WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
„Let op Uw saeck, ende dispereert niet"
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
HERVERKAVELINGSVOORLICHTING
9e Jaargang No. 34
17 Juli 1953
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestr. 9, Tholen - Tel. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 4- incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
Dit „let op uw saeck" betekent niet, dat U de komende
herverkaveling met een geweldige dosis wantrouwen
tegemoet behoeft te zien. Men komt er nu eenmaal
voor te staan en dan kan men er beter van maken
wat er van te maken valt.
Nee, dit „let op uw saeck" doelt op de volledige
attentie, waarmee U het verloop van de verkaveling
moet volgen. Attentie wanneer de lijst van recht
hebbenden ter inzage ligt, attentie wanneer de
schattingslijst openbaar komt, attentie ook wanneer
het tot uitdeling komt.
Het is niet zó, dat herverkaveling buiten en zónder
U gaat.
Daarom nogmaals: Let straks op uw zaken en verzuim
niet U van het nodige te overtuigen. Dat is bovenal
uw persoonlijk belang.
Het is zover
Het zal vele eilandbewoners al
bekend zijn dat vorige week Don
derdag in de Tweede Kamer der
Staten-Generaal de verkavelings-
wet, waarin ook het eiland Tholen
is aangewezen, zonder hoofdelijke
stemming werd aangenomen. Dit
betekent dus dat we hier voor het
feit staan dat ons eiland binnen
afzienbare tijd daartoe rekenen
we ook een maand of zeven in
de ,,ban" komt van de verkaveling.
Dank zij de bereidheid van Ir.
Geuze, de Z.L.M. voorzitter, heb
ben we LI hierover al een en ander
kunnen meedelen.
Er zit meer aan vast dan we toen
in die paar kolommen hebben kun
nen weergeven al waren daarmee
wel de voornaamste punten opge
somd.
Ja, er zit zóveel aan vast, dat ir.
Geuze tot voorbeeld nam een opera
tie, die diep ingrijpt in het leven van
een mens, maar soms nodig kan zijn
tot beterschap van zijn lichaam.
En een dergelijk voorbeeld nam
de eveneens voortreffelijke spreker
en deskundige op verkavelingsge-
bied, burgemeester D. Kodde van
Zoutelande, toen hij deze week op
een tweetal bijeenkomsten (te St.
Maartensdijk en te St. Annaland)
een voorlichting-causerie hield. Hij
vergeleek herverkaveling met het
verbouwen van een woning, waarin
men tijdens de verbouwing móet
Verblijven. Dan zit men midden in
de rommel. Daarna kan dezelfde
woning heel wat geriefelijker zijn.
In elk geval, die wet is aange
nomen, het is zover. Daarom is het
nodig dat we er hier ook iets van
weten. Wat o.m. het Z.L.M. bestuur
ook aanvoelde.
En een zeer goede keus deed,
door burgemeester D. Kodde van
Zoutelande te verzoeken hier te ko
men spreken. De heer Kodde is in
Walcheren lid van de herverkave
lingscommissie, een man uit de prac-
tijk dus, iemand met ervaring,
iemand die vertrouwen inboezemt en
iemand met een scherp oordeel.
De belangstelling in beide ge
meenten was zeer groot. Wij be
zochten alleen de vergadering te St.
Annaland, maar het verslag zou
weinig verschil maken met wat te
St. Maartensdijk is verhandeld. Het
kwam op hetzelfde neer.
Voor deze gelegenheid was de
zaal van dhr. I. Rijnberg te klein om
alle belangstellenden te kunnen be
vatten. Het voltallig Z.L.M. bestuur
afd. Tholen en St. Filipsland was
aanwezig.
Ir. Geuze riep inzonderheid bur
gemeester Kodde en de afgevaardig
de van de Cultuur Technische dienst
een welkomstwoord toe, releveerde
hoe Ged. Staten zonder overleg met
de Z.L.M. een ruilverkaveling voor
het eiland Tholen voorstelde in Dec.
jl„ waaruit thans een verkaveling is
voortgevloeid blijkens het regerings-
en Kamerbesluit. Nu de zaak zo ligt
is goede voorlichting gewenst, aldus
ir. Geuze. Walcheren was een leer
stoel. Juist heden is een rapport ont
vangen over het verloop der her
verkaveling in dat gebied en door
het Z.L.M.bestuur in studie geno
men. Zoals overal geldt ook hier dat
een gewaarschuwd man voor twee
telt.
