Het Parlementair Overzicht Commentaar Raadsverslag Scherpenisse. WpiiÉil 1944 30 OCTOBER 1951 Cliitzonclerlyk ekoorlyk Nederlagen voor Minister Lieftinck* Gemeenten hebben recht op eigen geld* 31 October WERELDSPAARDAG DE REPLIEK VAN DE VOORZITTER OP VORIGE RAADSVERGADERING, 'n Toen genomen raadsbesluit door de Kroon geschorst Een sirene en vergoeding voor de brandweerlieden. ZONDAGSDIENST ARTSEN 7e Jaargang No. 50 26 October 1951 Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Redactie Kerkring A473, St. Annaland - Telefoon 47 Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Abonnementen 1.10 per kwartaal franco p.p. ƒ1.35 Prijs per nummer 10 cent Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05 Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen Minister Lieftinck -en met hem Minister Van Maarsseveen -heeft een pijnlijke nederlaag geleden in de Tweede Kamer. Op meer dan één punt heeft hij moeten toegeven aan de wensen van de Kamerleden. Dit gebeurde op ondubbelzinnige wijze. Want als een amendement wordt aangenomen met 78 tegen nul stemmen, een amendement dat de Minister helemaal niet zinde, dan mag men spreken van een ne derlaag. Het ging nog steeds om de financiële verhouding tussen Rijk en Gemeenten. Verleden week heb ben we reeds geschreven, dat de gemeenten recht hebben op het geld uit het gemeentefonds, hetwelk wordt gevormd door een percentage van de opbrengst der Rijksbelastin gen. Dat was een heel belangrijke kwestie. Gedurende de jaren 1948, 1949 en 1950 waren de belastingen hoger dan oorspronkelijk was ge raamd. Acht procent der belastin gen moest vloeien in het Gemeente fonds. Nu wilde Minister Lieftinck niet erkennen, dat de gemeenten van deze „meevaller" moesten pro fiteren. Hij hield het geld achter om het te reserveren voor de „magere" jaren. Zou de belastingopbrengst dus eens tegenvallen, dan konden de gemeenten toch hun vaste uit kering krijgen. Dit klonk heel rede lijk. Maar de Kamer stelde zich te recht op het standpunt, dat de re gering zo niet mocht redeneren, Mi nister Lieftinck kan niet over alle opbrengsten van de Rijksbelastin gen beschikken. Wettelijk is vast gesteld, dat het percentage nu 10.3 hetwelk ten goede komt aan het Gemeentefonds, geen rijks- geld, maar gemeentegeld is. De ge meenten hebben dus een eigen be lastinggebied. Niet in de vorm van uitgebreide gemeentelijke belastin gen, want die zijn bijna allemaal op geheven, maar door het vastgestel de percentage in de Rijksbelastin gen. De heer Oud (v.v.d.) diende een amendement in om vooral dit laatste goed vast te leggen. Ook daar wilde de Minister niet aan, maar weer moest hij buigen voor de wil van de Kamer. Dat zij de kwestie zo hoog opnam, was te be grijpen. De Minister had namelijk ongeveer 280 millioen gereser veerd. Nu de Kamer op het stand punt stond, dat het geld aan de ge meenten behoorde, moest er dus iets met het bedrag worden gedaan. Een amendement Algera (a.r.) werd verworpen. Een poging van de heer Hofstra (arb.) had het suc ces, dat wij hierboven weergaven (78'0). Er werd vastgesteld, dat de gemeenten dit geld gestort krij gen op een geblokkeerde rekening. Zij mogen er dus niet aankomen, althans niet zonder toestemming van de Minister van Financiën en Binnenlandse Zaken. Dat is lo gisch. Zou men ineens 280 mil lioen in de circulatie brengen, dan is de kans groot, dat het monetaire evenwicht wordt verstoord. En dan zijn we nog verder van huis. In principe werd echter vastgelegd, dat de Minister in de afgelopen ja ren fout heeft gehandeld. Heel de Kamer was het daarmede eens. De heer Beerninck (c.h.) had minder succes. De regering wenste het percentage van acht het