I I I I I
Weekblad voor het Eiland Tholcn en St. Filipsland
Uit Eigen Land
VERSCHIJNT IEDERE VRJJDA&
THOLEN
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
OUD-VOSSEMEER
ST. ANNALAND
STAVENISSE
4e Jaargang No, 10
Januari 1949
mm,
Uitgevers Firma C. dleleman en G. HeIJBOER Ahnnnemenfen f 1 nor
p j v 1 a A7? q, a ij t i c A-7 Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Redactie Kerknng A 473 St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.25 c i nn
a j t t. rv j 1 j x n t'l i w i c rn ta o Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
meer 0.05
Een week binnenlands politiek gebuitel.
Dr. van Royen en het hemd waarin hij wordt geplaatst.
„Paanakkertje" en zijn ambtelijke vrinden.
Over buitenlandse import en de E.V.C.
Al is de leugen nog zo snel...
en wat daar verder volgt, weet u
wel.
Prettige zekerheid voor wie
onwaarheid haat, belangrijk min
der prettig voor wie door die
aller-snelste waarheid wordt in
gehaald.
Geheel buiten zijn schuld
ondervindt de Nederlandse ver
tegenwoordiger bij de V. R. de
pijnlijkheid van dit in practijk
omgezette spreekwoord. Volgen
wij deze heel Nederland zoo
compromiterende 'race echter
meer op de voet.
In twee vergaderingen ging de
Veiligheidsraad het gecompli
ceerde abces dat Moeder Aarde
nu al zo lang gespannen bezig
houdt de Indonesische kwes
tie bestuderen, zonder er re
soluut het mes in te zetten.
Gaat de behandelende genees
heer er echter niet snel toe over
om met een kuur van zon en fris
se lucht der loyaliteit, een spoe
dige genezing te bevorderen, dan
wordt de kans op het ingrijpen
door de „vreemde chirurgen" in
de V. R. met de dag groter.
Snelle militaire succes kunnen
op de oplossing niet van invloed
zijn. De Verenigde Staten zullen
zich niet bij gebruik van wapen
geweld aansluiten", zei Dr. Jes-
sup reeds onomwonden in een
der laatste bijeenkomsten te Lake
Succes.
Wie liever dan deze waar
schuwende woorden ernstig te
nemen, het daar mee op een
accoordje wil gooien, kan even
tueel pas tot. bezinning komen,
als de gehele opzet is verprutst.
Reeds 7 Januari jl. verklaarde
Dr. van Royen puttend uit de
hern officieel verstrekte gege
vens, dat alle prominente Repu
blikeinse leiders op het eiland
Banka vertoefden, waar zij inge
volge de opdracht van de Raad
volledige bewegingsvrijheid ge
noten. Spoedig bleek hoe weinig
die officiële berichtgevers bewust
waren van de moeilijke taak,
welke Dr. van Royen met de
grootste nauwgezetheid tracht te
vervullen. Als „vergissing num
mer een" moest Nederland de af
gelegde verklaring herroepen,
toen de C.G.D., die leiders op
Banka wilde gaan bezoeken. Het
bleek dat drie der gevangenen
nooit op Banka van hun „volle
vrijheid" hadden genoten, maar
nog steeds op Sumatra zaten. Be
langrijk erger is nu echter nog
en dit vooral gezien uit interna
tionaal politiek oogpunt, hoe
Soekarno, Hatta, enz. die wel op
Banka vertoeven, daar van die
herhaaldelijk verzekerde vrijheid
genieten. De bezoekende C.G.D.
heeft hierover dingen gepubli
ceerd, die heel anders luidden dan
de Nederlandse verklaring. En,
al was 't dat men dit met 'n kor
reltje zout nam, toch zal niemand
ontkennen dat die verklaringen
tegen elkaar indruisen, in het na
deel van de Nederlandse. Te
meer, nu dit door de Regering
zelf is erkend en men zich dien
aangaande moest verontschuldi
gen, omdat een bevel niet vol
doende was opgevolgd. En dit
ook, nadat de afgezant van Dr.
