WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
Blijvend aandenken voor gehele eiland aan
wat 1 Februari 1953 gebeurde
.WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Laatste gift van adoptie-gemeenten
Sint Maartensdijkse gemeenschap
heeft nu officieel het verenigingsgebouw
De redactie legt U deze week voor:
Overdracht door adoptie-comité
Dat kan gemakkelijker
en goedkoper
15e jaargang no. 1
21 november 1958
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redactie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.35 per kwartaal
franko p.p. 1.85 inkassokosten
Prijs per nummer 15 cent
Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief
Spierinkjes tim 20 woorden 1.25
Advertenties worden tot WOENSDAGAVOND aangenomen
Telkens als wij dit gedenkteken zien, dan zullen onze gedachten
even teruggaan naar die nacht der verschrikking en naar hen die
in die nacht van ons zijn heengegaan. Maar ook zullen we dit
monument zien als een memento mori, als een waarschuwing die
er ons aan herinnert, hoe broos ons leven is en hoe we waakzaam
moeten zijn en blijven.
Niet in het minst zal ook de gedachte steeds levendig gehouden
worden aan het medeleven van schier de gehele wereld, met ons
land en volk in die „ure der beproeving". Deze woorden sprak
burgemeester D. C. Bouwense van St. Maartensdijk en Scher-
penisse donderdagmiddag 13 november 1958 omstreeks half vier
bij de grote Lindeboom aan de Derde Dijk tussen St. Maartensdijk
en Stavenisse, waar even daarvoor een rampgedenkteken was
onthuld door de voorzitter van het adoptiecomité der Noord
hollandse gemeenten en Maartensdijk, de burgemeester van Alk
maar, mr. H. J. Wijtema. Het was het sluitstuk van de vele goede
en vele grote gaven, die deze gemeenten het eiland Tholen na
februari 1953 hebben geschonken: hulp in de landbouw, vakantie
voor de jeugd, beplanting, giften voor verenigingsgebouwtjes, het
„Holland Huis", bijdragen voor badhuis, wijkgebouw, geluids
filmapparaat, bijdrage inrichting kleuterschool, aanleg speelplaats
en dan nu tenslotte deze blijvende herinnering, een rampmonument,
waarvan de wat grillige vorm bedoeld is als een „zeemonster",
die zich als het ware 1 februari 1953 op het eiland Tholen stortte
en waarbij velen huis en haard, maar in Stavenisse ook zo heel
velen het leven verloren.
Omstreeks half één waren de leden van de
adoptiecomité uit Noord-Holland per bus in
Sint-Maartensdijk gearriveerd en werd men
in de recreatiezaal van de Lagere Tech
nische School uitgenodigd, waar onder meer
reeds aanwezig waren de burgemeesters en
wethouders van de eilandgemeenten, burge
meester mr H. H. Schuller van Maartens
dijk, de burgemeester van IJsselmuiden en
oud-burgemeester van Stavenisse L. A. Ver
burg, ambtenaren ook die na de ramp van
elders hier waren gedetacheerd in het kader
van administratieve of technische hulpver
lening en anderen. Daar verenigde het ge
zelschap zich aan een gezamenlijke maaltijd
en riep burgemeester Bouwense als gast
heer allen een welkom toe in de mooie zaal
van het gebouw, waarmee velen nog niet
eerder hadden kennisgemaakt. Hij betreurde
het dat de commissaris der koningin van
Noord-Holland en Zeeland verhinderd wa
ren aanwezig te zijn en wees er op, dat het
alweer bijna zes jaren geleden is, toen velen
hier aanwezig, destijds hun hulp kwamen
aanbieden en hoe toen o.a. op de O. Schelde
een convooi met schepen en scheepjes van
de KNSM op de Oosterschelde koerste met
voorop ,,de Weesp", waarop als leider dhr.
Bos met zijn vleugeladjudant dhr. v. d. Zee.
Er werden levensmiddelen gelost, zodat er
direct voor 350 personen een warme maaltijd
klaargemaakt kon worden. Van deze wak
kere mannen, aldus burgemeester Bouwense,
is dhr. Bos heden in ons midden, wat hem
bijzonder verheugde, hoewel die vreugde
over dit weerzien werd getemperd door het
kortelings overlijden van dhr. v. d. Zee.
Zich tot de voorzitter van het adoptie
comité richtend, zei burgemeester Bouwense,
dat er in februari 1953 veel, heel veel
geleden is en de talrijke toen geslagen won
den zijn nauwelijks geheeld, maar toch mocht
men op een dag als deze niet voorbijgaan
aan al dat goede wat er door het leed tot
stand kwam.
