WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLAND
Om de bronnen van de
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Het Parlementair Overzicht
Raadsverslag Oud-Vossemeer
Schuman-Plan goedgekeurd*
Schouten (a*r*) t Wil Minister Lieftinck weg?
(II)
INCIDENT BIJ FASJODA
Een nieuw Raadslid
Een nieuwe geldlening
Desnoods een boekdeel over de mestvaalt
Afscheid van de Gemeente-Secretaris
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
7e Jaargang No. 52
9 November 1951
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.10 per
kwartaal franco p.p. 1.35
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer ƒ0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
De Tweede Kamer heeft het Schu-
man-Plan met 626 stemmen aan
genomen. De eerste stap op de weg
naar de federalisatie van Europa is
dus gezet. Als de andere deelne
mende landen tenminste ook dit
verdrag zullen ratificeren. Neder
land was de eerste die dit deed. Dat
was op zichzelf niet onaardig. In de
wereldpers en door de buitenlandse
radiostatiions heeft men kunnen le
zen en horen, dat alleen de commu
nisten maar tegen hebben gestemd.
De heer Gerbrandy (a.r.) heeft dus
niet tegen gestemd. Het heeft echter
niet veel gescheeld. Hij bleef van
mening, dat dit verdrag op papier
wel aardig was, maar dat het in de
practijk prijsverhogend zal werken.
Bovendien zal Nederland er niet
veel aan hebben, daar wij op so
ciaal en technisch terrein niets meer
te leren hebben. Althans niet als wij
ons gaan vergelijken met de andere
deelnemende landen. Nu is Minister
Van den Brink een man, die zich
niet gauw onder tafel laat praten.
Steeds zal hij trachten te overtui
gen, tot de communisten toe. Voor
die poging was ook de heer Ger
brandy zeer gevoelig. Hij sprak dat
openlijk uit. Daarom wilde hij dan
ook nogs een nadenken over het ant
woord van Minister Van den Brink.
Een voorstel om de stemming een
paar dagen uit te stellen, werd ech
ter verworpen. Een groot deel van
zijn eigen fractie was ook tegen.
Toen koos de oud-Minister-Presi
dent de middenweg: hij verliet de
Kamer. Nu is niet altijd het zich
onttrekken aan een stemming de
beste oplossing. In vroeger tijden is
daar nog wel eens het een en ander
over te doen geweest. Natuurlijk
kunnen zich omstandigheden voor
doen, waarin men niet weet hoe te
handelen. Maar aan de andere kant
zal een Kamerlid partij moeten kie
zen. Met blanco-stemmen kan men
nu eenmaal niet regeren. Principiëel
maakt het natuurlijk niets uit of één
man het doet of de hele Kamer.
Maar goed, de heer Gerbrandy
verdween schielijk achter het fraaie
groene gordijn onder grote hilariteit
van de rest van de Kamerleden.
Voor het zover was, had de Mi
nister echter een speech van drie
uur geleverd. Uitvoerig somde hij
nog eens de voor- en nadelen op
van de integratie. Roerend was hij
het met de Kamer eens, die er op
had gewezen, dat men nu verder
moet gaan. En dat men de Gemeen
schap voor Kolen en Staal dus niet
in de lucht mag laten hangen. Dat
de communisten tegen waren, was
niet te verwonderen. Zij zien dit
Verdrag nu eenmaal als een regel
rechte bedreiging van de wereld
vrede. Dat het gemaakt is om deze
juist te handhaven, zien zij niet in.
Minister v. d. Brink trok zich daar
van niets aan. Hij kwam met een
heel ander argument aandragen, dat
stellig zeer steekhoudend moet zijn.
Er is slechts de keus, zo zeide hij,
tussen deze organisatie of een par
ticulier kartel, dat oppermachtig is.
Maar ook voor dit argument was
Paul de Groot niet vatbaar, hoewel
hij zich toch immer zo fel heeft ge
keerd tegen de wapenfabrikanten.
