Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Fili psland
Vijf
aap qe
leden
THOOLSE BLOEDGEVERS
primeur voor Zeeland
Raadsverslag Poortvliet*
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
5e Jaargang No. 50
28 October 1949
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 1.— per Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.25 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen-, Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Nog slechts enkele dagen
30 October 1949en het is
5 jaar geleden dat het Eiland
Tholen werd bevrijd. Alleen een
blik op de kalender, achteloos in
de loop van de ochtend, zou mis
schien een deel van onze lezers
aan die datum hebben herinnerd.
We hebben het vóór die tijd ge
daan en daarbij moest het denken
zich even richten op dat begrip:
,,30 October zo ver is het al
weggezakt in de herinnering.
Het eind en het begin. Het
einde van dwingelandij, verraad,
onderdrukking, wreedheid. Nog
niet het einde van vrees, ellende
en ontbering. Maar tocheen
begin van het ochtendgloren na
een bijna 5 jarige nacht.
Het was alles nog lang niet
voorbij. Er gingen nog maanden
overheen voor de schemering ge
heel was verdwenen, maar het
begin voor ons eiland was er op
die 30ste October 1944.
De gebeurtenissen van die dag
en voorafgaande dagen zijn al te
dikwijls opgehaald om het ook nu
nog te gaan doen. Wat er van
overgebleven is zal ieder voor
zich ook nu nog wel herinneren.
Die dag werd het geloof een
vaste grond. En de hoop op be
tere tijden gloorde in vrijwel
ieders hart.
5 jaar zijn sindsdien verlopen.
Het is nog lang geen koek en ei
in ons eiland, in ons vaderland,
in de wereld. Wie dat verwacht
te is beschaamd, zeer teleurge
steld. Aan de andere kant mogen
wij er zeker hier op wijzen, dat
er toch aanmerkelijk rustiger
wordt geleefd. Ja, de wereld is
nog vol van onrust en men drijft
dat soms op de spits, zodat er
nergens anders meer over ge
sproken wordt dan: „het is nog
steeds een janboel."
Maar dan weet U niet meer,
dat voor 5 jaar, ieder vliegtuig
ons naar boven deed kijken. Of
dat met verlangen gepaard ging
of met vrees doet er niet toe.
Maar het was een teken van on
rust. Dan vergeet men ook dat
ontelbare jongemannen waren
weggevoerd, dat anderen zich
angstvallig verborgen moesten
houden, dat derden het een of
ander lot elk ogenblik vreesden.
We vergeten dan, dat er schier
iedere dag nieuwe lijsten van ge-
fusileerden werden gepubliceerd,
dat schier iedere dag opnieuw
distributiebepalingen werden uit
gevaardigd, die het gevolg wa-
ren van het steeds schaarser
worden der zo nodige levens
behoeften. We vergeten dan de
evacuatietijd.
Dan vergeet men zoveel ande
re dingen, wanneer men nu met
alleen maar te zeggen: „het blijft
een janboel" toch rustig naar bed
kan gaan. Waarlijk, er is zeer
veel ten gunste veranderd, on
danks de vele moeilijkheden en
zorgen die nog overblijven.
Het is goed zich dat even te
realiseren. U weer een ogenblik
te herinneren aan hen die gedu
rende die bange periode het le^
ven lieten. Zoals Prinses Wil
helmina het zei in haar laatste
rede als Koningin: „Ik gedenk de
duizenden die hun leven hebben
gegeven. En allen, de levenden
en hen die zijn heengegaan dank
ik voor hun vaderlandsliefde en
voor wat zij mij gegeven hebben
in hun samenwerking. Voor ve
len is de werkelijkheid na de be
vrijding een teleurstelling gewor
den. Ik vertrouw dat gij sterk
zult zijn en veel zult verwezenlij
ken van wat toen als toekomst
dromen in ons leefde..."
Vijf jaar geleden: de bevrijding
van Tholen. Wat „vrijheid" be
tekent voor iemand die zich in
de banden voelt gekneld komt
wel zeer goed uit in een gedicht
uit het Geuzenliedboek, waarvan
we hier een gedeelte overnemen
en er onze herinnering aan de
30ste October 1944 mee beslui
ten:
V R IJ H E I D
O vrij te zijn, de nieuwe vrijheid eten
Met grage beten, als van gul, goed brood,
De vrijheid drinken, drinken en vergeten
Het schroeien van dien dorst, zo brandend groot
Weer wakker worden en, de ogen open,
Zich te bezinnen, ja, het is voorbij
En 's avonds door verlichte straten lopen,
Niet langer tastend, maar weer fier en vrij,
Niet langer luisteren met gesloten deuren
En geen geschriften lezen en verscheuren
Alleen vrij te zijn, die vrijheid maakt zo blij.