Nimmer was er zo'n eenheid op het eiland
en als symbool daarvan bieden de gezamen
lijke gemeenten deze eenvoudige maaltijd
aan, aldus spreker, die vervolgens herinnerde
aan al datgene wat door de Noord-Hol
landse gemeenten en Maartensdijk voor het
eiland Tholen is gedaan. Burgemeester Bou
wense hoopte van harte dat de gasten het
deze dag goed zouden hebben op Thoolse
bodem.
Aan dit welkom werden door burgemees
ter A. Sluijmers van Stavenisse nog enige
hartelijke woorden van dank toegevoegd
voor de grote morele steun, die de adoptie
gemeenten ook aan Stavenisse als zwaarst
getroffen gemeente hebben geboden. Er is
in het bijzonder in Stavenisse veel leed
geleden, aldus spreker en daarom te meer is
de dankbaarheid van onze zijde groot voor
wat gedaan is.
Het is niet alleen de tijd geweest, die
de wonden heelde, maar inzonderheid ook
de aard van de Zeeuw, die bovenal wetend,
dat het God was, die geslagen heeft, ook
weet dat Hij voor verdere rampspoed
kan bewaren. Moge dat zo zijn.
Herinnering aan rampspoed,
maar ook aan gemeenschapszin.
Toen omstreeks half vier de plechtigheid
aan de Derde Dijk tussen Stavenisse en
Sint-Maartensdijk plaats vond, waren daar
ook verschillende eilandbewoners bij tegen
woordig, de huiver van deze kille mistige
novembermiddag trotseerden om van hun
belangstelling te doen blijken. Het monu
ment onder aan de grote Linde was nog
omhuld met de driekleur en alvorens tot
onthulling hiervan over te gaan hield de
burgemeester van Alkmaar, mr H. J. Wijte
ma, zich beperkend vanwege de koude, nog
een korte toespraak. Met het bestuur van
de adoptiecommissie en met het aantal men
sen, die na de ramp van elders hier hebben
gearbeid zijn we met Uw bevolking en afge
vaardigden hier thans bijeen om onze adoptie
af te sluiten, aldus burgemeester Wijtema.
Wij meenden die afsluiting te moeten sym
boliseren in een vorm, die zichtbaar zou
blijven èn in een vorm die de geest draagt
van de rampspoed die over dit eiland kwam.
Nederland is een volk, dat zich in vele riqli-
tingen verdeeld en vaak is de gespleten
heid groter dan we wellicht zouden wensen.
Als we als Hollandse gemeenten iets voor
LIw eiland hebben kunnen doen, dan zijn
we alleen maar dankbaar voor die kleine
bijdrage. Wij hebben ons afgevraagd of het
juist zou zijn een tastbaar teken op te rich
ten, dat aan de ramp zou herinneren. We
menen het te moeten doen, temeer om daar
mee tegelijk te herinneren aan de verbon
denheid tussen Noord-Holland en Tholen
juist door de ramp zo verstevigd. We zijn
dankbaar, nadat de gedachte hieraan reeds
in 1954 bij ons opwelde en het dus lang
heeft geduurd, dat het thans gerealiseerd
kon worden. Met een gerust hart hebben
we het aan beeldhouwer Gerrit Bolhuis uit
Amsterdam overgelaten aan datgene vorm
te geven wat in onze gedachten leefde. De
keuze van de plaats waar het monument
zou komen te staan hebben we geheel aan
Uw gemeenschap overgelaten. Met opzet is
geen plaatselijke binding geweest, omdat
het een gedenkteken is voor het gehele
eiland en daarom ook staat het buiten de
gemeentekommen. Er zijn, aldus mr Wijtema
bijna 6 jaar verstreken sinds de rampnacht.
Ijverig en gestadig is aan de wederopbouw
gewerkt, mede mogelijk gemaakt door de
solidariteit van het Nederlandse volk en
zelfs internationaal gesteund. Juist in dat
jaar is toch wel weer de grote verbonden
heid, die West-Europa heeft duidelijk ge
worden, alsmede de eenheid in ons vader
land. We willen toch als het er op aankomt,
graag voor elkander opkomen. Dat was de
zegening die uit het leed is geboren.
„Ik vraag nu van de thoolse bevolking
of ze dit monument wil aanvaarden als
een teken, dat wij verbonden willen
blijven en als bewijs dat tot in lengte
van jaren de warmste gevoelens naar de
mensen van dit eiland zullen uit blijven
gaan. God behoede dit eiland voor ramp
spoed", aldus de voorzitter van het
adoptiecomité.