aan deel dus in de Rijksbelastingen, dat tep goede komt aan het Gemeente fonds te verhogen tot 10.3%. Oorspronkelijk was het de bedoe ling, dat dit zelfs op 11.7% zou worden gebracht. Men is daarvan afgestapt, omdat onze militaire in spanning dit onmogelijk maakt. Een groot deel van de Kamer vond dit percentage eigenlijk te laag. Minister Lieftinck bestreedt dit. Hij rekende uit, dat de gemeenten 135 krijgen van de uitkeringen in het jaar 1939. Bovendien is het niet uitgesloten, dat zij zelfs iets meer krijgen. Ook zal er nog gereser veerd kunnen worden voor moeilij ker jaren. Want met dit principe ging de Kamer accoord, al verzette zij zich' hevig tegen het niet vrij geven Van de 280 millioen, want dat was niet afgesproken. De be windsman was van mening, dat de gemeenten wel aardig rond kunnen komen. Het amendement Beerninck wilde dit percentage van 10.3 op 11.2 brengen. Deze poging strandde omdat hij slechts werd gesteund door de a.r., v.v.d. en s.g.p., terwijl van zijn eigen fractie hem nog drie personen in de kou lieten staan; de heren Tilanus en Krol en jvr. Wit- tewaall van Stoetwegen. Onbegrij pelijk was dit niet, daar de Minis ter het „onaanvaardbaar" over dit voorstel had uitgesproken. Dat be tekende dus: als het wordt aange nomen, treed ik af. Nu ziet men steeds bij dergelijke situaties, dat de v.v.d. en een deel der c.h.u. zich daarvan niet veel aantrekken. En d.eze beide partijen steunen toch dit Kabinet. Zij hebben er in ieder geval een Minister aan geleverd. Het is dus een Kabinet op een brede basis. Maar als het er op aankomt, wordt het slechts gesteund door de k.v.p. en de socialisten. Van die brede basis blijft op den duur dus niet zo heel veel over. Een kwes tie, die bij de volgende Kabinets formatie nog wel eens zal spelen. Overigens schiet de Kamer maar slecht op met haar werkzaamheden. Alweer heeft zij een week rust. On begrijpelijk is dit niet, maar wel te betreuren. Een reden voor de trage gang van zaken is ongetwijfeld het feit, dat de problemen zo ingewik keld zijn. Zo liggen er bijv. te wachten: het Schuman-plan, cre- diet-contröle, uitvoeringsorganisa tie van de sociale verzekering en talloze andere wetsontwerpen, wel ke niet in een handomdraai te be kijken zijn. Dat remt natuurlijk de werkzaamheden. Een schriftelijk overleg met een Minister is voor de commissie van voorbereiding niet voldoende. Er moet meestal ook nog een mondeling onderhoud ko men, tussen vier muren. Dat vergt allemaal tijd. En er zijn maar hon derd Kamerleden. Dit is ook al een reden om dit aantal uit te breiden. De wetsontwerpen van de Regering dienaangaande zullen wel niet zo heel lang meer uitblijven. Hoe de grote fracties op deze kwestie zul len reageren, wordt echter steeds onduidelijker. (Nadruk verboden) „Beter aan de bakker, dan aan de dokter", zegt een van die nuchtere volksuitdrukkin gen. Even goed kan men zeggen: „Beter aan de spaarbank dan aan de voorschotbank". En toch, geen begrip is in deze tijd zo omstreden als het sparen. Maar ook kan geen begrip meer het voorwerp van mis verstanden zijn. Wanneer men tegenwoordig het woord „sparen" noemt zet menigeen, niet in het minst de huisvrouw, de stekels op. En toch is dit het merkwaardige, dat geen enkele samenleving, hetzij op vrij ruilver keer gebaseerd, hetzij gesocialiseerd, het zonder sparen kan stellen en ook voor de kleinste cel van de samenleving, het gezin, is de noodzaak van sparen onontkoombaar. Zoals we er in het begin van dit stukje echter al op wezen, betekent dat niet een voorschotbank. Tegenwoordig vindt men zoiets op velerlei wijze. Neem bijv. het zgn. zegeltjes plakken. Een of andere handelaar komt iedere week