagsneden over de omtrek van de buis verdeeld worden. Immers deze zaagsneden vervangen het po reuze van de aardenbuis. Plastic op zich is zonder meer doorlaatbaar. En toch móet er voldoende water in de buis kunnen komen, zonder dat er zand- en slibdeeltjes in de buis zouden spoelen. Nog steeds is het onderzoek dienaangaande niet geheel afgesloten. De demonstraties, ook van deze week hebben de uiterlijke en di recte voordelen wèl onmiddellijk aangetoond. De firma van der Ende te Borssele constru eerde de eerste drainmachine, waarmee plastic buizen gelegd kunnen worden. Zo'n machine zagen we in de Middellandpolder aan het werk. De buizen voor tientallen meters drainage worden gelijk meegevoerd op de machine. Elke buis is 6 meter lang. Bij de „oude" machinale methode waren 8 man nodig, bij de nieuwe plastic methode is een bediening van 4 man voldoende. Het is duidelijk dat deze wijze vas uitvoering een belangrijke arbeidsbesparing oplevert. Een man bestuurt de machine, één steekt de 6 meter lange buizen in elkaar een derde zorgt voor de eindbuizen aan de slootkanten en nummer vier brengt aarde op de in de sleuf gevoerde buis. En toch is de prijs in vergelijking met de oude methode nog niet goedkoper, dit vanwege de nog dure plastic. Maar zodra dit op grote schaal zal wor den toegepast, zal de prijs aanmerkelijk la ger komen te liggen. PROEF DOOR SAMENWERKING Nadat er dus vorig jaar reeds onder Sint-Annaland een proef is genomen, gaat dit thans op wat ruimer schaal gebeuren. derlandse gemeenten bij dit Bouwfonds aan- gesloen, want alleen gemeenten kunnen hiervan aandeelhouder zijn. Middels schuld brieven wordt het benodigde kapitaal ver worven. DERTIG TYPEN Onder de ruim 600 aangesloten gemeen ten is ook Sint-Maartensdijk. En zo is het nu ook daar mogelijk, dat voornoemd Bouw fonds „opereert". Wat is namelijk de voor- naaste faciliteit voor de inwoners van een bij dit Bouwfonds aangesloten gemeente Kort en goed de financiering. Wil men een woning bouwen van laten we zeggen 20.000 dan behoeft men over niet meer dan 3000 „eigen geld" te beschikken en dit te storten in het Bouwfonds, waarna deze instelling de resterende 17.000,beschikbaar stelt, af te lossen in een 30 jarige periode. Deze faciliteit onderstrepend gaan we het ander zijds niet mooier voorstellen dan het is. Immers, men dient jaarlijks voor de rente en aflossing te zorgen en dat is bij éénmans- verdienste niet gering. Maar waar komt men tegenwoordig nog beneden het tientje huur Dat is nauwelijks het geval bij een al bijzonder eenvoudige woningwetwoning. En dat blijft altijd een huurwoning. Van wo ningbezitsvorming is er op die manier geen sprake. Daarom mag worden vastgesteld, dat de particuliere woningbouw-weg via dit Bouwfonds aanmerkelijk gemakkelijker kan worden betreden, waarom er in den lande dan ook veel gebruik van wordt gemaakt. Dat men niet aan deze 3000,eigen geld is gebonden, maar het gerust meer mag zijn, dat men voorts versnelde aflossing kan ple gen, zal ieder wel duidelijk zijn. Dit Bouw fonds werkt overigens ook nauw samen met verschillende Boerenleenbanken. Dat men tenslotte niet aan de bouw van een woning van 20.000 is gebonden, moge blijken uit het feit, dat het Bouwfonds inmiddels al met een dertigtal woningtypen werkt. Ont- werpkosten zijn er dus niet, evenmin als architectkosten. HET PANEELSYSTEEM Eén van dat dertigtal ontwerpen is het bungalow type Orchidee. En dit type nu wordt in Sint-Maartensdijk gezet voor de heer Aarnoudse. Het bijzondere hiervan is dat het wordt gebouwd volgens het zgn. paneelsysteem B. G. Het Bouwfonds zegt hier het volgende van Een woning volgens paneelsysteem B. G. is extra gerieflijk van binnen en van buiten bijzonder aantrekkelijk; degelijker dan de „traditionele" woning bouw; bovendien meteen al helemaal kurk droog. Een huis in dit geval een bungalow