WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN SIFILIPSLAND
Nederland krijgt Ondernemingsraden
VERSCHIJ
i I 1 I
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Raadsverslag SCHERPENISSE
Commentaar
Arbeiders kunnen tevreden zijn
Novum in de geschiedenis van het Bedrijfsrecht
Verbetering Kerk- en Wilhelminastraat
komen ter sprake
Geeft dus gul aan Uw Rode Kruis
6e Jaargang No. 27
19 Mei 1950
r
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1..per
kwartaal franco p.p. ƒ1.25
Prijs per nummer 8 cent
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
(Van onze soc.-econ. medewerker)
Het is nog maar zeer kort geleden sinds onze senaat het
wetsontwerp op de ondernemingsraden tot wet verhief, daar
mee het lint doorknippend ter opening van een nieuwe weg,
leidend naar nog groter samenwerking tussen ondernemers
en arbeiders in het nationale bedrijfsleven.
Dit is zeer verheugend, omdat hiermee het bewijs geleverd is,
dat men zowel in werkgevers als werknemerskringen van zins
is arbeiders en ondernemers zo dicht mogelijk tot elkaar te
brengen, waardoor de bedrijfs-uitvoering veel soepeler zal
verlopen en de productiviteit wordt bevorderd.
De komende ondernemingsraden
zullen het saamhorigheidsgevoel
binnen het bedrijf versterken en de
ondernemer weer in contact bren
gen met zijn arbeiders, welk contact
sinds lang is verbroken door het
steeds meer verzakelijken der ver
houding van meerdere tot onderge
schikte en de zo toegenomen ar
beidsverdeling, terwijl ook de groei
van sommige bedrijven tot machtige
lichamen het contact tussen directie
en loopjongen tot een nauwelijks op
te merken knikje bij het betreden of
verlaten der fabriek was verwor
den.
De ondernemer tot medewerken
bereid kan in die nieuwe raad een
instituut vinden, dat hem confron
teert met de belangen, zorgen, vra
gen en wensen van allen, die met
hem samen de onderneming vor
men, er in werken en met hem wil
len van gedachten wisselen, over de
wijze waarop men in het belang van
allen tot de beste resultaten kan ko
men. Dit is het hoofdmotief voor
de instelling van ondernemingsra
den: men moet beseffen dat arbei
ders en leiders een gemeenschap
vflrmen met eenzelfde doel voor
ogen, welk doel ligt in een zo goed
mogelijk doen functioneren van hun
bedrijfshuishouding.
De arbeiders kunnen tevreden
zijn met de nieuwe vergadering
binnen de muren van hun bedrijf.
Deze wet immers heeft voor hen
de erkenning gebracht van hun eis
tot economische medezeggenschap.
Niet in de zin van mede-eigenaar
maar in de zin van medewerker,
welk deelgenootschap naast de
plichten, die voorop moeten staan
ook stellig rechten met zich brengt.
De ondernemingsraden zullen
worden ingesteld in ondernemingen
met minstens 25 werknemers. Ook
•in bedrijven met minder arbeiders
mogen zij worden ingesteld wan
neer de Sociaal Economische Raad
(S.E.R.) welke onlangs is samen
gesteld krachtens de wet op de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisaties
het tijdstip daarvoor heeft vastge
steld. Dit mag slechts een regel zijn
om de technische uitvoering van de
wet geruisloos te doen verlopen.
Wij hopen, dat deze bepaling niet
vertragend zal werken bij de uit
voering.
DE SAMENSTELLING
Het voorzitterschap van de raad
is toegewezen aan de ondernemer
of de persoon, die hem vervangt en
die hij zelf aanwijst. Ook daarte
gen kunnen geen bezwaren zijn.
Men kan niet verwachten, dat de
eigenaar van een bedrijf als bijzit
ter een vergadering bijwoont be
treffende zijn eigen onderneming.
De overige leden zijn alle werk
nemers, wier aantal degressief toe
neemt met de vergroting van het
aantal arbeiders, die in de onderne
ming hun brood verdienen. Het mi
nimum aantal is 3 leden en het
maximum aantal der vergadering
is 25.
De leden voor de ondernemings
raden worden gekozen uit een can-
didatenlijst, die door organisaties
van werkgevers wordt samenge
steld. Soms kan het echter in
verband met de samenstelling van
het personeel -noodzakelijk zijn
dat de candidaatslijsten worden
ingediend door een bepaald aantal
vast te stellen arbeiders zelf om
het mogelijk te maken, dat ook on
georganiseerden hun stem kunnen
laten horen. Dit laatste is noodza
kelijk om een achteruitstelling van
ongeorganiseerden te voorkomen.
