Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
Het Zeeuwse Bataljon op de terugweg
Verlangen - vreugde en dan
,Trix" heeft een kroonjaar
THOLEN
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
OlID-V OSSEMEER
4e Jaargang No. 11
30 Januari 1948
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer
Redactie A 494 St. Annaland Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Abonnementen 0.90 per Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
kwartaal franco p.p. 1.15 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Druppelsgewijze kwamen a] enkele oor
logsvrijwilligers thuis. En nu, een maand
geleden werden de voorbereidselen ge
troffen om het „Zeeuwse Bataljon, het
■bekende 11-14 R.I., af te lossen. Met
groot verlangen was naar dat tijdstip
uitgezien, zowel in Indië als door de
achtergebleven families in onze omgeving
„Naar huis..." het was een obcessie
geworden. Dat verlangen verdrong alle
andere gevoelens. Toen de Zeeuwen in
Padang afscheid namen, viel het echter
nog niet mee. Het afscheid temperde het
verlangen, het scheiden deed pijn. Rustig
zonder enig vertoon passeerden de jon
gens met hun plunjezak op de ene en de
barang op de andere schouder de admi
nistratieve controle. Toen stapte men op
de „Plancius", die hen naar Batavia zou
brengen. Ja, ze lieten daar in Padang iets
achter. Ze hadden de avond tevoren
afscheid genomen van vrienden in eigen
milieu en ook van vrienden, waar ze
zoveel huiselijkheid hadden ondervonden,
ze hadden de oude vertrouwde paadjes
nog eens bewandeld in hun laatste
„patrouille", ze hadden de dankbare be
volking gegroet, een bevolking die aan
vankelijk niet begreep en als eerste
impuls meende, dat de „tentara Blanda"
ging vertrekken en haar weer aan haar
lot overlaten. En ze waren niet gerust,
voor ze overtuigd werden, dat andere
vrienden, andere frisse jongens uit Ne
derland hun plaatsen zouden innemen.
Met gemengde gevoelens stonden de
mannen en jongens op de valrepen de
de dekken van de „Plancius" en staarden
naar de bergketen rond de Boengoesbaai,
door hen bevrijd; naar Emmahaven, waar
zij uit een chaos van verwarring en ver
nieling een keurig net dorp hadden ge
sticht, dat de naam van „Oranjedorp"
kreeg. Dit alles vervaagde voor hun
ogen, naar mate de scheepsmachines har
der stampten en hen verder van Sumatra
verwijderde, maar de gevoelens door de
min of meer knagende scheiding bleef,
tot andere gebeurtenissen hiervoor
plaats maakten.
Het vertrek te Batavia, waar het Bataljon
nog een paar weken werd ondergebracht
ging met meer officiële gebeurtenissen
gepaard. Voor de „Johan van Olden- -
barneveld" in beweging kwam, sprak
Generaal Spoor hen toe en gewaagde
van de grote taak, die, ondanks de
schijnbare vruchteloosheid daarvan en
het niet zien van grote resultaten, toch
door hen was volbracht.
En terwijl het „Wilhelmus" werd in
gezet, werden de trossen losgëworpen en
riepen de mannen en jongens van 11-14
R.I.,' stram in de- houding staande, in
gedachten Indië een vaarwel toe, waarbij
het daar van binnen weer precies eender
knaagde als bij het vertrek te Padang.
Monotoom stampen de machines van de
„Johan van Oldenbarnevelt". Reeds is ze
de grote Oceaan overgestoken. Port Said
komt in 't zicht.
„Het lijkt wel óf ze nu veel langzamer
vaart", menen de mannen en jongens die
dagelijks op het dek in de verte turen, de
kant uit, waarheen het schip vaart. En
velen van hen zijn nog onrustiger, dan
wanneer ze op patrouille moesten. „Gooi
er nog een schepje op", zouden ze de
mannen in de machinekamer willen toe
roepen. Maar ongeacht hun voortvarend
heid, ongeacht het grote verlangen, vaart
de „Johan van Oldenbarnevelt" zijn ge-
lijkmatige gang, doorklieft het schip de
steedsweer aanrollende golven van de
1 onmetelijke Oceaan gaat het echter
onherroepelijk ook steeds: h u i s t o e.
