WEEKBLDD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
UIT EIGEN LAND
„Ze zijn weer van de straat
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Commentaar
De derde Loonronde
maar meer productiviteit.
99
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
OP COMMENTAAR
6e Jaargang No. 43
8 September 1950
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.— per
kwartaal franco p.p. 1.25
Prijs per nummer 8 cent
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
De prijsstijgingen in de laatste
tijd hebben het evenwicht, dat tus
sen lonen en prijzen moet heersen,
verstoord. Als gevolg hiervan moet
de verstoring der arbeidsrust wor^
den gezien. De vertegenwoordigers
van de werkgevers en de werkne
mers hebben over deze kwestie al
enige tijd geleden besprekingen ge
opend. De ontwikkeling der prijzen
wordt bestudeerd en men beraadde
zich over de te nemen stappen. De
conflicten, die vooral in de havens
sterk tot uiting kwamen, hebben het
proces verhaast en de eis was on
omwonden een derde loonronde.
De regering heeft zich hierover
thans uitgesproken. Dat had ze al
eerder gedaan, maar niet in posi
tieve zin. Zij verklaarde de eerste
maal, dat aan een verhoging der
lonen een verhoging der productie
vooraf dient te gaan. Bij de tweede
loonronde is men op de verwachte
productieverhoging vooruit gelopen.
En zo zei men, nu kan dit niet meer,
wil men niet in het economisch
moeras geraken. Er werd toen een
andere maatregel overwogen, nl.
werktijdverlenging.
Zowel van werkgevers als van
werknemerszijde zijn hiertegen ern
stige bezwaren ingebracht. Men
meent in deze kringen, dat andere
maatregelen - zoals het ploegen-
stelsel en verbetering der industriële
outillage tot het beoogde doel
leiden.
Ook de herinvoering van reek
sen prijzen-vaststellingen werd over
wogen en de regering stond hier
aanvankelijk niet afwijzend tegen
over. De door de vakbev/eging ge
vraagde prijsbeheersing mag ech
ter alleen gelden voor de binnen
landse markt. Anders zou de export
hiervan nadelen ondervinden.
Zoals gezegd werd omtrent deze
kwestie een regeringsverklaring be
kend gemaakt, nl. Woensdagavond
jl. En daaruit is gebleken, dat de
regering voor de drang van werk
gevers en werknemers is bezweken.
Het standpunt, dat een verhoogde
productie vooraf diende te gaan
heeft ze niet kunnen handhaven.
Want de derde loonronde is er
reeds. Vanaf deze week een loons
verhoging van 5 met een mini
mum van 4 cent per uur, maar ook
met een maximum van 180,1 per
jaar. Dit geldt dan voor personen
van 23 jaar en ouder. In de verkla
ring werd gezegd, dat de Regering
besloten heeft de gevraagde be
schikking uit te voeren om het be
houd van de sociale rechtvaardig
heid. Toch bleef wel de voorwaarde
gehandhaafd, dat de productie om
hoog moet. En dat is wie zal het
ontkennen een rechtvaardige eis.
Immers, anders blijven we zeker in
het gevaarlijke kringetje van lonen
omhoog prijzen omhoog lonen
omhoog, lopen. Er is geen andere
mogelijkheid om dat op te vangen
dan door verhoogde productie.
Zeker, de prijsstop kan er iets aan
doen, maar de fabrikanten zouden
immers voor verschillende produc
ten. na verhoogde lonen aan de
arbeiders, ook weer met een gerecht
vaardigde eis kunnen komen, die
producten te verhogen,
In elk geval wil de Regering
nauwlettend toezien op de prijzen
van de producten. Eventueel zullen
prijzen voor verbruiksartikelen
worden vastgesteld. Andere artike
len zullen op de prijs worden onder
zocht en zo nodig zal worden in
gegrepen. Zeker wil men onnodige
prijsverhoging tegengaan. Al met al
gaat het dus weer in de richting van
de prijsbeheersing. Een weinig aan
lokkelijk vooruitzicht, maar die
nodig kan zijn om het reeds genoem
de kringetje om te zetten in een
ongetwijfeld zeer steile, maar toch
meer rechte weg naar een econo
mische en financiële oplossing.