De organisaties van arbeiders
krijgen dus direct invloed. Er zijn
argumenten, die daarvoor pleiten.
De vakverenigingen bezitten ver
trouwen en hebben organisatorische
ervaring. Het nadeel van deze re
geling is echter dat hier personen
buiten het bedrijf zich met interne
aangelegenheden kunnen bemoeien,
omdat er altijd ruggespraak en con
tact zal zijn tussen de vakbonden
en zijn vertegenwoordigers in de
ondernemingsraad.
ANDERS BEDOELD
In het oorspronkelijke rapport
Van Rhijn werd een andere proce
dure voorgesteld, die inhield, dat de
personeelsvertegenwoordiging iets
was dat de onderneming alleen be
trof en dus ook binnen haar muren
moest worden geregeld. Een zoda
nige regeling zou ons aangenamer
geweest zijn, maar zij heeft ook een
nadeel ten ongerieve van de vak
bonden: men zou de neiging kun
nen krijgen dat de vakcentrale
overbodig was, omdat er nu onder
nemingsraden zijn. Het heeft geen
zin dit nader te critiseren, omdat
de wet er inmiddels is en we beter
eerst de practische gang van za
ken kunnen afwachten.
Arbeiders kunnen lid zijn van de
raad wanneer zij 23 jaar zijn en
tenminste 3 jaar in de onderneming
hebben gewerkt. Men kan afge
vaardigden reeds kiezen op 21
jarige leeftijd en na een diensttijd
van 1 jaar. Is men tot lid gekozen,
i dan zit men twee jaar in de raad
en kan men bovendien na afloop
daarvan terstond herkozen worden.
VINGER IN DE PAP
Wat gaat nu zo'n raad doen?
Zij is bekleed met een aantal be
voegdheden die gedeeltelijk advise
rend, gedeeltelijk toezichthoudend
van aard zijn. Tot de laatste be
voegdheden behoren o.a. toezicht
op de naleving van arbeidsvoor
waarden in de onderneming en wet
telijke voorschriften betreffende
veiligheid, gezondheid, hygiëne enz.
Ook deelname in het beheer van in
stellingen ten behoeve van de werk
nemers voor zover daarin niet op
andere wijze is voorzien, behoort
tot haar werkzaamheden.
Van de adviserende taak noemen
we het behandelen van ingediende
bezwaren, verlangens en opmerkin
gen, de positie van arbeiders betref
fende. Verder zal men overleg ple
gen over vacanties, werkroosters
enz., terwijl de raad tenslotte voor
stellen kan doen omtrent maatrege
len, die kunnen bijdragen tot verbe
tering van de technische en econo
mische gang van zaken in de onder
neming.
Deze laatste op'merking vooral
beschouwe men aandachtig, omdat
zij op economisch terrein ligt. Dit
is een novum in de geschiedenis van
het bedrijfsrecht. De arbeiders krij
gen nu voor het eerst een vinger
in de pap bij het beheer van de on
derneming. Deze mogelijkheid is
nog voor uitbreiding vatbaar wan
neer de S.E.R. dit nodig acht.
GEEN TWEE BAZEN
Men zal ons misschien tegenwer
pen, dat deze bevoegdheden slechts
een adviserend karakter dragen.
Dat is juist, want men kan niet
eisen dat men de ondernemer het
gezag en de beslissing over zaken,
waarvoor hij uiteindelijk verant
woordelijk is, uit handen neemt.
Daarmee zou een onderneming twee
bazen krijgen, waardoor zij moeilijk
bestuurbaar wordt. Maar dit alles
neemt niet weg, dat de arbeiders
op deze wijze de gelegenheid krij
gen te tonen, wat zij waard zijn op
het terrein van het bedrijfsbestuur.
Goede ondernemers en dat zijn
nog de meesten zullen de advie
zen van dit college niet zonder meer
terzijde leggen.
In verband met de ons toegeme
ten ruimte moeten nog vele interes
sante vraagstukken rond de onder
nemingsraden onbesproken blijven.
Het gestelde is echter voldoende om
de overtuiging te versterken, dat
door deze instelling een nieuwe
fraaie gevelsteen is aangebracht in
het gebouw der bedrijfswetgeving.
Zij kan een nieuwe steun vormen
tot het behoud van de in ons land
zo hoog geroemde sociale rust.
