Tholen en zijn toekomst v"
Van oudsher heeft de Thoolse arbeider een goede naam
De Thoolse huishoudschool sloot
weer een cursusjaar af.
De redactie legt U deze week voor*
Reacties op
/Tholen en zijn toekomst'
En 72 leerlingen kregen het diploma of getuigschrift.
13c jaargang no. 35
19 juli 1957
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redactie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.35 per kwartaal
franko p.p. 1.85 inkassokosten
Prijs per nummer 15 cent
Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief
Spierinkjes t/m 20 woorden 1.25
Advertenties worden tot WOENSDAGAVOND aangenomen
9
Wanneer men een artikel als dit moet schrijven, is het niet
verwonderlijk, dat men, behalve te putten uit de gedachten
die men daarover reeds lang met zich meedraagt en die
men de laatste weken eens extra overpeinsd heeft, nog eens
grijpt wat er vroeger in dit verband over Tholen geschreven
is. Nu is dat niet zoveel, zeker niet van vóór de tweede
wereldoorlog, maar na 1945 is er toch wel enige aandacht
aan Thoolse vraagstukken en Tholens positie geschonken.
Zo kwamen deze problemen goed tot hun recht in het
„Ontwikkelingsplan voor Zeeland met betrekking tot be-
volking en industrie", (1952) van het Economisch Tech
nologisch Instituut voor Zeeland, terwijl dit zelfde Instituut
met medewerking van een aantal Thoolse ingezetenen in
1953 een rapport deed verschijnen inzake de economisch-
structurele vraagstukken van het eiland Tholen. Dergelijke
publicaties hadden tot resultaat dat ook in de grote pers
af en toe stukjes over de moeilijke positie van het eiland
gingen opduiken, terwijl de povinciale overheid op deze
wijze wist te bewerkstelligen dat ook in wat wij plegen te
noemen „Den Haag", enige notitie van Tholen genomen
diende te worden.
Daarvan getuigde kort geleden nog een bezoek van de
Staatssecretaris Dr Veldkamp.
Wanneer men nu echter vraagt, wat heeft dit alles tot nog
toe uitgewerkt, dan is het geen wonder dat de Thoolse
bevolking in overgrote meerderheid daaromtrent teleurgesteld
is. Waar gaat het immers om. In de eerste, in de aller
eerste plaats om meer werkgelegenheid ter plaatse en deze
is voor het mannelijk deel van de niet-zelfstandigen in
Tholen tot nog toe in genen dele bereikt.
stige omstandigheid dat onze dorpen niet
bijzonder klein zijn, zoals b.v. in delen van
Friesland, waar men geen kapper en geen
smid in de achteruitgaande dorpen meer
kan houden.
Maar een middenstand kan alleen een
behoorlijk bestaan vinden in levenskrachtige
en niet in achteruitgaande dorpen. Het plat
teland moet gelijke kansen hebben als de
stad en de Rijksoverheid moet met gelijke
maten meten. Tweeërlei weegsteen is den
Heere een gruwel. Zou men bij 't gemeente
classificatie-systeem niet mogen spreken van
zo'n gruwel. En terwijl men nog maar enkele
jaren geleden het verschil tussen de uiterste
gemeenteklassen van 12 op 10 cent terug
gebracht had, heeft men bij de Huurwetten
dit verschil thans weer van 10 op 12 cent
gebracht. Wat er verder nodig is om het
platteland op te trekken is voldoende be
kend en zal ik daarom slechts puntsgewijze
noemen:
1 volledige electrificatie
2 volledige aanleg van waterleiding
3 een volledig wegennet
4 opruiming van alle krotwoningen
5 goede verkeersverbindingen
6 goede vervolg-onderwijs mogelijkheden
7 goede culturele voorzieningen.
Bij een aantal van deze punten kan de
herverkaveling tot resultaten leiden en heeft
ook reeds daartoe geleid, doch een en ander
kost veel geld aan de streek. Ook de rest
van het programma zal het nodige moeten
opbrengen. Doch één ding is zeker, dat kos
ten steeds moeilijker te dragen zijn door een
afnemende bevolking, dan door een aan
groeiende, ongeacht de grote en zelfs aan
groeiende bijdragen die van Rijkszijde voor
de gemeenten noodzakelijk zijn en blijven.
