Fa.C v.d. Klundert
6%
«CRUSIO
Jubileunnpri|zen
1909 1959
Nieuwe zoute vis
Vader
Draagbare radio's
Philips
Braun
Novak
Grote sortering
GEBR. V0ETS
M. i. den Engelsman
en 'n jaar lang
JUBILEUMRENTE
Gevraagd Nette Meisjes
Carfonoagefabriek eo Drukkerijen
SJEF TRIMBACH
Nette Meisjes
Overname Zuivelbedrijf
Wij geven de hoogste inruilwaarde
staat klaar!
C. Duine en Zonen
H.H. Landbouwers
4 zelf rijdende CLAAS COMBINES
LEVERTON erwten maaier
2 PICP-UP PERSEN,
1 NIEUWE GRAANMAAIER
tel. 99 - OUD-VOSSEMEER
Dat zijn 2 koopjesdagen
van Meubelmagazijn
BEUKELAAR
H.H. Duivenhoudcrs
Vader
Verloren
Voor Vaderdag
SPIERINKJES
VADERDAG
VULPENDAG
vele eeuwen daarna de meest griezelige
spookgeschiedenissen met de hunebedden
bleven verweven,
In een beschrijving van t Graetschap
Drente en de Heerlijckheydt Westerwoldt",
gedrukt op de achterzijde van een naar
schatting 400 jaar oude landkaart, zegt
„Auctore Cornelio Pynacker I.C. over deze
„Groote Steenen":
„Het dunckt my hier weerdigh te ver-
haelen, 't geen anderen oock geschreven
hebben, dat in dit landt veel steenen sijn,
de autaren niet ongelijck, en soo groot, dat
het onmogelijck schijnt, datse daer gevoert,
oft van menschen gebracht sijn. Sommige
liggen omlaegh, daer andere platte op ge-
leydt sijn, en een eng gat in het midden
gelaten, daer een mensch alleen kan door-
kruypen. Sy versieren dat de heydenen hier
gewent waren haer afgoden menschen te
offeren, diese eerst door dese gaten dwon
gen te gaen, en daar en tussen met modder
endreck wierpen, en so aen de autaren
doodt sloegen; en seggen, dat dese manier
tot den tijdt van Sint Bonifacius, Bisschop
van Utrecht, onderhouden is. Soo dat som
mige meynen, dat om dese oorsaeck noch
hedensdaeghs de voornoemde gaten den
vuylen naam behouden."
Ook Cornelio Pynacker en zijn tijdge
noten hadden dus blijkbaar nog geen af
doende verklaring voor de aanwezigheid
van de hunebedden gevonden. Zij zagen
de stenen als offerplaatsen van de heidenen
en waren er niet zonder vrees voor. Drie
honderd jaren later was men blijkbaar reeds
geheel over die vrees heen. Hoewel er toen
beschermende overheidsbepalingen moeten
moeten hebben bestaan, verdwenen de hune
bedden als sneeuw voor de zon. Vele West-
Friese zeedijken vonden een vaste voet in
het puin van de grote Drentse keien. Mo
menteel zijn er in Drenthe nog ongeveer
vijftig hunebedden over, waar thans streng
over wordt gewaakt.
Wanneer wij de enorme brokken steen,
waaruit de hunebedden zijn opgebouwd, be
kijken, dan schijnt het ons met Cornelio
Pynacker „onmogelijck, datse daer gevoert,
oft van menschen gebracht sijn." Toch zijn
ze er gekomen en de oudheidkundigen heb
ben na jaren van geduldig zoeken, verge
lijken en combineren kunnen vaststellen
hoe dit alles in zijn werk moet zijn gegaan.
Met de ijsstromen uit Scandinavië aange
voerde zwerfkeien werden na tienduizenden
jaren rust in de Drentse beekdalen door de
hunebedbouwers op ruwronde boomstammen
geplaatst en daarover door honderden man
nen voortgetrokken. Door telkens de achter
ste, vrijkomende rol naar voren te verplaat
sen ontstond een primitieve baan waarlangs
de stenen over vaak grote afstanden naar
de bouwplaats werden getransporteerd.