Eigendomsrecht blijft
Daarna verkrijgt de heer Kodde
het woord. Hij begint met er op te
wijzen dat hij hier niet is gekomen
om zich pro of contra een herver
kaveling te uiten, maar om te begin
nen met een beknopte voorlichting
omdat verkaveling zoals hiervoren
al aangehaald zeer diep ingrijpt en
iedereen daarmee te maken heeft.
Voor men tot herverkaveling
komt zijn er al grote voorbereidin
gen te maken. Ten eerste is er de
vraag: hoeveel gronden zijn er
wie is de eigenaar wie de ge
bruiker.
Dit alles komt op een lijst, t.w.
alle eigenaren, alle gebruikers, de
grootte perceelnummering, pach
ters en verpachters. Met de meeste
klem raadda spreker ieder aan, wan
neer die lijst ter inzage ligt deze ook
te gaan inzien. Want op die lijst zijn
uw rechten vastgelegd. Is dat niet
goed gebeurd, dan dient U zich
daarvan te overtuigen, düs dient U
zich ten allen tijde te gaan overtui
gen. Kunt U het zelf niet, schroom
dan niet om een meer deskundige of
meer ontwikkelde mee te nemen.
Deze lijst immers vormt de Grond
slag voor de toekomstige verdeling.
Meen niet, dat er helemaal geen
recht meer bestaat bij herverkave
ling. Dat is er wel. Uw eigendoms
bezit moge dan zwevende zijn en U
moge straks inplaats van sectie 1000
sectie nummer 100 toegewezen krij
gen, U blijft eigenaar van de opper
vlakte die U had, al is het dan mis
schien ergens anders gelegen na de
verdeling.
Na toestemming van de commissie
is zelfs tussentijdse koop en verkoop
mogelijk. Zodra de wet in uitvoering
komt kan men niet meer zonder toe
stemming ver- of inkopen. Erfop
volging heeft weinig moeite.
Spreker wijst er op hoe het bij de
mensen -omdat het mensen zijn -
opkomt om zodra de herverkaveling
vaststaat een perceel dat wat ver
van huis ligt en waarvan men meent
het toch niet terug te zullen krijgen,
ietwat te gaan verwaarlozen. Dit
komt voort uit het „zwevende recht"
Niet alleen dat het wat lijdt aan
onderhoud, maar er wordt ook wel
eens roofbouw gepleegd.
Spreker wijst er dan ook op, dat
niet alles goud is wat er blinkt bij
verkaveling, waarvan de ene streek
meer kan profiteren dan de andere.
Waardering van de grond
Dat is een tweede stap. Welke
waarde vertegenwoordigt de grond
Bedoelt men daarmee, de verkoop
waarde In het algemeen niet. Er
worden schattingscommissies be
noemd waarboven staat een super-
schattingscommissie.
In Walcheren ging men naar
sprekers mening daarbij nog wel
wat al te veel op theoretische gron
den te werk.
Spreker wijst er echter ook op,
dat de persoon die de grond be
werkt ook een woordje meespreekt
in zoverre, dat de een van bepaalde
grond veel kan maken of weet te
bereiken en een ander niets.. De
ene grond heeft meer mest nodig, de
andere meer of minder bewerking,
enz. Ook de ligging dient in ogen
schouw te worden genomen. Dat dit
enorm veel werk meebrengt spreekt
welhaast vanzelf. Wanneer deze
schatting dan is verricht, komt er
een schattingslijst.
Deze wordt ter inzage gelegd. Op
nieuw bindt burgemeester Kodde de
aanwezigen op het hart niet te ver
zuimen die schattingslijst te gaan
bekijken, ja te bestuderen. En dan
niet alleen naar het eigen land, maar
de gehele omgeving te bekijken.
De Commissie.
Eer dit werk begint wordt een
herverkavelingscommissie benoemd
door de Kroon. Deze heeft grote
bevoegdheid. Daarom komt het op
de samenstelling van zo'n commissie
erg aan, waarin men een woordje
kan meespreken. Vooral is het ge
wenst mensen uit de eigen streek
graven en dat zonder dat men er
iets tegen kan doen. Beleefdheids
halve dient men U echter een brief
je (waarschuwing) te sturen, wat
z.i. aan te bevelen is.
