WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLAND
Niet vergeten.
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Stavenisse kreeg de eerste
rioolzuiveringsinstallatie.
RAADSVERSLAG ST. FILIPSLAND.
Verplaatsingsbesluit voor onderwijzend personeel De
middenstand vraagt en krijgt vakantie Een nieuw
raadslid benoemd Afscheid van een wethouder die
z'n sporen heeft verdiend.
Afscheid van een Wethouder die z'n (gemeente)sporen
De redactie legt U deze week voor:
13e jaargang no. 24
3 mei 1957
Uitgevers C. J. ZACHARIASSE en G. HEIJBOER
Redactie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 34, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.35 per kwartaal
franko p.p. 1.85 inkassokosten
Prijs per nummer 15 cent
Advertenties 12 cent per millimeter - Bij contract speciaal tarief
Spierinkjes t/m 20 woorden 1.25
Advertenties worden tot WOENSDAGAVOND aangenomen
Morgen is het voor ons land en volk
herdenkingsure en zondag 5 mei de be
vrijdingsdag. Nu 12 jaar geleden kwam,
voor een groot deel van ons land ook offi
cieel en voor het overige deel niet minder
materieel, het einde aan de donkerheid en
druk, die zich zo lange tijd over ons hadden
gelegd. In het boek van onze gesciedenis
kon een wel zeer donkere pagina worden
omgeslagen. Een pagina die ons vooral in
de avonduren van de 4e mei opnieuw wordt
voorgelegd, wanneer we die allen herdenken,
die tijdens die bange jaren het leven lieten
in de strijd om de vrijheid.
Het is begrijpelijk, wanneer er zijn, die
aan de donkere tunnel, waardoor wij als
volk zijn gegaan niet meer willen terug
denken.
Er is aanvankelijk na de bevrijding een
zekere hausse geweest in de literatuur over
oorlog en verzet, maar daarop is een reactie
gevolgd. Het verleden had afgedaan; ons
wachtte een andere tijd.
Begrijpelijk is het. Maar niettemin, hoe
zouden wij de vrijheid, waarin wij weer le
ven mogen, beter kunnen waarderen dan
door haart te stellen tegenover de smart en
het leed, die toen in brede golven over ons
volk zijn gekomen
Eenmaal uit de tunnel getreden in het
licht, hebben wij ons afgevraagd, hoe dat
alles toch mogelijk was geweest. Hoe was
het mogelijk, dat mensen dit mensen konden
aandoen
Geen wonder, dat tengevolge van de er
varingen, in die jaren opgedaan, het mens
beeld in de crisis is gekomen.
Hoe is het ter wereld mogelijk, dat mensen
dit mensen konden aandoen Deze vraag
rees wel het meest klemmend, wanneer het
ging om het fel oplaaiende antisemitisme,
zoals dat onder onze vijanden van toen
hoogtij vierde. Het anti-semitisme, dat de
harten had toegesloten en de hoofden bene
veld, zódat men zich volop wanen kon in
een waanzinnige wereld. Het anti-semitisme,
dat, geraffineerd en brutaal tegelijk, zich
keerde tegen tienduizenden van onze eigen
landgenoten en waaraan alleen uit ons land
meer dan honderdduizend landgenoten ten
slachtoffer zijn gevallen.
Het is goed dat wij ons voor ogen blijven
stellen wat er in die jaren is gebeurd. Het
is goed, dat wij blijven bedenken, dat dit
dan toch maar mogelijk is geweest. Men
heeft overwogen hoe dit alles zielkundig te
verklaren zou zijn. Dit kon dan aanleiding
geven tot belangwekkende studies. Intussen
het belangrijkste is, dat het mogelijk is
gebleken.
Dit is het wat ons ter verdieping van
onze zelfkennis dan ook altijd voor ogen
moet blijven staan. De mensen, ook de mens
van onze dagen, heeft geen reden zich te
verhovaardigen. Daarvoor is deze bladzijde
uit de geschiedenis der wereld té donker en
té beschamend.
Nogmaals, zondag is ons hart dankbaar
gestemd om de vrijheid die ons werd ge
geven. Vrijheid betekent bevrijding. En deze
bevrijding betekende voor ons, die dit alles
mochten overleven, een nationale verlossing
uit ellende en verdriet. Mogen wij ons door
onze houding deze vrijheid steeds weer zien
te verwerven en mogen wij daaraan steeds
weer inhoud weten te geven.
