WEEKBLOD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLDND
UIT EIGEN LAND
GustavV t
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Lucas en Lieftinck in de ring
Raadsverslag OucUVossemeer*
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
6e Jaargang No. 51
3 November 1950
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen ƒ1.— per
kwartaal franco p.p. 1.25
Prijs per nummer 8 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum ƒ2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
In de Tweede Kamer vond een
hevige strijd plaats tussen minister
Lieftinck en dr. Lucas (K.V.P.).
En die strijd beheerst ook deze
week nog de voornaamste politieke
gebeurtenis in ons land. De kwes
tie draait om een amendement van
dr. Lucas op de voorgestelde be
lastingverlaging. Lucas wilde deze
verlagingen verder doorgevoerd
zien voor de middengroepen en de
verlaging van belastingopbrengsten
compenseren door verhoging van
belasting op de diensten. Naar de
mening van dr. Lucas was er met
de belangen van deze middengroe
pen nog niet voldoende rekening
gehouden bij de belastingverlagin
gen.
Het voorstel kon echter geen ge
nade vinden in de ogen van minister
Lieftinck. Hij betoogde namelijk,
dat het amendement een grote ver
laging betekende van de opbrengst
der belastingen. De bewindsman
bestempelde daarom het voorstel
als „onaanvaardbaar."
Dr. Lucas was echter niet van
zins het in te trekken en daarmee
waren de moeilijkheden begonnen,
want meer fracties in de Tweede
Kamer verklaarden sympathiek te
staan tegenover dit amendement.
Na de vruchteloze debatten moest
de zitting verdaagd worden tot
Donderdagavond (gisteravond).
Zal in uitstel redding worden ge
zocht? We menen, dat men niet
zo'n kei behoeft te zijn in de poli
tieke intriges, om uit een en ander
te constateren, dat er achter dit ver
zet tegen bepaalde voorstellen van
fiscale aard meer zit dan alleen die
toevallige politieke gebeurtenis: het
zich schrap zetten van minister
Lieftinck en het zich net zo schrap
zetten van dr. Lucas.
Juist omdat de aanval zich richt
tot de minister van Financiën, een
man van ongeëvenaarde bekwaam
heid al klinkt dat misschien de
belastingbetaler vreemd en ongelo
vig in de oren die het steeds
moeilijker krijgt. Aan de ene kant
de bevolking aan de grens van haar
draagvermogen. Aan de andere
kant een vermindering van Ameri
kaanse steunuitkeringen, een zeer
drastische verlaging van de levens
standaard en van de sociale voor
zieningen en de nieuwst© aderla
ting voor de militaire uitgaven. Zo
kan het niet anders, dan dat de
minister nog meer doet vragen, ter
wijl uit de kamer aandrang komt,
om de thans reeds drukkende las
ten te verminderen. Een zeer moei
lijke positie, waarin men nu wel
„politiek" partij kan kiezen, maar
die men als zeer „moeilijk" moet
erkennen, wanneer men enig begrip
heeft van de bestaande problemen
en waar men toch iets positiefs te
genover moet kunnen stellen, wil
men de eis van de minister zonder
meer verwerpen. Wil men de ernst
zien van deze situatie, dan zal, nu
dr. Lucas in de ring is getreden met
minister Lieftinck ook de volgende
vraag er niet een zijn van heimelijke
vreugde: Wie van hen zal het veld
moeten ruimen Welk antwoord
daarop ook komt, het zal de moei
lijkheden niet wegnemen.
TEGEMOETKOMEND
Ook in verband met de belas-
tingpolitiek staat een tweetal voor
stellen tot 't herstel van de vooroor
logse toestand op 't gebied van be
lastingvordering en controle. Wor
den deze voorstellen aangenomen,
dan zal het aan fiscale ambtenaren
niet meer geoorloofd zijn huiszoe
king te doen, borgstellingen te eisen
of safes te onderzoeken. Voorts
wordt de termijn van navordering
der inkomstenbelasting weer terug
gebracht op vijf jaar, terwijl de
verplichtingen tot het geven van
inlichtingen aan derden worden be
perkt.