De Duitse Krupp is nu niet opper
machtig meer, maar is opgenomen
in een gemeenschap.
Toezicht Credietwezen
Deze week besprak de Kamer
een heel moeilijk wetsontwerp, nl.
het toezicht op het Credietwezen.
Minister Lieftinck heeft een nood-
Nederlandse Bank kan beslissen
hoeveel crediet en aan welke objec
ten een particuliere bank mag ge
ven. Zo'n wetsontwerp achtte hij
nodig om een goed monetair beleid
te kunnen voeren. Door de omvang
'van de credieten te bepalen, kan hij
o.a. toezicht houden op de investe
ringen door het bedrijfsleven. En
dat is één der punten uit het rege
ringsprogram. De consumptie en de
investeringen zouden beperkt moe
ten worden. Er is omtrent dit wets
ontwerp veel te doen geweest. Men
had bezwaar tegen de positie van
de Nederlandse Bank, die een
staatsinstelling is geworden. En
men vreesde, dat hierdoor heel het
bankwezen gesocialiseerd zou wor
den. Tijdens de schriftelijke en
mondelinge voorbereiding heeft de
Minister al heel wat water in de
wijn moeten doen. Zóveel, dat hij
tegemoet kwam aan de eisen der
k.v.p. Nu verklaarde de heer
Janssen tenminste, dat hij geen
grote bezwaren meer had tegen dit
ontwerp. Wel had hij enkele amen
dementen in petto. Het belangrijkste
was, dat de werkingsduur bekort
moest worden tot drie jaar. Daar
ook de socialisten voor dit ontwerp
zullen stemmen, is de zaak dus be
klonken. De heer Schouten (a.r.)
verklaarde zich echter vierkant te
gen. Hij zag de noodzaak en de
urgentie van dit geval niet in. Bo
vendien beroept de Minister zich
op omstandigheden, welke hij zelf
heeft gemaakt. Zijn financieel be
leid deugde niet. Het waren moei
lijke, technische debatten die wer
den gevoerd. Voor een leek is deze
aangelegenheid moeilijk te begrij
pen. Om haar werkelijk te kunnen
doorgronden, moet men econoom
zijn. Tal van eminente afgevaardig
den voerden echter het woord. Dat
maakt het debat altijd levendig.
Kom hier zitten
Zo kan men de heer Schouten be
slist rekenen tot de goede kamer
leden. Met Prof. Romme en de heer
Oud (v.v.d.) behoort hij ongetwij
feld tot de besten. Hij is ook een
oude rot in de Kamer. Maar zijn
grootste kracht ligt misschien wel
in zijn slagvaardigheid. Men waagt
het niet hem in de rede te vallen,
daar zulk een poging onbarmhartig
wordt afgestraft. Minister Lieftinck
wilde het echter proberen. Toen de
heer Schouten zeide wel eens te wil
len kijken in de correspondentie tus
sen de Nederlandse Bank en het
Ministerie van Financiën, zeide de
Minister: „Als U hier komt zitten
hebt U de gelegenheid". Daarbij
wees hij met een groots gebaar op
de Regeringstafel alsof hij wilde
zeggen: dan moet U eerst Minister
worden. Maar de heer Schouten
vroeg daar bot boven op: „Betekent
dit, dat Minister Lieftinck weg
wil Daarmede schoot hij in de
roos, want de geruchten over zijn
heengaan zijn nog steeds niet ver
stomd, al zal hij zijn tijd nog wel
uitzitten. De Kamer had veel plezier
in dit voorval. Minister Lieftinck
niet het minst, maar hij vond het
toch maar beter om niet verder te
interumperen.
(Nadruk verboden).
In 1882 heeft Engeland ingegrepen in Egypte, tegen de zin van
de ministerpresident, Gladstone, die niets voelt voor deze politiek.
