Weekblad voor het EilandTholen en St. Filipsland
UIT EIGEN LAND*
1
r
J
Prinses Irene
Raads ver slag Oud -V ossemeer*
Betalingsbalans - Arbeidsproductiviteit - Woningnood
Verhuursregeling nieuwe woningen»
De «Museumweg"»
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
I
4e Jaargang No. 38
6 Augustus 1948
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Ahonnpmenten f 0 90 ner 7i i
a /VDonnementen j v.ju pei Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum ƒ2.00
Redactie Kerkring A 473 St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.15 Spierinkjes tot en met 20 woorden f L00, elk woord meer 0.05
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Communistische agitatie bij Haagse Tramstaking 1
Gerben Wagenaar gaat dreigen.
Tuinbouw-expansie
Zal van Schaik slagen
Om nog even terug te blikken:
„hoe warm het was en hoe ver"
dat kunnen U vooral de
inwoners en bezoekers van de
Hofstad vertellen, toen daar juist
op het moment dat organisatorisch
een feeststemming zou moeten
heersen, ieder gedwongen was in
het typisch Hollands onverwachte
hittegolfje te vechten om een taxi
of te lopen Het personeel
der Haagse Tramweg Mij zette
zijn sedert meer dan een jaar ge
voerde strijd om betere salariëring
kracht bij, door in grote meerder
heid van de tram af te stappen.
De meeste trammannen sloegen
het advies van de Nederlandse
Vereniging van Spoor- en Tram
weg personeel als neutrale organi
satie, zowel als de Protestants
Christelijke en R.K. Werknemers
organisaties om zeker zolang de
feestelijkheden in den Haag in
verband met het 700 jarig bestaan,
voortduren, in de wind.
Een opmerking van het Hoofd
bestuur der Unie van Vervoers
ondernemingen als zou de staking
pas in de tweede plaats het ge
volg zijn van niet ingewilligde
looneisen, maar allereerst door
politieke agitatoren zijn bewerk
stelligd, wettigt het zoeken van
een verband tussen de stilstaande
Haagse tram en de scherpe
woorden van Gerben Wagenaar
in de Tweede Kamer. Toen door
alle fractieleiders met uitzondering
der communisten de motie werd
aangenomen, waarbij werd over
eengekomen, géén Communisten
meer in de Kamercommissies te
benoemen, deelde Wagenaar
mede, dat de communisten van nu
af aan het de Regering „lastig"
zullen gaan maken."
Hiermede toonden de dienst
knechten van Moskou overigens
maar al te duidelijk aan, welke
enorme krokodillentranen zij
weenden in hun brief, door het
partijbestuur der C.P.N. gericht
aan alle leden en vrienden hunner
partij. Enerzijds was deze brief
om spijt te betuigen over het ge
leden verlies bij de verkiezingen,
anderzijds was het schrijven een
betonen van wil tot mede opbou
wen van een zelfstandig Natio
naal bestaan. Vaste wil tot op
bouw en openlijk uitgesproken
voorgenomen afbraak blijken bij
de Communisten binnen een paar
dagen tot de hun doel heiligende
middelen te kunnen behoren.
Inmiddels rijden in elk geval
de Haagse trams weer.
Nederland heeft tot taak, zich
noch door een boeman mombak-
kus noch door de fluit van de
vogelaar te laten verlokken of
intimideren, zeker niet nu nie
mand minder dan Valentine, de
Chef der commissie voor Mars
hallhulp aan Nederland zelf, door
ons landje reist en met typisch
zakelijk Amerikanisme in een
Haagse persconferentie er nog
maals de aandacht op vestigde,
dat de lening elk der 16 „hulp-
landen" jaarlijks opnieuw moet
worden vastgesteld. Voor wie dit
nog niet voldoende duidelijk is,
voegde Valentine er aan toe:
„Wie met de dollars niet werkt,
krijgt er zeker geen nieuwe bij."
De nog in ons volk aanwezige
arbeidsdrift mag zich dan zeker
niet door Communistisch gestook
laten verstoren.