Moet men dit voorstel van mi
nister Lieftinck in verband met de
crisis zien Het is wel treffend, dat
de voorstellen juist in die week wer
den ingediend toen duidelijk bleek,
dat de Kamer (en vooral het meer
rechts georiënteerde deel) zich te
weer stelde tegen de politiek van
de bewindsman van Financiën. Zij
zullen zeer gaarne zien, dat de ge
hele vooroorlogse toestand weer
wordt hersteld en dat de fiscus weer
gedwongen wordt, wat meer op de
eerbiediging van de persoonlijke
levensfeer te letten. Zo rijst de
vraag of deze voorstellen niet be
doeld zijn als een poging tot ver
zoening van de rechtse oppositie
met de regering.
Men moet evenwel in twijfel
trekken of dit streven resultaat zal
hebben. Nog steeds is het bankge
heim opgeheven en het ziet er niet
naar uit, dat hierin ook verandering
zal komen. Ook de plicht tot het
verstrekken van gegevens over der
den is niet hersteld in dezelfde mate
als zij vroeger bestond.
Al met al wordt de positie van
de belastingbetaler hierdoor wel
iets gunstiger, al zal het hem niet
voldoende zijn. En daarom is het
ook niet zeker of de geesten hier
door verzoend raken.
Of de kronen luister... tonen
Volken, staten bloeiend staan
Langer stonde duur' hun ronde
Maar hun avond spoedt toch aan.
(Willem Bilderdijk)
Als er één man geweest is, die
de Hollandse dichter deze woorden
had kunnen nazeggen, was het wel
Gustav V, Koning van Zweden, die
Zondag in de ouderdom van 92 ja
ren is overleden.
Hij overschreed de leeftijd der
zeer sterken en heeft een der meest
bewogen tijdperken in de wereld
geschiedenis bewust meegemaakt.
Het naburige Duitsland zag hij, on
der leiding van Bismarck, uitgroeien
tot een keizerrijk, en als jongeman
vernam hij hoe de oude Wilhelm
van Pruisen in de spiegelzaal van
Versailles tot Duits Keizer werd
gekroond. Hij maakte het mee, dat
in diezelfde spiegelzaal het dood
vonnis over dit keizerrijk getekend
werd, hij ervoer maar al te zeer
de onbehagelijke nabijheid van
Adolf Hitlers Derde Rijk en zag
ook dat ineenstorten. Hij heeft de
oude Koningin Victoria van Enge
land goed gekend, zag de Engelse
troon achtereenvolgens ingenomen
door Edward VII, George V, Ed
ward VIII en George VI. Hij heeft
het Habsburgse huis in zijn glans
periode zowel als in zijn verval ge
zien, en hielp krachtig mee om zijn
land te houden uit twee catastro-
phale wereldoorlogen.
GEEN ORNAMENT
Hij hielp krachtig mee... ja, want
Gustav V was geen vorst, die het
koningschap beschouwde als een
ornament. Hij werkte hard, zoals
al Je Bernadottes en op het gebied
der buitenlandse politiek was hij
een autoriteit.
Hij is het geweest, die het initia?
tief nam tot een samengaan der
Scandinavische landen, waardoor
ze neutraal bleven in Wereldoorlog
I. Tijdens wereldoorlog II gelukte
hem dit niet, maar zijn eigen land
hield hij er buiten, zij het ten koste
van zekere concessies aan Hitler-
Duitsland.
Lange tijd stond hij als vorst aan
het hoofd van de staat en benoemde
en ontsloeg zijn eigen ministers,
maar de kentering naar links had
ook in Zweden ingezet en de so
cialisten vqerden een felle strijd om
de macht.
Hun tegenstanders hebben toen
geprobeerd het socialistisch streven
als anti-monarchistisch aan de kaak
te stellen en trachtten de koning
aan hun zijde te krijgen. Maar de
socialisten werden geleid door de
grote staatsman Branting, en toe
vallig hadden de koning en de so
cialistische leider samen college ge
lopen en kenden ze elkaar zeer
goed. Gustav handhaafde zijn posi
tie boven de partijen en bleef die
positie alle jaren door behouden.
