Weekblad voorliet Eiland Tholen en St. Filipslaad
UIT EIGEN LAND.
Uitvinding van een nieuwe Uien^fstaartmachine.
RAADSVERSLAG OUD-VOSSEMEER.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
4e Jaargang No. 49
22 Octobet 1948
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473 St. Annaland - Telefoon 47
Abonnementen 1..per
kwartaal franco p.p. 1.25
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Dr. van Mook zorgde voor
schokkende verrassingen.
Wat zit er achter en wie
gaat nu komen
Massa-arrestatie in de Indo
nesische Republiek.
Strijd op margarinefront met
verbetenheid ingezet.
Lieftinck ter vergadering van
Ministers van financiën der
Vijf landen te Brussel.
,,De teerling is geworpen."
Hoewel het voor iedere belang
stellende in de binnenlandsche
politiek, sedert weken geen ge
heim meer was, dat er van een
goede verstandhouding tussen de
Regering te 's Gravenhage en de
Luitenant - Gouverneur - Generaal
dr. van Mook nauwelijks meer
sprake was, heeft de beslissing
ons toch nog verrast. Juist toen
ons blad vorige week uit was
werd het publiek dit bekend en
de dagbladen brachten nog de
zelfde dag het verwachte, maar
toch nog grote nieuws. Het is
nu mogelijk dat de landvoogd na
zijn aftreden 1 November a.s.
-wat meer openlijk over de be
weegredenen van zijn besluit zal
willen spreken, voorlopig zullen
wij ons omtrent de oorzaken die
tot de ontslagaanvrage leidden
slechts een beeld kunnen vormen
uit de schaarse commentaren die
,,den Haag" wil vrijgeven.
De machtsperiode, die Dr. v.
Mook vooral en gaandeweg méér
heeft verkregen na het vertrek
van Jhr. Tjarda van Starken-
borch heeft de wrijfvlakken tus
sen Batavia en den Haag eer
groter dan kleiner gemaakt. Wie
dit ontkent treedt buiten de wer
kelijkheid. Het bestuur voor en
over Indonesië achtte (en acht)
Batavia slechts veilig in zijn eigen
handen en wie van Nederland uit
hieraan zoals geen afbreuk pro
beert te doen maar een eigen me
ning wil laten gelden is zonder
meer „onoordeelkundig". Hierin
kan voor een belangrijk deel de
oorzaak liggen omtrent het over
rompelend verdwijnen van dr. v.
Mook De beslissing ten aanzien
van de interim regering, die in
een zo prettig snel tempo in den
Haag konden worden genomen,
hebben mogelijk geen tijdruimte
gelaten overleg met de Lt.G.G.
te plegen, althans niet op een
wijze zoals hij dit tot dusverre
gewend was.
Dr. v. Mook als ontwerper
van het voorlopig programma
voor de interim regering, welk
program n.b. op de Haagse con
ferentie het richtingroer is ge
weest zou op een dergelijk over
leg zeker recht hebben gehad.
Hoewel nog niet vaststaat wie
nu Nêerlands eerste representant
in Indonesië zal worden, kan met
vrij grote zekerheid worden aan
genomen, dat dr. Beel deze eer
te beurt zal vallen. In ieder ge
val zou onze oud-premier met
deze mogelijkheid al volledig re
kening houden en nagenoeg ge
reed staan voor een onmiddellijk
vertrek. Op de duur gaat het een
soort stoomcursus lijken, zoals
we die kenden tijdens de surro
gaat-burgemeestertijd.
Vermeldenswaard is nog, dat
in de U.N.O. vrijwel geen critiek
is gehoord op dit toch ongetwij
feld allerwegen de aandacht trek
kende gevolg van wat pro- en
contra van Mook-mensen, brand
merken als een gevolg van een
zeer slap regeringsbeleid Alleen
Palar, de permanente vertegen
woordiger der Republiek Indo
nesia bij de U.N.O. zeide het
heengaan van Dr. v. Mook niet
te betreuren. Hij meende verder,
dat dr. Beel meer open zou staan
voor wat Palar noemt ,,de poli
tieke realiteit in Indonesië", waar
door het overleg tussen Neder
land en de republiek zeker niet
moeilijker zouden worden. Zou
Beel dan gebruik maken van de
waterkan in de toch al dunne
wijn Laten we toch hopen, dat
we binnen afzienbare tijd met in
stemming en wijzend op de be
reikte resultaten, Palar's woor
den nog eens in herinnering mo
gen roepen, als die van de man,
die het juist zag.
