De uitbreiding van ons Parlement
De verkavelde polders staan er goed voor
Er zat pit in de zevende ronde van
Oud-Vossemeer
Kleinere fracties werken het hardst
De Redactie legt U in deze pagina's voort
Haal nog vlug even een Rheuma-verrassings-
couvert
Stemmen uit de verkavelde polders
De uitbreiding van ons Parlement
Windhozen zijn gevaarlijk
Eén van de mooiste Vosmeerse ronden
En Nothig zei:
Brengt ge zonneschijn treed binnen
Brengt ge storm in huis vertrek
lie Jaargang No. 38
5 Augustus 1955
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur in Tholen aangenomen
of moeten daar binnen zijn
„Daar groeit in geen drie jaar een grassprietje, beweerde mijn
vader", zo vertelde Kees Noordijke ons, toen we Woensdag jl.
een speurtocht maakten door de verkavelde polders rond Poort'
vliet en Scherpenisse.
Noordijke werkt op het bedrijf van de landbouwer C, van Daalen
in Westkerke en zijn vader had er nog dit voorjaar gestaan bij de
dragline, die bediend door Theo den Engelsman te St. Annaland
de massa's blubber van de ene kant naar de andere kant sjouwde.
„En ik was geneigd mijn vader gelijk te geven", vervolgde Noor-
dijke, „want het leek of je over een buigbaantje liep, als je over
dat stuk land ging. En ga nu eens kijken, hoe daar de bonen
staan." Het is meegevallen. Daarvan getuigden zonder uitzonde
ring alle landbouwers in deze polders. Niet, dat ze daarmee ook
allemaal voorstander zijn van de herverkaveling. Maar de grootste
tegenstander wenste dat we het eerlijk, ronduit bekendmaakten:
Er staat in deze polders een behoorlijke tot zeer goede oogst te
wachten.
EEN KEURIG JAARVERSLAG
Op onze tafel ligt al enkele weken
een zeer mooi uitgevoerd jaarverslag
van de Herverkavelingscommissie
Zeeland. We zijn erkentelijk, dat
men ons door middel daarvan op de
hoogte wil houden. Onze Commissa
ris der Koningin, jhr. A. F. C. de
Casembroot heeft er persoonlijk het
„woord vooraf" in geschreven.
„Herverkavelen is een mooi en
nuttig -maar ook een pijnlijk werk"
schrijft hij om vervolgens het al be
kende „operatief voorbeeld" aan te
halen. Uit dit voorwoord spreekt
overigens het vertrouwen, dat die-i
genen die met de herverkaveling zijn
belast, bezield zijn van een streven
hen, die hieronder vallen, zo veel
moaeliik van voorlichting te dienen,
waarna de Commissaris eindigt met
de wens, dat deze werken onder
Gods zegen mogen bijdragen tot
meerdere welvaart van de Provincie
Zeeland en haar bewoners.
Nader ingaan op dit interessante
jaarverslag van 1954 doen we hier
verder niet. waarmee we aan dat
jaarverslag met zijn mooie foto's,
zijn overzichtelijke schema's, zijn be
langwekkende statistieken en duide
lijke toelichting op wat aanleiding
gaf tot deze herverkaveling en hoe
ver het er na 1 jaar bij staat, niets
te kort willen doen. Trouwens, de
daarin vervatte gegevens worden in
deze artikelen serie wel verwerkt.
Nog beter, dan enkel die gegevens
aan U voor te leggen, van een jaar
verslag, dat alweer enkele maanden
oud is en de situatie per 31 Decem
ber 1954 weergeeft, leek het ons de
mening van enkele landbouwers in de
reeds verkavelde polders op ons ei
land te horen. Om die mening aan
U voor te leggen. Wanneer we al
leen maar naar het bureau van Uit
voering waren gestapt, had U ons
voor de voeten kunnen gooien: Na
tuurlijk, die lui stellen het op z'n
mooist voor. Ze verdienen er hur
brood aan. Je gaat je eigen werk niet
afkammen. Wanneer we naar Ir.