Vele rechten en bevoegdheden,
waarop hij krachtens de grondwet
aanspraak had kunnen maken, liet
hij stilzwijgend schieten, hij paste
zich op zeer tactvolle wijze aan de
nieuwe tijd aan. Daarom is in Zwe
den de monarchie nimmer bedreigd
geweest en gold van Gustav V het
geen volgens de overlevering eens
tegen de stamvader van zijn huis,
Napoleons maarschalk Bernadotte,
was gezegd: Het enige gevaar dat
U in Zweden bedreigt, is een ver
koudheid en die kunt U voorkomen
door overschoenen te dragen.
GUSTAV V ALS MENS
De oude koning, graatmager
maar vitaal tot het laatst, was een
minnelijk en bemind mens. Het be
wustzijn van de grote persoonlijke
genegenheid zijner onderdanen
moet zijn leven bij de voortduur
hebben verlicht. Hij was een demo
craat in zijn hart en behoefde als
zodanig nimmer te poseren, maar
wist zich nochtans zonder moeite
als vorst te doen respecteren.
Hij was een groot sportsman, zo
wel in de geestelijke als in de let
terlijke betekenis van het woord.
Tot op hoge leeftijd ging hij op de
jacht en het tennisspel heeft hij in
Zweden populair gemaakt. Aan de
Rivièra met name hanteerde hij het
racket met groot succes en „Mr.
G.", zoals hij op de banen bekend
stond, was een niet te onderschatten
tegenstander; met bridgen versloeg
hij eens de bekende Amerikaanse
expert Culbertson. En nog slechts
enkele jaren terug ging het verhaal
dat Zijne Majesteit er nog altijd
plezier in had het gezelschap te
verbazen door plotseling, gezeten
op zijn stoel, zijn voeten achter in
z'n nek te leggen...
GEEN REGERINGSRECORD
In aanmerking genomen zijn zeer
hoge leeftijd, heeft Gustav betrek
kelijk kort geregeerd. Hij kwam in
1907 op de troon en heeft dus zijn
gouden regeringsjubileum niet ge
haald. Zijn zoon de kroonprins
Gustaaf Adolf heeft, evenmin als
zijn vader, zijn tijd in ledigheid
doorgebracht. Als archaeoloog is hij
al lang geen amateur meer, maar
een geleerde van reputatie.
Al hebben de Zweden het gou
den jubileum van hun koning niet
kunnen vieren, zij hebben geen ge
legenheid voorbij laten gaan om
hem te laten jubileren en te bejube
len. Bij tal van gelegenheden bleek
de grote aanhankelijkheid van de
overigens nuchtere Zweden voor
hun oude koning, die ofschoon van
Franse oorsprong, zo geheel en al
één met zijn Noordelijke onderda
nen geworden was.
Thans is hij gestorven... een
man die in de volle zin des woords
heeft geleefd. Een vorst, die zich
wist te handhaven in een tijd waar
in de kronen over de straat rolden
en het koningschap van gedaante
en inhoud veranderde. Een mens,
die hield van zijn medemensen en
daardoor op hun genegenheid staat
kon maken.
Ook op koning Gustav is het
woord van Bilderdijk van toepas
sing geworden, maar in het in deze
tijd heersende cultuurpessimisme
staat zijn gestalte als een symbool
van eerlijke plichtsbetrachting, van
diep-menselijke vorstelijkheid, van
verantwoordelijkheidsbesef en van
schier onuitblusbare levenslust. De
zon, die zijn levensavond tot het
laatst toe verhelderde, is onder ge
gaan.
Koning Gustaaf V op 92-jarire leeftijd overleden, wordt opgevolgd door zijn
óff-jarige zoon Gustaaf Adolf. Opname van Koning Gustaaf met zijn achter
kleinzoon de nieuwe kroonprins Karei Gustaaf en rechts de nieuwe Koning
Gustaaf VI.
WEINIG ANIMO VOOR VERVOLGONDERWIJS
SUBSIDIE CHR. KLEUTERSCHOOL
SLUIT AAN BIJ EEN ZIEKENFONDS
Dinsdagavond 31 October jl. om half
acht vergaderde de Oud-Vossemeerse ge
meenteraad. Voorzitter: Mr. J. J. Versluijs,
secretaris dhr. v. d. Ploeg. Afwezig dhr.
v. Gorsel.