BEZETTINGSTIJD
Ach, de dagen onzer plagen,
lieve broeders, gaan voorbij.
Uit dit duister rijst de luister
van een nieuwe heerschappij.
Wat verschijne, wat verdwijne,
't hangt niet aan een los geval,
In 't verleden ligt het heden,
In het nu, wat worden zal.
Of de kronen luister tonen,
Volken, staten, bloeiend staan,
Langer stonde duur hun ronde,
maar hun avond spoedt toch aan.
Ja zij zullen zich vervullen
deze tijden van geluk.
Dees ellenden gaan volenden
en verpletterd wordt het juk.
Holland leeft weer, Holland streeft weer,
met zijn afgelegde vlag,
door de boorden van het Noorden
naar de ongeboren dag!
Holland groeit weer, Holland bloeit weer!
Hollands naam is weer hersteld!
Holland, uit het stof verrezen,
zal opnieuw óns Holland wezen!
Stervend heb ik 't U gemeld!
Bilderdijk
Maandag 29 april om half acht kwam de
gemeenteraad te St. Filipsland in openbare
vergadering bijeen onder leiding van burge
meester L. J. de Jonge. Alle leden waren
aanwezig. Voor de heer Vaders is er nog
een vakature.
De voorzitter riep in zijn openingswoord
een bijzonder welkom toe aan wethouder
L. J. van Nieuwenhuijze, die vanwege zijn
vertrek uit de gemeente voor het laatst een
zitting meemaakt.
Daarna worden de ingekomen stukken be
handeld. Eerst komt ter tafel een verzoek
van de Zeeuwse muziekschool om als ge
meente tot deze stichting toe te ttreden. Het
voorstel van b. en w. is om dit verzoek af
te wijzen, omdat Middelburg voor St. Filips
land ver af ligt en in het verleden en het
heden steeds gebruik is gemaakt van de
Muziekschool te Roosendaal. De raadsleden
zijn het met dit voorstel eens.
Daarna worden een aantal goedgekeurde
raadsbesluiten voor kennisgeving aangeno
men. Het verificatiebureau dat heeft ge
controleerd, merkte op de rekeningen 1954
en 1955 zo spoedig mogelijk in te zenden.
De voorzitter wijst er op, dat de rekening
1954 ver klaar is, daarna zal aan die van
1955 worden begonnen. Beide zullen dit
jaar worden aangeboden.
Het bestuur van de chr. school in de
Polder verzoekt het verplaatsingsbesluit
voor ambtenaren ook toe te passen voor het
onderwijzend personeel. B. en w. willen de
desbetreffende verordening wel uitbreiden
tot onderwijzeressen en onderwijzers. Het zal
wel een flinke uitgaaf worden. Wanneer ze
van verre afstand komen kan het wel eens
800,worden. Maar het wordt steeds
moeilijker personeel aan te trekken, vooral
gehuwden, wanneer deze verplaatsingskost
ten niet worden betaald. De Raad zegt zich
met het voorstel van het dagelijks bestuur
te kunnen verenigen, zodat het na goed
keuring van g.s. van kracht zal worden.
VAKANTIE
De K.N.M.B. afdeling St. Filipsland, heeft
met meerderheid van stemmen besloten, een
vakantieweek in te voeren en verzoekt de
raad dit verplicht te stellen. Het dagelijks
bestuur wil daartoe in principe besluiten
en de politieverordening in die zin aanvul
len, maar toch eerst advies vragen aan de
Kamer van Koophandel. Met algemene stem
men wordt dit goedgekeurd.
BIJDRAGE VOOR
KLEUTERSCHOOL EN BADHUIS
De stichting „Ons Dorpshuis" te A. J.
Polder vraagt een bijdrage voor eerste in
richting voor de over enige maanden be
ginnende kleuterschool. Er is reeds heel wat
aanwezig door schenking. Een bijdrage
zal worden verleend.
Dezelfde stichting vraagt om medewer
king in de exploitatie van het badhuis, bij
voorbeeld door onderhoudskosten voor ge
meenterekening te nemen en een eventueel
exploitatietekort.
De heer Quist vraagt of de gemeente of de
stichting het badhuis exploiteert. In het
eerste geval ziet de gemeente vanzelf toe
op de exploitatie.