Dr. H. R. Mes.
11 Mei jl. kwam de gemeenteraad te
Scherpenisse in openbare vergadering bij
een, waarbij alle leden aanwezig waren, j
Goedkeuring was ontvangen van Ged.
Staten op de post ad f 18.900 voor Weg
en Waterbouwkundige werken.
De 5% toeslag over het 1ste kwartaal
kan ook worden uitgekeerd, evenals voor
het 2e kwartaal 1950.
Voorgelezen wordt het verslag van de
schoolartsendienst, waaruit blijkt, dat er
ter plaatse 188 kinderen zijn onderzocht.
Hiervan werden er 11 naar de huisarts
verwezen. 9 voor t.b.c.-onderzoek, enkelen
ingeënt tegen pokken en diphterie, enigen
gewezen op wat onreinheid.
2 lokalen zijn onvoldoende verlicht. De
voorzitter zegt naar aanleiding van dit
verslag, dat het onderzoek dus een gunstig
resultaat heeft afgeworpen. Waar dit de
t.b.c. betreft zeker, daar van de 9 school
kinderen, die aanvankelijk positief reageer
den, bij nader onderzoek te Tholen vrij
bleken van deze ziekte.
In verband met het aantal leerlingen
gestegen door het 8ste leerjaar zou een
nieuwe leerkracht kunnen worden aange
steld. Hieromtrent was een brief ingekomen
van de Min. v. Onderwijs krachtens art.
56 L.O.-wet. De voorzitter wijst er evenwel
op, dat er geen voldoende ruimte is en
benoeming alzo niet kan doorgaan. De raad
legt zich daarbij neer.
Door het bestuur van het Koningin Wil-
hehninafonds voor Kankerbestrijding was
een verzoek ingekomen om op 19 Mei ge
bruik te mogen maken van een lokaal der
O.L. school, waar een spreker die avond
over de Kankerbestrijding een inleiding zal
houden. Niemand heeft daartegen bezwaar.
De afd. „Het Groene Kruis" verzoekt
om voor het jaar 1950 uit de gemeentekas
een bijdrage te mogen ontvangen van
f 400,De vereniging heeft een tekort van
f 184,en aankoop van artikelen is hoogst
nodig. Het tekort zal na die aankoop
f 600,bedragen.
De voorzitter stelt voor aan de Raad
om B. en W. te machtigen eerst nog be
sprekingen te voeren met het Groene Kruis-
bestuur. Wellicht is er een andere oplossing
mogelijk.
Dhr. Bijnagte vraagt of het waar is, dat
er armlastigen zijn vrijgesteld van contri
butie. Hij heeft de Groene Kruisvergadering
niet kunnen bijwonen. En of die van de
Diaconiën niet zijn vrijgesteld. De voorzit
ter antwoordt dat door beide kerkelijke in
stanties een bijdrage wordt verleend. Voorts
zegt hij, dat de contributie niet verhoogd
kan worden.
Dhr. Hartog vindt dat ze maar een bazar
moeten houden. De voorzitter vindt dat wel
goed, maar dan de baten besteden voor een
wijkgebouw.
Dhr. v. d. Jagt is niet voor een bazar.
Hij zal in geen geval het voorstel Hartog
steunen.
Weth. Kleppel wijst er nog op, dat er
van de gemeente ook armlastigen zijn vrij
gesteld van contributiebetaling.
De voorzitter voert aan niet tegen steun
te zijn, maar mogelijk kan het anders.
Dhr. v. d. Jagt vindt dat er zijn, die meer
contributie kunnen betalen. Hij wil dat
zelf ook wel doen, hoewel hij door Gods
zegen nimmer van de diensten van het
Groene Kruis gebruik heeft moeten ma
Dank zij UW STEUN kan
Uw RODE KRUIS zovele
VREDESTAKEN
in dienst van de
Nederlandse gemeenschap
verrichten.
GEVONDEN VOORWERPEN
Een tiental boeken, een Mexi-
uanse hoed van enorme afme
tingen, wat speelgoed en een
schildpad, dat was gisteren de
icgst van één dag op de afde-
ng gevonden voorwerpen.
H Hoeden kent men er al, ze lig-
H en er bij tientallen en van het
■antal boeken dat luchtreizigers
n een vliegtuig laten liggen kan
gemakkelijk een bibliotheek wor-
:!en ingericht.
Maar een schildpadDat
emand met een schildpad op
eis gaat, is nog tot daar toe,
maar dat hij hem vergeet, is op
z'n zachtst gezegd raadselachtig.