Zo spoedig mogelijk zal de Rege
ring nadere beslissingen nemen om
trent de kinderbijslag, overheids
personeel, enz.
Lang heeft onze regering het nog
uitgehouden, als we het buitenland
goed bekijken, maar toen men
meende dat het buiten een derde
loonronde zou gelukken, ging het
precies de andere kant uit. Een
derde loonronde is een feit gewor
den. En het is voldoende bekend,
dat er weinig is, dat zo diep inwerkt
op de economische verhoudingen als
de verhoging van de lonen, wan
neer deze verhoging niet precies
uitgebalanceerd is tegen de andere
factoren, die er mee samenhangen.
Indonesië heeft niets te eisen
De kwestie Nieuw-Guinee houdt
nog steeds de gemoederen bezig. De
Australische minister van Buiten
landse Zaken, Spender, die dezer
dagen een bezoek bracht aan ons
land heeft nog eens duidelijk het
Australische standpunt t.a.v. Nieuw
Guinee onderstreept. Indonesië
heeft, zo verklaarde deze minister,
niets te eisen inzake de status van
het eiland. Elke oplossing, die in de
richting gaat van een Indonesisch
beheer is voor Australië onaan
vaardbaar. De minister zou het
daarom zeer onverstandig vinden,
wanneer men zou trachten een for
mule te vinden, die, in welke be
woordingen ook gesteld, uiting zou
geven aan een niet-gerechtvaardig-
de Indonesische eis.
De Nederlandse regering heeft
slechts met een dementi het conflict
aangeroerd. Zij sprak nl. tegen, dat
Nederland ooit beloofd heeft het
geschil over Nieuw-Guinee op te
lossen zonder bemoeienis van der
den. De berichten hierover zijn vol
komen uit de lucht gegrepen. V/ijst
deze verklaring niet in de richting
van een Nederlands verzoek aan de
Uno om dit geschil tussen Neder
land en Indonesië te behandelen
In dit licht moet dan ook het voor
nemen der Indonesische regering
om binnenkort het lidmaatschap der
Verenigde Naties aan te vragen,
gezien worden.
Indonesië wenst rekening te hou
den met de mogelijkheid, dat het
geschil voor de Uno gebracht wordt
ZELDZAME OPGRAVING IN DE NOORD-OOST POLDER
BIJ DE „KUST" VAN SCHOKLAND
Dit vissersschip, dat vermoedelijk gebruikt werd voor het transporteren van
„zwerfstenen" voor de kustverdediging van het eiland Schokland, is waarschijnlijk
vergaan in de 16de eeuw.
Dit wordt door deskundigen afgeleid door de aardewerkresten die in het schip
.werden gevonden. Het schip moet uit de 15de eeuw dateren.
Het niet-lid zijn, betekent dan een
nadeel. Een tweede factor, die ge
leid kan hebben tot dit besluit, kan
ook het besef zijn, dat Indonesië niet
neutraal kan blijven in de contro
verse tussen Amerika en de Sowjet-
Unie. Het gebeuren in Korea kan
hiertoe de stoot hebben gegeven.
Over de mogelijkheid, dat nu het
mislukken der besprekingen tussen
Nederland en Indonesië laatstge
noemd land over zal gaan tot sanc
ties, wordt veel gesproken. Dr.
Soebardjo, adviseur van het Minis
terie van Buitenlandse Zaken der
republiek Indonesia, verklaarde dat
zijn land niet zou overgaan tot
dwangmaatregelen, als het geschil
niet opgelost kan worden. Hij voeg
de hier aan toe, dat men het vraag
stuk altijd nog aan het Uniehof voor
Arbitrage kan voorleggen. Het is te
hopen dat men zich in Indonesië
deze verklaring zal weten te her
inneren, als het eenmaal zover komt.
Inmiddels is de nieuwe Indone
sische regering bekend. Dhr. Roem,
wordt in dit kabinet Minister van
Buitenlandse Zaken en zal daarom
ons land spoedig verlaten. Zijn op
volger is nog niet bekend.
