WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLOND Het land der Magyaren HULP AAN HONGARIJE WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT Gunning van drie woningen 9 november 1956 RAADSVERSLAG SINT-MAARTENSDIJK Ruiling en aankoop grond voor verwezenlijking nieuwbouw De redactie legt U deze week voor» RAADSVERSLAG THOLEN Drastische verhoging reinigingsrechten Uitsterftesysteem vee in de gemeentekom Begin van electrificatie Verbetering van straten Het badhuis zal nu spoedig in gebruik worden genomen 12e jaargang no. 52 Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Redactie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 47 Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57 Giro 124407 Abonnementen 1.35 per kwartaal franko p.p. 1.60 inkassokosten Prijs per nummer 15 cent Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum ƒ2.00 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05 Advertenties worden tot uiterlijk donderdagmiddag 1 uur in Tholen aangenomen oi moeten daar binnen zijn Hongarije heeft het voorbeeld van Polen gevolgd, maar op zijn eigen manier. Daardoor is de door de revolutie ontstane situatie veel gevaarlijker geworden dan in Polen het geval was. Heel de wereld ziet als met ingehouden adem toe, hoe de gebeurtenissen zich daar zullen ontwikkelen. Hongarije heeft een bewogen ge schiedenis. Het is een groot en machtig land geweest, dat later weer tot een vazalstaat is vervallen. Het heeft gevochten tegen Turken, Oos tenrijkers en Russen. Hoewel de meerderheid der be volking Rooms-Katholiek is, vindt men in dit Balkanland een zeer be hoorlijk percentage Calvinisten. De oudste universiteit van Hongarije, die te Debreczen, is een gerefor meerde universiteit. Men vindt daar ook nog een standbeeld van Michiel Adriaensz. de Ruyter, die eens een groot aantal om des geloofs wille op de galeien te werk gestelde Honga ren wist te bevrijden. Een ontembare vrijheidszins is immer het kenmerk der Hongaren geweest en voor die vrijheid zijn stromen bloeds vergoten. In de ne gentiende eeuw had de befaamde opstand onder leiding van Kossuth plaats tegen de Oostenrijkers, die Hongarije wensten te verduitsen. Toen heeft men de Russen leren kennen, want toen bood de absolu tistische czaar Nicolaas I zijn troe pen aan zijn Oostenrijkse collega aan om de opstand te dempen. Vre selijk hebben de Russen toen in Hongarije huisgehoudenmen is dat in Hongarije nog niet vergeten Russische import was ook het communistische regime van Bela Kun na Wereldoorlog I. Ook toen heerste er in Hongarije een schrik bewind, waaraan de „witgardisten" van admiraal Horthy een eind maakten. Geen Democratie Mocht Hongarije de vrijheid min nen, die vrijheid ging niet gepaard met democratie. Men kon het Hon gaarse volk makkelijk in twee groe pen verdelen: een bovenlaag, be staande uit de oude adel, de groot grondbezitters en de geestelijkheid, die eveneens grote eigendommen bezat, en de arme bevolking. Hon garije is vóór alles een landbouw- staat. Het was de bovenlaag der bezit ters, die de lakens uitdeelde. Met de verkiezingen werd zo raar omge sprongen, dat Hongaarse verkie zingen" spreekwoordelijk werden. Dat een diep-ingrijpende hervorming nodig was om van zovele proletariërs kleine zelfstandigen te maken, zag men niet in. De eis van sociale ge rechtigheid werd maar al te weinig verstaan en zo heeft men zelf groten deels de weg bereid voor het com munisme, dat mét de Russen zijn intree deed. Want Hongarije zat aan de ver keerde kant tijdens Wereldoorlog II. Het land had na de eerste Wereld oorlog zwaar geleden, had twee derde van zijn gebied moeten af staan. „Revisie" was dan ook de strijdkreet en men verwachtte heil van Duitsland. Aan Duitslands zijde ging Hongarije de oorlog in, echter niet bar enthousiast, vooral niet toen Hitier de strijd met Rusland aan bond en daarmee begon zijn eigen graf te graven. De oorlog werd ver loren. Russische troepen over stroomden Hongarije en daarmee begon de opmars van het commu nisme. De Worst Hoe