WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
In St. Filipsland
de nieuwe Prinses Marijke kleuterschool geopend
Vijf en vijftig jaar „Helpt Elkander"
KANKERBESTRIJDING..
nodig en gewenst
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Een geschenk van het duitse
Grafschaft Bentheim
De redactie legt U deze week voort
(Niet in het grote ligt het goede,
maar in het goede ligt het grote.)
12e jaargang no. 49
19 oktober 1956
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57
Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franko p.p. 1.45 f inkassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk donderdagmiddag 1 uur in Tholen aangenomen
of moeten daar binnen zijn
De prachtige „Prinses Marijke kleuterschool" in St. Filips
land, een geschenk van de provincie Bentheim in Duitsland
met aan de voorkant een gedenksteen.
Met schitterende oogjes stonden daar in St, Filipsland vrijdag
middag 12 oktober een vijftig kleuters voor een nieuwe kleuterschool
opgesteld. Ze vormden de erehaag en ze maakten een ereboog van
de met rood-wit en blauwpapier omwonden buigzame latten een
aardige gedachte)Ze hadden niet veel geduld om te wachten op
de grote mensen die van ver gekomen waren om zich persoonlijk
te overtuigen op welke manier de gift was besteed. Ja, ook deze
kleuterschool is door een gift tot stand gekomen. Ditmaal door de
financiële hulp van de provincie Bentheim, waar jong en oud, rijk
en arm, na de watersnood in Nederland, met gulle hand een groot
bedrag bijeenbracht. En die gift kwam St. Filipsland ten goede, ja
het werd een bijzonder geschenk voor de jeugd. Er kwam door die
hulp in St. Filipsland de prachtige Prinses Marijke Kleuterschool.
OF ZE MOOI IS
U ziet het zelf op onderstaande foto, een
prachtig gebouwtje, een kleuterschool die
alleen in ons district wordt overtroffen door
die van Sint-Maartensdijk. Een kleuterschool
met mooie intree, met een ruimespeelzaal,
met twee leslokalen, w.c.'s en buiten een
flinke zandbak en speelplaats. Prachtig in de
verf en voorzien van een interieur, wat ook
hier weer mogelijk was door „Radda Bar-
nen", een vereniging uit Zweden, die allang
geen nadere aanduiding meer behoeft.
En aan de voorgevel nog een grote ge
denksteen van Bentheimer zandsteen waarin
het volgende gegrift: „Prinses Marijke Kleu
terschool 1955. Geschenk van de Grafschaft
Bentheim. Watersnood 1953." Verder het
wapen van genoemde duitse provincie en
17 dukaten als symbool van rijkdom.
Deze gedenksteen werd vrijdagmiddag
onthuld door de Oberkreisdirektor van de
provincie Bentheim dr. C. Mawick, nadat
hem vooraf de sleutel was aangeboden door
de vijf jarige Annie Rijstenbil en de kinde
ren een feestlied zongen, waarvan de tekst
getuigde van dankbaarheid voor het mooie
geschenk.
En niet alleen de kinderogen schitterden,
er was ook blijheid in die van de kleuter
leidster mej. T. Stoutjesdijk en de leidsters
en helpsters de Rijke, de Ronde, en Bierens
en in de ogen van al de moeders en verdere
belangstellenden bij deze plechtigheid tegen
woordig.
In een van de leslokalen kwam na de
opening het gezelschap bijeen, bestaande uit
dr. Mawick, dr. Wenninck, de plaatsver
vangende Landrat, de voorzitter van de
Heimatverein, hoofdredacteur van Graf-
schafter Nachrichten en leider van de hulp
actie George Kip, verder de consul-generaal
der Nederlanden in Kleve, de heer A. Jur-
gens, journalist-fotograaf Müller uit Nord
horn, de heer L. M. Sinke, commies ter
provinciale griffie, de heer P. A. Boot van
de Centrale Dienst „Noord Zeeland", mej
H. S. Glasz, inspectrice van het kleuter
onderwijs,de architecten Jans uit Almelo en
Wondrichem uit Kruiningen, de wethouders,
enkele raadsleden en bestuurders van de
kleuterschool.
DE SCHOOL, EN UITKOMST!
Die allen werden door burgemeester L. J.
de Jonge een welkom toegeroepen in het
bijzonder de buitenlandse gasten. Het speet
hem dat de Commissaris der Koningin en
gedeputeerde Schout verhinderd waren.
