WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEH EN ST.FILIPSLAND
I l l I
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Het Parlementair Overzicht
Raadsverslag Scherpenisse
Commentaar
Land- Tuinbouw en Veeteelt
Huishoudelijke
Wenken
Controle op credietwezen goedgekeurd
Tegenstanders i Geen machtsophoping
De torenklok-stoei wordt gerestaureerd
en verdere verbeteringen aangebracht
16 November 1951
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.10 per
kwartaal franco p.p. ƒ1.35
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter -Minimum ƒ2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
De Tweede Kamer heeft het wets
ontwerp „Toezicht Credietwezen"
na een debat van drie en halve dag
aangenomen. Minister Lieftinck
heeft echter niet het succes gehad,
waarop hij wellicht hoopte. Slechts
de k.v.p., de p.v.d.a. en de commu
nisten waren hem tot steun. De
andere fracties, dus ook de twee
Regeringspartijen, v.v.d. en c.h.u.,
lieten hem in de steek. Het was dus
de smalle basis die Lieftinck redde.
Maar dit gebeurde niet, dan nadat
de bewindsman zijn voorstel zó had
gewijzigd, dat het voor de k.v.p.
acceptabel werd.
De Minister had oorspronkelijk
een wetsontwerp ingediend, waarin
het toezicht op het credietwezen
definitief was geregeld. De Neder
landse Bank zou moeten bepalen
hoeveel en aan welke objecten de
particuliere banken crediet mochten
geven. Dit is natuurlijk een middel
om de investeringen in de particu
liere sector te beperken. En zoals
we verleden week reeds hebben ge
schreven: consumptie- en invester-
ringsbeperkingen zijn de twee pei
lers waarop het huidige Regerings
programma rust. De fractievoorzit
ter van de k.v.p. heeft het een en
ander te doen gehad met dit Rege
ringsprogram. Hij is de man geweest
die dit Kabinet heeft geformeerd.
Zijn oordeel was dus wel van be
lang. Uit het voor-overleg was reeds
gebleken, dat hij niet voor een defi
nitieve regeling voelde. Dit stand
punt lichtte hij tijdens de mondelinge
debatten nader toe. Het Regerings
program is een noodprogram, om de
moeilijke (nood) situatie het hoofd
te kunnen bieden, zo zeide hij. Daar
om is het onverstandig van de Mi
nister om thans met een regeling te
komen. De principiële vraag of en
hoe wij credietcontrole moeten heb
ben, zal pas later moeten worden
bekeken. Daar was de Minister het
niet mee eens. Al leven we in een
noodtoestand dan betekent dat nog
niet, dat de wetgeving moet stil
staan. In alle moderne landen is er
een zekere credietcontrole. Wij kun
nen dus deze materie los maken van
het Regeringsprogram. Dat hij niet
voet bij stuk hield, was te begrijpen.
Want als hij de steun van de k.v.p.
zou moeten missen, zou het wets
ontwerp worden verworpen. Aan de
k.v.p.-eis van een tijdelijke regeling
moest de Minister dus tegemoet ko
men. Hij stelde de werkingsduur van
de wet op vier jaar. Maar ook daar
waren de k.v.p.-ers tegen. Een
amendement Janssen (k.v.p.) om er
drie jaar van te maken, werd aan
genomen met 64-21 stemmen. Alleen
de socialisten stelden zich achter
hun partijgenoot Lieftinck. De voor
standers vonden drie jaar echter
lang genoeg om ervaringen met deze
regeling op te doen. Na deze periode
zal worden beslist of een definitieve
regeling noodzakelijk is. Die strijd
vraag is dus voorlopig van de baan.
Alle andere partijen waren tegen
het ontwerp. Een noodregeling
en dan liefst vrijwillig -zouden ze
nog wel geaccepteerd hebben,
maar dit ontwerp achtten zij te
socialistisch om aanvaardbaar te
zijn. De Minister van Financiën
die alles in de hand wil houden
krijgt daardoor een te grote macht.
Niemand had er echter bezwaar
tegen, dat er toezicht op de banken
wordt gehouden om derden te be
schermen. Deze aangelegenheid
werd ook in dit ontwerp behandeld.