Het is met enige o.i. gerechtvaardigde trots, dat we boven
staande titel boven dit korte verslag plaatsen. Een verslag
van het verloop op Maandagavond 24 October in de
O. L. School te St. Maartensdijk, toen ruim 200 eiland
bewoners een halve liter bloed hebben afgestaan ten bate
van hun medemens. Met enige trots omdat ons eiland
ditmaal het eerste rayon in Zeeland was, dat z'n inwoners
opriep voor een bloedafname op grote schaal. Een oproep
die begrepen werd, ja waaraan 291 personen gehoor gaven.
Men kon er die avond niet meer dan 210 gebruiken. Het
was voldoende en ons Thoolse land heeft daarmee z'n
bloed bijgedragen tot het welzijn van anderen. Wie die
„anderen" zullen zijn doet er niet toe. Vast staat dat ze
hun onbekende geefster of gever dankbaar zullen zijn. Een
dankbaarheid die we vanaf deze plaats reeds nu willen
overbrengen, evenals die van de doktoren en de afd. Eiland
Tholen van het Ned. Rode Kruis.
heugd dat ook alle doktoren van
het eiland, de burgemeesters en
wijkzusters aanwezig waren. Hij
prees dhr. D. M. Treurniet van
St. Maartensdijk, die hiertoe het
eerste initiatief had genomen,
maar dankte ook inzonderheid
allen, die het vele voorbereiden
de werk hadden verricht. Zover
hij thans kon zien gaf dit werk
een goed resultaat. Hij wev.s er
op, dat dokter I. Helleman van
Scherpenisse als colonnecom
mandant de leiding van deze
avond had en hoopte dat alles
naar wens mocht verlopen.
OPENING
Zeer vele voorbereidende werk
zaamheden waren aan deze eer
ste groots opgezette bloedafname
voorafgegaan. Werkzaamheden,
die vrijwel geheel op de rug van
het Bestuur van de afdeling Tho
len van het Ned. Rode Kruis
neerkwamen. Maar het werd met
lust gedaan en daarom was de
organisatie goed, verliep alles,
toen men maar eenmaal op gang
was even vlot.
De transportcolonne was reeds
Woensdagmiddag begonnen met
het in gereedheid brengen van
de O. L. School te St. Maartens
dijk, die voor het doel was be
stemd. En alleen omdat de in
structie aan de helpsters en hel
pers van onze afdeling wat later
begon en wat meer tijd vergde,
was het een halt uurtje later, dan
het plan was toen de eerst bloed
gever de naald kreeg. Het was
toen ongeveer 6 uur en eer hét
9 uur was, was de achterstand
geheel weggewerkt.
Voor het geheel in werking
kwam riep dokter Tazelaar van
St. Maartensdijk, als voorzitter
van de Rode Kruisafdeling op
ons eiland alle medewerkers een
hartelijk welkom toe, in het bij
zonder het medisch team van de
Centrale Bloedtransfusie Dienst
uit Amsterdam. Spreker was ver-
ALLES WERKTE MEE!
Was het geheel niet geslaagd,
was er iets misgelopen, was er
vertraging ontstaan, dan had dat
waarlijk niet aan de medewer
king gelegen. Maar het slaagde
wel, er liep niets mis en er was
geen vertraging meer, omdat zo
wel de administratie als het me
disch Rode Kruis team, de dok
toren en de wijkzusters, de help
sters en de bloedschudders, de
geleidsters en de koffie-serveer
sters hun uiterste best deden om
dat te voorkomen.
Ploegsgewijze was men opge
roepen: Van St. Maartensdijk
als eerste gemeente 30, van Sta-
venisse 30, van Oud-Vossemeer
20, van Tholen 40, van St. An
naland 30, van Poortvliet 30 en
van Scherpenisse 20 bloedgevers
met nog een aanvulling van St.
Maartensdijk.
In lokaal nummer 1 zat de ad
ministratie waar men zich eerst
liet inschrijven. Het wachten was
dan op het afroepen.* Hetzij ge
zegd, dat in het administratielo
kaal de meeste belangstelling uit
ging naar hen die na het bloed-
geven weer terugkwamen, zeker
de een wat bleker om de neus
dan de andere. „Hoe is het ge
gaan was de voornaamste
vraag.
Het ging waarlijk in snel tem
po. Naar schatting werd er om
de twee minuten een opgeroepen,
later ging dat nog vlotter. Men
kwam dan in schoollokaal 2 of
3, waar de dienst in volle wer
king was. Jas of mantel uit en op
de draagbaar. De arm bloot, af
gebonden, de naald erin en bij
de een wat vlugger dan bij de
ander werd de halve liter uit het
ichaam naar de fles overge
bracht. Dan een pleister op het
prikje en indien nodig de pols
gevoeld... klaar! „Voelt U zich
in staat te lopen naar de „kof
fiekamer"?" Goed, onder gelei
de van een Rode Kruishelpster
naar de rustafdeling of koffie
kamer. Daar weer even op een
draagbaar, vrijwel onmiddellijk
een kopje uitstekende koffie, een
koekje er bij en 90% kon na ge
bruik daarvan al direct terug
naar het administratielokaal,
waar de dankbetuigingskaart en
de 5 vleesrantsoentjes in ont
vangst werden genomen.