Spreker noemde de twaalfde oktober- 1956
voor Sint-Filipsland een hoogtijdag en her
innerde voorts aan de rampdagen 1953. In
korte tijd waren overal, ook in het buiten
land hulpacties georganiseerd. In Bentheim,
de provincie aan de nederlandse grens te
genover Twente werd binnen enkele dagen
niet minder dan 58.820,32 bijeengebracht,
een bedrag dat bestemd werd voor een ver
woest dorp in Nederland, een bedrag dat
uiteindelijk St. Filipsland ten goede kwam,
een bedrag waardoor de bouw van deze
kleuterschool mogelijk werd.
De burgemeester verzocht de afgevaar
digden de warme dank over te brengen van
de gemeente St. Filipsland. De school is
een uitkomst voor de ouders, een novum
voor de gemeente. Spreker dankte voorts
architecten, aannemer Gapelle, de vereniging
„Radda Barnen" en het Jeugd Rode Kruis.
Zich tot bestuur en leerkrachten wendend
merkte de heer De Jonge op, dat ze de be
schikking krijgen over een voortreffelijke
school. In het aanschouwen van dit bouw
werk ziet U dat de goedertierenheden des
Heren nog groot zijn. „Moge het U gegeven
zijn de aan U toevertrouwde kinderen te
onderwijzen in vele christelijke en maat
schappelijke deugden. Gods zege moge rus
ten op deze Prinses Marijke kleuterschool."
Zich nogmaals tot de gasten wendend zei
de burgemeester, dat het zowel voor Nord-
horn als voor St. Filipsland onvergetelijke
uren zijn. Als blijvende herinnering en ter
versteviging van de band tussen deze ge
bieden bood hij dr. Mawick een groot Delfts
tableau aan met de Zeeuwse en Duitse wa
pens, waarin kransvormig de verbondenheid
tussen beide plaatsen tot uitdrukking is ge
bracht.
vluchtelingen uit het Oosten hebben aan
deze kleuterschool gegeven. We zijn blij
dat er van dat bedrag een kleuterschool is
gebouwd, omdat hiermee aan ouders en kin
deren een dienst is bewezen.
Het is onze wens, zo besloot dr. Mawick
zijn toespraak, dat deze goede band tussen
St. Filipsland en Bentheim, tussen Holland
en Duitsland, ontstaan in grote nood, be
stendigd zal. blijven en nog groeien mag."
NU IS ER EEN
De inspectrice van het kleuterondewijs,
mej. Glasz verklaarde vele malen langs St.
Filipsland te zijn gereden en wel vanuit de
verte het vriendelijk dorpje zag, maar er
nooit moest zijn, want er was geen kleuter
school. Het had haar eigenlijk verwonderd,
een dorp met dit aantal inwoners en dan
nog wel een dorp in Zeeland en toch geen
kleuterschool. Toch waren er reeds plannen
voor de ramp, welke met dit laatste werden
weggevaagd. Met vreugde hoorde ik daar
na, dat er ook voor St. Filipsland een mo
meer speciaal tot de buitenlandse gasten en
feliciteerde dr. Mawick met diens recente
benoeming tot officier in de orde vna Oran
je Nassau en feliciteerde daarna St. Filips
land met de prachtschool.
De consul-generaal der Nederlanden in
Kleve, de heer A. Jurgens wees er op, hoe
warm de harten der Bentheimers hebben ge
klopt na de watersnood voor de getroffen
gebieden en hoopte dat de kleuterschool er
toe zal bijdragen, dat er goede St. Filips-
landers, Zeeuwen en Nederlanders uit mo
gen groeien.
Architect Jan Jans uit Almelo herinnerde
aan de donkere bezettingsjaren, die de ver
houding tussen de buren: Twen te-Ben theim
deed vertroebelen, maar hoe onmiddelijk na
de bevrijding de goede nabuurschap terug
keerde. Spreker was verheugd, dat Bentheim
ook langs deze weg trachtte het aan Neder
land gedane leed goed te maken. Moge het
voor St. Filipsland een onvergetelijke dag
blijven.
En daarmee was de officiële opening be
ëindigd, daarmee was de plechtigheid afge
lopen, maar was het ook het officiële begin
van de nuttige, maar ook zeer mooie Prinses
Marijke kleuterschool in St. Filipsland.
Het ogenblik dat de 5 jarige Annie Rijstenbil de sleutel
aanbiedt aan dr. Mawick uit Nordhorn. Tegenover hem
burgemeester L. J. de Jong. Daarachter ziet U nog de kleu
terschoolleidster mej. T. Stoutjesdijk. De kinderen hadden
een ereboog gemaakt van met rood-wit-blauwpapier om
wonden buigzame latten. Een leuk gezicht.
