Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
öemocRAtisch polen.
Uit Eigen Land.
(polska óemocïmiczna).
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
RAADSVERGADERING THOLEN.
5e Jaargang No. 13
11 Februari 1949
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 1.- per
Redactie Kerkring A 473 St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.25
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter
Spierinkjes tot en met 20 woorden
Minimum 2.00
1.00. elk woord meer 0.05
Van een dirigent, die vals liet spelen, een bestuur dat
dat niet erg vindt en een Raad, die niet meer mee doet.
Een les in Bijzonder Recht beter laat dan nooit.
Roering in het buitenland
in Polen, in Griekenland -ja,
waar niet En Nederland wil
blijkbaar geen uitzondering zijn...
De Gemeenteraad in de hoofd
stad heeft lang en met verhitte
koppen gesproken over de begro
ting voor kunstsubsidies in het
seizoen 1948 1949. De reden
hiervan was, dat het aan zijn
leeftijd onevenredig recalsitrante
Concertgebouwbestuur, met jeug
dige koppigheid blijft vasthou
den aan een oud contract. Dit
contract kost Amsterdam jaar
lijks f 10.000. Deze f 10.000 stel
len Dr. Willem Mengelberg in
staat, in Zwitserland te over
denken of het nu werkelijk zo
juist was om van 1940'45 net
te doen alsof er geen Joodse le
den van het Concertgebouw
orkest per veewagen naar Duits
land reisden"Wie zal
dat betalen?" Wij in elk geval
niet meer", aldus de Amster
damse Raad. Het moet uit zijn,
„zong" de Raad in koor. Hier
mee stelde hij de bestuurderen
van onze nationale tempel der
muze voor de vraag, wat zij met
het roemruchte contract moesten
doen.
Het was echter niet de enige
manier waarop Nederland deze
week werkte aan de totale af
wikkeling van 1940.'45.
De Procureur-Fiscaal bij een
onzer Bijzondere Gerechtshoven
veroordeelde een oud-illegaal
werker die, onder bewezen pres
sie had „doorgeslagen" met het
motto „In de oorlog is iedere
zwakheid ontoelaatbaar", tot de
doodstraf. Natuurlijk, die edele
en zeer zeker achtbare rechter,
zal het wel bij het zéér rechte
eind hebben. Wij zijn hem zo
vier jaar na die tweede Wereld
oorlog wel zeer dankbaar voor
zijn uitgesproken visie.
In dezelfde vier jaar hebben
wij niet zóveel leren begrijpen
als door deze ene ferme mannen-
zin. Maar... hoe kwam het. dat
al die dikgebuikte in de oorlog
van het ene Wehrmachtshaupt-
kwartier naar het andere in ben-
zine-auto's toerende „Nederlan
ders", dit toeren na de oorlog
vrolijk konden voortzetten, met
als nog aanwijsbaar verschil dat
hun doelen nu b.v. uit departe
menten bestaan. Dat zit hem na
tuurlijk in hun allesbehalve zwak
ke houding in die jaren. Dat een
manneke als de nu ter dood ver
oordeelde „zwak" werd, omdat
hij er niet eens tegen kon, zijn
vrouw en andere familie te zien
aftuigen
Wordt U er een beetje triest
van
Jammer, over de Indonesië-
kwestie kunnen wij tot onze spijt
ook al weinig schrijven, waar
bij u dat lichamelijke en politie
ke griepgevoel eens kwijt zou
kunnen raken. Want ook al be
zweren wij als volk bij kris en
bij kras, dat de kwestie Indonesië
„onze zaak" is prettig dat ons
volk althans op dit ene punt weer
een eenheid vormt item zoveel
mensen menen een stem in het
kapittel te hebben, al behoren zij
ook in de verste verte niet tot een
der betrokken partijen. Zolang
deze opdringerigen het nu maar
bij praten laten, kun je nog met
terugpraten volstaan. Gaan ze
echter dringen dan zullen we
om niet in een hoek terecht te
komen, daar toch iets tegenover
moeten stellen...
