WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST. FILIPSLflND
Herdenking»
Raadsverslag Tholen.
Bevrijding.
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
qeöenki
De prijs voor gas verhoogd.
Industrieterrein, na uitvoerige discussie, aangekocht.
Een tweetal debiteuren.
7e Jaargang No. 25
4 Mei 1951
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.10 per
kwartaal franco p.p. 1.35
Prijs per nummer 10 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
Ieder jaar opnieuw hebben we
zo onze gedenkdagen. Daar zijn de
van oudsher ingestelde Chr. feest
dagen, daar is Koninginnedag, daar
zijn de verjaardagen van het Vor
stelijk Huis en om nog iets verder
te gaan is daar ook de Prinsjesdag
en Sinterklaasavond. Voor die da
gen aanbreken vraagt de pers ge
woonlijk daarvoor de belangstel
ling van ons volk, op welke manier
dan ook.
Sinds 1945 zijn daar nog twee ge
denkdagen bijgekomen. Een daar
van valt op de vierde Mei. Van
daag
In nationale zin wordt vandaag
aan de bezettingstijd herinnerd. En
aan de ellende die deze periode
meebracht. En aan de velen, die
de 5e Mei 1945 niet meer hebben
meegemaakt, omdat het bereiken
van het doel, geopenbaard op die
5e Mei, hun het leven kostte.
Zes jaar na de Duitse bezetting
bestaan er in ons land nog opvat
tingen omtrent het in de bezettings
jaren gepleegde verzet, die aan alle
werkelijkheid gespeend zijn.
Al te veel wordt het verzet ver
eenzelvigd met gewapend optreden,
zoals zich dat in het bijzonder de
laatste tijd van de bezetting open
baarde.
Hoewel men van het Nederland
se volk moeilijk als van een roman
tisch volk spreken kan, heeft toch
ieder Nederlander in z'n hart een
plaatsje, waarin hij de herinnering
aan dappere gedragingen van land
genoten in vroeger bewogen perio
des van ons volksbestaan, bewaart.
't Verzet waarop we hier doelen,
is in z'n algemeenheid geen gewa
pend verzet geweest. Het was voor
alles geestelijk verzet.
De bezetter toch trachtte door
z'n bestuursmaatregelen ons volks
eigen, weg te nemen en alle volks
uitingen te dwingen in het keurslijf
der Duitse opvattingen. Van de
aanvankelijk schone beloften kwam
niets terecht. En waar het eerst de
druk op werd gelegd, daar ontstond
het eerst het verzet: politieke ver
enigingen. Het bloeiend vereni
gingsleven in ons land werd aan
getast en dat was al direct een
grote fout van de bezetter. Of lie
ver, het was goed, dat hij al spoe
dig z'n ware gezicht vertoonde.
Na het verenigingsverzet groeide
het onderduikersverzet, dat zich
tenslotte uitstrekte tot een over het
gehele land verspreidde organisatie,
Hieruit ontstond tenslotte het ge
wapend verzet: knokploegen en uit
eindelijk de Binnenlandse Strijd
krachten.
Wanneer men nu bedenkt, dat de
opbouw dezer organisatie alle in het
geheim moest plaats vinden, onder
liet argwanend en spiedend oog der
S.D., de Duitse Veiligheidsdienst,
dan past ongetwijfeld een woord
van waardering en lof voor hen,
die de formatie ervan hebben ter
hand genomen, of hebben voortge
zet en voltooid.
En dan past inzonderheid een
woord van hulde en eerbiedige na
gedachtenis voor hen, die door dit
werk. dat zij uit overtuiging en
voor het Nederlandse volk hebben
gedaan, hun leven hebben gelaten.
Eerbiedige nagedachtenis... van
daag. Aan eigen verzetsmensen.
Evengoed aan de duizenden geal
lieerde soldaten, die in ons land lig
gen begraven.
Gedenk het is nog niet zo lang geleden,
Dat dichte duisternis viel over Nederland.