Toedeling
Wanneer de gronden zijn „ingele
verd" na enige (mogelijk) jaren te
hebben gezweefd komt er toch weer
de tijd, dat U Uw recht terug krijgt
Hoe moet zo'n zaakje verdeeld wor
den? Hoe moet dat ongeveer in het
reine komen? Hoe kan men de ei
genaars, gebruikers, pachters en
verpachters zoveel mogelijk gelijk
waardige grond teruggeven, zo mo
gelijk samengevoegd. Niet dat het
altijd 1 kavel zal worden, integen
deel. Vast staat dat over het alge
meen meer rekening gehouden
(moet) wordt (en) met de gebrui
ker dan met de eigenaar.
Ook bij toedeling zijn plaatselijke
deskundigen nodig, eer het publiek
komt.
Spreker verklaart zijn bewonde
ring voor een landmeter in Walche
ren die het alles tot in details wist.
Hij haalt aan, hoe er in Westkap-
pelle van de ongeveer 400 gevallen
aanvankelijk circa 50 klachten wa
ren. In Zoutlande niet meer dan 5,
waarvan er maar 1 gegrond was
door een abuis.
In andere delen liggen deze cij
fers weer nadeliger.
Nodig is dat het bureau van de
WL11SL JULICIJLÖCIJL UIL UC C1UUI ÖL1CCJX 1 -i i i IT -T r
vertegenwoordigd te hebben. Mo>f "dmeter voldoende bezet is. Ver
deling is een zeer zwaar karwei,
niet onmogelijk. Wanneer
gelijk komt er nu ook een aparte
agrarische commissie. Het moeten
vertrouwensmensen zijn, juist om
dat het zo diep ingrijpt. Daarom
adviseert spreker in die commissie
mensen voor te dragen die agrariër
zijn en het vertrouwen hebben ook
die er bij ingeschakeld kunnen wor
den.
Sanering
Dit wil dus zeggen om de kleinere
bedrijven tot grotere te maken. In
de wet staat tot „levensvatbare be
drijven." Persoonlijk durft spreker
niet uitmaken hoever dit gaat. Het
is in de eerste plaats God die re
geert. Menselijkerwijze kunnen
echter normen worden gesteld. Voor
sanering is ruimte nodig. Dit kan
verkregen worden door bevel van
vertrek, maar ook door vrijwillig
weg te gaan. Bevelen past men niet
gauw toe, is ook in Walcheren niet
gebeurd. U wordt nu ook voor de
mogelijkheid gesteld'naar elders te
gaan. Dat is niet zo eenvoudig. Men
zit met de gehechtheid aan de grond,
familiekring, millieu, religie, enz.
Toch heeft spreker niemand uit
Walcheren, die naar de N.O.P.
ging, ontmoet die daar spijt van
heeft. Daarom behoeft men voor
al de jongeren niet al te schuch
ter te zijn om naar elders te vertrek
ken.
Meen nu niet dat het maar zo
gaat, om een landarbeider die een
klein stukje land heeft een groter
bedrijf toe te wijzen. Aanvankelijk
stelde men een „levensvatbaar be
drijf" op 2 ha, wat wel wat hoog
is. Dit ook ligt voor iedere plaats
anders. Ook wanneer men grote
bedrijfsgebouwen achterlaat is sa
nering niet eenvoudig.
Dan is er de vraag of men moet
saneren of men wil of niet? Nee,
meen niet dat men een persoon zijn
land ontneemt. Het is de bedoeling
hem te geven (in grootte enz.) wat
hij tevoren had.
De kleine man behoeft niet te
verdwijnen. In Walcheren kende
spreker maar een enkel voorbeeld
daarvan, zoals die persoon die maar
200 m2 bouwgrond had en dat in
geld vergoed krijgt.
Uitvoering
Is het zover dan is het mogelijk
dat U ergens op Uw gronden een
dragline ziet verschijnen, om een
weg aan te leggen, een sloot te
maar
administratief het toewijzingsplan
is voorbereid na agrarische advie
zen volgt de Wenszitting,
Ieder wordt opgeroepen en ge
vraagd welke wensen men heeft met
betrekking tot de verdeling. Men
mag in uiterste gevallen tot 3 wen
sen gaan. Daarmee wordt zoveel
mogelijk rekening gehouden.
Kosten
Bij ruilverkaveling zijn de kos
ten voor rekening van het blok land.
Bij herverkaveling jvoor Rijks
rekening. Maar moet U dan straks
niets betalen? Wanneer U geen
hogere waarde terugkrijgt niet, an
ders vanzelfsprekend wel, maar
nog op soepele manier (desnoods
in 30 jaar). Krijgt U minder in waar
de, wat men over het algemeen
tracht te voorkomen, dan krijgt U
ditmaal eens iets van de fiscus.
