ZWITSAL
geneest.'
Enige commentaar op de ZONDAGSWET
STAVENISSE
U Vunt weer volop
genieten van de
geionde
en
verkwikkende
i
ST. FILIPSLAND
SCHERPENISSE
ST. MAARTENSDIJK
POORTVLIET
SPORTHOEKJE
ONDER DE STREEP
en nog wat geschiedenis daarvan
Zelf weten ze het niet, dat ze ge
boren zijn in het voor ons eiland
meest rampzalige jaar. Hun ouders
zullen het zich bij het lezen hiervan
weer des te beter herinneren. Inzon
derheid van degenen, die in het
voorjaar '45 boven de grote rivieren
zijn geboren.
In elk geval: we wensen deze
buitenlandse lichting, deze Steen-
bergers, deze Rotterdammers, de
Rillanders en de Haarlemmers of
waar ze ook zijn geboren mèt de 7
St. Annalanders veel succes toe op
de lagere school.
Rest ons nog de mededeling, dat
er van deze lichting 21 kinderen
naar de O.L.School gaan en 20 naar
de Chr. School.
Schoonmaak in den lande
PUROL voor de handen
BEDRAG ONTVREEMD
Door een samenloop van omstan
digheden ontdekte S.H., die bij zijn
tante J.M. inwoont, spoedig, dat
hem een bedrag van 125.was
ontvreemd. D. de Jonge-Beeke had
van de afwezigheid van de bewoon
ster gebruik gemaakt om zich dit
bedrag toe te eigenen. Een beken
tenis aan de politie is afgelegd.
WEER WERK
Er zijn in deze omgeving een
90 gemeten zilveruien gezaaid en
geplant, zodat er behoudens onvoor
ziene omstandigheden in het seizoen
weer voor vele handen werk zal
zijn.
BEKENDMAKING
Burgemeester en Wethouders van
STAVENISSE brengen het vol
gende ter openbare kennis:
1. Met ingang van 30 Maart a.s.
zal het huisvuil op de gebruike
lijke tijd door middel van mo-
tortractie worden opgehaald.
Men zette de bakken tijdig ge
reed.
2. Van heden af zal er wekelijks
des Vrijdags van 940 uur ge
legenheid bestaan om vuilnis en
andere voorwerpen, welke niet
met de gemeentelijke ophaal
dienst medegegeven mogen wor
den, op de gemeentelijke mest
vaalt te deponeren. Buiten ge
noemd uur is het ten strengste
verboden voorwerpen op be
doelde mestvaalt te werpen of
deze te betreden. Op deze be
paling zal van de zijde der po
litie controle worden uitge
oefend.
OUDERAVOND IN DE
„VAN DER LEK DE CLERQ-
BEWAARSCHOOL
Deze werd Donderdag gehouden
onder voorzitterschap van burge
meester Verburg. De kleuters deden
er verschillende spelletjes, waarvan
inzonderheid „Roodkapje en de
wolf" grote bijval oogstte. De jeugd
kreeg een tractatie en toen ging het
huistpe. Dat was voor de vergade
ring de tijd om het huishoudelijk
gedeelte van het programma af te
werken. Meegedeeld wordt dat de
helpster mej. Moerland nog steeds
ziek is. Zij wordt volledig herstel
toegewenst. Uit het jaarverslag
blijkt, dat de vereniging thans 139
leden telt, 18 begunstigers. Er zijn
8 nieuwe leden ingeschreven. Her
dacht werd het overleden ere-lid
A. F. Hansens.
Op bescheiden wijze werden leer
middelen aangevuld. Uit de reke
ning bleek dat er een tekort was
van 757,20, waarin door de ge
meente 750.— werd bijgedragen.
Er bleef dus nog een nadelig saldo
van 7.20 over. Een bijzonder
dankwoord werd uitgesproken voor
de familie van der Lek-De Clercq en
het gemeentebestuur voor de finan
ciële steun, evenals voor de door de
gemeente uitgevoerde restauratie.
Mevr. van Panhuis-van der Lek-de
Clercq overleed op 12 Maart en
liet een jaarlijks legaat voor het in
standhouden van de school na van
400.Met dankbaarheid wordt
de overledene herdacht, terwijl aan
de notaris een schrijven zal worden
gezonden, waarin de erkentelijkheid
tegenover dit gebaar tot uitdrukking
zal worden gebracht.
