Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
Als een Rots in de Branding
UIT EIGEN LAND.
Raadsverslag STAVE NI SSE*
Vele Vorstenhuizen ORANJE blééf
werden onttroond- 7
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
31 Augustus luidt de nieuwe klok»
de Jaarg mg
13 Augustus 1948
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 0.90 per Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
Redactie Kerkring A 473 St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.15 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
We staan zq over het algemeen
maar weinig stil bij het toch wel
wat opmerkelijke feit, dat Neder
land een van de nog maar wei
nig overgebleven landen der we
reld is waar het staatshoofd een
vorst of vorstin is. Juist in de
laatste halve eeuw is het aantal
gekroonde staatshoofden sterk
verminderd.
Toen Koningin Wilhelmina
tot staatèhoofd van Nederland
werd gekroond, waren van bijna
alle Europese landen nog de ko
ningen of keizers bij deze plech
tigheid aanwezig of vertegen
woordigd. Toen waren er immers
nog: de keizer van Duitsland, de
keizer van Oostenrijk-Hongarije,
de Czaar van Rusland, de koning
van Engeland en keizer van In
dia; daar waren nog de koningen
van Spanje, van Portugal, van
Italië en behalve van de zelfstan
dige Oost- en Noord-Europese
staten nog de regerende hoofden
van de diverse Duitse landen. Er
was nog een keizer van China
en een sultan van Turkije. Van
ae belangrijke Europese landen
stond toen alleen in Frankrijk en
in Zwitserland een president aan
het hoofd van ide staat.
Haast vreesachtig ontzag.
„Het gewone volk" keek met
bewonderende 'blikken en in
haast vreesachtig ontzag naar de
praal en pracht waarmede deze
regerende vorstenhuizen zich
doorgaans omgaven. Gebonden
door een strenge hofetiquette
waren deze koningen en keizers
als het ware wezens van een ho
gere orde en een andere wereld,
die zich slechts in flonkerende
gewaden en met veel entourage
aan het volk vertoonden. Maar
altijd op een afstand en altijd
omgeven door veel militair
machtsvertoon, bewaking en eer
bewijzen.
Daar was toen een blijkbaar
gewenste en beduidende afstand
tussen vorst en volk en de hof-
étiquettes verzetten zich tegen
iedere toenadering, tegen ieder
gewoon menselijk contact, tenzij
dit als een grote gunst van de
vorst kon worden opgevat. Het
volk wist alleen daar hoog ver
heven boven zich een bijzonder
wezen, dat soms van een behoor
lijke afstand even gezien en toe
gejuicht mocht worden, maar
nimmer benaderd; een wezen
dat als een soort reliquie werd
vereerd, echter geen deel uit
maakte van het volk zelf.
De steeds verder gaande ont
wikkeling van de „derde stand"
bracht een verdemocratisering
van het gehele staatsbestel. Het
volk begon zich „te voelen" en
verloor daarmede wat van het
ontzag voor het zich op een af
stand houdende vorstenhuis. Oor
logen, stille en bloedige revolu
ties brachten in deze halve eeuw
vele regerende vorsten ten val
en van enkele tientallen, die ;de
wereld vijftig jaar geleden kende,
zijn er geen -tien meer overge
bleven.
De afstand werd kleiner.
Maar onder die weinigen heeft
het Huis van Oranje, in de per
soon van Koningin Wilhelmina,
zich weten te handhaven, gedra
gen door de volkswil, die geen
ander staatshoofd zou wensen.
Hoewel in de negentiger jaren
de hof-étiquette ook hier de jonge
koningin niet veroorloofde om
gezamenlijk met andere kinderen
te leren en te spelen (slechts een
phar uur in de week mocht zij
even spelen met enkele kinderen
van leden van de hofhouding),
bracht haar verstandige moeder
haar echter steeds meer in kennis
De Daad van Van Schaik.
Het Nieuwe Kabinet.