Monotoom tikt de klok in vele Zeeuwse
huiskamers. Vaker dan anders wordt er
een blik op geworpen. En zorgvuldiger
dan voorheen lopen vele Zeeuwse huis
gezinnen de scheepvaartberichten na.
„Bijna twee en een half jaar is een hele
tijd en toch nu ze voorbij zijn, wat
ging het nog vlug. Maar deze dagen
duren toch wel erg lang, nu gaat het
toch langzamer dan gewoonlijk."
Evenwel,, ongeacht het verlangen van
de vele huisgezinnen, tikt de klok ge
stadig voort, verstrijken de uren, de
dagen, de weken even snel als de af
gelopen twee en een half jaar en steeds
wordt het aantal mijlen tussen verlan
gende mensen kleiner, steeds komt de
„Johan van Oldenbarnevelt" dichter bij
huis.
Welkom.
Met de familieleden zullen we ons ver
blijden, wanneer straks de Zeeuwse
Oorlogsvrijwilligers arriveren. En onze
gedachten moeten daarbij teruggaan naar
hen, die zijn achtergebleven. Zeker, het
is wondergoed afgelopen. Uit ons eiland
is er van 11-14 R.I. niemand gesneuveld.
Dat mag toch zeker wel tot dankbaarheid
stemmen. Maar toch hebben onze jon
gens twee vrienden achtergelaten. De
een, Kees v. d. Werff van Scherpenisse,
na een ernstige ziekte overleden, de ander,
Kees Manteau te St. Annaland bij een
auto-ongeluk om het leven gekomen.
Voor de familie betekent dit 100%.
Kunnen zij zeggen: „het is wondergoed
afgelopen," maar 2% bleven er achter.
Zij zullen het straks weer des te zwaar
der voelen, maar zullen ook de vreugde
en blijdschap van de anderen begrijpen
en billijken.
Er mag vreugde zijn over hun terug
keer. Er zal blijdschap zijn in vele
Thoolse huisgezinnen. Het zal erg
vreemd zijn en al zijn de verenigden ook
wat van elkander vervreemd, de vreugde
van het weerzien is ongetwijfeld groot.
En het zal niet alleen de familie zijn,
die zich verheugd. We zagen het reeds
enkele malen, toen een Oorlogsvrijwilli
ger thuis kwam, dat in die straat de vlag
uithing. Een teken van medeleven door
de buurtbewoners. Dat zal vermoedelijk
ook straks zo zijn
Welkom mannen en jonqens van
2-14 R.I.
En dan Als ze eenmaal thuis zijn,
zal die vraag al spoedig opkomen. Wat
moeten ze gaan doen? Is het een man
die onmiddellijk wee^ in eigen betrekking
terug kan Is het een zoon, die eigen-
lijk onmisbaar was in de zaak en die j
zelf met vreugde zijn werk weer
zal hervatteii Die zijn er zeker bij.
Maar er zullen er nog meer overblijven,
voor wie de vraag op komt: „Wat nu
De vraag wordt ernst: „Wat doen
we voor de jongens wat kunnen we er
voor doen Wij zijn het er allen over
eens, dat dit probleem niet zonder meer
een kwestie is van „administratief af
vloeien." We beseffen, dat er iets meer
moet worden gedaan en niet alleen door
vrienden en verwanten, maar door ons
volk als geheel.
Een oorlogsvrijwilliger, die weer thuis
komt na twee jaar en soms langer uit
zijn omgeving is weggeweest, is zo maar
niet te vergelijken met iemand, die om
de een of andere reden zijn vaderland
tijdelijk vaarwel zeide. Zij hebben zware
offers gebacht. En het na-oorlogse vader
land, dat schreeuwde om arbeidskrachten,
kon niet wachten tot zij terug waren en
zo zagen zij van daarginds uit, dat de
mooie kansen één voor één aan hen
voorbijgingen. Er is meer. Misschien is
dit nog wel het belangrijkste: hoe zullen
zij zich weer aan hun oude omgeving
aanpassen, na een langdurig en hard
leven in een mannenmaatschappij
En hoe moeten wij hen daarbij helpen
Blijkens de rapporten van onze geeste
lijke verzorgers en gezien ook, wat Ds.
v. Griethuysen laatst in een artikel voor
dit blad schreef, behoeft men zich zeker
niet ongerust te maken over hun moreel.