Dhr. W. Priem heeft vernomen,
dat het gebouw ook voor andere
doeleinden wordt gebruikt. Geeft
dat nog inkomsten De voorzitter
beantwoordt deze vraag bevesti
gend. Daarna werd de rekening
1950 vastgesteld. Wegens aftreding
van dhr. Neh. Wesdorp werd dhr.
H. de Vos als bestuurslid benoemd.
Mej. van As sprak vervolgens
over „Het Kleuteronderwijs". Zij
wees er o.m. op, dat er verschillen
de redenen zijn, waarom een kind
naar de kleuterschool wordt gezon
den: een zekere veiligheid, een nood
zakelijke bijverdienste van moeder,
waardoor ze niet altijd thuis is en
ook wel omdat men er het nut van
het onderwijs in ziet.
Vroeger waren het nog veel meer
bewaarplaatsen dan tegenwoordig.
Aan Fröbel komt de eer toe het nut
van kleuteronderwijs goed te hebben
begrepen, vandaar ook de naam
„Fröbelschool". Hij zag ook in, dat
opleiding en een voor de kleuter
schoolleidster en helpsters nood
zakelijke ontwikkeling was vereist.
Mej. van As ging hierop nog dieper
in. Tenslotte liet zij nog een paar
leermiddelen van Fröbel zien. De
voorzitter dankte haar voor de in
teressante lezing, waarna de bijeen
komst werd gesloten.
over te brengen naar de reserve.
Het aantal spaarders bedraagt mo
menteel 1701. Teneinde de crediet-
verlening op redelijke voorwaarden
te kunnen voortzetten zal de Bank
meer dan ooit genoodzaakt zijn de
nog beschikbare spaargelden aan te
trekken. Het is in aller belang, in
dien het bestuur in staat zal zijn
door een groeiend totaal aan spaar
gelden op redelijke voorwaarden
credieten te verstrekken.
VARKENSHOUDERS
VERENIGING
Een algemene vergadering van
.yioUD J
- IM i//ï jA/l 1
•n
1
EEN GOED PLAN
Woensdag 21 Maart jl. werd te
Breda in het concertgebouw de be
kende „Mattheus Passion" van J. S.
Bach opgevoerd, waaraan o.m. 3
vocale koren meewerkten, het Bra
bants orkest en tal van solisten, zo
wel vocaal als instrumentaal. Het
geheel bestond uit ongeveer 240 uit
voerenden en werd geleid door de
dirigent Phono Dusch.
Ook ter plaatse was hiervoor be
langstelling, zodat een vijftal per
sonen zich de moeite van de reis ge
troostten en de uitvoering bezochten
Nu is het plan om een volgend maal
meer gelegenheid te geven, door een
bus te laten rijden.
COOP. BOERENLEENBANK
Donderdag 22 Maart werd de al
gemene vergadering gehouden van
de Coöp. Boerenleenbank „St.
Maartensdijk" onder leiding van de
heer A. L. Hage in de zaal van
dhr. Steketee. In de vacature van
dhr. I. M. Hage die van 1914 be
stuurslid was, werd als zodanig ge
kozen dhr. J. M. Muller. Als op
volger van laatstgenoemde kreeg
dhr. G. D. Kloet zitting in de Raad
van Toezicht.
Tot plv. bestuursleden en plv.
leden van de Raad van Toezicht
werden gekozen de heren L. M.
Geluk en G. Wielaard.
De rekening en balans over 1950
werden goedgekeurd. Het jaarver
slag 1950 liet mooie resultaten
horen. In 1950 werden aan spaar
gelden ontvangen 1.301.669,32.
De uitgaven der spaarbank bedroe
gen 1.262.535,14, ontvangsten
rekening courant 2.259,479,69, uit
gaven 2.307.441,54. Terugbetaal
de voorschotten 27878,66, ver
strekte voorschotten 47.700,
ontvangen renten 45.544,50, uit
gegeven rente 34.555,20. Dit als
de voornaamste cijfers van de reke
ning en balans.