Dit te minder, nu de toegewijde
onderhandelaars van Neder
landse, Britse en Amerikaanse
zijde, tot het door ons zo dringend
benodigde vergelijk zijn gekomen
ten opzichte van een handels
overeenkomst tussen ons land en
Bizonië. Het accoord is geldig
voor een ruilhandel tot een be
drag van 154 millioen dollar en
zal speciaal onze tuinbouw ex
pansie mogelijkheden bieden, die
in deze belangrijke nationale be
drijfstak reeds van 1945 af werd
begeerd.
Kunnen wij ons over deze ge
slaagde besprekingen verheugen,
minder tevredenheid kan worden
bétuigd ten aanzien van de ge
voerde onderhandelingen tot vor
ming van een nieuw kabinet. Nu
Dr. Beel ook ten aanzien van de
hem verstrekte vereenvoudigde
opdracht heeft moeten verzoeken
hem van zijn taak te ontslaan is
de regeringskwestie toch wel in
een impasse geraakt.
Hopen wij dan ook, dat de
voorzitter der Tweede Kamer,
thans tot formateur benoemd, als
geroutineerd parlementariër de
commandobrug van het Staats
schip op een afdoende wijze zal
weten te bemannen. Verschillen
de pogingen zijn daartoe reeds
door hem aangewend. De heren
Drees, Stikker, mr. Sassen en Mr.
Schokking werden door hem
ontvangen.
Al met al gaat het ook hier
lijken op een moeilijker formatie
dan gedacht werd. Opvallend is
ook dat Mr. van Schaik tot op
heden vrijwel geen demission-
naire ministers ontving.
Speciaal de Nederlands-Indo
nesische politiek doet de behoefte
aan een snelle regeringsvorming
gevoelen te meer, nu de Indo
nesische kwestie opnieuw in de
Veiligheidsraad is gebracht, waar
ten aanhore van de gehele wereld
door de G.G.D. werd gezegd, dat
zij tot nu toe vergeefs op een
modus vivendi had gehoopt.
Moge een vergelijk van schijn
baar sterk uiteenlopende partijen
in het parlement beginneh
Het belangrijkste doel, dat
Nederland nastreeft, is het in
evenwicht brengen van zijn be
talingsbalans, immers een even
wichtige betalingsbalans betekent,
dat vorderingen op en schulden
aan het buitenland aan elkaar ge
lijk zijn. Het zwaar wegende de-
viezenprobleem is daarmede dan
ook opgelost.
OV b ov; b cbhb cbbb SS;
werd gisteren negen jaar.
In alle gemeenten op onze
eilanden wapperden de vlaggen
van de officieele gebouwen en
uit vele particuliere woningen.
In enkele plaatsen maakte de
muziekvereniging de gebruikelijke
muzikale rondgang of. gaf een
concert op de tent.
JÏ-VjW OO WW -... f.';';'.':
Het aller voornaamste voor een
evenwichtige betalingsbalans is
het opvoeren van de export.
De cijfers over de export, die
hieronder volgen tonen aan, dat
deze zich bevredigend ontwikkelt.
In millioenen guldens bedroeg
de export in:
1938 86
1946 65,4
1947 154,9
1948 Januari 140,1
Februari 186,2
Maart 185,6
April 203,1
Mei 222,8
Voor 1948 had men een ge
middeld export van 180 millioen
gulden geraamd. Dit gemiddelde
zal 'zeer zeker worden bereikt,
want in het najaar komt er nog
export van landbouwproducten
bij.
Vanuit Amerika voeren wij het
meeste in, zodat vanzelfsprekend
ook de export naar Amerika zeer
belangrijk voor ons is. Deze
export is als volgt eveneens in
millioenen guldens):
1938 3,1
1946 3,2
1947 4,3
1948 Januari 4,1
Februari 5,2
Maart 3,2
April 4,3
In Amerika is vooral voor
specialiteits-artikelen nog vol
doende afzetgebied.
Deze zaken hangen natuurlijk
ten nauwste samen met onze pro
ductie. Bij de productie moeten
wij een juist onderscheid maken
tussen de arbeidsproductiviteit,
dat is dus de prestatie van iedere
afzonderlijke arbeider, en de
totale productie, dus wat de ge
zamenlijke arbeiders voortbren
gen.
In de productie is ook een
gunstige opgaande lijn te con
stateren, n.l. van 73 in 1946
tot 103 in Januari tot Mei 1948.
De productie van 1938 is 100.