We werden onderdrukt maar mannen streden,
Om te verlossen ons uit deze boze hand.
Ondanks het duivelsspel der elementen,
Groeide 't Verzet, en kerels uit één stuk.
Die werkten onvermoeid om ons te redden,
En te verplett'ren 't wrede, Duitse juk.
Maar in de strijd verloren velen 't leven,
Gedenk hun weer, zij stierven voor li óók
En hielden vol, met onverminderd streven,
Al gingen steden, dorpen op in rook.
Zij gingen voort, en streden voor ons allen,
En na vijf jaar keerde de vrede weer,
Er zijn er velen in die strijd gevallen,
Gestorven zijn ze op het veld van eer.
En denken wij in diep gepeins verzonken
Aan hen die streden, door 't geweld getart,
Die alles gaven, zelfs hun leven schonken,
Komt dan geen dank en eerbied in ons hart 1
H. v. N. (Nadruk verboden.)
Dinsdagmiddag 1 Mei kwam de voltal
lige gemeenteraad te Tholen in openbare
vergadering bijeen onder voorzitterschap
van mr. A. J. v. d. Hoeven. Secretaris
dhr. V. Laban. Na opening op de gebrui
kelijke wijze wordt voorgesteld een wijzi
ging te brengen in punt 8 en een 14e punt
aan de agenda toe te voegen. Na een ge
vraagde toelichting door dhr A. J. Wage-
maker worden de notulen onveranderd vast
gesteld.
INGEKOMEN STUKKEN
De Minister schrijft via Ged. Staten geen
bedenking te hebben tegen de vastgestelde
tijdelijke ziektekostenregeling.
Goedkeuring verlenging kasgeldregeling:
DEFILE VOOR H. M. DE KONINGIN OP PALEIS SOESTDIJK
Een deputatie jonge mijnwerkers bieden de Koningin een geschenk aan. Geheel
links de Prinsesjes Margriet en Irene en Z. K. H. Prins Bernhard.
idem wijziging gem. begroting 1950. Geen
bedenking is er tegen het gewijzigd vast
gestelde bezoldigingsbesluit, terwijl ook de
gewijzigde verordening op de heffing van
vermakelijkheidsbelasting is goedgekeurd.
Het bestuur der vereniging tot het ver
strekken van L. O. op Ger. Grondslag
(school Doel weg) vraagt om het per 10
Februari jl. ingediend verzoek om vergoe
ding van het salaris voor een handwerk-
onderwijzeres in te trekken. De voorzitter
zegt, dat hij deze brief niet zonder meer
voor kennisgeving wil aannemen, maar
extra dank betuigen aan het bestuur, dat
ze op de suggestie van de Raad zijn in
gegaan. De Raad kan zich hiermee geheel
verenigen.
Goedkeuring is door Ged. Staten ook
verleend op het ontwerp voor het maken
van een loswal o.a. aan de Contr Escarpe
met een machtiging tot het doen van de
aan genoemd werk verbonden uitgaven en
met mededeling, aan het besluit tot het
in gebruik geven van genoemde loswal
aan dhr. Dijkslag goedkeuring te zullen ver
lenen nadat dit zal zijn aangevuld.
Van toepassing overeenkomstig het rijks
personeel is ook het toelagebesluit voor
B.S.O. en Ambt. Burg. Stand.
De Raad kan zich verenigen met een
2-tal afschriften van besluiten tot wijziging
van de overgangsbepaling van de nieuwe
jaarwedderegelingen voor de secretarissen
en ontvangers der gemeenten in Zeeland.
Evenzo betreffende het uitkeringsbesluit
1950 en het verhogingsbesluit 1950.
Ged. Staten hebben ook de gemeenschap
pelijke regeling voor de Schooltandverzor-
ging Tholen en St. Filipsland goedgekeurd.