Beel een bezoek aan Banka
bracht, bij welk bezoek de politi
ci vrijheid in vooruitzicht werd
gesteld na tekening van een
loyaliteitsverklaring.
In dat raam geplaatst lijkt het
geven van instructies aan Dr. v.
Royen bedenkelijk veel op kwade
trouw.
Hoewel dit geval van kwade
trouw meer dan genoeg zou zijn,
blijft het daar helaas niet bij. Bij
het scheiden van de bonnenmarkt
werd de 33-jarige gentleman-
zwendelaar „Paanakkertje" ge
arresteerd. De schandalen op het
terrein van ambtenaren-corrup
tie, die na deze vangst om de
hoek komen gluren, doen ons
verzuchten „niets buitenlands is
ons vreemd." Deze bedenkelijke
buitenlandse copiëring zien wij
tevens doorgetrokken tot het ter
rein der Amsterdamse haven
„onder leiding" van de E.V.C.
waar weer braaf wordt gestaakt,
waarbij de E.V.C. er wel voor
zorgt, dat er tussen arbeider en
patroon eerder een kloof dan een
dam zal worden gevormd... Al
leen al gezien het nieuws der
laatste week, lijkt het toch maar
beter ons aan de waarheid te
houden... En wat het geven van
instructies aan vertegenwoordi
gers betreft, zou onze regering
nog iets kunnen leren van de op
drachtgevers, die Montgomery
stuurden om over reorganisatie
van de Nederlandse defensie te
spreken
Onder bovenstaande titel hield Ir. M. A. Geuze te Poortvliet
een rede tijdens de in 1948 gehouden Landdag der Landbouw
jongeren Gemeenschap.
Ook al was deze dan in het bijzonder tot de Landbouw
jongeren gericht, de inhoud daarvan is m.i. waard in breder
kring bekend te worden. Daartoe verzochten we Ir. Geuze
vergunning tot publicatie, waarin deze welwillend toestemde.
Dat ze in vervolg~artikelen geplaatst moet worden, zal aan
die belangrijkheid niets afdoen. (Red.)
Er zijn mensen, die momenteel van de
jeugd niet veel goeds willen horen, en ik
spreek dan van de Nederlandse jeugd in
haar geheel; de jeugd is tuchtloos, onge
disciplineerd, gedegenereerd zelfs. Er
zijn anderen, die immer schermen met
de ongereptheid van de jeugd, met het:
aan de jeugd is de toekomst. Ongetwij
feld is dit laatste juist, maar is het niet
veel juister te vragen: wat voor een
toekomst
Want hoezeer wij ook geleefd worden,
de verantwoordelijkheid is aan ons. De
troeven zijn in onze handen en het
gaat er maar om hoe we ze gebruiken,
wat we ervan maken.
Na de bevrijding constateerden we
in ons land, en heus niet alleen hier,
een manie, dat niemand meer tevreden
was met de plaats, die op dat moment
werd ingenomen. Dit leefde het sterkst
bij de jeugd. De jeugd had zich tijdens
de bezettingsjaren een nieuwe toekomst,
een nieuw Nederland, een nieuwe we
reld gedroomd, waarbij men zich zelf
begrijpelijkerwijs en vol idealisme een
vooraanstaande plaats had toegedacht.
Een plaats, waarvan men zich teveel,
zo niet alles voorstelde. Zo wilde de
jonge man naar het onbekende Indië,
het jonge meisje werd MARVA of ging
zo mogelijk naar het VHK, de winkelier
werd verzekeringsagent en de verze
keringsagent werd belastingconsulent, de
landarbeider wilde chauffeur worden,
de dienstbode ging naar de fabriek, de
boer zelf sprak over emigreren. Geluk
kig, dat de huisvrouw nogal stabiel
bleef.
li zult mischien zeggen, zij kon moei
lijk anders, voor haar was het het minst
eenvoudig om te veranderen, maar was
het niet veel meer dat zij de kern van
het gezin vormde. Het middelpunt, waar
vader en kinderen vanuit gingen en terug
keerden; dat zij in haar woning, huishou
ding en gezinssfeer de voorwaarden had
geschapen om althans temidden van de
onrust en barning van de na-oorlogse
tijd, met zijn zoeken naar nieuwe vorm
geving, een rustpunt te brengen.