St. Maartensdijk denkt over een nieuw raadhuis
De Prinses Marijke kleuterschool in St. Filipsland
De thoolse vissersvereniging jubileert
U hebt toch belangstelling voor de
kankerbestrijding 1
Vergadering
van organisatie, ook voor de vissers en
wel vooral met het oog op het Deltaplan.
Men is hiervan dikwijls nog te weinig
doordrongen. Ook bij uitvoering van het
Deltaplan blijft hij in een bestaan voor de
vissers geloven. Alleen door organisatie kan
men wat bereiken en aankloppen bij de be
voegde instanties. We zien het dat de be
langen van de Landbouw worden verde
digd en dan nog een beetje voor de visse
rij. Wij zouden echter geen problemen bij
de instanties kunnen voorleggen als er geen
organisatie was. Daarom wekte hij op om
allen te organiseren en zeker lid te worden
van Zevibel. die voor de belangen der Vis
sers zal optrekken, waar dit nodig is. Ten
slotte hoopte hij dat de vereniging nog
een gunstige tijd zal mogen meemaken.
De voorzitter van de Zierikzeese vereni
ging, de heer B. Schot Jz. herinnerde er
aan, dat hij als oud-Tholenaar nog aan
zijn geboorteplaats is gehecht. Ook zijn
vader had voor zijn vertrek naar Zierikzee
zitting gehad in „Helpt Elkander" als be
stuurslid. De dochtervereniging in Zierik
zee draagt dan ook dezelfde naam. Een
scheut van oude stam. Hij wenste de ver
eniging alle goeds toe en hoopte dat men
als visser in deze provincie nog lang een
bestaan zou kunen vinden. Spreker eindig
de met het volgende gedicht op zijn geboor
te plaats Tholen:
O stad mijner jonkheid, mijn jeugd
paradijs
Het weerzien doet immer mij goed.
De hoge Toren, van ouderdom grijs
Bracht mij reeds van verre een groet.
Ik dwaal door de straten en voel mij
weer thuis.
Het schoolplein, een stoepje, het ouderlijk
huis
Ze wekken herinnering, zo zalig en zoet.
Herinneringen, zalig en zoet.
Ik druk weer de hand van de vriend uit
mijn jeugd
We tarten zo menig gevaar.
We spreken van vroeger, van zotheid
en vreugd
Daar trilt een gevoelige snaar.
En roepen het werk en de plichten mij
weer
Dan zeg ik hardgrondig: tot volgende
keer
o stad mijner jeugd, dat de hemel je
spaar
Mijn stad dat de hemel je spaar.
Het werd nog goed en gevoelvol voor
gedragen ook, waarom het ook een mooi
slot was van het punt: felicitaties.
In de pauze werd nog een verloting ge
houden, waarna het gezelschap uit Bergen
op Zoom weer optrad met een aantrekkelijk
programma van goed gehalte. Een flink
applaus bewees dat het ook werd gewaar
deerd.
Tenslotte dankte de heer Bal de aanwe
zigen voor hun aandacht, de ere-voorzitter
en burgemeester voor zijn felicitaties, de
voorzitter van Zevibel en de heer Schot
uit Zierikzee, waarna deze gezellige jubi
leumavond nog besloten werd met een bal.
EEN EREPLAATS
Dr. Mawick verklaarde in de eerste plaats
dat het tableau een ereplaats zal krijgen in
het provinciehuis van Bentheim. We zullen
U dank graag aan onze bevolking over
brengen en zullen vertellen, dat twee archi
tecten en nijvere ambachtslieden een mooie
en practische school hebben gebouwd in
St. Filipsland. We zullen vertellen, dat onze
gedenksteen de voorgevel siert en bovenal
van tevreden kinderen, die in een mooi lo
kaal gezellig spelen. We hoorden van de
ramp door de radio en via de pers en onze
ruim 15.000 provinciebewoners, groot en
klein, arm en rijk, waardonder ook vele
gelijkheid kwam een kleuterschool te ver
wezenlijken. Ik moet zeggen, dat het wachten
beloond is. In het bijzonder trof me in dit
gebouw, dat men het kinderlijke wist te
bewaren, Het is geen school, maar een kin
derhuis. De kinderen zullen er zich thuis
voelen. Fijn, dat „Radda Barnen" voor de
keurige inrichting zorgde. Spreekster is ook
het gemeentebestuur dankbaar voor de aan
vullingen als speelplaats en zandbak. Ten
slotte wenste mej. Glasz de gehele bevolking
en vooral de kinderen veel geluk met de
mooie school.
