H. M. de Koningin bezocht St. Philipsland.
Jan Overeenkam
HESS9 sensationele landing
Landbouw cn Veeteelt
OPENING
C. F. FRUMAU
GROTE BELANGSTELLING VOOR HERSTEL
EN WEDEROPBOUW
Er waren niet zo heel veel mensen in de gemeente St. Filipsland op die gedenk'
waardige 11e Februari van het jaar 1953. Een grauwe dag liep ten einde.
Grauw was ook de omgeving van St. Filipsland met zijn meters water in de
polders, met zijn verwoeste woningen, met zijn wrakhout, hooi en stro, dat
ronddreef tussen de resten van die huizen en schuren. Grauw waren de gezichten
van de dijkwerkers, de aanwezige ambtenaren, de mensen van het polderbestuur,
van burgemeester en wethouders, bij elkaar maar een heel klein groepje, dat
met groot verdriet neerzag op die verwoesting en met leedwezen dacht aan de
mede-bewoners, die het leven lieten. Toch werd die 11e Februari gedenkwaardig,
omdat te midden van al deze troosteloosheid, omdat bij het scheiden van deze
elfde dag na de ramp de Hoogste in den lande blijk gaf van Haar medeleven,
omdat reeds toen H. M. Koningin Juliana Zich overtuigde van het ook zo
zwaar getroffen St. Filipsland.
Het moet wel een titanen-arbeid zijn om het herstel van St. Filipsland te vol.
brengen, zei onze Koningin toen tegen burgemeester de Jonge.
Dinsdag 23 Juni 1954 besloot de Koningin haar tweedaags werkbezoek aan de
rampgebieden met het nemen van een overzicht in St. Filipsland van de weder
opbouw en het herstel.
Hoe geheel anders was het nu in vergelijking met 11 Februari 1954. Goede
vorderingen zijn hier gemaakt met de wederopbouw. Daarvan getuigden de
groene polders, daarvan getuigden de nieuwe woningen, daarvan getuigden alle
inwoners, die de Koningin enthousiast verwelkomden. Wat een mooie dag voor
St. Filipsland, waar overal de vlaggen wapperden en de zon meedeed in de
blijdschap van dit ogenblik.
WAAR NOOD IS,
IS ZEGEN NABIJ
„Deze, Uwe woorden Majesteit,
zijn voor onze gemeente waarheid
geworden", aldus burgemeester de
Jonge aan het slot van zijn wel
komstwoord in het noodgemeente-
huis te St. Filipsland, nadat hij een
kort overzicht had gegeven van de
vorderingen van de wederopbouw
in deze gemeente.
H. M. de Koningin was om kwart
over drie met Haar gevolg gearri
veerd met de „Piet Hein" aan het
veer in de Anna Jacoba Polder.
Daar begroet door het college van
Burgemeester en Wethouders begaf
H. M. Zich direct per auto naar het
Gemeentehuis, waar Filipslands
Harmonie „Concordia" stond opge
steld en het Wilhelmus speelde.
Vrijwel alle ingezetenen hadden
zich daar verzameld en gaven en
thousiast blijk van hun vreugde over
het bezoek van onze Vorstin. Mede
aanwezig was de Commissaris der
Koningin in onze provincie, jhr. mr.
A. F. C. de Casembroot en de leden
van Ged. Staten dr Mes en de heer
Schout. In het gemeentehuis werden
de raadsleden voorgesteld en circa
70 andere genodigden, w.o. afge
vaardigden van het Polderbestuur,
arbeidsorganisaties, vrouwen- meis
jes en andere verenigingen.
Burgemeester de Jonge noemde
het een bijzondere eer, dat de Ko
ningin zich ook in St. Filipsland van
de vorderingen in de wederopbouw
op de hoogte wilde stellen. Na her
innert te hebben aan de 11e Febr.
1953 wees hij op het in de raadszaal
hangend schilderij van mevrouw
Stork, dat een beeld geeft van de
toen heersende chaos.