De Nederlandse Bank zou moeten
worden uitgeschakeld omdat deze
een staatsbank is geworden. Dit
was althans de mening van de
tegenstanders van het ontwerp. Al
hun pogingen hebben echter niets
geholpen. Het debat zelf was uiterst
interessant. De drie beste Kamer
leden, Romme, Oud en Schouten,
namen er aan deel. Denk nu niet
dat de humor in de Kamer zoek is
als men zo fel met elkaar debatteert.
Het zijn mensen die een sprankelen
de geest hebben. De kwinkslagen
waren niet van de lucht. Vooral de
heer Schouten (a.r.) is daar sterk in.
Minister Lieftinck speelde dit spel
uiterst bekwaam. Men mag bezwa
ren hebben tegen zijn politiek, nie
mand zal willen ontkennen, dat deze
bewindsman zijn zaakjes kent. Hij is
een ongelooflijk harde werker.
De heer Oud (v.v.d.) die hem zij
principieel bestrijdt, bracht de mi
nister daarvoor een welverdiende
hulde. Zijn ijver en toewijding zijn
buitengewoon, zo zeide hij. Alleen
moeten we niet vergeten dat hij so
cialist is. Een slaafs socialist zelfs.
Ook dit vond de heer Oud niet erg.
Hij kon echter niet begrijpen hoe
het mogelijk was, dat dit ontwerp
de Ministerraad heeft kunnen pas
seren. Die bestaat nu eenmaal niet
alleen uit socialisten.
ALGEMENE POLITIEKE
BESCHOUWINGEN
Deze week werd begonnen aan
de Algemene Politieke en Financiële
Beschouwingen. Zo'n debat is altijd
interessant omdat de fracties dan
elkanders positie aftasten. Dit keer
was deze krachtmeting nog belang
wekkender, daar de verkiezingen op
komst zijn. Men praatte reeds over
de nieuwe Kabinetsformatie of het
niets was. De socialisten bepleitten
weer een smalle basis politiek (het
samengaan van k.v.p. met p.v.d.a.),
terwijl de anderen liever een brede
basis politiek zagen. De manier
waarop dit moest gebeuren, leverde
echter de grote Strijdvraag op,
waarop wij de volgende week terug
komen. (Nadruk verboden)
Woensdag 14 November werd te Scher-
penisse een openbare vergadering gehou
den, die door alle leden werd bijgewoond.
Na opening en notulen, deelt de voorzitter
eerst iets naders mee over de verzekering
voor brandweerlieden, dat in vorige ver
gadering al even ter sprake was gekomen.
De voordeligste weg is een zgn. aanvullen
de verzekering te sluiten bij de Centrale
Werkgevers Risico Bank en dan niet een
uitkering ineens, maar een wekelijkse uit
kering te verlangen. De normale sociale ver
zekeringen gaan tot een loonnorm van
8,per dag. Door aanvullende verzeke
ring bij genoemde Bank kan dit verhoogd
worden tot 14,per dag. Voor 10 brand
weerlieden met gemiddeld 10 oefendagen
per jaar is een totale premie van 20.40
per jaar verschuldigd.
Daarvoor krijgt men dus bij ongeval de
aanvullende uitkering. Na deze uiteenzet
ting wordt gestemd en verklaren de heren
Weth. v. d. Werf, v. d. Jagt en Bijnagte
zich tegen. De andere leden zijn er voor
deze verzekering aan te gaan, zodat het is
aangenomen.
Van Ged. Staten bericht van goedkeuring
heffing haven- en kadegeld.
De heer J. M. Vinjé vraagt voor zijn
twee zoons, die de U.L.O. te Tholen be
zoeken reisvergoeding en wel vanaf 1 Sept.
jl. De Raad machtigt B. en W. dit na on
derzoek toe te staan, maar zoals gebrui
kelijk met ingang van de datum van aan
vrage en niet met terugwerkende kracht.
Nagezien is de rekening van het burger
lijk armbestuur 1951 en de begroting 1952.
Beide geven geen aanleiding tot opmerkin
gen, waarna ze voorlopig worden vastge
steld.