Nieuwe baan voor Dr. Beel.
12 millioen dollar voor Neerlands scheepvaart
„Eén vrouw is duizend man
nen te erg." Vier maal liet die rij
zige, gespierde huisvrouw, Fanny
Blankers-Koen tijdens de Olympi
sche Spelen in Londen het Wil
helmus spelen en de Nederland
se driekleur in top gaan.
Met „Van Schaik was het
Fanny Blankers die de afgelopen
dagen het middelpunt vormde van
de Nederlandse pers. In schier
alle kranten kwamen deze twee
namen gedurende enkele dagen
voor. Nu zou men in onze rustige
omgeving te naastebij gaan den
ken, dat die Olympische spelen
de mensen toch enigszins naar
het hoofd slaat, maar aan de an
dere kant bewijst zo'n vrouw als
Fanny Blankers-Koen tegenover
een swingende en bioscoopjes ja
gende Nederlandse jeugd, wat
intensief werken en willen, óók
in 1948 nog vermogen! Ze werd
daar de snelste vrouw ter wereld.
De tweede figuur, die de laat
ste dagen aanmerkelijk naar vo
ren werd geschoven we merk
ten het reeds op was de ka
binetsformateur Van Schaik.
Mr. van Schaik ja gekke
sprongen maakt het leven en dus
ook de krant: van sport naar po
litiek die eerbare regerings
figuur is er in geslaagd een
nieuw-kabinet te formeren.
Het is bijna schokkend, dat een
drager van zulk een staat van
met wat door en voor het volk
gedaan werd, met wat in het al
gemeen door het Nederlandse
volk gepresteerd werd. En van
lieverlede werd bij zulke officiële
bezoeken de afstand tussen volk
en vorstin toch steeds wat klei
ner, onderhield de vorstin zich
meer en meer met verschillenden
uit het volk zelf, zodat men haar
niet alleen als vorstin, doch ook
als mens leerde zien.
Een hechte bancf.
De opvoeding van Prinses Ju
liana, grotendeels temidden van
gewone andere kinderen, plaatste
het vorstenhuis nog dichter in
het midden van ons volk, ver
kleinde de afstand en versterkte
de band.
Die band is tijdens de regering
van Koningin Wilhelmina onge
twijfeld hechter geworden. In-
plaats dat de stormen, die in deze
eeuw over ons land gingen, een
verwijdering brachten tussen vor
stenhuis en volk, werd integen
deel daardoor hier de onverbre
kelijke band juist sterker gevoeld.
En het zijn vooral de laatste
oorlogsjaren geweest, het door
vorstenhuis en volk gezamenlijk
gedragen leed, dat de liefde voor
Oranje zo'n warme ondergrond
heeft gegeven.
Het bezit van ons vorstenhuis
schenkt Nederland temidden van
de roezemoezige wereld een aan
zien van rust en degelijkheid,
dat in die mate maar van weinig
andere landen gezegd kan wor
den en vaak helemaal niet van
die landen, waar intussen het
vorstenhuis moest verdwijnen.
Laten we er daarom maar ge
rust een beetje trots op zijn in
een Koninkrijk te wonen. Het is
zeker geen slechte aanbeveling
in deze wereld
God spare ons Vorstenhuis
dienst de plaats voor een ander
wil ruimen Mr. van Schaik for
meerde het kabinet W. Drees.
Zeer juist heeft deze doorgewin
terde staatsman aangevoeld, dat
een niet parlementaire regering
op bredere basis, als zodanig,
voor de socialisten weinig aan
trekkelijks bood. Hierom en om
zo snel mogelijk het schipc-van-
Staat verder te kunnen doen va
ren, nam Van Schaik wel zitting
in de kring van ministers, maar
droeg het voorzitterschap op aan
een algemeen vertrouwen genie
tende P.v.d.A.-man. Hiermede
bracht van Schaik een absoluut
persoonlijk en partij-offer. Hoe
wel dan een niet parlementair
maar nochtans min of meer vier-
partijen kabinet een weinig ver
trouwenwekkend begin moge
zijn, is er juist door wat wij „de
daad van Van Schaik" willen
noemen, alle aanleiding juist vol
vertrouwen te hebben in het per
soonlijk overleg der Excellenties.