Wij hopen, dat over dat terug
dringen niet meer behoeft te
worden gedacht na het bezoek
dat de Amerikaan Cochran aan
de ministers Sassen, Stikker en
Drees heeft gebracht... Overi
gens, moet dit nog wel een punt
van overweging uitmaken, laat
ons dan niet te lang over de
V.R.-resolutie gebogen blijven
zitten. Een politiek schaakspel
kan alleen dan succesvol zijn als
de zetten elkaar snel en trefze
ker opvolgen. De pionnen, die
de negen Republikeinse leden
van het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden op ons billen
loslaten in de vorm van intrek
king der Marshallhulp voor het
komende jaar, vragen om die
tegenzetten.
Is het dan misschien voor deze
week nog verheugend, dat de
Economische Unie van de Bene
lux 1 Januari a.s. in werking
treedt.
Polen, het land waar Hitier de wereldbrand aanstak.
Het land, dat tijdens het Hitler-regiem onbeschrijflijk
veel leed.
Het land, dat er thans met zijn Russische overheersing
niet beter aan toe is.
„Polska Democraticzna"land van nationalisatie,
van zware belastingdruk voor de particuliereneen
land met 'n gedemoraliseerd volk. Ontelbare geslachts
zieken. Het merendeel der kinderen lijdt aan T.b.c.
Het sterftecijfer van zuigelingen schrikbarend groot.
Meestal doodgedrukt door
twee grote machten zijn de Pool
se bloeitijdperken zeldzaamheden
in de oude geschiedenis van dat
land. Het is de Ooster- of de
Westerbuur, die steeds weer op
de vrijheid van zijn inwoners
loerde en elke mogelijkheid aan
greep, om die vrijheid te beknot
ten, om de strategische- en eco
nomische voordelen van dat land
in te palmen. Na de verschrik
king van het Duitse barbarisme,
na het onnoemlijk leed dat ge
paard ging met de „bevrijding"
van het Poolse land, kwijnt het
deze na-oorlogse jaren weg on
der het Communisme, dat ge
bracht, dat opgedrongen werd
met medewerking van landgeno
ten, door de Oosterbuur, die er
de scepter zwaait.
Enkele feiten, die we hieron
der laten volgen mogen dat aan
tonen.
Aan het hoofd van het De
mocratisch Polen staat President
Bierut, die met ingang van 15
December een fusie tot stand
bracht tussen de Pools Commu
nistische en de Pools Socialisti
sche partij. En de gehele binnen
landse politiek is nu op de na
tionalisatie gericht. „Alles van de
Staat", is een leus, die de parti
culiere bedrijven terdege aan de
lijve voelen. De opgelegde belas
ting voor een particulier bedrijf
is van dien aard, dat ze onmo
gelijk in stand kunnen worden
gehouden. De winkelier, de bak
ker, de slager, de caféhouder, hij
komt er niet onder uit. Hij wordt
het knechtje van de staat. Alles
wordt genationaliseerd. De be
drijven worden zgn. „vrijwillig"
gesloten door de ondernemers.
Enige tijd later wordt in hetzelf
de pand de Staatswinkel geopend
onder leiding van een communis
tische beheerder.
Over de hoofden van de min
der „gunstig" bekend staande
bevolking werkt de Poolse com
munist zich op. Een machinist op
een locomotiefje in de kolenmij
nen trad na de bevrijding on
middellijk toe tot de partij en in
3 maanden tijds klom hij op tot
directeur van 3 kolenmijnen,
dank zij zijn Vaderlandse lees
Communistische -gezindheid.
Distributie is er in Polen niet,
maar een behoorlijke gezonde
verdeling zou heel wat beter zijn.
Men moet al heel wat verdie
nen, wil men de nodige levens
middelen kunnen kopen.
De gemiddelde niet-communis-
tische arbeider, verdient een
10.000 Zlotych per maand, onge
veer 7500,Geen kleinigheid
denkt U? Vergeet dan niet, dat
een pond boter 800 Zlotych kost
(ƒ600,.1 kg vlees of spek,
dat overigens nog heel schaars
is en men met veel geluk na 2
of 3 uren in de rij te hebben ge
staan kan bemachtigen, kost 3
tot 400 Zlotych. 1 stukje toilet
zeep 150 Zlotych, 1 kg leer om
schoenen te lappen 6000. 1000
kg kolen 4000 Zlotych, terwijl
men in de winter per dag een 30
tot 40 kg of wel voor f 300 ver
stookt.
1 kg koffie kost er 2500 en
thee 5000 Zlotych. Zo kunt u
uitrekenen, dat die 10.000 Zlo
tych per maand als sneeuw voor
de zon verdwijnen en men nog
dagen armoe overhoudt. De ny
lons kosten er f 3000 per paar.