Er zijn daar ginds ongetwijfeld karak
ters gevormd, Doch, de terugkeer zal
moeilijkheden geven. Door de Overheid
is er terecht op gehamerd en op ge
wezen, dat de werkgever een plicht heeft
in deze. Hij moet de gelegenheid geven,
dat de mannen en jongens in dezelfde
functie kunnen terugkomen. Door deze
goede stimulans van de regering, die ook
tot de mannen en jongens in Indië is
doorgedrongen, is bij hen echter de ge
dachte gewekt, dat ze misschien direct
een „baantje" krijgen, waar ze voor
heen in de landbouw werkten. En aan
die gedachte hebben ze zich zodanig
vastgeklampt, dat ze het gaan beschou
wen als hun goed recht. Vooral in onze
omgeving hebben we hiermee te maken.
Zullen alle mannen en jongens, die vroe
ger op Het land werkten, dit weer gaan
doen, ook (al wordt hen hiervoor ruim
schoots gelegenheid gegeven? Neen. En
is het mogelijk die jongens direct een
andere betrekking te geven, zoals hulp
politie, kommies of op kantoor Neen
Laten we met beide benen op de grond
blijven staan. Dat gebeurt niet. Er zul
len moeilijkheden ontstaan en we kunnen
slechts vragen: „Laat de werkgever
terugkerende soldaten, die dezelfde werk
zaamheden willen hervatten als voorheen
niet laten staan. Want het is in elk geval
zijn plicht hem weer terug te nemen.
Verleen allen zoveel mogelijk bemidde
ling om hen te helpen, ook al was hij
dan vroeger niet bij U in dienst of had
hij voorheen een andere betrekking.
Beginnen we hen met open armen te
ontvangen, beginnen we met begrip te
tonen voor hun moeilijkheden, laten we
zo mogelijk door daden tonen dat het
ons ernst is hen te helpen.
VARKENSVERENIGING
„HELPT ELKANDER"
Vrijdag jl. hield deze vereniging haar
algem. jaarvergadering. Aanw. 22 leden.
Na opening deelt de voorzitter mede,
dat het afgelopen jaar gunstig is ge
weest, daar er geen uitkering" moest
plaats vinden wegens sterfte.
Uit de rekening en verantwoording
door de penningmeester bleek, dat de
inkomsten bedroegen 337.15, uitgaven
58.13, batig saldo 279.02. Totaal
in kas 554.28.
De per. aftr. bestuursleden C. Praat
en C. Overbeeke werden herkozen.
Daarna deelt de voorzitter mede, dat
het Bestuur heeft besloten de uitkering
voor 1948 te houden als voor 1947. Dhr.
W. Geuze heeft een ander idee en stelt
voor bij sterfte het gehele varken te ver
goeden uit de kas tot bijv. 5, bij meerdere
sterfte de uitkering als in 1947.
De voorzitter meent dat men niet te
grote stappen moet doen. Na enige dis
cussie wordt hierover gestemd, waarbij
de meerderheid het voorstel Geuze steunt
Benoeming bode: De vml. bode be
dankte, daar het loon aan de lage kant
en er veel werk aan is. Besloten wordt
het bodeloon te verhogen, waarna dhr.
G. Praat als zodanig wordt benoemd
met dien verstande dat hij verantwoor
delijk is, maar zijn zoon het werk zal
doen.
Als kascommissielid wordt dhr. Jac.
Pollie gekozen.
Van art. 8 en 16 van het reglement
wordt na bespreking de redactie enigs-
sins gewijzigd, daar deze nogal te wen
sen overliet.
Besloten wordt, dat wanneer het var
ken van een lid voor de consumptie is
afgekeurd, hij eveneens een uitkering uit
de kas krijgt, te rekenen bij het eerste
5-tal.