bij de bij hem ingeschreven „spaarder" een zegeltje verkopen. En na verloop van tijd, kan die spaarder dan zo ongemerkt een grote of minder grote hoeveelheid, naar ge lang zijn spaarkwantiteit, artikelen kopen. Nog afgezien van het feit, dat er dan dik wijls nog iets overbodigs wordt gekocht, omdat die spaarzegels toch „op" moeten, is dit sparen absoluut geen sparen in de juiste zin van het woord. De spaarder betaalt wel vooruit, maar wie trekt de rente Dat is dus in feite een sparen bij een voorschot bank, waarvan men niet het minste voor deel heeft. Ja, maar iedere week twee kwartjes aan een handelaar kan, maar men gaat toch geen twee kwartjes op een spaarbank bren gen Nou, het is heus geen schande. En doet U het dan eens per maand. Er zijn speciale en zeer gemakkelijke methoden bij cnze spaarbanken. Spaar vooraf op de spaarbank en U krijgt nog rente er bij. Meen niet, dat het sparen van gisteren of eergisteren is. Reeds in 1810 ontstaat het cp sociale leest geschoeide spaarbankwezen in Schotland. Nederland telde zijn eerste sptcrbanken reeds in 1817. Het is thans een wereldbeweging, samenwerkend in het Intei nationale Instituut voor het Spaar wezen, dat sinds de laatste wereldoorlog zijn zetel in Nederland heeft. De Wereld- spaardag in sommige landen en ook hier in sommige plaatsen reeds uitgegroeid tot 'n Wereldspaarweek werd in 1924 inge steld, om de aandacht op de grote betekenis van het sparen voor enkeling en samen leving te vestigen. Thans hoort men nogal eens bezorgde geluiden over de geringe neiging tot spaar zaamheid bij de rijpere jeugd, die toch naar verhouding zoveel meer verdient dan vroe ger. De woningnood en de daaruit voort vloeiende inwoning kan oorzaak zijn, dat men de noodzaak van sparen voor een vol ledig meubileur en dito uitzet niet meer zo sterk voelt. Voor zover dit zo is, zouden we juist in deze „spaartijd" met klem willen waarschuwen, dat sparen noodzakelijk is, om grote moeilijkheden te voorkomen. Sparen is altijd, maar zeker in de Wereld spaarweek een brandende actualiteit. Had U al eerder goede voornemens Zet ze dan in deze laatste week van October in even goede daden om. Er zijn ook in onze omgeving, in iedere gemeente spaarbanken genoeg. Het is ten eigen bate. Donderdag 18 October kwam te Scherpe nisse een voltallige raad in openbare ver gadering bijeen. Het openingswoord van de voorzitter, burgemeester Bouwense was dit maal heel wat uitvoeriger, dan gewoonlijk. En de oorzaak daarvan dient men te zoeken door het verloop der vorige vergadering, toen de voorzitter met vacantie was en er enkele onverkwikkelijke woorden zijn ge vallen. Inmiddels draagt noch de voorzitter noch een der raadsleden een dermate ver stokt hart, dat er door het gebeurde beslist wrijvingen blijven bestaan. Integendeel, men heeft het elkaar eens goed gezegd en dan is ook deze kous weer af. Het spijt mij buitengewoon, aldus de voorzitter, na een kort welkom, dat op de laatstgehouden raadsvergadering een geest geheerst heeft, die tot op heden vreemd was op de zittingen van de gemeenteraad. Persoonlijk zou ik hierop ook terugge komen zijn, maar bovendien werd ik in mijn voornemen gesterkt door verzoeken uit de gemeente, waarin mij unaniem gevraagd werd, de nodige aandacht aan het gebeurde te willen schenken en de leden der Raad met klem te verzoeken, wel te willen be denken dat het hier een openbare ver gadering betreft en dat een gang van zaken, zoals op 20 Augustus de goede naam van de gemeente in ernstige mate schaadt. Er zijn dingen gezegd, die onjuist zijn en een totaal verkeerde indruk geven van de situatie; dit op zijn zacht uitgedrukt. Te veel prijs stellend op een goede