VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLANO
Vandaag
Ni("wDeHerdaiTi
Raad
sversiag
laq Sta
venisse
Daar gaat ie weer
WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
COMMENTAAR
De dag die vergeten wordt
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
Laat het uitbreidingsplan nu zo maar
G. S. draait
^WINKELSLUITING j
KENT U ONZE BRANDPOLIS
MET VASTE TAXATIE l
^OTTE^°
6e Jaargang No. 25
5 Mei 1950
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Thölen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.— per
kwartaal franco p.p. ƒ1.25
Prijs per nummer 8 cent
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag lu aangenomen
De eerste week van Mei is een
week vol herdenken. Ing-ezetcmet de
viering van de verjaardag van onze
Koningin, herdenken we vandaag,
hoe we vijf jaar geleden bevrijd
werden van de zware druk. Laat
het dan voor vele lezeFs uit onze
omgeving eerder zijn geweest, deze
dag wordt als de nationale bevrij
dingsdag beschouwd. Bevrijd toen
van de zware druk, waaronder we
tijdens de bezetting hadden moeten
leven. We herdenken hoe het ha
kenkruis weer werd vervangen door
de oranjevaan.
Aan deze dag is voorafgegaan de
herdenking van hen die vielen, die
hun leven gaven om de bevrijdings
dag te doen gloren. Het is goed, de
herinnering aan wat deze goede va
derlanders deden levendig te houden
Een mens vergeet zo gauw, vooral
als het genoten weldaden betreft.
Daarom is het goed, dat de Stich
ting 1940—'45 juist in deze eerste
weken van Mei de aandacht vraagt.
Elders in ons blad hierover meer.
Vandaag herdenken we de be
vrijdingsdag: 5 Mei 1945... nu vijf
jaar geleden. Spreekt het nog tot
ons wat in een donkere cel in Mei
1941 werd gedicht:
Is het een troost te weten
dat zij vielen
Voor het recht en vrijheid
en ons hoogste goed
En dat hun dood cns volk
weer zal bezielen
Met nieuwe zekerheid en
nieuwe moed
Sprak dit nog... gisteren bij de twee
minuten stilte die we voor HEN in
acht namen
Spreekt het nog, nu we de dag
van bevrijding herdenken
VANDAAG
litair H. de Vos in Indonesië. In dat schrij
ven wordt opgemerkt, dat vele jongens
sinds de souvereiniteitsoverdracht zijn te
ruggekeerd. Nog enkelen zullen hopenlijk
spoedig terugkeren. Eén hunner zal in deze
gemeente nimmer terugkeren, nl. H. de Vos.
Het verzochte bedrag zou dan namens de
gemeente ter beschikking kunnen worden
gesteld. Eventueel van dit bedrag nog over
blijvende gelden zouden bestemd worden
voor een ontmoetingsbijeenkomst van de
teruggekeerden in de Raadszaal, welke bij
eenkomst men later zou kunnen herhalen,
wanneer allen terug zijn.
Dhr. Hage vindt het een goed voorbeeld,
Dokter P. J. Duinker, Tel. 40
Dokter H. Menger, Tel. 20
wanneer de overheid de terugkerenden en die
niet terug kunnen komen niet vergeet, maar
vraagt of het nu wel goed is om gevraagd
bedrag uit de gemeenschap te betalen. La
ten we het als raadsleden gezamenlijk
(Zie vervolg pagina 2)
Feestdag op Paleis Soestdijk t.g.v. de verjaardag van H. M. Koningin Juüana.
De Koninklijke Familie tijdens het défilé, v.l.n.r. Koningin Juliana, Prinses
Margriet, Prins Bernhard, Prinses Beatrix, Prinses Marijke, Prinses Irene.
Er is nog meer, waaraan we u
willen herinneren in dit nummer.
Een datum in de komende week:
10 Mei. Alleen een blik op de kalen
der achteloos in de loop van de
ochtend, herinnert anders misschien
aan die datum, aan die tiende Mei.
Die „tiende Mei" ligt nu tien jaar
achter ons. Het begin en het eind.
De nacht viel over ons. Over Euro
pa en over de wereld. Ook over het
eiland Tholen. En de dag was mis
schien veel stralender dan die van
a.s. Woensdag. Er was zon volop.
Stralend als goud was ze die mor
gen opgeklommen. Over ons land.