Een costuum, dat in ons land op
ongeveer f100 komt, komt de
Pool op f30.000 of 40.000 Zlo
tych, een damesmantel 20.000.
Als men dan aanneemt, dat een
salaris van 20.000 Zlotych per
maand zeer hoog is, kunt u uit
rekenen dat er maar heel weinig
mensen toe kunnen overgaan een
mantel te kopen. Trouwens, er
zijn er niet veel ook. Voor de
mensen, die van het staatspen
sioen moeten leven, is het hele
maal verschrikkelijk. Dit varieert
nl. tussen de 0 en 500 Zlotych,
waarvoor ze dus per maand nog
geen pond boter kopen. Het is
te begrijpen, dat de zwarte han
del en bedelarij levendig tiert. De
meisjes moeten er hard werken
voor 6000 Zlotych per maand.
Het is voor hen onmogelijk daar
van te leven. En het gevolg is
een ontstellend aantal prostitué's.
Officieel wordt in de kranten
(allen Communistisch georiën
teerd en gecensureerd) geschre
ven, dat in de grote steden 50
Dr. P. J. Duinker, Tholen.
Dr. Vermet, Nieuw-Vossemeer.
60 der vrouwen aan geslachts
ziekte lijdt, 65 van de kinderen
aan T.b.c. Veel vrouwen zijn
ondervoed. Ze drinken en roken
en daarbij slecht eten. Bij de man
nen is het drinken nog erger.
Meestal gaat er op die manier 1/3
van hun loon aan. De goedige
Staat vergt van hen, die minder
dan 10.000 Zlotych per maand
verdienen geen belasting.
De Communistische arbeiders
hebben het voordeel, dat ze bo
ven hun loon nog toeslag krijgen.
Vrijwel alle woningen zijn staats
eigendom en veelal vervallen. De
laatste jaren is er hoegenaamd
niet hersteld.
(Wordt vervolgd)
GELDLENING VOOR WONINGBOUW.
„IS VERHOGING VAN HET GASBEDRIJF
NOODZAKELIJK 1"
Donderdag 10 Febr. des nm. om 2.30 uur
kwam de Gemeenteraad alhier in Open
bare vergadering bijeen. Voorzitter Bur-
meester A. J. v. d. Hoeven. Secretaris
dhr. V. Laban. Afwezig met kennisgeving
weth. v. d. Berge en dhr. Berrevoets.
Na opening op de gebruikelijke wijze
zegt de voorzitter dat genoemde heren
afwezig zijn wegens ziekte en wenst hun
spoedig beterschap toe.
De notulen der vergadering van
23 Dec. jl. worden onveranderd vast
gesteld.
Ingekomen stukken
1. Goedkeuring door G.S. 2e begro
tingswijziging 1948.
2. Van dezèlfde gk. wijz. begr. Gas
bedrijf 1948 gewone en kapitaal dienst.
3. Idem bericht van definitieve vast
stelling der gemeenterekening 1945.
4. Van dezelfde namens de Min. v.
B.Z., dat tegen de wijziging van de
salaris- en loonverordening van 5 Nov.
jl. geen bedenking bestaat.
5. Eveneens van Ged. St. gk. reke
ning courant overeenkomst met de Bank
voor Ned. Gem.
6. Van dezeldfe goedkeuring op de
8ste begr. wijziging 1948.
7. idem vaststelling rekening 1945
Brugbedrijf.
8. Gk. raadsbesluit tot verhaal van
pensioenen.
9. Controle-rapport door Centr. Bur.
voor Verif. en Fin. gem. rekening 1947.
Al deze stukken worden voor kennis
geving aangenomen.
10. Verzoek van het Bestuur der L.
School op Ger. Grondslag om voorschot
op de gem. vergoeding bedoeld in art.
101 der L.O.Wet 1920. B. W. stellen
voor een voorschot tot 1630.07 te
verlenen.
11. Een verzoek van Ged. Staten te
voldoen aan enkele opmerkingen met be
trekking tot de 7e begrotingswijziging
1948.
12. Van dhr. B. W. Baaij het Verzoek
om art 4 van 't raadsbesluit van 25 Oct.