„Majesteit dank zij de grote lei
ding van onze Allerhoogste is het
mogen gelukken U een dorp te to
nen, waarvan het herstel bijna be
ëindigd, de wederopbouw in volle
gang en zelfs gedeeltelijk voltooid
is. Vijf en dertig woningwetwonin
gen zijn practisch klaar, een deel
wordt reeds bewoond. Zes Oosten
rijkse geschenkwoningen zijn reeds
enige tijd bewoond en vijf Deense
worden deze week betrokken. De
7-klassige lagere school zal in Sept.
a.s. in gebruik kunnen worden ge
nomen.
De bouw van een kleuterschool
werd vorige week aanbesteed. De
gunning kan spoedig worden tege
moet gezien.
De Hervormde Kerk kreeg een
bij de Kerk passend jeugdgebouw.
Vijf zakenpanden konden worden
heropend. In uitvoering zijn voor
rekening van particulieren 12 wo
ningen, verschillende andere in
voorbereiding. In de particuliere
sector kwamen voorts nog 10 wo
ningen gereed.
Een spoedige aanbesteding is te
verwachten van een gebouw voor
gezondheidszorg, annex zusterswo-
ning en badhuis. Een brandweer
garage, annex gemeentebergplaats
werd bereids gegund. Een 11-tal
krotwoningen werd aangekocht.
Een bestratings- en rjoleringsplan is
in uitvoering. Beplantingsplannen
werden opgedragen aan het Staats
bosbeheer. De landbouw belooft een
betere oogst dan verwacht werd.
Te Anna Jacobapolder kwamen
na de ramp als herbouw van oor
logsschade gereed 2 boerderijen en
8 woningen, terwijl nog een boer
derij en 2 woningen in aanbouw
zijn.
Gehoopt wordt nog op de bouw
van een dorpshuis voor Anna Ja
cobapolder.
„Met verlangen wordt uitgezien",
zo vervolgde burgemeester de Jon
ge zijn welkomstwoord, „naar de
openbare behandeling van het Del
taplan, dit om dat de dijken rond
ons schiereiland niet in een toe
stand verkeren, dat bij zeer hoge
vloed geen gevaar aanwezig zou
zijn.
Dankbaar zijn we voor de ver
kregen hulp. Trots ben ik op de me
dewerkers, die mij in mijn zware ar
beid terzijde staan."
De burgemeester besloot zijn toe
spraak met de verzekering, dat deze
dag voor St. Philipsland een onver
getelijke zal blijven en hoopte dat
God de Almachtige, H. M. nabij
zou zijn en verder schragen en dra
gen om de zo gewichtige taak te
kunnen volbrengen tot heil van
Land en Volk.
OVERAL BELANGSTELLING
VOOR
Na de thee kwamen nog andere
problemen aan de orde, zoals de
situatie voor de landbouw, de
grondprijzen, enz.
Aan de Koningin werd nog een
plaquette getoond van het door ar
chitect Beije ontworpen plan voor
een Groene Kruisgebouw en bad
huis. Genoemde architect gaf hier
bij toelichting. Door een haag van
mensen en onder een zee van vlagr
gen ging het naar een Deense wo
ning, waarin Wed. G. Mol-Faasse
verblijft. H. M. had de wens te ken
nen gegeven de meest getroffen ge
zinnen te kunnen bezoeken. Ge
noemde weduwe had tijdens de
ramp een zoon verloren en haar
woning. De Koningin onderhield
Zich enige tijd met haar. Vervol
gens ging het naar het Jeugdge
bouw, dat onlangs in gebruik werd
genomen, waar alle schoolkinderen
onder leiding van hoofdonderwijzer
van Dijk het Wilhelmus en Zeeuw
se volkslied zongen. Ds. E. S. de
Lint, leden van de kerkvoogdij en
andere ambtsdragers werden hier
voorgesteld en het dochtertje van
aannemer P. de Raat bood H. M.
bloemen aan. Zowel het jeugdge
bouw als de kerk werden bezichtigd
om vervolgens naar de in aanbouw
zijnde school te gaan.