Belangrijk voor Nederland is
de kolenproductie. Voor de oor
log bedroeg deze gemiddeld 1,1
millioen ton per maand. Na de
oorlog is dit cijfer geleidelijk aan
opgelopen van 0,4 millioen ton
in 1945 tot 0,9 millioen ton in de
eerste maanden van 1948. Het
streven is om een maandproduc-
tie van 1 millioen ton te bereiken,
hetgeen dan tevens een gunstige
invloed zal hebben op de huidige
import van kolen uit Amerika.
Uit bovengenoemde cijfers
blijkt dus, dat de productie boven
die van 1938 ligt (uitgezonderd
kolen). Dit resultaat is echter
bereikt kunnen worden met be
langrijk meer arbeiders als voor
de oorlog.
Hiermede wordt dus tevens
gezegd, dat de arbeidsproductivi
teit (zie het bovengemaakte on
derscheid) jammer genoeg nog
niet op het vooroorlogse peil is.
In 1947 bedroeg de arbeidspro
ductiviteit 77 van die van 1938.
Voor 1948 zijn weliswaar nog
geen cijfers bekend, doch men
neemt aan, dat 90% van 1938
zal worden bereikt.
Voor de geringe arbeidspro
ductiviteit zijn talrijke oorzaken
op te sommen. De belangrijkste
zijn wel: de verouderde produc
tie-installaties (machines e.d.),
verlies aan productie-installaties
tengevolge van de oorlog, en het
ontbreken van voldoende wonin
gen vooral in de fabriekscentra.
Dit laatste heeft als gevolg,
veel tijdverlies door het transport
van arbeiders. De mindere ge
neigdheid tot werken, die er kort
na de oorlog bestond, mag wel
als overwonnen worden be
schouwd (behoudens een aantal
zwarthandelaren
Een doelmatig gebruik van de
Marshall-hulp zal ons uit deze
moeilijkheden kunnen halen.
Het reeds genoemde woning
probleem is wel het grootste pro
bleem waarvoor Nederland zich
geplaatst ziet. In 1939 waren er
in Nederland 2.088.075 woningen
Tijdens de oorlog werden er
162.800 vernield. Als men, reke
ning houdend met de bevolkings
toename in Nederland, in 1952
het peil van 1939 wil bereiken,
dan moeten er jaarlijks 75.700
woningen worden bijgevouwd. In
1948 zullen er echter naar ver
wachting niet meer dan 30.000
woningen gereed komen.
In de eerste jaren na de be
vrijding heeft men niet aller aan
dacht aan de woningbouw kun
nen besteden, omdat toen voor
rang moest worden verleend aan
het herstel van wegen, bruggen,
spoorwegen etc. Deze problemen
moesten immers eerst worden op
gelost om het noodzakelijke
transport, waarvan de oplossing
van de andere problemen afhing,
te kunnen doen geschieden. De
jaarlijkse bouw van woningen zal
in de eerst volgende jaren zeker
het vereiste peil niet bereiken. De
achterstand aan woningen zal
derhalve wel niet binnen 10 jaar
zijn ingelopen.
Openbare vergadering op Maandag
2 Augustus 1948.
Aanwezig de' voorzitter, de secretaris
en 6 leden, 1 vacature van dhr. J. H.
Mees.
Als eerste punt kwam aan de orde
het onderzoek van de geloofsbrief van
dhr. P. A. W. Mees, het nieuw benoemd
raadslid.
Dhr. v. Gorsel en Aarnoudse onder
zoeken de stukken, bevinden deze in
orde en brengen hierover rapport uit.
Hierna wordt dhr. Mees binnengeleid
en gevraagd of hij bereid is de eed af
te leggen, waarop hij bevestigend ant
woordt.
Vervolgens legt hij in handen van de
voorzitter de eed df.
De voorzitter feliciteert dhr. Mees met
zijn benoeming en toelating, en hoopt dat
de Here hem de kracht mag verlenen om
in het belang der gemeente zijn krachten
te geven.
Dhr. Mees spreekt zijn hartelijke dank
Dr. Renes te Oud-Vossemeer
Dr. H. Menger te St. Filipsland
uit voor de gesproken woorden en dankt
voor de benoeming. Hij hoopt het waar
achtig belang der gemeente te mogen
dienen en vraagt hiervoor de mede
werking van de gehele raad.
