WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
De Mensen en de Herverkaveling
Plaatselijk Nieuws
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Moeders van vandaag
Klein Industrie is mogelijk en nodig
THOLEN
10e Jaargang No. 25
7 Mei 1954
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur in Tholen aangenomen
of moeten daar binnen zijn
De afgelopen week waren er vele
gedenkdagen. Daarop hebben we in
ons vorig nummer gewezen. We
staan thans opnieuw voor een ge
denkdag. De omstandigheden zijn
er nu eenmaal oorzaak van dat de
gedenkdagen dicht op elkaar vol
gen: 30 April, 4 en 5 Mei. En nu
staan we voor Moederdag. Mis
schien durven we daar niet zo goed
voor uitkomen. Uiterlijk vinden we
het wat sentimenteel. Maar binnen
in ons verdraagt zich dit sentiment
bijzonder goed. Niemand behoeft
zich er voor te schamen, dat men
ten aanzien van zijn moeder wat
sentimenteel is. Vroeger dachten we
er niet aan om daarvoor een bijzon
dere dag aan te wijzen. Het was
toch wel goed, zo zeiden we en dat
zeggen er nog velen. Maar er is
toch niets verkeerds aan om „moe
der" eens extra in het middelpunt te
zetten. Daarom rangschikken we
deze dag maar liever niet onder de
gedendagen, zoals we die de afge
lopen week beleefden, maar zien het
meer als een bedenkdag.
Te bedenken wat een moeder
voor haar gezin betekent. Te be
denken wat een moeder voor zor
gen heeft. Als kind kunnen we dat
niet vatten. Dat vooral weten de
kinderen van vroeger, die nu moe
der zijn het beste. Maar met zijn
allen kunnen we het proberen daar
iets van te begrijpen en van dat po
gen mag men een tastbaar blijk ge
ven. Dat is de betekenis van de
kleine surprice die het gezin geeft
op moederdag aan haar die nog al
tijd de ziel van het gezin vormt.
Bovenstaand opschrift is een
variant op de titel van het voor
deze Moederdag 1954 bij de uitge
verij La Riviere 6 Voorhoeve te
Zwolle verschenen vierde druk van
„Wij vrouwen van vandaag" door
L. A. Lever-Brouwer (1). Dit boek
behandelt verschillende facetten van
het vrouwenleven. Het laatste
hoofdstuk hiervan is „Ouder wor
den." We zullen hieruit enige pas
sage's citeren.
„Iedere leeftijd heeft zijn eigen
sfeer- zijn eigen licht, zijn eigen don
ker. In een rhytme als van jaarge
tijden en van dagen verloopt ons le
ven: van het fleurige begin, over de
volle wasdom, naar het donkere
einde - opgaan, blinken en ver
zinken in eeuwige kringloop.
In deze kringloop glanst onze
jeugd als het stralende begin, de
veertiger jaren brengen de levens
middag, waarop de zon schijnt in
haar kracht en dan rond de zestig,
zeventig, tachtig, ligt de vallende
avond. En in elke periode is er het
ouder worden."
Begerenswaard is dit ouder wor
den bij de jeugd, spijtig wordt het
gezegd, wanneer men werkelijk al
„ouder" is.
De moeders van vandaag staan
in de chaos, die twee wereldoorlo
gen achterlieten. Ze staan op de
aarde, die schokt en beeft op haar
grondvesten, waardoor alles in be
roering is en niet tot rust kan ko
men.
Ook het vrouwenleven niet, ja
juist dat niet.
De vrouw heeft een veel meer
zelfstandig bestaan gekregen, een
echt volwaardig mens en niet alléén
bestaande uit en door en voor en
om de man. Ze ziet tegenwoordig
alle beroepen en alle mogelijkheden
voor zich open liggen, ze wordt
voor haar prestaties niet meer met
een hongerloon afgescheept. Maar
de grootste verandering is wel, dat
de vrouw heel anders gezien wordt
dan vroeger. Waardoor ze ook
zichzelf anders ziet. Dit raakt haar
wezen. Maar zal haar het vrouw
zijn nooit ontnemen. Ze kan ook in
onze tijd moeder blijven. Het is ook
in onze tijd de ziel van het gezin.
En ze blijft moeder, ook al heeft de
ploegschaar van de tijd haar voren
getrokken, de milde trekken en de
diepe blik der wetende en begrijpen
de ogen blijven aantrekkelijk.