Volgens de plannen wordt deze
school (bestemd voor het openbaar
en bijz. lager onderwijs) per 1 Sept.
in gebruik genomen. Met aandacht
luisterde de Koningin naar de toe
lichting door architect Beije en aan
nemer de Raat. Ook een Oosten
rijkse woning van M. v. d. Est werd
nog bezocht, evenals een van de 35
woningwetwoningen, nl. het huis
bewoond door de districtsmonteur
C. Jumelet, opzichter bij de P. Z. E.
M„ die zich tijdens de ramp zo zeer
verdienstelijk maakte voor spoedige
stroomlevering. Deze opzichter moet
thans enige tijd rust houden en
kreeg van H. M. de beste wensen
voor een spoedige beterschap.
Ja, voor alles op het gebied van
herstel en wederopbouw toonde
onze Koningin grote belangstelling.
Het was dicht bij vijven toen Hare
Majesteit van vele personen af
scheid nam en luide toegejuicht
door de inwoners St. Filipsland ver
liet na een tweedaags werkbezoek
aan die rampgebieden, waarbij het
er niet om ging het zo maar eens
even te zien, maar waarbij Hare
Majesteit toelichting op het herstel
en voorlichting aangaande de pro
blemen zeer op prijs stelde.
AAN DE SPITS
Jhr. mr. A. F. C. de Casembroot,
Commissaris der Koningin onder
streepte deze belangstelling nog
eens tijdens de na het vertrek van
de Vorstin gehouden persconferen
tie in de Filipslandse raadzaal. Aan
genaam verrast, was Hare Majes
teit, aldus de Commissaris, dat er al
zoveel gedaan was aan de Weder
opbouw, Landbouw, enz., vooral in
deze gemeente, waar men de land-
bouwopbrengst voor dit jaar schat
op 70 van het normale. Ook voor
het maatschappelijk welk toonde
H. M. veel belangstelling.
Ir. Glerum gaf een overzicht van
de Wederopbouw, daarbij aange
vuld door ir. Stam. Men is in de
rampgebieden nog heus niet zonder
moeilijkheden. Vooral de grondprij
zen, die voor de rampslachtoffers
veel te hoog liggen, brengen narig
heid. Hopenlijk komt er hierin spoe
dig verbetering. In Schouwen en
Duiveland zullen er 550 woningen
gebouwd worden. Misschien kan
dit tot 860 worden uitgebreid, ter
wijl er 514 zijn verwoest en 4900
herstelbaar beschadigd. Van de 300
boerderijen zijn er plm. 80 ver
woest. Daar zijn thans 40 woning
wetwoningen aanbesteed en ge
gund. De bedoeling is aannemers
van buiten af te trekken, die hun
personeel meebrengen, anders duurt
het nog langer.
De gemeente St. Filipsland en
Stavenisse, zo verklaarden genoem
de heren zijn het verst met de we
deropbouw gevorderd. Daarop
volgt Kortgene, terwijl het in Krui-
ningen ook vlot loopt.
overwegend droog
„Al nieuwe gegeten?", vroeg ik
aan Kees, toen ik hem deze week
op de langste dag van 1954 ont
moette.
Daar hield hij niet van, was zijn
bewering en toen 'bleek me, dat hij
me verkeerd had begrepen. Hij had
namelijk aan de „hollandse nieuwe"
gedacht, terwijl ik een Doré of
Eersteling op het oog had.
Toen hem dat duidelijk werd, was
hij wèl„van de partij. Zondag had
hij ze voor het eerst geproefd en
samen hebben we toen aangenomen,
dat a.s. Zondag niemand meer of
hoogstens een enkeling nog van de
oude zal smullen. Het zal in het
algemeen wel zoutevis met peentjes
worden.
Stram en stijf nü
Oud en krom straks!
Door die slopende Rheumatieb.
Begin toch bijtijds met Kruschen Salts.