weinig communistisch Hon garije was, bleek wel toen commu nisten bij de verkiezingen maar wei nig winst boekten. De Kleine Boeren partij (die herverdeling van het grondbezit beoogde) was ver in de meerderheid. Maar de communis ten, volgden, gesteund door de werkelijke machthebbers (de Rus sen), hun beproefde politiek; infil tratie. Met name Rakosi, de thans afgezette partijbaas, wist gaandeweg de oppositie te verzwakken. De com munisten legden beslag op de sleu telposities in de regering: leger en politie. Zo maakten ze de ene -niet- communist na de andere onschade lijk, bezetten de vrijgekomen plaat sen met hun eigen mensen. Rakosi beroemde zich er op dat hij de oppositie had geliquideerd „zoals men plakjes van een worst afsnijdt". Zo kreeg men het onverdunde communistische schrikbewind met slaafse gehoorzaamheid aan Stalin, geheime politie, propaganda-proces- sen en executies. Rakosi was de onbetwiste machthebber. Een ogen blik wankelde zijn zetel toen Tito het „Nationaal-communisme" intro duceerde. Maar Rakosi maakte korte metten met zijn tegenstanders. Tot Stalin zélf van het toneel verdween en vanuit Moskou de nieuwe wind begon te waaien. Polen kwam in opstand, Rakosi verdween (zelfs krachtdadig gehol pen door de Russen) maar Gerö, die zijn plaats innam, was geen haar beter, alleen maar een beetje han diger in het hangen van de huik naar de wind. Zelfstandigheid of vrijheid Polen nam genoegen met een zekere mate van zelfstandigheid. Polen bleef communistisch en het Warschau-pact getrouw. Misschien meende men in Moskou dat het zo beter was, omdat men met onwillige honden nu eergnaal moeilijk hazen vangt. Maar in Hongarije ging de opstand een gans andere kant uit, vooral toen Gerö (of Nagy, de Tito- communist) Russische tanks te hulp riep. De zo lang opgekropte haat jegens de Russen kwam toen tot uiting en Boedepest werd een hel... De Hongaren zijn met die zekere mate van zelfstandigheid, waarmee Polen genoegen nam, niet tevreden. Zij willen vrijheid. Los van Rusland. Los van het communisme. Ze willen te véél naar de zin van de Russen. En daarbij is Hongarije ook hier in niet eensgezind. Want er zijn ook Hongaren, die het communisme niet willen loslaten mits ze het maar a la Tito (Joegoslavië) en a la Gomoelka (Polen) kunnen uitvoeren. Wellicht zit hier ook nog de herinnering aan de tijd toen inderdaad de reactie in Hongarije de boventoon voerde. Naar die „goede oude tijd" willen met name de arbeiders óók niet te rug. En tenslotte heeft het commu nistisch schrikbewind grondige op ruiming gehouden juist onder die mensen, die politieke leiding zouden kunnen geven. Hongarije zal nog een lange weg moeten gaan, wil het waarlijk vrij zijn niet alleen in nationale zin, maar ook politiek en sociaal. Het Hongaarse volk is bereid voor die vrijheid te vechtenMaar méér dan de vrijheid is de gerechtigheid (nadruk verboden) En toch kunnen wij iets voor Hon garije doen. Deze woorden sprak dinsdag jl. tijdens de zitting van de Tweede Kamer haar voorzitter doc tor Kortenhorst en wat we kunnen doen liet hij er onmiddellijk op vol gen: bidden en offeren. We kunnen het beide individueel, we kunnen het ook beide collectief doen. Aan offeren, aan hulp bieden heeft ook het Roode Kruis gedacht. Ja, het is juist dè organisatie die dat altijd op het oog heeft. Het is haar doel, haar streven, haar zuiver be staansrecht. En met het Roode Kruis bedoelen we hier niet slechts onze kring Tholen, het Nederlandse Roode Kruis, nee daarmee bedoelen we het Roode Kruis als internatio nale instelling. Misschien hebt U het gelezen, hoe reeds zondag 28 okto ber een grote hoeveelheid gedroogd bloedplasma bestaande uit 2160 sets, waarmede ongeveer 1000 personen kunnen worden geholpen, is verzon den naar de gedelegeerde van het Internationale Rode Kruis, die thans in Wenen vertoeft, met het verzoek dit te overhandigen aan het Hon gaarse Rode Kruis. Deze gift kwam dus van het Nedelandse Rode Kruis. Verder circa 1 miljoen muiti en B-vitaminetabletten, 24000 blik jes melk, 