in één dag onder de kap Hoe is dat mo gelijk Het is het geheim van het paneel systeem, een geheim dat toch wel wordt ont huld, wanneer men weet dat zo veel moge lijk kleine en grote onderdelen niet op het werk worden gemaakt, doch vooraf worden gefabriceerd in 'n modern uitgeruste fabriek. Zo worden voor de binnenmuren speciale, in de fabriek vervaardigde panelen gebruikt. Daardoor gaat de opbouw op het werk uiterst snel. In één dag kunnen de binnen muren en de binnenwanden van de buiten spouwmuur worden opgebouwd en kan het huis „onder de kap" worden gebracht. Door dat bovendien in de woning niet gemetseld en niet gestukadoord behoeft te worden, krijgt men ook daardoor geen water binnen. Het huis is dus meteen al kurkdroog. De paneelconstructie is even solide als gemet selde muren, de isolatie tegen koude is zelfs tweemaal zo goed 1 Een plezierige verras sing zal dan ook de lage brandstofrekening zijn. Niet alleen de warme muren, ook de speciale tochtweringsconstructie werken daaraan mee. De laatste maakt namelijk dat de draairamen en buitendeuren geheel tocht vrij zijn. Nadat de woning onder de kap is gebracht, wordt de buitenmuur er als een normale baksteenmuur omheen gemetseld van eerste soort steen. Van buiten ziet het huis er dus wel „traditioneel" uit. Men be grijpt hieruit tegelijk wel, dat het huis met in die ene dag ook helemaal klaar is. Wel watervrij. Voor de bungalow in Sint-Maar tensdijk werd eveneens dat elders ook zo gebeurd eerst de fundering gestort en de vloerbalklaag gelegd. Om de indeling van deze bungalow nog wat te verduidelijken la ten we hier nog een toelichting volgen. Door de voordeur, voorzien van canaléglas komt men in de hal, die aan de linkerzijde een deur heeft naar de woonkamer 4 x 7.20). De hal gaat aan het eind naar rechts over in een gang met deuren naar de keuken, w.c., berging of slaapkamer. In het laatste geval wordt een aparte berging gebouwd. Verder nog een douchecel en twee slaap kamers. Het ruime woonvertrek heeft in voor- en zijgevel grote ramen. Een handige doorgeefkast levert een rechtstreekse ver binding met de keuken. Men heeft in deze bungalow dus de beschikking over 2 twee persoons en 1 driepersoons slaapkamer. De keuken is voorzien van een Bruynzeelaan- recht. De inhoud van de bungalow is; 376 m3. Met dit woningtype wil het Bouwfonds van de Nederlandse gemeenten het be- wijs leveren dat de degelijkheid van vroeger en het tempo van vandaag kun nen samengaan. De proef op de som daarvan wordt in Sint-Maartensdijk ge nomen. Men kan er lering uit trekken. Ondertussen wensen we het gezin Aar noudse in Sint-Maartensdijk spoedig prettig wonen in de nieuwe Orchidee. Een afbeelding van het bugalow type B 3 Orchidee met een inhoud van 388 m3 Te Sint Maartensdijk wordt een soortgelijke bugalow ge bouwd met een inhoud van 376 m3. 45 door ]OKE DE VALK „Voor een vrouw, die een man heeft met een aardige grijpstuiver, die hij aan ons, gesjochte jongens, ver dient," antwoordde de man droogjes. „Ik heb zin in die zaak en daarom wil ik hem kopen." „Wel, dan koop je hem." „Ja, maar de centen ontbreken me." „Hannie, wees nu eens redelijk. Jij kunt toch wel voor de centen zorgen?" „Of ik daar wel of niet voor kan zorgen, is geheel mijn zaak. Ik zal jou eens wat vertellen, meneer, en knoop dat goed in je oren. Je krijgt geen cent van me, nu niet en nooit niet. Noch voor een café, noch voor iets anders. Jij en werkenlaat me niet lachen. Je hebt nog nooit in je leven één cent eerlijk verdiend, behalve misschien in de gevangenis, omdat je daar wel moet werken." „Tja, als je er zo over denkt „Juist, zó denk ik er over. Laat ik je een goede raad mogen geven: vergeet mij en het huis, waar ik woon. Als je nog één keer het waagt me op welke manier ook lastig te vallen, dan waarschuw ik de politie. En die vind je wel, zoals die je al zo vaak