Weekblad voorhet EilandTholen en St, Filipsland
UIT EIGEN LAND
Bloed redt mensenlevens!
Een wagen van de bloedtransfusiedienst
op orss eiland - 1 50 DONORES
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
5e Jaargang No. 46
30 September 1949
t'A.t'-.
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 1.- per Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Redactie Kerkring A 473, St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.25 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Administratie Oudelandsestraaf 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Toenemend bendewezen maakt Nederland onveilig
Beroep op het Nationaal geweten
Katholiek Thuisfront trad uit N.I.W.I.N.
R.T.C.- „nieuws". Minister Stikker terug, gaat Mr. Kaasesz
Partijpplitiek-duel over Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisaties
Het gaat niet goed in Nederland
Wie bij het lezen van deze harte-
kreet onmiddellijk instemmend
knikt en denkt, dat wij de deva
luatie, de huurverhogingen of de
aangekondigde nieuwe maatrege
len op het gebied van belasting
heffing beogen, heeft slechts ten
dele de wortel van het kwaad
dat ons verontrust, gevonden.
Al die dingen zijn zeker be
langrijk en waard in deze kolom
men te worden besproken zo
als dit ook meestal wordt gedaan.
Die financieel-economische zaken
van het eerste plan zouden bij
nadere beschouwing wel eens tot
de conclusie kunnen leiden, dat
na-oorlogs Nederland in een
diepteput is beland op de weg
naar die veelbesproken weder
opbouw. Duizendmaal meer ken
schetsend echter voor het diepte
punt waarin ons land schijnt te
zijn afgegleden is de onrustba
rende mate waarin het bendewe
zen om ons heen toeneemt. Met
het vaststellen van het feit, dat
in de ons omringende landen de
misdaad eveneens met sprongen
omhoog gaat, is deze precaire
zaak niet af te doen. Wij hebben
te maken met vele roofovervallen
in een week. Om slechts enkele
der meest recente berovingen te
noemen; postkantoor Velsen,
wandelaar in Amsterdam, taxi
chauffeur in Rotterdam
Woensdag sleepte men weer
8300 weg in Amsterdam en
hoe zouden we de poging tot in
braak, waarbij men schijnbaar
ook niet voor krachtdadig in
grijpen zou zijn teruggedeinsd,
indien men de kans daartoe had
gekregen, die in ons eiland vorige
week opschudding veroorzaakte,
hier kunnen vergeten Dit be
hoorde immers ook tot een der
brutaalste stukjes uit de over
vallenreeks.
Dit kwaad moet worden uit
geroeid. Door verscherpte waak
zaamheid der politie en harder
toeslaan der justitie Niet alleen!
Men speure naar de oorzaak(en)
en arbeide gestaag aan een orde
ning die deze oorzaken weg
neemt.
Men, dat is het nationaal ge
weten. Het Nationaal geweten,
dat is iedere Nederlander, die
zich verantwoording weet opge
legd. Deze verantwoording dra
gen wij allen bij de wederop
bouw van ons moreel zo onmis
kenbaar zwaar gekwetste volk.
Van harte hopen wij, dat zij
die verantwoordelijk staan voor
de stap die NIWIN en Katholiek
Thuisfront gescheiden wegen
deed inslaan, zich ten volle van
de draagkracht hunner beslissing
bewust zijn. Alleen dan zal de
nieuw geschapen situatie niet ten
nadele zijn van de jongens over
zee voor wie beide lichamen zo
zegenrijk werken. Enkele dezer
mannen zullen binnenkort weer
van de wacht worden afgelost
door hen die dezer dagen met de
Volendam naar Indonesië ver
trekken.