10.000 kg. kaas, 40.000 kg. cacao naar Wenen en vandaar naar Boedapest. Er zit regel in de organisatie. Vanaf Genève wordt bericht wat het meeste nodig is. Aan het ene land wordt dit gevraagd, aan het andere weer iets anders, wat dringend nodig is. En alles gaat dan via Wenen om te trachten het vandaar op de be stemde plaats te krijgen. Vanuit Nederland gaan er ook 5 ambulance auto's naar Wenen en reeds wordt overwogen nogmaals 5 ambulance auto's in gereedheid te brengen. Er zijn onmiddellijk maatregelen getroffen om de talrijke vluchtelin gen die vanuit Hongarije in Oosten rijk zijn aangekomen, te helpen. Ook daartoe nam het Nederlandse Rode Kruis een deel voor haar rekening en verzond 2500 dekens, 2000 la kens, 2000 slopen, 3000 eetbestek ken en grote hoeveelheden toilet benodigdheden. NOG MEER Ten behoeve van deze vluchte lingen zal er nog veel meer nodig zijn.En wat er nodig is, weet het Rode Kruis. Daarom is het niet wen selijk op eigen gelegenheid goederen in te zamelen. En toch kunnen we helpen. Daartoe zijn er 3 mogelijk heden: 1. een bedrag te storten op giro rekening 777 ten name van het Ned. Rode Kruis te 's Gravenhage; 2. dat bedrag over te schrijven aan de Boerenleenbank te Poort vliet ten name van de penningmees ter der afdeling Tholen v. h. Rode Kruis, burgemeester W. J. van Doorn; 3. dat bedrag te overhandigen in gesloten enveloppe aan de plaatse lijke bestuursleden. Wellicht kunnen we volgende mededelingen doen over het eventu eel houden van plaatselijke inzame lingen, terwijl de mogelijkheid be staat dat er ook meer kan worden gezegd over het vluchtelingenpro bleem. Wie heeft er een aansporing nodig? Wie zou niet elke mogelijk heid aangrijpen hulp te bieden in zo'n grote nood. Wie wil niet het zijne bijdragen om het leed en de ellende van het dappere Hongaase volk mede te helpen lenigen? De openbare spoedeisende raadsvergade ring te Sint-Maartensdijk, welke donderdag namiddag 1 november jl. is gehouden, werd door alle leden bijgewoond. Burgemeester D. C. Bouwense was wel licht de eerste burgemeester, die in een officiële bijeenkomst sprak over de gebeurte nissen in Hongarije. Hij wenste op deze plaats uitdrukking te geven aan zijn dank baarheid, die het gehele Nederlandse volk op een enkele uitzondering na, wel moet gevoelen tegenover wat de Hongaren hebben gedaan in hun eigen land.Vooral de jeugd hield vast, toen de ouderen wat van de eisen wilden prijs geven. We weten nog niet hoe het zich zal ontwikkelen. Veel te veel hebben die verworven vrijheid met hun leven moeten bekopen, maar welke waarde het heeft voor de wereld is nog niet te over zien. Er kan nog veel gebeuren, maar het is niet in schamele woorden te uiten, wat deze vrijheidsstrijd kan betekenen voor allen, die in vrijheid willen leven. De toestand is nog zeer kritiek. Maar reeds nu heeft de wereld een schuld aan Hongarije, die niet gemakkelijk te betalen zal zijn. Bidden we van God, dat hij Zijn zegen moge geven over het volk van Hongarije. Laten we nu overgaan tot de orde van de dag, aldus burgemeester Bouwense in zijn openings woord op de raadsvergadering van 1 no vember jl. GUNING VAN 3 WONINGEN Ter.vergadering was mede aanwezig eert afgevaardigde van het architectenbureau Wentink te Baarn, alsmede de dagelijks opzichter.- Het ging bij het eerste punt namelijk om de gunning van 3 premie woningen aan de Parallelweg, waarvan de firma A. J. Rijnberg te Sint-Maartensdijk laagste inschrijver was. Over de fundering van die woningen bestond evenwel verschil met het architectenbureau en de heer Argelo- van de dienst „Noord-Zeeland." Het archi tectenbureau meent daar te kunnen volstaan met een bouwplaat te leggen, terwijl de heer Argelo van mening is dat er geheid zal moeten worden, waar ter plaatse een sloot lag en de ondergrond niet betrouwbaar is. Dit heien zou evenwel op de drie woningen 12.000,meer onkosten vragen. B. en W. vonden dit bedrag dermate hoog, dat ze daartoe niet wensten over te gaan. Daarop heeft de heer Argelo voorgesteld de funde ring met