BETER DAN EEN KIES
TREKKEN
Of men er dan totaal niets van
merkt? Ik heb hierboven 90%
geschat bij wie het zo verliep.
Men kan zich nog ietwat slap
per voelen die avond, nog een
klein tikje de andere morgen,
maar weet er dan ook verder
niets van. En de andere 10%?
Nou, die moesten iets langer
blijven liggen, die gebruikten een
kop koffie meer, daar waren er
onder die even wat duizelig wa
ren, maar over het algemeen na
een kwartier, bij hoge uitzonde
ring na een half uur evengoed
terug liepen naar de administra
tie en practisch nergens geen
last meer van hadden. Is dat die
dienst niet waard Zoals een do
nor zei, die een kwartiertje had
moeten rusten: „Ik doe het altijd
nog liever dan een kies trekken".
Om ongeveer 10 uur waren alle
opgeroepenen afgewerkt. Ruim
100 liter bloed was binnen en kan
tot plasma worden verwerkt tot
heil van anderen. De primeur
van Zeeland te St. Maartensdijk,
Dr. L. D. A. Looysen te Tholen
Tel. 49
Dr. R. C. Renes Oud-Vossemeer,
Tel. 19
(Kruiningen volgt, daarna Axel)
de voor de eerste maal op grote
schaal georganiseerde bloedafna
me was uitstekend geslaagd. Ge
slaagd dank zij de vele vrijwil
lige donores, dank zij alle mede
werkers tot aan de busonderne
mers op ons eiland toe, die de
bloedgevers gratis naar St.
Maartensdijk en terug vervoer
den, dank zij ook inzonderheid
het medisch team.
Van harte hopen we dat het
werk en de gift van die Woens
dagavond velen tot zegen mag
zijn.
NED. RODE KRUIS
afd. Tholen
Bloedtransfusie te St. Maarten-
dijk op 24 October jl.
Namens ons Bestuur betuigen
wij onze grote dank aan:
lste: de 213 inwoners van hec
eiland Tholen, die hun bloed
gaven. Zulks is een daad van
echt maatschappelijk liefdewerk.
Het speet ons, dat niet alle
300 mensen die zich in de 7
gemeenten zo spontaan disponi
bel stelden, behandeld konden
worden. Het laboratorium had
ons doen weten, dat ongeveer 200
op één avond het hoogst toelaat
bare maximum is.
2e. de dokters, Groene Kruis
zusters, E.H.B.O.ers en zij, die
administratief behulpzaam waren,
voor hun zeer gewaardeerde
medewerking.
3e. de firma's v.d. Klundert en
Krijger voor het gratis vervoer.
Zonder dat was de organisatie
onmogelijk geweest. Zij toonden
zich met de daad de autobus
ondernemers van het eiland
Tholen.
4e. Burgemeester en Wethou
ders van St. Maartensdijk voor
de beschikbaar stelling van de
school, die voor dat doel bijzon
der geschikt bleek.
5e. de dames, die voor de
koffie zorgden en blijk gaven iets
fijns te kunnen serveren en ten
slotte aan de Heren Gaakeer,
Potter en de Veilingver. voor het
gebruik van meubilair, gastoestel
en kisten.
Door al die medewerking had
deze eerste bloedtransfusie in
Zeeland een recordsucces.
St. Maartensdijk, 26 Oct. 1949
Dr. J. Tazelaar, voorzitter
W. G. Bastiaanse, secr.
(Vervolg).
Het wapen wat gevonden is, was nog
van de Heerlijkheid van Poortvliet, daar
op schreef de voorzitter aan de Rijks
archivaris in Zeeland, die antwoordde
dat het wel zeer aan te bevelen was een
request te richten aan H.M. de Koningin
om alsnog een eigen gemeentewapen te
krijgen. Een en ander liep wat lang aan.
Toen echter door Ged. Staten een ver
zoek werd gedaan om een wapenschildje
voor de statenzaal kwam dit weer meer
naar voren. Want Poortvliet kan geen
wapenschildje aanbieden. Daarop stelde
men zich in verbinding met de Rijks
archivaris. Deze schreef tenslotte dat
men zelf het initiatief moet nemen met in
achtneming van de bepaalde voorschrif
ten, die de secretaris van de Hoge Raad
van Adel verstrekt. Van dit schrijven
werd aan laatstgenoemde een afschrift
gezonden, die daarop de voorzitter be
richtte, dat hij met het voorgaande vol
komen accoord kan gaan, d.i. het wapen
van de Heerlijkheid van Poortvliet te
nemen als het Poortvliets gemeentewa
pen. Op grond daarvan zou de voor
zitter thans willen voorstellen een adres
te richten aan H.M. de Koningin opdat
ook Poortvliet een eigen wapen heeft en
men daarna kan zorgen, dat het plaatsje