De loop der bevolking in 1955
u
pRinses maRQRiet en ïiaar zusteRS
Een toename van 5 inwoners op het eiland Tholen en 25 op St. Filipsland
!s
I
Stavenisse de grootste groei, de minste overledenen
en het geringste vertrek, maar ook de minste huwe
lijken Over het algemeen minder geboorte's, min
der overlijden, minder vertrek Een vergelijking voor
wat geboorte en overlijden betreft tussen 1955 en 1905
•s
I
1
Raadsverslag STAVENISSE.
Een optimistisch nieuwjaars
geluid van de voorzitter.
Een nieuw raadslid.
Een zwarte bladzijde.
Maar ook weer nieuwe
plannen.
Het eindje sloot Poststraat
zal toch worden gedempt.
De redactie legt II in deze pagina's voort
een haRmonische opleiöinq maakt öe pRinsessen tot Bekwame mensen
12e jaargang no. 9
13 januari 1956
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Ring 66, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57
Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum ƒ2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur in Tholen aangenomen
of moeten daar binnen zijn
Er is wel eens gezegd, dat de groei van onze bevolking een druk legt op het
welvaartspeil. De consumptiemogelijkheden zouden er beter voorstaan bij een
lager bevolkingscijfer. Maar hiertegenover kan met zeker evenveel recht worden
gesteld, dat groei in de bevolking prikkelt tot nieuwe activiteiten.
Daarom ook zagen we dit laatste voor ons district liever dan te denken aan
het risico van het eerste.
Want ons district groeit beslist niet. De cijfers in onderstaande tabetien maken
het duidelijk genoeg. Er is geen vooruitgang te bespeuren. Een toename van
30 inwoners, waarvan er nog 25 voor St. Filipsland moeten worden afgetrokken,
betekent een stilstaand eiland Tholen en stilstand is nog steeds geen vooruitgang.
Erger, achteruitgang, omdat wel als vaststaand moet worden aangenomen, dat
de bevolkingsopbouw ieder jaar ouder wordt en daarmee de prikkeling tot nieuwe
activiteiten steeds minder.
Hopeloos Dat gelukkig niet, maar toch wel een teken aan de wand. dat de
aandacht verdient.
Oorzaak Onvoldoende werkgelegenheid Dat zeker niet alléén. Maar wel
minder expansiemogelijkheden voor de jeugd en een gebrek aan woningen. In
die gemeente waar de minste, waar helemaal geen woningnood is Stavenisse
was de grootste groei en het minste vertrek naar elders. Vergelijk daarbij
het „vertrek"-cijfer eens van Oud-Vossemeer.
Het is maar een beeld van een jaar, dus zeker niet zuiver-statistisch, maar het
geeft toch een algemene indruk van het verloop der thoolse en st. filiplandse
bevolking.
LANDELIJK BEZIEN
Als naar gewoonte vragen we in het eer
ste of in het tweede nummer van een nieuw
jaar de aandacht voor cijfers. Cijfers over
de loop der bevolking. Het is altijd wel
interessant daarvan kennis te nemen en soms
kan het aanleiding geven tot voorzichtige
conclusies. We zullen eerst nog even gro
tere cijfers noemen. Op 1 januari 1955
bedroeg de bevolking van ons land
10.680.023, zo blijkt uit de gegevens van
het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het
is een getal, waarover wel iets te schrijven
valt. Reeds in 1857 verscheen een geschrift,
waarir. over de bevolking van ons land
werd gesproken als van een overbevolking.
Toen was het cijfer nog slechts 3J4 millioen.
Toen werd het bevolkingsvraagstuk vooral
gezien als een agrarisch probleem. Hoevele
mensen zouden er „van het land kunnen
eten?" Tegenwoordig zijn we een andere
mening toegedaan. Handel en nijverheid
hebben een hoge vlucht genomen, de we
tenschap heeft zich krachtig ontwikkeld, het
ene technische procédé kwam na het andere
en worden ons nog dagelijks geschonken.