betonringen te verzekeren, maar architect Wentink voelt niet voor beton ringen. De afgevaardigde van dit bureau, ter vergadering aanwezig licht die mening nader toe, er op wijzend, dat er bij het leggen van betonringen, maar 0.90 meter dikke kleilaag overblijft alvorens men op de veenlaag zit, terwijl er bij het leggen van een betonplaat nog ongeveer 1.60 m. klei kan blijven zitten. Voorzitter Bouwense wijst er op, dat men hier dus te maken heeft met verschillende meningen van twee deskundigen. Dit maakt het voor het dagelijks bestuur wel erg moei lijk. Daarom is ook nog gevraagd aan de dienst Grondmechanica, die in de streek werkzaam is. de grond ter plaatse te willen onderzoeken. Het rapport daarover is nog niet binnen. De secretaris, de heer Benou doet vervol gens mededeling van de gehouden inschrij ving. Hieruit blijkt, dat de firma Rijnberg op een bedrag stond van ƒ61.740,aan nemer Geluk op 67.350,en aannemer C. v. Meelant te Lage Zwaluwe op 74.993, -terwijl de begroting was ƒ.62.890,- Op die drie woningen krijgt men een premie van 12.969,Het wordt een woning voor de directeur van de Technische School en twee voor onderwijzend per soneel. De heer Op den Brouw vraagt of er openbare inschrijving is geweest, waarop bevestigend wordt geantwoord en boven staande uitslag wordt meegedeeld. Na nog enige besprekingen stellen b. en Hongarije en Israël Hulp aan Hongarijeook hier Elektrifikatie en verbetering van Thoolse straten In Oud-Vossemeer de reinigingsdienst in studie St. Maartensdijk gunt de bouw van 3 woningen De lijst van rechthebbenden ter inzage Vereniging en Leiders w. voor om deze woningen te gunnen aan de firma Rijnberg voor genoemde inschrij vingssom en dan het advies van de architect tot het leggen van een bouwplaat als fun dering op te volgen mits de uitslag Grond mechanica gunstig is. De raadsleden kunnen zich daarmee, na ampele bespreking, verenigen. VERHUUR TUINGROND De heer L. C. van Poortvliet heeft een verzoek ingediend om een gedeelte grond bij de openbare lagere school (achter de voormalige ambtswoning van de burge meester) te mogen huren om als tuingrond te gebruiken. De voorzitter zegt, dat b. en w. dit goedvinden, maar dat ook het be stuur van de chr. school tuingrond vraagt voor het daar wonend Hoofd der School, om achter zijn woning wat grond te hebben. En daarom vinden b. en w. het maar het beste beiden te helpen. De heer Koopman vraagt nog hoe de situatie vroeger was, waarop de voorzitter toelichting geeft. Daarna wordt besloten aan beiden (de heer van Poortvliet en het Hoofd der chr. School) tuingrond te geven. RUILING Een derde voorstel is aangegaan van een ruilovereenkomst tuingrond bij het vereni- ginsgebouw met de inwoners H. Hengst- mengel. Wed. Larooy en J. Quequièrre. De verkoopprijs wordt 6 cent per m.2. Nadat de situatie ter plaatse is toegelicht wordt dit voorstel met algemene stemmen aangenomen. Ook bij dhr. F. Polderman is er nog een hoekje grond van omstreeks 8 m.2, wat de gemeente nodig heeft. Betrokkene heeft aan vankelijk geweigerd dit aan de gemeente te verkopen. Hij vraagt 6,50 per m.2 en daarenboven 100,als schadevergoeding opstal. De raadsleden vinden het nogal veel De heer Koopman meent, dat men bij dit alles de billijke weg moet bewandelen. Inderdaad kan kwijtraken van grond bij een woning belangrijk meer schade meebrengen, dan zo op het eerste gezicht lijkt. De heer Zwagemaker vind het bedrag in elk geval niet weinig, maar zal er niet te veel over zeggen. Daarna zegt de raad zich met het ge vraagde wel te willen verenigen. Die grond is in elk geval nodig. IN BEROEP Burgemeester en wethouders hebben aan de heer P. W. Priem, Markt alhier een bouwvergunning geweigerd. Kleermaker Priem wil zijn bedrijf uitbereiden, door er achter zijn bestaand pand bij te bouwen. Het dagelijks bestuur moest dit echter weige ren, omdat het in strijd is met de plaatselijke bouwverordening. Tegen de weigering komt de heer Priem thans bij de raad in beroep, Hij wijst er op, dat hij orders moet annuleren en zijn