WEEKBLQD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLAND
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
COMMENTAAR
Het Parlementair Overzicht
NIET MEER GARANT
VOOR HET THOOLSE TEHUIS
DE BEGROTINGSRACE
Voor Kerstmis alle hoofdstukken gereed
Voor het Kerstnummer
De hoogste tijd
RAADSVERSLAG ST, ANNALAND
De St* Annalandse Raad stelt zich
10e Jaargang No. 5
18 December 1953
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57 Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
DE LOONSVERHOGING
EN DE PRIJZEN
(Van onze economische medewerker)
I.
De grote vraag, die in deze da
gen op vrijwel ieder s lippen brandt,
is: hoe wordt de situatie na 1 Jan.
a.s., als de huren en lonen worden
verhoogd? Want een loonsverho
ging is natuurlijk heel mooi, zowel
voor de werknemer als voor de fis
cus, maar het geld zal toch ergens
vandaan moeten komen en iedereen
begrijpt wel, dat die loonsverhoging
op de een of andere manier geheel
of gedeeltelijk verdisconteerd zal
moeten worden in de prijzen van de
meest belangrijkste voedings- en ge
bruiksartikelen, alsmede de tarieven
van de diverse vervoersmaatschap
pijen, aangezien de belastingverla
gingen, direct en indirect, op geen
stukken na de loon- èn huurverho
ging opvangen kunnen. Zeer zeker
niet voor de middenstander.
Men moet dus rekening houden
met prijsstijgingen. Duurder wordt
in de eerste plaats de thee. De be
trokken organisatie heeft juist een
dezer dagen besloten de prijs van
dit artikel te verhogen en wel van
1030 cent per 500 gram. Zo zal
een pakje thee van 100 gram van
56 komen op 62 cent en van 74 op
78 cent. Weliswaar heet het, dat
deze prijsverhoging het gevolg is
van de prijsstijging op de wereld
markt, maar men kan gevoeglijk
aannemen, dat dit al bij voorbaat
een prijsverhoging is, welke ver
band houdt met de komende loons
verhoging.
Officieel zijn nog geen verdere
prijsstijgingen van voedingsmidde
len bekend. Hetgeen evenwel niet
wil zeggen, dat die prijsstijgingen
niet zullen komen. Het staat b.v.
wel zo goed als vast, dat de prijs
van het volksbrood in Januari met
1 a 2 cent zal stijgen.
De melkprijs zal voorlopig wel
ongewijzigd blijven. Zoals men
weet, is de prijs van de melk juist
een paar weken geleden hoger ge
worden, welke stijging verband
hield met de nieuwe garantieprijs
voor de boeren. De prijs van olieën
en vetten blijft voorlopig eveneens
onveranderd, zulks omdat b.v. de
margarineprijs enige tijd geleden
ook al werd verhoogd.
Ten aanzien van de andere le
vensmiddelen verwacht men in de
loop van het eerste halfjaar 1954
lichte stijgingen, met name voor de
meelproducten, grutterswaren, co
mestibles en blikgroenten. Het staat
namelijk al vast, dat de blikprijs
(afgewerkt product) met ca. 8
zal stijgen.
Enige prijsstijging zal ook nood
zakelijk zijn in de textielhandel.
Weliswaar zal deze niet groot zijn,
maar vooral voor kleine mode
artikelen zal een hogere winkelprijs
zeer spoedig noodzakelijk worden.
Ten aanzien van de gebruiksarti
kelen e.d. zijn de vooruitzichten nog
onzeker. Maar ingewijden in deze
kringen achten een prijsstijging van
ongeveer 10% op de duur onver
mijdelijk. Met de prijs van luxe arti
kelen (waarvan de winstmarge
groot is) zal het wel meevallen, te
meer, omdat de omzet de laatste ja
ren toch al vrij aanzienlijk gedaald
is. De detaillisten zullen met een ge
ringer winstmarge tevreden moeten
zijn, aangezien het fabrieksproduct
uiteraard duurder wordt.
Logisch is het, dat de productie
prijs op de grote fabrieken van alle
artikelen duurder wordt. Zo staat
het wel vast, dat de papierprijs met
8—20 zal stijgen. Niet in één
keer, maar wel in de loop van 1954.
Het gevolg zal zijn, dat al het ver
werkte papier ook in prijs zal moe
ten stijgen. Dat geldt dus zowel
voor druk- als copieerwerk, als
voor boeken, tijdschriften en
nieuwsbladen. Er kan echter mo
menteel nog niets met zekerheid ge
zegd worden t.a.v. de prijsverho
ging van verwerkt papier. Onbe
werkt papier gaat reeds eind Dec.
in prijs stijgen.