B. en W. stellen daarna voor een crediet
te nemen voor herstel en verbetering van
de torenklok. De voorzitter wijst er op, dat
een en ander al eerder is besproken. De
opzichter heeft deze zaak onderzocht en is
tot de conclusie gekomen, dat de bronzen
potten los in de vermolmde balken der
klokkenstoel zitten. Ook zijn er nog andere
mankementen aan, zodat het gevaar niet
denkbeeldig is, dat de klok er vandaag of
morgen uitvalt wanneer ze zou worden ge
luid. De opzichter adviseert dan ook ze
niet meer te luiden en wanneer men tot
restauratie overgaat die houten klokkenstoel
te verwijderen, daarvoor een ijzeren klok
kenstoel te laten maken en een goede kle
pel om de klank te bevorderen. Een en
ander zal zo om en nabij de 2000,kos
ten, nl. voor de klokkengieterij een te schat
ten onkosten ad 1100,voor de smid die
de klokstoel maakt plm. 850,en nog wat
bijkomend timmerwerk.
De voorzitter wijst er op, dat het zo te
gevaarlijk is, maar dat het eigenlijk jam
mer is, dat men bovenstaande niet in vo
rige vergadering wist, toen de aanschaffing
van de sirene ter sprake is gekomen en
daartoe werd besloten. Het zou nu haast
lijken, dat het opzet was met een en ander
achter elkaar te komen, wat heus niet het
geval is. Hoewel hij persoonlijk voorstander
blijft van aankoop sirene zou men het
misschien vanuit de Raad anders bekeken
hebben en liever volstaan met alleen repa
ratie van de klok, wat B. en W. in elk
geval aanraden.
Intussen is aankoop sirene nog niet goed
gekeurd, zodat men daar altijd nog van
kan terugkomen, al is de voorzitter daar
niet voor.
B. en W. stellen dus voor de klokken
stoel, enz. te herstellen en daartoe een be
drag van ongeveer 2000,te begroten.
Een en ander kan op lange termijn worden
afgelost.
Dhr. Hartog merkt op, dat wanneer de
klokklanken beter worden, het misschien
toch wel voldoende is om ze ook als brand
alarmapparaat te gebruiken. Men zou dan
met enkel klokreparatie kunnen volstaan.
Dhr. v. d. Jagt voelt daar ook veel voor.
Hij adviseert te wachten met aankoop van
de sirene.
Dhr. Bijnagte vraagt of die klokrestaura-
tie niet goedkoper kan uitvallen, maar an
deren menen, dat het dan weer lapwerk
zal worden, dat uiteindelijk nog duurder
komt.
De voorzitter geeft ernstig in overweging
het besluit tot aankoop sirene te handhaven.
Gestemd wordt dan over het voorstel
van B. en W. tot herstel van de klokken
stoel en aankoop nieuwe klepel. Behalve
dhr. Hartog steunen alle leden dit voorstel
van B. en W.
Dhr. v. d. Jagt stelt daarna voor te
wachten met aankoop van de sirene. De
heer Bijnagte ondersteunt dit voorstel. Na
stemming blijken er 3 voor intrekking be
sluit aankoop sirene en 4 tegen dit voorstel,
zodat ook de sirene wordt aangeschaft.
Voor intrekking waren de heren Bijnagte,
Hage en v. d. Jagt.
Enkele wijzigingen in de gemeentebegro
ting 1951 worden goedgekeurd.
Aangeboden wordt vervolgens de ge
meenterekening 1948, die onderzocht zal
worden door de heren Bijnagte, L. v. d.
Werf en C. G. Hartog.
Deze rekening geeft bij de gewone dienst
in ontvangsten aan een bedrag van
146.228,26, uitgaven 135.319,64 met een
voordelig slot van 10.908,62. De Kap.
dienst: Ontvangsten 251.731,26, uitgaven
240.822,64.
De heer C. Kloet aan de Stoofdijk die
voor werkzaamheden door de gemeente een
strook grond afstond en hierdoor schade
aan zijn heining kreeg, vraagt een vergoe
ding van 25,terwijl de nieuwe heining
ongeveer 90,kost. Dhr. Bijnagte vindt
het gevraagde zeer redelijk, evenals de an
dere heren, die dan ook het voorstel van
B. en W. tot inwilliging van dit verzoek
steunen.