Voor het ogenblik is de toe
stand in de republiek zelf, minder
rooskleurig dan ooit. De activi
teit der rebellen tegen Djokja
nam in de afgelopen week in be
langrijke mate toe, ondanks de
vlucht vair verschillende commu
nistische leiders. De regering te
Djokja moet spoedig in staat zijn
zeer hard terug te slaan, wil zij
niet op rampzalige manier in de
klem geraken. De opstandelingen
passen de tactiek der verschroeide
aarde toe in een omvang, die de
berokkenende schade slechts bij
benadering doet schatten
De republikeinse Minister van
Justitie laat (eindelijk) tot mas
sale arrestaties overgaan, waar
door in de omgeving van Djokja
900 verdachten en om Soerakarta
1400 man het gevang indraaien.
De strijd neemt in omvang en
hevigheid eer toe dan af. Minder
bloedig maar misschien even fa
natiek belooft de strijd te worden
waar wij dichter bij huis
binnen zeer korte tijd getuige van
schijnen te worden. De „stoot
troepen" der betrokken „gene
raals" kwamen in de steden in het
Westen deze week de spits af
bijten in „huis aan huis gevech
ten", waarbij de huisvrouwen
werden gedwongen bij aankoop
van een pond margarine een ei
gratis te accepteren. De margari
nekoningen gaan de lendenen
weer omgorden Waarmee slechts
gezegd wil worden: „boer pas op
je boter, de financiën spelen weer
een grote rol
Eenvoudige constructie.
Verbluffende resultaten.
Er is voor het afstaarten van uien
wat tot heden steeds met de hand ge
beurde, meer dan eens geprobeerd dit
machinaal te doen. De daartoe ontwor
pen apparaten voldeden echter niet aan
het voorgestelde doel. Het U.C.B. (Uit
voer Controle Bureau) kon er zijn goed
keuring niet aan geven, omdat bij dit
afstaarten een te groot percentage uien
beschadigd werd. Beschadigde uien zijn
voor export ongeschikt, zodat deze ex
perimenten niet voldeden.
Thans heeft de heer Jan Koese te
Stellendam een machine ontworpen,
waarvan grote verwachtingen worden
gekoesterd. Met deze afstaartmachine,
welke in de loods van de heer Koese
provisorisch stond opgesteld, is een de
monstratie gehouden, die verbluffende
resultaten afwierp, waarbij de uien on
geschonden werden afgestaart.
De constructie van het apparaat is
zeer eenvoudig, het is om zo te zeggen:
„het ei van Columbus". De uien worden
op een hor gestort, en daarna op een
transportbaan naar de „afstaarter" ge
lijkmatig aangevoerd.
De eigenlijke „afstaarter" bestaat uit
3 roterende rollen, waar de uien over
heen komen, die zó worden geleid dat
de staart van de ui tussen de rollen
klemt en de staarten worden afgetrok
ken door een onderaan spiraalsgewijze
aangebrachte rol. De rollen zijn verstel
baar voor pikkels en grove uien; het
afstaarten van de ui kon op verschil
lende lengtes plaats vinden.
Wanneer de machine constructief en
technisch geheel zal zijn afgewerkt, is
de verwachting, dat beschadiging van
de uien volkomen is uitgesloten. Ook
zal er dan een blaas- of windinstallatie
op worden aangebracht, die de staarten
vlugger tegen de rollen aandrukt, waar
door het werk wordt bespoedigd.
In één arbeidsgang zullen de uien
dan tevens met een transportband kun
nen worden doorgevoerd om te worden
gesorteerd.
Iedere minuut zal met deze, door een
electro-motor gedreven machine een zak
van 50 kg uien kunnen worden afge
staart. Als men rekent dat één man
met de hand, per dag 10 mud kan af
staarten, kan dit apparaat voor de uien-
teelt grote betekenis krijgen.