Geuze waren gestapt, had U ook
kunnen zeggen: ja maar dat is een
voorstander. Wanneer we naar een
van de sub-commissieleden waren
toegegaan om alleen maar hun me
ning te verkondigen had U onge
twijfeld gedacht: geen wonder dat
die proberen alles goed te praten.
Afgezien van het feit of die ge
dachten dan juist waren geweest,
meenden we lukraak in de verka
velde polders te moeten gaan neu
zen om het de derde, tweede of
eerste beste landbouwer die we
daar zagen te vragen, hoe het er nu
voorstaat. Ongeacht of het dan een
voor- of tegenstander van de verka-
ling is.
Degenen die er het meest bij be
trokken zijn, hebben we gepolst. Dan
moet men toch zeker de werkelijkheid'
te horen krijgen. Welnu, dit is dan
de werkelijkheid.
OVER ZES GREPPELS
GEZAAID
Het is wat lastiger nu, om vanuit
Poortvliet in het Zuidelijk deel van
die gemeente te komen, waar deze
winter en voorjaar de dragline's
zwaaiden, waar de kipkarren af en
aan reden, waar vrachtauto's tonnen
grond vervoerden, waar wegen wer
den aangelegd. Het is lastig om daar
te komen vanwege het feit, dat mo
menteel ook de rondweg wordt aan
gelegd en talrijke orden verbieden
daar in te rijden, waar je juist moet
zijn. Maar intdie polder zelf zie je
geen draglines meer. Het is alsof
ze er nooit zijn geweest, laat staan
nog maar enkele maanden geleden.
De betere polderweg toont wel aan
dat er hier iets gebeurd is en de
slootkanten zijn nog zo kaal, dat het
wel niet anders kan of ook die zijn
nog niet lang geleden gegraven.
Maar aan de akkers zelf zie je er
niets van. Zeker niet, wanneer je er
tevoren niet bekend bent geweest.
We konden geen verschil zien in de
gewassen in deze polder of b.v. in
de St. Annalandse polders. Toegege
ven we zijn maar een leek. Maar
toch ook weer niet zo erg of we kun
nen wel zien, dat de suikerbieten het
in deze toch inderdaad verkavelde
polders best doen, dat het graan er
zeker niet minder is dan elders en dat
de aardappelen er even gul bloeien
als waar ook op ons eiland.
Toch zijn we niet verkeerd gere
den. Toch is het hier de polder, die
nog deze winter voor 'n groot deel
„op z'n kop" stond. Het lijkt ons, dat
de oogst niet zal tegenvallen. Maar
laten we 't die landbouwers zelf
eens vragen, die daar bezig zijn met
een baan gerst te snijden langs een
bunder haver. We zitten hier schuin
tegenover de „Zandhoeve". Waar
achtig toch nog in de buurt van de
landbouw-voorman, van de verka-
lingsvoorstanders. Doet niet ter zake
We ontmoeten dan de al bejaarde
landbouwer, die met zijn zoon ons
graag wil inlichten over zijn bedrijf
en de gevolgen van de herverkave
ling voor hen beiden. 34 gemeten be
bouwen ze samen en hun gemengd
(bouw-weiland)bedrijf lag over 4
plaatsen verspreid. En dat alles is
verkaveld, ja er zijn stukken bij, die
behoorlijk zijn geëgaliseerd. Neem
dat stukje erwten van 280 roeden,
waar nu 26 flink geladen ruiters op
staan. Het is volkomen be- en ver
werkt. En de oogst is voorzover thans
na te gaan er moet natuurlijk nog
gedorsen worden uitstekend.
In deze zelfde akker waren deze
winter sporen van meer dan 1 meter
diep, ongelooflijk dat je daar nu niets
van ziet. Voor de verkaveling lagen
de akkers in dwarsrichting, nu in de
lengterichting. Het gevolg hiervan is
dat bijvoorbeeld dat stuk met erwten
een lengte van ongeveer 300 me
ter zes gedempte greppels bevat.
Alleen het wat meerdere en weel
derig opgeschoten strekgras duidt de
plaats daarvan aan. maar het gewas
is er niets minder op geweest.