Rijwielen zullen waarschijnlijk
niet duurder worden. De gewone
rijwiel-industrie ondervindt de laat
ste jaren een vrij grote concurrentie
van de bromfietsfabrikanten en de
omzet van gewone rijwielen is sterk
dalende. Waar de prijs van een rij
wiel (in verhouding tot de brom
fiets) momenteel al vrij hoog is,
staat het wel vast, dat men deze
prijzen niet zal verhogen. Wel ver
wacht men een prijsstijging van de
rijwielonderdelen. Ook verwacht
men dit voor bromfietsen, motoren
en scooters. Een percentage wilde
men voorhands nog niet noemen,
doch men denkt aan ongeveer 10%.
Wat de tarieven van de openba
re vervoermiddelen betreft, heeft de
Spoorwegen op een desbetreffend
verzoek van de Algemene Bond van
Forensen medegedeeld, dat de rei
zigerstarieven na de 5 loonsver
hoging voorlopig althans niet
omhoog zullen gaan. Dit is dus een
voorzichtige officiële mededeling.
Van in de regel goed geïnformeer
de zijde vernamen wij echter, dat
men in Utrecht al plannen ontwerpt
voor een verhoogd tarief, zowel
voor het reizigers als het goederen
vervoer, waarvoor evenwel de mi
nister zijn toestemming zal moeten
geven.
Ten aanzien van de dochteron
dernemingen der Spoorwegen is
eveneens al bekend, dat een aantal
maatschappijen overwegen om
eveneens de tarieven te verhogen.
Dit betreft voornamelijk die maat
schappijen, die tot nu toe hun tarie
ven niet of nagenoeg niet hebben
verhoogd.
Van de zijde der K.L.M., alsmede
van de voornaamste grote scheep
vaartmaatschappijen wilde men
geen enkel commentaar geven op
deze vraag, hoe het staat met de ta
rieven in het komende jaar. Blijk
baar wil men eerst even de kat uit
de boom kijken. De tarieven van
beide categoriën liggen over het al
gemeen vrij gunstig tegenover die
der buitenlandse luchtvaart- en
scheepvaartmaatschappijen. Verho
ging zou betekenen, dat dit gunstige
voordeel zou worden verminderd.
Voor wat de diversen betreft, is
het niet uitgesloten, dat de kappers
tarieven verhoogd zullen worden
met 540 cent voor bedragen bene
den de gulden en met 15—25 cent
voor bedragen boven de gulden. De
organisaties moeten in dit opzicht
evenwel nog een besluit nemen.
Verhoogd wordt ook de premie
van de vrijwillig verzekerden bij
verschillende maatschappij-zieken
fondsen. Men streeft er naar deze
te uniformeren voor het gehele land
en deze zullen dan worden opge
trokken tot het hoogste reeds be
staande tarief. Dit was evenwel al
lang in de pen en houdt dus vrijwel
geen verband met de komende
loonsverhoging.
Maken we ten slotte een voor
zichtige globale schatting, dan kun
nen we, aan de hand van de ons
thans reeds ten dienste staande ge
gevens vaststellen, dat het leven in
1954 van 4 13 duurder zal wor
den. De verhogingen zullen welis
waar zeer geleidelijk aan geschie
den, maar men moet er althans re
kening mee houden, dat eind 1954
over de gehele linie een gemiddelde
verhoging te zien zal geven van
minstens 10%. Waarmede dan de
reële waarde van de 5 loonsver
hoging geheel zal zijn verdwenen
en 1955 reeds een tekort op het
huishoudbudget te zien zal geven.
II.
HUURVERHOGING VAN
WONINGWETWONINGEN E.D.
Indien het in behandeling zijnde
wetsontwerp tot wijziging van de
Huurwet door de Eerste Kamer
zal zijn aangenomen, zullen de ge
meenten en de woningbouwvereni
gingen dienen over te gaan tot ver
hoging van de huurprijzen van een
aantal woningwetwoningen, nood
woningen en woningen gebouwd
met steun van de Hypotheekrege
lingen 1940 en 1941.
De Minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting heeft dienaan
gaande een circulaire tot de ge
meentebesturen gericht. Uit de in
houd daarvan blijkt, dat voor alle
woningwetwoningen tot stand ge
komen vóór 5 Mei 1945 de huur
prijzen met 17, 20, 23, 26 of 29%
zullen worden verhoogd naar ge
lang van de klasse, waarin de ge
meente is ingedeeld. De woningwet
woningen, die na 5 Mei 1945 zijn
tot stand gekomen en waarvoor
steun is verleend op voet van de
Beschikking Bijdragen Woningwet-
bouw 1948 zullen op dezelfde wijze
in huur worden verhoogd. Bij deze
categorie kan de Minister in bepaal
de gevallen de verhoging tot een
lager percentage beperken n.l. voor
die woningen van deze groep, waar
voor anders een aanzienlijke hogere
huurprijs zou ontstaan dan voor ge
lijkwaardige woningen van die
groep in dezelfde gemeente. De ge
meentebesturen zullen daartoe ge
motiveerde voorstellen aan de Mi
nister kunnen doen.
De huurprijzen van woningwet
woningen, waarvoor steun is ver
leend op voet van de Beschikking
verminderde bijdragen 1950 en
19501 en van de Beschikking Bij
dragen Woningwetbouw 1950 zul
len niet worden verhoogd.
De noodwoningen, gebouwd vóór
27 December 1940 zullen met het in
de gemeente geldende percentage
worden verhoogd. Die, gebouwd na
evengenoemde datum zullen op ge
lijke wijze worden verhoogd, tenzij
op voorstel van het gemeentebe
stuur de Minister tot een lager
percentage besluit.
Voorts zullen alle woningen, ge
bouwd met steun volgens de Hypo
theekregelingen 1940 en 1941 met
het desbetreffende percentage wor
den verhoogd.
Tenslotte geldt voor de in com
plexen vóór 27 December 1940 tot
stand gekomen woningwetwoningen
voorkomende bedrijfsruimten, dat
geen huurverhoging zal plaats vin
den, tenzij een nieuwe huurovereen
komst wordt aangegaan. In dat ge
val zullen de huurprijzen ten hoog
ste met de desbetreffende percen
tages worden opgetrokken.
(Nadruk verboden).
De Tweede Kamer vergadert
maar door. De begrotingen moeten
vóór Kerstmis af. Dat is het ideaal
van iedere Kamervoorzitter. Dus
ook van voorzitter Kortenhorst. En
dat betekent, dat iedereen die iets
met het Parlement te maken heeft,
onder hoogspanning werkt, dat de
Ministers elkaar in een ijltempo
achter de Regeringstafel opvolgen
en dat op één dag soms meer dan
drie begrotingen aan de orde komen.
Maar het lukt, dat staat nu wel vast.
Weliswaar zijn daar vier avondver
gaderingen per week voor nodig en
zal de Kamer in de Kerstweek ook
vergaderen, maar het luktEn dr.
Kortenhorst kan tevreden zijn. De
laatste weken zijn er in verschillende
dag- en weekbladen beschouwingen
gegeven over de vraag of deze haast
wel geboden is. Nu kan men zeg
gen, dat in deze bladen schrijvers
aan het woord zijn, die bij een iets
langzamer tempo het hoogste be
lang hebben, want van de parlemen
taire journalisten wordt misschien
nog het meeste gevraagd. Zij mogen
geen specialist zijn, maar moeten
toch ieder begrotingsonderdeel kun
nen beoordelen. Dat is echter de
reden niet, dat er in de bladen
wordt geklaagd over het tempo.
Per slot van rekening heeft de jour
nalist zich te richten naar datgene,
wat er gebeurt, het is zijn eigen be
lang er bij te zijn. Maar er is een
ander argument. De voorlichting
schiet nl. schromelijk tekort. Op één
middag komen soms zoveel onder
werpen aan de de orde, dat het
onmogelijk is het gesprokene op
reële wijze weer te geven. Boven
dien: de lezer zal het vele parlemen
taire nieuwe niet meer kunnen ver
werken. En met die voorlichting is
de democratie gemoeid. Want een
Parlement zonder voorlichting is
geen Parlement. De parlementaire
perstribune heeft dan ook de laat
ste weken deze klacht geuit. En
men moet zeggen, niet zonder suc
ces. Voorzitter Kortenhorst is hier
wel gevoelig voor, maar bovenal
handhaaft hij het ideaal om voor
Kerstmis klaar te zijn. De argumen
ten, die daarvoor pleiten, zijn sterk.