Daarmee zuivert ge Uw bloed en neemt
zo de oorzaken weg van Uw kwellende
plaag. Jaar-in, jaar-uit, al tientallen jaren
lang, bracht Kruschen baat en verlichting
voor tienduizenden Rheumatieklljders.
Waarom zoudt gij dan achterblijven Be
gin morgen met de kleine dagelijkse dosis;
en dan steevast iedere morgen weer I
Met z'n beiden hebben we toen
óók geconcludeerd, dat het toch
eigenlijk maar een week of vier op
een jaar werkelijk behoeft te groei
en om een machtige wasdom te zien.
Ga zelf in gedachten maar eens vier
weken terug en kijk nu onze akkers
eens rond. Zelfs de „zoute" doen
het niet slecht, dank zij de milda-
dige regen. Werkelijk, ons eiland
op z'n mooist. En dat duurt ook al
niet lang meer want hier en daar
begint de oogst zij het dat de kale
plekjes nog maar speldeprik-
ken zijn in het geheel. Nauwelijks
kwam de groei of de oogst is daar.
De oogst van de vroege aardappel.
Het „schot" moet weliswaar nog
komen en de prijzen doen het niet
bijzonder, wanneer men nagaat dat
na nog geen week veilen enkele
partijen moesten worden ingehou
den omdat ze het minimum prijs
niveau bereikt hadden zonder koop
lustigen, ondanks alles mag men
weer voorlopig zeker ruim
schoots tevredeen zijn met wat uit
onze akkers is opgewassen. Boven
dien lijkt de juinpries niet slecht
te worden, al kan men ook in dit
opzicht de huid niet verkopen voor
die overbekende beer in de val zit.
Over het in de val zitten gespro
ken, in die voege voelen zich de ex
pediteurs. Het merendeel van die
oude rotten begon zon 35 jaar ge
leden met' paard en wagen tussen
eigen gemeente en Bergen. Naar
mate de conjunctuur steeg, breid
den ook hun diensten zich uit zodat
ze nu met een of meer vrachtauto's
rijden. Een goede vooruitgang dus.
En toch zitten ze min of meer in de
penarie.
Op 15 Februari van dit jaar trad
de nieuwe wet Autovervoer Goede
ren in werking, zodat zij hun expe
ditie- en bodediensten alleen mogen
voortzettten wanneer ze daarvoor
vergunning hebben. Dat vindt U
ook wel logisch niet? Kees en ik
althans wel. Wat is er in ons land
zonder vergunning nog mogelijk.
Vaste verkering is zo ongeveer nog
het enige. En de expediteur, die
voor de oorlog „reed", mag nu zijn
bedrijf wel voortzetten, maar moet
voor elke wagen een vergunning
Koop 'n goed Costuum
BERGEN OP ZOOM
heeft 't
hebben en per stuk dan ook 60 gul
den dokken. Alsof ze zoveel op hun
voor de particulier toch al vrij dure
vrachtjes, overhouden met die hoge
wegenbelasting, dure benzine en
onderhoudskosten. Die 60 gulden
moet er ook maar weer af. Maar
daarmee waren de vervoerders er
nog niet. Ze hebben nu weer uitge
vonden, dat men alleen gebruik mag
maken van beurtvaartadressen, die
worden uitgegeven door de stich
ting „Beurtvaartadres". Die adres
jes kosten 3 cent, terwijl men voor
heen bij een particuliere drukker,
die daarvan werk maakte nog wel
voor anderhalve cent terecht kon.
Nu zijn al die papieren en som
mige expediteurs hebben er heel
wat al die papieren van an
derhalve cent zijn waardeloos. Ge
bruikt men ze, dan hebben ze nog
kans op een geldboete ook. Heb je
een paar duizend van die adressen
liggen, dan kun je er nog hoogstens
de kachel mee aanmaken en overi
gens de strop incasseren. Zo zie je,
dat de expedieurs in het land der
vergunningen er ook niet zonder
kleerscheuren afkomen. Rij-e maar!