Maar de heldhaftige dood van Sir Charles Gordon Pasja, de
verdediger van Khartoem, heeft het Engelse imperialisme een
krachtige stoot vooruit gegeven. En Engeland gaat verder
De Engelse regering kan zich natuurlijk beroepen op humane argumenent.
In Centraal Afrika is het roversregime van de Mahdi aan de macht, de
slavernij bloeit daar welig. En het komt goed uit, dat deze overwegingen
parallel lopen met die van de textielmannen in Lancashire, die grond
stoffen nodig hebben en het oog slaan op de langvezelige Egyptische
katoen, die vooral in de Soedan wordt geoogst.
Ook hier weer zijn hei de omstandigheden, die Engeland verder voeren
op het koloniale pad.
OVERLANGS OF DWARS
Doortastende Britten willen de
Afrikaanse peer overlangs door
snijden, en via een spoorweg Kaap-
stad-Caïro (droombeeld van Cecil
Rhodes) het vasteland van het
zwarte werelddeel beheersen. Maar
Frankrijk, dat zich aan de Westkust
genesteld heeft, broedt andere plan
nen uit. Het wil eveneens Afrika
controleren, maar dan „overdwars"
van West naar Oost.
Italië heeft een greep gedaan naar
Abessinië, maar de negus Menelik
heeft bij Adoea de Italiaanse gene
raal Baratieri een verpletterende
nederlaag toegebracht. Frankrijk
port Menelik aan, dóór te tasten en
zijn gezag te vestigen op de rech
teroever van de Nijl. De Fransen
willen dan van het Westen uit, door
middel van een expeditie, op de
linkeroever de tricolore planten.
Is het toevallig, dat Menelik in
het uitvoeren van deze plannen ge
hinderd wordt, doordat plotseling
regeling omgezet in een wetsont- in de provincie Tigre een opstand
werp, waarin wordt bepaald, dat de uitbreekt Valt het te verwonderen
dat boosaardige lieden daarin de
hand van Engeland zien dat, als het
zo te pas komt, het toeval gaarne
te hulp komt
Hoe het zij, Frankrijk zet door,
en in 1898 gaat de Franse kapitein
Marchand met een troep van 200
man het binnenland in. Op de 10e
Juli van dat jaar bereikt hij de Nijl
bij Fasjoda en hijst daar de Franse
driekleur.
KITCHENER AVANCEERT
Engeland heeft inmiddels niet stil
gezeten. Londen komt tot de con
clusie, dat men de Mahdi daar in
de Soedan niet langer zijn gang kan
laten gaan. Lord Cromer, de feite
lijke machthebber in Egypte, en de
sirdar, Lord Kitchener, die later
door zijn systematische vernieti-
gingskrijg tegen de Boeren zich een
droeve reputatie zal vestigen bij
vele Nederlanders, die met de Boe
ren sympathiseren, zijn het daar al
lang over eens. Inplaats van Glad
stone leidt thans Joe Chamberlain
de regering. Wanneer hij „de Egyp
tische regering", dat groepje mari
onetten, alle steun van Engeland
toezegt, ontbreekt het in het Lager
huis niet aan spottende opmerkin
gen. Maar Kitchener gaat op mars
en zorgt er voor dat de aanleg van
de spoorweg die hem met het achter
land verbindt, gelijke tred houdt met
de vorderingen van zijn troepen.
In enkele vernietigende slagen
jaagt hij de Mahdisten op de vlucht,
verplettert bij Omdoerman de kern
van het leger van de Mahdi, die
tenslotte op laaghartige wijze, door
vergiftiging, aan zijn eind komt.
Gordon is gewroken
Maar bij Fasjoda stuit Kitchener
op het kleine troepje Fransen, dat'
daar stand houdt rondom de trico
lore. Fransen en Engelsen bejegenen
elkander met de grootste beleefd
heid, waaronder een bijna onver
draaglijke spanning schuil gaat.