Het rokertje nog duurder 1
De voorgenomen accijnsverhoging
op de sigaretten stuit op ernstige be
zwaren bij de sigarettenindustrie en
met recht. Wanneer deze verhoging
doorgaat, zal de prijs van een pakje
sigaretten gemiddeld met 35 cent
stijgen. Als gevolg hiervan zal het
gebruik dalen, zo menen de fabri
kanten en zal de belangstelling voor
shag-tabak stijgen. Al met al zal de
minister geen grotere opbrengst aan
accijns hebben, terwijl de sigaretten
industrie voor grote moeilijkheden
.komt te staan. De oorzaak van deze
mogelijke prijsstijging moet niet al
leen gezocht worden in de accijns
verhoging. Vermoedelijk door de
oorlog in Korea is de prijs van de
tabak in Amerika gestegen. Vooral
de goedkopere soorten werden
duurder.
Bij de doorberekening in de ver
koopsprijs van deze stijging is de
verhoging van accijns inbegrepen,
zodat het geen verwondering mag
baren, dat het eindproduct zo duur
wordt.
Ook de wol dreigt duurder te
worden. In Australië liggen de
prijzen ca 45% hoger dan voorheen.
De behoefte in de wereld ligt thans
hoger dan de productie. Vooralsnog
zal in Nederland de prijsstijging niet
aan deze factor geweten kunnen
worden, want het duurt nog maan
den, voordat de duurdere wol in
Nederland gebruikt zal worden. De
mogelijkheid van stijging schijnt
voor sommige fabrikanten echter
graag aangegrepen te worden om
de producten nu vast in prijs te ver
hogen.
Speruren
Het is deze week officieel bekend
gemaakt, dat we op sommige uren
in het winterseizoen weer zuinig
zullen moeten zijn met het stroom
verbruik. Anders komt er overbe
lasting. Maar daarover zal men
binnenkort nog wel iets lezen.
Een zucht van verademing ont
snapt menige moeder, nu de va-
cantie weer achter de rug is. Nu
zit haar grut weer veilig op school
en de groteren, de belhamels, kun
nen geen kattekwaad meer uitrich
ten. Geen burenruzie langer om een
bal tegen de ruiten; geen kwaaie
boer, die de zwervers van zijn land
verjaagt; geen gezanik meer met de
politie voor verkeersfouten op de
weg of struinen in andermans tui
nen.
Met het openen van de school
deuren is eensklaps heel het beeld
van het openbare leven veranderd.
Reizigers in trein of bus v/orden
niet langer beklommen of verdron
gen door kleuters, die met hun
zwoegende moeders de ruimte vul
len; de bedaagde wandelaar op het
trottoir voelt zich niet meer opge
schrikt door een hem rakelings
voorbijflitsende autoped; geen met
pak en zak beladen fietsertjes ja
gen meer voort naar het strand,
noch zeulen hun vrachtje naar het
kamp over de mulle heipaden.
Landwegen en stadsstraten schijnen
schoongeveegd met een bezem, die
al dat lastige gespuis door het gat
van de schooldeur heeft samenge
dreven.
Een verpleger in het ziekenhuis
verontschuldigde zich tegenover
een patiënt, die hij een tijdje had
verwaarloosd, met te zeggen, dat
het vacantie was. De patiënt dacht,
dat de broeder doelde op gebrek
aan personeel doordat een deel
hiervan vrijaf had. Maar de ver
pleger hielp hem uit de droom: ,,In
de vacantie hebben wij het zo druk
met het verbinden van kinderen, die
een ongeval hebben gekregen. Er
komen hier zo dagelijks wel een
twintig tot dertig van die broekies,
de één met een geschaafde scheen,
de ander bebloed door een glas
scherf, een derde met een verstuikte
enkel of met een gebroken pols."