verhouding, wil ik mij slechts beperken tot het zakelijke. Wanneer ik het verslag op de voet volg, treft mij dat het juist dhr. v. d. Jagt is, die de vraag stelt waarom de te bouwen school niet in cijfers uitgedrukt is op de begroting Ook zonder een blik op de kalender wisten we, dat volgende week de maand October is verstreken. En wanneer we daaraan denken, gaan onze gedachten terug naar die historische 30ste October van het jaar 1944. De dag waarop ons eiland werd bevrijd. Hierover ieder jaar weer een uitvoerige beschouwing te geven is overbodig. Toch willen we er telkens tegen of op die datum aan herinneren. Dit jaar doen we dat met een greep uit de berichten in de eerste nummers van onze uitgave. Deze berichten schetsen de toestand van die tijd wel zodanig, dat hieraan weinig meer behoeft te worden toegevoegd. Leest U maar 28 October 1944 Bergen op Zoom bevrijd. 29 October 1944 Zwaar artillerievuur op Halsteren en omgeving. 30 October 1944: na 4 jaar plus 5 maanden en 14 dagen lange bezetting: het eiland Tholen bevrijd. Begin November werd het Arbeidsbureau in de Stoofstraat her opend en werklozen werden verzocht zich spoedig te melden. Frontberichten: Woensdag 15 November werd een aanvang van een nieuw offensief in de Peel gemeld. Meyel werd bevrijd. De Geallieerden staan nog 10 km van de Duitse grens. Aan het Z.O. front bij Eindhoven worden goede vorderingen gemeld. Overige berichten: Het A.N.P. meldde uit Londen de dood van Dr. H. Colijn op 16 September 11. Volgens het Duitse bericht is hij aan een hart verlamming gestorven. Nederland betreurt met zijn heengaan een harer grootste Zonen. Stalin sprak naar aanleiding van de 27ste verjaardag der Sovjet Unie en deelde mede, dat Rusland gereed staat voor de laatste grote agnval. President Roosvelt werd voor de vierde maal tot president der V.S. gekozen. De Bierkelderputch in Duitsland heeft het dit jaar zonder Adolf Hitler moeten doen. Himmler las namens hem een sombere proclamatie voor. Engeland zal eventuele territoriale eisen van Nederland aan Duits land krachtig steunen. Dit als tegemoetkoming voor de vernielingen door de Duitsers in ons Vaderland aangericht. (Wat zijn we ook ten opzichte daarvan ontnuchterd - red.). Attentie: Tijd dat men zich niet buitenshuis mag bevinden: Voor het gehele eiland Tholen van 19 uur 's avonds tot 6 uur 's morgens. Weer een bonnenlijst van 26 November 9 December: Een bon voor brood, beschuit, vlees, melk, versnaperingen, gemengd meel, rogge- vlokken, gort, engelse biscuits, bloem, suiker, tarwebloem, vermicelli, zout, bak- en braadvet, carameldrank, eenheidszeep, peulvruchten en waspoeder. Advertentie: Dames, echte thee kunnen wij U nog niet leveren, maar wel een theesurrogaat, die echte thee evenaart vraagt inlichtin gen). Tevens hebben wij een grote voorraad teeletten. Deze enkele grepen uit die tijd zullen tot nadenken stemmen en de gedachten bij menigeen doen vermenigvuldigen. H. M. de Koningin heeft dertien nieuwe en uitzonderlijk bekoorlijke foto's van de Prinsessen speciaal be stemd voor de Prinsessenkalender 1952 van „Pro Juventute". Bedreigde kin deren beschermen en steunen is het doel ten bate waarvan deze kalender verkrijgbaar is bij alle Verenigingen ,J>ro Juventute". Waar niet verkrijgbaar, is toezending per post mogelijk na ontvangst van f 2,75 per kalender op giro 517400 (of per postwissel) van de Kalenderactie ,JPro Juventute", Willem de Zwijgerlaan 26 B, Den Haag. van 1951. In een persoonlijk onderhoud heb ik hem immers de reden vertelt, waarmee hij het geheel eens was. Het geval ligt nl. zo, dat voor de plot selinge prijsstijging de architect der school ons bericht heeft, dat de