Na opening en notulen merkt weth. Dane
op, dat z.i. niet duidelijk in de notulen
naar voren komt, dat men aan de A.V.O.-
werkplaats ook ponds-ponds-gewijze zal
bijdragen en niet maar 1000,zal geven.
Opgemerkt wordt daartegenover dat een
besluit is gevallen van max. 1000,hoe
wel is gezegd, dat men verhoudingsgewijze
zal bijdragen. Dat is dan ook de bedoeling.
Te rekenen vanaf 1 Januari 1948 wordt
de pensioengrondslag van de secretaris op
nieuw vastgesteld.
Een volgend punt gaat over het vervolg
onderwijs voor de rijpere niet meer leer
plichtige jeugd. Hiertoe is van de Hoofden
der drie lagere scholen ter plaatse een
opgave ingekomen. Het hoofd van de O.
L.S. bericht, dat hij tot op heden 4 a 5
cursisten genoteerd heeft en door dit ge
ringe aantal heeft hij maar geen leerplan
enz. ingestuurd.
Bij de St. Antoniusschool is het niet veel
beter gesteld. Ook het Hoofd daarvan be
richt 5 leerlingen voor het vervolgonderwijs
te hebben ingeschreven. Hij zou eventueel
6 November a.s. beginnen met de lessen,
die tot 21 Maart d.a.v. duren.
Van de School met de Bijbel is een op
gave van 14 cursisten. Daar wil men 23
October aanvangen en voortgaan tot
Woensdag 28 Maart.
Het voorstel van B. en W. is om de
laatste school gelegenheid te geven voor
het vervolgonderwijs, mits het gemiddelde
aantal 8 cursisten blijft. Onder die voor
waarde kunnen ook de andere scholen
eventueel nog beginnen.
Dhr. v. d. Klooster vindt het zeer jam
mer, dat er zo weinig leerlingen voor dit
onderwijs zijn. De voorzitter vindt dat ook,
maar merkt op, dat er velen naar de land-
bouwcursus gaan.
Dhr. Mees vindt het ondanks dat laatste
toch een belachelijk klein aantal, als men
ziet wat er nog op straat rondloopt. De
andere leden zijn het daarmee eens.
Dhr. Istha vraagt of er geen mogelijkheid
is dat de andere 10 leerlingen, die bij de
andere scholen zijn opgegeven dat vervolg
onderwijs aan de School met de Bijbel krij
gen, anders worden die gedupeerd.
De voorzitter: Dat moeten de onderwij
zers dan zelf uitmaken.
Weth. Dane zou er niet het minste be
zwaar tegen hebben, wanneer het op die
manier zou samenvloeien en het onderwijs
door dhr. Melissen zou worden gegeven.
De voorzitter zegt, dat men zulks niet
dwingend kan voorschrijven, wanneer ze
er 8 hebben kan het ook daar doorgaan.
Z. h. st. wordt het voorstel van B. en W.
aangenomen.
Een volgend voorstel is het toekennen
van subsidie aan de Alg. Chr. Kleuter-
school. De voorzitter wijst er op, dat dit
punt in vorige vergadering is aangehou
den, omdat men nog inzage van de reke
ning wenste. Deze is thans overgelegd en
over 1949 waren de inkomsten ƒ4169,13
de uitgaven ƒ4170,51, alzo een nadelig slot
van 1.38. Daarin was dus de subsidie
van de gemeente inbegrepen en voorts een
grote stichtingscollecte. Bij de uitgaven wa
ren ook bijzondere posten die na dit eerste
jaar niet terugkomen: leermiddelen, banken,
enz. B. en W. stellen voor om na deze
toelichting ook dit jaar weer subsidie te
verlenen. Dh. v. d. Klooster wijst er op,
dat de uitgaven nu toch belangrijk lager
zullen zijn. Dat klopt ook met de begroting,
antwoordt de voorzitter, maar dat is ook
het geval bij de inkomsten. Men mist nu
immers de oprichtingscollecte. De inkom
sten voor 1950 zijn geraamd op ƒ2675,
de uitgaven op 2835,alzo een nadelig
saldo van 160,Zonder gemeentesubsidie
kan het dus niet.