Wil Tholen dan ook een toekomst hebben
in de zin van meer welvaart, dan zal
DE POSITIE VAN DE LANDBOUW
In de landbouw in Tholen zal een niet
onbelangrijke werkgelegenheid blijven, maar
dat deze na het einde van de herverkaveling
niet onaanmerkelijk geringer zal zijn dan
tevoren, daaraan twijfelt niemand. De doel
matiger kavelindeling zal de steeds toene
mende mechanisatie nog in de hand werken
en het vak van boerenknecht en van land
arbeider zal uiteindelijk een beroep worden,
waarvoor ook van de laatste, veel machine
kennis gevraagd zal worden. Dit zal zijn be
roep de zekerheid geven tot het goed betaal
de vakwerk te behoren.
Volgens het genoemde E.T.I.-rapport zou
den in de periode 1952-1962 daarnaast 567
mannen extra werk moeten vinden.
Er is een tijd geweest dat men in de land
bouw met name huiverig was voor de klank
van het woord industrialisatie. Wanneer
men boer is in de buurt van een grote in
dustrie- of havenstad en men ziet tientallen,
ja honderden hectares vruchtbare landerijen
per jaar ten offer vallen aan uitbreidingen
dan is dit geen wonder.
Aan de andere zijde wil de Thoolse boer
inzien, dat een aanzienlijk deel zijner mede
bewoners door de loop der omstandigheden
aangewezen is op ander werk. Dat dit reeds
ingezien werd, bewijst de positieve instelling
destijds van het Kringbestuur der Z.L.M.
ten aanzien van het stichten van de am
bachtsschool te Sint-Maartensdijk.
De betekenis van het stichten van deze
ambachtsschool mogen we niet onderschat
ten. Het gebrek aan vakbekwame industrie
arbeiders tot nog toe immers belette in
dustrie-ontwikkeling en omgekeerd belette
het ontbreken van industrie de geneigdheid
ruim genoeg van deze opleiding gebruik te
maken. Het bewijst tevens dat we niet mo
gen zeggen dat er helemaal niets gebeurd is,
hetgeen trouwens ook uit de vestiging van
bedrijven die meisjes tewerkstelden blijkt.
De geschiedenis elders leert dat een am
bachtsschool dikwijls het beginpunt voor
het scheppen van nieuwe werkgelegenheid
is. Alleen het duurt ondertussen te lang. De
directe behoefte, geaccentueerd door het
Thoolse probleem bij uitnemendheid, de sei
zoenwerkloosheid heeft geleid tot het werken
elders in industriële en transportbedrijven
met heen- en weerreizen, het zogenaamde
„pendelen".
PENDELEN
En ook al zullen er werkmensen zijn, die
geen bezwaar hebben tegen het „pendelen"
en het betalen der reizen op prijs stellen, bij
rustige overweging zal toegegeven moeten
worden, dat we in wezen met een maat
schappelijk ongewenste methode te doen
hebben. De bezwaren, die aangevoerd kun
nen worden zijn de volgende:
1 die voor de werknemer in kwestie, die
teveel arbeidstijd moet besteden en
dientengevolge te weinig eigen tijd over
houdt;
2 die voor de vrouw, die te veel alleen
voor de gezamenlijke taak van de ou
ders moet optreden;
3 die voor de kinderen, die het gezag van
de vader te zeer missen;
4 die voor de dorpsgemeenschap, waarbij
Toen we een goede veertien dagen geleden tegen
iemand de opmerking maakten, dat we ir. Geuze
nog- moesten bellen in verband met het artikel in
deze serie, was het antwoord, dat het wel te ver
geefs zou zijn, omdat de heer Geuze met een tien
daagse vakantie naar Spanje was. Deze bron
bleek minder goed te zijn, want de vakantie van
de heer Geuze reikte niet verder dan Groesbeek,
waar overigens de afgelopen weken de temperatuur
niet zo heel veel lager is geweest dan in Madrid.
Uiteraard diene men dus dat „spaanse bericht"
in ons vorig nummer voor kennisgeving aan te
nemen en vragen we nu liever uw aandacht voor
de bijdrage van ir. M. A. Geuze te Poortvliet
als zijnde het zevende in deze sri. Een bijdrage
waarnaar met even grote interesse werd uitgezien
als naar die van zijn voorgangers. Ja, temeer omdat
ieder weet, dat met schrijver dezes een vooraan
staand figuur in de landbouw aan het woord is.