Dat deed die meneer ook, die een
snipperdag had opgenomen en een
dagje zou gaan fietsen, maar daar
toe mooi weer bestelde in De Bilt.
Voor de moeite was een rijksdaal
der ingesloten. Die meneer kreeg
prompt zijn rijksdaalder terug en
een briefje waarin hem duidelijk
werd, dat het „weer" aan geen ver
gunning noch aan een wens is ge
bonden. Wat nog zeer gelukkig is,
zelfs al is het nog geen zomer, ter
wijl het toch al zomer is.
Nogmaals, erg gelukkig is het,
dat we daar niets in te zeggen heb
ben. Overigens, die man met z'n
snipperdag en zijn opgestuurde
rijksdaalder had een droge fiets
tocht, zij het dan met bewolking.
Maar bewolking is er over heel
de wereld, al blijft het gelukkig nog
overwegend droog, vindt Jan
een donderslag bij heldere hemel en een storm in een glas water
EEN MEDISCH ADVIES"
aldus CHURCHILL
Zo lazen we het op 13 Mei 1951:
„Officieel wordt door de N.S.D.A.P.
medegedeeld:
Partijgenoot Hess, wien op grond van
een sinds jaren zich ontwikkelende ziekte
door den Fuehrer ten strengste was ver
boden, om een vliegtuig te besturen, heeft
zich in strijd met dit bevel den laatste
tijd weer in het bezit van een vliegtuig
gesteld.
Zaterdag 10 Mei tegen 18 uur is
partijgenoot Hess in Augsburg weer op
gestegen voor een vlucht, waarvan hij
tot op heden niet is teruggekeerd.
Uit een achtergelaten schrijven blijkt
een geschoktheid van geest, welke doet
vrezen, dat partijgenoot Hess het slacht
offer van waandenkbeelden is geworden.
De Fuehrer heeft terstond bevel gegeven,
dat de adjudanten van partijgenoot Hess.
die alleen kennis droegen van deze
vliegtocht en die deze in strijd met her
hun bekende verbod van de Fuehrer niet
verhinderd, resp. terstond gerapporteerd
u hebben, moeten worden gearresteerd.
Onder deze omstandigheden moet dus
helaas de N.S.D.A.P. verwachten, dat
partijgenoot Hess ergens op z'n vlucht
neergestort, resp. verongelukt is".
Ja, het kwam als een donderslag bi] hel
dere hemel 1 Hess is in Engeland geland!
Rudolf Hess, de vertrouweling van Hitier.
de plaatstvervangende Fuehrer I De wildste
geruchten deden de ronde en in het bezette
gebied wenste bijkans niemand te geloven,
wat de Duitsers via pers en radio over de
ontvluchting bekend maakten. Het is nu
weer bijna dertien jaar geleden, dat op Za
terdag 10 Mei 1941 het nieuws van Hess'
sensationele vlucht bekend werd. Het eerst
vernamen we het via de Engelse zender,
want de Duitsers, die reden te over had
den om nog wat met de publicatie te wach
ten, zwegen bij die gelegenheid als Rus«en.
Langzamerhand ging de sensatie van het
geval-Hess af. Engeland liet weinig los en
maakte geen propagandistisch gebruik van
de escapade van één van Duitslands gro
ten. De donderslag bij heldere hemel bleek
tenslotte slechts een storm in een glas water
te zijn geweest...
Toen het nieuws eenmaal door Londen
wereldkundig was gemaakt en de Duitsers
ruimschoots de gelegenheid hadden gehad,
hun lezing van het geval-Hess gereed te
maken! haastten dezen zich om Hess voor
te stellen als een Idioot, die reeds geruime
tijd in werkelijkheid niet meer had meege
teld. Berlijn bestreed de Britse opvatting
als zou het feit, dat Hess in September
1939 nog na Goering tot mogelijk opvolger
van Hitier wa? benoemd, het tegendeel van
een ziekte bewijzen. Bij die benoeming zou
juist terdege rekening zijn gehouden met
droevige omstandigheden, die slechts in de
meest intieme kringen bekend waren. Vol
gens de berichten uit Duitse bron traden
de eerste verschijnselen van Hess' ziekte
reeds geruime tijd voor z'n vlucht naar En
geland aan de dag. Niet alleen was hij een
ernstig maaglijder, aldus deze berichten,
maar reeds voor het uitbreken van de
tweede wereldoorlog zou hij tekenen van
een zenuwziekte hebben vertoond, die
grote slapeloosheid veroorzaakten.