Geen R.T.C. heeft in deze situa
tie nog enige verandering kunnen
bewerkstelligen. Een verandering
wordt er wel voorspeld, indien
de Ronde Tafel Conferentie ten
minste geslaagd uit de stille
strijd komt. Dan zal de begroting
1940 ten opzichte van de post
overzeesche gebiedsdelen een
wijziging ondergaan. Een wijzi
ging die met de wijziging van de
militaire post onze mannen en de
huisgezinnen hier wel ten goede
zal moeten komen.
Intussen., die R.T.C. wentelt
zich in strikte beslotenheid, met
alle gevolgen van dien, verder.
Zowel in Indonesië als hier, hoe
wel ten onzent in verminderde
mate, is een onrust speurbaar
door het uitblijven van berichten,
die definitief bereikte resultaten
melden. Mogelijk aangezet door
die onrust in de Archipel, legde
Hatta op een persconferentie in
den Haag wat meer kaarten op
tafel dan van Nederlandse zijde
wel oorbaar werd geacht
Thans is ook over de opstelling
van het Statuut enige melding
gemaakt.
Twee Indonesiërs zullen bin
nenkort naar Java terugkeren om
met wat inlichtingen uit de eerste
hand, de gemoederen gerust te
stellen. Als hun dat gelukt zal
de stemming daar te vergelijken
zijn met die in Lake Succes, waar,
volgens de pas teruggekeerde
Minister Stikker sedert het begin
der Haagse Conferentie de stem
ming ten opzichte der Indone
sische kwestie belangrijk milder
werd. Inmiddels heeft Suriname
dan (weer eens) een nieuwe
gouverneur, Mr. Klaasesz, burge
meester van Wageningen is bij
Koninklijk Besluit officieel be
noemd. Vergissen wij ons niet,
dan zal de nieuwe taak van Mr.
Klaasesz van meet af aan even
ingrijpend voor hem zijn als de
nieuwe zittingsperiode van de
Staten.
De Tweede Kamer is na een
jaar voorbereiding begonnen met
het wetsontwerp op de Publiek
rechtelijke Bedrijfsorganisatie.
Stromen welsprekendheid zijn al
gevloeid en de rivier zal nog wel
wassen. Woensdagavond waren
reeds 15 amendementen inge
diend en de Staatssecretaris wou
dit amendementengeval zeker
maar liever niet laten oplopen
voor dat hij zijn visie op de eer
ste debatten had ^gegeven. Hij
constateerde dat er 1 negatieve
partij was (de Communistische)
en 3 positieve, die onderling
evenwel nogal van mening ver
schilden over het te veel of te
weinig ingrijpen door de over
heid in dit organisatie-ontwerp.
De P.v.d.A. wenste meer over-
heidsbevoegdheid in deze en
daartegenover de A.R. en
V.V.D. minder.
Zoals velen wellicht al weten
wordt de P.B.O., zoals ze afge
kort wordt genoemd, ingesteld
ten behoeve van het bedrijfsle
ven en allen, die daaraan ver
bonden zijn, dus werkgevers en
werknemers. Er zal ongetwijfeld
nog enige tijd gestreden worden
aleer dit ontwerp P.B.O. tot wet
verheven is. Toch menen we
dat het wel zo ver zal komen,
gezien de 3 positieve partijen,
waarbij nog komt een vrijwel
volledige instemmende R.K.P.
Maar voor het zover is, kan een
partij-politieke oorlog ontbran
den, die meer publieke belang
stelling verdient dan tot nu toe
viel te constateren.
Plaatselijk zal de fruitoorlog
in Zuid-Limburg zeker meer be
langstelling hebben getrokken.
Een coöperatie der K.A.B. is in
de 45 door haar geëxploiteerde
winkels begonnen met het ver
kopen van fruit voor prijzen die
op zichzelf al een protest beteke
nen tegen dat wat andere han
delaren in rekening brengen.
Dat protest is trouwens juist wat
werd beoogd. Het publiek pro
fiteert, de handel protesteert en
de grossiers willen de veilingen
droogleggen of zo iets...