1927 zodanig te wijzigen, dat zijn loods
aan de Contr. 'Escarpe ook voor de
verwerking van mossels kan worden ge
bezigd. B. 6 W. stellen voor hierop
gunstig te beslissen, maar dit college te
machtigen om dergelijke kwesties 1 ook
voor anderen af te doen, omdat het niet
geregeld in de Raad behoeft te komen.
Voorts dat toestemming nodig is van B.
W. indien er een ander gebruik van
wenst te maken. Dit ontmoet geen be
denking.
13. Van Ged. St. gk. van het door de
Raad vastgestelde delegatiebesluit.
14. Van de Min. v. B.Z. bericht dat
Koninklijke Goedkeuring is verleend op
de verordening heffing leges bevolkings-
en Verblijfsregister.
Punt 3 is: Sluiten geldleningen. De
voorzitter merkt op, dat het de leden
bekend is dat men toestemming heeft 10
woningwetwoningen te bouwen voor
rekening van de gemeente. In verband
met de veranderde financieringsregeling
dient de gemeente zelf voor het benodig
de kapitaal te zorgen. Na overleg is
j vanuit Den Haag een aanbieding gedaan
tegen 3]4 Hierover moet voor
1 Maart beslist zijn, waartoe hij de Raad
thans machtiging wil vragen. Ook vraagt
de voorzitter machtiging indien dit on
verhoopt niet mocht worden goedge
keurd, nadere stappen te doen. Zodra
het materiaal er is en het weer dat toe
laat zal met de bouw worden begonnen.
Voorts dient hiertoe een kasgeldlening
te worden aangegaan, waartoe hij de
Raad eveneens machtiging vraagt. Tegen
een en ander is geen bezwaar, zodat
alzo wordt besloten.
Punt 4: Vaststellen kohieren Reini
gingsrechten. De betreffende stukken
hebben ter inzage gelegen en ook dit
punt ontmoet geen bedenking.
Punt 5. Reclames reinigingsrechten.
Enkele hebben verzocht om ontheffing
van deze rechten, welke verzoeken
gegrond waren en werden ingewilligd.
Verder deelde de voorzitter mede, dat
door B. W. wordt voorgesteld op het
verlzoek van het Departement van de
Maatschappij tot 't Nut van 't Alge
meen alhier afwijzend te beschikken,
daar geen gronden gevonden kunnen
worden in de verordening, al zouden de
Nutsavonden buiten de vermakelijkheids
belasting vallen.
Om een en ander te verduidelijken
wordt het verzoek van het Bestuur van
genoemd departement voorgelezen. Hierin
wordt o.a. gewezen op het attest van
de Hoge Raad waaruit zou blijken, dat
er wel reden zijn vrijstelling te ver
lenen.
De voorzitter toont evenwel aan door
het lezen van Art. 2 van de pl. ver
ordening op vermakelijkheden, dat dit
niet het geval is. Bovendien zegt hij,
heeft het Nut zelf geconstateerd, dat
het geen besloten avonden zijn, die uit
sluitend een karakter dragen zoals bijv.
familiefeesten, waarvoor de verordening
niet geldt.
De voorzitter wijst er dan nog op,
dat hij het Bestuur heeft geadviserd in
beroep te gaan, opdat kan blijken, wie
gelijk heeft in deze. Daarom adviseert
hij de Raad een uitspraak van het hoger
college af te wachten en nu dit verzoek
af te wijzen, waartegen geen bezwaar
wordt gemaakt.
Bij de rondvraag informeert dhr. de
Hond naar het Tehuis voor Ouden van
Dagen. De voorzitter antwoordt, dat,
hoewel dit niet persé in de Raad thuis
hoort, hij wel kan zeggen, dat men nu
zover is, dat in principe overeenstem
ming is bereikt over de aankoop van de
grond en dit nog slechts notarieel moet
worden vastgelegd. Toevalligerwijze
weet de voorzitter ook mee te delen, dat
er binnenkort een bespreking in Den
Haag zal worden gehouden over de
bouw van dit Tehuis.
Dhr. van Westen vraagt, waarom het
gastarief met 2 cent is verhoogd. Is dat
wel de juiste weg en zal het geen scha
delijke invloed hebben op de exploitatie
van de Gasfabriek? De voorzitter meent
dat hiervan nog niets is te zeggen, dat
kan pas na enige tijd. Het was echter