Dhr. Bijnagte vraagt B. en W. een op
lossing te zoeken voor afvoer van het wa
ter op de helling van de Schoolstraat
Stoofdijk. De mensen daar zitten steeds in
een modderpoel. Het is daar niet eenvoudig
op te lossen, maar misschien dat het aan
brengen van een verlaatputje de kwestie
oplost. De voorzitter belooft dit te laten
onderzoeken.
Dhr. Hartog heeft gehoord, dat schip
pers hier omzetbelasting moeten betalen op
het haven- en kadegeld. Wat is daar van
aan en is het zo, dat niet op alle gemeen
ten eenzelfde regeling is getroffen. Blijkens
de opmerkingen van de schippers hoeft men
dit niet overal te betalen. Er wordt op ge
wezen, dat ter secretarie op een gegeven
moment een aanslag kwam van omzetbelas
ting op die gelden. De wet schijnt in deze
te zijn veranderd en dit toe te laten, zodat
sommige inspecteurs daar werk van ma
ken, waardoor ook Scherpenisse een aan
slag kreeg. Misschien dat het op andere
gemeenten nog niet zover is, maar men kan
dan rustig aannemen, dat het ook daar niet
ver af meer zal zijn. Ter plaatse kreeg men
een ambtshalve opgelegde aanslag van
500,waartegen protest is aangetekend.
Hierop is nog geen beslissing gevallen.
Daarna sluiting.
I. BIJZONDER ONDERWIJS
Het zal wel voor niemand meer
nodig zijn, nader toe te lichten wat
bijzonder onderwijs is. Van de
opening der chr. school voor bijz.
lag. onderwijs te De Klundert gaven
we verslag en in dit nummer wordt
hiervoor opnieuw Uw aandacht ge
vraagd onder de rubriek „stemmen
van lezers". Bekend is dat dus wel.
Aan het nut van dit onderwijs te
gaan tornen is niet onze bedoeling.
Voor zover onze kennis in dit op
zicht strekt, achten we het zeer nut
tig, dat aan kinderen, die op de
normale lagere school niet goed
meekunnen, speciaal onderwijs
wordt gegeven en daartoe ook een
aparte school wordt gesticht.
We moeten alleen vaststellen, dat
een dergelijke school te De Klundert
voor ons eiland van weinig belang
is. Van weinig belang, omdat de
afstand, ondanks de misschien beste
verbindingen te groot is. Wanneer
we niet eens de uiterste gemeenten
nemen, zal ieder toch nog moeten
toegeven, dat het van bijv. Oud-
Vossemeer en St. Maartensdijk naar
De Klundert te ver is en de nadelen
dientengevolge niet opwegen tegen
de ongetwijfeld bestaande voor
delen, wanneer minder vlot lerende
kinderen zo'n school bezoeken. Er
gaat te veel tijd mee heen, eer de
kinderen op hun bestemming zijn.
Vooral gedurende de wintertijd is
het bezwaar van de meeste ouders
groot. Het is inderdaad lang niet
alles om kinderen op die leeftijd
dagelijks in de bus te stoppen en
die afstand te laten rijden 'met het
wachten in de kou en de verdere
daaraan verbonden ongemakken.
Met de ouders van die kinderen
delen we daarom de bezwaren
met hen zijn we het
eens,
en
dat de
school te De Klundert voor het
eiland Tholen nimmer aan haar doel
zal beantwoorden.
Meen niet, dat we met bovenstaan
de al bij voorbaat de lezingen, die
door personeel van genoemde school
in de komende weken op ons eiland
worden gehouden, wensen af te bre
ken. Integendeel en we herhalen het:
aan het nut van dit onderwijs wen
sen we niet te tornen. Het lijkt ons
zelfs zeer nuttig, dat ouders eens
gaan luisteren. Hun kennis ten op
zichte van dit onderwijs zal er zeker
door vermeerderen. Ook de moge
lijkheid tot het bezoeken van de
school.