Enige dagen later liet Berlijn voorzichtig
doorschemeren, dat Hess in de waan leefde,
door een persoonlijke stap bij hem van
vroeger bekende Engelsen toch nog een ver
gelijk tussen Duitsland en Engeland tot
stand te kunnen brengen. Hess nam (we
citeren nog steeds de Duitse mededelingen)
in toenemende mate zijn toevlucht tot de
meest uiteenlopende middelen, als magneti
seurs, astrologen enz. Ten gevolge daarvan
ging hij aan waandenkbeelden lijden. Hij
kende de „talrijke met de eerlijkste bedoe
lingen ontstane vredesvoorstellen van de
Fuehrer beter dan iemand anders" en met
z'n vlucht naar Engeland wilde hij „blijk
baar een persoonlijk offer" brengen. Ten
slotte wezen de woordvoerders in Berlijn
er op, dat niets veranderd was in het Duit
se voornemen, om de oorlog tegen Enge
land „die het Duitse volk werd opgedron
gen", voort te zetten, totdat „de Britse be
windslieden ten val zijn gebracht of tot
vrede bereid zijn".
Hess rekende er op, binnen twee dagen
weer thuis te kunnen zijn. Ja, hij geloofde
zelfs, zoals uit later in Duitsland gevonden
aantekeningen zou gebleken zijn, dat men
hem in Engeland de nodige benzine voor de
terugreis ter beschiking zou stellen...
Dat was alles, wat we tijdens de bezet
ting over het geval-Hess te weten kwamen.
We bleven in het duister tasten, waar het
het doel van Hess' reis betrof. Was hij
naar Engeland gevlucht, omdat hij z'n leven
in Duitsland niet zeker meer was? Had hii
Engeland waardevolle inlichtingen verschaft
omtrent de plannen van Hitler? Of was hij
twerkelijk de idealist, die zoals de Duit
sers het voorstelden meende, een afzon
derlijke vrede tussen Duitsland en Engeland
tot stand te kunnen brengen?
Na de bevrijding bleek, hoe kort de sen
satie rond Hess' verdwijning was geweest.
En wie is beter in staat, ons te vertellen
over de betekenis van Hess' vlucht, dan
Winston Churchill, die toen nog alleen
de strijd voor de yrijheid leidde? Het is
zeer interessant, te lezen, wat de oorlogs
premier in zijn memoires over deze zaak
schrijft. Hij bracht juist het weekeinde door
buiten Londen, dat onder zware Duitse
bombardementen te lijden had. Plotseling
werd hij opgebeld door zijn vriend, de her
tog van Hamilton; het kostte de hertog heel
wat moeite, Churchill te spreken te krijgen.
Toen hij hem eenmaal bereikt had, en
Churchill hoorde, wat er aan de hand was,
kon de minister-president het bijna niet ge
loven. En toch was het waar...
Churchill schrijft in zijn memoires, nooit
veel betekenis gehecht te hebben aan de
escapade van Hess. Hij wist, dat ze geen
in vloed zou hebben op de loop der ge
beurtenissen, ofschoon ze in geheel Enge
land, in America en Rusland, maar vooral
in Duitsland grote sensatie verwekte. Hij
vond Hess een knappe, jeugdige man, voor
wie Hitier genegenheid opvatte en die een
intiem lid van zijn privé-staf werd. Hij ver
afgoodde Hitier, mocht aan diens tafel
zitten, dikwijls alleen met de Fuehrer. Hess
kende Hitiers intiemste gedachten; niemand
kende Hitier beter of maakte hem vaker
mede in zijn onbewaakte ogenblikken.
