WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLOND
Hel Deltaplan belicht
VERSCHIJ
I I
NT IEDER
I
E VRIJDAG
I I
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Het Parlementair Overzicht
Het nieuwe vluchtelingenverdrag
Wat kunnen bij uitvoering de gevolgen zijn voor het eiland Tholen
Dc Redactie legt U in deze pagina's voort
.Wist U, dat menigeen voor een lood eer, een
een pond geweten geeft.
Nederland de grote ark der vluchtelingen
Poortvliets Gemeentebestuur
in Haarlemmermeer
lie Jaargang No. 36
22 Juli 1955
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur In Tholen aangenomen
of moeten daar binnen zijn
Het moet wel als vaststaand worden aangenomen, dat dit najaar
de Deltawet door de Tweede Kamer van onze Staten-Generaal
zal worden behandeld. De Deltawet, die het fundament wordt van
het dan tegelijkertijd voor te leggen Deltaplan.
Dezelfde zekerheid inzake aanbieding aan de Tweede Kamer mag
er ook bestaan ten aanzien van een zeer uitvoerige behandeling
door ons Parlement. Men zal heus niet over ijs van een nacht
gaan. Er zullen amendementen komen, er zullen uitvoerige
debatten worden gevoerd. De voor- maar evengoed de nadelen
zullen worden onderstreept. Tenslotte mag er de verwachting zijn,
dat deze Wet met meer of mindere wijzigingen zal worden aan
genomen. En nu moet de vraag wel rijzen: wat weten we eigenlijk
al van dit Deltaplan af. Wat weten de gemeentebesturen, de
waterschapsmensen, wat weten onze eilandbewoners er in het
algemeen van af Dat is heus niet zo heel veel meer, dan dat
deze werken op 2 milliard geschat zijn, dat de uitvoering er van
25 jaar zal duren en dat men zonder verder enige grond maar
aanneemt, dat het alles bij elkaar ingrijpende wijzigingen met zich
zal brengen.
Dat wij zo onwetend zijn is toch eigenlijk niet in orde, meende
het gemeentebestuur van Scherpenisse en verzocht de vereniging
van B. S. O. (Burgemeesters, Secretarissen en Ontvangers) de
mogelijkheid van een voorlichtingsmiddag na te gaan.
En zo kwamen Woensdagmiddag in de bovenzaal van hotel Zee
land in Tholen de gemeentebesturen en verschillende gemeente
ambtenaren bijeen om te luisteren naar een referaat door Drs.
M. C. Verburg. Directeur van het E.T.I., die op een vloeiende
wijze met volkomen beheersing van zijn onderwerp, een zeer leer
zame causerie ten beste gaf, waaruit interessante vragen voort
vloeiden, die blijk gaven van vermeerderde kennis door dit referaat
van het zo omvangrijke en bij uitvoering zo enorm ingrijpende
plan dat Zuid-West Nederland mogelijk te wachten staat en
waarbij onze eilanden Tholen en St. Filipsland ook zo nauw
zijn betrokken: Het Deltaplan.
Gat. Nog eerder zou de Commissie
de Noordelijke afsluiting dan die
van de Oosterschelde laten glippen.
Gevolgen voor Zeeland
Met uitvoering van het Deltaplan
zal ons Gewest aan haar isolement
worden ontrukt. Immers na de Na
poleontische tijd werd Zeeland als
handelsgewest practisch uitgescha
keld. Welke mogelijkheden zijn er
nu, wanneer de door het Deltaplan
in principe mogelijk gemaakte ver
bindingen werkelijkheid worden.