In de eerste plaats geldt hier de ge
woonte. Maar in de tweede plaats
moet men niet vergeten, dat ook de
Eerste Kamer zich nog door de sta
pel papier, die begroting heet, moet
doorwerken. Zij is daar meestal
Maart/April mee gereed. Formeel
kan de Regering geen geld uitgeven
voor de volksvertegenwoordiging
dit goedkeurt. Op de Eerste Kamer
kunnen onze Ministers niet geheel
wachten. Is de Tweede Kamer ac-
coord gegaan, dan kunnen de uit
gaven, wat de „eenvoudige" posten
betreft, geschieden. De Ministers
halen dus ruimer adem als zij hun
begroting in de Tweede Kamer er
door gesleept hebben. Veel gevaar
valt dan niet meer te duchten, want
onze Senatoren bepalen zich tot de
grote lijnen. Een begroting afstem
men om redenen buiten de cijfers
gelegen, doen zij niet gauw. Als zij
het niet eens zijn met het beleid van
de betrokken bewindsman, dan heb
ben de Senatoren heus nog wel an
dere middelen bijv. een motie
om hem dat duidelijk te maken. De
haast van de Tweede Kamer is dus
verantwoord. Maar tussen dit „ver
antwoord zijn" en het bezwaar van
de gebrekkige voorlichting zal een
oplossing moeten worden gevonden.
Zou men de debatten, die in de
afgelopen week hebben plaatsge
vonden, moeten weergeven, dan
was daar een hele krant mee te vul
len. Het belangrijkste was wel, dat
de Kamer Dinsdag j.l. accoord is
gegaan met de verhoging van de
uitkeringen der verschillende socia
le verzekeringen. Dit was noodza-
lijk als compensatie voor de huur
verhoging. De lonen gaan per 1 Jan.
met 5 omhoog. En daarom is het
logisch, dat ook de sociale uitkerin
gen met 5 zullen stijgen. Want
hier betreft het vaak gevallen, voor
welke de huurverhoging een grote
aderlating zal betekenen. Voor
Kerstmis zal de Eerste Kamer deze
ontwerpen nog goedkeuren. Helaas
zijn er nog de z.g. achtergebleven
groepen. Dat zijn die mensen, die
alleen maar de huurverhoging te
dragen hebben, doch die daarvoor
geen directe compensatie krijgen.
Zij verdienen geen loon, noch krij
gen zij uitkeringen. Deze groepen
zijn volgens Minister Suurhoff heel
slecht te helpen. Dit kan slechts ge
beuren bij een individuele regeling
en dit zou inhouden dat we een du
plicaat armenzorg zouden krijgen.
„Als U een idee hiervoor hebt",
aldus de bewindsman, „dan graag,
want het is triest, dat dit schrijnen
de probleem niet kan worden opge
lost door het ontbreken van een uit
voerbare regeling".
HET HUMANISME
Als het maar enigszins mogelijk
is, komt de geestelijke verzorging
door het Humanistisch Verbond aan
de orde. Zo ook weer bij de begro
ting van Sociale Zaken. Ditmaal
werden er geen principiële beschou
wingen gehouden, maar concen
treerde het debat zich op een con
creet feit. Minister Suurhoff had nl.
voorgesteld dat het Rijk de kosten
voor een aanstelling van een tweede
humanistische verzorger in de ar
beidskampen zou dragen. Mag.
Stokman (k.v.p.) rekende voor, dat
de geestelijke verzorging door het
Humanistisch Verbond meer kost
dan de verzorging door de r.k. gees
telijken. En de heer Stapelkamp
(a.r.) meende, dat het Humanisme
niets is voor de arbeiders. Zij zit
ten daar heus niet op te wachten.
Het humanisme is iets voor intellec
tuelen of voor beter gesitueerden,
maar zeker niet voor arbeiders. Het
Humanistisch Verbond doet daarom
in de arbeidskampen niet aan gees
telijke verzorging, maar het bedrijft
zonder meer propaganda. Daarte
gen verzette Minister Suurhoff zich
met kracht. Zelf geen Humanist
zijnde, meende hij toch, dat arbei
ders die niet meer door de Kerk be
reikt worden, toch wel behoefte
kunnen hebben aan geestelijk-zede
lijk contact. Maar dit zal volgens
hem niet betekenen, dat de groep
buitenkerkelijken voor het Huma
nistisch Verbond gemonopoliseerd
zal worden. De tweede geestelijke
verzorger is slechts tijdelijk aange
steld in verband met de watersnood.
De rechtse meerderheid der Kamer
was echter niet te vermurwen. Een
motie Stokman om de toestand van
1953 te handhaven, werd met stem
men van rechts tegen links aange
nomen.
En verder interpelleerde de heer
Bommer (arb.) nog over de huur
prijzen van woningen die na 1948
zijn gebouwd. Maar dat was tever
geefs. Een motie om zonodig een
soepel beleid toe te passen voor
het geval de verhouding tussen de
voor- en naoorlogse woningwetwo
ningen zou worden scheefgetrokken
werd met grote meerderheid van
stemmen verworpen.