Daarom is haar die Moederdag
van harte gegund en wensen we ze
allen toe, jonge of oudere moeders,
dat al hun kinderen, groot of klein,
dié dag in het bijzonder zullen be
seffen en waarderen, wat moeder
voor hen is.
-1) Het aangehaalde boek „Vrouwen
van Vandaag" is thans dus bij de boekhan
del en uitgever verkrijgbaar en o.m. een
passend moederdag-geschenk en kost ge
bonden 5.90.
Opnieuw kwam de herverkaveling en met name die op het eiland Tholen in
het middelpunt te staan, toen Dinsdag 4 Mei te St. Maartensdijk in hotel
Gaakeer een Volkshogeschooldag was georganiseerd en twee sprekers de
oud-burgemeester van Nederhemert, de heer J. Roseboom en ir. M. A. Geuze
te Poortvliet de menselijke kant van de herverkaveling behandelden terwijl Drs.
M. C. Verburg, Directeur E.T.I. v. Zeeland, sprak oven „Is herverkaveling
alleen voldoende voor de welvaart van het eiland Tholen."
Men heeft immers niet alleen maar met de gronden te maken, maar ook of zelfs
in de éérste plaats met de mensen, in het herverkavelingsgebied.
Zo is het zeer gewenst dat de bevolking voldoende ook practische voor
lichting krijgt. Maar het is ook nodig, niet alleen t.a.v. een herverkaveling,
maar voor de gehele ontwikkeling van ons eiland, dat de bevolking wordt
geactiveerd, dat men de problemen rond werkloosheid, rond bevolkingsafvloeiïng,
rond recreatiemogelijkheden niet alleen maar afschuift op de overheid, maar
deze zelf onderkent, duidelijk voor ogen houdt en meewerkt aan geboden of
geschapen oplossingen. Dan alleen kan de rijksbemoeienis en de hulp der over
heid volledig worden uitgebuit ten gunste en ten bate van de streek.
HET DOEL VAN DE
VOLKSHOGESCHOOL
Men kan het vergeven, dat de Volks
hogeschooldag juist op 4 Mei de gemeente
en polderbesturen naar St. Maartenssdijk
deed roepen, wanneer men hoort hoe weinig
blanco data er zich maar meer bevonden in
de agenda's van de uitgenodigde sprekers.
Er was haast geen mogelijkheid meer over,
hoewel ook de initiatiefnemers er van over
tuigd waren, dat een herdenkingsdag als de
vierde Mei voor ons land is, niet persé de
meest gewenste datum kan zijn om met
name de vooraanstaande burgers der ge
meente in een vergadering bijeen te roepen,
zodat ze op het ogenblik van herdenking
niet in eigen dorp konden zijn. Dat heeft
aan de herdenking zelf overigens weinig
afbreuk gedaan, waar deze ook op deze
vergadering in alle eerbied werd nageleefd.
Hoewel dit alles weinig met het doel
van deze bijeenkomst heeft te maken, wilden
we hieraan niet voorbijgaan, opdat het mis
schien geen regel worde, dat dergelijke
centrale bijeenkomsten juist op 4 Mei plaats
vinden.
Wat de belangstelling betreft bleek de
datum wel zeer geschikt te zijn, daar zo
goed als iedereen van de genodigden aan
wezig was.
Afgevaardigden waren er van alle ge
meente- en polderbesturen, waaronder de
burgemeesters van Poortvliet, Stavenisse en
St. Annaland.
Mr. J. G. Schlingemann, voorzitter van de
Volkshogeschool Zeeland riep de aanwezi
gen een welkom toe, inzonderheid de hier-
voren genoemde sprekers.
Hij gaf vervolgens de leiding aan de heer
H. Lugtmeyer van de Ned. Volkshoge
school, die er op wees hoe het doel van
een Volkshogeschooldag is datgene te be
spreken wat ons bindt en scheidt.
BEVOLKING ACTIVEREN,
VERTROUWE KWEKEN
De oud-burgemeester van Nederhemert,
de heer J. Roseboom vertelde daarna van
zijn ervaringen in de Bommelerwaard en het
Land van Maas en Waal, waar ruilverka
velingen op grote schaal plaats vonden en
plaats hebben. Daarbij wees hij inzonder
heid op de menselijke kant van de verkave
ling. Reeds in 1940 bestond daar het voor
nemen tot een ruilverkaveling te komen.