De heer W. H. Klamer, directeur van
het U.C.B.de heer van Heest, direc
teur van de Centr. Veiling te Middel-
harnis, de heer van Houten, Hoofd
controleur van het U.C.B., en de heer
Koert van de Uienfederatie, hebben een
demonstratie bijgewoond en waren een
stemmig van oordeel, dat deze construc
tie mogelijk aan de gestelde eisen zou
voldoen. Zij hebben 25 kg afgestaarte
uien nauwkeurig bekeken: eerst viel er
nog wat afdracht uit door blessures,
(circa 4%) maar hiervoor kon de ma
chine worden bijgesteld, zodat er later
geen beschadiging meer voorkwam.
Men zal nu een partijtje uien afstaar
ten en deze een paar weken laten staan,
om te zien of de uien door deze bewer
king niet inwendig worden gekneusd,
waarop schimmel zou kunnen optreden.
Is dit niet het geval, dan is de gebuiks-
waarde van de machine bewezen
Er is door de heer Koese octrooi
aangevraagd op zijn uitvinding, op niet
minder dan 12 constructies. Hij heeft
dus behalve de gedemonstreerde nog 12
andere mogelijkheden, die echter parallel
liepen aan het gedemonstreerde idee.
De heer Koese is ook de uitvinder
van de erwten-leesmachine „Argus-
Ariad'ne welke thans bij de fa. Mulder
te Boskoop in serie wordt gebouwd.
Naar het oordeel van bevoegden, zal
dhr. Koese met zijn ontworpen uien-af-
staartmachine groot succes hebben, daar
het een apparaat is waaraan grote be
hoefte bestaat en dat voor de afwer
king der uien geweldige besparing geeft.
Over de prijs valt uiteraard nog niets
te zeggen.
Nader vernemen we nog, dat er in
December nog 50 apparaten worden af
geleverd, zodat deze machine ook voor
dit seizoen nog een grote betekenis
heeft. De Centrale Veiling te Middel-
harnis zal volgende week een grote
demonstratie geven.
Verbetering riolering Kalisbuurt.
Ontslag en benoeming gemeente-geneeskundige.
Verdeling en huur nieuwe woningen. ,,'t Zijn
woningen van niks," zegt de Wethouder.
Openbare raadsvergadering te Oud- Na voorlezing en goedkeuring der
notulen komt men tot punt 1 der agenda:
Ingekomen stukkent
Een schrijven van Ged. Staten van
Zeeland met mededeling van goedkeu-
Vossemeer op Dinsdag 19 Oct. 1948,
vm. 10 uur.
Aanwezig de voorzitter, de secretaris
en alle leden.
ring van de le begrotingswijziging 1948.
Schrijven van G.S. dat in principe
geen bezwaren bestaan tegen het aan
schaffen van een filmtoestel mits de
financiën het toelaten.
Schrijven van G.S. omtrent verplaat
singskosten secretarissen en ontvangers.
Medegedeeld wordt dat de toekenning
hiervan voorhands aan de gemeente
besturen wordt overgelaten.
De Raad gaat accoord met het voor
stel deze regeling ook voor Oud-Vosse-
meer van toepassing te verklaren.
Bericht van dhr. P. A. W. Mees tot
aanneming-van de benoemingen tot lid
van Fonds Huyssen van Kattendijke,
Algemeen Armbestuur en Wezen Arm
bestuur.
Mededelingen van de heren Moerland,
J. L. v. Dijke, J. J. Quist en L. Istha dat
de benoeming en herbenoeming tot lid
van de Woonruimtecommissie wordt
aangenomen.
Mededeling van dhr. C. M. v. Til-
beurgh dat hij deze benoeming niet aan
neemt.
Vervolgens komt ter tafel een rapport
ter verbetering van de riolering aan de
Oostzijde van de Kalisbuurt. De districts
opzichter dhr. Blaas deelde mede dat de
riolering voor 3/4 vol met modder zit.