Begrijpelijk nietwaar: diezucht
van verademing, nu de vacantie
weer om is. En toch geeft die zucht
te denken. Zij toont aan, dat vrij
heid een moeilijke opgave is. We
begeren de vrijheid, maar als we
ze hebben, weten we er vaak geen
weg mee. Ze wordt menigeen onzer
eer tot een last dan tot een vreug
de. Ja, die vreugde geeft vaak juist
de last. Laat de hond los of Uw
kinderen, dan voelt ge terstond wat
het woord „uitgelaten" betekent. De
jeugd, die een tijdje vrij krijgt van
de dagelijkse tredmolen der school,
is uitgelaten in dubbele zin. De
remmen zijn los, de spon is uit het
vat en de opgekropte energie barst
er uit. Vrij van school kan wel niet
anders betekenen dan uitbundig
heid, dartel en luidkeels plezier, be
hoefte aan wildemansspel en brood
dronken krachtpatserij.
Het kind staat nog dichter bij de
natuur dan de ouderen. En hoe
kunnen zelfs deze ouderen blijk ge
ven, dat ook zij eens willen uitra
zen. De kermis met haar zonder
linge zweef- en botspartijen, de
schiettent en de vrolijke keuken, het
feestelijk drinkgelag, wat zijn het
anders dan uitlaatkleppen voor de
in de dagelijkse sleur te sterk aan
banden gelegde 'natuurlijke energie?
Men zegt wel, dat ook de revoluties
en oorlogen, de misdaad en het ge
weld niet zozeer het doel moeten
dienen dat men ervoor aangeeft,
maar eigenlijk bestemd zijn om de
wilde in de mens zijn kans te geven
en de beschaafde burger gelegen
heid te verschaffen om zijn avon
turiersneigingen te bevredigen.
In het straatschendende, vechten
de, tegen de regels ingaande, waag-
halzende kind-met-vacantie komt
de avonturier om de hoek, die in
de Indianenboeken, cowboy-verha
len en spannende films hem reeds
de heerlijkheden van het ongebon
den bestaan voor ogen heeft ge
toverd.
Die avonturier onderdrukken,
hem het leven onmogelijk maken,
zou wel het domste zijn wat wij
kunnen doen. Wij moeten deze na
tuurlijke drift in goede banen lei
den, aan die drang tot ontplooiing
van energie een uitlaat verschaffen,
welke er het schadelijke karakter
aan ontneemt. Dit is het doel van
die nooit genoeg te prijzen instel
lingen, welke zich wijden aan va-
cantie-bezigheden voor het kind.
Want onze tegenwoordige jeugd
mist het voorrecht der vroegere ge
slachten, die ongestoord zich in een
vrije wereld mochten uitleven. Het
prikkeldraad en het bordje „verbo-
Dokter L. D. A. Looysen te Tho
len, tel. 49.
Dokter R. C. Renes te Oud-
Vossemeer, tel. 19.
den toegang" ontnemen steeds gro
ter terreinen aan de speelgelegen-
heid van de jeugd. Zij kan alleen,
met gevaar overreden te worden of
een bekeuring te krijgen, op de pu
blieke straat ballen of krijgertje
spelen. En in welk huis zijn nog
de grote zolders van vroeger, waar
men kon ravotten en verkleedpar
tijen kon aanrichten zonder door
ouders te worden lastig gevallen
Elk sportpark, elk kampeerter
rein, elke speelweide, elk strand en
elk natuurbad is een oase in deze
woestijn van verboden en beperkin
gen. Iedere onderwijzer, vader of
moeder, iedere jeugdleider of -leid
ster, die zich in de vacantie heeft
beziggehouden met de „uitgelaten"
schoolkinderen, verdient de dank
der gemeenschap, daar zij het de
jeugd mogelijk hebben gemaakt
haar vrije tijd gediciplineerd en toch
uitbundig te besteden en hierdoor
nieuwe lichaams- en geestkracht op
te doen voor de school, die hen
weer opsluit nu ze van de straat
zijn verdwenen.
H. G. Cannegieter
(Nadruk verboden).
Theorie en practijk, ze lopen lang
niet altijd parallel. Wanneer uit de
practijk blijkt, dat de theorie zich
daarbij moet aanpassen, dan dient
men niet halsstarrig aan die theorie
vast te houden. Dit laatste willen
ook wij niet, nu ons is gebleken, dat
de theorie en de practijk aangaande
de aangewezen gemeente voor de
werkplaats A. V. O. niet geheel
met elkaar overeenstemmen.
