Weekblad voorhet Eiland Tholcn cn St. Filipsland
Troonafstand Koningin Wilhelmina.
UIT EIGEN LAND.
THOLEN
ZQNDAGSDIENST
ARTSEN
4e Jaargang No. 26
14 Mei 1948
k'Aiy-
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkring A 473 St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Abonnementen 0.90 per Advertentiën ƒ0.10 per millimeter Minimum 2.00
wartaal franco p.p. 1.15 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
H.M. na de kroning in 1898.
In haar Woensdagavond gehouden radiorede, voor Nederland
en de Overzeese gebiedsdelen, welke door beide zenders werd
uitgezonden, deelde Hare Majesteit de Koningin mede, na de
viering van haar Gouden Jubileum afstand te doen van haar
troon ten behoeve van Prinses Juliana.
Hieronder laten wij de volledige tekst van de rede van
Hare Majesteit- volgen
Als de dag van gisteren her
inner ik mij nog de 12de Mei
1889, toen het veertig jaar ge
leden was, dat mijn onvergete
lijke vader in Amsterdam werd
beëdigd en ingehuldigd.
Waar ik U over het wederom
instellen van het regentschap
van mijn dochter en daarmede
verband houdende plannen voor
de toekom'st wil spreken, meen ik
daarvoor geen betere dag te
kunnen kiezen dan deze op
een jaar na honderdjarige her
inneringsdag. Overgrote ver
moeienis, die noch mijn werk,
noch mijn gezondheid ten goede
komt en die onder de druk van
de uitoefening van mijn zware
taak, geen kans krijgt over te
gaan, noopt mij te tweede
male mijn toevlucht te nemen tot
een regentschap.
Maar er is meer
Er is de last van het klimmen
der jaren, een achteruitgaan van
veerkracht, weerstands- en ar
beidsvermogen, van de krachten
welke de geest onontbeerlijk
zijn voor het nemen van ver
antwoorde beslissingen in de
diepgaande en ingewikkelde
vraagstukken, die er in de
tegenwoordige *ijd maar al te
vele zijn.
Voor deze nuchtere werkelijk
heid ben ik gesteld en ofschoon
ik mij steeds ten volle bewust
ben, dat de mens slechts wikt en
God beschikt, meen ik toch in
het w e 1 begrepen belang van U
allen en van het Rijk te handelen
door 't regeringsbeleid toe te
vertrouwen aan Juliana, die
naast wijs inzicht ook haar leef
tijd voor heeft en over jonge,
frisse krachten beschikt.
Het is op haar dringend ver
zoek, dat ik de troonswisseling
uitstel tot het begin van Septem
ber, Zij overwoog hierbij geen
teleurstelling te willen wekken
bij hen, die mijn jubileum willen
herdenken.
Ik hoop, dat het mij gegeven
zal zijn de 30ste Augustus de
texi gels van het bewind over te
nemen tot na de feesten om daar
na afstand te hare behoeve te
doen.
Gij kunt ervan verzekerd zijn,
dat ik eerst na rijpe overweging
tot dit besluit gekomen ben en
dat alleen uw belang en mijn
plichtsbesef de doorslag hebben
gegeven.
Vooraf heb ik het ingewikkel
de samenstel van hangende
vraagstukken aan mijn geest
doen voorbij trekken en zowel
deze als de zeer moeilijke tijds
omstandigheden trachten te pei
len, ja ik heb alle gezichtspunten
in beschouwing genomen, die
daaruit kunnen voortvloeien.
Al deze problemen hebben dit
ene gemeen, dat zij nog lange
tijd onze aandacht zullen vragen.
Dus ben ik tot de slotsom ge
komen, dat niet ik, doch een
jonge kracht op mijn plaats moet
medewerken om het zeldzame
samenstel van problemen, die
ons en de gehele mensheid in
hun greep houden, tot een goede
oplossing te brengen.
Hoeveel zoude ik tot U kun
nen zeggen op een dag als deze,
na al wat in de laatste tijd door
hoofd en hart is gegaan, maar
dan zoude ik veel te veel geduld
van U moeten vragen.
Slechts wil ik U zeggen, dat
mijn gedachten steeds zullen blij
ven uitgaan naar hen, die hun
leven gaven in de strijd tegen de
overweldiger en naar al degenen,
die nog lijden, door wat zij ver
loren hebben.
Wij moeten tezamen de geest
overwinnen, die spreekt uit de
handelingen en nalatigheden,
welke in de jaren van oorlog en
bezetting de weerstand hebben
belemmerd en zelfs vele goede
Nederlanders het leven hebben
gekost, en die ook thans nog in
ons volk rondwaart.