oude calculering kwam te vervallen en dat een nieuwe tege moet kan worden gezien. De begroting kon daarop niet wachten, dus werd ingezonden met de bekende mededeling. Thans is de begrotingswijziging geschiedt. De post is dus wel bij de begroting vermeld, maar kon niet in cijfers worden uitgedrukt. Niemand der raadsleden zou daartoe eerder kans hebben gezien. Spreker kan het niet fair vinden van dhr. v. d. Jagt wanneer deze zegt: „dat hij het bij hem thuis goed had willen praten", te meer waar enkele problemen door hetzelfde raadslid op zo'n prettige wijze zijn opge lost. Dhr. v. d. Jagt zal zich zeker kunnen herinneren, hoe ik over bovengenoemde kwestie vertrouwelijk zei: „Laten we daar over in het openbaar niet te veel praten." Begrijpelijk was ik dan ook hoogst ver wonderd over de wantrouwende uitspraak vah v. d. Jagt. Mag ik in dit verband nl. ook wijzen op mijn pogingen om te komen tot stichting van een ambachtsschool. Er zal ongetwijfeld nog een lange tijd mee gemoeid zijn, eer de nieuwe lagere school er staat, een object, dat practisch ieders sym pathie heeft. Niemand zal mij er dan ook van kunnen verdenken, mijn eigen initiatief tegen te werken. Het bestuur der bijzondere school heeft het recht aan haar zijde. De Raad heeft al of niet noodgedwongen medewerking toe gezegd en B. en W. hebben niet anders te doen, dan de uitvoering te bespoedigen. De bouw van de nieuwe school is niet alleen in het belang van het bestuur der bijz. school, evengoed in het belang van het openbaar onderwijs. Zoals bekend zijn de oude urgentielijsten komen te vervallen. Met klem heb ik te Middelburg gevraagd onze school op de nieuwe urgentielijst te plaatsen. Jammer dat dhr. v. d. Jagt dat niet gelijk gevraagd heeft te Middelburg. Toezegging heb ik niet, maar bedenk dat er voor 1952 in Zeeland wel geen scholen meer gebouwd zullen worden. Met het be stuur is besloten voorlopig op dezelfde weg te blijven voortgaan. Ik hoop werkelijk, zo besloot de voorzitter zijn repliek tegen het door dhr. v. d. Jagt in vorige vergadering gesuggereerde, dat het wantrouwen voor goed de wereld uit is. EN DE LOODS De bewering van dhr. Bijnagte over zijn loods vindt de voorzitter werkelijk vreemd. Vanzelfsprekend heb ik destijds bevestigend geantwoord op een vraag van B. of hij een bergplaats mocht zetten en er op gewezen, dat hij maar een plan moest indienen. Dit plan werd in Zierikzee evenwel niet goed gekeurd, daar geen rekening was gehouden met het uitbreidingsplan. Vanzelf kan ik persoonlijk geen toestemming geven om te bouwen. Dat moet dit raadslid toch ook weten. Het verbaast mij zeer, dat hij in een ver gadering van de huisvestingscommissie heeft Dokter L. D. A. Looysen te Tho len, tel. 49. Dokter J. Vermet te Nieuw-Vosse- meer, tel. 10. durven beweren, dat het mijn schuld is, dat hij 500.extra moet betalen. B. en W. hadden na genoemd advies van Zierikzee de aanvraag zonder meer kunnen afwijzen, maar ik besprak met hem de mogelijkheid nog eens bij de bevoegde instanties te infor meren. En de volgende dag kwam hij me vragen daar een beetje haast mee te maken. W. moeten een plan of voorstel zorgvuldig niet naar voren had gebracht, wanneer die verwijten niet waren gemaakt. Het verzoek moet niet eerst in de Raad gebracht. B. en Wa moeten een plan of voorstel zorgvuldig voorbereiden. Of een voorganger van mij of iemand anders buiten de wet wil han delen is mijn zaak niet. Ik doe dat beslist niet en stel er prijs op in het openbaar mee te delen, dat ik een dag na de be wuste vergadering het besluit van de Raad ter vernietiging heb voorgedragen aan de Kroon. De Wethouders gingen hier geheel mee accoord. De Raad heeft destijds