Onze bevolking neemt toe door een stij
ging van het geboortecijfer, maar evenzeer
door een daling van het sterftecijfer. Be
wijs In 1870 was van onze bevolking 5,5
procent 65 jaar en ouder, in 1946 was dit
gestegen tot 7% en men verwacht dat het in
1970 zelfs 11.8% zal zijn. Dat is één op de
negen nederlanders 65 jaar of ouder. We
moeten dit als een zegen zien, evenals een
groei van de bevolking een zegen is. Een
bevolking is meer dan materiaal. Het is
niet enkel een verzamelbegrip. Zij is
daarentegen opgebouwd uit mensen, zoals
men er zo heel graag zelf een is.
EN ONS DISTRICT
Bij de bevolkingsgroei van ons land
steekt ons district ongunstig af. De oorzaak
daarvan is zeker niet de aanmerkelijk min
dere geboorte per 100 inwoners of het gro
ter getal van overlijden. Nee, het vertrek-
cijfer bepaalt deze ongunstige situatie. La
ten we tabel I eens rustig bekijken.
Toename is er vooral te zien in Stave
nisse (42), verder in Tholen, mede door
„Ten Ankers"-bevolking, Sint-Maartensdijk,
door herverkaveling en ook in St. Filips
land. Een vrij grote achteruitgang zien we
in Oud-Vossemeer en Poortvliet.
De totaalcijfers laten zien, dat er in ver
gelijking met vorig jaar minder zijn gebo
ren, minder overleden, minder zijn geves
tigd, maar ook minder zijn vertrokken.
Alleen zijn er meer getrouwd, want dat
was vorig jaar 154.
Het geboortecijfer was het hoogst in St.
Annaland, een gemeente, die eenzelfde aan
tal inwoners hield, maar waarvan dan ge
zegd zou kunnen worden: wie de jeugd
heeft...
Het relatief laagste geboortecijfer had St.
Maartensdijk, die ook de meeste overlede
nen had en dus alleen vermeerderde omdat
als een uitzondering (zie echter ook Sta
venisse en St. Filipsland) de vestigingen
het aantal immigranten overschreed.
Stavenisse groeide door het laagste over-
lijdenscijfer en een ook meerdere vestiging
dan vertrek.
Poortvliet kan bogen op het relatief hoog
ste aantal huwelijken, maar had een groot
verschil tussen vestiging en vertrek, waar
door de gemeente uiteindelijk aan inwoner
tal inboette. St. Filipsland blijkt ook dit
jaar de meest evenwichtige gemeente te zijn.
Opmerkelijk bij tabel I is ook nu weer
het grote verschil tussen het aantal gebo
renen en overledenen: 332 tegenover 166.
In tabel II is dit nog weer eens gesplitst
in mannelijke en vrouwelijke inwoners. Er
blijkt tevens uit dat ook dit jaar nog meer
vrouwen dan mainnen zijn overleden en
meer jongens dan meisjes zijn geboren. Toch
wint de vrouwelijke helft steeds meer ter
rein, wat te zien valt uit de totalen, het
geen nog niet betekent dat ze al gelijkstaan.
Dat maakt nog bijna 200 verschil.
DAT IS WEL EEN GROOT
VERSCHIL
Waar de twee eerste tabellen toch eigen
lijk weinig verrassends brengen en het ver
loop haast gelijk is aan dat van vorig jaar
hebben we getracht toch iets interessants te
brengen door het in de „historie" te zoeken
en eens een vergelijking te trekken tussen
het aantal geborenen en overledenen in
1955 en in het aantal van 50 jaar geleden
in 1905. Het resultaat daarvan vindt U in
tabel III verwerkt.