Doch op dit ogenblik roep
ik II met de meeste ernst toe:
in deze tijd van geweld en ge
vaar, sluit U nauw aaneen, een
dracht en nog eens eendracht.
De goede eigenschappen, die
wij in en na de oorlog konden
ontplooien hebben buiten onze
grenzen bij allen, die van goede
wille zijn, waar ook ter wereld,
vertrouwen en waardering ge
wekt.
Dit vertrouwen en deze waar
dering zijn een kostbaar bezit,
dat wij niet verloren mogen la
ten gaan door verdeeldheid of
het vooropstellen van ons per
soonlijk belang.
Toont opgewassen te zijn te
gen de grote tijd, waarin wij le
ven, met een wijde blik voor het
wereldgebeuren en met begrip
voor het wezenlijke, waar het
voor ons allen om gaat.
En vervult zodoende uw plicht
tegenover uzelf en tegenover het
vaderland, tegenover onze bond
genoten en de grote gemeenschap
der volkeren.
Gaat de toekomst tegemoet
schouder aan schouder met Ju
liana.
God zegene U en mijn geliefd
kind."
HET EERSTE CONGRES!
EENDRACHTIG
Dat één zwaluw nog geen lente
maakt, is een feit dat niemand verhin
dert om bij het zien van dit ranke
diertje toch bepaalde verwachtingen te
gaan koesteren omtrent vrediger tafe
relen in de natuur dan een winter
periode biedt.
Zo gaat het ieder, die de Vrede lief
heeft ten opzichte van het eerste
Congres van Europa, dat de
afgelopen week te 's-Gravenhage werd
gehouden. De prominentste Europese
politieke figuren woonden dit congres
bij. Een zeer goede gedachte was het,
ter gelegenheid van dit Congres, op de
Dam te Amsterdam, waar Neërlands
Historische hart klopt, een betoging
te houden om zo de hoge gedachten
die deze knappe koppen bijeen brach
ten, uit te dragen in ons volk en door
middel van de radio in de volkeren der
wereld. Maar waarom alles gewoon op
Zondag moest doorgaan is niet erg
duidelijk. Daar kan ik de noodzaak
niet van inzien.
Al moge de weg, die tot het doel
leidt: een onverdeeld Verenigd Europa
nog lang, glibberig en steil zijn, méér
dan iets anders zal deze gedachte van
verbroedering uit noodzaak, in staat
zijn elkaar steeds weer de hand te
reiken en op te trekken, totdat het nood
zakelijk eindpunt en dan ook he't nieu
we begin is bereikt I
Bij het uiteengaan van het Congres
werden zonder hoofdelijke stemming
drie resoluties aangenomen op sociaal,
cultureel en economisch terrein.
Op het moment, dat de nieuwe „Vlag
van Europa" wordt neergehaald in de
Ridderzaal, gaan op een andere plaats
in ons land, de vlaggen uit en wel te
Zaandam, waar de opvolger van burge
meester Mr. Dr. In 'tVeld, de heer
Tomassen zijn benoeming als zodanig
ontving. Een 39-jarige burgemeester
heeft Zaandam thans, met grootse hoe
wel voorzichtig uitgesproken plannen.
Met een zekere pijn moeten wij mel
ding maken' van het tijdelijke onder
breken der zware taak, die H.M. de
Koningin, nu bijna vijftig jaren vrijwel
ononderbroken op zo vorstelijke wijze
vervulde. En de tijdelijke onderbreking
zal, indien God Haar verder spare
na een zeer tijdelijke hervatting voor
goed worden onderbroken. Onze Ko
ningin gaat in September de Kroon ver
wisselen met H.K.H. Prinses Juliana.
Dit kondigde H.M. aan in een Woens
dagnamiddag gehouden rede, welke U
elders in dit nummer vindt afgedrukt.
Een korte rede, maar met een vorstelijke*
inhoud, met een mededeling, die hoewel
verwacht, toch nog pijnlijk aandoet.
Scheiden valt steeds zwaarEn na
die mededeling een ernstige waarschu
wing, een krachtige opwekking om
Eendrachtig samen te werken tot be
houd van ons Vaderland. Een woord
van liefde voor de gevallen verzets
strijders, die H.M. zo na aan het hart
liggen. Een beroep op ons volk om op
gewassen te zijn tegen de grote wereld
gebeurtenissen, die de wereld beroeren
en tenslotte een bede: „God zegene U
en mijn geliefd kind."