En in ons land die wurgende angst,
dat vreemde geweld, ver weg en
dichtbij, dat verschrikkelijk verdriet
of er een heel lief familielid plotse
ling gestorven was. Zo leeg, zó on
herroepelijk.
Hoe is het mogelijk, dat daaraan
haast niet meer wordt gedacht. Aan
het gezicht van de Joodse mensen,
dat opeens grauw van ontzetting
geworden was en die de klauw van
de worger zagen komen, onafwend
baar.
Aan die jongens, die uit het Oos
ten door de Duitse linies kropen om
zich toch nog bij de strijdende eigen
troepen te kunnen voegen... voor
vier dagen.
Tien Mei, eind van een zorgeloos
bestaan, begin van ellende, verdriet,
ontzaglijke moed en verschrikkelijke
lafheid.
Tien Mei... a.s. Woensdag. Nog
geen werkelijke vrede na tien jaar.
Maar alleszins reden tot dankbaar
heid. Omdat onze mond en ons hart
vrij kan getuigen van de verschrik
king die toen over ons kwam. Om
dat die verschrikking voorbij ging.
Met deze oer-Nederlandse, opti
mistische kreet gaan wij de inzame
ling ter gelegenheid van het eerste
lustrum van onze bevrijding begin
nen.
Met deze inleiding begint het
hoofdartikeltje in het inzamelings
nummer 1950 van de Stichting
1940—45.
Het is Mei en daarmede de tijd
van de jaarlijkse inzamelingsactie
van deze bij ieder nu wel bekende
Stichting. Het is de 5e Mei vandaag
en bevrijdingsherdenking. Zo ooit,
dan zal men nu bereid kunnen (en
moeten) zijn om te offeren als een
,,in memoriam" voor onze in het
verzet gevallenen. Beter dan in
brons en steen kunnen wij hen eren
in zorg voor hun nagelaten betrek
kingen. Dat moet ons nu duidelijk
zijn.
Immers, nog steeds moet de Stich
ting 19401945 om haar taak naar
behoren te kunnen vervullen, een
beroep doen op het Nederlandse
volk.
In dit jaar zal voor de verzor
ging van de nabestaanden van hen,
die in het verzet hun leven gaven
voor onze vrijheid en van hen, die
ten gevolge van hun verzet thans
niet in hun levensonderhoud kun
nen voorzien, een bedrag van ruim
tien en een half millioen gulden no
dig zijn. Acht en een half millioen
hiervan neemt het Rijk voor zijn
rekening; voor de ontbrekende twee
millioen wordt thans de medewer
king van het gehele Nederlandse
volk ingeroepen.
Ieder wordt opgewekt om één
uur loon, eventueel verkregen uit
overwerk, aan de Stichting 1940
1945 af te staan.
In onze gemeenten zal de bevol
king huis aan huis worden bezocht.
(U kunt zich ook als contribuant
opgeven)
Nu wij dan het lustrum van de
bevrijding vieren, weten we evenals
vorige jaren, dat we het gemis van
hen, die in het verzet hun leven
gaven, niet kunnen vergoeden. La
ten we doen, wat we kunnen: met
elkaar de materiële zorgen verlich
ten van hen, die achterbleven, door
een bijdrage aan de collecten voor
de Stichting 1940'45 of door die
te storten op de
Lustrumgirorekening van de
Stichting 1940 1945:
No. 635
Bijdragen die besteed worden in
ons gehele land, maar ook in onze
provincie, ook in onze omgeving,
omdat steun nodig is.
Gaarne besluiten we deze aan
beveling met de slotwoorden van
de Commissaris der Koningin in
Zeeland, Jhr. A. F. C. de Casem-
broot, geschreven in het herden
kingsnummer van de Stichting
1940 '45, dat wellicht ook U onder
ogen kwam:
,,Ik geef U de verzekering, dat
Uw1 gaven goed en nuttig zullen
worden besteed."
Bij de Vrijdag jl. gehouden openbare
raadsvergadering was weth. v. d. Slikke
afwezig met kennisgeving.
De nieuwe instructie voor de gemeente
geneesheer is goedgekeurd.
Goedgekeurd is de instructie voor ambte
naren en bedienden ter secretarie. Ook de
verordening heffing straatbelasting is goed
gekeurd.
De 5% toelage over het 1ste kwartaal
kan worden uitbetaald.
Ook was er door Ged. Staten geen be
zwaar gemaakt tegen de bepaling ver
plaatsingskosten onderwijzers.