De lengte-as van het bouwwerk werd ge
vonden door bij opkomende zon een stok
in de grond te plaatsen; de schaduwstreep
van deze stok gaf dan de aslijn aan. Eerst
werden nu, op ongeveer één meter van
elkaar, twee rijen stenen, met de gladde kant
naar binnen, recht op naast elkaar geplaatst.
Zo ontstond een stenen gang, die voor en
achter werd afgesloten en tenslotte met twee
zware stenen werd afgedekt.
Vraag niet hoeveel moeite en tijd het
heeft gekost om de hier in een paar regels
beschreven handelingen te verrichten. Het
is niet waarschijnlijk dat de hunebedbouwers
dit zware werk zelf hebben gedaan. Men
neemt aan dat zij dit door in de buurt
zwervende jagersstammen hebben laten
doen. Die stammen stonden in beschaving
ver bij de hunebedbouwers ten achter en
toonden grote eerbied voor hun macht en
hun wapens.
De tussen de grote stenen openblijvende
gaten werden zorgvuldig dichtgemaakt met
kleinere stukken steen en daarna werd het
gehele bouwwerk met aarde overdekt. Klei
nere stenen werden er in een ruime kring
omheen geplaatst om afschuiven van het
zand te voorkomen. De vloer werd belegd
met veldkeien, die op hun beurt weer werd
bedekt met tot gruis gehamerde stenen. In
de zuidelijke wand werd een opening uit
gespaard, waardoor men via een soort por
taal de grafkelder kon betreden.
In deze, ten koste van veel moeite en
tijd gebouwde graven zetten de hunebed
bouwers hun doden bij. Zij gaven hun
daarbij, naar men uit gedane vondsten heeft
kunnen afleiden, wapens en voedsel mee. Bij
verschillende opgravingen heeft men in de
hunebedden ook sporen van vuur gevonden.
Of deze vuren een reinigende betekenis had
den of dat men daar iets anders mee heeft
voorgehad, heeft men tot dusver niet kun
nen vaststellen. Ook de vraag welke ver
klaring men aan de vormgeving van de
graven moet geven zal wel nimmer worden
beantwoord.
De hunebedbouwers moeten afstammelin
gen geweest zijn van een zeevarend volk,
dat via lange omwegen uit Spanje in deze
streken is beland. Misschien zijn him gra
ven een herinnering aan de rotsgraven van
hun voorvaderen, misschien geven zijn ons
alleen maar het beeld van een omgekeerd
schip. Men weet het niet.
Bij een bezoek aan het gerestaureerde
hunebed in Noord-Sleen hebben wij verno
men, dat men voor dit werk niet meer dan
acht weken nodig heeft gehad. De Ned.
Heide Maatschappij, die het werk heeft uit
gevoerd, had hierbij dit vóór op de hunebed
bouwers van 1000 tot 2000 vóór Christus,
dat de stenen niet meer bijeen behoefden te
worden gebracht en dat zij bij het werk van
de meest moderne werktuigen gebruik kon
maken, zoals takelwagens en springstoffen.
Voor een belangrijk deel heeft men echter
ook gebruik gemaakt van werktuigen, die
de hunebedbouwers niet onbekend moeten
zijn geweest, zoals houten rollen en hefbo
men. De zwaarste steen, die in het hunebed
is geplaatst, weegt naar schatting 22 ton.
Twee takelwagens zijn er voor nodig ge
weest om het gevaarte vanuit de staats
bossen in Borger naar Noord-Sleen te bren
gen en daar op zijn plaats in het hunebed
te zetten. Om aan stukken te komen ter
afdichting van de tussen de stenen open
gebleven gaten heeft men enkele zwerfkeien
met amoniumnitraat uit elkaar laten sprin
gen. Men deed hierbij de ervaring op, dat
het geen zin heeft de springstof onder de
steen te brengen, ofschoon dit de meest voor
de hand liggende plaats is. Pas toen men
de lading, bedekt met wat leem, bovenop de
steen had aangebracht bleef er na de ont
ploffing van de kolos niet veel meer over
dan wat brokken.