Hij noemt in zijn rapport 2 mogelijk
heden voor verbetering:
1opgraving en schoonmaken
2. het doorslepen van de riolering met
aan touwen of kettingen bevestigde zak
ken vanaf in de riolering gemaakte
openingen waarvoor niet de gehele rio
lering behoeft te worden opgegraven.
De 2e methode is goedkoper en brengt
minder beschadiging aan de tuintjes
terwijl toch een zeer goed effect kan
worden verkregen.
B. en W. stellen voor volgens de
2e methode te werk te gaan.
Dhr. v. d. Klooster zegt er bij te zijn
geweest toen de gaten werden gegraven
tot het instellen van een onderzoek naar
de toestand van de riolering. Bij M. v.
Driel lag de riolering 40 cm dieper dan
bij den Engelsman, hetgeen ongeveer
30 m verder is, wat toch wel wat te
veel is. De buizen aan het eind van de
Kalisbuurt zijn intertijd al opgelapt. Ze
zijn ontzettend slecht. Hij wenst af
doende reparatie en een goed onderzoek
naar de toestand waarin de buizen ver
keren. Het eind waarmee men in 1912
begon is wel zeer slecht.
Dhr. v. Driel merkt op dat hij de
2e methode in Velzen zelf meemaakte,
welke zeer goede resultaten te zien gaf.
Bij het gebruiken van deze methode zou
hij willen voorstellen de waterleiding er
bij te nemen, hiermede is men van een
goed resultaat verzekerd, anders blijft er
nog harde modder achter.
Dhr. Aarnoudse zegt opzichter Beije
wel eens te hebben horen zeggen, dat wil
men de riolering goed krijgen alles er uit
moet. De riolering zou volgens deze in
stukken en brokken zijn gelegd.
Dhr Mees zegt dat de buizen schoon
gemaakt kunnen worden, doch als de
verdere lossing niet in orde is, bereikt
men nog niets. De sloten in de Coentjes-
weg zitten om een haverklap vol.
Dhr. Daane zegt dat er al veel hier
over is gesproken. Zijn mening is dat
de gemeente moet trachten van de polder
permissie te krijgen de buizen onder
langs de Coentjesweg naar de andere
sloot te leggen, die veel beter is. Her
zien is goed, maar de sloot zou tot bij
de weide van P. v. Westen moeten
worden verbeterd.
De voorzitter zegt dat dit nog te be
spreken is. Aangaande het voorstel van
dhr. Blaas moet eerst een besluit worden
genomen.
Dhr. v. Gorsel is van mening dat
aan het eind van de Kalisbuurt een
reservoir gemaakt zou moeten worden
voor het opvangen van de modder.
Na enige discussie gaat de raad
accoord met het ten uitvoer brengen van
de 2e methode.
Als derde punt vermeldt de agenda
de bespreking van de beloning voor de
genees- en verloskundige armenpractijk
en het voorstel tot ontslag verlening aan
Mevr. Lindenberg-Klooster als gemeente-
geneeskundige.
De voorzitter zegt dat de vorige ver
gadering een voorstel is ingebracht de
jaarwedde terug te brengen van 1300.-
op 1000.-
Toen gingen stemmen op om tot ver
zekering over gaan.
Uit ingewonnen inlichtingen blijkt
echter dat naar het huidige aantal per
sonen verzekering op 983.komt,
terwijl bij meerdere personen dit duurder
wordt, hetgeen bij aanstelling van een
arts door elkaar wordt genomen.
Aan de verschillende Kerken is ge
vraagd hoe zij stonden tegenover het
Dr. P. J. Duinker te Tholen
Dr. H. Menger te St. Filipsland
verlenen van bijdragen in de verzekering.
De Chr. Ger. Kerk maakt geen gebruik
van de armenpraktijk, de N.H. Kerk zit
voor te hoge kosten, dus kan ook niet
tegemoet komen, de R.K. Kerk zou voor
2 personen willen deelnemen, terwijl de
Ger. Kerk het jaarlijks zou willen be
zien.
Dhr. Istha zegt dat bij verzekering
met vermeerdering van het aantal ver
zekerden de premie zal stijgen, doch dit
zal bij de arts ook wel zijn, hetgeen de
voorzitter doet opmerken dat dit salaris
een gemiddelde betekent, dus voor veel
als voor weinig gevallen.