Van het Centr. Bureau te Zierikzee be
richt, dat uitkering wachtgelden-subsidiëring
kan worden ingetrokken.
Voorts mededeling van de Minister dat
de bijz. uitgaven gemeentefonds van
f 1800,tot f 3000,zijn verhoogd.
Het proces-verbaal van het Verificatie
bureau wordt voor kennisgeving aangeno
men.
Ingekomen is de rekening en verantwoor
ding van de Bewaarschool met dank voor
de gem. subsidie.
Van de Ver. van Ned. Gem., afd. Zee
land inzake een garantiefonds, te vormen
voor de grote Zeeuwse tentoonstelling, die
in verband met het 850-jarig bestaan van
Middelburg in 1953 wordt gehouden. Ge
vraagd wordt een zeker bedrag (6 ct. per
inw. bijv.).
B. en W. stellen voor, hoewel overtuigd
van het nut van een dergelijke tentoon
stelling, dit verzoek af te wijzen, gezien de
financiële positie der gemeente.
Allen steunen dit voorstel.
Bericht van de Minister dat de gem.
ambt. ook voor het 2e kwartaal 1950 de
5 toelage kunnen krijgen.
Een schrijven van de Inspecteur van het
L.O. en een soortgelijke brief van het
Hoofd der School ter plaatse, waarin wordt
geadviseerd f 500,uit te trekken voor
V.G.L.O. Bedoeling is aan de leerlingen
van het 7e en 8e leerjaar uitgebreider hand
werklessen te geven (voor meisjes) en aan
de jongens landbouwboekhouden.
Dhr. Hage vraagt of de inspecteur land-
bouwboekhoudles voor de jongens kan
toelaten.
De voorzitter antwoordt bevestigend voor
zover het V.G.L.O. betreft.
Dhr. van 't Veer vraagt wie de deskun
digheid beoordeeld van een event, te be
noemen leerkracht voor handwerken.
De voorzitter: Dat moet de raad doen.
Dhr. van 'tVeer: Juist, dat dacht ik ook
en dan kunnen we wel niet anders dan
alleen op goede berichten afgaan.
Deze kwestie zal wel nader worden be
zien.
Dan is er een voorstel van B. en W.
om de verordening heffing keurlonen te
wijzigen. Dit zoals op alle andere ge
meenten op het eiland in verband met de
verplichte keuring in a.s. seizoen en de te
korten die tot dusver werden geboekt. (Een
varken keuren komt op f 4,
Dhr. Hage meent, dat de bron van in
komsten daardoor aanmerkelijk zal worden
verhoogd.
De voorzitter beaamt dit, maar wijst er
op, dat dit weer wegvalt aan de salaris
sen van de twee hulpkeurmeesters, die zul
len worden benoemd.
Er is geen bezwaar tegen vaststelling.
Het prov. bestuur wenst nog twee wij
zigingen op de goedgekeurde straatbelas-
tingverordening.
Dhr. van 'tVeer vraagt in dit verband
of het mogelijk is, dat de mensen die steun
krijgen volgens de Noodwet-Drees vrijge
steld kunnen worden van straatbelasting.
Het zijn toch minvermogenden.
De voorzitter kan dat niet direct zeggen.
Hij zal de verordening nazien en daarna
mededeling doen.
verlenen.
Dhr. Hage informeert nog of ieder die
grondbelasting moet betalen ook onderhe
vig is aan straatbelasting.
De voorzitter zegt dat het daarop neer
komt.
Tegen de wijzigingen is overigens geen
bezwaar.
Een schrijven van het Prov. Bestuur dat
ook de B„ S., O. en Ambt. Burg.stand de
5 toelage krijgen.
Enkele opmerkingen op de verordening
betreffende leges secretarie, gemaakt door
Ged. Staten, ontmoeten bij de Raad geen
bezwaar.
B. en W. stellen voor het uitbreidings
plan gewijzigd opnieuw vast te stel
len. De voorzitter licht dit voorstel nader
toe. Het uitbreidingsplan is aanvankelijk al
goedgekeurd en ingestuurd. Besluit daartoe
werd onder de nodige druk genomen. Nu
stelt het Prov. Bestuur weer voor om toch
het plan in te krimpen en dus opnieuw te
laten maken en vaststellen. Het betreft het
„plan in onderdelen".