Omtrent beschikking over winst
saldo 1950 werd voorgesteld dit
„Draagt Elkanders Lasten" bevatte
34 van de 73 leden. Ontvangen was
in 1950 1063,11 en uitgegeven
870,27, alzo een voordelig saldo
van 192,84. Tot bestuurslid werd
gekozen dhr. L. Deurloo Mz., zulks
in de plaats van dhr. C. Slager, die
niet meer in aanmerking wenste te
komen. Besloten werd het nazien
van de rekening voortaan ten huize
van de penningmeester te doen.
Hiertoe werden aangewezen de he
ren P. van Ast en P. Noordijke en
als plv. de heer C. Tichem Jz.
Tevens werd besloten de onkos
ten, verbonden aan de verplichte
keuring der geslachte dieren door de
leden zelf te laten betalen, aange
zien het anders voor de vereniging
een te groot offer zou zijn. Daarna
sluiting.
OPENING NIEUWE ZAAK
Zaterdag jl. werd de nieuwe
groenten en fruitwinkel van de heer
M. C. Geuze in de Noordweg
officieel geopend. Door afwezigheid
van de burgemeester geschiedde dit
door wethouder G. K. J. Krijger, die
de familie Geuze met dit mooie pand
feliciteerde. Een fraai effect kreeg
de etalage en winkelruimte. Weth.
Krijger verklaarde dat de burge
meester spijt had hierbij niet tegen
woordig te kunnen zijn, vooral om
dat het misschien de eerste en laat
ste keer voor hem zou zijn. Spreker
noemde deze zaak een ware aan
winst voor de gemeente en wenste
hen Gods zegen toe voor de toe
komst. Het is niet gelegen in het
vroeg opstaan en laat naar bed
gaan, maar in des Heren gunst, al
dus weth. Krijger.
Daarop werd het gordijn opge
haald en was de zaak tot voldoening
van de wachtende kópers geopend.
KEURING
Bij de gehouden stierenkeuring
werden 2 stieren van dhr. A. Luijk
goedgekeurd.
RAADSVERGADERING
In de Woensdag jl. gehouden
Raadsvergadering werd besloten
subsidie te verlenen voor de ver
bouw van een woning tot 2 wonin
gen. De gevraagde subsidie voor het
handwerkonderwijs aan de beide
Chr. Scholen ter plaatse en in de
A.J.Polder zal eveneens worden ver
leend. Voor dokter Menger zal een
garage worden gebouwd. Er zal een
zandbakje worden aangekocht om
de haven uit te diepen en zand te
varen voor gemeentewerken. Mee
gedeeld werd, dat de gemeente ook
in aanmerking komt voor een extra
uitkering ad ƒ6,per inwoner uit
het gemeente-rijksfonds.
Deze gemeente heeft ook nog een
belangrijk bedrag te goed van on
dernemingsbelasting 1950. Het be
stek voor de verbouwing van de
School in de A.J.Polder is klaar en
kan na goedkeuring door Ged. Sta
ten en de Schoolinspectie worden
aanbesteed. Uitgebreider verslag
volgt nog.
HUISSLACHTINGEN
In de bijna afgelopen slachtperiode
werden ruim 250 vergunningen voor
huisslachting verstrekt.
ANNA JACOBAJPOLDER
HET GROENE KRUIS
De afd. St. Filipsland van het
Groene Kruis vergaderde in café
Quist alhier. Dhr. L. J. van
Nieuwenhuijzen, voorzitter, deelde
in zijn openingswoord mede, dat het
bestuur geen wijzigingen had onder
gaan, dat dokter Menger nog steeds
als medisch adviseur optreedt en
dat het bestuur een oproep had ge
plaatst voor een wijkverpleegster,
waarna zuster J. J. de Jonge als zo
danig was benoemd.
De vereniging is aangesloten bij
het Centraal Pensioenfonds.
De voorzitter zet uiteen waarom er
nog geen wijkgebouw is. De pen
ningmeester liet horen, dat de afd.
het groene kruis een batig saldo
had van 2.882,76 en de afd. t.b.c.-
bestrijding een nadelig slot van
193,59. De bezittingen waren ge
waardeerd op 6.870,79, ruim
282.— meer dan vorig boekjaar.
Dokter Menger deelde mede, dat
op de 26 zittingen voor zuigelingen
zorg 472 consulten werden gegeven.
Spreker was tevreden over de gang
van zaken.