Onbegrijpelijk zijn dan ook dik
wijls de reacties der dagbladen.
Dagbladen, die toch meestal een
eigen partij dienen. En over het
algemeen is men over de samen
stelling maar matig tevreden, zo
wel van socialistische kant als
van de zijde der oppositie. Het
onbegrijpelijkste van het geval is
echter, dat men vrijwel eendrach
tig zij de een in meerdere
mate dan de ander begint de
een na de ander af te kammen,
om dan aan het slot van zulk
commentaar het nieuwe kabinet
toch weer het allerbeste toe tè
wensen. Zo blijkt de politiek tel
kens weer het onbegrijpelijke te
benaderen. Persoonlijk overleg
hebben we toch hard nodig. Ten
aanzien van de slepende Indone
sische kwestie mankeert het daar
immers maar al te zeer aan. Ter
wijl de Commissie van Goede
Diensten juist van een reis over
Sumatra terugkomt, waarover zij
rapport zal uitbrengen ten aan
zien van Republikeins en Neder
lands bestuur in de onderscheide
ne gebieden, bazuint Dr. P. J.
Koets als woordvoerder der Ne
derlandse Regering in Batavia,
voor de wereldpers uit, dat géén
nieuwe politionele actie op komst
is. Ogenschijnlijk zou niemand iets
tegen deze uitspraak kunnen aan
voeren. Maar dit met te grote na
druk herhalen van die verzeke
ring, smaakt zo naar „de Duitse
tijd". Bij herhaling werden toen
geruststellende mededelingen ge
geven, prompt kort daarop veran
derden deze in het tegendeel.
Wanneer nu Dr. Koets aan de
ene kant met klem beweert wat
Dr. P. J. Duinker te Tholen
Dr. H. Menger te St. Filipsland.
hiervoor werd aangehaald, maar
tegelijk de gevolgtrekkingen
maakt tussen het Communistische
oproer van Malakka en „achter
de schermen aan het werk zijnde
Communistische invloeden in de
Republiek", dan doet ons dit een
tikje oorlogsachtig aan. Dat Ne
derland spreke, spoedig en duide
lijk
Benijdenswaardig is de taak
dan ook niet van het komende
driemanschap, dat ter vervanging
van Lt. Gouverneur-Generaal
van Mook naar Indië zal gaan
en waarvoor namen genoemd
worden als oud-minister-presi-
dent Dr. Beel, Neher, Spoor of
een onbekende figuur als Jacob.
Het schijnt een gebruik te worden
om een oud-minister-president
onmiddellijk na zijn „oud" wor
den een vooraanstaande positie
in Indië te bezorgen, zie Scher-
merhorn.
Opbouwend gaan de vier grote
Nederlandse Scheepvaart Maat
schappijen werken, die ter aan
schaffing van zes oceaanstomers
in totaal, gezamenlijk 12 millioen
dollar kregen toegedacht als hy-
potecaire lening door de Inter
nationale Bank voor Herstel en
Ontwikkeling.
Op vele punten zette dus in elk
geval Holland zijn beste beentje
voor.
Vrijdag 6 Augustus jl. kwam de vol
tallige gemeenteraad alhier in openbare
vergadering bijeen. Voorzitter-secretaris
burgemeester L. A. Verburg.
Na opening en notulen worden de
volgende ingekomen stukken behandeld:
Mededeling van de voorzitter dat
door de Prov. Staten een bijdrage aan
het hulpsteiger wordt gegeven.
1. Gk. wijziging begroting 1948 en
goedkeuring begroting.