Allen stemmen voor het voorstel om weer
subsidie te verlenen.
Zonder bezwaar worden vergoedingen
toegekend aan personen, die kinderen op
een school hebben, waarvoor reisvergoe-
ding kan worden aangevraagd. Betrokke
nen deden hiertoe het verzoek, zoals dhr.
Melissen, Droogers, Adriaanse, Wed. Goor-
den.
Een nieuwe instructie voor de gemeente
geneesheer en regeling van diens wedde
wordt na uitvoerige bespreking vastge
steld. De landelijke regeling is thans zo,
dat ongeveer 15 cent per inwoner als jaar
wedde voor de gemeentegeneesheer wordt
vastgesteld. Men moet dit evenwel plaat
selijk apart bekijken. Door de verplichte en
vrijwillige verzekeringen wordt het werk
van de gemeentegeneesheer als zodanig en
zoals dat vroeger was steeds minder (voor
Armlastigen). En het is de bedoeling, aldus
de voorzitter, dat de mensen steeds meer
bij het Ziekenfonds aansluiten. Daarom
stellen B. en W. thans voor de gemeente
geneesheer een vast bedrag toe te kennen
van 406,en daarboven de mensen die
nog op de lijst van Armlastigen staan en
niet verzekerd zijn eventueel te laten be
handelen op rekening, nl. voor een bedrag
zoals de Rijksverzekering dat heeft, behou
dens voor dure medicamenten, waarvoor
aparte berekening kan plaats hebben.
Dhr. Mees vraagt zich af of er geen
misbruik van wordt gemaakt. Men wil de
laatste tijd nogal gemakkelijk een gratis
doktersbehandeling hebben. De voorzitter
stemt toe, dat er op de lijst voorkwamen
en komen die daarop niet moesten staan,
terwijl anderen er op horen, maar dat is
niet te voorkomen. Dit alles, zo vervolgt de
voorzitter, wordt steeds meer en meer een
zaak voor de diaconiën, waarbij de mensen
in overleg met deze instanties zouden moe
ten verzekeren.
Wethouder Dane vindt dat het zieken
fondswezen zover is opgevoerd, dat velen
het niet meer kunnen betalen.
Dhr. Mees meent dat daardoor te meer
de diaconie in deze de grote toon moet aan
geven. De voorzitter vindt ook dat de
diaconeën hierover moeten worden ingelicht.
Dhr. v. d. Klooster kan zich wel met
vorige sprekers verenigen, maar hij vindt
het een bezwaar dat de lijst van armlastigen
waarschijnlijk niet zal verminderen. Hij be
doelt niet hen, die van Drees hebben, maar
als men het moet doen met Ouderdomsrente
en landbouwpensioen, dan komt men niet
Dokter P. J. Duinker te Tholen,
tel. 40.
Dokter J. Vermet te Nieuw-
Vossemeer, tel. 10.
verder dan een gulden of 12 per week
De voorzitter zegt, dat die lijst niet gro-
ter ^al worden, wanneer men van de ver
plichte- op 65-jarige leeftijd naar de vrij-
wdhge verzekering overgaat, al of niet met
oenuip van de diaconie.
Weth. Dane wijst er op, dat er altijd men
sen zijn die niet voldoende inkomen hebben
om te kunnen verzekeren. Zij wijst alles in
de richting van de diaconie, die beter de
premie kan betalen, dan bij eventuele ziekte
hun leden te moeten ondersteunen.
Dhr. v. d. Klooster vindt het in aan
sluiting op wat weth. van Driel daaromtrent
heeft meegedeeld, verkeerd dat men daar als
diaconie niet aan mee zou doen en afwijzend
tegenover staat.