Ook over het elders in dezelfde
polder liggende grasland, waar tot
een diepte van 25 cm is geëgaliseerd
waren deze landbouwers zeer tevre
den. De derde snee gras staat er nu
op en het was telkens prima.
Aan heel dit gesprek was duide
lijk te merken, dat het deze mensen
hard was meegevallen. Ze hadden
er niet veel moed op, toen ze dit
voorjaar zagen, hoe hun akkers er
bij lagen. Daarom verwondert het te
meer, dat er zo n gewas van is geko
men. Natuurlijk dient men de ver
strekte voorlichting voor de verschil
lende gronden op te volgen. Natuur
lijk moet er extra gips op, want dat
werkt toch meestal zo goed. Maar
dan is er bij deze mensen ook geen
ongerustheid meer, ja zelfs geen on
gerustheid nu dit alles zo meeviel
voor de definitieve toedeling, die
over enkele jaren komt.
Ze hebben nu, bij de voorlopige
toedeling dezelfde oppervlakte terug
gekregen dan ze inleverden. Ze kun
nen eerlijkheidshalve niet zeggen, da'
ze nu zoveel minder grond hebben,
al kwam er wel eens een wat „vuiler"
stukje bij, dan wat ze zelf gewend
zijn. En daarom moeten ze wel zeg
gen, zeker, wanneer ze zich bij de
bergen grond, die dit voorjaar nog
op hun akkers lagen, herinneren, ja
moeten ze wel volmondig erkennen:
HET IS ONS BIJZONDER
MEEGEVALLEN
Goed, dit was dan één stem uit de
Poortvlietse, uit de verkavelde polder
U kunt er nog meer horen. Ook nog
wel andere stemmen dan deze. Maar
dat kan dan toch pas volgend num
mer.
De Regering heeft een aantal voorstellen
gedaan om de grondwet te wijzigen. De
meest spectaculaire wetsontwerpen betref
fen wel de uitbreiding van de Tweede Kamer
met vijftig leden (tot 150 dus) en van de
Eerste Kamer met 25 leden, tot 75. In 1952
heeft zij dezelfde poging ondernomen, maar
de uitbreiding werd toen op het laatste nip
pertje door de Eerste Kamer verworpen. In
het algemeen was de Senaat het wel eens
met de uitbreiding van de beide Kamers,
maar zij betreurde het dat de regering een
amendement Andriessen (k.v.p.) had geslikt
waarbij overdracht van stemmen mogelijk
werd gemaakt. Ook al zou een Kamerlid in
het buitenland vertoeven, hij zou toch door
een fractiegenoot zijn stem kunnen laten uit
brengen. Het grote bezwaar daartegen was,
dat daardoor van een vrij en onafhankelijk
debat niets meer zou terecht komen. Als het
goed is stemt men pas als men het voor en
tegen over een bepaalde zaak heeft gehoord.
Men mag niet zeggen (zo redeneerde de
meerderheid in de Eerste Kamer) dat men
voor of tegen stemt, zonder de argumenten
van de regering te hebben gehoord. Minister
Beel heeft nog getracht olie op de golven te
gooien door te verklaren dat het stemmen
bij overdracht weliswaar, in de grondwet zou
komen te staan, maar dat hij geen wetsont
werp zou indienen waarbij deze zaak nader
zou worden geregeld. Het mocht niet baten,
de Eerste Kamer verwierp de uitbreiding.
Thans gaat men dus weer proberen. En
we geloven dat de regering meer succes zal
hebben. In Juni 1956 kiezen we nog honderd
leden. Maar aangezien een grondwetswijzi
ging in twee lezingen moet worden behan
deld kan men verwachten dat ongeveer Oc
tober er nog vijftig bijkomen. Die vijftig
worden dan benoemd overeenkomstig de
resultaten, die de verschillende partijen bij
de verkiezingen hebben geboekt.
Is de uitbreiding van de beide Kamers der
Sta ten-Generaal nodig? Over deze vraag zijn
voldoende pro en contra's aan te voeren. Tot
de voorstanders van de uitbreiding van de
Tweede Kamer kan men in ieder geval de
heer Kortenhorst rekenen, die in het Paleis
der Naties de hamer zwaait. In zijn af
scheidsspeech voor de zomervacantie heeft hij
daarvoor enige argumenten aangevoerd. Dr.