In de eerste plaats zien we dan weer de
totalen en concluderen dat de bevolking
nauwelijks is gegroeid: 17.146 in 1905 en
17.569 in 1955. Maar wel zijn er grote ver
schillen in de andere totalen. Geboorte: 520
in 1905 en 332 in 1955. Neem maar direkt
Tholen, waar met een bevolking van ruim
100 minder dan in 1955 toch 102 geboortes
werden ingeschreven tegenover 56 het vo
rig jaar. Hetzelfde verschil ziet U in prak
tisch alle andere gemeenten. Eenzelfde ver
gelijking gaat niet helemaal op in de over-
lijdenscijfers. Wel komt in de totalen uit
dat het sterftecijfer is gedaald en is het
verschil in bijvoorbeeld Poortvliet (2211)
en Sint Annaland (4225) groot, maar dat
gaat niet op voor alle gemeenten. Tholen
bijvoorbeeld telde 50 jaar geleden minder
overledenen (19) dan in 1955 (26). Wel
kan ook uit deze cijfers geconcludeerd wor
den dat het sterftecijfer lager is, de men
sen gemiddeld ouder worden, maar het aan
tal geboortes ook sterk is teruggelopen.
Overigens maken de tabellen een gede
tailleerder conclusie mogelijk. Al is er dan
geen merkbare groei in ons distrikt,
graag hopen we dat het de 17)4 duizend
inwoners wel mag gaan en de bestaansmo
gelijkheid er voor hen blijft, ja nog wordt
vergroot.
TABEL I
Tholen
St. Maartensdijk
St. Annaland
Oud-Vossemeer
Poortvliet
Stavenisse
Scherpenisse
Totaal Eil. Tholen
St. Filipsland
Totaal District
Vorig jaar
Inwonertal
T
3172
2772
2464
2127
1554
1741
1392
15222
1924
17146
3307
2703
2694
2209
1666
1501
1336
15416
2123
17539
Ingeschreven op 1 januari 1956
tv
O
56
42
55
40
34
37
23
287
45
332
358
•o
o
26
33
25
28
11
10
12
155
95
48
61
51
64
56
tj
<y
176
91
78
105
97
49
71
145
21
166
172
530
48
578
583
667
47
614
754
vO
u-l
-
3316
2716
2694
2177
1643
1543
1332
15421
2148
17569
17539
42
5
25
30
■f
is
3
E
32
32
24
23
25
13
15
164
12
176
154
Vrijdag 6 januari j.l. kwam de voltallige
gemeenteraad in spoedeisende vergadering
bijeen. Aan de orde was eerst de beëdiging
van het nieuw genoemd raadslid C. L. Pot-
appel, zulks in de vacature Bos. Het nieuwe
raadslid werd door de jongste leden van het
college binnengeleid en legde de vereiste
eden af. Daarna sprak de voorzitter, burge
meester Verburg hem toe. U bent, aldus de
voorzitter, niet lang uit ons midden weg
geweest (2 jaar) en ik roep U dan weer
een hartelijk welkom toe. U hebt aan het
eind van Uw vorige periode de grondslag
nog mede helpen leggen voor de wederop
bouw en hoewel het nu voor de gemeente
iets gemakkelijker is geworden dan de afge
lopen 2 jaren, er blijven nog altijd proble
men en gewichtige besluiten, die genomen
moeten worden. Ik hoop van harte dat U
nog vele jaren in het belang van de ge
meente, in goede gezondheid, deel zult uit
maken van de gemeenteraad, ook tot ge
noegdoening van Uzelf.
De heer Potappel dankt voor de goede
wensen en woorden en hoopt z'n beste
krachten te geven. Namens de raad ver
tolkt raadslid L. Hage het welkomstwoord
tot de nieuwe collega. Hij verklaarde, dat
het hem bijzonder veel genoegen deed, de
heer Potappel weer in hun midden te zien
en tevens dat hij nu weer raadslid-af was.
Hij hoopte dat het spreekwoord „de wijs-
Drie sprekende bevolkingstabellen
Hoeveel er vijftig jaar geledenméér werden
geboren
Hoe er in Stavenisse's raad optimistische
geluiden werden vernomen
Het Smerdiekse badhuis „loopt" uitstekend
Hoe het plaatselijk nieuws zich uitbreidt
Dat straks een Prinses jarig is.