Om belangstellenden in de gelegenheid te
stellen zich de bouw van een hunebed goed
in te denken, is alleen de Westelijke helft
van het graf met zand en heideplaggen af
gedekt. Het andere deel is vrijgelaten zodat
daar de plaatsing van de stenen goed is te
zien. Op dezelfde manier is men in het in
wendige van de kelder te werk gegaan.
Alleen onder het met aarde overdekte deel
is de vloer van veldkeien met steengruis
bestrooid. Inl dit gedeelte van de kelder
zullen enige grafvondsten worden geplaatst
in de vorm van elders gevonden aardewerk,
wapens en gebruiksvoorwerpen. Voorwer
pen uit een tijd, die ons al vele eeuwen
(Cornelio Pynacker bewijst het) aanleiding
heeft gegeven tot fantasieën «n vage veron
derstellingen.
In Noord-Sleen gaan thans echter „de
stenen spreken."
(Nadruk verboden)
Ondertrouwd
Mr. A. J. van der Hoeven
en
H. W. Kappers
Huwelijksvoltrekking ten stad-
huize te Tholen op 3 juli 1959
14.00 uur.
Kerkelijke bevestiging in de
Ger. Kerk te Tholen om
14.30 uur.
Receptie: Hotel Zeeland van
16.00—17.00 uur.
Tholen, juni 1959.
Zo de Heere wil en zij
leven hopen onze lieve
ouders en grootouders
G. dé Bruine
en
M. de Bruine-de Witte
op 24 juni a.s. hun 50jarige
echtvereniging te herdenken
Dat zij nog lang gespaard j
mogen blijven, is de wens
van hun dankbare kinderen
en kleinkinderen.
St. Annaland:
J. C. de Bruine
D. de Bruine-
Goedegebuure
Grand-Rapids U.S.A.:
J. de Bruine
J. de Bruine-Moerland
Tholen:
J. M.Westdorp-de Bruine
A. M. Westdorp
en kleinkinderen
St. Annaland, juni 1959
Ooststraat 5
Gelegenheid tot feliciteren
van 19.3021.00 uur.
Enige Algemene
kennisgeving
Heden overleed tot onze
diepe droefheid, na een
langdurig geduldig gedra
gen lijden, onze geliefde
man, vader, behuwd- en
grootvader de heer
Adriaan Cornells Gebraad
in de ouderdom van ruim
68 jaar.
Stavenisse:
J. L. Gebraad-Hage
St. Maartensdijk:
J. M. W. Potter-Gebraad
P. Potter
Stavenisse:
B. A. Gebraad
J. M. Gebraad-Heijboer
W. L. Moerland-Gebraad
C. Moerland
J. Moerland-Gebraad
M. Moerland
en Kleinkinderen
Stavenisse, 15 juni 1959
Wilhelminastraat 9
De begrafenis heeft plaats
gehad donderdag 18 juni jl.
Heden overleed onze lieve
opa
Adriaan Cornelis Gebraad
in de ouderdom van ruim
68 jaar.
St. Maartsendijk:
Flip
Ineke
Pieter
Annie
Stavenisse:
Adrie
Jaap
Lenie
Adrie
Met groot leedwezen geef
ik kennis van het overlijden
van mijn geacht patroon
de heer
A, C, Gebraad
Zijn nagedachtenis zal bij
mij in dankbare herinnering
blijven.
L. J. Moerland
Stavenisse Kerkstraat 13
Hartelijk dank, ook namens
onze kinderen voor de belang
stelling bij onze 50 jarige echt
vereniging ontvangen.
K. J. Moerland
E. Moerland-Polderman
St. Annaland, Ooststraat 38
Voor de zeer vele blijken van
belangstelling, die we zowel
van hier als van elders moch
ten ontvangen bij de herden
king van onze 40 jarige echt
vereniging zeggen we mede
namens onze kinderen, allen
hartelijk dank.