Totdat... met de oorlog de verandering
kwam... Generaals, en andere grootheden
verdrongen de Idealist Hess, die zijn ster
snel zag dalen. Dat bracht hem tot een
wanhoopsdaad: Hij zou wel eens laten zien,
wat hij wel waard was: hij zou uit eigenar
beweging naar Engeland vliegen en daar
vrede gaan sluiten... Hij wilde tot koning
George toegelaten worden om hem te over
tuigen van Hitler's edele gevoelens voor
Engeland.
Aan het einde van het gedeelte over Hess
schrijft Churchill in zijn memoires: „Nu ik
op deze hele geschiedenis terugzie, ben ik
er blij om, dat ik niet verantwoordelijk ben
voor de wijze, waarop Hess behandeld is
en wordt. Wat er ook zij van de morele
schuld van een Duitser, die Hitier nastond,
naar mijn mening had Hess hiervoor geboet
door zijn volstrekt opofferende dolle daad
van krankzinnige welwillenheid. Hij kwam
uit eigen vrije wil naar ons toe en had,
zij het ook zonder autoriteit, iets van de
hoedanigheid van een afgezant. Hij was een
medisch en niet een crimineel geval en dient
ook als zodanig beschouwd te worden..."
Tijdens het proces te Neurenberg,
waar Hess tot levenslange gevangenis
straf werd veroordeeld heeft men Mes-
serschmitt gevraagd naar zijn mening
over de vlucht van Hess. Messerschmitt
deelde mede, dat Hess hem om de tuin
geleid heeft. Hess, die als een uitstekend
piloot bekend stond, kreeg onder het
mom van een wetenschappelijk onder
zoek, een toestel ter beschikking. Hij
vloog hiermee van Augsburg naar
Stavanger in Noorwegen, waar hij zich
bij een formatie bommenwerpers voegde,
die een aanval op Engeland ging uit
voeren. Hij is toen in Engeland geland;
hij moest zijn toestel per parachute ver
laten, toen boven Schotland niet ver
van zijn doel zijn benzine opraakte.
Messerschmitt werd door Goering ter
verantwoording geroepen. Woedend
vroeg deze hem, hoe hij iemand, die
kennelijk gek was, een vliegtuig had ge
geven, waarop Messerschmitt hem ant
woordde: „Ik kon niet aannemen, dat
een krankzinnige zulk een hoge post in
het derde rijk kon bekleden..."
BODEMGESTELDHEID
EN BEMESTING
Reeds vele artikelen zijn er gewijd aan
het op het juiste peil brengen van de zuur
graad der gronden, teneinde de bodemge
steldheid in de ideale toestand te brengen,
zodat de gestrooide kunstmeststoffen een
maximaal rendement kunnen opleveren.
Nauw hiermede verbonden is het mag
nesia-gebrek, dat vooral de laatste jaren in
sterkere mate optreedt. Men heeft de laat
ste jaren proefondervindelijk kunnen vast
stellen, dat het gebruik van magnesia-kalk-
meststoffen zeer zeker voldoende aandacht
dient te hebben. Verwaarlozing van de
kalk-magnesia-bemesting der bodem kan
ondenkbaar grote rendementsverliezen van
gestrooide kunstmeststoffen ten gevolge
hebben.
Teneinde het meest snelle en afdoende
middel ter verbetering van de bodemstruc
tuur te vinden dient men zich terdege op de
hoogte te stellen van de inhoud, fijnheid
en bindingsvorm der magnesiakalkmeststof,
die men gebruiken wil. Zo kent men bij
voorbeeld magnesia-poederkalk dat een ta
melijk hoog magnesiagehalte heeft, naast
kalk in twee bindingsvormen, namelijk als
kalkhydraat en als koolzure kalk, terwijl
het gehalte zuurbindende bestanddelen hier
uitermate hoog ligt.