een uitbreidings plan goedgekeurd en wil in strijd daarmee een besluit nemen, dat gaat niet. Bovendien was het uitbreidingsplan ook goedgekeurd door Ged. Staten. Het zal ook geen insider verwonderen dat inmiddels het bericht is ingekomen van H.M. de Koningin, dat genoemd besluit tot 15 Maart 1952 geschorst is. Ernstig wijst de voorzitter er vervolgens op, dat het Ministerie volledig bevoegd is aan het gemeentebestuur de bevoegdheid te ontne men tot het goedkeuren van plannen, indien zij blijk geeft misbruik te maken van de haar gegeven macht. Dit is heel ernstig. Niets zou dan meer gedaan kunnen worden zonder ministeriele toestemming. Scherpe nisse mag zijn wethouders dan ook dank baar zijn dat zij aan dit besluit niet heb ben medegewerkt. Het is jammer dat dit allemaal gebeurd is, al is het allemaal niet zo kwaad bedoeld. Laten we eendrachtelijk de handen ineen slaan en medewerken tot zegen der ge meente, ook al zijn we dan vogels van diverse pluimage. Hij verzekert, dat B. en W. niets liever gewild hadden, dan een goede oplossing te krijgen voor het geval Bijnagte en hoopt dat zijn poging om tot elkander te komen, ge steund zal worden. Tenslotte wil hij nog even terugkomen op het gesprokene over de varkenshokken. Hij verzekert dat B. en W. alle middelen zullen aanwenden om aan heersende wantoestanden een eind te maken, waartoe reeds besprekin gen aan de gang zijn. Voor hij zijn openingswoord eindigt, wijst de voorzitter er op dat de brand in de drogerij door snel optreden beperkt is ge worden. Volgens deskundigen had het er anders lelijk uitgezien. Hij wil dan ook gaarne de brandweerlieden met inbegrip van die van Tholen en Poortvliet hulde en dank brengen voor hun optreden en bereid willigheid. INGEKOMEN STUKKEN Een verzoek van dhr. Bijnagte om 600.- schadevergoeding voor het in de wind en regen gelegen materiaal voor een opberg plaats, welk gebouw hij niet kon plaatsen door de houding van B. en W„ aldus in dit schrijven, die bij allerlei instanties infor meerden, wat overbodig was. Indien er was gezegd, zo schrijft dhr. B. II mag er geen plaatsen, had ik het anders gedaan en zeker deze schade niet geleden. B. en W. stellen voor dit verzoek niet in te willigen. De heer v. d. Jagt wil ook niet mee werken aan de gevraagde som, maar vindt enige tegemoetkoming wel billijk. Dhr. Bijnagte: Ik wil geen cent van de gemeente hebben. Ik vraag het alleen aan Burgemeester en Wethouders. De voorzitter: Maar dit schrijven is toch ook aan de Raad gericht. Dhr. Bijnagte: Omdat het niet in het achtergat zou geraken, maar dan heb ik het een beetje verkeerd opgemaakt. De voorzitter: Het verzoek kan ook wor den ingetrokken. Dhr. Bijnagte: Het gebouw had er moeten komen na de toezegging, al of niet buiten de wet. Ik heb er schade door, omdat U mij dat mondeling heeft gezegd. De voorzitter. Het is toch bespottelijk, dat ik persoonlijk toestemming zou kunnen geven om een loods te zetten. Er is genoeg over gezegd. Ik sluit de discussie. Het verzoek wordt verworpen. Ingekomen is de rekening gemeenschappe lijke schooltandverzorging over 1950 die een totaal bedrag voor alle gemeenten laat zien van 466,88, voor 1951 zal dit 768,76 bedragen. Het verificatiebureau van de Ver. van Ned. Gemeenten heeft de bijdrage verhoogd tot in totaal 12H% boven het niveau 1950. De heer A. J. Slager, landarbeider, ver zoekt vergoeding rijwielkosten voor U.L.O. bezoek van een zijner kinderen. In principe wordt dit verzoek ingewilligd. Dhr. M. G. L. Bijnagte vraagt hetzelfde voor v.g.l.o. bezoek aan een school te Tholen. Het zal op dezelfde manier worden

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1951 | | pagina 1