Dat ging niet zonder tegenstand. En dan
staat men wel eens te vlug klaar met
schelden van: Die mensen zijn er te stom
voor. Beter is evenwel de oorzaak van de
tegenstand te zoeken. Daarom werd er bij
ons, aldus spreker, een Welvaartsstichting
gevormd. Vergeet niet dat we een 14 jaar
geleden veel meer dan nu te doen hadden
met mensen van de oude garde, die nog
geen landbouwonderwijs kregen of op
andere manier werden ontwikkeld zoals
thans vrijwel overal het geval is.
Daarom zijn we ons door het vormen
van commissies gaan bezig houden met de
mensen in het verkavelingsgebied zelf, om
dat zij het zijn, die daarmee te maken heb
ben. De bevolking dient geactiveerd te
worden. En zo werd veel bereikt door het
organiseren van cursussen, door voorlich
ting, door Maatschappelijk Werk en door
Gezinszorg.
De heer Roseboom wees er voorts op, hoe
heel wat verbeteringen in de verkaveling
niet voldoende door de gebruikers worden
opgevangen.
Neem bijvoorbeeld alleen maar het bij
houden van sloten. Hoe gemakkelijk wordt
dat niet verwaarloosd en toch, hoe gemak
kelijk is het juist dan om de sloten goed bij
te houden. Wanneer de bevolking hierbij
niet geactiveerd kan worden, rijst soms wel
de vraag of men het wel als geoorloofd mag
achten om deze grote bedragen in die gron
den te besteden. Daarom is het nodig, dat
de mensen er van doordrongen worden, wat
er gaat gebeuren, dat ze daarin meeleven.
Laat ze het begrijpen. Vertrouwen en nog
eens vertrouwen is nodig. Wat moet er al
niet gebeuren bij samenvoeging In de
genoemde riviergebieden komen in totaal
90 nieuwe boerderijen. Misschien lijkt het
onbegonnen werk de mensen te activeren
Dat is het toch niet, wanneer er mensen ge
vonden worden die met tact en geloof de
bevolking bijstaan. Daarom hebben we men
sen van het ene gebied gebracht naar de
verkavelde streek om ze te laten zien, wat
er ging gebeuren. Dat brengt winst, dat
geeft vertrouwen, daardoor wordt inzicht
verkregen. 1800 boeren hebben gezien hoe
de verkaveling in de practijk werd toege
past. Wij hebben alles geactiveerd: de vrou
wen evengoed als het onderwijzend per
soneel. Aan de gehele bevolking is voor
gehouden de beweging die er in hun gebied
plaats vond. Het gevolg ervan is, dat ieder
veel meer voelt voor de ontwikkeling van
hun eigen gebied.
Kadercursussen werden opgericht opdat
men over voldoende leiding kon beschikken.
En nu leeft er wat in de streek. Uit eigen
kring zijn een 7 tal commissies gevormd,
die ieder hun eigen doel hebben, hetzij be
vordering van kleuteronderwijs, maatschap
pelijk werk, arbeidsmogelijkheden, sport,
landbouwonderwijs, sociale zorg, enz.
Iedere commissie bracht rapport uit en het
gevolg hiervan is, dat er thans een nota op
tafel ligt bij Ged. Staten, waarin is vervat
hoe het in het verleden was, wat er heden
gebeurt en wat nodig is om het in feite toch
„achtergelaten" platteland verder op gang
te brengen. Concreet staat wat er moet
gebeuren: kleuterscholen, zwembasin, tennis
banen, enz. enz. kortom alles wat ze in de
stad al jaren hebben. Al jaren zijn we in
vergelijking met de stad tekort gekomen.
Daarom is het sterk gesteld bijna zo, dat
men nauwelijks zovele millioenen voor een
verbetering van de gronden mag uitgeven,
wanneer men daarbij niet een paar millioen
aan toevoegd voor sociale aangelegenheden.
Spreker wees er op, dat er dan echter ook
belangstelling moet zijn en intensief mede
leven van de bevolking voor de gehele aan
gelegenheid, waarna hij de vlotte causerie
beëindigde met de wens dat de tijd gegeven
mocht worden dit mooie vredeswerk te kun
nen blijven doen en naar zijn mening zou,
de Zeeuwse vasthoudendheid indachtig
zijnde, dit, ondanks misschien nog enorme
te ondervinden moeilijkheden, ook zeker
lukken in dit gebied, op het eiland Tholen.