De uitkering kan geschieden onder
overleg van een bewijs van de keur
meester, mits het lid- persoonlijk aangifte
doet bij de voorzitter.
Bij de rondvraag vraagt dhr. v. Oef-
felen of het mogelijk is een reglement te
verkrijgen. Besloten wordt eerst prijs
opgaaf te vragen en de verdere beslissing
aan het bestuur over te laten.
Daarna sluiting.
DROEVE PLECHTIGHEID
Zaterdagmiddag jl. werd onder grote
belangstelling de 45-jarige schipper P.
v. d. Boogaard en zijn 7-jarig dochtertje
Adriana ter aarde besteld. Na een ziekte
van twee dagen stierf het meisje. De
vader trok zich dit zo aan, dat hij
dezelfde avond aan een hartverlamming
overleed. Aan de groeve werd het woord
gevoerd door ouderling Iz. Lindhout
en Ds. H. van Leeuwen, waarna gezon
gen werd Ps. 118:11 -fn Ps. 168:3
oude berijming. Een zwager van de
overledene dankte voor de belangstelling.
ZANGUITVOERING
„SURSUM CORDA
In de zaal van de Wed. M. J. Hoek
hield de Chr. Gem. Zangvereniging
„Sursum Corda" Vrijdag jl. haar 1ste
uitvoering. Na opening door Ds. v. d.
Wiel werd gezongen Ps. 103 1, waarna
dominee voorging in gebed. In zijn
openingswoord wees spr. er op, dat er
in deze drukke tijden zo weinig wordt
gezongen, ter verheerlijking van God.
Onder leiding van directeur Schutte
werden enkele liederen op schitterende
wijze ten gehore gebracht. Ds. v. d.
Zaterdag 31 Januari viert ons
oudste Prinsesje haar verjaardag.
We hebben dan al een tienjarige
Prinses. De leeftijd van het speel
goed begint de jarige nu zo lang
zaam aan te ontgroeien en in de
komende jaren zullen vele uren
met ernstig leren en studeren zijn
gevuld. Dat Prinses Beatrix hier
toe de gezondheid en gaven ge
schonken mcvge worden. Onze
eerbiedige gelukwenschen aan de
jarige 'en aan ons gehele Vorsten
huis.
Wiel sprak een slotwoord en wenste
daarbij o.m. de vereniging in de toe
komst alle goeds toe, waarna geëindigd
werd met Ps. 72 1 en dankgebed.
DR. FEUILLETAU DE BRUIN
SPREEKT
Voor een volle zaal sprak Donderdag
jl. in Hotel Hoek, Kolonel Dr. Feuille-
tau de Bruin, oud lid v. d. Volksraad
over „Het Koninkrijk in de Branding".
De voorzitter van het Comité Rijks
eenheid" afd. Tholen, dhr. Looijenga te
Poortvliet opende met een welkomst
woord en wees er o.a. op, dat het niet
goed gaat in Indië, ja, dat het al 2 jaar
niet goed gaat. Onze jongens moeten
hun leven in de waagschaal stellen voor
een Communistische Republiek. De
verantwoording hiervoor ligt bij de Re
gering. Spr. vroeg zich af: „Wat zal er
in de toekomst van Indië worden?"
Dr. Feuilletau de Bruin, hierna het
woord verkrijgend, begon met er op te
wijzen, dat het alleen in Indië niet goed
gaat, maar ook in ons land niet.
De huidige Regering brengt ons land in
de grootste armoede en ellende, aldus
spr., dat staat onomstotelijk vast."
Aan de hand van foto's toonde spr.,
hoe in-droevig her gesteld is in de- Oost.
Hij noemde de hoofdpersonen, die er de
lakens uitdelen en .gesteund worden door
Rusland. Dr. F. gaf ook een beeld, hoe
er gehandeld wordt met onze Staatskas.
Hij noemde het een slappe regering, die
onjuiste voorlichting geeft en ons naar
de afgrond voert.