H.H, Adverteerders en correspon
denten herinneren we er aan, dat
het Kerstnummer op Woensdag
23 December a.s. verschijnt.
Mogen we daarom de adverten
ties Maandag binnen hebben en
de copie van de correspondenten
Dinsdagmorgen.
Ook voor het Oudejaarsnummer
laatste advertenties u i t e r 1 ij k
Maandag 28 December en laatste
copie Dinsdagmorgen 29 Decem
ber in Tholen.
is het nu Uw Nieuwjaarsgroet op
te geven. Dan is U zeker van een
goed plaatsje in het uitgebreide
Oudejaarsnummer, waarvoor we
reeds thans Uw speciale aandacht
vragen.
Vele dagen zijn gemoeid geweest
met de begroting van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen. Als
men de debatten vooral over het
lager- en nijverheidsonderwijs
hoort dan krijgt men het gevoel als
of de oude schoolstrijd weer in alle
hevigheid is opgelaaid. En inder
daad, op tal van punten bestaan er
wrijvingen. Maar in het algemeen
valt dit nogal mee. Minister Cals,
wie een gebrek aan voortvarend
heid wordt verweten, heeft zich er
best doorheen geslagen. Een voor
naam punt in het debat was de
overbezetting van de klassen. Wat
dat betreft, staat Nederland bijna
onderaan op de wereldranglijst.
Maar de scholen zullen in 1954 als
paddestoelen uit de grond verrij
zen, zodat de minister goede hoop
heeft voor de toekomst. En datzelf
de heeft hij, wat betreft de oplei
ding van onderwijzers.
Veel nieuws is er uit deze begro
ting niet gekomen. Zuchtend en
steunend gaat de Kamer haar weg
naar het Kerstrecès. Een weg vol
voetangels en klemmen. Maar als
het einde is bereikt, zal zij onge
twijfeld weer tevreden op haar pres
tatie terug zien. De traditie is dan
gehandhaafd, de begrotingen waren
ook in 1953 voor Kerstmis klaar. En
als men de rust eenmaal weer heeft,
is men vergeten ooit geklaagd te
hebben over het waanzinnige tem
po...
(Nadruk verboden)
In verband met de nog beschikbare plaats
ruimte kon het volledig verslag van de gis
teren te St. Annaland gehouden openbare
raadsvergadering niet meer in dit nummer
worden opgenomen. Hieronder volgt daar
van een beknopte samenvatting, terwijl het
verslag dan a.s. Donderdag in het Kerst
nummer wordt afgedrukt.
Behandeld werd een verzoek van de be
woners van de Klippelstraat, waarin werd
gevraagd:
le verplaatsing van de nachtbrander,
staande op de hoek van de haven naar
de linkerhoek van de Klippelstr. voor
betere verlichting;
2e gesloten verklaren voor het verkeer in
één richting van het zgn. brandslop en
een verbod voor het doorgaan van vee;
3e verandering van het in de Suzannaweg
recht vóór genoemd slop staande
straatlicht in een nachtbrander;
4e verbetering van de weg, lopende van
de Klippelstraat tot het brandslop.
Op voorstel van het dag. bestuur besloot
men het onder punt 1 genoemde aan te
houden tot het plan verbetering straat
verlichting in haar geheel. Het onder 2 ge
noemde zal bij realisering van het weder-
opbouwplan onder ogen worden gezien.
Aan het onder 3 genoemde verzoek wordt
voldaan en het onder 4 genoemde voor
kennisgeving aangenomen, omdat hierin
toch verbetering komt na verwezenlijking
opbouwplan.
Het verzoek van de Stichting Tehuis
voor Ouden van Dagen te Tholen om de
garantstelling voor dat Tehuis te bestendi
gen, (nu Scherpenisse hieraan niet mee
doet), werd afgewezen met alleen de stem
men van de wethouders voor. De moeilijk
heden voor het inmiddels reeds aanbestede
Tehuis nemen dus toe, terwijl het gebouw
er nog niet staat. De leden-tegenstemmers
betreurden het weliswaar dat Scherpenisse
niet meedeed, maar blijven bij hun voor
waarde, dat alle gemeenten moeten mee
doen, terwijl ze er over het algemeen toch
huiverig van zijn en zodoende zich vorig
maal al slechts aarzelend achter het Dag.
Bestuur stelden.
Het bleek nu echter, dat in het door Ged.
Staten goedgekeurde raadsbesluit de clau
sule niet is opgenomen, „onder voorwaarde
dat ook alle andere gemeenten meehelpen."
Maar de raadsleden hebben daarop wel
aangedrongen, blijkens de notulen.