VELERLEI MENSELIJKE FACETTEN
Ir. Geuze wees er op, hoe men op het
eiland net zou goed door de verkaveling
als door de ramp werd overvallen, zij het
dat het eerste een gevolg was van het
laatste. Bij het bespreken der menselijke
kant van de herverkaveling staat voorop,
dat we rekening moeten houden met de
bevolking van het eiland, ja zelfs met die
van het gehele land.
We hebben te maken met de publieke
opinie in de Noord-Oost-Polder, omdat een
aantal pioniers bijkans wordt verdrongen
door de boeren uit de verkavelingsgebieden,
nu aan hen bedrijven worden toegewezen.
Men klaagt, dat er veel te veel Zeeuwen
komen: 25 en dat er al 5 van de 11
bestuursleden der Overijselse Landbouw
Maatschappij Zeeuwen zijn. Zo ook in de
Braakman, waar 13 van de 26 boerderijen
werden toegewezen aan mensen uit de ver
kavelingsgebieden. Zo hebben we dus ook
rekening te houden met de menselijke zijde
aan de overkant en niet alleen maar met de
herverkaveling hier. Spreker herinnerde aan
het feit, dat er altijd veel strijd om de
grond is geweest. Dat was reeds het geval
bij de Romeinen, dat was later in de Middel
eeuwen en dat is nu nog zo. Ook thans
heeft een belangrijke grondherziening in de
wereld plaats.
Ir. Geuze stond vervolgens stil bij het
ontstaan van de versnippering der gronden
op Tholen: de onmogelijkheid tot andere
arbeid, de streekgehechtheid, de scholing.
Waren er in 1910 op het platteland honderd
ambachtsscholen meer gebouwd, dan was
het nimmer nodig geweest een boek te
schrijven over het Kleine Boerenprobleem,
zo werd eens gezegd.
Aan de versnippering zal een eind moeten
komen en de wet vernieuwing landbouw
gronden wijst in die richting. We kunnen
er ook niet mee blijven doorgaan. Spreker
noemt een voorbeeld, hoe in Scherpenisse
een bedrijf zich na enkele geslachten in 8
bedrijfjes splitste, die nu sanering zullen
vragen of weggaan.
Het zal thans een jaar of 5 duren, eer we
weer tot vrije grondverhandeling kunnen
overgaan.
Daarna wees ir. Geuze er op, hoe deze
herverkaveling in een ander licht kwam te
staan door het Deltaplan en hoe er zo veel
mogelijk rekening wordt gehouden met een
toekomstige noodzaak.
Vervolgens kwam hij tot de meer mense
lijke kant der herverkaveling. Neem een
prima in orde zijnd bedrijf, aldus spreker,
wat kan men daarop anders dan schade
hebben door de herverkaveling: procentuele
grondafstand door verbetering waterlopen
en wegen.
Voorts zijn er de mensen die weggaan en
hun eigendommen moeten achterlaten voor
een pachtbedrijf. Weliswaar kan op gun
stige voorwaarden worden gepacht, maar
h< is nochtans voor velen een opoffering.
Toch hebben we goede hoop, dat de
sanering op behoorlijke manier kan geschie
den, zo verklaarde ir. Geuze, daar voor de
nieuwe campagne een 40 tal aanmeldingen
tot emigratie naar andere polders binnen
zijn. Vergeten we niet, dat wanneer zij het
niet doen, er altijd nog een 5000 aanvragers
in ons land gereed staan, die om deze gron
den zitten te springen.
Bij de persoonlijke kant komt ook het
feit, dat we tot tweemaal toe overstroomd
gebied hadden en nu weer met de herver
kaveling zitten. Men krijgt ander land en
met een ander denk ik ook, dat mijn land
toch maar het beste is.
Ook zit er de gedachte dat men de grond
van je overgrootvader niet mag verwisselen.
Spreker meende dat men dit echter niet te
tragisch moest opnemen, wanneer vaststaat,
dat als men de geschiedenis eens wil nagaan
er practisch geen grond meer in handen is
van de oorspronkelijke families.
Ten 5e noemde ir. Geuze de schatting die
onder eigen verantwoordelijkheid wordt uit
gevoerd. De eigenschap ligt er een goede
om dit aan de zuinige kant te doen,
maar dat mag ook weer niet tè werden,
omdat er dan weer tekort gedaan zou wor
den aan de uitvoering van werken.