Dhr. Tazelaar zegt tegen te zullen stem
men. Destijds ageerde hij al tegen dat grote
idiote plan. Hij vindt de betrokken heren
daar ook op gewezen. Het was voor Sta-
venisse veel te groots opgezet. Aanvanke
lijk was de meerderheid van de Raad er
dan ook tegen. Na bespreking met Ged.
Staten is het er toch nog doorgegaan en
uiteindelijk is dat grote idiote plan aan
genomen.
Nu komt Ged. Staten daarop zelf terug
en wil nu weer maar liever het kleine plan
zien vastgesteld. En het kost de gemeente
weer geld.
Men heeft het plan voor 10 jaar vast
gesteld, hij wil het nu ook tien jaar niet
laten lopen.
Dhr. Hage en Potappel Zijn het met vo
rige spreker eens.
De voorzitter zou het daarmee ook eens
zijn, maar waarschuwt voor eventuele
maatregelen door Ged. Staten.
Dhr. van 'tVeer kan het met zijn col
lega's eens zijn. Men valt weer in grote
kosten. Toch zal dat ook het geval zijn,
als Ged. Staten doorzet.
De voorzitter zegt de motieven van de
Raad goed te kunnen begrijpen en ze alles
zins billijk te vinden. Hij vindt het ook zeer
jammer dat het zo verloopt. In stemming
gebracht zijn allen tegen wijziging.
Het legaat van wijlen S. M. Frank zal
voor Stavenisse f205,10 bedragen. Dit
wordt onder dank aanvaard.
Een tweetal wijzigingen in de reeds
goedgekeurde instructie voor de gemeente
geneesheer ontmoet bij de leden geen be
zwaar, behoudens dat weth. Hage en dhr.
I. de Vos tegen de verzekeringsclausule
zijn.
Evenmin is er bezwaar tegen verhuur
van 42 m2 grond voor de woning van
dhr. v. Dalsum, aan deze voor f 1.25 per
jaar onder nadere voorwaarden voor de tijd
van 5 jaar.
Op verzoek wordt de wedde van de
schoonmaakster voor het gemeentehuis ver
hoogd. Berekend wordt, dat ze ongeveer
500 uren per jaar werkzaam is.
Wijzigingen van de begroting 1948, 1949
en 1950 leveren geen commentaar op.
Punt 6 is vaststelling van enkele veror
deningen, die hun geldigheidsduur verlie
zen. Daarbij worden wijzigingen opgeno
men, die geen zin meer hebben (gemaakt
in bezettingstijd). Het betreft de aanplak-
verordening, vermenigvuldigingscijfer on
dernemingsbelasting, opcenten pers. belas
ting, vleeskeuringsverordeningen, enz.
Daarna komt in bespreking een brief van
raadslid van 't Veer, waarin deze verzoekt
om een bijdrage van f 100,- voor het de-
mobilisatie-comité. Dit comité zou dit be
drag dan gebruiken voor het aanbrengen j
Dhr. van 'tVeer vindt dat men indienvan een gedenksteen in het gemeentehuis'
mogelijk deze faciliteit aan de mensen moet ter gedachtenis van het overlijden van mi-
Over het sluitingsuur van win
kels is de laatste jaren al menig
woordje gewisseld. Ook wij hebben
hier al eens eerder de aandacht
voor gevraagd en de lezers, die
daarvoor voelden in de gelegenheid
gesteld door middel van ons blad
van gedachten te wisselen. Het
raakte blijkbaar niet zo, dat ze daar
op zijn ingegaan. Dat was begin
vorig jaar, toen een voorontwerp
voor een nieuwe winkelsluitings
wet is uitgekomen. Zoals men zich
wellicht nog zal herinneren kwam
dat neer op een sluitingstijd van 7
uur (zoals dat thans het geval is),
behoudens voor Donderdag op 9
uur met een sluiting op Dinsdag
middag en algehele Zondagssluiting.
In den lande is tegen dat voor
ontwerp veel critiek gerezen. Het
bleek wel, dat de meesten, zowel uit
de kopende als uit de verkopende
kringen, tevreden waren met de be
staande regeling van een tijdige
sluiting. Voor wat de vrije middag
betreft vond het voorontwerp bij
heel velen begrip en instemming.
Met het eerstgenoemde (sluiting om
7 uur) menen we, gaat men ook in
onze omgeving merendeels accoord.
De „vrije middag" zullen de winke
liers hier van minder belang achten.