VOOR DE RONDWEG
Een verzoek van Ged. Staten om voor
plan B van de rondweg Tholen een bedrag
van 25 van de uitvoeringskosten te vo
teren en rekening te houden met kosten
van het daarvoor nodige roerend goed en
opslag wordt ingewilligd, terwijl de Pol
der niet het volle bedrag van 12.750,
waarbij 5000,voor onderhoudskosten
aan de gemeente zal uitkeren, maar dit
laatste rechtstreeks aan de Prov., wat uit
eindelijk op hetzelfde neerkomt. Een en
ander zal nog in een nader te formuleren
besluit worden vastgelegd.
De Wed. Deurloo-Quist verzoekt een
goede afscheiding aan te brengen, daar ze
veel last heeft van voetballen op het speel
terrein.
De voorzitter heeft de politie verzocht
hierover rapport uit te brengen. De politie
acht het aangevoerde bezwaar schromelijk
overdreven, waarom de voorzitter meent dit
maar voor kennisgeving te moeten aanne
men.
Dhr. Jansen vindt het toch te gek, dat
hierover steeds klachten komen. Wanneer
ze gegrond zijn, zou men toch maatregelen
moeten nemen.
De voorzitter merkt op, dat wanneer de
klachten zo erg waren, er toch meer ruiten
kapot zouden moeten zijn. En dat moet voor
de tweede keer nog gebeuren. Hij wil noch
tans graag meewerken aan een afrastering,
maar dan moet het er een worden van
4 meter hoog om afdoende te zijn en dat
is nu niet te doen.
Dhr. Jansen zegt, dat er natuurlijk ver
schil is tussen ergenis geven en ergenis ne
men. Het stuk wordt dan voor kennisgeving
aangenomen.
Medegedeeld wordt nog dat tot huurver
hoging van diverse gemeentewoningen en
tot verhuur van de woning Hofstraat 33
aan dhr. C. Griep goedkeuring is verleend.
Overeenkomstig consept wordt de vijf
jaarlijkse afrekening vergoeding bijzonder
lager onderwijs vastgesteld, tw. voor de
school in de Bosstraat nog een te goed van
288,82 en voor die in de Doelweg 650,64.
Vastgesteld wordt tevens de vergoeding
voor dat onderwijs over 1950. Dit is voor
de school Bosstraat 1179,82 en voor die
in de Doelweg 1716,10. Tenslotte wordt
ook het voorschot vergoeding 1951 nog be
paald voor de Chr. Nat. School op
1471,63.
Vervolgens vindt de vaststelling plaats
suppletoir kohier reinigingsrechten tot een
bedrag van 16,
Een hamerstuk is ook punt 7: begrotings
wijzigingen 1950.
Voor gebouwde woningen wordt een
geldlening aangegaan van ƒ35.129,20 a pari
tegen een maximaal toegestane rente. Met
belanghebbende zal door B. en W. een
regeling worden getroffen, zodat door deze
in de loop van 20 jaar het verschuldigde
bedrag kan worden afbetaald. Hiertegen
is geen bezwaar, wanneer daartoe naar het
oordeel van B. en W. voldoende zekerheid
wordt gesteld.
Punt 9: Toekenning premie woningsplit
sing. De voorzitter zegt, dat er voor dit
punt eigenlijk had moeten staan: niet toe
kenning. Omdat de hoogste zuinigheid moet
worden betracht stellen B. en W. voor het
hiertoe gedane verzoek af te wijzen. De
Raad stelt zich achter het Dag. Bestuur.
In verband met de nieuwe loonronde en
andere salarisvoorzieningen worden de ver
schillende besluiten ook van toepassing ver
klaard voor het gem. personeel.
GASPRIJSVERHOGING
De voorzitter wijst er op, dat, zoals be
kend, onlangs de gasprijzen reeds verhoogd
zijn met een halve cent. Dat heeft men toen
zelf maar gedaan om de verhoogde onkos
ten voorlopig op te vangen, wetend dat
dit nog te weinig zou zijn. Thans moet nog
maals 1 cent verhoging worden ingevoerd,
door de sterk gestegen kolenprijzen. Op
advies van de gascommissie wordt dit thans
dan ook voorgesteld.