Wethouder van Nieuwenhuijze antwoordt
dat de exploitatie bij de Stichting berust,
maar dat de gemeente vanzelf toeziet, wan
neer een bijdrage wordt verleend. De stich
ting moet én badmeester èn onderhoud van
het geheel aan één man opdragen. De voor
zitter gelooft niet, dat er een exploitatietekort
zal zijn. Het bestuur is terzake zeer aktief.
De raad blijkt ook dit verzoek te willen in
willigen.
De heer Bolier merkt nog op, dat het
voor genoemd bestuur een geruststelling zou
zijn, wanneer de gemeente in principe be
sloot ook een eventueel tekort exploitatie
vrenigingsgebouw te zullen dekken. Hierover
wordt gediscussieerd en daarna besloten dat
niet te doen, maar af te wachten, hoe zich
dit ontwikkelt.
Daarna wijst de voorzitter op de wense
lijkheid een verordening te maken om on
willige kinderen, die weigeren de lagere
school te bezoeken en bij onmacht der ouders
volgens politieverordening te laten halen.
Laatst was er zo'n geval, maar de politie
kon er niets aan doen, omdat er geen be
palingen voor zijn. Daartoe wordt besloten.
De heer W. Rijstenbil verzoekt uitbaning
over gemeentegrond bij zijn te bouwen
machineloods. Een strook grond zal «aan
hem worden verhuurd voor 10,per jaar.
Naar die loods zal een lichtkabel worden
aangelegd.
Begrotingswijzigingen 1956 en 1957 gaan
onder de hamer door.
GELOOFSBRIEVEN
Een commissie uit de raad, bestaande uit
de heren Stormezand en Quist wordt opge
dragen om de geloofsbrieven van het nieuw
benoemde raadslid, de heer M. Reijngoudt
te onderzoeken. Zoals bekend komt de heer
Reijngoudt (S.G.P.) in de plaats van de
heer F. A. Vaders. Na onderzoek adviseert
de commissie de heer Reijngoudt toe te la
ten, waartoe wordt besloten.
De definitieve vergoeding voor de beide
chr. scholen wordt vastgesteld. Voor de
school in de kom der gemeente bedraagt
dit 1472/3 X 38,24, voor de school in de
Polder 911/3 X 38,24. Na aftrek der voor
schotten zal het resterende bedrag worden
verrekend. Ook het vakonderwijs wordt ver
rekend.
De gemeente opzichter, zo blijkt uit een
schrijven, vond de firma M. den Ouden
en de Jonge bereid de strook grond aan de
Zuiddijk met een buldozer te egaliseren,
zulks onder toezicht van de Opzichter voor
de som van 475,Daartoe wordt beslo
ten. De heer Stormezand vindt, dat wanneer
die grond als speelterrein moet dienst doen,
langs de dijkzijde wel een afheining ge
plaatst zal moeten worden wegens het auto
gevaar. Dit zal t.z.t. worden bekeken.
De PZEM gaf prijs op voor het plaatsen
van een lichtmast achter het Stoofhof. Het
is daar voor verlichting van 3 woningen
en het kost 47,De heer Stormezand
meent dat het met armatuur voordeliger uit
komt. Wethouder Mol wijst er op, dat dit
geval al meer in de raad is geweest. Alle
leden vonden de kosten te hoog voor ver
lichting van een straat met 3 woonhuizen.
Toen is het plan van een armatuur ook ge
opperd. Men zou dan aansluiten op de meter
van een der woningen. Vroeger sttond er 'n
lichtmast voor het slop doch de PZEM kon
die daar niet terugplaatsen. De heer Verwijs
vindt het een moeilijke zaak. Hij zou er
toch maar liever een lichtmast willen plaat
sen en dat vinden de andere leden toch ook
maar het beste.
RONDVRAAG
De heer Verwijs acht het nodig dat er
een kapstok in de wachtkamer van het bad
huis wordt geplaatst. De voorzitter gelooft
dat er nog wel zo'n hanggeval is. Hetzelfde
lid informeert naar de mogelijkheid stortgeld
te laten betalen voor het gooien van vuil
op de vuilnisbelt. Nu smijten ze alles en
overal maar neer, vooral wanneer het van
boerenwagens met tractoren is, die moeilijk
op de stortplaats kunnen komen.
De heer Quist meent dat een heffing juist
'n stimulans is om het overal weg te gooien.