We weten niet of het wèl moge
lijk zou zijn op het eiland zelf zo'n
school te stichten, die voldoende
„bevolkt" zou worden en ongeveer
„rendabel" te maken is. Dat zal on
getwijfeld weer het grootste be
zwaar zijn van een school voor bij
zonder onderwijs hier. Een vraag is
echter of die mogelijkheid al is
onderzocht
Vast staat, dat wanneer het on
derwijs aan kinderen die niet goed
meekunnen, op het eiland een pro
bleem is, dit probleem niet is opge
lost met de school te De Klundert.
Ook al zal men hier en daar over
het reisbezwaar heenstappen. Het
zal bij uitzonderingen blijven.
II WERK OP ZONDAG
De enige tijd geleden verschenen
regeringsnota, die een inzicht wil
bieden in de stand van zaken met
betrekking tot de productiviteit,
heeft in brede kring ongerustheid
gewekt. Het schijnt nl. dat ons mi
nisterie het ogenblik gekomen acht
om de Zondagsrust af te schaffen
teneinde de slechte economische
toestand van het land te verbeteren.
Dat in deze tijd verhoging van
de productie een belangrijke zaak
is het mag na al hetgeen daar
over in de pers verschenen is, be
kend geacht worden. Ook dat op
velerlei wijze getracht wordt de
LUPINENZAAD ALS VOEDERMIDDEL
De sterke beperking van de invoer van
eiwithoudend krachtvoer voor onze vee
stapel heeft tot gevolg, dat iedere land
bouwer trachten moet zoveel mogelijk uit
eigen bedrijf in de eiwitbehoefte te voor
zien.
In dit verband willen wij eens wijzen op
het grote belang van lupinenzaad als
voedermiddel.
Het is bij vele landbouwers onbekend, dat
lupinenzaad zo'n eiwitrijk voeder is.
Lupinenzaad behoort, evenals erwten en
bonen, tot de vlinderbloemige gewassen.
De samenstelling ligt vooral voor wat het
eiwitgehalte betreft, wel enigszins anders,
dit is nml. voor lupinenzaad zeer hoog en
bevat 45 eiwit.
Naast dit hoge eiwitgehalte komt in
lupinenzaad ook nog ruim 4 vet voor.
In het bijzonder is het hoge eiwitgehalte
belangrijk, vooral nu er op vele bedrijven
een groot eiwit tekort is en het aan te
kopen eiwit duur betaald moet worden en
deviezen kost.
In de toekomst zal alles er op gericht
moeten zijn, om de productie op te voeren
en om zodoende te trachten, het tekort aan
eiwit zoveel mogelijk te beperken.
Ongetwijfeld kan de verbouw van de
zoete lupinen hiertoe veel bijdragen.
Het is nml. zo, dat, wanneer men 1 ha
voederlupinen verbouwt, de opbrengst kan
stellen op gemiddeld 1800 kg.
Dan oogsten we ongeveer 650 kg ruw
eiwit.
Heeft men bitterstofvrij lupinenzaad, dan
zal bij een doelmatige aanwending, geen
voederstoornis te vrezen zijn.
Opmerkelijk is, dat alle diersoorten het
meel graag opnemen, zodat het een deel
van het dierlijk eiwit in een rantsoen kan
vervangen.
Wij willen nog opmerken, dat lupinezaad
voor veevoer voldoende droog moet zijn.
Te vochtige lupinen schimmelen spoedig en
dit moet worden voorkomen.
Ongetwijfeld is lupinezaad als veevoer
van zeer groot belang, het is dan ook te
hopen, dat de verbouw van dit gewas be
langrijk zal toenemen.
Men gebruike bij uitzaai alleen N.A.K.
gekeurd of Origineel zaaizaad, dan alleen
is men verzekerd van bittervrij zaad.
verhoging van de productiviteit
nog te doen toenemen.
Het lijkt ons dan ook dat over
de noodzaak daarvan geen verschil
van mening zal bestaan. Wel ech
ter over de methoden, welke daar
bij dienen te worden gevolgd.
Over één zo'n methode wordt in
bedoelde regeringsnota gesproken.