Menig inwoner van onze eilanden kan getuigen van welk
een grote betekenis de bloedtransfusiedienst is. Hetzij dat hij
of zij middellijk door bloedtransfusie zijn of haar leven te
danken heeft, hetzij dat men het bij een dierbaar familielid
in toepassing zag gebracht. Transfusie, afkomstig van 't
Latijnse woord: transfusio betekent overgieting, overtapping.
Bloedtransfusie: dus het overtappen van bloed van het ene
lichaam in het andere. Inzonderheid gedurende en na de
laatste oorlog is de bekendheid hiervan toegenomen. Thans
wordt er op onze eilanden een actieve propaganda voor
gevoerd. Het ligt in de bedoeling om 24 October a.s. een
wagen van de bloedtransfusiedienst van het Ned. Rode Kruis
gedurende enige dagen op ons eiland te stationeren. Dan
zal van de personen, die zich daartoe vooraf kunnen opgeven
en worden gekeurd, bloed worden afgenomen, dat, hetzij
voor vijwel direct gebruik, hetzij voor bloedplasma wordt
bestemd. Door middel van die actie hoopt men een honderd
liter bloed van circa 150 personen te krijgen, een actie die
kan leiden tot het redden van lOtallen mensenlevens. Daar
om lijkt het ons goed aan een en ander door middel van
onderstaand artikel meer bekendheid te geven. De gewenste
gegevens verzamelden we hiervoor uit een brochure ge
schreven door Dr. J. Spaander, hoofd van het Centraal
Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst van het Ned.
Roode Kruis.
De bloedsomloop.
Terwijl u rustig in uw stoel
gezeten dit artikel door leest, is
het in uw lichaam een drukte
van belang. Onafgebroken wor
den de indrukken uit uw omge
ving door uw zintuigen opgevan
gen en verder geleid. U hoort,
u ziet, u voelt, u proeft, u ruikt;
uw stofwisseling is in volle gang,
uw longen vullen zich 16 maal
per minuut met verse lucht voor
aanvoer van de nodige zuurstof
en afvoer van waterdamp en
koolzuurgas. Nieren en darmen,
ze doen hun werk. De klieren
scheiden hun sappen af, de spie
ren staan gereed onmiddellijk te
ageren, gecommandeerd vanuit
uw hersenen, via de telegraaf
draden van het zenuwstelsel.
Het is een leven en beweging,
maar hoe zou het met al deze
functies van uw lichaam gesteld
zijn, als het transportsysteem bij
uitnemendheid, uw bloedsomloop
daaraan ontbrak
Snel stroomt het bloed door
uw slagaderen naar de verste
uithoeken van het lichaam, om
door de aderen weer terug te ke
ren, naar de grote motor van de
bloedsomloop: het hart. Onge
veer eenmaal per minuut wordt
deze omloop volbracht, eenmaal
per minuut passeert het zelfde
bloedlichaampje de top van uw
vinger, het hart, in 60 seconden
heen en terug. 72 keer per mi
nuut trekt het hart zich samen
en ontspant het zich. Voelt U
maar aan uw pols en U bemerkt
de bloedgolf, die door het hart
werd uitgestoten.
Het zou te ingewikkeld wor
den daarop nog verder in' te
gaan, te ver voeren, indien we
aantonen hoe gelijktijdig de lon
gen, nieren, darmen, enz. hun
functies verrichten. Het gaat hier
meer om het bloed. Bezien we
daarom
de samenstelling van ons
bloed.