Maar onze schildpad zal het te
midden van zijn mede gevonden
Wm*. voorwerpen niet slecht hebben,
zolang zijn baas hem blijft verge-
illSI ten. Een van de grondstewardes
sen wist er wel raad mee en heeft
hem getroost.
ken. Hij vindt de contributieregeling niet
goed. Er zijn mensen, die wel f 25,
inplaats van f 5.kunnen betalen. Besloten
wordt dat het Dag. Bestuur het zal bespre
ken met het Groenekruis bestuur.
Een schrijven van de S.G.P. kiesvereni
ging, dat er geen gebruik werd gemaakt van
het toegezegde lokaal der school voor een
spreker, onder dank voor die toezegging en
in de hoop er bij een eventuele gelegenheid
over te mogen beschikken.
Van de Interkerkelijke Stichting Breda
werd een brief ontvangen, die voor kennis
geving werd aangenomen.
Eveneens een brief met mededelingen van
de Ver. Ned. Gem. betreffende de tentoon
stelling en geschenken voor Middelburg.
Het laatste stuk is een verzoek van Ged.
Staten de uitkering voor Krankzinnigen te
verhogen. Dit zal nader worden bezien.
BESTEMMING HOGE MARKT 7
Dat komt als derde punt van de agende
ter sprake. Voorgesteld wordt door het Dag.
Bestuur het voorste gedeelte te verhuren
aan Pleune voor f 7.25 per week onder
dezelfde voorwaarden als geldend voor de
andere gemeentewoningen met opzegging
van een week, wederzijds voor onbepaalde
tijd. Hiertoe wordt besloten.
VERBETERING KERK- EN
WILHELMINASTRAAT
De voorzitter wijst er hierbij allereerst
op, dat het destijds door de Belg gedane
aanbod tot overname van uitkomende keien
in ruil voor klinkers op niets is uitgelopen.
Het is nl. zo geworden, dat er nog geld bij
zou moeten. Daarom stellen B. en W. voor
daar niet op in te gaan. De stenen van de
Kerkstraat zijn onverslijtbaar en altijd nog
te gebruiken voor de Wilhelminastraat. Ged.
Staten hebben er geen bezwaar tegen de
post in de begroting 1949 betreffende deze
bestrating over te brengen naar de dienst '50
en 't werk te laten uitvoeren voor 'n bedrag
van max. f 18.900. Wel moeten de stoepen
in de Kerkstraat zo blijven, zeggen Ged.
Staten. Maar daar is het Dag. Bestuur niet
voor en vraagt dan ook de Raad hiertegen
bezwaren in te dienen. De stoepen zouden
vervangen moeten worden door tegels van
beton. Daar het aanbod van de Belg van
de baan is, wil men de post op de begroting
verhogen tot f 19.900.Dhr. Hage vraagt
of het ter zijner tijd zal worden aanbesteed.
De voorzitter antwoordt, dat het gevaar dan
niet denkbeeldig is, dat het duurder zal
worden.
Hij wil het liever uit de gemeente laten
uitvoeren, wel met een vakman er bij. De
Raad gaat met bovenstaande accoord.
RONDVRAAG
Dhr. Bijnagte vraagt of er al een onder
zoek is ingesteld naar de heffing voor het
vervoer per auto van producten. De voor
zitter antwoordt, dat het onderzoek nog
loopt.
Dhr. Bijnagte wijst er ook op, dat er maar
2 waterplaatsen zijn in de gemeente en van
beide hoegenaamd niks deugt. Het opper-
water van de Hoge Markt loopt naar de
waterplaats en naar de boerderij van Duijn-
houwer. Ook dat is niet in orde. De voor
zitter zal dit laten onderzoeken.
Dhr. v. d. Jagt zegt dat er iemand bij
hem is geweest om te vragen of hij ont
heffing kan krijgen van de heffing reinigings
rechten. Vraagsteller had van de noodwet
Drees. Op St. Maartensdijk zijn er ook
enkele vrijgesteld, zegt v.d. Jagt. De voor
zitter zegt dat zoiets niet behandeld kan
worden, als men niet weet wie het is. Dat
kan openbaar komen, zegt v. d. Jagt, het is
C. de Kwaak-Koolaard.
De voorzitter zegt het te zullen onder
zoeken of voornoemd persoon in aanmer
king komt.
Dhr. L. v. d. Werf stelt voor alle in
gezetenen die van de Noodwet Drees heb
ben en geen andere inkomsten genieten vrij
te stellen van de heffing reinigingsrechten.