S. Westdorp
M. Westdorp-van Vossen
St. Annaland, Hoenderweg 60.
ook dagelijks verkrijgbaar
nieuwe haring
A. J, SCHOT - vishandel
Tel. 200 - Tholen
wil graag een boek
In alle prijzen bij
G. HEIJBOER's Boekhandel
St. Annaland
Ruime keuze
"k
Gr, Markt 5
Tel. 5575
Bergen op Zoom
CHRISTELIJKE SCHOOL
Scherpenisse
Wilt U de nieuwe leerlingen
die voor 1 okt a.s. 6 jaar moe
ten zijn opgeven bij het hoofd
der school H. Kortenhoff, Lan-
geweg Scherpenisse.
Het bestuur.
Vanaf heden tot en met 27 juni
Bij aankoop van een COSTUUM
een overhemd gratis
Bij aankoop van een zwart MANTELCOSTUUM of
zwarte MANTEL een blous gratis
Bij aankoop van een JAPON
1 paar kousen van 2.95 gratis
Weststraat 12 - ST. ANNALAND - tel 77
ZUIDNEDERLANDSE PLASTIC INDUSTRIE
Zuidzijde Haven Bergen op Zoom
Ook kunnen jongens geplaatst worden beneden de
16 jaar voor haar afdelingen afwerking en expeditie
Dagelijks aanmelden ten kantore tussen
9.30 en 12 uur en van 25 uur.
gevestigd te Bergen op Zoom Borgvlietsedreef 106
vraagt voor spoedige indiensttreding
voor de afdeling luxe cartonnage
Vast en proper werk - Hoog loon
Aanmelden dagelijks op voornoemd adres
Kremerstraat 11 Bergen op Zoom
50 JAAR BETERE KLEDING
imimmwwWWWW^
De heer A. KOT, maakt hierbij zijn clientele bekend,
dat per 19 juni 1959 zijn bedrijf is overgegaan op zijn
zoon ABR. KOT.
Hij brengt dank voor het in hem gestelde vertrouwen
en beveelt zijn zoon in ieders gunst aan.
Ondergetekende ABR. KOT deelt hierme mede, dat
hij per 19 juni de zaak van zijn vader heeft over
genomen.
Door goede bediening en het leveren van prima waar
hoopt hij hetzelfde vertrouwen te mogen winnen.
A. KOT
Zuivelbedrijf - Tholen
Prijs f 660.—
inclusief
alle accessoires
Stapt U maar op ert maak eens een proefrit.
Luister maar eens naar dat zachte, regel
matige gebrom-trek eens op, rem eens af-
test de vering en bekijk de afwerking!
U zult enthousiast zijnDe Puch - tegen een
prijs, die beslist lager ligt dan U had gedacht.
Zeer aantrekkelijke crediet-service!
Tholen
Bergen op Zoom
Tel. 50
Tel. 3260
llllllllillllllllllllillllilllll
voor Uw oude Bromfiets
Vanaf heden staan ter beschikking
waarvan 2 met touw pers
waarvan een met touw
met draaiende torpedo
Beleefd aanbevelend,
VERKOOP in dc zaal Hof van Holland te Tholen
op WOENSDAG 24 en DONDERDAG 25 JUNI
Werkelijk stukken goedkoper
Door het verbindend worden
der enige uitdelingslijst is het
faillissement van
JAN KOOPMAN
Achterbos B91b te St. Maar
tensdijk GEËINDIGD.
Tholen, 15 juni 1959
Hoogstraat 13
Mr. H. D. J. Wolfensberger,
Curator
Verkrijgbaar de bekende
VOGELVOEDERS
van de „Witte Molen"
Alleenverkoop
voor het Eiland Tholen
Graanhandel
JAC. v. d. VELDE
Tholen - Tel. 107
Degmtshkeue../
De beste service...