En omdat ook ieder weet, dat er grote verschillen
zijn tussen landbouw en industrie, omdat er hier
en daar zelfs knelpunten bestaan. Maar wie dit
voorjaar het verslag las van de causerie die ir. Geuze hield op een bijeenkomst van
de L.L.G., weet ook dat door de Z.L.M.-voorzitter ten aanzien hiervan een ruim
standpunt wordt ingenomen. Een standpunt, waaruit naast de liefde voor het
agrarisch bedrijf tevens blijkt, dat het welzijn van de streek in het algemeen hem
ter harte gaat.
Dat blijkt in dit artikel opnieuw.
Ir. M. A. Geuze werd op 22 februari 1917 te Poortvliet geboren en studeerde
na het einddiploma van de h.b.s. aan de Landbouwhogeschool te Wageningen.
Sedert 1945 is de heer Geuze voorzitter van de Z.L.M. en sedert vorig jaar lid
van de Eerste Kamer der Staten Generaal. Terwijl hij een paar maanden geleden
gekozen werd als voorzitter van het bestuur der Verenigde Coöperatieve Suiker
fabrieken te Roosendaal, heeft dhr. Geuze nog talrijke andere bestuursfuncties in
agrarische, provinciale en plaatselijke verenigingen en stichtingen.
Vrije tijdsbesteding is voor dhr. Geuze persoonlijk dan ook geen probleem, wel
hoe aan vrije tijd te komen. Dat hij desondanks aan ons verzoek voldeed aan deze
serie mee te werken, is voor ons bijzonder prettig en zal ongetwijfeld door de
lezers evenzeer worden gewaardeerd.
allerlei activiteiten door de afwezigheid
van de pendelaars lijden;
5 die voor de werkgevers, die ten slotte
moeten betalen voor de tijd, die niet
productief is;
6 het risico ten slotte, bij een teruggang
in de betrokken bedrijven, als eerste
in aanmerking komende, ontslagen te
worden.
Men kan ook stellen dat het pendelen een
gevolg is van de heersende woningnood,
waarbij ik niet aarzel deze als maatschappe
lijk kwaad nummero één te betitelen. Immers
wanneer er woningen in de plaatsen waar
werk is, voldoende zouden zijn, zou men
zich daar kunnen vestigen. Dit laatste hoort
men veel verkondigen, maar dit is dan eigen
belang van elders en geen belang van Tho
len. De woningen moeten namelijk niet el
ders gebouwd worden, zoals toch al veel te
veel gebeurd is, maar in de Thoolse dorpen.
Want anders draaien we in een kringetje
rond. Om het pendelen te voorkomen be
hoeven we industrievestiging doch als de
woningen elders gebouwd worden en de
mensen vertrekken zouden, kan een nieuwe
industrie vrezen geen arbeiders te vinden.
ONTVOLKING
Worden de woningen elders gebouwd en
neemt de afvloeiing van de bevolking ten
gevolge van gebrek aan werkgelegenheid
nog toe, dan dreigt de ontvolking van het
platteland. Nu verkeren we nog in de gun-
meerdere werkgelegenheid door industrie
vestiging een absolute noodzaak zijn. Een
of meer middengrote industrieën met ver
schillende honderden werknemers mogen
levensvatbaar en noodzakelijk geacht wor
den.
Dit doet niet af aan de belangrijkheid
van de bestaande kleine ondernemingen,
die wij juist omdat ze er zijn in ere moeten
houden en waarvan wij hopen dat zij hun
afzetgebied zullen kunnen uitbreiden.
INDUSTRIEVESTIGING
Een ander ding is dan ook zeker. Met
praten krijgen we geen industrie en ook
niet met rapporten. Dit alles kan wel helpen
in de goede richting, maar uiteindelijk moet
er een goede ondernemer bereid gevonden
worden, zich te vestigen. Deze zal zijn eisen
stellen, want er zijn genoeg gemeenten met
concurrerende aanbiedingen. Daarom is het
van groot belang dat er thans geschikte
industrieterreinen klaar zullen zijn. Daarom
had het gehele eiland Tholen ontwikklings-
gebied moeten zijn, omdat we nu pas op de
tweede plaats in de aandacht komen. Daar
om is het zo jammer dat het laten we
hopen tijdelijk minder goed gaat in
Nederland met de conjuctuur en de finan
ciën. Ik vrees bovendien altijd nog dat de
vrees van de watersnood eventuele onderne
mers parten speelt en daarom moet de Del
tawet ons snel de mogelijke uteindelijke
veiligheid garanderen. Een vorige schrijver
heeft het begrip „industrieschap" naar vo
ren gebracht. Nu zijn we er natuurlijk niet
met een papieren kind. Maar als wervings
instituut, om eensgezind de aandacht op
Tholen te vestigen, om de grote trom te
roeren, zit er misschien toch iets in. De
Thoolse landarbeider had van oudsher een
zeer goede naam als vakbekwaam werkne
mer. Zo moeten we een gepaste reclame
maken voor het behoud van de toekomst
van ons eiland.