Dan is er de noodzaak voor sommigen
elders te moeten wonen door verwoesting
van het oude bedrijf of door sanering, dus
van het dorp naar de polder. Nu is het
eigenlijk vanzelfsprekend, dat men zo dicht
mogelijk bij zijn bedrijf zit. maar voor die
tot heden in het dorp woonde is het toch
ook weer een grote verandering. Het valt
alles onder de menselijke kant van de her
verkaveling.
Ten 7e noemde ir. Geuze in dit verband
de Sanering. Men is met studie hieromtrent
bezig. Thans is nog niet bekend welke mo
gelijkheden er zijn. Dat hoopt men wel te
weten in het voorjaar 1956. Nu is er mo
menteel wel een wedloop gaande om aan de
2 bunder te komen omdat men hoopt met
deze bedrijfsgrootte gesaneerd te zullen
worden, maar dan vergeet men dat we zo
nodig als uitgangspunt moeten nemen, dat
deze herverkavelingswet 1 Februari 1953
van toepassing is verklaard, althans deze
datum als uitgangspunt heeft.
Daarom is het nu nog een grote vraag
wie er in sanering valt of wie er juist
buiten blijft. Ik weet dat hiermede de moei
lijkheden komen. Immers, daarbij komt de
vraag: Waar trekt men weg. Uit de ene
gemeente misschien velen, uit de andere
helemaal niet.
Weer een ander facet is het werk zelf.
Men zal het per streek (gemeente) aan
pakken en het vlug mogelijk zien af te
werken, maar er is allicht een jaar bij, dat
men er ongemak door heeft. Het is niet leuk
onverwacht een bulldozer op zijn grond te
zien verschijnen. De Heide Mij nam op zich
om de betrokkenen tijdig te waarschuwen
zoveel als mogelijk is.
Als 9e punt noemde ir Geuze de wens-
zittingen. Het is logisch dat men allen de
gunstigste wensen voor zichzelf doet, maar
het zal niet alles verwezenlijkt kunnen
worden.
Hij wees er daarna op, dat de Agrarische
Commissie, zoals dikwijls wordt gemeend,
het maar niet voor het zeggen heeft, maar
adviescommissie is met leden die dit geen
van allen graag doen, maar hun bezwaren
terzijde stelden, omdat het een algemeen be
lang is, dat er mensen uit eigen omgeving
in deze commissie zitting hebben.
Hij pleitte ook voor begrip voor de men
sen van het Bureau van Uitvoering, die
gescheiden van gezin hier hun taak kregen.
Hij wees op het belangrijke van de voor- en
nazorg bij verkaveling en op de tot op
heden zo geringe emigratie belangstelling
(naar het buitenland) terwijl toch ook hier
zulke mogelijkheden liggen.
Ir. Geuze was er van overtuigd, dat men
de vele problemen van mens tegenover mens
zal moeten oplossen. Alleen dan zal men
over hopenlijk 5 jaar kunnen zeggen, dat dit
experiment als geslaagd kan worden be
schouwd.
ENKELE VRAGEN
Nog voor de koffietafel kreeg de ver
gadering gelegenheid vragen te stellen,
waarvan enkelen gebruik maakten. Zo werd
er aan getwijfeld, dat men naar de Am
bachtsschool zou gaan wanneer er (zij het
tijdelijk) zoveeld geld verdiend kon worden
als grondarbeider. Het gevolg zal dus zijn
dat men na de herverkaveling, weer meer
werkloosheid zal hebben.
Een oplossing, zo werd hierop geant
woord, zou kunnen liggen, wanneer men
vooruitlopend op het Deltaplan of als eerste
voorziening daartoe, bijvoorbeeld werd
overgegaan tot afdamming van de mossel
kreek c.q. Eendracht.
Een andere opmerker hoopte dat het
onderwijs in betere banen zou worden ge
leid. Vooral het Kleuteronderwijs zit nog
in het hoekje waar de slagen vallen. Deze
vraagsteller pleitte voorts te komen tot een
school voor bijzonder lag. onderwijs en
v.g.l.o.
Bij beantwoording hiervan werd ver
klaard, dat het goed is kleuter en b.l.o. te
stimuleren, maar dat v.g.l.o. maar beter kan
verdwijnen, omdat er zoveel andere moge
lijkheden zijn en juist de v.g.l.o. mogelijk
heid zo gering of onvoldoende is. Kortom,
het is voor het platteland van weinig
waarde.