ONDERSCHEIDING
De heer L. M. Sinke wendde zich weer
VIA NIEUW-ZEELAND
Terloops vertelde dr. Mawick, de
Oberkreisdirektor van Bentheim hoe
het eerste contact met St. Filipsland
via Nieuw-Zeeland liep.
Zijn secretaris had namelijk op de
eerste brief, die aan burgemeester de
Jonge werd gericht Nieuw-Zeeland,
in plaats van Zeeland gezet. Het ge
volg was: geen wederhoor, tot na
10 weken de bewuste brief waarem-
pel uit Hongkong weer in Nordhorn
terugkwam en toen naar de goede
plaats werd gestuurd.
De naam van de thoolse vissersvereniging „Helpt elkander",
welke vereniging vrijdagavond 12 oktober jt. in een feestelijke bij
eenkomst het 55 jarig bestaan herdacht, die naam herinnert de
doelstelling, welke men zich op 16 oktober 1901 stelde.
Het doel was gericht op onderlinge hulp. Hulp aan vissers die
door ziekte niet konden uitvaren. Hulp aan weduwen, hulp aan
wezen, hulp aan eigenaars van vaartuigen, die schade hadden op
gelopen. kortom hulp aan collega's in een tijd, dat die dringend
nodig was.
Daarnaast werd als doel gesteld de belangen van de visserij in
het algemeen, van de oester- en mosselcultuur te behartigen.
De eerste doelstelling geraakte men de jaren, met de betere jaren,
op de achtergrond, maar de behartiging van Visserijbelangen in het
algemeen is meer dan ooit nodig en daarvoor dient de vereniging na
55 jaar nog springlevend te zijn, daarvoor dient men aangesloten
op de bres te staan, ja daarvoor moest men van een plaatselijke,
provinciale tot een landelijke organisatie uitgroeien.
DE BAKENS VERZETTEN
Met bovenstaande hebben we in feite
het openingswoord van de voorzitter der
thoolse vissersvereniging tijdens de jubi
leumbijeenkomst in hotel „Hof van Hol
land" samengevat. De heer J. H. Bal riep
allereerst een bijzonder welkomstwoord toe
aan de ere-voorzitter, burgemeester mr. A.
J. van der Hoeven, aan de voorzitter van
ZEVIBEL, de heer Lockefeer, aan de se
cretaris de heer Cambier en aan de voorzit
ter van de dochterverenigingen in Zierik
zee, de heer B. Schot. Een bijzonder wel
kom kregen ook de aanwezige dames, die
met hun echtgenoten op deze bijzondere
samenkomst tegenwoordig waren.
Spreker wees er na het bovenstaande op,
dat aansluiting bij het grote geheel, bij de
Stichting van de Nederlandse Visserij even
nuttig en nodig is, als bij de Landbouw.
Wat heeft die door samenwerking en co-
operatie al niet bereikt. Dat kan ook bij
ons, wanneer wij tijdig de bakens ver
zetten. Ik hoop dat deze verandering be
stuur en leden paraat zal vinden en dat
door het tijdig onderkennen en aanpakken
van de ware belangen van de Vissers onze
55 jarige vereniging weer nieuwe en meer
dere levensvatbaarheid zal krijgen op weg
naar haar 75, ja uiteindelijk naar haar 100
jarig bestaan.
OPRICHTERS
Tenslotte vermeldde de heer Bal met ge
noegen, dat de vereniging twee leden telt,
die vanaf de oprichting lid zijn, nl. de heren
A. Schot Azn. en Johs. van Luijk Czn„
die hij dank en hulde bracht voor de trouw
blijkend uit dit langdurige lidmaatschap.
GESCHIEDENIS
Nu we het toch over de jubilarissen
kunnen we nog wel even dieper in „Helpt
Elkanders" geschiedenis duiken.
Er waren oorspronkelijk twee verenigin
gen met de één als domicilie „Het Hof van
Holland" en de andere „Hotel Zeeland". De
laatste gaf blijk van grotere levensvat
baarheid. Eerste bestuursleden waren S. L.
Schot, Jac. Bogert, H. Cornelisse, JaC.
Schot Jobz., H. de Jonge, Jac. Schot BWz
en H. Nelisse. Oude figuren komen dan naar
voren, bekend in de omgang als Simon van
Ben, Jab. Bogert, Huib van Merijn, Koo
van Job, Jap van Ben, enz.
Dertig jaar lang was S. L. Schot voor
zitter, na hem kwamen als zodanig Giljam
Verkamman en Jacob Verkamman. Voor
velen van de tegenwoordige leden zijn aan
die oude bekenden nog goede herinneringen,
verbonden.