Kortenhorst heeft laten nagaan hoeveel er
gesproken is tussen Kerstmis en 6 Juli j.L
En hij kwam tot de ontdekking dat door de
Tweede Kamerleden in deze periode niet
minder dan 1639 kolommen der Handelingen
zijn volgepraat. Wie het formaat en de druk
der Handelingen kent zal begrijpen hoeveel
dit wel is. Per lid is dus ong. 16 en een
halve kolom gesproken. Zoals ieder Par
lement kent ook de Tweede Kamer haar tra
ditionele zwijgers. Een twaalftal leden heeft
tussen Kerstmis en 6 Juli niet het woord ge
voerd. „Dit wil vanzelfsprekend niet zeg
gen, dat deze zwijgers minder verdienstelijke
leden zijn geweest dan de 88 anderen, die
de 1639 kolommen hebben gevuld. De titel
„Zwijger" heeft in de vaderlandse geschie
denis een edele klank", zo, merkte de voor
zitter lichtelijk ironisch op.
VERDELING
Hoe waren die 1639 kolommen nu over de
verschillende fracties verdeeld? Ook daar
over heeft de heer Kortenhorst zijn licht la
ten schijnen. D volgorde was:
1. De k.n.p.-fractie (2 man) 49J4 kolom
per lid
2. De c.p.n.-fractie (6 man) 46 kolom
per lid.
3. De s.g.p.-fractie (2 man) 25Yi kolom
per lid
4. De v.v.d.-fractie (9 man) 21J4 kolom
per lid
5. De c.h.u.-fractie (9 man) 17 kolom
per lid
6. De a.r.-fractie (12 man) 16J4 kolom
per lid
7.De p.v.d.a.-fractie (30 man) 12J4 kolom
per lid
De k.v.p. fractie (30 man) 10 kolom
per lid
Uit deze cijfers blijkt wel, zo vervolgde
de heer Kortenhorst, dat speciaal van de
leden der kleinere fracties verhoudingsge
wijs de zwaarste prestaties worden geëist.
„Mocht het nodig zijn argumenten aan te
voeren voor de uitbreiding van het aantal
leden der Tweede Kamer, dan zouden deze
uit de zoëven genoemde gegevens gemak
kelijk te putten zijn."
De kleine fracties hebben het dus het
zwaarst. Uit de statistiek van de voorzitter
zou mogen blijken dat een fractie van
twaalf man het werk net aan kan, want de
a.r.-fractie heeft per lid juist het gemiddelde
van 16]/2 kolom gehaald.
Voorzitter Kortenhorst had ook nog andere
argumenten voor de uitbreiding van de bei
de Kamers der Staten Generaal. Zo noem
de hij de toeneming van het buitenlands
werk. Van de honderd Tweede Kamerleden
zijn er ongeveer 20 steeds in het buitenland.
Zij vertoeven in de vergaderingen der Ver
enigde Naties, op internationale Arbeidscon-
ferenties, in de vergaderingen van de Raad
van Europa of van de Kolen- en Staalge
meenschap. En dit werk zal steeds toenemen
Nu is er weer in Parijs afgesproken om een
vereniging te stichten van parlementariërs uit
de Natolanden, die minstens eenmaal per
jaar bijeen moet komen om over de situatie
van het Noord-Atlantisch Verdrag te spre
ken. En bovendien kan men binnenkort de
inwerkingtreding van het raadgevende parle
mentaire orgaan der Beneluxlanden verwach
ten.
De toeneming van het internationale werk
en de posities der kleinere fracties zijn dus
voor Voorzitter Kortenhorst de hoofdargu
menten om tot uitbreiding van de Staten-Ge-
neraal over te gaan. Op deze uitbreiding
komen we binnen enkele weken nog wel
eens terug. Er valt nog genoeg over te zeg
gen. Maar laten we eerst de statistiek van
voorzitter Kortenhorst maar eens verder
volgen. Dan zien we dat de communistische
fractievoorzitter Gortzak recordhouder is. Hij
heeft n.l. de laatste zes maanden 145 kolom
men volgepraat. Daarop volgen als titel
houders met 50 of meer kolommen in volg
orde Mevrouw Fortanier de Wit (v.v.d.) en
de heren van Sleen (arb.), Oud (v.v.d.),
Weiter (k.n.p.) en Scheps (p.v.d.a.).