Groter is dan echter de spanning
tussen Parijs en Londen. Heftige
nota's worden gewisseld. Maar ten
slotte buigt Parijs het hoofd. Mar
chand krijgt orders zich terug te
trekken. Terwijl Britse soldaten,
strak in de houding, toezien, daalt
de driekleur langs de vlaggemast
omlaag. Frankrijks poging tot de
beheersing van Afrika is mislukt,
Engeland zegeviert.
ENGELAND BEHEERST
DE NIJL
Groot is de verbittering in Frank
rijk. Maar bij Fasjoda is, hoe won
derlijk het ook lijkt, de kiem gelegd
voor de Engels-Franse samenwer
king, die nu niet meer gestuit wordt
door botsing van belangen in
Afrika. Koning Edward VII, een
man die van een vrolijk leventje
houdt en Parijs beschouwt als zijn
tweede vaderstad, zal door persoon
lijk initiatief de grondslag leggen
van die „Entente Cordiale" op
grond waarvan Fransen en Engel
sen samen aan de Somme de Duit
sers zullen tegenhouden.
Joe Chamberlain kan nu zijn plan
nen uitvoeren. Op 19 Januari 1898
wordt afgekondigd, dat Egypte en
Engeland samen, in een gemeen
schappelijke souvereinieteit, de Soe
dan zullen beheren.
Engeland is meester over de
bronnen van de Nijl
(Nadruk verboden)
Voorzitter de burgemeester, aanwezig
6 leden.
Nadat de notulen van de vorige ver
gadering zijn vastgesteld, wordt overgegaan
tot behandeling van punt 2 der agenda.
Medegedeeld wordt dat, nadat door
dhr. J. A. Poulisse is verklaard de benoe
ming tot lid van de raad niet aan te nemen,
is benoemd verklaard dhr. A. M. van En
gelen, welke de benoeming heeft aange
nomen.
De heren Mees en Istha adviseren, na
onderzoek van de geloofsbrief met de bij
behorende stukken, tot toelating van dhr.
v. Engelen, waartoe door de raad wordt
besloten.
Nadat dhr. v. Engelen is binnengeleid
deelt de voorzitter hem mede dat de raad
heeft besloten hem toe te laten. Hierna wordt
door hem de eed afgelegd.
De voorzitter zegt dat de aanleiding tot
deze benoeming tot droefheid stemt, doch
anderzijds weer tot verheugenis dat nu de
raad weer voltallig is. Spreker wenste dhr.
v. Engelen gaarne het vermogen toe om in
het belang der gemeente werkzaam te kun
nen zijn, en hoopte dat hij zich spoedig in
het midden der raad mocht thuis gevoelen.
Dhr. v. Engelen dankte voor deze woor
den en sprak de hoop uit het gemeentebelang
te mogen dienen en op een prettige onder
linge samenwerking.
Het eerste agendapunt, hetwelk nu ter
tafel komt, behelst de ingekomen stukken.
Van dhr. A. J. Rijstenbil is bericht inge
komen dat hij de benoeming tot gemeente
secretaris en ambtenaar van de burgerlijke
stand aanneemt.
Voorts een schrijven van burgemeester en
wethouders van Tholen dat dhr. Rijstenbil
per 1 December a.s. het gevraagde ontslag
als commies ter secretarie aldaar zal wor
den verleend. Eerder was niet mogelijk.
Hierop deelt de voorzitter mede dat
burgemeester en wethouders dhr. v. d. Ploeg
bereid gevonden hebben tot 1 December a.s.
als waarnemend secretaris werkzaam te
blijven.
Voorgesteld wordt tot intrekking van het
besluit tot geldlening ad 30.000.in een
vorige vergadering genomen en dit te ver
vangen door een lening van 19.343.
Dit omdat de banken alleen gelden voor
woningbouw uitlenen voorzover dit bedra
gen betreft welke door de Minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting zijn
goedgekeurd.