Thans is een nieuw ontwerp voor
een winkelsluitingswet aangekon
digd. Er is nog niet veel van be
kend. Wel is bekend, dat de ge
meenten ruimere bevoegdheden zul
len krijgen om in verband met
plaatselijke belangen van de bepa
lingen af te wijken.
Het komt ons voor dat hierin wel
enig gevaar schuilt. Een landelijke
regeling zal ons inziens over het al
gemeen beter werken. Men legt
zich daarbij neer omdat ieder aan
dezelfde bepalingen is onderwor
pen en omdat zo'n regeling tot stand
komt na overleg met de verschillen
de instanties, die zowel koper als
verkoper vertegenwoordigen. Daar
bij ontkennen we niet, dat er bij een
landelijke regeling het bezwaar ligt,
dat geen onderscheid wordt ge
maakt tussen stad en platteland.
Maar is dat wel zo ingrijpend? Ze
ker, wanneer de meerderheid van
onze bevolking in de drukke maan
den naar het land gaat en zowel
man als vrouw de gehele dag van
jhuis is, dan zou er een mogelijkheid j
moeten zijn om ook na die tijd nog
even naar de winkel te kunnen.
Maar is dat eigenlijk ook niet zo in
de stad, wanneer man en vrouw
naar de fabriek of andere werkkring
gaan en eerst na 6 uur thuis zijn
We zien enig gevaar in plaatse
lijke bevoegdheden, omdat er wel
licht een groot verschil in sluitings
uur door kan ontstaan. En dat niet
omdat de gehele middenstand in
zo'n gemeente zich daarachter
schaart. Zoiets kan ontstaan omdat
een speciale branche er voordeel in
ziet, het sluitingsuur enkele uren
later vastgesteld te zien. Een aan
vrage is dan zeer begrijpelijk. Het
hangt er dus maar vanaf, wanneer
men toestemming mag geven. Daar
om lijkt het ons gewenst, om in ver
band met de zeer waarschijnlijk
grotere bevoegdheden van de ge
meenten nauwlettend toe te zien op
hetgeen ons straks in het ontwerp
zal worden voorgelegd. Van sociale
kant bekeken zijn redelijke sluitings
tijden gewenst. En we menen, dat
deze in het nieuwe ontwerp zeker
naar voren zullen komen, verwach
ten dan ook niet, dat het sluitings
uur later zal worden, nu over het
algemeen zowel koper als verkoper
daarmee tevreden is.
Krijgt men daarna in verschillen
de gemeenten weer plaatselijk
andere regelingen, dan blijft er uit
eindelijk weinig van een vastgesteld
sluitingsuur in het land over.
We kunnen ons indenken, dat
bijv. bakkers en specifieke versna
peringswinkels, die inzonderheid op
Zaterdagavond nog een voordeeltje
willen halen uit „de lopende man"
een later sluitingsuur wensen. En er
ligt ook iets scheefs in, nu in de
meeste plaatsen aan speciale patate-
frites-zaken wél ontheffing is ver
leend. Maar aan de andere kant zijn
uitzonderingen in deze toch ook zeer
moeilijk, omdat er direct een gevaar
van oneerlijke concurrentie om de
hoek komt kijken.
Daarom is het nodig, dat zowel
koper als verkoper zich voor het
nieuwe ontwerp, dat binnen niet al
te lange tijd in bespreking zal ko
men, interesseert. Daarop vooruit
lopend menen we, dat: 1ste plaatse
lijke bevoegdheden bijzonder goed
omlijnd dienen te zijn; 2e dat het
sluitingsuur, zoals dat thans is vast
gesteld in het algemeen juist is. In
feite is tijdige sluiting immers ook
gewenst voor de koopster, die nu de
Zaterdagmiddag wel moet nemen en
de Zaterdagavond daardoor meer
in het gezin kan zijn. Anders was
het zo, dat velen de middag toch
maar werkten en de inkopen op de
avond lieten aankomen.
De vrije middag zal in onze om
geving wel geen verwikkelingen
brengen.
N.V.
Bijkantoor Zierikzee, Oude Haven A 362, Telefoon nr. 9
F. van Twist, Schoolstraat, St. Maartensdijk
W. J. Coenen, Julianastraat, Tholen
W. Mol, Oostdijk, St. Phillpsland
J. J. Kik, Burg. Hagelaan Bruinisse
P. Hagenaars, C 37, Halsteren