De voorzitter zegt dat er borden staan,
waar het verboden is vuil te gooien. Hij
acht een heffing niet nodig noch gewenst.
als Achterstraat, Zuiddijk, Stationsstraat,
Oostdijk, enz.
De meest onaangename periode was tij
dens en na de oorlog, toen u zich gedrongen
voelde op te treden met alleen het belang
der bevolking voor ogen. Onaangenaam
was voorts de kwestie met een gemeente
ontvanger. Het ergste van alles waren even
wel de rampdagen. De band met de andere
inwoners, reeds aanwezig, is in het bijzonder
in die tijd verstevigd, toen ook wethouder
van Nieuwenhuijze dag en nacht klaar stond
om zijn gemeente te helpen. Tot in Duits
land toe ging u om hulp. Zelf maakte u
geen moeilijkheden, maar die er waren
trachtte u in het belang der gemeente op
te lossen. Wethouder Mol dankte de schei
dende inwoner hartelijk voor de goede ver
standhouding in b en w, ondanks principiële
en standsverschillen, ondanks meningsver
schillen was er begrip voor wederzijds stand
punt. Het afscheid stemt weemoedig. Veel
raadsleden zag u komen en gaan, enkelen
onder hen ontvielen de gemeente door de
dood. Lief en leed zag en beleefde u. In
het belang der gemeente moest uw gezin
menigmaal missen. Bij het klimmen der
jaren mag u op een welbestetedt leven terug
zien. Spreker Wethouder Mol besloot zijn
afscheidswoord met de wens dat het de
familie van Nieuwenhuijze wel zou mogen
gaan in Halsteren.
De heer Bolier dankt de heer van Nieu
wenhuijze mede namens zijn partijgenoten
en sluit zich bij vorige wensen aan.
De heer Verwijs vindt het moeilijk hier
aan nog iets toe te voegen. Hij kan al het
voorgaande volledig onderstrepen, maar een
persoonlijk woord knoopt hij er nog aan
vast, evenals de heer Quist. De heer Stor
mezand zegt de scheidende te hebben leren
kennen als een goed democraat en dankt
hem eveneens voor de vele nuttige adviezen.
De heer de Rooij brengt de dank over van
de gemeenteambtenaren. Spreker heeft bijna
alles met wethouder v. Nieuwenhuijze meege
maakt en vele herinneringen komen thans
boven. Minder aangename en zeer aantrek
kelijke herinneringen. In alle opzichten be-
Verdiende» hartigde u de belangen van de ambtenaren.
Dat werd niet altijd begrepen. Spreker was
er van overtuigd, dat de gehele bevolking
de heer van Nieuwenhuijze dankbaar is voor
alles wat hij deed. Moge God u nog vele
gelukige jaren schenken, aldus de heer J. C.
de Rooij.
De heer Stouten wil als gemeentebode
en werkman niet achter blijven. Spreker
denkt met veel genoegen aan de ontvangst
die hem steeds bij de heer Van Nieuwen
huijze thuis ten deel viel. Ook deze spreker
laat niet na goede wensen te uiten.
De openbare raadsvergadering wordt wel
iswaar niet gesloten, maar krijgt toch een
enigszins ander karakter, nu na de rond
vraag het afscheid van wethouder L. J. van
Nieuwenhuijze aan de orde wordt gesteld.
Mede hierbij tegenwoordig zijn de andere
gemeentefunctionarissen.
De voorzitter begint met de ontslag aan
vrage van de heer van Nieuwenhuijze als
wethouder en raadslid voor te lezen, zulks
met ingang van 30 april 1957.
De reden is dat genoemde inwoner naar
Halsteren gaat vetrekken. Er komen, aldus
de voorzitter, vele stukken binnen, maar
deze, hoewel ik al lange tijd van zijn ver
trek afwist, kon ik niet zo maar verwerken.
Ik heb er lang mee in m'n handen gezeten
om dat ik weet wat het voor de gemeente
en voor mij betekent. Daarom ook heb ik
de uiterste termijn 29 april afgewacht.
Dit is dan, aldus de burgemeester tot wet
houder van Nieuwenhuijze, de laatste ver
gaderingen, die u als zodanig meegemaakt
en al moet ik thtans afscheidswoorden tot u
richten, ik hoop U nog menigmaal te ont
moet, ook hier op het gemeentehuis. Noch
tans, aan alle aardse dingen komt een einde.