heeft gevonden." Hij kneep ^en oog half dicht en keek haar aan. „Dat zou ik maar niet doen, zus, want als ik in handen zou komen van de prinsemarij, dan zou mijn geheugen beslist weer terugkomen." „Dat is dan erg prettig voor je. Vertel dan maar aan de politie, wat je kwijt wilt, maar mij maak je niet bang. Mijn man weet alles van me en heeft me des ondanks geaccepteerd." Hij schoot in een lach. „Ga nou „Als je het niet gelooft, ga je het hem zelf maar vragen. Je bent immers altijd zo goed op de hoogte van verschillende adressen, he? Wel, dan zul je zijn kan toor ook wel weten te vinden. Om negen uur 's morgens is hij doorgaans aanwezig. Je kunt hem vragen, wat je graag wilt weten en vertellen wat je graag kwijt wilt. Mooier kan het al niet. Doch als je nog één keer bij me aan huis komt, dan mag je binnenkomen, maar dan ga je er alleen maar uit om over te stappen in de zes pijper. Jij weet ongetwijfeld wel, wat dat voor soort vehikel is, nietwaar „Hoe wou jij dat versieren, zus?" vroeg hij spottend. „Dat is voor mij een weet en voor jou een vraag. Ik ben blij, dat je de eerste maal, toen je bij me thuis was, je ware bedoelingen hebt verteld. Sindsdien heb ik mijn maatregelen genomen, zie je Neem de proef maar eens op de som. Ik denk, dat je dan van een kouwe kermis zult thuiskomen." Hij keek haar lange tijd aan, terwijl Hanneke al haar aandacht aan de weg besteedde. „Je wilt me over bluffen, zus." „Nog eens: Wat ik wil of niet wil, is mijn zaak. Dank zij mijn verleden ben ik een beetje op de hoogte met jullie praktijken. Daarom heb ik maatregelen ge nomen om je bij je eerstvolgende bezoek een warm ont haal te bereiden. Misschien wil je zo vriendelijk zijn in de eerstkomende dagen Het meisje heeft orders om je onmiddellijk binnen te laten, zie je? Je hoeft niet meer voor het raampje te blijven staan." Hij zweeg een hele tijd en zei toen op norse toon „Keer om. Ik wil naar de stad terug." „Ik kom er net vandaan en ik ben pas over een paar uur weer thuis. Bevalt m'n gezelschap je ineens niet meer Hanneke voelde, dat ze overwicht over hem kreeg en werd een beetje driest. „Ik moet dadelijk naar de stad terug," besliste hij. „Zo je wilt. Ik zal je bij de eerstvolgende bushalte afzetten. Ieder kwartier gaat er een naar de stad." „Ik heb niet genoeg geld bij me." „Dat is ook wat, he Nou, dan ga je wandelen. Dat is goed voor de spijsvertering." „O ja Wandelen, zei je Wie heeft mij gevraagd in te stappen Hanneke dacht even na. Oké, je hebt gelijk. Ik zal je terugreis betalen." Bij het eerste bushaltebordje stopte ze en diepte een gulden uit haar portemonnaie. „Alsjeblieft, meneer, dat is ruim voldoende voor een enkele reis naar de stad en een trammetje naar de „Gouden Leeuw". Het beste met je zaak, hoor. Kom nog eens aanwippen. Je bent beslist welkom, hoor Zwijgend nam hij de gulden aan en stapte uit. De ver wensing, die hij uitte toen ze weer gas gaf, kon zij niet horen. Met een triomfantelijke blik op haar ge zicht reed ze tot de eerste zijweg, waarna ze via een binnenweg weer naar de stad reed. Als ze een beetje geluk had, was ze degene, die aan het langste eind had getrokken. Ze had hem overbluft en ze was ervan overtuigd dat hij het verhaaltje accepteerde, dat haar man alles van haar verleden wist. Dat was nu alweer enkele weken geleden en sedert dien had ze niets meer van Jaap gehoord. Juni was ge komen en Dubois had een pension besproken op Ame land. Samen zouden ze heerlijk gaan genieten van een veertiendaagse vakantie in het begin van augustus. De donkere wolken, die zich boven het hoofd van Hanneke Dubois, geboren Schoneveld hadden samengetrokken, waren opgelost. Nu scheen de zon weer en niets ver duisterde haar huwelijksgeluk. Tot die warme zomeravond in het begin van Juli. Wordt vervolgd.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1960 | | pagina 5