Hoe men over voor- en nazorg dacht en
de voorlichting was een andere vraag. Hier
over werd opgemerkt, dat men te maken
heeft met 2 categoriën, de ene boeren
stand die met de verkaveling direct te
maken krijgt en het overig deel der be
volking. Voorlichting wil men geven door
per gemeente een 5-tal lezingen te houden
en in de nabije toekomst de gemeentebestu
ren o.m. eens uitnodigen in de Scherpenisse
polder te kijken.
Op wat het per ha zal gaan kosten, kon
geen officieel antwoord worden gegeven.
Het is echter niet zo, dat de onkosten geheel
op dit geslacht behoeven te drukken, omdat
de herverkavelingsrente een looptijd van
30 jaar heeft.
Na beantwoording van deze vragen was
het programma voor de middag afgelopen
en ging men gezamenlijk aan de goede
koffiemaaltijd.
DE ANDERE
WELVAARTSMOGELIJKHEDEN
Zijn die er nog Over deze vraag sprak
de Directeur van het E.T.I. in Zeeland,
drs. M. C. Verburg. Na een inleiding en
vergelijking tussen een industriële en een
landbouwgemeente kwam drs. Verburg tot
de conclusie dat kleine industrie op ons
eiland nodig en mogelijk was. Waarom het
nodig is
Die noodzaak blijkt wel duidelijk uit de
ontwikkeling van de bevolkingsgroei en de
nochtans vrijwel stabiliteit van het inwo
nertal op Tholen en St. Filipsland. In 80
jaar zijn er immers haast evenveel ver
trokken als er in dit gebied wonen. In
1880 waren er 15.700 inwoners, thans circa
17.800. Gedurende de jaren 1948—1953
nam de beroepsbevolking toe met 580 man,
waarvan er 540 wegtrokken. Het probleem
is dus om nieuwe welvaartsbronnen te vin
den.
Door deze ontwikkeling krijgt men ook
een veroudering der bevolking. De jonge
ren trekken weg en met hen de initiatieven.
Dat is niet het geval bij de Landbouw,
waarbij dat juist duidelijk uitkomt. Daar
gaat het immers wel van vader op zoon
en zit men niet met verandering, waarom
men op dit gebied dan ook wel progres
sief is.
Spreker noemde als oorzaak van dit alles
het isolement, waarin de provincie zit en
sommige gedeelten daarvan in het bijzonder.
Vlissingen bijv. maakte een geheel andere
ontwikkeling door dan Tholen. Eerstge
noemde plaats spoorverbinding en Schelde.
Men mag aanvoeren, dat op het eiland Tho
len in 1928 een brug kwam, maar vergeet
dan ook niet, dat daarna de crisis de ont
wikkeling stoorde en vervolgens de oorlog.
Drs. Verburg zag in geen geval meer grote
mogelijkheden de tuinbouw te intensiveren
op ons eiland. Tot op heden had men
meer seizoenwerkloosheid, maar er zal
steeds meer constante werkloosheid komen
indien dit probleem geen oplossing vindt.
Men moet er wel op rekenen dat er in
1960 na beëindiging van de herverkaveling
een 1000 mannelijke werklozen zullen zijn
in dit gebied.
Nu reeds dient dus over de mogelijkheid
tot industriële ontwikkeling te worden ge
dacht. En de plannen daartoe zijn, zoals
soms wordt gezegd, zeker niet te groot.
Het streven is bijvoorbeeld voorlopig een
tweetal bedrijven te krijgen, waar een 50
mensen geplaatst kunnen worden. Dit zou
een nieuw element betekenen in de thoolse
gemeenschap. Spreker geloofde dat de angst
als zou er door deze industrialisatie een te
kort aan landarbeiders kunnen ontstaan
geen grond had. Anders trekken de mensen
immers toch weg en dat zou z.i. niet meer
het geval zijn, wanneer er hier mogelijk
heden komen. Ook is er niet veel grond
nodig, dat aan de landbouw onttroken zou
moeten worden. Op een paar ha. kan men
al veel doen. Spreker prijst het initiatief
van Tholen om al industriegrond beschik
baar te krijgen.