Dan krijgen we:
a. De Kustweg: verbinding Rand
stad Hollend—-GoesVlissingen
Middelburg. Dit zou een verkorting
betekenen van: RotterdamMiddel
burg: huidige route 140 km, kustweg
95 km. RotterdamGoes: 120 km,
kustweg 95 km. Deze weg zou eerst
in gebruik genomen kunnen worden
nadat het Deltaplan vrijwel is uitge
voerd. We hebben hiermee dus nog
de tijd tot 1980.
b. de Zoomse weg: verbinding
AntwerpenBergen op Zoom, zo
ver mogelijk door het Westen van
Brabant (bijna dus langs de Een
dracht en Westelijk van Steenber
gen via Oosthoek van het Eiland
Overflakkee rechttoe Rotterdam
(West)Den Haag. Deze weg zou
al aangelegd kunnen worden nadat
het Volkerak is afgedamd.
c. De centrale weg: verbinding
GoesZierikzee met een splitsing
op Noord-Beveland naar Walcheren
en vanaf Zierikzee naar de Zoomse
weg op het punt Overflakkee. Vol-
700 km verhogen of 25 km afsluiten
,,Ik wil niet beweren, dat de Del
tacommissie het eiland Tholen he
lemaal vergeten is, maar zeker is
toch wel, dat er niet veel aandacht
aan besteed is"verklaarde de voor
zitter van de vereniging B. S. O,
burgemeester L. A. Verburg van
Stavenisse bij de aanvang en na het
welkomstwoord tot de aanwezigen
van de bijeenkomst in hotel Zeeland.
Mogelijk kunnen we in dit opzicht
in het belang van ons eiland nog
wel iets doen, waartoe het zeker nut
tig zal zijn het Deltaplan wat meer
onder de aandacht te brengen en op
de mogelijke gevolgen daarvan wat
dieper in te gaan. Om daartoe te
komen meende spreker maar direct
het woord te moeten geven aan drs.
Verburg.
De Directeur van het E.T.I. be
gon met er op te wijzen, dat het on
derhavige onderwerp ook in Zee
land steeds meer gaat leven. Het
houdt ook veel meer in dan alleen
maar een veiligheidsbelang. Daarom
verdient het aanbeveling, dat ook de
bevolking er niet meer geheel naast
blijft staan, maar er bij betrokken
wordt. Wel is nog het wachten op
de behandeling van de Deltawet, die
we dit najaar in de Tweede Kamer
kunnen tegemoet zien. Vandaar ook
dat een toelichting op dit ogenblik
altijd nog maar gegeven kan worden
onder groot voorbehoud. Spreker
wenste eerst stil te staan bij het Del
taplan in het algemeen om daarna
meer dit plan en het eiland Tholen
onder de loupe te nemen.
Drs. Verburg greep vervolgens
even terug in het verre Zeeuwse ver
leden, toen de provincie nog geen
provincie was, maar bestond uit hon
derden eilandjes, om van een ver
der verleden, toen op een ogenblik
Engeland van Frankrijk werd ge
splitst met ingrijpende omwenteling
ook voor dit gebied, om van dit prae-
historisch verleden hier maar verder
te zwijgen.
Maar aan het begin de eerste pe
riode van landaanwinning of zeete
rugdringing is vandaag de dag nog
steeds geen eind gekomen en de
laatste fase van het heden is dan
het drie-eilandenplan, dat Noord-
Zuidbeveland en Walcheren met el
kaar gaat verbinden.
Wat het Deltaplan betreft, hier
van was reeds voor de oorlog spra
ke, al was het toen nog slechts in
laboratoriumsfeer. De ramp gaf de
stoot tot nadere uitwerking. Het eer
ste en voornaamste argument voor
dit Deltaplan was dus de veiligheid.
Inmiddels is al weer lang en breed
besproken of uitvoering van het
Deltaplan nodig is voor de veilig
heid? In het 3e interimrapport kwam
de commissie tot de conclusie dat
met verhoging van de 700 km zee
wering niet eenzelfde resultaat ver
kregen wordt als met de 25 km af
sluiting zeearmen. Naar de mening
van drs Verburg werden hiervoor
steekhoudendn argumenten aange
voerd. Een daarvan noemt hij in de
vorm van de dijk- en overvallen, die
er alleen in de Oosterschelde in een
80 jaar tijds niet minder dan 250
zijn voorgekomen. Verder is er de
rijzende zeespiegel. En de kosten:
Dijkverhoging 1 milliard; Delta
plan 2 milliard.