In verband met de woningbouw resteert
nog een goedgekeurd bedrag van 19.343.
tot welk bedrag bij de N.V. Bank v. Neder
landse gemeenten geld kan worden ver
kregen.
Besloten wordt de lening ad 30.000.
in te trekken en een lening ad 19.343.
aan te gaan.
Ter tafel komt voorts het voorstel over
te gaan tot een geldlening groot 10.000.
ter dekking van de uitgaven welke gevallen
zijn op verbouw van de School met de
Bijbel.
De voorzitter deelt mede dat van het
Wezen Armbestuur deze lening kan worden
verkregen tegen 3 H
Dhr. Aarnoudse merkt op dat dan de
ambachtslieden betaald kunnen worden, het
geen de voorzitter doet opmerken dat het
zo niet is. Het schoolbestuur dient eerst de
nota's te betalen en tegen overlegging van
de gequiteerde nota's betaalt de gemeente
uit.
Dus eerst het schoolbestuur betalen en
dan pas de gemeente.
Dbr. v. d. Klooster merkt op dat men dit
ook over het algemeen wel weet, maar men
doet alsof men dat niet weet.
Dhr. Daane zegt dat men het maar direct
op de gemeente steekt, maar ze kunnen toch
weten hoe het moet. Hierna wordt besloten
tot de lening over te gaan.
RONDVRAAG
Dhr. Aarnoudse vraagt of er geen enkele
mogelijkheid is om de gemeentelijke mest
vaalt aan de Patrijzenweg in orde te houden.
Hij zou graag weten of de mestvaalt niet
geheel weg kan.
De voorzitter deelt mede dat aan v. d.
Houten is opgedragen de mestvaalt te rui
men. Nu heeft v. d. Houten het natuurlijk
druk, maar dan had hij het van tevoren
moeten doen.
Dhr. v. d. Klooster merkt op dat hij ook
vast van plan was er vanavond over te
beginnen. Het gebeurt dat Lindhout niet
eens bij zijn kolenpakhuis kan komen. Het
is niet alleen nu een schandaal, maar het
is daar altijd al zo geweest.
Toen het omheind was werd het vuil door
het publiek voor de omheining gestort tot
op de dam toe. Hij zou willen voorstellen
de mestvaalt geheel op te ruimen en alles
met de reinigingsdienst mee te laten geven.
Wethouder Daane merkt op dat er een
dik boek over te schrijven is, het is om
heind geweest en er stonden zekere uren om
vuil te storten. Daar hield men zich niet
eens aan, en op het laatst heeft iemand uit
het publiek de omheining maar in brand ge
stoken. Hij vindt het een openlijk schandaal.
De opzichter heeft opdracht gekregen
v. d. Houten aan te zeggen op te ruimen.
Faecaliën worden op de dam neergesmeten
en dan door mensen waarvan je het niet
zou verwachten.
Dhr. Daana is voor straffe maatregelen,
maar alles met de wagens meegeven gaat
toch niet, het publiek zal dan sloten en
rioolputten voor mestvaalt gebruiken, het
geen nu al zeer veel gebeurt,
Modder in de verlaatputten vegen is aan
de orde van de dag, en als dan een put ver
stopt zit, krijgt de gemeentewerkman de
schuld.
Medewerking is er, aldus dhr. Daane, van
het publiek niet, het is al 25 jaar zo.
Dit doet dhr. v. d. Klooster opmerken,
dat, wanneer er nu al 25 jaar over gepraat
is, hij het wel eens zou willen proberen door
opruimen van de mestvaalt.
Wethouder van Driel merkt op dat het
publiek dan toch nog het vuil er op zal
smijten.
Dhr. v. d. Klooster meent dat het dan
toch verboden terrein kan worden.
Dhr. Mees zou de mestvaalt iedere week
opgeruimd willen zien, alles gaat nu een
maal niet gemakkelijk met de reinigings
dienst, daar is deze niet op berekend. Regel
maat in het ophalen en iedere week de mest
vaalt ruimen, moet toch ook kunnen. Dan
kan v. d. Houten het wel eens druk hebben,
maar er is toch een contract.