En die methode deed begrijpelijk
veel stof opwaaien. De regering
roert nl. de betekenis aan, die het
op ruimer schaal invoeren van ploe-
genstelsels en het invoeren van
Zondagsarbeid zou kunnen hebben
op de verhoging van de productie.
Nu achten wij ploegenstelsels en
Zondagsarbeid niet hetzelfde. Te
gen beide kunnen bedenkingen wor
den aangevoerd. Ook het ploegen-
stelsel geeft 'ernstige bezwaren, dat
is duidelijk. Het gezin wordt daar
van immers de dupe. De kostwin
ners komen op de meest ongere
gelde en zonderlinge tijden thuis en
moeten ook weer op ongeregelde
„onmogelijke" tijden beginnen. Zo
krijgt men overdag slapen, 's nachts
werken. Een goed gezinsleven
wordt hierdoor op z'n minst ge
remd.
Dat de bezwaren tegen Zondags
arbeid nog wat dieper grijpen, dan
de reeds genoemde bedenkingen
tegen ploegenstelsels, kan evengoed
duidelijk zijn.
Dat erkent de regering ook.
Daarom wil zij het slechts op be
perkte schaal doen, namelijk alleen
voor bepaalde sectoren en na over
leg met kerkelijke autoriteiten.
Maar duidelijk is met dat al, dat
hier een proefballonnetje wordt op
geworpen. Het schijnt dat de rege
ring eerst reacties wil uitlokken.
Welnu, naar onze overtuiging
dient hier zonder omwegen te wor
den gesteld, dat wering van Zon
dagsarbeid ons volk belangrijke eco
nomische offers waard moet zijn.
Men mag best weten dat de Zon
dagsrust iets betekent en men mag
daarvoor ook zeker het een en an
der over hebben.
Dan zou het kunnen worden, dat
ons volk economisch en militair pa
raat is, maar dat het intussen voor
hogere waarden, zoals de Zondags
rust er een is, is verduisterd en het
gezinsleven is uitgehold.
De Zondag zoveel mogelijk be
houden, is een eis van christendom
en gezin. Juist dit is een treffend
monument van onderscheid met het
oosten. Totale vernietiging van de
Zondagsrust is een nieuwe stap op
weg naar volkomen economische
slavernij.
We mogen niet blind zijn voor de
tijd waarin we leven. Ieder weet,
dat er bedrijven zijn, die ook Zon
dags niet stil kunnen liggen. Neem
alleen de electriciteitsvoorziening.
Ook Zondagsavonds wil men graag
het licht aanknippen in de kerken
en de stroom voor dat licht moet
geleverd worden. Maar dat is heel
iets anders dan werken op Zondag
om onze economische positie te ver
sterken. Al wordt dan het denk
beeld geopperd, dat een geheel ver
armd land het communisme binnen
haar poorten laat.
Het goede dat uit genoemde re
geringsnota dan ook kenbaar wordt,
is dat de regering de kwesties wel
ke hier rijzen vragenderwijze en
veronderstellenderwijze te berde
heeft gebracht. Omdat ook zij be
wust is dat het gaat om offers van
economische of om offers van nog
andere aard. En dan mag de keuze
voor ons volk niet moeilijk zijn.
Zeker, in onze omgeving zou men
daar weinig van merken. We zit
ten niet in een industrie-centra.
Toch wensten we onze mening in
deze naar voren te brengen, juist
omdat de mening door de regering
is gevraagd.
Laten we bij het duidelijk maken
van onze mening in deze echter niet
vergeten, dat zeer beslist de plicht
blijft bestaan voor ieder van ons
om -met inachtneming van deze
hogere waarden datgene te doen
wat onze hand vindt om te doen
tot bevordering van hetgeen econo
misch noodzakelijk is voor ons
land.
Een tip met betrekking
tot Uw schemerlamp
Het is toch zo eenvoudig, maar
wie denkt er aan, dat, als het snoer
van de schemerlamp een maal om
de tafelpoot wordt gewikkeld en
met een losse knoop bevestigd, de
lamp minder gevaar loopt te vallen,
wanneer de tafel wordt verplaatst
of iemand over het snoer struikelt.