Voorzichtigheid acht spreker ge
boden om in oude polders te gaan
egaliseren.
De heer Kodde besluit zijn glas
heldere voorlichtingscauserie met er
op te wijzen dat het zeker niet alles
goud is wat er bij herverkaveling
blinkt, maar dat het toch ook zijn
voordelen heeft. En U zult het een
wel tegenover het ander moeten af
wegen, omdat U niet meer terug
kunt. Tracht door de moeilijkheden
heen te komen. God geve U daartoe
kracht.
Vragen
Van de gelegenheid tot vragen
stellen wordt door enkele gebruik
gemaakt. Uit de antwoorden daar
op blijkt nog eens duidelijk, dat de
kleingebruiker niets wordt afgeno
men, zoals wel wordt gedacht, dat
sanering afhangt van de beschikbare
ruimte en of men zelf wil vergroten.
Ir Geuze merkt hierbij op, dat 3 tot
400 bunder beschikbaar is gesteld
en dat nu inpoldering van de Pluim-
pot toch ook wel op de voorgrond
zal komen.
Voor herbouw-gevallen (voorn.
Stavenissers) is het wel nodig, zo
dra er een begin wordt gemaakt
zich met de cultuur technische comm.
in verbinding te stellen. Wanneer
door graverij de zoute grond meer
schade lijdt wordt extra gips toe
gewezen.
Schade door delven, enz. wordt
vergoed met een norm van 2Yi maal
gefixeerde pacht. Kleine zelfstandi
gen kunnen ook bepaalde gedeelten
van het verkavelingswerk aanne
men.
Reeds blijken al de andere Cult.
Technische werken op het eiland
Tholen te zijn stilgelegd.
Conclusie
Tenslotte is het de Z.L.M.voor-
zitter Ir Geuze die uit het gesproke
ne de volgende conclusies meent te
mogen voorleggen.
1. Wanneer begint het? Verwacht
wordt in de loop van 1954.
2. Ons standpunt is zo mogelijk 1
gemeente tegelijk aanpakken. Of
het zal lukken is ons niet bekend
3. Niemand verzuime de lijst van
rechthebbenden te gaan inzien.
4. Evenmin de schattingslijst
5. Overweeg sanering, overweeg
vertrek vooral de jongeren.
6. Bekijk ook de mogelijkheid die er
in zit voor waterleiding op alle
weidegronden. De weihoek zal
immers wel weihoek blijven.
Streven moet dan zijn er water
leiding te krijgen.
7. Niemand wordt er uitgerangeerd,
niemand uitgestoten.
8. Als het kan krijgt men eigen
grond terug. Men,gaat er niet
voor genoegen een hutspot van
maken.
9. Er komen zeker minder kavels
dan nu, maar lang niet ieder zal
z'n land in 1 kavel zien onder
gebracht.
Tenslotte wijst ir Geuze er op,
dat de organisatie, dat de Z.L.M. er
bij zal zijn, wanneer het gaat om de
belangen van haar leden. Daartegen
over hoopt hij, dat de organisatie op
aller steun kan rekenen bij haar
pogen in het ledenbelang tegen be
paalde punten van de verkaveling
op te tornen dan wel er steun aan
te verlenen.
Het valt niet mee voor de meeste
categoriën onzer bevolking, wan
neer men de laatste tijden nagaat:
evacuatie, inundatie, herstel, ramp,
herverkaveling. Spreker hoopt dat
het tenslotte in het belang mag zijn
van het jonge en nageslacht.
Burgemeester Kodde gaf daarna
de verzekering dat of hij of iemand
anders, zoveel dat mogelijk was,
gaarne hun steun zouden blijven ge
ven ter voorlichting aan Tholen.
Helpt elkaar als Zeeuw, helpt elkaar
als dorpsbewoner.
En daarmee was een zeer interes
sante voorlichtingsavond ten einde.
RAADSVERSLAG STAVENISSE
NEGEN EN ZESTIG WONINGEN AANBESTEED
IN EEN HANDOMDRAAI EEN KASGELDLENING
VAN VIJF TON OMDAT HET MOET
BOUWKAS-SPAARSYSTEEM
Dhr. Hage vraagt hoever deze
grond strekt. De voorzitter ant
woordt: tot aan de werf van Van
Driel.
Aangegaan wordt vervolgens een
kasgeldlening per 1 Augustus van
50.000,en per 1 September een
van 450.000,wat in een hand
omdraai voor elkaar is. Allen voor.