bedrijf niet kan uitbreiden, indien hem geen toe stemming voor de bouw kan worden ver leend. Hij hoopt dat de raad hem terwille zal zijn. De voorzitter zege het aan de raad over te laten. Het is wel zo, dat in een uit zonderingsgeval ontheffing van de bouw verordening kan worden verleend, welke mogelijkheid er misschien hier in zit. De heer Geluk vraagt of er bij uitbreiding buren last hebben van de nieuwbouw. De voorzitter antwoordt ontkennend. Nadat ge bleken is dat er aan omwonenden geen last wordt veroorzaakt, stemmen alle raadsleden voor het maken van een uitzondering op de bouwverordening voor het geval Priem en dus inwilliging van zijn verzoek. De wet houders onthouden zich hierbij van stem ming. De rekening-courant-overeenkomst met de Boerenleenbank wordt ter verkrijging van meer krediet uitgebreid tot maximaal 100.000,—. RONDVRAAG De heer Koopman vraagt of het dagelijks bestuur er ook al eens over dacht melk op scholen te verstrekken. Hij had zoiets wel verwacht. De voorzitter zegt dat hier wel over is gesproken, maar dat men tot de conclusie kwam, dat er hier voldoende melk gedronken wordt. Wethouder Bout voegt er aan toe, hoe de kinderen in het speelkwartier naar huis gaan om hun melk, zodat het maar beter was die hele organisatie niet op touw te zetten. De heer Koopman vindt het toch wel in het belang van de kinderen. De voorzitter merkt op, dat hij dan eens advies zal vragen aan de gemeentegeneesheer en de schoolarts. De heer Zwagemakers vraagt of er nog iets komt van de 30 woningen, die door de zamenlijke aannemers gebouwd zouden wor den. De voorzitter antwoordt moed te hebben, dat het doorgaat. Wethouder Bout wijst er nog op, hoe het bedrijfje van dhr. v. Hemert door de ge meente is gekocht en de huidige bewoner er uit gaat. Ter verwezenlijking van het uit breidingsplan daar, moet het zo vlug moge lijk gesloopt, waartoe b. en w. machtiging van de raad moet hebben. De voorzitter voegt er aan toe, dat het urgent is, omdat niet vier, maar reeds 8 particulieren bouwgrond hebben aange vraagd. Ook om de Wilhelminastraat te kunnen laten doorlopen moet nog een stukje grond gekocht worden. De raad heeft er geen be zwaar tegen. Daarna sluiting. Een lang niet altijd voorkomend verschijn sel was het feit dat alle leden van de thoolse gemeenteraad voor de openbare vergadering van vrijdag 2 november aanwezig waren. Burgemeester mr A. J. van der Hoeven opende met ambtsgebed, waarna de notulen onveranderd werden vastgesteld. Een 8 tal begrotingswijzigingen waren goedgekeurd. Ook het raadsbesluit tot aankoop van de schuur van de heer A. C. de Laater en een stukje grond uit handen van A. Laban. Goedkeuring was ook verkregen op de aankoop van een woonhuis en schuur van de Stichting tot het Beheren van Landbouw gronden en verkoop van diverse stukjes grond achter de Louisestraat. Meerdere goedgekeurde raadsbesluiten en het controle rapport van het verificatiebureau werden eveneens voor kennisgeving aangenomen. Het gemeentebestuur van Middelburg verzoekt subsidie voor leerlingen uit deze gemeente die daar de opleidingscursus voor kleuterleidsters volgen. Het voorstel van b. en w. is op dezelfde voet te subsidiëren als de andere cursussen. De heer Berrevoets zegt In deze conse quent te willen blijven, daar hij destijds ook tegenstemde bij een verzoek van een chr. kweekschool. Hij meent dat die 20,ook wel betaald kan worden door degenen, die de cursus volgen. De voorzitter vindt dat men het anders moet zien. Er is hier geen gelegenheid die cursus te volgen, dus moet men zich niet aan de verplichting onttrekken. Er is hier ook een school, waarvoor we van andere gemeenten graag subsidie aanvaarden. De heer Droogers zegt te zullen voor stellen om gelijkstelling van het onderwijs tot uitdrukking te brengen. De heer Bal doet dat ook en mede, omdat er anders kans is, dat zo'n cursus moet liquideren. Allen steunen het voorstel van het Dagelijks bestuur behalve de heer Berre voets.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1956 | | pagina 1