De voorzitter zegt vast te moeten houden
aan de normen. Elk geval moet afzonderlijk
worden bekeken. Daarna sluiting.
ER ZIJN WEER
THUISVARENDEN
Met de „General M. B. Stewart",
die vermoedelijk 26 Mei te Amster
dam aankomt keren de volgende
militairen naar hun woonplaats te
rug:
Sold. L. Deurloo, Vossemeerse-
poort 2, Tholen.
Korp. W. Moerland, Cureelan-
den A 465a, St. Annaland.
Sold. C. A. Kramer, Nieuwstraat
A 527, St, Annaland.
WELLEVENDHEID
Men hoeft niet zo heel veel moeite
te doen om het leven van een mede
mens, dat overigens genoeg zorgen
en verdriet kent, zoals ieder mensen
leven, te verbitteren. We geloven
dat nog minder moeite behoefd te
worden gedaan om dat niet zo ge
makkelijk leven wat te veraange
namen. Daarom doet het goed, dat
juist de nederlandse jeugdgemeen
schap in de week van 21 tot 27 Mei
- de jeugdweek - een grootscheepse
actie ontwerpt, die ze de „operatie
wellevendheid" noemt. Het doet
goed, dat deze actie, waaraan een
met de beste bedoelingen militaire
uitdrukking is gekoppeld, juist van
de jeugd uitgaat. De gezamenlijke
jeugdorganisaties, verenigd in de
Ned. Jeugd Gemeenschap. De jeugd,
die het tegenwoordig zo dikwijls
moet horen, hoe ver ze van het
goede pad (der ouderen?) is afge
weken. Aan die speciale jeugd-
kapperij hebben wij nooit meege
daan.
Het is voldoende voor iedereen
de hand in eigen boezem te steken.
Zeker zal het ook de lezers niet zijn
ontgaan, dat er vooral na de oorlog,
in ons gehele volk zowel bij ouderen
als bij jongeren, een ernstig tekort
aan innerlijke tucht is, dat zich bij
vele gelegenheden manifesteert. Dat
dit kwaad niet één-twee-drie is uit
geroeid met te zeggen: „Wees een
heer of iets van dien aard, zal
even duidelijk zijn.
Dit stukje opvoeding tot verant
woordelijkheid kan in de eerste
plaats geschieden in de gezinnen,
op de scholen, in de verenigingen,
op het sportterrein en zeker ook in
de jeugdorganisaties.
Immers, dit tekort aan innerlijke
tucht openbaart zich medé in een
gebrek aan wellevendheid, een ge
mis aan eerbied jegens anderen.
Wellevendheid te betrachten,
moet, zo het dit niet reeds was, van
nu af aan, ons ernstig voornemen
zijn. Dat moet in de eerste plaats
uitgaan van de ouders. Het goede
voorbeeld geven en hun kinderen
ook in dit opzicht te leiden.
Indien er de aandacht op wordt
gevestigd, dat de wellevendheid de
beloning in zich zelf vindt, dat zij
de omvang en daardoor het leven
veraangenaamt, dat zij de rustige
sfeer bevordert, zelfs in de jachten
de en drukke tegenwoordige tijd en
dat zij per slot van rekening een
uitvloeisel is van de liefde, welke
men op grond van het Goddelijk
gebod aan de evenmens verschul
digd is, dan moeten we allen toch
wel inzien, welk een groot goed het
in zichzelf kan dragen en kan uit
dragen.
Al is er wel een en ander maal in
ongunstige zin over onze eilanden
geschreven, - waarbij men absoluut
de verkeerde snaar te pakken had -
opvoeding in wellevendheid is in
onze streek niet harder nodig dan
ergens anders in Nederland. Maar
het is er ook nodig.
Niet nodig lijkt het ons op te
sommen wat onder „wellevendheid"
verstaan wordt Het vóór laten
gaan van oudere mensen in sommige
gevallen, het plaats inruimen in bus
sen, het wegwijzen, het in de rij
staan. Wel, het kan veel korter
wat gij niet wilt dat U geschiedt,
enz
Telkens weer opnieuw even be
denken, dat je niet alleen op de
wereld bent, maar tussen anderen,
anderen wier leven je kan veraan
genamen door eigen houding, een
plicht, een Goddelijk gebod.
Dat zeer vele ouders deze plicht,
ook ten aanzien van de wellevend
heid, beter leren kennen, tot heil
van hun kinderen, tot heil van de
naaste.