MTmrtPitsTt!J4 enonmarkt36
rcLOme^Ssso bbrgewzoom
ZONDER een cent kosten
kunt U overschakelen op Cal-
pan Gas. 7.50 per fles, aan
huis bezorgd. Vraagt inlichtin
gen bij W. Keur, St. Anna
land, tel. 80.
Een verrassing voor
Zonnebrillen
After shave sticks
Old Spice lotion
Scheercrème
Scheerapparaten,
zowel electr. als gewone
Brilliantine's
Haarcrème's enz. enz.
Komt U eens kijken bij
Drog. TANGE
tijdelijk Hoogstraat 36
Tholen
Degene die donderdag 11 juni
tussen 2 en 3 uur op één der
wastafels van het toilet bij
Vroom en Dreesman te Ber
gen op Zoom
EEN GOUDEN RING
met kleine zwarte steentjes
heeft gevonden, wordt beleefd
verzocht deze ring, waaraan
voor betrokkene een dierbare
herinnering is verbonden, tegen
beloning terug te bezorgen bij
mevrouw
van Poortvliet-Oudesluijs
Haven A 150 tel. 137
St. Maartensdijk
hebben wij
briefstandaards
brievenwegers
balpennen
hechtmachines
foto-albums
papiermanden
luxe dozen postpapier
desgewenst met
naam bedrukt
psalmbijbels
enz. enz.
Firma C. DIELEMAN
Tholen en St. Filipsland
TE KOOP z.g.a.n. kinder
wagen. J. Tichem, Oudeland-
sestraat 9, Tholen.
ANTIEKE MEUBELEN te
koop gevraagd o.a. kabinet
ten mahonie of noten, gebogen
bureaux, kisten, tafels, e.d.
Kon ook ingeruild worden
voor nieuwe meubelen. A. J.
v. d. Sanden, Wouwsestr. 12,
Bergen op Zoom, tel. 4561.
AUTO RIJLES voor lux en
vrachtwagens. Ook autover
huur zonder chauffeur. Robbe,
tel. 32 - Scherpenisse.
ROL CLOSET voor 1.05.
firma C. Dieleman, Tholen.
DEZE WEEK: 100 gram
ham, 100 gram boterhamworst,
samen 90 cent. 200 gram ge
kookt spek 50 cent. 100 gram
lunchworst, 100 gram gebra
den gehakt, samen 64 cent.
Keurslagerij H. van der Eyk.
IEDERE WOENSDAG onze
speciale gehaktdag. Soepcom-
plet 1.85 en 1.18, Slavin
ken 3 voor 1,per stuk
35 cent. Varkenspootjes 10 ct
per stuk. Keurslagerij H. van
der Eyk.
STEEDS VERSE slavinken
3 voor 98 cent. Iedere woens
dag onze speciale gehaktdag.
Tevens a.s. woensdag 150 gr.
corned-beef voor 75 ct. Top-
slagerij L. Meerman.
TE KOOP 2 fauteuils, 1
vloerkleed, 1 hangklok, 1 ka
merlamp, 1 dressoir, 1 dames
fiets, nachtkastje, wastafel,
wasmachine Emaille rond
model. Alles in prima staat.
Spotprijs. Jac. Robbe, Oud-
Vossemeer.
HET TOPVOORDEEL van
deze week: 100 gram ham
100 gram Boterhamworst Sa
men 85 cent. 100 gram Bacon,
100 gram Lunchworst, samen
90 cent. 150 gram pekelvlees
voor 75 cent. Topslagerij L.
Meerman.
TE KOOP Nieuwe ruiters
W. Vermaas, Zuidstraat 19,
Sint-Annaland.
TE KOOP: een mooie drie-
zits bank met losse kussens.
Te bevragen Agent-Eendracht
bode - Oud-Vossemeer.
Wij hebben VULPENNEN
vanaf f 3.45 tot f 27.-
met levenslange garantie
Fa. C. DIELEMAN
Tholen en St, Filipsland