Tot leden van de financiële com
missie werden op voordracht van
het bestuur benoemd de heren Johs.
v. Dijke, J. M. Vermeulen en P.
Wagemaker. Tot leden van de
notulencommissie de heren J. Bou-
deling en M. A. v. d. Ploeg. De
regeling voor de afvaardiging naar
de prov. verg. wordt aan het be
stuur overgelaten. De begroting
voor 1951 laat een nadelig saldo
zien van 1334,50. Dank wordt ge
bracht aan de kerkbesturen voor de
ontvangen subsidie's.
De voorzitter deed ook nog een
beroep op het gemeentebestuur de
subsidie te verhogen en op de leden
om mede te werken wanneer een
eventuele contributieverhoging
noodzakelijk zal blijken, al zal hier
mee tot het uiterste worden ge
wacht. Herkozen werd als bestuurs
lid dhr. A. C. Clarisse. Gevraagd
werd of het ook mogelijk is in de
Polder wat materiaal van de ver
eniging op te slaan. Verschillende
redenen worden aangevoerd
waarom dat niet mogelijk blijkt,
lste: er is geen geschikte opslag
ruimte. 2e: de kas laat aanschaffing
van meer materiaal niet toe.
Dokter Menger vraagt hoe het
kwam, dat de t.b.c.-bestrijding tel
kens met een nadelig saldo uit de
bus komt. Een en ander werd door
de penningmeester beantwoord. Op
een vraag van dhr. v. d. Ploeg werd
meegedeeld, dat de controle op de
inkomende en uitgaande materialen
nog verscherpt zal worden.
De lezers zullen begrepen heb
ben, dat de Zondagswet niet be
doelt aan de arbeiders de Zon
dagsrust en op de algemeen er
kende Christelijke feestdagen va-
cantie te verzekeren. Neen, deze
waren slechts bedoeld als midde
len om respectievelijk te dringen
tot Zondagsheiliging en algemene
viering der andere feestdagen. Om
het kort te zeggen: De wetgever
bedoelde door mijding tot wijding
te komen. Bij art. 1 wens ik op te
merken, dat daarin sprake is van
openbare arbeid. Met dit znw.
wordt hier bedoeld het werk, dat
door een loontrekkend werkman
wordt verricht. De predikant, die
op een Hemelvaartsdag in het
openbaar het gazon vóór zijn huis
maaide, verrichtte natuurlijk wel
werk, maar dit was geen arbeid.
Een veldwachter maakt niettemin
proces-verbaal op. De kantonrech
ter ontsloeg echter de beschuldig
de van rechtsvervolging.
In art. 1 is sprake van openbare
arbeid, d.w.z. arbeid, waarvan het
publiek getuige kan zijn. De fa
brieksarbeid op Zon- en feestda
gen verbiedt de Zondagswet dan
ook niet. De aandachtige lezer zal
opgemerkt hebben, dat art. 3 het
binnentreden van herbergen en
andere plaatsen, waar drank wordt
verkocht, niet voor de gehele Zon
dag verbiedt. Het is dan ook te be
grijpen, dat gemeenteraden, die
het bezoeken van herbergen in hun
gemeenten op ieder uur van de
dag des Heren als Zondagsonthei
liging beschouwen, bij gemeente
verordening de sluiting der herber
gen voor de gehele Zondag eisen.
Ik meen, dat het 4de art. zeer dui
delijke taal spreekt. Misschien zul
len enkele lezers er zelf wel com
mentaar op maken. Ongetwijfeld
zal er over de openbare vermake
lijkheden bij de behandeling van
het ontwerp voor de nieuwe Zon
dagswet ook nog wel een hartig
woordje gesproken worden. Ik wil
nu nog enkele grepen doen uit de
geschiedenis van de huidige Zon
dagswet. Ik wil dan opmerken, dat
haar aanneming niet geschiedde,
omdat in Nederland in de aan-
van der 19e eeuw de Zondagen en
de Christelijke feestdagen op er
gerlijke wijze ontheiligd werden.
Neen, provinciale en plaatselijke
ordonnantiën waakten daartegen.
Deze waren echter zeer ongelijk en
VOETBAL
VrederustW.H.S.! 27
Het veld van de Stichting, was dank zij
de droge Tweede Paasdag uitstekend, zodat
er niets in de weg was, de wedstrijd
VrederustW.H.S. te laten doorgaan. Ver
gezeld van talrijke supporters trok de St.