2. Verslag van het onderzoek door
de Schoolartsendienst van de O. L.
School. Hierop zal de voorzitter nader
terug komen.
3. Mededeling van Prov. St. namens
de Minister, dat de opbouwtoelage voor
dhr. W. Hansen door de gemeente moet
worden betaald, zodat dus een desbe
treffend request is afgewezen.
4. Een mededeling van Prov. Best.
waarin wordt aangeraden zomerhuisjes
te bouwen wordt voor kennisgeving
aangenomen.
5. Een verzoek van de A.N.W.B.
om lid te worden. B. en W. stellen voor,
gezien het nut van deze instelling aan
het verzoek te voldoen. Het bedraagt
f 25,per jaar. Dhr. Hage vraagt of
er dan een richtingswijzer aan de Oude-
landse dijk geplaatst wordt. De voorzit
ter zegt dat dit hier wel niet de vraag
is, maar dat men eerst lid moet zijn
om een of ander verzoek te kunnen
doen. Alle leden zijn er voor het verzoek
in te willigen.
6. Van de gemeentewerklieden M.
Smits en A. Moerland een verzoek om
loonsverhoging. Na ingewonnen advies
blijkt, dat men niet tot de gevraagde
verhoging kan overgaan, maar het sa
laris wel in overeenstemming kan bren
gen met het peil dat volgens de klasse
waarin de gejneente is ingedeeld (4e
klasse) geldt.
Hiertoe wordt besloten.
7. Van Prov. Best. een opmerking
inzake de herziene personeels-regeling.
Verzocht wordt de diploma-toelag
inpl. van op f 250,op f 200,vast te
stellen, de kinderbijslag te schrappen,
daar dit in de alg. regeling is opgeno
men. B. en W. stellen voor deze wijzi
ging aan te brengen, waartegen geen
bezwaar is. Ook komt de ongehuwde-
aftrek voor jeugdig personeel te ver
vallen, waar ook hier de alg. regelen
van toepassing zijn.
8. Een verzoek van dhr. Riedijk om
in aanmerking te komen voor de premie
voor woningverbetering voor pand
A 214. De voorzitter merkt op, dat dhr.
R. deze woning nog niet heeft gekocht!
maar dit wil doen na toezegging van de
premie. Het voorstel van B*. en W. is
gunstig te beschikken. De kosten voor de
gemeente zullen na Rijksgoedkeuring
f291,bedragen. Nu is het betwistbaar,
aldus de voorzitter, of dit geen onder
houdswerk is. Is dit wel zo, dan wordt
noch door Rijk noch door de Gemeente
een premie verstrekt. Na een enkele
opmerking keuren alle leden het voorstel
goed.
9. Bericht van dhr. v. Driel, dat hij
zijn benoeming als lid van de Advies
commissie Woningtoezicht aanneemt.
10. Bericht van dhr. N. M. Klippel,
dat hij voor dezelfde functie bedankt.
Opnieuw moet dus straks gestemd
worden, merkt de voorz. op.
11. Van G.S. mededeling dat tegen
de verordening dorpsschoon geen be
zwaar is.
12. Van dezelfde goedkeuring kas
geldlening ad f 5000,
1947' ^em flk* begrotings-wijziging
14. Proces-verbaal van kasopname
gemeente-ontvanger, enz.
15. Een schrijven van de Vakgroep
Fotografie, waarin wordt gewezen op
het straatfotograferen door onbevoegden,
waardoor soms ongezonde dingen ge
beuren. Verzocht wordt dit te verbie
den zonder toestemming van de burge
meester, die dan alleen aan bonafide
fotografen toestemming verleend. Ook
hiertegen geen bezwaar.
16. Van Prov. Best. of er bezwaar
is tegen de verhoging van de salarissen
voor de Ambtenaren van de Keurings
dienst v. Waren te Goes. Bedoeld is
hier de 10 Geen bezwaar.