Deze jonge en ook wel oudere men
sen haakten in de eerste plaats naar
verandering, omdat hun innerlijke rust
en zekerheid ontbraken. Velen van de
jongeren hadden nimmer enige zekerheid
gekend, vanaf de leeftijd dat zij zich
bewust werden; anderen hadden al het
vreselijke, wat zich voor hun ogen af
speelde niet kunnen verwerken, en wa
ren losgeslagen, als schepen zonder an
ker op drift.
Ge moet me goed begrijpen, ik bedoel
geenszins te zeggen dat vooruitgang in
maatschappelijke functie niet moet wor
den nagestreefd of dat men tevreden
zou moeten zijn met een baantje, waar
men niet geschikt voor is of omgekeerd.
Maar langzamerhand bleken al die ver
anderingen, waar ik op doelde, geen
verbeteringen te zijn. Men bleek schim
men te hebben nagejaagd, ook in zijn
idealen voor een betere wereld.
En de prijs, die daarvoor betaald is
in de laatste drie jaren, is hoog geweest.
Wanneer men thans sommigen hoort
zeggen, dat er weer wat stabiliteit terug
keert op dit punt, dan moet men voor
zichtig zijn. Zeker, er zullen jongelui
zijn, die zichzelf hebben teruggevonden
en die boven het avontuur, want dat
was het, uitgroeien.
Maar er zijn er temeer, dié geen an
kerplaats meer vinden.
Ge kent ze allemaal. Daar is de groep
der gemakkelijken, dat zijn zij, die zich
nergens meer druk over maken, die het
wel geloven, het helpt immers toch niet
en het is en blijft een zootje hier en we
moeten maar wachten tot de Russen ko
men en we zullen het er ondertussen
dan maar goed van nemen; de défaitis-
ten, een avondje naar de bioscoop of
een avondje kaarten, of een avondje bij
kennissen, gezellig en een avondje vrijen
en op de duur komen ze soms per week
nog een dag tekort. Ze zijn als de dwa
zen, waarvan het Bijbelwoord getuigt
dat zij zeiden: laat ons eten en drin
ken en vrolijk zijn, want morgen ster
ven wij. En tegenwoordig zijn we dan
zo reëel dat we dat laatste, dat sterven
er maar af laten.
Dan is er de categorie van de ge-
pantserden, de verbitterden. Zij zijn los
gebleven van iedere binding en omdat
ze die niet konden vinden, ontkennen
zij ook de mogelijkheid van 't bestaan
van dergelijke bindingen hardnekkig.
Het is de glaskoude, keiharde jeugd, die
neemt wat ze krijgen kan en die met
een ontstellend cynisme op alle punten
negativiteit propageert. Het is een groep
die van alles de prijs kent, maar niets
van de waarde.
En dat van alles de prijs kennen en
van niets de waarde, is ook kenmer
kend voor een oppervlakkigheid, die
onze gehele moderne maatschappij heeft
aangetast. Men staat tegenwoordig ge
makkelijk met een oordeel klaar over
de meest ingewikkelde maatschappelijke
problemen en dat in een tijd die onein
dig veel moeilijker te beoordelen is door
zijn veelheid en veelvormigheid der
vraagstukken, dan ooit te voren.
Of het nu over kapitalisme gaat of
over Marxisme of nationalisatie of mo
netaire problemen, in enkele zinnen
wordt de zaak afgedaan, d.w.z. ge
kraakt of tot dogma verheven.