Annalandse ploeg er dan ook vol moed op
uit. Twee W.H.S. debutanten speelden na
hun overschrijving uit Oud-Vossemeer voor
de eerste maal officieel mee in de St. Anna
landse ploeg. Debutanten als W.H.S. speler,
maar overigens zijn Stuyts en v. d. Maas
„oude rotten in het vak". Jammer was dan
ook dat de V.V.V.ploeg zijn eerste klas
keeper Steveninck moest missen, die nog
niet geheel van zijn blessure was hersteld
De vervanger deed het in de eerste helft
weliswaar uitstekend, maar bereikte over
het geheel toch niet de capaciteit van Ste
veninck. Dat was mede de oorzaak, dat het
een grote overwinning werd voor W.H.S.
Tot aan de rust werd het W.H.S. over
wicht niet in doelpunten uitgedrukt. Integen
deel, V.V.V. maakte eerst zijn enige twee
doelpunten. De eerste uit een snelle aanval,
die de bal uiteindelijk bij Toon Hogesteger
deed belanden, die met een even snelle run
en zuiver schot de keeper nakijken gaf. Het
tweede doelpunt was minder verdiend. De
W.H.S. back Stuyts stopte een hard schot,
dat onverwacht nog tegen zijn elleboog
sprong. De scheidsrechter besliste een straf
schop, die De Graaf zonder aarzelen zuiver
in de hoek deponeerde. Van die tijd af was
W.H.S., ondanks de zo nu en dan nog
snelle uitvallen van Vrederust, de meerdere.
De backs en keeper van de thuisclub
kreeg het dikwijls benauwd door de steeds
weerkerende druk in het doelgebied. De mid
voor maakte het eerste tegenpunt en nog
voor de eerste helft verstreken was, de
linksbinnen uit het schermutseling de gelijk-
maker: 22.
In de tweede helft nam het individuele
spel van Vrederust zodanige vormen aan,
dat alle aanvallen vrij gemakkelijk konden
worden gekeerd. Daartegenover kreeg voor
al de W.H.S.rechtsbuiten de bal meerdere
malen door de rechtsbinnen op een bordje
gepresenteerd en uiteindelijk wist die rechts
buiten uit een toegespeelde bal rechtstreeks
hard in te kogelen. Daarmee was feitelijk
het pleit voor Vrederust beslecht. Dat het
uiteindelijk zelfs een verschil van 5 doel
punten werd, lag, zoals reeds gezegd, veel
aan het langdurige pingelen van overigens
uitstekende V.V.V.spelers en het zwakkere
spel van de Vrederust-verdediging in de
2e helft. Een prettige wedstrijd, waarvan
het enige jammer was, dat de spanning in
de 2e helft door het grote verschil in doel
punten te spoedig was verdwenen.
Niet officieel bereikte ons het bericht, dat
Chrislandia de wedstrijd tegen Noordschans
op tweede Paasdag met 21 zou hebben
gewonnen. Dat is boven de Heiningse krach
ten uitgegaan dan, maar het betekent toch
twee kostbare puntjes en de eer, dat ze de
Noordschanse ploeg als eerste in deze com
petitie wist te slaan.
De wedstrijden SmerdiekKogelvangers
en DinteloordTholense Boys zijn afgelast.
De verwachting
a.s. Zaterdag krijgt Noordschans Vrede
rust op bezoek en de thuisclub zal waar
schijnlijk geen risico nemen. Tholense Boys
zal nu zijn beste krachten moeten tonen
tegen Chrislandia en een kans op gelijk spel
is er zeker. Kogelvangers zal wel heftige
pogingen in het werk stellen om Smerdiek
een overwinning te onthouden, maar het zal
haar o.i. niet lukken. W.H.S. tenslotte krijgt
Dinteloord op bezoek. We menen dat de
gasten met een kleine overwinning meer
dan tevreden zullen zijn.
In de 2e klas A krijgt Smerdiek 2 Vos
meer op bezoek en een gelijk spel zou de
krachtsverhouding aardig weergeven. Din
teloord 2 zal niet zo veel moeite hebben met
Vrederust 2.