De notulen van de vorige vergadering
worden hierna onveranderd vastgesteld.
Aan de orde zijn de ingekomen stukken
Dhr. J. H. Mees nam zijn ontslag als
raadslid, voorzitter van het Algemeen
en het Wezen Armbestuur en als lid van
Fonds Huyssen van Kattendijke.
Van G.S. is de goedkeuring ingekomen
van het raadsbesluit tot het lenen van
30.000.voor de bouw van de nieuwe
woningen.
Aangeboden is door de Bank voor
Nederlandse gemeenten een geldlening
ad 159.405,waarvoor de eerste 10
jaar 3 rente en hierna 3)4 rente
wordt gevraagd.
De voorzitter zegt dat het eerst de
bedoeling was tot een annuïteits lening
over te gaan, doch de griffie zal dit niet
goedkeuren, hetgeen bij een bespreking
bleek. Deze wenst 50 termijnen van 2
aflossing. De eerste jaren zou de ge
meente op zijn rente 1 winst maken,
daar het Rijk 4% vergoedt. Dit bedrag
zou dan gereserveerd dienen te worden
voor vervroegde aflossing.
De Bank gaat hiermede accoord. De
opnemingstermijnen zouden dan zijn
20 op 20 Augustus, 20 op 20 Sep
tember, 20 op 20 October, 20 op
20 November en 10 op 20 December.
Dhr. van Gorsel vraagt of dit een
vaste lening blijft.
De voorzitter zegt dat de eerste 5 jaar
niet kan worden afgelost, daarna zijn
extra aflossingen mogelijk.
Vervolgens een schrijven van dhr. A.
P. Slager te Scherpenisse, die zijn be
noeming tot hulpkeurmeester voor vee
en vlees aanvaardt.
Punt 3 der agenda is de vaststelling
van een Verordening nopens het in ge
bruik nemen en geven van woongele
genheid.
De commissie is hierover gehoord en
gaat er mede accoord.
De Regeling moet komen met een.
rangorde.
In de eerste plaats komen rijks- en
overheidsambtenaren met hun stand
plaats in de gemeente. Vervolgens be
dienaren van een geestelijk of menslie
vend ambt.
Daarna komt de volgorde personen
die in en om de gemeente hun beroep
uitoefenen, personen die bij derden in
wonen, zij die binnen 30 dagen trouwen,
en diegenen die door uitbreiding van
hun gezin een grotere woning nodig
hebben, terwijl hierna eigenaars van een
bepaalde woning voorkeur genieten.
Z.h.s. wordt de verordening aangeno
men.
Nu vermeldt de agenda de vaststel
ling van een Verordening van Keurings
rechten vee en vlees.
Voorgesteld wordt de keuring van
varkens van f 3,op f 4,te brengen,
hetgeen geen bezwaren ontmoet.
Vervolgens komt een brief van Ged.
Staten ter sprake inzake de verbetering
van de weg Oud-VossemeerSt. Anna
land.
De voorzitter merkt op dat dit de
zgn. „Museumweg" is. Toelichting, over
de slechte weg zal niet nodig zijn.
Hij deelt mede dat de kosten van de
weg in het begin op f 150.000 zijn ge
raamd, doch dit is nu gestegen tot
f 450.000. Door de provincie werd een
beroep op St. Annaland en Oud-Vosse
meer gedaan. Eerst meende de gemeente
dat zij er niet veel belang bij had, dag*
het verkeer het meest is TholenSU
Annaland. Een bespreking met leden
van Ged. Staten bracht echter aan het
licht dat G. S. verwachtte dat Oud-Vos
semeer gedurende 30 jaar f 500 zou bij
dragen. De Raad besloot tot f 250 over
20 jaar G. S. bedankte voor de verleende
medewerking, waaruit geconcludeerd
werd dat het in dank was ontvangen
en op prijs gesteld.
Daarna kwam er een schrijven van
G. S. dat het Waterschap had opge
merkt dat de gemeente eigenlijk niets
gaf, waardoor G. S. nog eens aandrong
om toch maar f 500 over 30 jaar te ge
ven.
Inlichtingen werden aan G. S. ge
vraagd, een uitgebreide briefwisseling
ontstond, doch het slot was toch dat
G. S. bleef aandringen om hetzelfde als
nog aan de raad voor te stellen.