Het voordeel van de twee bindingsvor
men der kalk betekent, dat er snel oplosbare
kalk voor directe werking aanwezig is,
naast langzamer oplosbare kalk. die juist
tijdens de latere ontwikkeling der gewassen
vrij komt.
THOLEN
JUBILEUM
Woensdag a.s. zal de - Heer P. H.
van Elsacker 35 jaar werkzaam zijn bij de
P.T.T. en gaat dan wegens pensioenge
rechtigde leeftijd de dienst verlaten.
H letzade jubelaris dien dag zeker wel
niet aan belangstelling ontbreken.
VRIJDAG 25 JUNI DES NAMIDDAGS 3 UUR
UUR J
van onze zaak in
GLAS, PORCELEIN, AARDEWERK,
KUNSTNIJVERHEID, ARTISTIEK MAROKKAANS,
FIJNE LEDERWAREN, KOFFERS enz.
REPARATIES IN EIGEN ATELIER,
VOOR ALLE LEDERWAREN.
MEER DAN 35-JARIGE ERVARING
Leraar vakgroep lederwaren.
Ons werk werd meer dan ZES maal bekroond.
Blauwehandstraat, hoek Kettingstraat 8, Bergen op Zoom
1
a op Zoom 1
Schouwing
Het Bestuur van de Nieuwe-
Annex-Stavenissepolder te STA
VENISSE brengt ter algemene
kennis, dat op Vrijdag, 16 Juli
1954 schouwing zal worden ge
houden over alle uit- en afwate
ringsmiddelen.
Stavenisse, 23 Juni 1954.
Het Bestuur voornoemd,
C. W. GROENEWEGE Lz„
Dijkgraaf.
A J. J. TAZELAAR,
Ontvanger-Griffier
BEKENDMAKING
De Burgemeester van
Tholen zal op Zaterdag de
3e Juli 1954 des middags
te 12 u„ ten Gemeentehuize
aldaar,
ÉÉN HOOP
COMPOST
publiek verkopen
Inlichtingen bij de
Districts-Opzichter
Bekendmaking
Het Bestuur van het Waterschap
Broek en Rooland brengt ter
kennis
dat vóór 1 Juli 1954 aUe
gronden en dijken van alle
zaadgevende onkruiden ge
zuiverd moeten zijn.
Oud-Vossemeer 25-6-'54.
Het Bestuur voornoemd.
Bekendmaking
Het Bestuur van het Waterschap
Stavenisse te STAVENISSE,
•maakt bekend,
dat op Donderdag, 15 Juli 1954,
overeenkomstig art. 76 van het
Algemeen Reglement voor de
Polders of waterschappen in
Zeeland, zal plaats hebben een
SCHOUWING
over alle uit- en afwaterings
middelen en wegen in voor
noemd Waterschap.
Stavenisse, 18 Juni 1954.
Het Bestuur voornoemd,
C VAN PUTTE Wz„
Dijkgraaf.
A J. J. TAZELAAR
Ontvanger-Griffier.
Ondergetekende betuigt langs dezen
weg zijn oprechten dank aan Buren,
Brandweer, Politie en verder aan
allen die hulp hebben verleend bij
de brand op Zondagnacht.
H. Boogert
Rand. Scherpenlsse
fl) die op 9 JULI mee
willen gaan met de
reis van Ouden van
dagen uit St. Maar
tensdijk en de leef
tijd van 65 jaar heb
ben bereikt, kunnen
zich opgeven bij de
Heer P. FRANKE
te St. Maartensdijk.
Bij inschrijving
te koop
het huis met erf en tuin, Lange-
weg 140 te Scherpenisse, groot
6.68 A, eigendom van de Heer
C. M. Kleppe Jz.
Inschrijvingsbiljetten u 11 e r 1 ij k
3 Juli 1954 ten kantore van No
taris W. L. Blindenbach te St.
Maartensdijk, alwaar ook nadere
inlichtingen zijn te bekomen.