In ons commentaar van drie
weken geleden wezen wij er
op, dat Tholen ons voor deze
werkplaats de meest geschikte ge
meente leek. Althans voor die eerste
centrale werkplaats voor de minder-
valide personen. En die mening was
op de volgende theorie, gebouwd:
Tholen het centrale punt wat bus
vervoer aangaat. Wanneer men be
gint met één ploeg van 8 personen,
èn wanneer men verhoudingsge
wijze bijdraagt èn wanneer er in de
gemeenten direct al meerdere gega
digden zijn, dan zal de verdeling
van die eerste 8 man zo zijn: Tholen
twee, de overige Thoolse gemeenten
één persoon. Zo zou het logisch zijn
geweest en dat was het volgens
onze theorie dat de vervoerskos
ten het geringst waren, wanneer
die werkplaats in Tholen kwam.
Neem St. Annaland en Oud-Vosse-
meer, waar vandaan men Tholen
gemakkelijker kan bereiken dan van
dezelfde gemeenten per bus naar St.
Maartensdijk. Poortvliet is ook nog
wat dichter bij, zodat men met Tho
len zelf reeds 5 personen het goed
koopst in Tholen had. We hielden
er voorts rekening mee, dat de huur
van een ruimte in Tholen hoege
naamd niet duurder hoefde te zijn
dan elders.
En nu de practijk. Die practijk
leerden wij eerst op de Maandag
28 Augustus te Oud-Vossemeer ge
houden raadsvergadering. Daar
bleek ons namelijk, dat men inder
daad zou beginnen met een ploeg
van 8 personen, maar dat er daar
van 2 uit St. Maartensdijk, 2 uit
Stavenisse, uit Tholen, Scherpenisse,
St. Annaland en Oud-Vossemeer
ieder 1 zullen komen. Uit Poortvliet
geen. Nu is het dus precies anders
dan bij onze theorie, toen er 5 het
goedkoopst in Tholen zouden komen,
terwijl er nu 5 het goedkoopst naar
St. Maartensdijk kunnen worden
vervoerd.
Een tweede zeer belangrijke fac
tor is ook de huur van het pand.
Leest u maar: Een commissie be
rekende, dat het vervoer naar Tho
len 1232,40 per jaar zou kosten
en naar St. Maartensdijk 863,
Dat is de reeds genoemde factor.
Ten tweede bericht die commissie,
dat Tholen een ruimte kan aanbie
den voor 520.per jaar (vml.
distributiekantoor) en St. Maartens
dijk een ruimte voor 156,— p. jaar.
Alles bijeen zien we dus, dat St.
Maartensdijk op goedkopere wijze
deze eerste werkplaats kan exploi
teren en daarom wensten we dit
„commentaar op commentaar" niet
achterwege te houden. Temeer om
dat het er noch bij ons, noch bij de
gemeentebesturen om gaat, dat die
werkplaats persé in een bepaalde
gemeente moet komen, maar omdat
het er in de eerste plaats om gaat
de in dit verband bedoelde mensen
aan een werkgelegenheid te helpen,
die op de goedkoopste manier kan
worden geëxploiteerd. Dat vond ook
de Oud-Vossemeerse Raad, die als
eerste een besluit nam om het ge
vraagde renteloos voorschot te ver
lenen, de idee van deze werkplaats
zeer waarderend. En dit college
koos begrijpelijk de gemeente, waar
die werkplaats het goedkoopst kan
worden gevestigd.
Verheugend is, dat blijkbaar zon
der aarzelen wordt doorgezet. Dat
er ook bij die andere gemeenten
maar geen obstakel meer gevonden
mag worden voor het verrijzen van
die werkplaats. Opdat die acht
mensen vast een goede werkkring
krijgen. Al is dit nog niet veel, het
is, zoals de Oud-Vossemeerse raads
voorzitter opmerkte beter die acht,
dan weer uit te stellen. Kortom: er
zit schot in. Gelukkig