ONTSLUITING
De Deltawerken zullen Tholen niet alleen
meer veiligheid, maar ook meerdere moge
lijkheden moeten scheppen.
Er is dan in die verdere toekomst land
aanwinning mogelijk, vooral in de nabijheid
van Sint-Annaland, waar het zo hard nodig
is. En hoewel we niet de natuurlijke voor
delen als vacantiegebied bezitten van Wes
ten-Schouwen, dat in bevolking vooruitgaat,
terwijl de rest van Schouwen achteruitgaat,
komen er dan toch veel meer kansen voor
vooral met het oog op de watersport en
het benutten van vreemdelingenverkeer,
de visserij.
Tegelijkertijd zal zich echter aandienen de
spanning die er tussen dit vervreemde toe
risme en onze omgeving omtrent de zondag
bestaat. Tenslotte ook nog de door meerdere
schrijvers genoemde dam via Gorishoek naar
Yerseke. De betekenis daarvan is nauwelijks
te onderschatten. Maar in ieder geval zou,
behalve de besparing op het omrijden thans
naar overig Zeeland, Tholen daardoor van
een in zekere zin dood eindpunt omgevormd
kunnen worden tot een volwaardig woonge
bied, opgenomen in een goede, aantrekke
lijke en belangrijke verkeersroute.
TUINBOUW
We zouden nog een korte opmerking wil
len maken over de tuinbouw. Het intensieve
karakter van deze cultuur zal ook bij uit
breiding bij benadering niet kunnen op
vangen de vraag naar meerdere werkge
legenheid. Toch is er voor Tholen in de
verre toekomst mogelijk op dit terrein nog
enige perspectief. Naarmate in de Hollanden
en vooral rond Rotterdam de steden zich
groeiend uitbzreiden en veel goede tuin-
bouwgrond in beslag nemen, kan de kans
toenemen dat een deel dezer cultures zich
naar het Zuiden moet verplaatsen. - Sommi
gen noemen daarvoor reeds de zachtere
gronden op Flakkee en zelfs Schouwen en
Tholen vooral waneer de watervoorziening
door een zoet Zeeuwse Oosterschelde meer
gewaarborgd zal zijn. Doch dit zou nog
zeer lang duren en daarmee zijn we op 't
ogenblik niet geholpen. Bovendien lijdt de
visserij intussen dan weer schade en wordt
met name de stad Tholen dan getroffen.
Er moet dan ook dringend vóór of uiterl-
lijk 1961 iets tot stand komen, waardoor
de Thoolse bevolking blijkt dat er werke
lijk meer kansen op blijvende welvaart
zullen komen.
We vragen ons af of de gezamenlijke ge
meenten of de Eiland-gemeenschap niet het
initiatief kunnen nemen te trachten een
uiteraard bescheiden garantiefonds voor
Thoolse arbeiders hebben een goede naam.
Diploma-uitreiking aan de Huishoudschool
De nieuwe Pachtwet in de Tweede Kamer
Oud en jong op reis
En weer een aantal geslaagden
Leve de vakantie
En Vondel zegt» Van groten rouw zijn traenen kleen bewijs.
een bonafide industrievestiging met behulp
van de bevolking bijeen te brengen. Dan
kan men elders zien dat het ernstig gemeend
is.
Het is dan ook een uitmuntend idee ge
weest van de redactie van de Eendracht-
bode deze problemen aan de orde te stel
len. Uit wat geschreven werd is reeds ge
bleken hoezeer een en ander in Tholen leeft.
En hoezeer.het financiële element voor de
betrokkenen afzonderlijk overweegt, het is
ook gebleken dat het om de bestaansbasis
van allen gezamenlijk in Tholen gaat.