De voorzitter stelt voor het van de ver-
Dr. R. C. Renes, Oud-Vossemeer
Tel. 19
Dr. H. Menger, St. Filipsland
Tel. 20
Vlees in blik
Als U het blikje normaal aan één
kant open maakt, krijgt U de vlees
waren er vaak niet uit of alleen bij
stukjes en beetjes. Maar opent U
het blik aan beide kanten, dan kunt
U het vlees er gemakkelijk uit druk
ken. Het lege blikje maakt U plat
door er even op te gaan staan en
zo zal het niet veel plaats innemen
in de vuilnisemmer.
schillende kanten met de opzichter te willen
bekijken.
Dhr. Istha zou de zaak in orde willen
hebben tegen dat het contract met dhr. v.
d. Houten afloopt.
Dhr. Mees zag laatst in het brandspuit
huisje oud materiaal liggen. Hij vraagt of
dit nog gebruikt wordt, anders was hij maar
voor opruimen.
De voorzitter meent dat het nog bruik
baar is voor noodgevallen, hij zal het in
ieder geval bespreken met de brandweer
inspectie.
In verband met het met pensioen gaan
van de gemeente-secretaris neemt de voor
zitter het woord en spreekt de secretaris toe.
Zeer geachte secretaris.
Rekening houdend met Uw wens Uw
heengaan in alle stilte te doen geschieden,
moge ik U, ook namens de gemeenteraad,
danken voor alle arbeid door U voor de
gemeente verricht. Wij hopen dat de her
innering aan die arbeid U altijd prettig
moge zijn.
Schenke God het U en Uw echtgenote
dat U beiden nog vele jaren in goede ge
zondheid in ons midden moogt verblijven.
Mogen wij U voorts een enveloppe met
inhoud aanbieden om mede te helpen Uw
wens in vervulling te doen gaan om dat
gene wat U over Oud-Vossemeer in con
cept-vorm hebt verzameld, in druk te kun
nen doen verschijnen.
Hierop dankt de secretaris de voorzitter
en in bem de raad voor zijn gesproken
woorden en voor de aangeboden enveloppe,
en dankte allen voor de prettige samenwer
king die hij steeds met allen mocht hebben.
Hierna wordt de vergadering gesloten.
PAK EVEN UW ZAKBOEKJE
Rubrieken komen we in onze uitgave
waarlijk niet te kort. Meestal kunnen we
lang niet alles verwerken, wat we wekelijks
graag onder de aandacht willen brengen.
Wanneer we er dan ook onder bovenstaan
de titel zo nu en dan een hoekje afknijpen,
komt dat niet omdat we om copie verlegen
zitten. Maar alleen op verzoek van ver
schillende verenigingssecretarissen, enz.
Vorig jaar hebben we ons al eens bereid
verklaard, wekelijks of wanneer nodig een
korte agenda op te nemen van de bijeen
komsten die in de eerstvolgende weken wor
den gehouden. Het doel daarvan is om de
verenigingen in de gelegenheid te stellen
haar vergaderingen zo vast te stellen dat
men geen of zo weinig mogelijk „last" van
elkander heeft.
De medewerking was toen evenwel te ge
ring. Thans is het ons opnieuw verzocht.
Daarom zullen we weer de gelegenheid
geven.
Men make eventuele vergaderingen dus zo
vroeg mogelijk bekend, opdat deze rubriek
aan zijn doel kan beantwoorden.
Vanzelfsprekend wordt het zo beknopt
mogelijk gedaan, zonder agenda of mede
delingen die in advertenties thuis horen.
Predikbeurten vindt U in de betreffende
rubriek opgenomen.
Een voorbeeld omtrent de bedoeling volgt
hieronder.
St. Annaland:
712: Vergadering IJsclub.