'Wij wensen onze Landsvrouwe een
spoedig herstel toe en Prinses Juliana,
wier beëdiging 14 Mei (vandaag) in een
verenigde vergadering der Staten Ge
neraal zal geschieden, Gods beste Ze
gen toe bij het behandelen der staats
zaken in haar kwaliteit van Regentes.
In Staatszaken vormen de leiding
gevende wetten, mits goed geformuleerd
de kiel waar het schip van de Staat
op drijft. In dit bewustzijn vereerde
H.M.- de Koningin Prof Mr. E. M.
Meijers uit Leiden met de opdracht een
nieuw burgerlijk wetboek te ontwer
pen. Als voornaamste bijzonderheid
kunnen wij hieromtrent melden, dat
Prof. Meijers van plan is, het Wetboek
van Koophandel te doen verdwijnen en
het Handelsrecht op te nemen in het
B.V.
Amsterdam huldigde Zaterdagmiddag
Willem II, in dit geval dan een „Wil
lem II" tussen aanhalingtekens. Het IJ
kreeg daarmee ook zijn eerste Marshall-
hulpschip binnen. Ons land ontving op
deze manier weer 9500 ton graan, wel
de moeite waard om een optimistisch
slot te vormen van dit overzicht.
BEKENDMAKING
Burgemeester en Wethouders van
Tholen maken bekend, dat gedurende
drie maanden op de secretarie der ge
meente ter lezing voor een ieder is
nedergelegd de op 25 Maart 1948 vast
gestelde Verordening tot wijzi
ging van de verorddRing op de heffing
van een vermakelijkheidsbelasting in de
gemeente Tholen, goedgekeurd bij Kon.
Besluit van 1 Mei 1948, no. 58.
Tholen, 3 Mei 1948.
Burgemeester en Weth. voornoemd.
OPENBARE BEKENMAKING
Betreffende het kennisgeven van het
voorhanden hebben van ontplofbare
middelen en de inbewaringgeving van
vuurwapenen
Het hoofd van de plaatselijke Politie
in de zin der Vuurwapen wet 1919 der
gemeente Tholen maakt hierbij het
volgende bekend.
A. Verplichte kennisgeving van het
onbevoegd voorhanden hebben van
ontplofbare voorwerpen
Als een gevolg van de bezetting van
ons land en de hier te lande plaats ge
had hebbende oorlogshandelingen zijn
vele ontplofbare voorwerpen, zooals:
Projectielen, mijnen, munitie, ontstekings
middelen, enz. in handen van onbevoeg
den geraakt. Welhaast dagelijks vinden
daarmede in den lande ongevallen
plaats, vaak met dodelijken afloop.
Jeugdige personen in het bijzonder blij
ken zich vaak schuldig te maken aan
het spelen en experimenteren met ont
plofbare voorwerpen. Onschuldig schij
nende voorwerpen kunnen vaak zeer
gevaarlijk zijn Men verzuime niet zijn
kinderen te ondervragen of zij misschien
ook over gevaarlijke voorwerpen be
schikken. De uiterste voorzichtigheid is
geboden Een explosie kan onnoemelijk
leed voor U en de uwen opleveren
Het door volwassenen als souvenir
bewaren van projectielen en dergelijke
voorwerpen vormt eveneens een bron
van gevaar.
Op grond van de vuurwapenwet 1919
is het verboden bommen, mijnen, hand
granaten, projectielen, munitie of onder
delen daarvan onbevoegd voorhanden
te hebben. In verband daarmede gelast
ik de inwoners van mijn gemeente, die
dergelijke voorwerpen onbevoegd voor
handen hebben, daarvan onverwijld
kennis te geven aan de Groepscomman
dant der Rijkspolitie ten Gemeentehuize.
Aangezien het vervoer van projectielen
munitie, enz. zeer gevaarlijk kan zijn,
dient men te volstaan met het kennis
geven van de eventuele aanwezigheid
van bovenbedoelde voorwerpen, na
maatregelen te hebben getroffen, dat
minderjarige personen ze niet meer in
handen kunnen krijgen.
In geen geval moet men de voor
werpen zelf gaan vervoeren
Zij zullen, na kennisgeving van de
aanwezigheid, zoo spoedig mogelijk door
deskundigen worden opgehaald.
De gelegenheid tot bovenbedoelde
kennisgeving bestaat tot 19 Mei 1948.