Met het laatste krijgt men boven
dien een 2-ledige waterkering, om
dat ook de achter de afsluiting lig
gende dijken nog blijven liggen.
Gaat men na dat tijdens de ramp
1953 in één nacht een schade is ont
staan van 1,3 milliard gulden, dan
mag men ook aannemen, dat dit met
nog meer ongeluk 2 x zo groot ge
weest zou zijn, waarom het dan ook
wel zeer spreekt, zoals in de Tweede
Kamer onmiddellijk na de ramp
werd uitgedrukt, dat de afsluitdijk
die het 1 Februari hield, die ene
nacht zijn geld (kosten) al ruim
schoots had opgebracht.
Spreker wenste de veiligheidsfeer
niet te betrekken in de rentabiliteits-
sfeer, maar toonde ondertussen toch
ook aan wat de mensenlevens „kos
ten" door een verzekeringsvergelij
king.
Bij het Deltaplan blijft de Nieu
we Waterweg en Westerschelde
buiten beschouwing. De volgorde
van afsluiting zou zijn: van het een
voudigste naar het grootste, dus van
Rotterdam uit Haringvliet naar
Oosterschelde of Brouwershavense
gens Prof. Tinbergen, die een eco
nomische balans maakte van het
Deltaplan. Zou deze wegontsluiting
een voordeel opleveren (niet meer
omrijden) verkapitaliseerd ad 20
millioen gulden of 10% van de tota
le Deltakosten.
Isolementsopheffing werd door
hem berekend op 210 millioen gul
den verkapitaliseerd, waar de wel
vaartsbronnen heel wat groter zou
den worden. Immers thans is het zo
dat er uit onze provincie veel jonge
ren afvloeien, die toch wel hier zou
den willen werken.
Voorts is er de mindere verzilting
(ontzilting) over 33.000 ha in het
gehele Deltagebied en 25.000 ha. in
Zeeland. De voordelen daarvan (ho
gere productie) zijn geschat op 8
millioen gulden per jaar of verkapi
taliseerd 200 millioen.
Geschat wordt voorts een land
winning van 15.000 ha (Wieringer-
meer is 20.000 ha) wat ook weer
voordeel oplevert, daar men bij dijk
verhoging 2500 ha zou verliezen.
Het toenemend vreemdelingenver
keer (recreatiegebieden) wordt op
een voordeeltje van 250 millioen ge
schat. Voorts is er de betere indus
trievestigingsmogelijkheid, terwijl
ook de middenstand kan profiteren
van toenemend vreemdelingenver
keer, enz., ook al worden aan de an
dere kant de verbindingen naar de
grote centra beter en korter.
Maar daar tegenover staat voor
ons gewest het verlies van de visse
rij. Immers, bij afsluiting van de
Oosterschelde is de visserij voor een
groot gedeelte tot de ondergang ge
doemd. Want deze Oosterschelde
zouden We ook Oesterschelde kun
nen noemen. Daarover èn over de
Thoolse belangen in het volgend
nummer meer.
Het Deltaplan en de mogelijke grotegevolgen
voor onze eilanden.
Een week van vreselijke ongelukken in onze
omgeving.
Vele diploma's van de Huishoudschool.
Een dagje in de feestelijke Haarlemmermeer.
Brand in St. Annaland.
Na de herverkavelings-egalisatie.