Tussen Kerstmis en de vacantie zijn "55
dagen vergaderd. Dat is meer dan de voor
afgaande jaren. En reeds hebben de Kamer
leden de belofte gekregen dat het volgende
zittingsjaar nog drukker zal worden. Eind
April zal men niet meer kunnen vergaderen
want dan nemen de verkiezingen alle aan
dacht in beslag. Maar vele belangrijke
wetsontwerpen moeten nog in het staatsblad
worden gebracht? Daarom was het een goe
de gedachte van de voorzitter om in dit laat
ste jaar van deze parlementaire periode de
behandeling van de verschillende begrotings
hoofdstukken maar duchtig te besnoeien.
Wat voor zin heeft het ook om met bijna
demissionnaire ministers te gaan spreken
over het te volgen regeringsbeleid? Zo staat
het komende vergadèrseizoen geheel in het
teken van de naderende verkiezingen. De po
litieke strijd zal in hevigheid toenemen. En
het zullen heus niet de wijzigingen van de
grondwet zijn die daarbij in het middelpunt
der belangstelling staan. Voor grondwets
wijzigingen zijn verkiezingen nodig, maar
wel begrijpend, dat men niet steeds tussen
tijdse verkiezingen kan hebben, laat men na
de oorlog deze grondwetswijzigingen meest
al samenvallen met de periodieke verkiezin
gen. En gezien het betrekkelijk rustige Ne
derlandse politiekeleven, valt daar iets voor
te zeggen. (Nadruk verboden)
Misschien was de rivaliteit ietwat opgevoerd door het bouquet
bloemen, dat Jan Westdorp uit Axel kreeg voor de start van deze
ronde, als huldiging voor de behaalde Zeeuwse titel op de wieler
baan, misschien wilden de Brabers ook alles op alles zetten om
niet zoals vorig jaar de winst te moeten afstaan apn de Zeeuwen,
een feit was dat deze Zeeuwse favoriet weinig kans kreeg om meer
dan normaal uit te lopen. Vrijwel direct werd iedere poging daar
toe onderdrukt. Daarom temeer ook spreekt het, dat Jo de Roo
uit Schore er ondanks dit nog in slaagde op een zeer tactische
wijze de tweede plaats te veroveren, na de gereden 100 km, na
de 60 ronden, die in een pittig tempo zijn afgelegd, waarbij ge
durende de eerste 50 ronden alle uitlooppogingen direct de kop
werden ingedrukt, maar waardoor ook het tempo hoegenaamd niet
verslapte. Piet van Est reed deze 100 km in 2 uur en 36 minuten.
15 VAN DE 64 RENNERS
HAALDEN DE FINISH
Alles, letterlijk alles zat mee bij deze 7de
Oud-Vossemeerse ronde: het weer, een be
hoorlijk aantal renners, een spectaculaire
strijd, hoegenaamd geen valpartijen, ook
minder lekke banden, dan we wel eens ge
zien hadden en dus ook en vrij behoorlijk
parcours, een niet eens zo heel slechte dijk
na de goede zorgen van enkelen gedurende
verschillende dagen.
lercomité. te Oud-Vossemeer tijdens zijn
openingswoord geuit, de hoop op een zeer
goede ronde, werd dan ook in alle opzichten
m
i
Prinses Irene viert haar zestiende verjaardag. Zij mag zich
door haar ongedwongen houding en haar charmante en
sportieve verschijning verheugen in een grote populariteit
onder het Nederlandse volk en het zal haar op deze dag
zeker niet aan belangstelling ontbreken.
Van ganser hart hopen wij, dat het haar gegeven zal zijn
deze heuglijke dag nog vele malen te mogen gedenken te
midden van het koninklijke gezin en het Nederlandse volk.
vervuld. Want ook over belangstelling viel
niet te klagen.