En wat erger is, niet anders gaat het
met het Christendom. Het Christendom,
dat bijna 2000 jaren lang thans Europa
maatschappelijk, religieus, sociaal en
staatkundig beheerst heeft, ook daarover
staat men met zijn oordeel klaar. Ook
al heeft men de Bijbel nooit gelezen,
laat staan bestudeerd, ook al heeft men
nog nimmer een kerk van binnen ge
zien, men meent het zich te kunnen ver
oorloven deze leer als wellicht niet ter
zake of niet van deze tijd te kunnen
afdoen. Is er huiveringwekkender symp
toom van vervlakking, van Entwertung
aller Werte. Is het niet of een der
gelijke leegheid de deuren opent, voor
een zondvloed van Mies wat de mens
moet dienen, dus voor alles wat met* de
macht van de enkeling of zijn groep,
van dictatorschap dus, te maken heeft.
De moderne mens heeft geen tijd meer
voor de grote lijn tussen goed en kwaad,
laat staan onderscheidingsvermogen. Hij
gelooft niet meer in het bestaan van de
duivel. Hij acht dit een uitvinding van
de menselijke geest, net zoals men hem
in zijn kindertijd met een verzonnen
kwade kabouter bang maakte.
Hij vergeet of hij weet niet, dat er bij
de Fransman Baudelaire een regel te
lezen is van de volgende strekking: „Het
is de mooiste list van de duivel ons te
overtuigen dat hij niet bestaat."
Van niemand hoeft men immers bang
te zijn.
En toen het kwaad een beetje te dui
delijk werd zo in de jaren na 1930, toen
vestigde de duivel onze aandacht op
Hitier. Dat was de baarlijke Satan. Wij
waren tegen deze Satan, dus stonden
we aan de goede kant. De vijand is nu
verslagen, het is nu in orde, en wij be
hoeven ons geen zorg meer te maken.
Men is verlichter dan ooit. Men kent
geen oude waarden meer of wil ze niet
erkennen. Maar men is er onkundig van,
men is onwetend uit oppervlakkigheid,
dat de moderne mens van thans een
veelgodendom aanbidt, dat niet afwijkt
in wezen van dat der oudheid.
Wanneer men het hoofd schudt over
het oude Israël dat danste om het gouden
kalf, is er dan een wezenlijk verschil met
de geldzucht van onze huidige specu
laties
Men wil niet vergeleken worden met
een opiumschuiver, met iemand die aan
opium verslaagd is, maar hoevele Neder
landers kunnen het Zondags nalaten
naar een voetbalwedstrijd te1'gaan? Is
men dan niet verslaagd aan die sport
Hebben wij niet in onze volkskring
vreemde goden opgericht, aanbidt men
niet deze zaken met geheel zijn ziel en
geheel zijn verstand en al zijn krachten?
Verheft zich niet des Zondags de
kreet „Hup Holland" ten hemel als
vroeger 't Hallelujah
(Wordt vervolgd)
DE ALGEMENE KLEUTERSCHOOL
Er is vooruitgang voor het nieuwe
schoolgebouw van de Algemene Kleuter
school. Tot op heden wordt les gegeven
in een lokaal der O.L.School, nadat
minder geriefelijk was gewerkt in een
zaal van Hotel Zeeland. De grote ver
betering komt eigenlijk pas, als men
in Februari het in het Kaaijbosje ge
plaatste gebouw kan betrekken. Hier
aan wordt thans hard gewerkt.
BILJART-WEDSTRIJD
Vrijdag jl. werd een biljartwedstrijd
gespeeld door een Thoolse ploeg tegen
Halsteren. De uitslag hiervan is als
volgt:P. Berrevoets 69 pnt., M. Schet-
ters 75, A. Nuyten 40, A. Wierske 75,
M. Oerlemans 54, M. v. Kaam 75,
F. v. Zandvliet 38, P. Heisen 75, F.
Nijs 75, P. de Bakker 58, Kees Schot 70
en J. Schetters 75 punten. Tholen ver
loor met 87 punten.