Wij leven in een land dat bekend
is om zijn vrijheidszin. In dat opzicht
bogen wij op een roemruchte histo
rie. En daaruit zal wel te verklaren
zijn, dat Nederland ook altijd open
staat voor politieke vluchtelingen,
die huis en haard hebben moeten
verlaten omdat zij levensgevaar lie
pen. In Nederland was altijd plaats
voor Hugenoten en voor Duitse Jo
den. Daarom is het begrijpelijk dat
het vluchtelingenverdrag in ons land
zo'n grote belangstelling heeft ge
trokken. Ook in de Tweede Kamer,
die deze Conventie vlak voor haar
vacantie behandelde, „Nederland
wordt niet ten onrecte de grote ark
der vluchtelingen genoemd", zo zei-
de de heer Roosjen (a.r.Het voor
deel van dit verdrag is dat bepaalde
zaken (zoals naturalisatie) nu inter
nationaal zijn geregeld. In verschil
lende landen gelden daarvoor de
zelfde richtlijnen. Het verdrag is
echter maar een minimumregeling..
Over het asylrecht wordt bijvoor
beeld niet gesproken. Het recht op
verblijf is maar heel vaag geregeld,
terwijl over het recht op arbeid maar
heel weinig wordt gezegd. Nu is Ne
derland aan zijn traditie op dit ge
bied wel verplicht om verder te gaan
dan dit verdrag. En gelukkig ge
beurt dit ook. Reeds gelden in ons
land veel ruimere bepalingen dan
thans in het verdrag is afgesproken.
Er was echter één algemene klacht,
n.l. dat dit verdrag zo laat door de
Regering ter behandeling is gege
ven. Vier jaar na het tot stand ko
men van deze Conventie kon de
Tweede Kamer daarover pas spre
ken. Dat vonden alle fracties (uitge
zonderd de communistische) een
smet op onze traditie. Minister
Beyen was het daarmede niet geheel
eens. Wij hebben, naar zijn mening,
een te goede reputatie dan dat deze
langzame behandeling een smet op
ons vluchtelingen-blazoen kan wer
pen.
Wordt iedere vluchteling nu zo
maar door de regering met open
armen ontvangen Minister Donker
maakte duidelijk, dat dit niet het ge
val is. Om in Nederland te kunnen
blijven moet de vluchteling in ieder
geval kunnen aantonen dat hij in het
land van afkomst gevaar voor lijf
en leden liep. Kan hij dat niet, dan
loopt hij goede kans weer over de
grens te worden gezet. Zegt zo'n
refugé dat hij het niet eens is met
het regiem achter het ijzeren gordijn,
dan is dat voor onze regering nog
geen reden om asyl te verlenen.
Want in de landen achter het ijze
ren gordijn is misschien tachtig pro
cent van de bevolking het niet eens
met het regiem. De grenzen worden
dus vrij nauw getrokken. En hoe
streng dit ook lijkt, het is beslist
noodzakelijk dat zulks wordt ge
daan. Zelfs in West-Duitsland
neemt men deze voorwaarden voor
het verlenen van asyl in acht. Nog
dagelijks stromen vluchtelingen uit
de Oostzone West-Berlijn binnen.
Hun aantal loopt in de millioenen.
Maar als men niet kan aantonen dat
men in levensgevaar verkeert, wordt
men weliswaar niet gedwongen naar
het Oosten terug te gaan, maar het
recht op arbeid wordt wel aan deze
mensen ontzegd. Zij moeten vrijwel
uitzichtloos in kampen verblijven.
Hoogstens kunnen zij zwarte lonen
verdienen. Zou men in West-Duits
land al deze vluchtelingen zonder
meer onderdak verlenen dan zou dit
de economie grondig verstoren. Het
is begrijpelijk, dat Nederland voor
deze vluchtelingen uit Oost-Duits-
land ongeveer dezelfde gedragslijn
aanhouden. Het leven in de Oost
zone is trouwens niet te vergelijken
met het leven in Polen of Roemenië.
De bevolking in Oost-Duitsland mag
onder bepaalde voorwaarden nog
wel eens familie in het Westen be
zoeken. Het ijzeren gordijn in Duits
land is gelukkig niet al te hermetisch
gesloten.
Niet iedere vluchteling komt met
de beste bedoelingen de grens over.