Dhr. Istha zegt dat bij verzekering men
niet voor ziekenhuiskosten komt te zit
ten, hetgeen men wel heeft bij niet-ver-
zekering, dus dan komen deze kosten
ook nog voor de gemeente.
Dhr. Daane is van mening dat spon
tane medewerking van de Kerken beter
was, doch in dit geval zouden de men
sen de dupe worden zo niet op tijd ver
zekerd werd.
De voorzitter zegt dat er nog bij komt
dat wanneer een armlastige ziek wordt
de Kerk moreel verplicht is te betalen.
Dhr. Istha informeert waarom de
Kerken niet willen, het zou toch beter
zijn als de Kerken al eerder meebetaald
hadden.
Hierna gaat de raad accoord met de
vaststelling van de jaarwedde van de
gemeente-arts op 1000.
De voorzitter deelt mede dat Mevr.
Lindenbergh-Klooster, die gemeente-
geneeskundige en vaccinateur was, per
Oct. 1947 naar Indië is vertrokken. Ze
deelde wel mede dat ze voor een jaar
naar Indië vertrok en voor vervanging
gezorgd had, doch toestemming heeft ze
niet gevraagd. Na informatie bleek dat
dr. Renes niet door Mevr. Lindenbergh
als vervanger is ingesteld, slechts tot
1 Mei 1948 is in de vervanging voor
zien. Dr. Renes is ook niet door de
gemeente als vervanger benoemd, het
geen zijn oorzaak vindt in het feit dat
Dr. Renes 't werk deed, waardoor de ge
meente dacht dat hierin door Mevr.
Lindenbergh was voorzien. Het bleek
echter dat Dr. Renes op het standpunt
stond dat degene die hulp nodig had
deze moest worden verleend ook zon
der dat hiervoor betaald kon worden.
Dhr. v. d. Klooster stelt voor de
salariëring van Dr. Renes per 1 Mei
1948 te doen ingaan.
De voorzitter merkt echter op dat Dr.
ReneS rekent op een verrekening van dit
werk door Mevr. Lindenbergh, laatst
genoemde was nog niet ontslagen, dus
moest haar salaris nog ontvangen. Zij
is echter wel verplicht Dr. Renes te
betalen.
Zij is onlangs op dit feit gewezen en
heeft toen ontslag aangevraagd onder
beding van woningruil, hetgeen niet
mogelijk is.
Dhr. v. d. Klooster stelt voor haar
per 1 Mei ontslag te verlenen en het
salaris van 1 Mei tot October eveneens
aan Dr. Renes te betalen.
Dhr. Daane zegt dat Dr. Renes inder
tijd tegen hem zei: „Ik zal de mensen
helpen, ook als ik geen geld ontvang",
doch hij rekent er op dat Mevr. Linden
bergh hem betaald.
Dhr. v. Driel is van mening dat het
wenselijk is dat dit tussen beide wordt
geregeld.
De voorzitter zegt dat Mevr. Linden
bergh in gebreke is gesteld, omdat zij
vanaf 1 Mei jl. niet voor een vervanger
heeft gezorgd. Nu is er 1 jaar om na
haar vertrek, terwijl ze nog niet terug
is, waarom de raad wordt voorgesteld
tot ontslag te besluiten.
Hiertoe wordt door de raadz.h.s.
besloten.
Aan de orde komt nu het benoemen
van de nieuwe gemeente-arts. Hiervoor
en voor de betrekkingen van vaccinateur
en doodschouw wordt met algemene
stemmen Dr. Renes benoemd.
Ter vervulling van de vacature in
het Fonds Huyssen van Kattendijke door
het vertrek van Mevr. Lindenbergh
wordt met algemene stemmen Dr. Renes
gekozen.
Als vierde punt vermeldt de agenda
een schrijven van de minister van Bin
nenlandse Zaken betreffende de toe
passing van de gratificatieregeling voor
1948 zoals die in 1947 is toegepast, 2%
van de jaarwedde der gemeente-ambte
naren met een max. van 50.Hiertoe
wordt aldus besloten.