64 renners amateurs en onafhankelijken
verschenen aan de start en na die toe
spraak van dhr. Hage, de huldiging van Jan
Westdorp en het startschot van burge
meester mr J. J. Versluijs draaiden de wielen.
Na de eerste twee ronden werd het pele-
ton steeds langer uitgerekt en na acht ont
stond er reeds een kopgroepje met Nijdam,
Wijchen en Piet de Bruijn. Maar Ad Heeren
uit Roosendaal, die een zeer goede ronde
maakte, trok er met Westdorp en Roks op
uit om voornoemde renners tot de orde en
in het peleton terug te roepen.
Na 20 ronden waren al 40 renners uit het
parcours, hetzij omdat ze gedubbeld waren,
hetzij achtervolgt door pech.
Na 30 ronden lag alles nog bij elkaar,
werk van Aanraad, Glerum, Heeren, Hop
mans en anderen. Na 34 ronden stond Nij
dam aan de kop voor de prijs, die beschik
baar was gesteld aan degenen, die de meeste
keren als eerste over de streep was gegaan.
Toen er nog 25 ronden te rijden waren
had 50 procent van de gestarte deelnemers
de strijd gestaakt. Aan de kop lagen Hee
ren, Hopmans, P. van Est, Stoop, jac. Loo-
ven, Besselaar en Rokx. In het peleton op
circa 100 meter zat toen ook nog Jan West
dorp, die even later weer een uitlooppoging
deed, maar opnieuw door prachtig teamwerk
in het peleton werd teruggebracht. Bij de 42e
ronde zagen we Jan Westdorp naar zijn wiel
kijken en met nog 17 ronden voor de boeg
moest hij door pech uitvallen. Even langer
hield de amateur-debutant Kees v. d. Zande
uit Halsteren het vol, maar ook hij verdween
na 50 ronden van het toneel. Twintig renners
zaten er nog in, toen de laatste tien ronden
de beslissing zouden brengen. Brands uit
Eindhoven, die al vele ronden in zijn eentje
ver achter het .peleton had moeten rijden
kreeg voor zijn moedig volhouden een extra
prijsje en werd tenslotte toch nog gedubbeld.
TOEN KWAM DE SOLO-RACE
Met nog 10 ronden voor het wiel werd
gedemarreerd door Piet van Est, Rokx en
van Glerum. Ze liepen even uit, maar toen
van Glerums band het begaf, zag Rokx geen
kans v. Est te houden. Drie ronden later
werd het duidelijk dat van Est op de zege
aanjoeg. Elke ronde liep hij meer uit en in
een pracht solorace fietste hij als eerste over
de eindstreep na 2 uur en 36 minuten.
Om de 2e plaats ging 't niet minder hard.
Piet Maas, van der Pluijm, Heeren, Looyen
en de Roo trachten aanvankelijk nog van Est
in te halen, maar met nog 4 ronden achtten
ze zich in dit opzicht verloren. Toen ging
het om de tweede plaats. En het was Jo de
Roo uit Schore, die zich tot de laatste ronde
bij dit groepje op de achtergrond had gehou
den, om juist bij de eindsprint verrassend
naar voren te komen en als tweede te ein
digen op een halve minuut achter van Est.
3. L. v. d. Pluijm te Dussen, 4. W. Heeren
te Roosendaal, die ook de 35.won door
het meest aantal keren als eerste over de
streep te gaan. 5. P. Maas uit Pindorp, 6.
J. Looyen uit Steenbergen, 7. K. Keepers uit
Roosendaal, 8. H. van Glerum uit St. Wille-
brord, 9. C. Paymans uit Tilburg, 10. J. Ko-
nings uit Breda, 11. P. Rijnvos van Stan
daardbuiten, 12. C. v. d. Borst te Etten, 13
T. Hopmans uit Etten, 14. W. Slits, St.
Oedenrode, 15. A. Rokx te Sprundel.
Piet van Est nam dus zijn mooi radiotoe
stel mee naar Fijnaart.