Onbaatzuchtige mensenliefde
getoond
Burgemeester Bouwense dankte de stich
ting voor het geschonken monument en her
innerde zoals bij de aanhef van het
verslag reeds aangehaald aan wat er
1 februari 1953 gebeurde, maar ook wat er
daarna voor hulp werd geboden. Daarom
zal dit monument ook herinneringen blijven
oproepen aan het medeleven van schier de
gehele wereld met ons land en volk in de
ure der beproeving.
Gaarne zouden we op deze dag al die
genen, die spontaan te hulp kwamen hier
bij ons zien, aldus de burgemeester, maar
dat was een te zware opgaaf. Spreker denkt
o.m. aan de belgische militairen en aan de
fransen, die de meest beroerde karweitjes
opknapten onder gure weersomstandigheden.
Daarom wil ik nu al die mensen, waar
vandaan dan ook gekomen, gedenken en
dank brengen voor hun onbaatzuchtige naas
tenliefde, die ons door hun daden, de moed
en de kracht schonken, dit bijna voor goed
verloren gegane gebied, te heroveren en
op te bouwen.
Dit gedenkteken is daarom ook de her
innering aan wat Nederland deed voor haar
rampgebieden, maar ook aan het medeleven
in woord en daad van de gehele wereld.
Hij dankte de voorzitter van het adoptie
comité namens de bevolking van Tholen
voor wat speciaal op deze dag weer was
gedaan en eindigde met de woorden: „God
verhoede dat LIw gemeenten in de provincie
Noord-Holland ooit getroffen worden door
een ramp, maar mocht dit ooit gebeuren,
dan hoop en vertrouw ik dat Tholen zich
zal herinneren wat Uw steden en dorpen
gedaan hebben om ons vertrouwen in de
toekomst te verstreken.
Afgerond herstel
Als burgemeester van de door de waters
nood zo zwaar getroffen gemeente Stave
nisse voerde hierna de heer A .Sluijmers het
woord, die ook namens zijn gemeente dankte
voor al wat gedaan is. De Zeeuwen hebben
na de ramp sterk ervaren dat zij over de
grenzen van het eigen gewest heen deel
uitmaken van het gehele Koninkrijk en dat
steun, hulp of liefde niet aan grenzen ge
bonden is.
Dat is de blijvende winst van de ramp,
méér nog dan de schone wederopbouw van
dit gewest. Dit monument zal mede een
symbool zijn van een afgerond herstel en
voor ons een aansporing om de wereld te
Een blijvende herinnering aan rampspoed
en hulpverlening
Aanbeveling dijkgraaf gezworenen en
hoofdingelanden Thools Waterschap
Thoolse raad kocht sportterrein en bouwt
industriehal
St. Annalandse veiling gereed voor de toekomst
Poortvliet beslist vandaag over aankoop grond
voor sportterrein
Een goede gelijkenis is de zonneschijn der wijsheid
tonen, dat wij de behoefte gevoelen die
dankbaarheid niet alleen onder woorden te
brengen, maar ook in de toekomst te be
wijzen door ons volledig in te zetten om
Zeeland een blijvende eervolle plaats te ge
ven in de rij van de nederlandse gewesten.
Naast die inzet van ons allen, is bovenal
daarvoor nodig de onmisbare zegen van
God, die ik afsmeek over degenen die ons
hielpen en over ons gewest," aldus burge
meester A. Sluijmers van Stavenisse aan
de voet van het rampmonument.
Hierna werd door het gezelschap nog
een kijkje genomen in herbouwd Stavenisse,
waar de herv. kerk met toren zoveel mooier
uitkomt door het prachtige v. d. Lek-de
Clerqplein.
Na de overdracht van het verenigings
gebouw te Sint-Maartensdijk, waarover we
elders in dit nummer nog iets te lezen
geven begaf het gezelschap zich tot slot
van de dag naar het „Holland Huis" te
Scherpenisse, waardoor de Stichting Ge
meenschap St. Maartensdijk een kop koffiee
met broodje werd aangeboden en de vrien
den uit Noord Holland weer afscheid namen.
Dc adoptie is afgesloten, maar mèt de
blijvende herinnering in dc vorm van
het gedenkteken, blijft de vriendschaps
band, die tussen de Noord-hollandse ge
meenten, Maartensdijk en het eiland
Tholen is gelegd, eenvriendschapsband,
geboren uit een grote verschrikking
gezegend in naastenliefde.
Het al geruime tijd in gebruik zijnde, maar thans officieel overgedragen verenigingsgebouw van de
Stichting Gemeenschap Sint Maartensdijk.
Op dezelfde middag dat aan de Derde Dijk bij de Linde het
rampmonument werd onthuld, was er enige tijd later in het
Smerdiekse verenigingsgebouw nog een korte plechtigheid.