WAT ZOU ER KUNNEN
GEBEUREN
Het is zeker niet de bedoeling dit alles
force majeur te bewerken, indien dat mo
gelijk was. Nee, een geleidelijk begin en
waar de fabrikanten in het algemeen de
buitengemeenten opzoeken is dit zeker niet
onmogelijk. Die mogelijkheid wordt groter,
wanneer de Regering en Prov. Overheid
iets gaat doen, al is het dan nog niet direct
het verklaren tot ontwikkelingsgebied, steun
is nochtans onontbeerlijk. Even onontbeer
lijk is de medewerking van de bevolking
zelf. Spreker denkt aan een mogelijkheid
van hout of metaalbewerking. Daarnaast
zijn er ook plaatselijke mogelijkheden, zo
als bijvoorbeeld de Banketfabriek te Poort
vliet. Dat het met de Vlasfabriek te St.
Maartensdijk niet is doorgegaan wijdt spre
ker aan sommige overheidspersonen. Op
gebied van scholing zullen er verschillende
dingen nodig zijn. Het E.T.I. zal aan even
tuele plannings graag haar medewerking
verlenen, opdat deze huidige bevolkings
ontwikkeling een halt kan worden toegeroe
pen en de trek ten dele kan worden tegen
gegaan. Door een en ander op voorzichtige
wijze aan te pakken ziet spreker ongetwij
feld zeker enkele mogelijkheden tot kleine
industrie op het eiland Tholen. Ook dit in
teressant betoog werd gevolgd door enkele
vragen.
De heer Geuze wenste hierbij nog even
naar voren te brengen dat het Kringbe-
stuur der Z.L.M. zeker niet afwijzend staat
tegenover industrialisatie, al is het niet
haar ideaal dat in ieder dorp industrie gaat
verrijzen, maar op zo weinig mogelijk
plaatsen wat kleine industrie. Spreker ge
looft dat dit ook mogelijk is met hulp uit
de omgeving zelf, wanneer de spaargelden
productief worden gemaakt, waardoor men
tevens enig recht en wat zeggenschap zou
krijgen.
Spreker kreeg echter wel eens de indruk,
dat ieder zich wèl gerechtigd achtte te
oordelen over de landbouw, maar wanneer
de landbouw zich over een andere branche
ging uitlaten het er dan al vlug tegen zit.
Daarmee is mr. Schlingemann het volkomen
eens, die industrie niet boven al het andere
wil zien gesteld, maar daardoor deze in
dustrialisatie ook niet geheel verwerpt. Hij
vindt dat men bijvoorbeeld niet mag verge
ten eerst die voorwaarden te scheppen (zo
als betere verbindingen, e.d.) die tot een
industrie kunnen leiden.
U is het na bovenstaande wel met ons
eens, dat in deze uren heel wat woorden
gewisseld werden, als U ook weet, dat dit
nog maar een uittreksel daarvan is.
Het slotwoord van mr. Schlingeman en
dat van de heer Lugtmeyer was daarom
ook zeer kort en van laatstgenoemde ook
zakelijk, toen hij meedeelde nog graag meer
belangstelling te zien voor de Volkshoge
school, waarvan men voor 2.50 per jaar
lid is.
De initiatiefnemers kunnen op een ge
slaagde bijeenkomst terugzien waarvoor
grote belangstelling was.
ZONDAGSDIENST ARTSEN
Dr. A. Kugel te Poortvliet, tel. 10
Dr. L. D. A. Looysen te Tholen, tel. 49
HOOGWATER
in de week van 9 t.e.m. 15 Mei
Zondag vm 8.33 uur nm 21.00
Maandag 9.33 22.04
Dinsdag 10.36 23.08
Woensdag 11.37 23.55
Donderdag 0.06 12.33
Vrijdag 1.00 13.23
Zaterdag 1.45 14.05
Zondag 9 Mei Eerste Kwartier te 7.17 uur.
Maandag 17 Mei Volle Maan te 10.47 uur
BEKENDMAKING
Burgemeester en Wethouders van Tholen
maken bekend, dat door de reinigingsdienst
scherven zullen worden opgehaald op Dins
dag, 11 Mei 1954, het eerste gedeelte en op
Vrijdag 14 Mei d.a.v., het overige gedeelte.
Tegen Donderdag, 13 Mei a.s. bestaat ge
legenheid tot aangifte voor ruiming van
privaatputten.
Tholen 4 Mei 1954
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
KOSTELOZE INENTING EN
HERINENTING
Burgemeester en wethouders van Tholen
maken bekend, dat op Woensdag 19 Mei
a.s. van 12.0013.00 uur ten huize van de
gemeentearts Dr. P. J. Duinker gelegenheid