Een mens van gemiddelde
grootte en gewicht (70 kg) heeft
5,5 liter bloed, 1/13 van zijn ge
wicht. Daarnaast de nodige re
serve in de aanmaakplaatsen, zo
dat men er bijv. niets van merkt,
wanneer we een halve liter bloed
moeten afstaan. Iedere 100 da
gen zijn er bloedlichaampjes ver
sleten, die door nieuwe uit de
reserve worden vervangen. Het
bloed bestaat uit twee gedeelten:
plasma en bloedlichaampjes die
men met een vergrootglas kan
zien. Onbegrijpelijk is, dat in 1
kubieke milimeter bloed 5 mil-
lioen rode bloedlichaampjes aan
wezig zijn. Een machtig leger. De
witte bloedlichaampjes zijn veel
minder in aantal, maar niet min
der interessant. De derde en
laatste groep van de bloedli
chaampjes zijn de zgn. bloed-
plaatjes, de „loodgieters", die
zodra er een lekje ontstaat in een
der bloedvaten samendrommen
en dichtmaken onder opoffering
van hun bestaan. Ze stollen het
bloed. Zolang het rustig door uw
aderen stroomt, gebeurt dit niet,
Dr. R. C. Renes, Oud-Vossemeer
Dr. H. Menger, St. Filipsland
maar zodra het bloed naar bui
ten komt, treedt door de werk
zaamheid van de bloedplaatjes
de stolling op, het bloedstolsel
gaat een korstje vormen, daar
onder geneest de wond.
Dit gezegd op eeneenvoudige
manier zonder bijkomende pro
cessen op te sommen. Ook het
bloedplasma, dit is de vloeistof
zonder bloedlichaampjes, heeft
een belangrijke taak te verrich
ten.
Het bestaat uit water en eiwit
ten en zouten. De eiwiten zijn
van een bijzondere samenstelling,
dus niet bij ieder mens of dier
eender. Ook het zoutgehalte
wordt constant op peil gehouden.
Wie heeft niet de ervaring opge
daan, dat te veel zout in het eten
door een stevige dorst gevolgd
wordt Eerst wordt het geste
gen zoutgehalte door aanvoer
van water tot de goede sterkte
teruggebracht, de nieren schei
den het te veel aan zouten en
water dan weer uit.
De bloedtransfusie.
Het is na bovenstaande begrij
pelijk, dat een tekort aan bloed
ernstige stoornissen in ons li
chaam veroorzaken. Moeilijkhe
den in de voeding of anderzins,
ja in zware gevallen raakt alles
in de war. Door snelle aanvoer
van vers bloed kan het gevaar
worden afgeweerdeen
bloedtransfusie is nodig.
Het vult het tekort aan bloed
aan. Vele oorzaken voor het op
treden van bloedtekort zijn te
noemen: tekort door een ongeluk
of een operatie of wanneer men
om andere oorzaken veel bloed
kwijt raakt. Een tekort aan rode
bloedlichaampjes kan ook bloed
transfusie nodig maken, evenals
afwijkingen of ziekten van de
witte bloedlichaampjes en de
bloedplaatjes.
Nadat in 1492 bij paus Inno-
centius VIII al een proef was
genomen, ontstaat in de 17e
eeuw opnieuw belangstelling
voor de bloedtransfusie, vrnl. in
Frankrijk, die evenwel daarna
werden verboden. Omstreeks
1800 werden de pogingen her
vat door een Engelse vrouwen
arts, die in 7 van de 10 geval
len succes had, maar bij de 3
andere voor een raadsel stond.
Dit raadsel werd later opgelost.
Het was de grote ontdekking van
de bloedgroepen door Dr. Karl
Landsteiner te Wenen in 1900.
Vier grote bloedgroepen werden
onderscheiden, nu internationaal
aangeduid met de letters O, A,
B en AB. Voor de transfusie
wordt dus onderzocht van welke
groep de patiënt bloed moet heb
ben.
De techniek van de bloed
transfusie is thans zover gevor
derd, dat het zelfs zelden meer
voorkomt, dat men er nog een
weinigje koorts van heeft nadat
het bloed is gegeven. Griezelig
is het helemaal niet.
Sommigen stellen zich dat voor
als een geweldige operatie. Niets
is minder waar, het afnemen van
bloed geschiedt zeer eenvoudig;