Dat rechtschapenheid slechts weinig kennis
vereistvolgens Pascal
heid komt met de jaren" ook van dhr. Pot
appel gezegd kon worden in die zin, dat zijn
wijsheid tot heil van de gemeente zou zijn
en hij nog vele jaren mede-raadslid genoemd
zal mogen worden.
EEN TERUGBLIK
Bij deze eerste raadsvergadering in '56
wenste de voorzitter een korte terugblik te
werpen op 1955 en op de komende plannen.
Hij wenste in de eerste plaats alle leden ook
langs deze weg met hun gezinnen een ge
zegend jaar en dankte voor de tot hem
gerichte wensen.
1955 was voor de gemeente een goed
jaar. Veel is er in hersteld en we kunnen
het dan pok betitelen als het wederopbouw»
jaar met het formele slot op de gehouden
wederopbouwdag. We hebben nieuwe stra
ten, nieuwe riolering, moderne verlichting,
een beplanting in aanmaak, een in aanbouw
zijnde kleuterschool, ander gemeentehuis en
bijna een nieuw wijkgebouw.
De oude begraafplaats werd gereorgani
seerd, als ik dat zo mag noemen en ik moet
zeggen, dat de mensen die dat hebben ge
daan, het voortreffelijk deden. Het maakt
ook voor de vreemdelingen een goede in
druk. De herverkaveling, waar me betrek
kelijk buiten staan als gemeente, zorgde
overigens voor verbetering van het wegen
net in de polders, wat op zichzelf toch als
een vooruitgang mag worden gezien. x
Verheugend is, dat de bevolking dit jaar
niet onbelangrijk is gestegen. We telden op
31 december 1955 42 inwoners meer dan het
voorafgaande jaar en dat is belangrijk, niet
alleen omdat er de ruimte (woningen) voor
hebben, maar omdat we aan de andere kant
toch ook per ipwoner een rijksuitkering
krijgen.
De financiële positie der gemeente is goed
TABEL II
Geboren
Overleden
Totalen
mannen
vrouwen
mannen
vrouwen
mannen
vrouwen
Tholen
26
30
15
11
1614
1702
St. Maartensdijk
18
24
16
17
1398
1318
St. Annaland
25
30
13
12
1342
1352
Oud-Vossemeer
21
19
18
10
1098
1079
Poortvliet
19
15
6
5
855
788
Stavenisse
23
14
6
4
807
736
Scherpenisse
11
12
6
6
669
663
Totaal Eil. Tholen
143
144
70
65
7783
7638
St. Filipsland
27
18
7
14
1091
1057
Totaal District
170
162
77
79
8874
8695
Vorig jaar
189
169
72
80
8868
8667
Vergelijking met 50 jaar geleden voor wat geboorte en overlijden betreft
TABEL III
Totaal bevolking
Geboren
Overlijden
1905
1955
1905
1955
1905
1955
Tholen
3172
3316
102
56
19
26
St. Maartensdijk
2772
2716
72
42
28
33
St. Annaland
2464
2694
69
55
42
25
Oud -Vossemeer
2127
2177
71
40
35
28
Poortvliet
1554
1643
56
34
22
11
Stavenisse
1741
1543
57
37
21
10
Scherpenisse
1392
1332
42
23
16
12
Totaal eil. Tholen
15222
15421
469
287
183
145
St. Filipsland
1924
2148
51
45
15
21
Totaal District
17146
17569
520
332
198
166
De jarige prinses Margriet en haar beide oudere zusjes.
SOESTDIJK (P.A.) Donderdag 19
januari a.s. is er weer feest in ons konin
klijk huis. Dan viert h.k.h. prinses Mar
griet haar dertiende verjaardag. Op deze
dag gaan onze gedachten onwillekeurig te
rug naar het donkere jaar 1943 toen een
verblijdende lichtstraal ons van ver over
zee bereikte. In Canada was een prinsesje
geboren en Margriet was haar naam.