Er waren stuwende kracht enonder, die
de vereniging, soms op de helling, weer
in goed vaarwater brachten, hun schouders
eronder, om tenslotte met de vlag in top
weer het schuim voor de boeg te doen op
spatten. En dat was nodig, soms in let
terlijke, soms in figuurlijke zin.
FELICITATIES
Na de opening trad het gezelschap Boza-
com uit Bergen op Zoom op met muziek,
zang en spel. Daarna was er gelegenheid
tot feliciteren. Als eerste werd het woord
gevoerd door de ere-voorzitter mr. v .d.
Hoeven. Hoewel ere-voorzitter verklaarde
spreker door druke werkzaamheden de ge
wone vergaderingen dikwijls niet te kunnen
bijwonen. Uit deze uitnodiging is hem ech
ter gebleken, dat hem dit niet kwalijk is
genomen. Hij wenste de vereniging van
harte geluk met het jubileum en deed zulks
als ere-voorzitter en als burgemeester.
De burgemeester hoopte dat de vereni
ging een bindend element zal zijn en blij
ven voor de thoolse vissersbevolking
ALLEEN DOOR ORGANISATIE
De heer Lockefeer, voorzitter van Zevibel
wees in een krachtige toespraak op het nut
Ingezonden
Er wordt al te gauw gezegd: het helpt toch niet. Dat zei men vroeger ook
van ernstige t.b.c.-aandoeningen: daaraan is niets meer te doen. Maar wie na
laat alle beschikbare middelen te baat nemen en de wetenschap hier in te
steunen, doet verkeerd. Men mag niet alleen stil blijven staan bij de schrik, die
het woord kanker in onze tijd veroorzaakt.
Men mag, neen moet ook meewerken aan de bestrijdnigsvormen, die er in
beginstadia voor zijn en meewerken om de bestrijding op te voeren.
Daartoe is zoals altijd, ook enorm veel geld nodig. Geld voor onderzoekingen,
voor de modernste bestralingsapparaten, voor de bouw van ziekenhuizen, enz.
Blijft hierin niet achter, maar steun naar vermogen.
Deze woorden klonken enige jaren geleden op. de gehouden algemene verga
dering van de afdeling Scherpenisse voor de vereniging tot bestrijding van de
kanker, waar dr. Grosfeld uit Bergen op Zoom een causerie hield, voor helaas
door bijzondere omstandigheden, wenig bezochte vergadering.
Ook thans zal op23 oktober in het „Holland Huis" te Scherpenisse een alge
mene vergadering voor het hele eiland Tholen gehouden worden om de inwoners
van ons eiland op te wekken lid te worden van de plaatselijke afdelingen, die
zijn opgericht of opgericht zullen worden, waartoe het Hoofdbestuur u aller
medewerking inroept.
In alle plaatsen zijn folders opgehangen, waarop u kunt zien, wat er behandeld
zal worden, o.a. film: Er is een tijd van komen... Over deze film gaat een
roep door het gehele land. De film wordt toegelicht door dokter I. Helleman,
terwijl de heer H. van Wijk uit Amsterdam een aanbevelend woord zal spre
ken en inlichtingen zal verstrekken of op vragen antwoorden.
Komt allen en geeft gehoor aan de woorden, die H.K.H. Prinses Wilhelmina
in haar boodschap van 24 mei 1951 tot ons volk richtte:
„Ik vertrouw, dat gij het werk van de kankerbestrijding zult blijven
steunen met al uw kracht en geheel uw hart."
Bij voldoende deelname en wij hopen dat dit het geval zal zijn, pal er ge
legenheid worden gegeven per bus deze bijeenkomst te bezoeken, nl. vanaf
St. Annaland via Oud Vossemeer Tholen en Poortvliet en vanaf Stavenisse
St. Maartensdijk naar Scherpenisse.
U kunt zich daartoe opgeven tot en met zaterdag in:
Sint Annaland bij burgemeester van den Bos (vertrek 6.30 uur)
Oud Vossemeer bij burgemeester Versluijs (vertrek 6.45 uur)
Tholen bij zuster v. d. Wely (vertrek 7.00 uur)
Poortvliet bij mevrouw Kugel (vertrek 7.15 uur)
Stavenisse bij dokter Zoeteman
Sint Maartensdijk bij burgemeester Bouwense
De vergadering begint om half acht. Houdt allen die avond vrij en bezoekt
deze vergadering. Het Hoofdbestuur toont hiermede, dat het Eiland Tholen een
belangrijke plaats inneemt in de belangen voor de kankerbestrijding.