Soms zijn het misdadigers. Het is
logisch dat onze regering de taak
heeft om het kaf van het koren te
scheiden. Daarvoor is een uitgebreid
onderzoek nodig. Tijdens dit onder
zoek worden de vluchtelingen onder
gebracht in een mooi buitenhuis „De
Rozenhof", gelegen in het oosten
van het land. Van 1 Januari 1953
tot 25 Juni 1955 zijn 84 personen
illegaal ons land binnengekomen.
Van hen hebben er 45 asyl gekre
gen, 12 gevallen zijn nog in onder
zoek, terwijl 27 aanvragen tot asyl
zijn afgewezen.
Zijn er in ons land clandestiene
vluchtelingen aanwezig? Minister
Donker wist het niet. Wist hij het
wel dan waren het geen clandestiene
vluchtelingen meer. Toch rekent hij
met hun aanwezigheid in ons land.
Daarom krijgen de ondergedoken
vluchtelingen de gelegenheid zich tot
1 November a.s. te melden. Het feit
dat zij zijn ondergedoken zal dan
niet strafbaar worden gesteld. En zij
die deze vluchtelingen onderdak
hebben verleend, zullen evenmin
worden vervolgd. Maar ook deze
clandestiene vluchtelingen zullen
bona-fide moeten zijn. Dit betekent,
dat zij eveneens een onderzoek moe
ten doorstaan. Net zo goed als de
vluchtelingen die zich wel terstond
hebben gemeld.
Een niet bona-fide vluchtelinge is
Mevr. Weiher-Toet. Voor de oor
log trouwde zij als Nederlandse met
een Poolse schepeling. Zij vestigde
zich in Polen en kreeg vijf kinderen.
Na veel geharrewar kreeg zij een tij
delijk visum van de Poolse regering
om haar zieke vader in ons land te
bezoeken. Helaas kwam zij te laat.
Oorspronkelijk had zij het plan weer
naar Polen terug te keren tot zij een
relatie aanging met haar zwager. Nu
tracht zij met alle mogelijke midde
len in ons land te blijven. Zij zegt
ook tegen het regiem te zijn. Dit
alles is nog geen reden tot asylver-
lenging. Dat heeft minister Donker
haar ook duidelijk gemaakt. Nu
vraagt zij asyl als politiek vluchte
ling. Maar ook deze vlieger gaat niet
op. In de eerste plaats is niet geble
ken dat zij levensgevaar loopt in Po
len en ten tweede heeft zij haar po
litieke bezwaren pas kenbaar ge
maakt toen zij de relatie aanging
met haar zwager. Inmiddels is tegen
de staat een kort geding aanhangig
gemaakt. Als zij dit verliest zal Me
vrouw Toet met haar ene kind (zij
zijn thans ondergedoken) ons land
moeten verlaten om zich te voegen
bij haar man en vier kinderen. Neen,
dit lijkt geen bona-fide geval. Loopt
zij nu geen gevaar in Polen bij haar
terugkomst? Zekerheid daaromtrent
bestaat natuurlijk niet. Maar om dit
te voorkomen heeft minister Donker
juist zo duidelijk te kennen gegeven
dat haar vraag om politiek asyl maar
een uitvlucht is om de relatie met
haar zwager te kunnen bestendigen.
De Ambonnezen in ons land zijn
ook een soort politieke vluchtelin
gen. Gelukkig waren Kamer en Re
gering het er over eens, dat de Am
bonnezen niet behandeld mogen
worden naar de letter van dit ver
drag. Zij zullen er niet onder val
len, omdat Nederland ten opzichte
van deze mensen een heel aparte
verantwoordelijkheid bezit. Nu de
politieke tegenstellingen over het
Ambonprobleem verstommen, ziet
men in onze volksvertegenwoordi
ging een steeds grotere eenstemmig
heid over de oplossing van de so
ciale problemen der Ambonnezen.
De Ambonnezen vormen in ons land
een stuk tragiek van de eerste orde.