Weth. Dane vindt ook, dat het het mooi
ste zou zijn, wanneer de drie diaconieën het
eens werden in dit opzicht in overleg met
het Algemeen Armbestuur. Men zou dan
allen kunnen verzekeren vrijwillig na
dat de verplichte verzekering ophield en
voor degenen die dat niet kunnen de premie
heipen betalen, eventueel de diaconie en het
Alg Armbestuur gezamenlijk. Dat zou voor
beiden voordeliger zijn dan uit te moeten
betalen bij ziekte.
Zonder hoofdelijke stemming wordt daar
na de nieuwe instructie voor de gemeente
geneesheer aangenomen. Bereids verklaart
de voorzitter dat dokter Renes daarmee in-
stemt. De oude regeling, waarbij het salaris
op 1000.stond, wordt dat met ingang
van 1 Juli jl. ingetrokken.
VERPLAATSEN PALEN
AAN DE HAVEN
De controleur der Verenigde Suiker
fabrieken heeft een verzoek ingediend om
gedurende de bieten campagne enige palen
op de haven te verplaatsen voor betere
lossings- en laadmogelijkheden. Dit verzoek
is met opzichter Blaas besproken, die de
zaak heeft onderzocht en een rapport heeft
ingediend.
Daarin wordt geadviseerd de nodige
palen tot op \]/2 meter van de kant terug
te brengen, waarvan de beschoeiing geen
nadeel zal ondervinden ten minste van
wagens met minder dan 4 ton gewicht.
Weer is dat bericht aan de controleur, die
schrijft, dat daarmee de moeilijkheden zou
den zijn opgelost.
Dhr. Aarnoudse vindt dat men de haven
zo productief mogelijk moet maken en kan
zijn stem geven aan het verplaatsen van
die palen.
Dhr. Mees vraagt of het niet mogelijk is
de palen daar definitief te laten staan
op lJ/2 meter. De voorzitter meent van niet,
daar het juist gaat om niet meer dan een
4 tons gewicht. Bij grind bijv. zou de vracht
wel zwaarder kunnen zijn en nadelig voor
de beschoeiing.
Weth. v. Driel is het toch met dhr. Mees
eens om die mogelijkheid te zoeken.
Tenslotte zijn allen voor het verplaatsen,
waarbij men nadien nog zal zien of men ze
kan laten staan.
De heer W. de Korte te Tholen vraagt
met ingang van 1 Dec. 1950 ontslag als
gemeente-ontvanger alhier in verband met
het bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd op 5 November a.s. Met alg. st.
wordt hem eervol ontslag verleend. De voor
zitter wenst hem een spoedige beterschap
toe en nog een goede rustperiode na zijn
pensionering, dankt hem voor het verrichte
werk.
De punten 9 en 10, t.w.: vervulling der
vacature (gem. ontvanger) en „mededelin
gen worden tot na de rondvraag bewaard
om in besloten zitting te behandelen.
RONDVRAAG
Dhr. Istha vraagt of er hier nu ook geen
commissie van sociale bijstand moet worden
benoemd, waar de overbruggingsuitkeringen
weer in 't zicht zijn.
De voorzitter antwoordt, dat er zo'n
commissie is.
Dhr. Istha begrijpt dan niet, waarom er
niemand van de vakbeweging in zit, dat
moet toch. Dat weet de voorzitter niet.
Dhr. Istha weet dat wel en stelt voor zo
spoedig mogelijk iemand van de vakbewe
ging te benoemen in die commissie.
De voorzitter zal deze kwestie vlug
onderzoeken.
Dhr. Istha vraagt ook hoe het gaat met
de beloning van de losse gemeentearbeiders.
De voorzitter antwoordt, dat deze volgens
het geldende loon worden uitbetaald. Dit
wordt aan het arbeidsbureau gevraagd.
Dhr. Istha begrijpt niet uit welke bron die
instantie het heeft. Men moet dat toch doen
volgens de C.A.O. als het een landarbeider
is en is het een vakman, dan volgens een
voor die vastgestelde regeling. Het uurloon
voor de arbeider is 80)4 cent per uur, hij
hoorde dat de gemeente 76)4 cent heeft uit
betaald.
De voorzitter zal het nader onderzoeken.
Dhr. Istha heeft ook nog een klacht van
de slagers over het noodslachthuis, waar de