Dhr. Jansen vraagt of dit alles op den
duur niet tot vermindering van het gas
verbruik zal leiden, temeer daar steeds weer
gestimuleerd wordt, dat electriciteit goed
koper is, hoewel mij het tegendeel is voor
gelegd.
Kunnen we ook niet wat propaganda ma
ken en er op wijzen dat het inderdaad goed
koper is.
De voorzitter: Zeker, het is goedkoper,
gas, maar een groter lichaam zoals de
P.Z.E.M. kan gemakkelijker propaganderen
dan een gem. gasfabriek dat kan. En als
men het doet, moet men het goed doen en
dat kost veel.
Ik zou in overweging geven: bekijk het
eens in de gascommissie en kom dan met
een voorstel.
Dhr. Wagemaker meent, dat er reeds
door de gascommissie over is gesproken.
Dat weet dhr. Jansen ook wel, maar een
beetje propaganda (gratis, sic) is ook niet
gek.
Uit wat daarna weth. v. Westen naar
voren brengt en ook de voorzitter blijkt,
dat men een advertentie-campagne zou wil
len beginnen.
De voorzitter verwacht een groter effect
van een persoonlijk bezoek door een pro
pagandist. Goed, de gascommissie zal er
nog wel eens over denken en een voorstel
indienen.
Dhr. Verduit vraagt nog of deze ver
hoging ook van toepassing is voor gaska
chels, welke vraag bevestigend wordt be
antwoord. Daarna wordt het voorstel tot
verhoging aangenomen.
Aan de orde is dan een voorstel van B.
en W. om een stukje grond te verkopen,
aan dhr. G. Amsing Jr., dat destijds aan
laatstgenoemde in erfpacht is uitgegeven.
Het betreft het stukje waarop voorheen het
tramwachthokje stond. Voorgesteld wordt
door het Dag. Bestuur dit voor 50,te
verkopen daar de gemeente er geen belang
bij heeft en dan van de administratieve
beslommeringen af is.
Dhr. Goedemondt voelt daar weinig voor.
Hij ziet er het nut niet van in. Het lijkt
hem beter, wanneer daar eens een behoor
lijk urinoir wordt gezet. En dan heeft men
dat stukje misschien nodig.
Dat vinden ook andere raadsleden. Bij
stemming zijn de heren Berrevoets, Jansen,
Goedemondt en Wagemaker tegen verkoop.
7 stemmen vóór verkoop.
INDUSTRIETERREINAANKOOP
LEVERT COPIE.
Over de aankoop van grond voor
gesteld door de voorzitter van de fa
milie Wagtho in de Dalempolder om voor
industrieterrein beschikbaar te stellen ont-
Een andere gedenkdag volgt on
middellijk op de 4e Mei. De dag
der bevrijding. Zes jaren is het ge
leden, dat de druk werd weggeno
men. Nog slechts driehonderd en
12 weken of 2190 dagen. Hoe kort
is dat alles nog En hoe lang schijnt
het te zijn Hoe ver weg is dat alles
reeds in onze herinnering terugge-
bannen Er is ook na die dag weer
zo veel gebeurd. Hoe krachtig is
het leven voortgestuwd
Vijf bezettingsjaren waren won
derlijk. En de zes na-oorlogse
jaren zijn ook wonderlijk. Daarom
wonderlijk, omdat het wonderlijke,
het verwonderlijke, er zo gemakke
lijk uit scheen weg te ebben.
Op de bevrijdingsdag van Mei
1945 stonden we als een verbaasd
kind in de prille lente. De schadu
wen waren nog op het onverwachts
weggegleden, toen voor velen de
zwarte duisternis dreigde te over
heersen. De deuren van leven en
toekomst openden zich. Het heet dat
het leven waarvan de betekenis
alleen in de bezettingstijd goed
doordrong na de bevrijding weer
normaal is geworden. Dat is inder
daad in velerlei opzicht het geval.