Bijna iedere partij ziet het als een
nationale taak om deze mensen de
helpende hand te bieden.
(Nadruk verboden)
Op 13 Juli werd door het gemeentebestuur
van Poortvliet een bezoek gebracht aan de
gemeente Haarlemmermeer. In de raadzaal
van het nieuw gerestaureerde gemeentehuis
begroette burgemeester Mr. Jansonius het
Poortvlietse gezelschap en sprak er zijn
grote voldoening over uit dat aan de uit
nodiging voor het bezoek gevolg was ge
geven. Burgemeester van Doorn bedankte
burgemeester Jansonius en het gemeente
bestuur voor de uitnodiging.
Hij herinnerde aan het eerste bezoek en
contact met het gemeentebestuur van
Haarlemmermeer in Maart 1953. Thans zijn
de omstandigheden wel zeer veranderd, wij
komen thans om ons met Haarlemmermeer te
verblijden over het lOOjarig jubileum. Hij
dankte nogmaals voor de ontvangen steun
en hulp en overhandigde het gemeente
bestuur van Haarlemmermeer een schilderij
vervaardigd door de kunstschilder Schippers,
voorstellende de kerk en omgeving van
Poortvliet. Dit geschenk, zo zeide burge
meester van Doorn willen wij II gaarne
aanbieden om de herinnering levendig te
houden. Wij geven U dit beeld van het dorp,
zoals het in werkelijkheid is met als middel
punt de kerk wat voor ons is het geloof en
vertrouwen en ons in die moeilijke dagen de
kracht gaf om vooruit te gaan, met de toren
van waaruit de bronzen stem gaat over dorp
en streek, ons te waarschuwen in tijden van
nood, ons ook vertellende van onze vreugden
en droefheid, met ook de huisjes daarom
heen, waarin wij wonen en onze vreugden
en zorgen beleven. Liever geven wij U dit
beeld, dan een beeld van triestheid en ellen
de, zoals een uitbeelding van het verdronken
land zou te zien geven. Burgemeester Jan
sonius aanvaardde het geschenk en sprak
zijn grote verwondering uit voor dit kunst
werk, hetwelk hij als symbool waartoe het
geschonken is en als kunstwerk zeer hoog
acht. Hij hoopte dat de ontstane banden
niet alleen bewaard, doch zelfs nog ver
stevigd zouden worden. Wat Haarlemmer
meer deed, deed het met liefde, ja zelfs met
vreugde, zei burgemeester Jansonius. Het
gemeentebestuur had een begrip gehad voor
de noden en moeilijkheden van het zoveel
kleiner Poortvliet en was al direct getroffen
door het verzoek van de burgemeester van
Poortvliet bij het eerste contact om eerst het
agrarisch deel van het gehele getroffen ge
bied van Tholen te willen helpen, alvorens
iets voor eigen gemeente werd verzocht. Dat
ook de kleuterschool later gekomen is in
Poortvliet zelf, vond hij prettig, daar ge
bleken is dat dit in de behoefte voorziet.
Als teken van vriendschap overhandigde hij
daarna aan het gemeentebestuur van Poort
vliet het gedenkboek van Haarlemmermeer,
waarna alle gasten hun handtekening in het
receptieboek konden vermelden. Mevrouw
Jansonius werden bloemen aangeboden en
de kinderen van de Juliana en Bernard
school werden namens de dorpsgemeenschap
van Poortvliet getracteerd.
Bij het bezoek aan de tentoonstelling kon
den de gasten volop genieten van de vele
daar aanwezige zaken op landbouwgebied
en de historie van Haarlemmermeer. Na nog
een tocht rond schiphol aanvaarde het ge
zelschap, na hartelijk afscheid genomen te
hebben van het gemeentebestuur van Haar
lemmermeer, tevreden de terugtocht. De
vriendschapsbanden tussen Haarlemmermeer
en Poortvliet zijn hierdoor opnieuw stevig
aangehaald.