Het aanvangsuur is ons niet bekend, daar
de officiële mededelingen van de Bond later
zijn verschenen.
KORFBAL
Het Thoolse 12-tal van „Eendracht" is
nog steeds niet geheel van haar kwaal uit
vorig seizoen genezen. In 't veld sterker,
brengt ze geen productieve schutters op
de been, zodat het doel van de aanvallen
niet wordt bereikt. Dat kwam ook te Roo
sendaal weer uit, waar Eendracht van
Kontich (België) verloor met 10, van
Quick 2 met 2—0 en tegen Volharding ge
lijk speelde: 11.
Zaterdag 31 Maart wordt thuis de eerste
competitiewedstrijd gespeeld tegen Volhar
ding 1 om 4.30 uur. Ook tegen deze ex-
eerste klasser zal Eendracht op zijn tel
len moeten passen.
MOTORSPORT
De motorclub „Eendracht" opent het
zomerprogramma met een z.g.n. trialrit,
welke wordt gehouden op Zaterdag 31
Maart 1951.
Deze rit is voor deze vereniging nieuw en
bestaat uit een behendigheid en hindernissen-
rit, daar er zowel tegen dijken als door
waterputten moet worden gereden. De rit
wordt verreden op de Boerderij van Mevr.
de Wed. Hanse te Oud-Vossemeer.
Bij mooi weer zal deze rit zeker veel
belangstelling trekken zowel van rijders
als van publiek.
De rijders vertrekken om 3 uur vanaf
het clubhuis op de Kaai, zodat om 4
uur de wedstrijd kan beginnen.
GESLAAGD
Op het laatstgehouden eindexamen
aan de Landbouwschool te Scherpe-
nisse behaalden de volgende leer
lingen hun diploma:
L. K. Breure, D. Dorst, K. M. van
Dijke en M. Kloet van St. Maartens
dijk; D. Bolier van Scherpenisse;
H. Neele van Stavenisse; M. de
Hond en J. M. v. d. Weele van
Oud-Vossemeer. De cursisten L. K.
Breure, M. Kloet en J. M. v. d.
Weele kwamen in aanmerking voor
een boekwerk, uitgeloofd door de
Z.L.M.
Aan de Stichting Vakopleiding
„Smecoma" te Doetichem behaalden
het diploma voor kennis Tractoren
en Tractorwerktuigen: de heeren J
Lanooy te St. Annaland, J. A. Kes-
telo te Poortvliet en A. Duine te
Scherpenisse.
SANAPIRIN jaagt kou
en pijn uit Uw body
EEN PRACTISCHE FILM
VOOR DE
PLATTELANDSVROUWEN
In de zaal van dhr. F. Rijnberg te
St. Annaland wordt Dinsdag 3 April
a.s. onder auspiciën van de ver
eniging „Nederlands Fabrikaat" een
filmavond georganiseerd voor de
Bond van Plattelandsvrouwen, afd.
Tholen.
Volgens het programma wordt
dat een filmavond, waar men in de
practijk iets aan heeft. Vertoond
wordt bv. „Van volwaardig fruit tot
zuivere vruchtenconserven". Deze
film toont de aanwezigen de Bato
vruchtenconservenfabriek te Altena
bij Nijmegen en de titel hiervan
doet ons afleiden, dat hiervan een
en ander tot in finesses te aanschou
wen zal zijn.
Een collectieve industriefilm „Ken
Uw industrie", waarin o.a. de ver
vaardiging van kattenbrood, dekens,
oreiwol, vorken en lepels, vulpen
nen, mosterd, zeep, schoenen, bruid
suikers, artikelen van Tornado, enz.
worden getoond, zal even interes
sant zijn.
Niet alleen zal in de pauze een
versnapering van zo'n fabriek wor
den aangeboden en enkele andere
artikelen worden verloot, maar ook
zal de heer Eckhart cyclamen,
chrysant en varenplantjes beschik
baar stellen, om in het najaar een
cleine tentoonstelling te houden van
de hiervan opgekweekte plantjes.
Al met al belooft dat dus een leer
zame en interessante avond te wor
den, waarvoor de plattelandsvrou
wen ongetwijfeld veel belangstelling
zullen hebben.