Dinsdag 24 juli 1923 werden uw geloofs
brieven onderzocht en werd u tot lid van
de raad toegelaten. Uw eerste zitting was op
de traditionele september-dinsdag. In 1927
werd u gekozen tot wethouder tot 1935.
In 1939 opnieuw tot in 1942 de raad als
zodanig werd opgeheven. Een nieuwe peri
ode' in 1949 begonnen loopt tot heden. De
voorzitter wees er vervolgens op, hoe moei
lijk de bezettingsjaren ook voor wethouder
van Nieuwenhuijze zijn geweest. Moeilijk
niet minder ook de tijd na de ramp. En
toch was u de juiste man op de juiste plaats.
Uw grote gaven werden aangewend in
dienst der gemeente. Niets was ooit te veel.
De beste levensjaren besteedde u ten bate
der gemeenschap. Veel vriendschap mocht
ik ook van u ontvangen en de zeer kundige
adviezen stelde ik buitengewoon op prijs en
aanvaardde ze dankbaar. De inwoners, we
tende wat u hebt gedaan, zien u eveneens
node gaan. Zo ook het gemeentepersoneel.
We hebben dan ook gemeend gezamenlijk
een aandenken te moeten aanbieden als blijk
voor de vriendschap en de zeer goede onder
linge verstandhouding. Ik zou nog lang
kunnen doorgaan met al datgene op te
sommen waarin u de gemeente ten dienste
was. Maar laat ik het hierbij laten. Moge
het u en uw vrouw nog vele jaren wel
gaan en in gezondheid van een welver
diende rust genieten. Spreker bood de heer
van Nieuwenhuijze daarbij een envelop
aan met inhoud.
Wethouder Mol wees er als tweede spre
ker op de scheidende collega niet als raads
lid te hebben gekend, maar wel was er
tussen de heer van Nieuwenhuijze en hem
al vroeg contact, nl. de eerste als voor
zitter van werkgevers en spreker als be
stuurder van de N.C.L.B. Wethouder Mol
herinnerde vervolgens aan de moeilijke peri
oden die de heer van Nieuwenhuijzen mee
maakte. Maar ook hoeveel mede door hem
in de gemeente is verbeterd. Een gemeente
die vroeger vol sloten was, maar welke
vrijwel allemaal zijn gedicht. Belangrijk was
ook de bijdrage tot verbetering van straten
De vierde en vijfde mei
De eerste rioolzuiveringsinstallatie van Tholen
staat in Stavenisse
In St. Filipsland nam wethouder
van Nieuwenhuijze afscheid
De Boerenleenbanken vergaderden
Koninginnedag bracht op het eiland niet
veel drukte
De Staatssecretaris Economische Zaken bezocht
ons eiland
IK GA EEN MOOIE
GEMEENTE VERLATEN
Wethouder van Nieuwenhuijze de spre
kers beantwoordend en afscheidnemend wees
er in de eerste plaats op, dat het scheiden
weemoedig maakt, ook al is dit nog zo'n
prettige bijeenkomst voor wat de sfeer be
treft. Het was mij zeer aangenaam voor de
gemeente te mogen werken, daartoe in staat
gesteld door een flinke groep kiezers, die,
zonder dat ik bij een politieke partij was
aangesloten, mij wilden afvaardigen en dat
nog als jonge man. De eerste tijd verliep
kalm al achtte ik ook toen m'n verant
woordelijkheid groot. De eerste moeilijkheid
was de kwestie met burgemeester Nielant.
Gedrongen tot het dienen van het gemeente
belang zette ik me daarachter en er kwam
een oplossing, dank zij de medewerking van
de toenmalige raad. Zeer moeilijk was ook
de bezettingstijd en na het vertrek van bur
gemeester Kleppe heb ik me er met de heer
de Ruijter voorgezet in het belang van de
inwoners en om te voorkomen dat een ander
zou worden gezonden. Spijt heb ik er niet
van, veel mensenkennis heb ik juist in die
tijd opgedaan. Later was er nog de kwestie
met de gemeenteontvanger en in die periode
kwam burgemeester de Jonge. Na enige
kalme jaren... de ramp en die eiste buiten
gewoon veel van b. en w. Het resultaat mag
er zijn, alleen mogelijk geworden door de
grote eenstemmigheid. Thans ga ik een
mooie gemeente verlaten, geheel herbouwd,
nieuwe straten, de beplanting een unicum,
straks nog een speelterreintje en nog wat
woningwetbouw, terwijl ook de bewoning
voor ouden van dagen tot een oplossing
gebracht zal worden. Het Dorpshuis in de
Polder nadert zijn voltooiing. Ik zou nog
willen adviseren: zet alles op alles om te
komen tot de bouw van een nieuw gemeente
huis, zodat men dit kan gebruiken als ver
enigingsgebouw.