Het leven is normaal geworden in
die zin, dat er veel in is terugge
keerd wat ons uit de jaren van voor
de oorlog vertrouwd was geworden.
Het is ook normaal geworden in die
mate waarin menselijke zwakheid
en menselijke teleurstelling normaal
zijn. Dat heeft velen wel verdroten.
Maar toch is er ook op dit ogen
blik veel, dat tot dankbaarheid moet
stemmen.
En wij mensen, moeten soms in
dat normale worden gestoord, moe
ten in de druk gebracht worden en
daaruit wonderlijk worden bevrijd,
willen wij weer oog krijgen, voor
het wonder ook in het normale van
het leven.
Wij gedenken vandaag met
vreugde aan het wonderlijk afge
wenteld juk.
Laten we deze gedenkdagen tel-
kenjare weer aangrijpen als een
even terugkerend moment van na
tionale bezinning.
Ook van nationale vreugde en
dankbaarheid.
Veler wens is....,
dat ook op onze eilanden
deze dagen niet ongemerkt voor
bijgaan, waarom zij hopen dat over
heid en inwoners, evenals schier
overal in Nederland:
Op de vierde Mei:
van 68 uur nm. de vlag half
stok hangen;
van 7.452 minuten voor acht
nm. de kerkklokken luiden;
van 2 minuten voor 8 tot 8 uur
algemene stilte.
Op de vijfde Mei:
de vlag in top;
de muziekverenigingen vrij
heidsklanken laten horen, die
in de bezettingstijd niet ge
hoord mochten worden.
staat een uitvoerig debat. Dat terrein kan
men voor 26.000,kopen en de voorzit
ter meent, dat men dit volgens consept
zou moeten doen.
Dhr. Jansen zegt, dat men in deze zijn
standpunt kent en daarin is hij nog niet
veranderd, tenzij de voorzitter hem alsnog
redelijke verwachtingen in het vooruitzicht
kan stellen. Hij heeft het stille vermoeden,
dat wanneer men dit koopt, men straks nog
voor grote uitgaven zal komen te staan.
Dat betekent niet, dat hij industrialisatie
wil tegenwerken. In geen geval, maar hij
is bang, dat Tholen niet zal kunnen con
curreren tegen gemeenten, die veel grotere
en betere faciliteiten kunnen aanbieden.
Als de voorzitter hem van het tegendeel
kan overtuigen, dan zal hij graag voorstem
men.
Dhr. Quist wil nog wel enige toelichting,
daar hij de vorige bespreking over deze
kwestie niet kon bijwonen.
Dhr. de Hond zegt reeds bij voorbaat,
dat, wanneer de gemeente dat terrein aan
koopt, er morgen reeds een afnemer is
voor 300 meter.
Dhr. Verduit meent, dat men dit aanbod
niet mag afslaan. Hij denkt, dat velen er
in de toekomst een boterham aan kunnen
verdienen.
Dhr. Kot deelt de zienswijze van dhr.
Jansen.
Weth. v. Westen vindt de prijs van deze
grond veel te hoog. Er is nog een gedeelte,
dat men voor bouwterrein zou bestemmen
en dat zou op 4,per m2 komen, terwijl
ander bouwgrond voor 1.50 per m2 ver
kocht is.
Dhr. Berrevoets meent, dat er over dit
alles een waas van geheimzinnigheid hangt,
inzonderheid tijdens de gehouden besprekin
gen. Hij vraagt of bij eventueel gebruik hier
van als volkstuintjes er door de gemeente
ook nog geld op moet worden toegelegd. Hij
meent van wel, circa 250.per jaar
Dhr. Wagemaker zegt, dat men er geld
op toe zal geven, als het verkeerd gaat,
maar ik denk niet dat het verkeerd zal gaan
en wil daarom het risico dragen. Doen we
dat niet, dan is een ander ons voor. Men
ziet overal borden: industrieterrein te koop.