Na de pauze werden lantaarnplaatjes
vertoond, waarop men dé jongens in
Indië zag strijden tegen Republikeinse
benden. Spr. gaf overal een duidelijke
uiteenzetting bij en eindigde tenslotte
met er op te wijzen, dat 46% van ons
volk de huidige Regering niet gezind is,
25% zegt: wij weten het niet. Bij de
komende verkiezingen moet het roer om,
aldus spr.
Op enkele vragen werd een duidelijk
antwoord gegeven. Mr. Looijenga sloot
de avond met een hartelijk dankwoord
aan Dr. Feuilletau de Bruin, waarna
staande het Wilhelmus werd gezongen.
„CONCORDIA"
Woensdagavond jl. werd in de zaal
van „Hof van Holland" de jaarlijkse
Winteruitvoering gehouden van de Mu-
ziekver. „Concordia". Na een kort ope
ningswoord door de voorzitter, dhr. G.
Amsing, gaf de Ver. onder leiding van
directeur A. Verswijveren een goed ge
speeld concert. Ook werden door een
mandoline-ensemble enkele aardige num
mers ten gehore gebracht. Door leden van
de Muziekver. werd vervolgens het blij
spel „Hoe raak ik mijn geld kwijt" opge
voerd. Het vlot gespeelde stuk oogstte
grote bijval. Een geslaagde avond voor
„Concordia".
*Dr. L. D. A. Looijsen te Tholen
tel. 49.
Dr. Vermet te Nieu-Vossemeer
tel. 10.
E>oor omstandigheden ging de aange
kondigde tweede avond niet door.
SPORTVERENIGING
„Eendracht" hield Vrijdagavond jl.
een algemene vergadering in de zaal van
dhr. van Zanten. Dhr. Meerman, voor
zitter, deelde in zijn openingswoord me
de, dat er een grote financiële achteruit
gang is ontstaan gedurende het afgelo
pen jaar. De penningmeester gaf vervol
gens hiervan een duidelijk overzicht. Het
meeste geld eistte de dure materialen,
het vervoer, enz. waardoor zelfs de re
serve moest worden aangesproken. Een
voorstel om de contributie te verhogen
op 1.per maand werd aangenomen.
Een voorstel om de donaties te verho
gen tot 3.werd ingetrokken en be
sloten het minimum bedrag voor dona
teurs op 2.te houden, maar hen geen
vrije toegang te geven bij wedstrijden.
Dan moeten zij de halve entreeprijs beta
len.
Besloten werd om te trachten een lote
rij te houden. Eveneens om contact-avon
den te houden met bestuur en leden.
Te Bergen op Zoom speelde de korf-
balafd. een wedstrijd tegen Achilles. Het
einde kwam met een gelijk spel: 1-1,
nadat Eendracht voqr de rust de leiding
had genomen.
Over het algemeen was Eendracht in
de meerderheid.
LOOP DER BEVOLKING OVER 1947
Geboorten
Ingekomen
Mn.
43
55
Vr
39
82
Tot
82
137
98
121
219
Overleden
18
13
31
Vertrokken
58
70
128
76
83
159
Vermeerdering der
bevolking over
1947
22
38
60
Bev. op 1 Jan. '47
1579
.1663
3242
Bev. op 1 Jan. '48 1601 1701 3302
In 1947 werden 27 huwelijken voltrok
ken, terwijl er 2 echtscheidingen werden
ingeschreven.
TERUG UIT INDIE
Zaterdag kwam als eerste oorlogsvrij-
willige% uit Indië terug na een afwezig
heid van ruim 2]/2 jaar, Korporaal der
Mariniers M. K. de Wilde
UITVOERING
De R.K. Toneelver. „St. Joseph" is
voornemens Zaterdag 7 Februari en
Maandag 9 Februari een uitvoering te
geven in de R.K. School. Opgevoerd zal
worden een drietal toneelstukken, waar
onder één uit het stropersleven.
Wegens plaatsgebrek moet het Raads-
verslag van Oud-Vossemeer overstaan.
Jhr. Mr. A. F. C. DE CASEMBROOT
Met ingang van 1 Februari a.s.
Commissaris van de Provincie Zeeland