Gelukkig zijn die bange jaren weer lang
voorbij en het nederlandse volk leeft weer
in geluk en voorspoed tezamen met zijn
vorstelijk huis, waarvan dit jarig prinsesje
deel uitmaakt.
H.K.H. Margriet, de derde van ons prin-
sessenklaverblad, zal zich ongetwijfeld op
deze verjaardag verheugen, gelijk alle an
dere kinderen van haar leeftijd. In de in
tieme sfeer van de familiekring zal dit feest
gevierd worden en wat dat betreft, zal
h.k.h. zeker op een geslaagde verjaardag
kunnen terugblikken.
KUNSTZINNIGE AANLEG
INMIDDELS komen er voor onze jarige
prinses belangrijke jaren, waarvoor nu reeds
de grondslagen gelegd zijn, want de prin
sessen krijgen een gedegen harmonische op
leiding, waarbij inspanning en ontspanning
elkaar afwisselen. Naast haar studie houdt
zij van sport en lezen, terwijl tevens ge
bleken is, dat zij een kunstzinnige aanleg
heeft. Prinses Margriet houdt veel van to
neelspelen, tekenen, muziek en balletdansen,
voor welke vier uitingen zij een zeer goed
gevoel heeft. Zij leest graag avonturen- en
sprookjesboeken, als trouwens alle meisjes
van haar leeftijd. Wij mogen gerust zeggen,
dat onze jarige prinses een meisje met
artistieke aanleg is in wie misschien te zij
ner tijd de nederlandse kunstenaars een goe
de beschermvrouwe zullen vinden.
BEATRIX GAAT STUDEREN
VOOR HAAR oudste zuster, h.k.h. prin
ses Beatrix, blijft er dit jaar weinig gele
genheid tot ontspanning over, want zij zal
in 1956 het eindexamen gymnasium A af
leggen, waarna zij zeer waarschijnlijk zal
gaan studeren aan een universiteit. Maar
de boog kan niet altijd gespannen zijn en
dus zal onze kroonprinses wanneer haar
werkzaamheden dat toelaten ongetwijfeld
haar geliefkoosde sporten als paardrijden,
zwemmen, tennissen en zeilen beoefenen,
terwijl er ook nog wel enige tijd zal over
schieten voor boetseren, een liefhebberij,
waarvoor h.k.h. veel belangstelling heeft.
IRENE HOCKEYT
PRINSE IRENE volgt de middelbare
meisjesschool en heeft iets meer tijd voor
ontspanning en liefhebberijen dan haar oud
ste zuster. Ook zij is een liefhebster van de
reeds voor prinses Beatrix genoemde spor
ten, doch zij speelt tevens met succes ho
ckey, terwijl zij gelijk haar jongere zuster
ook veel belangstelling heeft voor ballet-
dansen.
...EN MARIJKE SPEELT AL PIANO
HET JONGSTE zusje, h.k.h. prinses
Marijke, de lieveling van het gezin, ver
maakt zich met de normale spelletjes, die
kinderen van haar leeftijd plegen te spelen.
Na het lager onderwijs dat zij volgt aan de
Nieuwe Baarnse Schoolvereniging, krijgt
zij volop gelegenheid haar geliefkoosde spel
letjes te spelen, terwijl zij tevens reeds les
sen ontvangt in het pianospelen.
Natuurlijk is de verjaardag van prinses
Margriet voor haar zusters ook een be
langrijke dag, want het is feest in het ge
zin en dat is voor allen iets plezierigs. Maar
h.k.h. weet ook, dat op deze heuglijke dag
het gehele nederlandse volk met haar mee
leeft en haar nog heel veel jaren in geluk
en voorspoed toewenst temidden van ons
allen.
(Nadruk verboden).