Spreker dankte de burgemeester voor de
sympathieke omgang, wethouder Mol en de
leden van de raad, evenals alle gemeente
lijke functionarissen. Een apart woord richtte
spreker daarbij tot ambtenaar de Rooij en
gemeentewerkman Stouten, die al 30 jaar
in gemeentedienst is, menig jongere ten voor
beeld. Hij dankte de serveerster voor de vele
kopjes koffie en de pers voor de goede
raadverslagen. Zich tot de gehele gemeente
richtend, dantke de heer van Nieuwenhuijze
voor de goede trouw en vriendschap. Boer
zijnde en in godsdienstige overtuiging an
ders dan de meesten der inwoners denkende
was men hem toch steeds goed gezind en
werd hij gesteund om het gemeentebelang
te kunnen dienen. Van de inhoud der aan
geboden enveloppe hoopt spreker een aanste
ker en leeslamp te kopen als blijvende her
innering aan zijn gemeente. Moge de toe
komst niet worden, zoals vele zwartkijkers
voorspellen, maar een goede tijd aanbreken.
Graag biedt spreker de gelegenheid aan
ieder hem in zijn nieuwe woning op te
zoeken.
Daarna werd de openbare vergadering
gesloten en bleef men nog enige tijd ge
zellig bijeen. De ambtsperiode van wethou
der van Nieuwenhuijze te St. Filipsland was
afgesloten, maar menig inwoner zal zich zijn
vele werk nog lang met dankbaarheid her
inneren.
Rechts van de Molendijk, net even buiten de bebouwde kom
der gemeente Stavenisse werd door het ingenieursbureau
Dwars, Heederik en Verhey te Amersfoort, via het aan
nemersbedrijf Van Oosterhout en Mol uit Breda een
zuiveringsinstallatie voor rioolwater gebouwd met een droog-
weerafvoercapaciteit van 15 m3 per uur, terwijl bij regenval
een hoeveelheid regenwater groot 60 m:! per uur aan bezin-
king is onderworpen en de pompcapaciteit derhalve 75 m3
per uur bedraagt.
Zo'n installatie is duur, maar toch geen luxe, waar het weten
schappelijk vast staat, dat afvalstoffen die ongezuiverd in
poldersloten of ander water worden geloosd, schadelijk
kunnen zijn voor de gezondheid van mens en dier. En daarom
ook kunnen we de gemeente Stavenisse gelukwensen met
deze zuiveringsinstallatie, de eerste op het eiland Tholen»
DE WERKING
Donderdag 25 april jl. werd deze instal
latie in werking gesteld, waarbij tegenwoor
dig de burgemeester en meeste wethouders
van alle thoolse gemeenten, het gemeente
bestuur van Stavenisse, het polderbestuur
en vele andere genodigden.
Onder die laatste was de heer M. D. A.
Glerum hoofdingenieur-directeur van de
Wederopbouw en Volkshuisvesting in Zee
land, welke de installatie in gebruik stelde.
Daarna werd het geheel bezichtigd en
konden de aanwezigen nagaan hoe het ruwe
rioolwater, alvorens het wordt opgepompt,
een snijrooster voor het fijn malen van
eventuele grove bestanddelen passeert. De
pompenkelder bevat twee centrifugaal pom
pen, elk met een capaciteit van 75 m3 per
uur, waarvan één als reserve dient.
Vanuit de pompenkelder wordt het ruwe
rioolwater gepompt in de zandvanggoot.
Door het handhaven van een constante
stroomsnelheid in de goot van ongeveer
30 cm per seconde wordt het zand doordat
het bij deze snelheid bezinkt uit het riool
water verwijderd.
Na het passeren van de zandvanggoot
wordt het in twee gelijke delen verdeeld.