Dhr. Kot: maar dan staat er bij: onder
gunstige voorwaarden en kan men dat hier
ook zetten. (Dat blijkt niet zo moeilijk te
zijn).
Weth. de Heer zegt dat men geneigd is
onmiddellijk toe te happen, wanneer men
over industrialisatie hoort spreken. Maar als
men er werkelijk in komt, dan ziet men, dat
men de industrie in feite moet kopen. Dat
is ook nog niet zo erg, als het maar geen
koop moet worden tot elke prijs; dan is het
te erg.
Wanneer van het bedoelde stuk enkel het
zuivere industrieterrein werd genomen met
weglating van het zgn. bouwterrein, dan zou
hij er nog iets voor kunnen voelen, nu is hij
er huiverig van.
Wanneer dan zo ongeveer allen hun me
ning hierover hebben gezegd, neemt de
voorzitter weer het woord. Hij wijst er op,
dat, wanneer men het oor te luisteren legt,
allerwege op industrialisatie wordt aan
gedrongen.
Voor Tholen is dat in zoverre een een
voudige zaak, dat wanneer men dat hier ook
wil hebben, men eerst daartoe gelegenheid
moet geven, dus grond aankopen. Doet men
dit niet, dan is het m.i. voor goed van de
baan. T
Deze grond is inderdaad duur. Maar
tracht het eens goedkoper te krijgen, het zal
niet lukken, dat weet ik zeker.
Een uwer merkt op, dat de bouwgrond op
4. komt, maar dat is een onjuiste be
rekening. Men kan het ook over het geheel
nemen en dan kost het 1.25. Het ligt er
dus maar aan, hoe men dat bekijkt.
Er zitten inderdaad risico's aan. Dat ont
ken ik niet en ik leg het u eerlijk voor,
maar wanneer men hier iets in die geest wil
krijgen, kan men zich niet te sluimeren
leggen.
Hij ontkent het door dhr. Berrevoets naar
voren gebrachte omtrent enige geheimzinnig
heid. Het is alles open en rustig besproken
met voldoende gelegenheid. Wanneer U dit
afwijst, zult U hiervoor m.i. geen kans meer
krijgen. Het gaat er maar om, of U dat
risico wil nemen, ja dan nee.
Dhr. Quist vraagt of er ook nog ge-
gadigden zullen zijn, als ze de prijs weten.
De voorzitter wijst er op, dat men welis
waar het industrieterrein zo voordelig moge
lijk (voor de gemeente) van de hand moet
doen, maar dat het er bovendien, ja in de
eerste plaats toch om gaat, dat er werk
komt en de Tholenaars daar ook van kunnen
profiteren.
Ik garandeer hier niet, dat het een direct
voordeel is voor de gemeente, maar ben
wel van mening, dat we dit voor de toe
komst moeten doen.
Dhr. Jansen wijst er nogmaals met na
druk op, dat de leden-tegenstanders niet
tegen industrie zijn, maar de grond te duur
vinden.
Wanneer we daarmee blijven zitten, zal
dat nog meer offers vragen. En dat kunnen
we ons niet veroorloven. Daarom is hij
bang het te doen. Hij is overigens even
goed vóór industrie als een ander, maar het
offer mag niet groter zijn dan een eventuele
draagkracht van de gemeente.
De voorzitter herhaalt, dat hij dit ook niet
goedkoop vindt, maar de prijs van de grond
doet er voor een liefhebber altijd niet toe.
Bijv. iemand uit België heeft in sommige
gevallen meer aan industrieterrein in Tholen
dan in Amsterdam.
Dhr. Jansen: Kunnen we het niet in ge
deelten kopen Het is kras au bout portant
30.000 uit te geven. En wat kunt U
positief in het vooruitzicht stellen.
De voorzitter: Ik zeg alleen, dat er al
verschillende mensen om grond zijn geweest,
die ik tot nu toe met een kluitje in het riet
moest sturen.
8