Wanneer na dien datum mocht blij
ken, dat desondanks nog voorwerpen
onbevoegd voorhanden worden gehou-
Zondag 16 Mei 1948
Voor de gemeenten Tholen,
Oud-Vossemeer, Nieuw-Vosse-
meer en St. Filipsland:
Dr. L. D. A. Looijsen te Tholen
Dr. Vermet te Nieuw-Vossemeer
den, waarvan het bezit krachtens de
Vuurwapenwet 1919 is verboden, zal
een strafvervolging ter zake van over
treding dier wet worden ingesteld, met
alle gevolgen van dien.
B. Inbewaringgeving van Vuur
wapenen
Aangezien zich, eveneens ten gevolge
van de bezetting en de oorlogshandelin
gen, vele Vuurwapenen in handen be
vinden van personen, die daartoe niet
bevoegd zijn, wordt de aandacht er op
gevestigd, dat het onbevoegd voorhan
den hebben van Vuurwapenen eveneens
een overtreding der Vuurwapenwet
1919 vormt. In verband daarmede Gelast
ik de inwoners van mijn gemeente, die
vuurwapenen onbevoegd voorhanden
hebben, deze binnen 8 dagen bij de
Groepscommandant der Rijkspolitie ten
Gemeentehuize in bewaring te geven.
De aandacht zij er op gevestigd, dat
de mogelijkheid is geopend, dat leden
der voormalige verzetsbeweging, mits
voldoende aan bepaalde voorwaarden,
na aanvrage, in aanmerking kunnen
komen voor een bijzondere machtiging
ingevolge de Vuurwapenwet 1919 voor
het vuurwapen, hetwelk zij thans wel
licht onbevoegd voorhanden hebben.
Wanneer na het verstrijken van de
termijn, binnen welke de inbewaring
geving kan plaats hebben, mocht blijken,
dat aan dit bevel geen gevolg is ge
geven, zal tot strafvervolging ter zake
van overtreding der V uurwapen wet
1919 worden overgegaan.
Tholen, 11 Mei 1948.
Het hoofd van de plaatselijke politie.
VEERTIG JAAR
BOERENLEENBANK
In een algemene vergadering van de
Boerenleenbank te Tholen, welke Zater
dag jl. is gehouden, werd het veertig
jarig bestaan herdacht. Van de oprich
ters is alleen nog in leven de huidige
directeur, dhr. D. H. v. d. Velde, die
dag dus eveneens jubilaris.
Uitgenodigd waren alle leden en de
burgemeester van Tholen, Mr. A. J. v.
d. Hoeven en de beide zoons van de
jubilaris v. d. Velde. De zaal van de
Wed. Hoek was voor deze gelegenheid
feestelijk versierd, toen de Directeur de
vergadering opende en de aanwezigen
hartelijk welkom heette.
Het ontstaan en de groei van de
Boerenleenbank werd door hem in een
uitvoerige speech toegelicht. Hieruit
merken we o.a. op, dat het aanvangs
salaris van de jubilaris 50.per jaar
bedroeg. 34 jaar was hij kassier en
6 jaar neemt hij de functie waar van
Directeur der Bank. Het ledental steeg
van 40 tot 205, terwijl de omzet opliep
van 100.000 tot 8.500.000. Spreker
wees op het nut van de instelling. Het
gaat niet om de winst, maar om de
bevolking van het platteland te dienen.
De rekening 1947 werd hierop ge
lezen, waaruit bleek, dat ontvangen was
aan spaargelden 397.980,98. Terug
betaald aan spaargelden 274.447,03;
ontvangen in lopende rekening
2.128.333,86, uitgaven 2.262.382,97.
Totale omzet 5.259.547,72. Totale
Reserve steeg tot 58.053,03. De ge
maakte winst over dit boekjaar bedroeq
1838,12.
De voorzitter stelde voor punt 5 van
de agenda: nl. besluit te nemen volgens
art. 5 van het Huishoudelijk Reglement
geen wijziging te doen ondergaan waar-
meelde vergadering accoord ging.
Periodiek aftredend was dhr. D. H.
v. d. Velde, welke met alg. st. werd her
benoemd. Ook dhr. T. Dijkslag werd als
lid v. d. Raad v. Toezicht herbenoemd.
De heren B. J. van Westen en B. G.
Friderichs werden als piv. bestuursleden
herkozen. Allen dankten voor het in hen
gestelde vertrouwen, aanvaarden weder
om hun benoeming en zegden toe hun
beste krachten voor de Bank te geven.
Dhr. D. H. v. d. Velde werd herbe
noemd als afgevaardigde naar de Alg.
Vergadering Plv. de kassier, dhr. v.
d. Put.
Hierna kreeg burgemeester A. J. v. d.
Hoeven het woord, die het op prijs
stelde deze vergadering te kunnen bij
wonen. Hij wenste de Baufe geluk, even-