Het gebouw is al lang in gebruik, in het eerst niet zozeer als
verenigingsgebouw, dan wel als noodlokaal voor de lagere
technische school, maar officieel was dit rampgeschenk nog niet
overgedragen. Van de aanwezigheid van het adoptie-comite op
deze middag werd nu maar gelijk gebruik gemaakt en opnieuw
werd het bewijs geleverd, hoeveel hulp van buitenaf is ontvangen
na februari 1953.
Het Smerdiekse verenigingsgebouw is niet groot en groots van
opzet. Daaraan is ter plaatse ook niet zozeer de behoefte, omdat
men er toch over een paar flinke zalen kan beschikken, maar dit
gebouwtje blijkt toch weer in een behoefte te voorzien en wordt
veelal gebruikt voor bruiloften en andere partijtjes, terwijl ook
enkele verenigingen er van kunnen profiteren.
Met een korte toespraak droeg de burge
meester van Alkmaar het gebouw over na
mens het adoptie-comité aan de Stichting
gemeenschap Sint Maartensdijk. Naast de
solidariteit die er na de ramp hier bestond,
prees mr. Wijtema de geestdrift en voortva
rendheid, welke dc gemeentebestuurders op
het eiland aan de dag hebben gelegd.
Hij hoopte dat het verenigingsgebouw een
zodanig markant punt mocht zijn, dat er
nog menig idee ten gunste van het eiland
zou worden geboren. Met een goede plaat
selijke gemeenschap staat of valt de
wereldgemeenschap, aldus de burgemeester.
Moge dit gebouw die gemeenschap verster
ken.
Burgemeester Bouwense herinnerde er
in zijn dankwoord aan, hoe dit gebouw tot
stand kwam. Toen door de ramp de zaal
van „De Gouden Leeuw" onbruikbaar was,
was er o.a. voor de muziekvereniging geen
plaats om te repeteren. De Noord-Hollandse
gemeenten onderkenden deze nood onmid
dellijk en al spoedig kwam hier bericht,
dat we op een geschenkzending hout kon
den rekenen, terwijl ook een bijdrage in
geld beschikbaar werd gesteld. Met een gift
van de stichting zuidwest Nederland en een
„eigen" bedrag werd snel na de ramp be
gonnen. Er was zo'n gebrek aan deze ruimte,
dat de officiële opening niet kon worden
afgewacht. Men kon later het gebouw uit
breiden met een keukentje en een tweede
zaaltje. Allereerst deed het toen dienst als
noodruimte voor de technische school. Daar
door alleen reeds is het zijn bestaan waard.
Nadat de technische school ingebruik
werd genomen kon men vrijelijk over het
verenigingsgebouw beschikken. Een der
gelijk gebouw kan niet nieuw blijven. We
moeten er wel zuinig op zijn, maar het
moet toch de sporen dragen van een
intensief gebruik.
Nu mankeert er nog wel wat aan de in
richting, maar geleidelijk aan zal ook dit
nog wel verbeteren, o.a. moet er vloerbe
dekking komen.
Inzonderheid dankte burgemeester Bou
wense de gemeentesekretaris van Alkmaar
de heer Jansen voor diens bijzondere steun.
Daarna werd het gebouw door het gezel
schap bezichtigd.
Met verwondering hebben we gecon
stateerd, dat behalve de bijna 1000 post-
abonné's, die wekelijks door onze ad
ministratie te Tholen worden verzonden,
de lezers zelf in onze streek nog minstens
400 Eendrachtbodes wekelijks doorsturen
naar een familielid of kennis elders in
den lande.
De postkantoren in onze eilandgemeen
ten kunnen daarvan op de zaterdagen
en maandagmorgens getuigen.
Naast de vreugde over de belangstel
ling voor onze krant, willen we er die
lezers toch graag even op wijzen, dat
ze het zich veel gemakkelijker kunnen
maken door een abonnement voor die
familieleden of kennissen aan ons op
te geven. Dat bespaart hen wekelijks
het benodigde bandje, het plakken en het
met 4 cent frankeren. Tenslotte zijn ze
dan ook de krant nog kwijt en grijpen
er tevergeefs naar, wanneer ze als ge
volg van een of ander gesprek of
dergelijke nog iets willen opzoeken.
Onze administratie verzendt voor 30 cent
per kwartaal, terwijl het U 13 x 4 52
cent kost. En wat maakt dan het abonne
mentsgeld nog uit. Dit is minder dan het
bandje, de lijm en de moeite.
Tenslotte zijn Uw familieleden er zeker
van, de krant zaterdagmorgen in bezit
te hebben. Maakt het U gemakkelijker
en geeft het abonnement voor Uw fa
milieleden nu op aan onze administratie
te Tholen.