Als zodanig is het ook een geestelijk
vraagstuk, dat ons gezamenlijk moet doen
strijden om een goede zaak, de welvaart en
de vooruitgang van onze geboortegrond.
M. A. Geuze Poortvliet
In deze serie verscheen reeds een
artikel van
E. Ph. Nieuwkerk, banketfabri
kant te Poortvliet.
J. van den Bos, burgemeester te
Sint-Annaland.
C. J. Moerland, voorzitter A.N.A.B.
afd. Stavenisse en voorzitter v. d.
federale Tholen,
W. L. Blindenbach, notaris te Sint-
Maartensdijk.
Mevrouw G. J. E. Laban-Wolfens-
berger te Tholen, presidente van de
Christen Vrouwenbond, aldaar.
W. M. Lindhout, voorzitter Chr.
Landarbeidersbond te Tholen.
terwijl nog een bijdrage volgt van
Ds. A. Breure, Ned. Herv. predikant
te Oud-Vossemeer.
Mej. A. Paling, maatschappelijk en
sociaal werkster, Scherpenisse.
Drs. A. H. Paape, Soc. wetenschap
pen te Amsterdam.
Reacties inzenden aan de redactie.
Veel moeders zijn dinsdagmiddag 16 juli in de zaal van
„Hof van Holland" te Tholen getuige geweest van de hand
druk, waarmee de presidente van de Commissie van Toe
zicht der Landbouwhuishoudschool te Tholen, mevrouw
wed. L. Klompe-de Lange het resultaat van hun dochters
bekrachtigde bij de uitreiking van het getuigschrift of
diploma. Dat eerste dan aan 27 leerlingen van de 1ste jaars-
of vervolgnaaicursus en het diploma aan 45 anderen van de
primaire opleiding of de cursus voor assistenten.
En door het kleine „uittrekseltje", dat de gediplomeerden
deze middag brachten van het vele dat ze geleerd hebben,
werden die moeders overtuigd van het grote nut van het
huishoudonderwijs en alles wat daarmee verband houdt. Zo
zwaaiden er weer 72 leerlingen af, waarvan er wellicht nog
een aantal terugkomt voor vervolgcursussen. In elk geval
zijn alweer 90 nieuwe leerlingen voor de komende opleiding
ingeschreven. Daaruit volgt de conclusie dat mede door het
8ste leerjaar de huishoudschool steeds meer terrein wint,
ook al blijft de ingebruikname van een nieuwe school nog
altijd een wensdroom.
WANNEER DE NIEUWE SCHOOL
De toenemende belengstelling voor een
huishoudschool beperkt zich heus niet al
leen tot onze omgeving. Dit moge wel blij
ken uit het feit, dat nog slechts enkele we
ken geleden naar we menen in Krui-
ningen nog een chr. huishoudschool van de
Z.L.M. werd geopend. Maar die toenemen
de belangstelling is toch óók hier. En daar
om is het wel erg jammer, dat de nieuwe
grotere school van de Z.L.M. er nog steeds
niet in staat in Tholen. De voorzitter van 't
bestuur van het landbouwhuishoudonderwijs
der Z.L.M., burgemeester ter Haar Romeny
uit Wolfaartsdijk achtte verwezenlijking
.van die wensdroom vooralsnog onwaar
schijnlijk, nu de bestedingsbeprekende maat
regelen mede de gang van zaken bemoeilij
ken. Dat neemt echter niet weg, dat met
de voorbereidende werkzaamheden wordt
doorgegaan, zodat direct na vergunning de
spa in de grond kan. De burgemeester ver
welkomde de commissie van toezicht, de di
rectrice en het ander onderwijzend personeel
van de huishoudschool, de oud-directrice
mej. Koopman, de afgevaardigden van de
Bond van Plattelandsvrouwen, van de ZLM
de algemeen secretaris mr. J. F. G. Schlin-
geman, het hoofd der o.l.school de heer W.
van Liere en de vele aanwezige moeders
en familieleden van de leerlingen. Hij wees
op de waarde van het thans behaalde diplo
ma of getuigschrift voor het verdere leven
en was overtuigd dat het nut zou afwerpen.
Vervolgens werd een programma afge
werkt van declamatie, gym, zang en een
show van kledingstukken en dat op bijzon
der vlotte wijze.
Zo kondigde de conferencière Ria Jansen
op leuke manier Nelly Hendrikse aan, een
geslaagde van de asistentencursus, welke
een Engels gedicht voordroeg. Daarna wer
den de jaargetijden uitgebeeld met het heel
aardige decemberslot door Corry Lindhout.