Elk deel stroomt afzonderlijk naar de voor-
bezinktank met gistingsruimte, een zoge
naamde Inhofftank. Deze bestaat uit twee
bezinkkanalen met een daaronder gelegen
gistingsruimte. De verblijfstijd van het water
in de bezinkkanalen is vijf uur bij droog-
weerafvoer en één uur bij regenafvoer. De
bezinkbare delen in het rioolwater zakken,
door in de bodem van de bezinkkanalen aan
gebrachte spleten ,in de slijkgistingsruimte.
Na het passeren van de bezinkkanalen
stroomt het van zijn bezinkbare delen ge
zuiverde rioolwater door een afvoerleiding
naar de haven. Het verse achterblijvende
slijk is een moeilijk te verwerken, stinkende,
infectieuze massa. Na uitgisting in de gis
tingsruimte en na drogen op de slijkdroog-
bedden is het slijk reukvrij, onschadelijk en
gemakkelijk te verwerken als meststof en/of
grondverbeteringsmateriaal in de landbouw.
HET WAARDEVOLLE ACHTER
HET SCHIJNBAAR WAARDELOZE
Na de bezichtiging begaven allen zich
naar het hotel P. Hendrikse, waar door ver
scheidene sprekers het woord werd gevoerd.
Als eerste sprak burgemeester A. Sluij-
mers van Stavenisse, die na een welkomst
woord verklaarde dat hij met een gevoel van
voldoening en van een zekere trots de in
werkingstelling van de rioolzuiveringsinstal
latie heeft gezien. Immers, nog niet zo heel
lang geleden bewees een primitief buizen
stelsel geen afdoende bruikbaarheid in deze
gemeente. Er is echter gewerkt, hetgeen een
goede riolering bewijst en de bekroning
daarvan maakt thans definitieve zuivering
van onzuiverheden mogelijk.
Spreker wees er verder op, dat dit geen
luxe is, maar uit hygiënisch oogpunt nood
zakelijk en dankte allen die aan de totstand
koming, zowel van riolering als gemaal
hebben meegewerkt. Veel van die arbeid
is in de grond verborgen, maar toch niet
zonder zin. Voor ieder die ziet heeft eigen
lijk alles een schone en diepere betekenis.
Het blad aan de boom verdort en valt af,
maar zorgt indirect voor het verdere leven
van de boom en voor het nieuwe blad van
straks. Het vuil dat door de riolen stroomt
wordt versneden in ons nieuw gemaal en
verder -stroomt gezuiverd water. De kom
post die achter blijft zal straks de groei in
menig plantsoen bevorderen.
De burgemeester hoopte van harte, dat de
vooruitgang, die ook nu weer merkbaar is
in Stavenisse opnieuw zal activeren om
voor het goede en schone werkzaam te zijn
en achter het kleine, soms schijnbaar waar
deloze, het grote en vaak waardevolle te
zoeken. Tenslotte dankte hij de heer Glerum
voor de verrichte inwerkingstelling en gaf
aan deze het woord.
De hoofdingenieur-directeur van Weder
opbouw zette de redenen uiteen, waarom
tot de bouw der installatie moest worden
overgegaan. Het was het sluitstuk van het
wederopbouwplan. Men had a gezegd en
moest ook b zeggen. Wel, de laatste letter
van het alfabet is een z, de z. van zuivering.
Toen ik hier na de ramp kwam, aldus de
heer Glerum, was het één chaos en nood
zakelijk een wederopbouwplan te maken met
inbegrip van een nieuwe riolering. Veel
moest worden overlegd. Veel besprekingen
zijn met de raad gevoerd. Voor 't snelle tem
po, waarmee dat college de zaak behandelde
niets dan lof. Men was reeds bezig met de
bouw van 52 woningen, toen de dijken nog
niet geheel waren hersteld. Bij de nieuwe
riolering moest onvermijdelijk een zuiverings
installatie komen, daar afvalstoffen niet
meer op het polderwater mogen worden ge
loosd. De installatie staat buiten de be
bouwde kom en men zal er geen last van
ondervinden. Ook de herstelde woningen
moesten aan de moderne tijd worden aange
past. Tenslotte dankte de heer Glerum voor
het verzoek de openingsplechtigheid te ver
richten.
De heer C. van Putten feliciteerde namens
het Polderbestuur met deze nieuwe aanwinst.
De heer Kleijn van het Ingenieursbureau
gaf nog enkele bijzonderheden over de in
stallatie en beantwoorde enkele daaromtrent
gestelde vragen.
Daarna werd de officiële bijeenkomst ge
sloten.