Het is nodig.
Voorgesteld wordt over te gaan
tot het verlenen van een opdracht
aan Ingenieursbureau Vereniging
van Ned. Gemeente tot vervaardi
ging van een riolerings- en straten
plan.
Dit is voornamelijk te doen voor
het nieuwe gedeelte en de aanslui
tingen daarop van oude delen. Ook
de Wilhelminastraat zal wel een
vernieuwing moeten ondergaan. Zo
dra het plan er is komt het weer
wel in de raad. Daarom is niemand
ook tegen dit voorstel.
De laatste van een vrij lange reeks
vergaderingen waar we deze week
van hebben kunnen „profiteren"
was die te stavenisse, waar de vol
tallige raad Woensdag 15 Juli jl. in
openbare vergadering bijeen kwam.
Een zeer belangrijke bijeenkomst,
waar onder meer aanbesteding van
69 woningen plaats had.
Na opening en goedkeuring der
notulen werd medegedeeld dat de
kasgeldlening was goedgekeurd,
werd een brief van de Architecten-
bond voor kennisgeving aangeno
men en een verzoek van de Kalk-
fabriek v.h. Van Dijk Co die ont
heffing kadegeld vroeg ging dezelf
de weg op.
En dan is daar gelijk ook het ver
zoek van de Technisch Ambtenaar
van Rijkswaterstaat te Tholen die
ook al ontheffing kadegeld vraagt
vanwege de grote hoeveeheid mate
riaal, die via de haven moet wor
den aangevoerd.
Het zat de voorzitter bepaald wat
dwars, daar hij de Rijkswaterstaat
te Middelburg hierover nog had op
gebeld, waar men er om lachte dat
Stavenisse kadegeld durfde te hef
fen. We maken de dijk daar bij
jullie toch ook weer mooi in orde,
klonk het over de lijn. Nou, dat is
geen gunst, maar een recht, repli
ceerde de voorzitter eveneens tele
fonisch. Afijn, ze blijven er in Mid
delburg om lachen. En de voorzitter
kan niet begrijpen dat ze zo'n
(wrang) plezier hebben over de
tientjes die ze voor havengeld moe
ten betalen, terwijl er aan de andere
kant tonnen gelijk worden uitbe
taald.
Dhr. Hage wijst er op, dat de
polder en gemeente de gevolgen nog
best zullen ondervinden van het
drukke verkeer dat over wegen en
haven rijdt. En allen zijn het er over
eens dat de belachelijkheid maar aan
één kant zit, daar een verordening
nu eenmaal wordt gemaakt om ook
door het Rijk te laten nakomen.
Geen bezwaar is er tegen de
vacantieuitkering 1953.
Voorgesteld wordt over te gaan
tot aankoop bouwgrond, t.w. een
gedeelte van een boomgaard, toe
behorend aan mevr. A. Bernhardi-
Lukaart. Mondeling heeft laatst
genoemde zich daarmee accoord
verklaard, wat ze schriftelijk zou
bevestigen. Voor l.<per m2
wordt dit aangekocht.
Aanbesteding stenen huizen
Om 10 uur precies volgt aanbe
steding van 50 stenen huizen. Hier
van zijn 30 middelmatige woningen
en 20 kleinere. Alle woningen krij
gen woonkamer, keuken, 3 slaap
kamers, doucheruimte, W.C. met
spoeling en gang, schuurtje, speel
plaats (tussen woning en schuurtje).
Bij de kleinere woningen zijn alleen
de afmetingen wat geringer. Achter
beide soorten woningen komt een
mooi tuintje, voor de woningen een
kleine bloementuin. De kleinere wo
ningen komen in de nabijheid van de
zgn. Nieuwe dreef te staan. De
andere in het blok achter de Wilhel
minastraat. Er waren 5 inschrijf-
biljetten voor deze aanbesteding, die
door de voorzitter werden geopend,
waaruit het volgende bleek.
Fa. Korteweg Bouw Mij n.v. te
Breda in massa 525.000,
Aannemers Mij Gouda Z.H. te
Gouda voor de 30 won. 316.800,
voor de 20 won. 195.000, in massa
510.000,-.
Bouwbedrijf P. de Raad te St. Fi
lipsland 30 woningen 290.180,
20 woningen 194.870,in massa
485.050,—.
n.v. „Continent" den Haag 30
woningen 285.750. 20 woningen
183,840.in massa 469,590,
Schoonewil Jonker, Alkmaar in
massa 452.400,
De gunning moest worden aange-