Klasse Ha zong een viertal liedjes onder
leiding van de heer Uylreef, ook al in het
Engels en dit verwonderde ons wel enigs
zins, tot we op de rapportlijst zagen, dat
de Huishoudschool tegenwoordig ook Engel
se les geeft bij het vak AVO( Algemeen
vormend onderwijs).
Enkele gedichten van Anie M. G. Schmidt
waren achterin de zaal niet zo best te
verstaan. Een eenvoudige gymdemonstratie
had hierna de aandacht van de aanwezigen.
Zeer goed was de canonzang van klasse
Ha en hierbij waren de meisjes opnieuw
trots op het geleerde Engels.
In afwijking met vorige jaren werd de mo
deshow anders uitgevoerd. Nu liepen de
meisjes door de zaal, zonder dat er toe
lichting bij werd gegeven. Dit heeft echter
het grote voordeel dat het veel minder tijd
in beslag neemt en ook ieder achter in de
zaal alles kan opnemen. De meisjes die dat
alles zelf hadden gemaakt demonstreerden
als mannequin de verschillende japonnetjes
mantelpakjes, hoge en lage sluitingen, enz.
De moeders vooral volgden dit met grote
aandacht.
EEN EXTRA COMPLIMENT.
Na de pauze, waarin thee met huishoud
schoollekkernijen werden aangeboden, kreeg
de voorzitter der Commissie van Toezicht
mevrouw Klompe de Lange het woord. Nog
steeds kwijt de ruim 80 jarige zich uitste
kend van haar taak een passende toespraak
te houden voor de getuigschriften en di
ploma's worden uitgereikt. Alleen dit papier
is niet genoeg zo vond zij, al blijkt hier dan
ook het resultaat uit van de gevolgde cur
sus, maar het geleerde in praktijk toepassen
en buiten onze school tot voorbeeld zijn
is van nut voor jullie allen en tevens een
propaganda voor onze school, aldus me
vrouw Klompe. Ze hoopte dat allen aan
deze huishoudschoolperiode zouden terug
denken als aan een fijne en nuttige tijd om
de leerlingen tenslotte het beste voor hun
verdere leven toe te wensen.
De directrice, mej, C. Hartog, compli
menteerde de geslaagden eveneens en zei:
denk niet dat jullie hiermee volleerd zijn.
Je hebt als het ware thans gereedschap mee
gekregen voor je leven, zoals een timmer
man en een smid gereedschap nodig hebben
Zorg er voor dat je dat gereedschap goed
onderhoud, zorg er voor bij te blijven. Het
verheugde de directrice dat velen van de
geslaagden nog terugkomen voor een ver
volgcursus.
Een extra compliment gaf zij aan de2
beste leerlingen, namelijk, Cory Lindhout
uit Sint Maartensdijk van klase 2 B en
Nelly Hendrikse uit Stavenisse van de
Assistentencursus. Beiden kregen een boek
werk.
Tenslotte dankte de directrice de lerares
sen en leraren, in het bijzonder die voor de
naaldvakken.
Namens de leerlingen dankte Willy van
Zetten uit Sint Maartensdijk ale leerkrachten
voor het genoten onderwijs.
Het slotwoord werd gesproken door bur
gemeester Ter Haar Romeny die het een
geslaagde middag vond na een vlot afge
werkt programma.
VIJF EN TWINTIG VAKKEN
En dat was het inderdaad. Uit een inge
zien rapport bleek ons, dat de leerlingen
van de Assistentencursus in 25 vakken on
derricht krijgen, nl. koken, voedingsleer, wa
renkennis, huishoudkunde, wasbehandeling,
gezondheidsleer, linnennaaien, costuumnaa-
ien, patroontekenen, verstellen, haken, breien
stofversieren, kennis der natuur, groente
en fruitteelt, praktisch tuinwerk, ned. taal
lezen, rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis,
lich. oefening, schrijven, orde en netheid,
engels-
Van de 81 cursisten werden er 9 afgewe
zen. De lijst van geslaagden volgt hieronder.
DE GEDIPLOMEERDEN
Voor de met goed resultaat afgelopen
vervolg-primaire opleiding, de zgn. As
sistentencursus werd aan de volgende meis
jes een diploma uitgereikt.