Voor het bezoek aan de kleding-
tentoonstelling te Goes, die op Dins
dag 10 April a.s. wordt gehouden
gaven zich uit bovengenoemde af
deling reeds 110 gegadigden op.
daarom moest de Zondagswet uni
forme voorschriften voor het ge
hele land geven.
Natuurlijk werd in de eerste tijd
na haar aanneming de wet behoor
lijk nageleefd. Men mag toch waar
lijk niet veronderstellen, dat de
Staten-Generaal een wet zouden
hebben aangenomen, die de alge
mene viering van de Zondag en
de algemene Christelijke feestda
gen plichtmatig verklaarde, indien
het besef van die plicht niet in de
harten der overgrote meerderheid
der Nederlanders leefde. De waar
heid van mijn bewering wordt
echter mede gestaafd door het feit,
dat na het afwerpen van het
Franse juk een nieuw godsdienstig
leven was ontwaakt. Dit werd in
1825 door het Reveil gezuiverd en
versterkt. Ik noem in verband hier
mee ook nog de school van Bilder-
dijk, waarin wel weinige maar
sterke figuren gevormd werden. In
ditzelfde tijdperk waren echter
reeds vele leden der Hervormde
Kerk en in het bijzonder haar
machthebbers, bepaald vrijzinnig.
De Dortse leerregelen waren hun
een gruwel. Nu kwam er wel enige
spanning onder de voor- en tegen
standers daarvan, maar toch kon
de heersende richting in de kerk
nog enige jaren in zelfgenoegzame
rust voortleven1). In 1823 echter
slingerde da Costa als woordvoer
der der rechtzinnigen zijn „Bezwa
ren tegen den Geest der Eeuw"
als een bom in het kamp van het
Liberalisme. Zelden heeft een bro
chure zoveel beroering gebracht.
Zelden werd een schrijver zoveel
gesmaad. De brochure heeft haar
doel gemist: ze heeft meer verbit
terd, dan ze verbeterde.
Enkele predikanten zetten de
strijd voor de rechtzinnige leer
voort. In het eind kwam het tot
de scheiding van 1834. Ondertus
sen verminderde geleidelijk de
stichtelijke viering van de Zondag
KRING VAN
ZANGVERENIGINGEN
Zaterdagmiddag kwam in de con
sistorie van gebouw „Rehoboth" te
St. Maartensdijk het bestuur bijeen
van de „Kring van Zangverenigin
gen Tholen". In de plaats van dhr.
M. C. v. Oudenaarde, die naar
Rotterdam is verhuisd, werd als
voorzitter gekozen dhr. A. Ridder
hof, directeur van het kerkkoor
Oud-Vossemeer. Vice-voorzitter
werd dhr. Schuitman, secretaris van
„Zanglust" te Bergen op Zoom
(Vrederust), terwijl dhr. J. C. Ge
luk, directeur van ..De Lofstem" te
St. Maartensdijk als secretaris-pen
ningmeester blijft.
Een programma voor het aan
staande seizoen werd opgesteld. 16
Juni zangavond op Vrederust, ont
vangende vereniging „Zanglust"
aldaar; 21 Juli te St. Annaland,
ontvangende vereniging V.Z.O.S.;
1 September te St. Maartensdijk,
ontvangende vereniging V.Z.O.S..
De volgende kringvergadering zal
in Stavenisse worden gehouden.
en de Christelijke feestdagen. Meer
en meer werden die dagen met
allerlei vaak minder gepaste uit
spanningen doorgebracht. Het Nut
van 't Algemeen, haar roeping ge
trouw, schreef een „prijstoffe" uit
luidende:
„Eene verstandige en ernstige
aanprijzing der stichtelijke viering
van den Dag des Heeren, geschikt
voor Christenen van onzen tijd".
J. Wildschut, predikant te Brum-
men, kreeg de dubbele gouden me
daille voor zijn 131 blz. grote bro
chure, die in 1841 werd uitgege
ven. Ik kan er niet aan denken uit
dit lezenswaardige boekje veel aan
te halen. Toch wil ik er een en
ander van zeggen. Natuurlijk wilde
de schrijver, dat de godsdienstoefe
ningen werden bijgewoond.
1) De Zwijndrechtse Broederschap, die
slechts korte tijd enige beroering bracht,
blijve onbesproken.
(Wordt vervolgd)