OPBRENGST „KINDERZEGELS"y
Naar dhr. Kools ons mededeelde is
door de actie 'van het pl. comité tot
verkoop van Kinderpostzegels alhier in
totaal verkocht voor een bedrag van
980.97. Voorwaar een mooi resultaat.
Wanneer over het gehele land de offer
vaardigheid zo groot is geweest als te
Dr. L. D. A. Looysen, te Tholen
Dr. R. C. Renes, Oud-Vossemeer
Tholen, kan er menig kinderleed worden
verzacht. Dank aan allen, die tot dit
mooie resultaat bijdroegen.
GESLAAGD
Bij het te Bergen op Zoom gehouden
examen voor het diploma Boekhouden
van de Nederlandse Associatie voor
Practijkexamens, slaagde Mej. J. M.
Engelvaart, alhier.
MOTORONGELUK
Dhr. C. Hoek uit Middelharnis reed
Maandagmorgen met zijn motorrijwiel
op de Vossemeerse Dijk en kwam tegen
een langs de weg staande telefoonpaal op
Met ernstige inwendige kwetsuren werd
hij in het Ziekenhuis te Bergen op Zoom
opgenomen, nadat Dr. Looysen te Tho
len eerste hulp had verleend en daarbij
ook nog een zware hersenschudding had
geconstateerd.
De vermoedelijke oorzaak is, dat dhr.
H. met een over de weg hangende los
geraakte telefoondraad in aanraking
kwam en hierdoor de macht over zijn
stuur verloor.
NIEUWBOUW
Nadat 7 maanden geleden de eerste
spade voor de nieuwbouw in de grond
werd gezet, zijn dezer dagen de eerste
6 woningen door de bewoners betrokken.
Dit zijn P. M. Polderman, M. P. de
Graaff, M. C. Daane, L. Istha, E. G.
Hoek en C. Geuze.
Wanneer komen de volgende „wach
ters" aan de beurt?
BRIEVEN VAN MILITAIREN
Bij de secretaris van het pl. Niwin-
comité, bij de secretaris der Muziekver
eniging en bij verschillende particulieren
kwamen dankbetuigingen binnen van mi
litairen in Indië, die een Kerstpakket
hadden ontvangen uit St. Annaland.
Zonder uitzondering waarderen onze
militairen deze blijken van medeleven.
DE OUDSTE INGEZETENE
Na het overlijden van J. van Vossen
die op 23 Mei 1857 was geboren, is
thans de oudste ingezetene in deze ge
meente de Wed. van Vessem, geboren
14 September 1857.
PROPAGANDA-A VONDEN
Door bemiddeling van de Stichting
Dorpsgemeenschap Stavenisse zal van
wege de „Prot. Interkerkelijke Geeste
lijke Verzorging voor militairen" in
Zeeland alhier op Vrijdag, 4 Februari
a.s. in de bewaarschool een „propaganda
avond" worden georganiseerd.
Aanvang half 8 nm. Minimum-leef
tijd 16 jaar.
Voor de pauze zal een film over Indië
worden vertoond. Na de pauze zal er
een reportage worden gegeven van een
te Bergen op Zoom gehouden kerk
dienst voor plm. 700 militairen (met
koorzang enz.), terwijl ook de leger-
predikant, ds. K. v, d. Braak het woord
nog hoopt te voeren.
Het belooft een zeer mooie avond te
worden. De toegang is vrij. Bij de uit
gang zal een collecte worden gehouden
voor bovenbedoeld werk. Komt allen
Het gaat om de geestelijke belangen van
onze militairen
De Stichting Dorpsgemeenschap Sta
venisse hoopt op Vrijdag 28 Januari a.s.
in de bewaarschool een grote propa-
ganda-avond te houden. Aanvang half
8 nm. Toegangsprijs 0.50 incl. pl. be
lasting.
Het programma vermeldt o.m.~: her
sengymnastiek, een tafereel uit het
dagelijks leven van Stavenisse, verloting,
muziek, zang, enz. enz.
Kaartverkoop van heden af bij de
heer J. A. Q. Tazelaar, bakker alhier,
bij wie tevens programma's verkrijgbaar
zijn. Voorziet U tijdig van een plaats
bewijs, opdat teleurstelling voorkomen
kunnen worden.
